BIỆN PHÁP GIÁO dục ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CHO học SINH TRUNG học cơ sở THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM HƯỚNG NGHIỆP tại CỘNG ĐỒNG HUYỆN GIA lâm, THÀNH PHỐ hà nội

BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐỊNH
HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CHO
HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ
SỞ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG
TRẢI NGHIỆM HƯỚNG
NGHIỆP TẠI CỘNG ĐỒNG
HUYỆN GIA LÂM, THÀNH
PHỐ HÀ NỘI

1


- Nguyên tắc đề xuất biện pháp
- Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
Các giải pháp đề xuất đảm bảo đúng quan điểm, chủ
trương, chính sách của Đảng, nhà nước, địa phương, đúng luật
định.
Các giải pháp đảm bảo quyền lợi của nhà trường, góp
phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục, không ảnh
hưởng đến hoạt động chung trong nhà trường.
- Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
Nguyên tắc này đòi hỏi hoạt động GDHN phải được
thực hiện liên tục, thường xuyên, các giải pháp phải liên kết
nhau tạo thành chuỗi giải pháp nhằm nâng cao nhận thức vai
trò GDHN cho học sinh.
- Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học
Nguyên tắc này đòi hỏi việc đề xuất giải pháp phải đảm
bảo tính chính xác, dựa trên hành lang pháp lý là các điều
luật, thông tư, nghị định, các văn bản... do Nhà nước qui định.

2

- Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển toàn diện của
người học
Việc đề xuất giải pháp phải đảm bảo tính phát triển toàn
diện của người học, có nghĩa là tạo điều kiện cho người học
tiếp cận với một số cơ sở khoa học, tri giác và nhận thức đúng
đắn về sự vật - hiện tượng, nội dung phải phù hợp với vùng
miền, địa phương, phù hợp với lứa tuổi, có khả năng vận dụng
tri thức vào thực tiễn và có thái độ tích cực khi tham gia các
hoạt động học tập.
- Các biện pháp đề xuất
- Tổ chức tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho
cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh và
các lực lượng cộng đồng cấp huyện về tầm quan trọng của
giáo dục định hướng nghề nghiệp cho học sinh THCS
thông qua hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp tại công
đồng huyện

- Mục tiêu của biện pháp
Nhận thức là một vấn đề rất quan trọng trong công tác

3


hướng nghiệp, việc tuyên truyền nâng cao nhận thức trong xã
hội có vai trò quan trọng định hướng việc học cho học sinh.
Do đó biện pháp này hướng tới giúp cho các chủ thể tham gia
giáo dục định hướng nghề nghiệp cho học sinh và học sinh
xác định rõ tầm quan trọng của giáo dục định hướng nghề

nghiệp trong nhà trường với sự lựa chọn hướng đi sau tốt
nghiệp THCS của học sinh vừa phù hợp với năng lực và sở
thích cá nhân, điều kiện gia đình và đáp ứng nhu cầu lao động
của xã hội.
- Nội dung của biện pháp
Nhà trường có trách nhiệm giúp phụ huynh học sinh và
học sinh, các lực lượng khác ngoài xã hội nhận thức đúng đắn
vai trò, ý nghĩa của hoạt động giáo dục hướng nghiệp. Hoạt
động này không thể ảnh hưởng đến chất lượng các môn văn
hoá mà đây là công tác giúp học sinh phát triển toàn diện. Từ
nhận thức đầy đủ về hoạt động này nhà trường dễ dàng tranh
thủ sự hỗ trợ, hợp tác về nhân lực và cơ sở vật chất trong quá
trình thực hiện công tác hướng nghiệp.
Các trường THCS tổ chức tuyên truyền tới phụ huynh
học sinh cuối cấp THCS về hướng nghiệp phân luồng sau

