CHUYÊN ĐỀ - NĂNG CAO KHẢ NÂNG LÀN THÍ NGHIỆM CỦA HS

Chuyên đề - Vật lí Nguyễn Ngô Ban Trường PTCS Phan Thanh


PHÒNG GD & ĐT NGUÊN BÌNH
TRƯỜNG PTCS PHAN THANH
*****

CHUYÊN ĐỀ
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG
TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM VẬT LÍ CỦA HỌC SINH LỚP 6
Họ và tên: Nguyễn Ngô Ban
Đơn vị: Trường PTCS Phan Thanh
Năm học 2008 - 2009

Một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng tiến hành TN vật lí của HS lớp 6
1

Chuyên đề - Vật lí Nguyễn Ngô Ban Trường PTCS Phan Thanh


I - LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Môn vật lí ở THCS có những đặc trưng riêng, nội dung kiến thức
của môn học này luôn luôn gắn liền với sự vật hiện tượng xảy ra trong
cuộc sống hàng ngày. Việc khám phá tiếp thu kiến thức phụ thuộc rất
nhiều vào các thí nghiệm , mà các thí nghiệm này chủ yếu là do học sinh
tự nghiên cứu và tiến hành dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Sau những năm giảng dạy môn vật lí tôi nhận thấy rằng đa số học
sinh trong quá trình nghiên cứu và tiến hành thí nghiêm còn rất lúng túng
tiến hành chưa theo dúng trình tự dẫn đến kết quả thí nghiệm nhiều khi
chưa chính xác, mất nhiều thời gian làm ảnh hưởng đến chất lượng của
cả tiết học.

Qua những đợt tập huấn chuyên môn và tham khảo ý kiến đồng
nghiệp tôi xin nêu ra một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng thực
hành thí nghiệm Vật lí của học sinh lớp 6
II - CƠ SỞ LÝ LUẬN
Với mục tiêu giáo dục phổ thông là "giúp học sinh phát triển toàn
diện về đạo đức, trí tuệ thể chất , thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản , phát
triển năng lực cá nhân , tính năng động và sáng tạo , hình thành nhân
cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách trách
nhiệm của công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào
lao động , tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Định hướng đổi mới
phương pháp dạy và học được cụ thể hoá trrong cá chỉ thị của Bộ
GD&ĐT , luật GD điều 28.2 đã ghi "phương pháp giáo dục phổ thông

Một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng tiến hành TN vật lí của HS lớp 6
2
Chuyên đề - Vật lí Nguyễn Ngô Ban Trường PTCS Phan Thanh


phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động , sáng tạo của học sinh phù
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp kĩ
năng vận dụng kiến thức vào thực tiến , tác động đến tình cảm, đem lại
niềm vui hứng thú học tập cho học sinh ".
Có thể nói cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng tới hoạt dộng
học tập chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động. Yêu cầu của xã
hội đối với việc dạy học trước đây nặng về truyền thụ kiến thức thì nay
đã thiên về việc hình thành những năng lực hoạt động cho học sinh
Các kiến thức và kĩ năng được hình thành và củng cố để tạo ra bốn
năng lực chủ yếu sau :
+ Năng lực hành động
+ Năng lực thích ứng

+ Năng lực cùng sống và làm việc
+ Năng lực tự khẳng định mình
Kiến thức và kĩ năng là một trong những thành tố của năng lựccủa
mỗi học sinh . Với diều kiện tiép cận thông tin như hiện nay thì thì năng
lực đạt tới kiến thức (năng lực nhận thức) và sử lý thông tin trở nên quan
rrọng hơn và phải dược đặt lên hàng đáu Năng lực này chỉ được hình
thành ở học sinh thông qua hoạt động học tập tự lực và tích cực của
chính các em.
Như vậy, bên cạnh nhiệm vụ trang bị kiến thức và hiểu biết những
cần thiết, trong mỗi bài học Vật lí cần nâng cao khả năng tiến hành thí

Một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng tiến hành TN vật lí của HS lớp 6
3
Chuyên đề - Vật lí Nguyễn Ngô Ban Trường PTCS Phan Thanh


nghiệm (thực hành) của học sinh , rèn luện và phát triển ở các em những
kĩ năng , năng lực nhận thức và góp phần hình thành những phẩm chất ;
nhân cách phù hợp với yêu cầu của xã hội hiện nay.
III - PHẢN ÁNH HIỆN TRẠNG NƠI MÌNH GIẢNG DẠY
- Về phía nhà trường và giáo viên: Giáo viên giảng dạy trong
trong điều kiện thiếu phòng thí nghiêm, phòng bộ môn, thư viện, thiết bị
dạy học được trang bị nhưng chưa đủ, nhiều thiết bị chất lượng chưa cao,
khả năng làm thiết bị dạy học rất hạn chế do khả năng của đội ngũ giáo
viên , hạn chế về thời gian , về kinh phí và thực tế chưa coi trọng đúng
mức.
- Về phía học sinh: Các em sống trong điều kiện khó khăn, mặt
bằng dân trí thấp, nhiều học sinh dân tộc thiểu số nói tiếng phổ thông
chưa thành thạo, bản tính rụt rè. Trong một lớp học trình độ kiến thức, tư
duy của học sinh không đồng đều tạo nên những khó khăn nhất định đối

với việc tổ chức thực hành trong mỗi bài học.
Song trên cơ sở đổi mới phương pháp dạy học, mỗi cán bộ giáo
viên đang nỗ lực hơn trong việc tạo ra sự chuyển biến từ học tập thụ
động sang chủ động, kiên trì hướng dẫn giúp đỡ học sinh hoàn thành các
thí nghiệm trong bài học đem lại niềm vui hứng thú học tập cho các em
IV - GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Sách giáo khoa vật lí 6 gồm 2 chương: Cơ học, Nhiệt học. Nội
dung kiến thức phù hợp với nhận thức của học sinh , thiết thực với đa số
người lao động

Một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng tiến hành TN vật lí của HS lớp 6
4
Chuyên đề - Vật lí Nguyễn Ngô Ban Trường PTCS Phan Thanh


1 - Thí nghiệm trong các bài học cần đạt được những yêu cầu sau:
Từ thí nghiệm học sinh rút ra được nhận xét và rút ra nội đung
chính của bài .
- Học sinh được rèn luyện các kĩ năng cần thiết .
+ Quan sát hiện tượng và quá trình vật lí để thu thập và sử lý thông
tin dữ liệu cần thiét
+ Biết đề xuất phương án thí nghiệm đơn giản để kiểm tra dự đoán
+ Sử dụng thành thạo các thiết bị vật lí phổ biến
+ Phân tích xử lý thông tin thí nghiệm thu được
- Trong quà trình làm thí nghiệm cần:
+ Có tinh thần hợp tác trong nhóm , có ý thức bảo vệ các dụng cụ thí
nghiệm và an toàn trong quá trình tiến hành thí nghiệm
+ Có thái độ nghiêm túc, tỉ mỉ, trung thực khi sử lý thông tin
+ Biết vận dụng kiến thức vào các hoạt động trong gia đình nhà
trường và xã hội.

2 - Để nâng cao khả năng thực hành thí nghiệm Vật lí lớp 6 của học
sinh giáo viên cần lưu ý những nội dung sau:
- Giáo viên cần chuẩn bị kỹ các thí nghiệm trước khi lên lớp đây là
một trong những yêu cầu quan trọng nhất của giáo viên trước khi lên lớp
mà bài giảng có thí nghiệm

Một số biện pháp nhằm nâng cao khả năng tiến hành TN vật lí của HS lớp 6
5