Ngày 25102010 gia đình ông h nhận được thông báo của UBND xã m thuộc huyện y về việc tháng 122010 UBND huyện y sẽ thu hồi diện tích 1200m2 đất của

MỤC LỤC

A/ ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................1
B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.............................................................................1
1. Nhận xét về việc làm của UBND xã M và UBND huyện Y về quá trình
thực hiện việc thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với gia
đình ông H...................................................................................................1
a. Về việc làm của UBND xã M................................................................1
b. Về việc làm của UBND huyện Y...........................................................4
2. Tư vấn cho gia đình ông H để bảo vệ quyền lợi của mình khi UBND
huyện Y thu hồi đất và cưỡng chế................................................................5
C/ KẾT LUẬN................................................................................................6
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................7

0


TÌNH HUỐNG
Ngày 25/10/2010 gia đình ông H nhận được thông báo của UBND xã
M thuộc huyện Y về việc tháng 12/2010 UBND huyện Y sẽ thu hồi diện tích
1200m2 đất của gia đình ông để xây dựng trung tâm văn hóa huyện. Kèm
theo thông báo này là quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư cho các hộ gia đình thuộc diện bị thu hồi (trong đó có gia đình ông
H) và danh mục về mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cụ thể đối với từng
hộ. Đất ông H sử dụng có 500m 2 đất ở, còn lại là đất trồng rau và đào ao thả
cá. Đất này ông H sử dụng từ năm 1991 do bố mẹ ông chết năm đó để lại,
song hiện tại ông H không có giấy tờ gì ngoại trừ biên lai thu thuế sử dụng
đất mà gia đình ông nộp từ năm 1994 đến nay.
Ông H không đồng ý với mức bồi thường và hỗ trợ mà huyện Y phê
duyệt nên đã làm đơn khiếu nại lên UBND xã M tăng mức bồi thường cho
gia đình ông. UBND xã M không chấp nhận yêu cầu của gia đình ông H và

có văn bản trả lời rằng: Nếu không chấp hành việc bồi thường và di chuyển
theo kế hoạch của Nhà nước thì UBND xã sẽ cưỡng chế vào tháng 12/2010
khi Huyện thu hồi đất, toàn bộ chi phí cho việc cưỡng chế di dời gia đình
ông H phải chi trả. Hỏi:
Anh (chị) có nhận xét gì về việc làm của UBND xã M và UBND
huyện Y về quá trình thực hiện việc thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư đối với gia đình ông H?
Anh (chị) hãy tư vấn cho gia đình ông H phải làm gì để bảo vệ quyền
lợi của mình khi UBND huyện Y thu hồi đất và cưỡng chế?


A/ ĐẶT VẤN ĐỀ
Đất đai là tài sản vô giá của quốc gia, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là
địa bàn phân bố các khu dân cư, các ngành kinh tế và là thành phần quan
trọng của môi trường sống. Thời gian gần đây, tình hình khiếu nại, tố cáo,
tranh chấp của công dân trong lĩnh vực đất đai diễn ra gay gắt, phức tạp ở
hầu hết các địa phương trong cả nước. Trong đó có rất nhiều trường hợp
khiếu nại có liên quan đến việc thu hồi đất. Do đó việc tìm hiểu thực trạng,
nghiên cứu, đề xuất hướng giải quyết cho vấn đề này ngày càng trở nên bức
thiết. Để tìm hiểu thêm về vấn đề này, trong bài tập lớn học kỳ em xin chọn
đề bài số 5 với tình huống liên quan đến các vấn đề về thu hồi đất, bồi
thường, hỗ trợ, khiếu nại và cưỡng chế khi thu hồi đất.

B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Nhận xét về việc làm của UBND xã M và UBND huyện Y về quá
trình thực hiện việc thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với
gia đình ông H
a. Về việc làm của UBND xã M
Thứ nhất, sai sót về thời gian thông báo thu hồi đất
Về việc thông báo thời gian thu hồi đất: ngày 25/10/2010 UBND xã