4


THCS, giúp phụ huynh và học sinh hiểu rõ nếu phân luồng
ngay sau khi tốt nghiệp THCS cho số học sinh xếp học lực
dưới mức trung bình khá, học sinh có điều kiện hoàn cảnh gia
đình khó khăn, thì số học sinh này vẫn có cơ hội vào học đại
học, cao đẳng qua hình thức liên thông theo quyết định về đào
tạo liên thông của Bộ GD&ĐT.
Phổ biến rộng rãi mô hình đào tạo liên thông cho mọi
tầng lớp nhân dân trong huyện được biết.
- Cách thực hiện biện pháp
Các trường cần tiếp tục nghiên cứu, quán triệt nội dung Chỉ
thị 33/2003/CT- BGD-ĐT ngày 23/07/2003 của Bộ trưởng Bộ

GD&ĐT về tăng cường GDHN cho HSPT. Nâng cao nhận thức
cho CBQL, GV về tầm quan trọng của công tác hướng nghiệp.
Trung tâm giáo dục thường xuyên huyện cần xây dựng
Website về hướng nghiệp với đầy đủ các nội dung tuyên
truyền về hướng nghiệp như các chủ trương, chính sách của
Đảng và Nhà nước, của địa phương, các chỉ tiêu về phân
luồng học sinh, thông tin về ngành nghề, chương trình đào
tạo, nơi đào tạo nghề, dự báo nhu cầu nhân lực, tình hình
chuyển dịch cơ cấu, phát triển nghề ở địa phương và trong cả

5


nước.Trong điều kiện chưa có trang web riêng về hướng
nghiệp thì nên kết hợp với đài phát thanh ở huyện để tổ chức
các chương trình hướng nghiệp sẽ thu hút được sự quan tâm
của phụ huynh học sinh và nhân dân trong huyện.
Nhà trường nên trang bị bảng tin hướng nghiệp để cung
cấp những thông tin thiết yếu cho học sinh, đặc biệt là mô
hình đào tạo liên thông để học sinh THCS sớm định hướng
được việc học tập tiếp theo của mình.
Thông qua các tiết hướng nghiệp, sinh hoạt đầu tuần,
sinh hoạt chủ nhiệm, tăng cường tư vấn hướng nghiệp, cung
cấp thông tin đào tạo và nhu cầu việc làm cho học sinh lớp 9
trước kỳ thi tốt nghiệp THCS, đặc biệt là từ tháng 3 hàng năm,
tiếp cận, gần gũi, tư vấn để giúp học sinh hiểu rõ về khả năng
của bản thân và gia đình trong việc lựa chọn hướng đi sau tốt
nghiệp THCS qua phiếu thăm dò, điều tra. Đối tượng học sinh
có điều kiện kinh tế khó khăn hay năng lực học tập từ trung
bình trở xuống cần định hướng cho học sinh đi vào các trường

nghề, trung cấp chuyên nghiệp. Từ trung cấp chuyên nghiệp
học sinh vẫn có thể học liên thông lên trình độ cao đẳng, đại
học qua hình thức đào tạo liên thông khi có nhu cầu.

6


Khuyến khích học sinh thành lập câu lạc bộ nghề nghiệp
để học sinh tự tìm hiểu thông tin về nghề và có cơ hội trải
nghiệm sự phù hợp nghề của mình. Tổ chức cho học sinh tự
thuyết trình giới thiệu về nghề nghiệp mà mình yêu thích kèm
theo hình ảnh minh hoạ.
Đối tượng tuyên truyền có yếu tố quyết định là phụ huynh
học sinh cần được quan tâm đúng mức. Cần tổ chức họp phụ
huynh học sinh lớp 9 vào thời điểm thích hợp để tư vấn về định
hướng chọn lựa nghề nghiệp của học sinh, đặc biệt là sau khi
kết thúc học kỳ 2 và sau khi có kết quả xét tuyển THPT, giúp
phụ huynh học sinh tìm hiểu kế hoạch phân luồng sau THCS
của huyện. Tạo điều kiện để tất cả phụ huynh học sinh có con
đang học lớp 9 được tham gia tư vấn hướng nghiệp, gặp gỡ,
trao đổi với đại diện các trường có đào tạo trung cấp chuyên
nghiệp gần địa bàn huyện về ngành nghề đào tạo, nhu cầu tuyển
dụng của các ngành này. Để phụ huynh ngày càng quan tâm
nhiều đến công tác hướng nghiệp, hiểu được rằng không chỉ có
vào THPT, sau đó thi vào đại học là con đường lập thân duy
nhất cho học sinh.
Thông qua hoạt động ngoại khóa, giúp GV nhận thức
tầm quan trọng của công tác hướng nghiệp, đây là nhiệm vụ
7

