Sự khác biệt giữa đối tượng điều chỉnh của tư pháp quốc tế việt nam với đối tượng điều chỉnh của các ngành luật dân sự, thương mại, lao động, tố tụng

Đối tượng điều chỉnh của pháp luật là những quan hệ xã hội mà pháp luật
tác động đến nhằm hướng nó vận động, phát triển phù hợp với lợi ích của xã hội.
Việc xác định quan hệ xã hội nào cần được pháp luật điều chỉnh và là đối tượng
điều chỉnh của ngành luật nào là ý chí chủ quan của Nhà nước trên cơ sở nhận
thức hiện thực khách quan.Mỗi ngành luật có đối tượng điều chỉnh riêng, ngành
luật này quan tâm đến lĩnh vực này và ngành luật khác điều chỉnh những quan hệ
xã hội liên quan đến lĩnh vực khác. Tư pháp quốc tế, dân sự, thương mại, lao
động, tố tụng dân sự và công pháp quốc tế cũng có đối tượng điều chỉnh khác
nhau. Vậy điểm khác nhau giữa ngành luật này là gì?
1. Sự khác biệt giữa tư pháp quốc tế với dân sự, thương mại, lao động và tố
tụng dân sự (dân sự theo nghĩa rộng)
Xét về đối tượng điều chỉnh, tư pháp quốc tế và dân sự theo nghĩa rộng có
điểm tương đồng là cùng điều chỉnh quan hệ mang tính chất dân sự, điều chỉnh
mối quan hệ pháp lý mang tính chất tư giữa công dân, pháp nhân phát sinh trong
đời sống xã hội. Vậy những quan hệ pháp luật nào được xem là quan hệ pháp luật
dân sự? Đó là những quan hệ được quy định trong Bộ luật dân sự, những quan hệ
thương mại, lao động, hôn nhân gia đình và tố tụng dân sự.
Bên cạnh những điểm tương đồng, tư pháp quốc tế với dân sự, thương mại,
lao động và tố tụng dân sự có những điểm khác nhau về đối tượng điều chỉnh.
Trước hết, đối tượng điều chỉnh của Luật dân sự là quan hệ nhân thân, tài sản
trong quan hệ dân sự, thương mại, lao động, hôn nhân gia đình; luật lao động
điều chỉnh quan hệ lao động giữa người lao động làm công ăn lương với người sư
dụng lao động và các quan hệ xã hội liên quan trực tiếp đến quan hệ lao động,…
Luật tố tụng dân sự điều chỉnh những quan hệ giữa tòa án, viện kiểm sát, cơ quan
thi hành án và những người tham gia tố tụng phát sinh trong tố tụng dân sự. Như
vậy, luật dân sự, luật lao động, luật thương mại, tố tụng dân sự điều chỉnh những
quan hệ dân sự cụ thể trong từng lĩnh vực khác nhau. Trong khi đó, tư pháp quốc
tế điều chỉnh quan hệ dân sự theo nghĩa rộng tức là bao gồm quan hệ dân sự,
quan hệ hôn nhân và gia đình, quan hệ lao động, quan hệ thương mại và tố tụng
dân sự có yếu tố nước ngoài. Điều đó có nghĩa là nếu xét và yếu tố dân sự thì Tư
pháp quốc tế có đối tượng điều chỉnh rộng hơn so với từng ngành luật như luật

dân sự, thương mại, lao động và tố tụng dân sự.
Điểm khác biệt quan trọng nhất trong đối tượng điều chỉnh của Tư pháp
quốc tế với các ngành luật này đó chính là “yếu tố nước ngoài”. Nếu các ngành
luật dân sự, thương mại, lao động và tố tụng dân sự chỉ điều chỉnh quan hệ dân sự
trong phạm vi lãnh thổ thì Tư pháp quốc tế điều chỉnh quan hệ dân sự mang tính
chất quốc tế. Yếu tố nước ngoài được khẳng định rõ ràng trong Điều 758 Bộ luật
dân sự 2005: “Quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ dân sự có ít nhất
một trong các bên tham gia là cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt
Nam định cư ở nước ngoài hoặc là các quan hệ dân sự có các bên tham gia là


công dân, tổ chức Việt Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ
đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài. Cụ thể, yếu tố nước ngoài
ở đây được hiểu:
Chủ thể là người nước ngoài, pháp nhân nước ngoài hoặc người Việt Nam
định cư ở nước ngoài tham gia. Trong khi đó chủ thể của Luật dân sự theo nghĩa
rộng chỉ là cá nhân, pháp nhân Việt Nam.
Khách thể của quan hệ đó phải là tài sản tồn tại ở nước ngoài.
Sự kiện pháp lý làm phát sinh chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở nước ngoài