M thuộc huyện Y về việc tháng 12/2010 UBND huyện Y sẽ thu hồi diện tích
1200m2 đất của gia đình ông để xây dựng trung tâm văn hóa huyện; vậy ta
xác định việc UBND huyện Y thu hồi đất của gia đình ông H là để sử dụng
vào mục đích lợi ích công cộng;
Khoản 2 Điều 39 Luật đất đai 2003 (sửa đổi bổ sung 2009– 2010) quy
định: “Trước khi thu hồi đất, chậm nhất là chín mươi ngày đối với đất nông
nghiệp và một trăm tám mươi ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan
1


nhà nước có thẩm quyền phải thông báo cho người bị thu hồi đất biết lý do
thu hồi, thời gian và kế hoạch di chuyển, phương án tổng thể về bồi thường,
giải phóng mặt bằng, tái định cư”.
Có thể thấy, trong khoảng thời gian 25/10/2010 tới 12/2010 với cả đất
nông nghiệp và đất phi nông nghiệp trong số 1200m2 đất của gia đình ông H
thì thời điểm UBND xã M thông báo về thời gian thu hồi đất của UBND
huyện Y đều không đáp ứng điều kiện quy định trong khoản 2 Điều 39; đây
là một sai sót của UBND xã M.
Thứ hai, sai về thẩm quyền thực hiện việc giải quyết khiếu nại về
đất đai
Do không đồng ý với mức bồi thường và hỗ trợ mà huyện Y phê duyệt
nên ông H đã làm đơn khiếu nại lên UBND xã M tăng mức bồi thường cho
gia đình ông; UBND xã M không chấp nhận yêu cầu của gia đình ông H…
Điểm a) khoản 2 Điều 138 Luật đất đai quy định về thẩm quyền và
trình tự thực hiện giải quyết khiếu nại về đất đai như sau:
“a) Trường hợp khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính
về quản lý đất đai do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành
phố thuộc tỉnh giải quyết lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý với
quyết định giải quyết thì có quyền khởi kiện tại Toà án nhân dân hoặc tiếp
tục khiếu nại đến Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc

trung ương. Trong trường hợp khiếu nại đến Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh,
thành phố trực thuộc trung ương thì quyết định của Chủ tịch Uỷ ban nhân
dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là quyết định giải quyết cuối
cùng;”

2


Ngoài ra khoản 1, 2 Điều 63 nghị định 84/2007/NĐ– CP quy định về
trình tự giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành
chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện:
“1. Trong thời hạn không quá chín mươi (90) ngày, kể từ ngày Chủ
tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có quyết định hành chính, hành vi hành
chính trong quản lý đất đai quy định tại Điều 162 Nghị định số
181/2004/NĐ– CP mà người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không đồng
ý với quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính đó thì có quyền nộp
đơn khiếu nại đến Ủy ban nhân dân cấp huyện.
2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm giải quyết
khiếu nại theo thời hạn quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo.
Quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện phải
được công bố công khai và gửi cho người khiếu nại, người khác có quyền
lợi và nghĩa vụ liên quan”.
Trong tình huống trên, ta xác định quyết định hành chính mà ông H
khiếu nại là quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
của UBND huyện Y – cụ thể là khiếu nại về mức bồi thường quy định trong
quyết định này nhưng UBND xã M lại giải quyết đơn khiếu nại của ông H,
như vậy UBND xã M thực hiện việc giải quyết khiếu nại không đúng thẩm
quyền mà UBND huyện Y mới là cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu
nại của ông H.
Thứ ba, sai về nội dung văn bản trả lời ông H của UBND xã M

Nếu không chấp hành việc bồi thường và di chuyển theo kế hoạch của
Nhà nước thì UBND xã sẽ cưỡng chế vào tháng 12/2010 khi Huyện thu hồi
đất…

3


Điều 44 Luật đất đai quy định về thẩm quyền thu hồi đất
“1. Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết
định thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở
nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài, trừ trường hợp quy định tại khoản
2 Điều này.
2. Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh quyết
định thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt
Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với
quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam…”.
Cẳn cứ vào Điều này thì UBND xã không có thẩm quyền thu hồi đất,
vì vậy UBND xã cũng không có thẩm quyền cưỡng chế thu hồi đất. Việc
UBND xã M nói rằng sẽ cưỡng chế vào tháng 12/2010 là hoàn toàn không
có căn cứ.
b. Về việc làm của UBND huyện Y
Về việc thu hồi 1200m2 đất của gia đình nhà ông H để xây dưng
trung tâm văn hóa huyện
Điều 38 Luật đất đai quy định về các trường hợp thu hồi đất
“Nhà nước thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:
1. Nhà nước sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích
quốc gia, lợi ích công cộng, phát triển kinh tế;...”
Trung tâm văn hóa huyện có thể coi là công trình phục vụ cho lợi ích
công công nên việc huyện Y thu hồi đất của gia đình ông H để xây dựng
công trình này là hoàn toàn phù hợp với quy định của pháp luật và đúng

thẩm quyền về thu hồi đất (Điều 44 Luật đất đai).