trọng tâm của ngành giáo dục nói chung và trường nói riêng
nhằm góp phần giáo dục toàn diện học sinh.
Thành lập ban chỉ đạo tư vấn phân luồng để đẩy mạnh
và triển khai hiệu quả đến từng các cấp, xây dựng đề án phân
luồng học sinh sau THCS, lập kế hoạch thực hiện, chọn lựa
các đơn vị liên thông từ trung cấp chuyên nghiệp lên cao
đẳng, đại học để định hướng nhiều con đường đi cho học sinh,
tư vấn từng học sinh lớp 9 trong việc định hướng và chọn
nghề trong tương lai.
Thông báo rộng rãi cho học sinh biết về các chế độ chính
sách khi tham gia học nghề để khuyến khích học sinh vào
trung cấp chuyên nghiệp, học nghề. Các thông tin về việc hỗ
trợ vay vốn học tập của ngân hàng chính sách xã hội để học
sinh không còn lo lắng nhiều về học phí khi điều kiện gia đình
còn khó khăn.
Hạn chế của công tác hướng nghiệp hiện nay chủ yếu là
do nhận thức chưa đúng về tầm quan trọng của công tác này, vì
vậy việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho CB, GV, phụ
huynh học sinh, học sinh và các lực lượng xã hội là nhiệm vụ
quan trọng hàng đầu nhằm nâng cao hiệu quả của công tác

8


hướng nghiệp.
- Điều kiện thực hiện
CBQL, GV, phụ huynh học sinh, học sinh cần có kiến
thức sâu rộng về các loại hình nghề nghiệp, cũng như kiến
thức giáo dục hướng nghiệp để có thể tư vấn cho học sinh một

cách có hiệu quả.
CBQL, GV, phụ huynh học sinh, học sinh cần tự nhận
thấy được tầm quan trọng của hoạt động hướng nghiệp đối
với tương lai sự nghiệp của học sinh và con em của mình.
Học sinh cần tích cực, chủ động tìm kiếm tư liệu cho
việc định hướng nghề nghiệp của bản thân đảm bảo phù hợp
với sở thích, khả năng cũng như hoàn cảnh gia đình.
Cần đa dạng về hình thức và cách thức tuyên truyền.
- Nhà trường THCS xây dựng kế hoạch giáo dục định
hướng nghề nghiệp cho học sinh THCS thông qua hoạt
động trải nghiệm hướng nghiệp tại công đồng huyện nhằm
phù hợp với tình hình thực tiễn
Qua khảo sát thực trạng, một trong những hạn chế hiện
nay trong việc thực hiện hoạt động giáo dục định hướng nghề
nghiệp cho học sinh THCS thông qua hoạt động trải nghiệm
hướng nghiệp là việc xây dựng và thực hiện kế hoạnh giáo

9


dục của giữa nhà trường còn mang tính lý thuyết hàn lâm và
hình thức.
- Mục tiêu của biện pháp
- Xác định mục tiêu, kế hoạch hành động rõ ràng làm
định hướng cho công tác quản lý và triển khai hoạt động tổ
chức, phối hợp ăn ý với các lực lượng cộng đồng trong giáo
dục định hướng nghề nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm
hướng nghiệp cho học sinh THCS; tạo sự thống nhất trong
hoạt động của toàn trường, hướng nỗ lực của các bộ phận, cá
nhân vào mục tiêu chung;

- Giúp nhà trường phát triển ổn định và có khả năng ứng
phó kịp thời trước những biến đổi của môi trường;
- Là cơ sở tiến hành kiểm tra - đánh giá kết quả hoạt
động.
- Nội dung của biện pháp
- Nhà trường xây dựng các kế hoạch hành động để phối
hợp các lực lượng cộng đồng trong giáo dục định hướng nghề
nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho
học sinh THCS theo năm học, học kỳ; theo đợt. Tăng cường

10


vai trò và sự tham gia của các lực lượng cộng đồng trong tất
cả các khâu của kế hoạch hành động.
- Nhà trường cần xác định việc phối hợp các lực lượng
cộng đồng trong giáo dục định hướng nghề nghiệp thông qua
hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho học sinh THCS là
một ưu tiên hàng đầu trong chiến lược nâng cao chất lượng
giáo dục định hướng nghề nghiệp cho học sinh.
- Cách thực hiện
a. Xác định nội dung giáo dục định hướng nghề nghiệp
thông qua hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho học sinh
THCS là ưu tiên hàng đầu trong kế hoạch chiến lược của nhà
trường. Ban giám hiệu nhà trường căn cứ vào kế hoạch định
hướng nghề nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm hướng
nghiệp cho học sinh THCS và đặc điểm của các lực lượng
cộng đồng để xác định các nội dung của hoạt động giáo dục
định hướng nghề nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm
hướng nghiệp cho học sinh THCS. Mời các chuyên gia tham

gia xây dựng nội dung giáo dục định hướng nghề nghiệp
thông qua hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho học sinh
THCS.

11


Nhà trường cùng với lực lượng cộng đồng và học sinh tổ
chức triển khai những nội dung phối hợp đã được xác định.
Nhà trường thực hiện công tác kiểm tra đánh giá kết quả
thực hiện các nội dung giáo dục định hướng nghề nghiệp
thông qua hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp cho học sinh
THCS.
b. Lập kế hoạch có sự tham gia của các lực lượng cộng
đồng
Một trong những yêu cầu của lập kế hoạch là quá trình
lập kế hoạch phải đảm bảo tính dân chủ. Để có được kế hoạch
đúng đắn, có tính khả thi và hiệu quả, quá trình lập kế hoạch
phải được thực hiện một cách dân chủ. Điều đó có nghĩa là,
chủ thể quản lý phải huy động, khuyến khích, tạo điều kiện
cho các cấp quản lý và các thành viên trong và ngoài tổ chức
tham gia vào công tác lập kế hoạch.
Lập

kế

hoạch

có

sự

tham

gia/hợp

tác

(Cooperative/participatory planning) coi quá trình lập kế
hoạch giáo dục là một quá trình xã hội, trong đó cần có sự
tham gia tích cực của tất cả các bên có liên quan tới hoạt
động giáo dục trong nhà trường (đội ngũ chuyên gia, đại

12


diện các tổ chức xã hội…) trong toàn bộ các khâu, nhằm
tăng cường và đảm bảo tính hiệu quả và khả năng đáp ứng
của bản kế hoạch giáo dục.
Hai cách tiếp cận phổ biến trong lập kế hoạch giáo dục
trước đây là lập kế hoạch từ trên xuống và lập kế hoạch từ
dưới lên. Lập kế hoạch có sự tham gia là cách tiếp cận khắc
phục hạn chế của hai cách tiếp cận kể trên.
Mặc dù trường THCS đóng vai trò chủ động, tích cực
trong hoạt động hợp tác trường THCS và các lực lượng cộng
đồng, nhưng các trường THCS huyện Gia Lâm cần áp dụng
cách tiếp cận lập kế hoạch có sự tham gia của các bên có liên
quan để tạo ra những bản kế hoạch có chất lượng, huy động
trí tuệ tập thể và trách nhiệm của các bên, đáp ứng tốt hơn nhu
cầu và lợi ích của các bên có liên quan, đặc biệt là của doanh

nghiệp.
Các bên có liên quan trong lập kế hoạch phối hợp các
trường THCS huyện Gia Lâm và các lực lượng cộng đồng
được xác định là:
- Các trường THCS huyện Gia Lâm: lãnh đạo, cán bộ,
giáo viên, nhân viên;