4


2. Tư vấn cho gia đình ông H để bảo vệ quyền lợi của mình khi
UBND huyện Y thu hồi đất và cưỡng chế
Tiền bồi thường
Ta có thể thấy nghĩa vụ tài chính của hộ gia đình, cá nhân để được cấp
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác
gắn liền với đất quy định tại khoản 4 và khoản 6 Điều 50 luật đất đai là khác
nhau.
Nếu gia đình ông H sử dụng đất ổn định lâu dài từ trước ngày
15/10/1993, được UBND xã M xác nhận không có tranh chấp và phù hợp
với quy hoạch sử dụng đất thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp
tiền sử dụng đất. (Không phải nộp tiền sử dụng đất trong hạn mức quy định
nếu xin cấp giấy trước ngày 1/03/2011 – ngày Nghị định 120 có hiệu lực)
Nếu gia đình ông H sử dụng đất ổn định lâu dài từ ngày 15/10/1993
đến trước ngày luật đất đai 2003 có hiệu lực thi hành, được UBND xã M xác
nhận không có tranh chấp và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thì được
cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của Chính
phủ.
Khoản 3 Điều 14 Nghị đinh 69/2009/NĐ– CP quy định về nguyên tắc
bồi thường hỗ trợ:
“3. Trường hợp người sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu
hồi đất mà chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước
theo quy định của pháp luật thì phải trừ đi khoản tiền phải thực hiện nghĩa

5


vụ tài chính vào số tiền được bồi thường, hỗ trợ để hoàn trả ngân sách nhà
nước”.
Ông H chỉ có duy nhất một giấy tờ để xác định thời điểm bắt đầu sử
dụng đất ổn định, đó là biên lai thu thuế sử dụng đất từ năm 1994 đến nay.
Vì vậy, để không bị trừ đi khoản tiền phải thực hiện nghĩa vụ tài chính vào
số tiền được bồi thường, hỗ trợ thì bằng cách nào đó ông H phải chứng minh
được rằng gia đình mình sử dụng đất ổn định trước ngày 15/10/1993, căn cứ
duy nhất đó là dựa vào thời gian bố mẹ ông H mất đã để lại đất cho gia đình
ông H sử dụng từ năm 1991.
Khiếu nại quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư của UBND huyện Y
Thay vì viết đơn khiếu nại lên UBND xã M, ông H phải viết đơn
khiếu nại lên UBND huyện Y để tăng mức bồi thường, nếu không đồng ý
với quyết định giải quyết thì có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân hoặc
tiếp tục khiếu nại lên UBND tỉnh, quyết định giải quyết của chủ tịch UBND
tỉnh mới là quyết định cuối cùng.

C/ KẾT LUẬN
Qua tình huống trên, ta có thế thấy từ một quyết định thu hồi đất mà
đã phát sinh thêm rất nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến bồi thường, hỗ
trợ; khiếu nại việc bồi thường hỗ trợ khi thu hồi đất cũng như vấn đề về
thẩm quyền, trình tự giải quyết vụ việc của các cơ quan hành chính nhà
nước; đây chỉ là một trong ít những sự việc tương tự xảy ra trong thực tế
cuộc sống. Còn rất nhiều những gia đình ông H cần một câu trả lời thỏa
đáng từ các cấp có thẩm quyền, để họ có thể yên tâm sống trên mảnh đất mà
từ bao đời nay đã an cư lạc nghiệp.

6


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật đất đai, NXB. Công
an nhân dân – 2012
2. Luật đất đai năm 2003 (Sửa đổi, bổ sung năm 2009 – 2010).
3. Nghị định số 69/2009/NĐ – CP của Chính phủ : Quy định bổ sung
về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư.
4. Nghị định số 197/2004/NĐ – CP của Chính phủ : Về bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
5. Nghị định số 181/2004/NĐ – CP của Chính Phủ về thi hành luật đất
đai.
6. Nghị định số 84/2007/NĐ – CP của Chính Phủ Quy định bổ sung
về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất,thực hiện quyền
sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cưkhi Nhà nước thu
hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai.
7. Nghị định 120/2010/NĐ – CP của Chính Phủ về sửa đổi, bổ sung
một số điều của Nghị định số 198/2004/NĐ – CP ngày 03 tháng 12 năm
2004 của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất

7