13


- Các lực lượng cộng đồng;
Quy trình lập kế hoạch có sự tham gia
Quy trình lập kế hoạch có sự tham gia không khác biệt
nhiều so với quy trình lập kế hoạch theo các cách tiếp cận
thông thường, gồm 8 bước
- Đánh giá thực trạng các nguồn lực cho việc thực hiện
mục tiêu;
- Dự đoán - dự báo: trên cơ sở thực trạng của nhà
trường, những người tham gia lập kế hoạch tiến hành dự đoán
- dự báo về điều kiện môi trường, những chính sách, biện
pháp có thể áp dụng, các nguồn lực có thể huy động.
- Xác định mục tiêu: là bước rất quan trọng trong lập kế
hoạch. Mục tiêu phải đảm bảo nguyên tắc SMART và thỏa
mãn kỳ vọng của nhiều nhóm lợi ích liên quan. Việc xác định
mục tiêu có liên quan chặt chẽ tới quá trình phân bổ nguồn
lực, vì vậy, cần xác định đúng thứ tự ưu tiên của các mục tiêu.
- Xây dựng các phương án hành động để hiện thực hóa
mục tiêu đề ra.
- Đánh giá và so sánh các phương án
14

- Lựa chọn phương án tối ưu
- Xây dựng kế hoạch bổ trợ để đảm bảo kế hoạch chính
triển khai tốt.
- Chương trình hóa tổng thể về các vấn đề liên quan tới:
các chủ thể tiến hành công việc, nội dung công việc, yêu cầu
thực hiện, tài chính và các công cụ, phương tiện, thời gian
hoàn thành...
Sự phân chia các bước lập kế hoạch có sự tham gia chỉ
mang tính tương đối. Điểm khác biệt quan trọng nhất của lập
kế hoạch có sự tham gia thể hiện ở vai trò của doanh nghiệp
và các bên có liên quan trong các bước của quá trình lập kế
hoạch. Tùy theo quan điểm chỉ đạo của lãnh đạo nhà trường
và sự tích cực của phía doanh nghiệp, nhà trường có thể lựa
chọn các mức độ tham gia của doanh nghiệp trong lập kế
hoạch ở các mức:
Được cung cấp thông tin; Được hỏi ý kiến; Được chia sẻ
trong quá trình ra quyết định; Tham gia ra quyết định.
- Điều kiện thực hiện biện pháp

15


SGD&ĐT, Phòng GD&ĐT, Ban giám hiệu nhà trường cần
có những biện pháp kiểm tra, đánh giá về hoạt động hướng
nghiệp một cách định kỳ và thường xuyên.
Cán bộ quản lý cũng như GV phụ trách cần có kế hoạch
công tác cụ thể từng năm trình duyệt lãnh đạo kết hợp báo cáo
đánh giá kết quả và rút kinh nghiệm thực hiện.

- Xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường và cộng
đồng huyện trong giáo dục định hướng nghề nghiệp cho
học sinh THCS thông qua hoạt động trải nghiệm hướng
nghiệp tại công đồng huyện
- Mục tiêu của biện pháp
Hoạt động giáo dục học sinh là trách nhiệm của toàn xã
hội. Biện pháp này với mục tiêu là tạo sự đồng thuận, phối
hợp chặt chẽ với ban đại diện cha mẹ học sinh và các lực
lượng cộng đồng để họ hiểu, hỗ trợ trong việc tổ chức hoạt
động giáo dục định hướng nghề nghiệp cho học sinh, tạo sức
mạnh tổng hợp, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả
giáo dục toàn diện học sinh.
- Nội dung của biện pháp
- Phối hợp với các đoàn thể trong nhà trường đẩy mạnh

16


hoạt động giáo dục định hướng nghề nghiệp cho học sinh
THCS huyện Gia Lâm thông qua hoạt động trải nghiệm môt
cách cụ thể, sâu sát và trung thực hơn.
- Phối hợp với các lực lượng cộng đồng ngoài nhà
trường để để cùng tham gia giáo dục định hướng nghề nghiệp
cho các em.
- Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh để cùng
tham gia giáo dục định hướng nghề nghiệp cho học sinh
THCS huyện Gia Lâm thông qua hoạt động trải nghiệm
hướng nghiệp nhằm giúp các em nâng cao ý thức lựa chọn
nghề nghiệp phù hợp cho bản thân trong tương lai.
- Phối hợp với các cơ sở giáo dục khác để học sinh có

cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm học tập.
- Cách thực hiện biện pháp
- Đối với tổ chức Đoàn TNCSHCM và Đội và các đoàn
thể trong nhà trường:
+ Phối hợp với Đoàn TNCSHCM, Đội TNTP trong tổ
chức các hoạt động, phong trào thi đua. Phát huy tính tích cực
năng động sáng tạo của Đoàn THCSHCM, Đội TNTP trong

17


các hoạt động phối hợp giáo dục hướng nghiệp cho học sinh
THCS huyện Gia Lâm thông qua hoạt động trải nghiệm
hướng nghiệp;
+ Xây dựng quy chế phối hợp của tổ chức Đoàn, Đội
TNTP với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường.
+ Xây dựng kế hoạch phối hợp giữa Đoàn, Đội TNTP giáo viên chủ nhiệm - ban đại diện cha mẹ học sinh để cùng tổ
chức các hoạt động trải nghiệm bổ ích, góp phần giáo dục
hướng nghiệp cho học sinh THCS huyện Gia Lâm thông qua
hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp đạt được hiệu quả cao.
+ Tổ chức gắn kết các hình thức học trên lớp với các
hình thức học thực tế ngoài nhà trường, giúp các em được
"Học đi đôi với hành", phát triển tư duy theo chiều hướng tích
cực và dần dần các em có ý thức tự thích nghi, tự hoàn thiện
nhân cách của mình.
- Đối với cha mẹ học sinh:
+ Xây dựng kế hoạch phối hợp với cha mẹ học sinh
thông qua cuộc họp cha mẹ học sinh đầu năm, bàn bạc thống
nhất các nội dung phối hợp giữa nhà trường - gia đình trong

18


công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THCS huyện
Gia Lâm thông qua hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp trong
năm học;
+ Kết hợp với nhà trường tổ chức cho học sinh tham gia
các phong trào, hội thi, tạo sân chơi lành mạnh, phát triển hoạt
động trải nghiệm thoát ra khỏi khuôn viên trường học, tạo
điều kiện cho giáo viên - học sinh cọ xát với thực tế, tăng tính
hiệu quả giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THCS huyện
Gia Lâm thông qua hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp.
- Đối với các lực lượng cộng đồng (Chính quyền địa
phương, Đoàn TNCS, Hội đồng giáo dục địa phương, Hội
khuyến học, Hội phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, công an
phường,...):
+ Nhà trường liên kết với các lực lượng lực lượng cộng
đồng để các tổ chức đoàn thể địa phương hỗ trợ nhà trường
tìm hiểu, nắm bắt được hoàn cảnh gia đình của học sinh sống
trên địa bàn. Thông qua đó, giáo viên cũng nắm bắt kịp thời
tâm tư, nguyện vọng của các em, giúp các em điều chỉnh hành
vi và tự tin hơn trong cuộc sống;
+ Chủ động phối hợp với các ban ngành chức năng như:

19


công an giao thông, y tế, hội cựu chiến binh, mặt trận, . . .
cùng với nhà trường thực hiện các chuyên đề giáo dục hướng
nghiệp, an toàn lao động, giáo dục pháp luật, giáo dục giới

tính, giáo dục sức khỏe, giáo dục môi trường, giáo dục truyền
thống lịch sử các làng nghề ở địa phương, tuyên truyền phòng
chống tội phạm,…
- Phối hợp với các cơ sở giáo dục khác để học sinh có
cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm học tập, cũng như nâng
cao khả năng giao tiếp, rèn luyện tư duy, năng lực nghề
nghiệp.... Từ đó các em dễ hình thành động cơ thúc đẩy việc
định hướng nghề nghiệp cho bản thân mình.
- Điều kiện thực hiện biện pháp
SGD&ĐT, Phòng GD&ĐT, Ban giám hiệu nhà trường cần
có những biện pháp kiểm tra, đánh giá về hoạt động hướng
nghiệp một cách định kỳ và thường xuyên.
Phải xây dựng quy chế phối hợp các hoạt động giữa nhà
trường và cha mẹ học sinh, các lực lượng giáo dục một cách rõ
ràng. Tránh trường hợp lạm dụng hình thức hỗ trợ vật chất của
cha mẹ học sinh vào việc đẩy hoạt động của nhà trường chạy
theo bệnh thành tích, đi lệch mục tiêu GD.

20


Để biện pháp được triển khai hiệu quả cần xây dựng được
mối liên hệ chặt chẽ, gắn bó với các đơn vị, tổ chức phối hợp.
Người phụ trách công việc phối hợp ở các tổ chức phải năng
động, nhiệt tình, sáng tạo và tâm huyết với sự nghiệp giáo dục.
- Tổ chức bồi dưỡng năng lực đội ngũ cán bộ, giáo
viên làm công tác giáo dục định hướng nghề nghiệp ở
trường THCS trong mối quan hệ với cộng đồng và doanh
nghiệp
- Mục tiêu của biện pháp

Lực lượng làm nhiệm vụ hướng nghiệp ở các trường
THCS hiện nay đều thiếu về số lượng, trình độ chuyên môn
không đồng đều nên ảnh hưởng đến chất lượng của CTHN.
Xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL, GV làm CTHN nhằm
tạo ra nguồn nhân lực có chuyên môn nghiệp vụ về hướng
nghiệp, làm tốt nhiệm vụ GDHN trong nhà trường phổ thông,
giúp học sinh có những hiểu biết cần thiết để tự tin trong việc
quyết định chọn trường, chọn nghề phù hợp.
- Nội dung của biện pháp
Hướng nghiệp là nhiệm vụ của tập thể sư phạm, của tất

21


cả các thành viên trong nhà trường. Do đó, để nâng cao hiệu
quả CTHN, cần bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho CBQL,
GV kiêm nhiệm CTHN, GV dạy các môn văn hóa, GVCN,
các tổ chức đoàn thể, các nhân viên phục vụ khác, đào tạo đội
ngũ GV chuyên trách CTHN trong nhà trường.
- Cách thực hiện biện pháp


Về bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ:
Tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn đào tạo về chuyên
môn nghiệp vụ hướng nghiệp cho những người làm công tác
giáo dục định hướng nghề nghiệp kiêm nhiệm, GVCN, GV
dạy nghề để họ có thể đảm trách công tác giáo dục định
hướng nghề nghiệp trong lúc nhà trường chưa có GV chuyên
trách về công tác giáo dục định hướng nghề nghiệp.
Nâng cao nhận thức về ý nghĩa tầm quan trọng của hoạt

động giáo dục định hướng nghề nghiệp trong nhà trường và
trách nhiệm của CBQL trong việc tổ chức, chỉ đạo thực hiện
hoạt động giáo dục định hướng nghề nghiệp, trang bị đầy đủ
những kiến thức cơ bản về hướng nghiệp, về quản lý hoạt
động giáo dục định hướng nghề nghiệp trong nhà trường.

22


GVCN là người thực hiện chính CTHN, tạo điều kiện và
động viên học sinh tham gia các hoạt động GDHN, tham gia
đánh giá quá trình học tập và rèn luyện của HS, cung cấp cho
học sinh những thông tin về nghề nghiệp, tìm hiểu năng khiếu,
sở thích và hoàn cảnh gia đình của học sinh. Cần bồi dưỡng cho
GVCN những kiến thức về thông tin và phương pháp tổ chức
sinh hoạt hướng nghiệp, về công tác thu thập và xử lý thông tin,
kỹ năng trao đổi, tư vấn, những hiểu biết về tâm lý học nghề
nghiệp, năng lực tổ chức, phối hợp các lực lượng trong và ngoài
nhà trường để có thể thực hiện tốt việc tư vấn và định hướng
nghề nghiệp cho học sinh.
GV bộ môn là người trực tiếp truyền đạt kiến thức khoa
học kỹ thuật, khoa học xã hội và những ứng dụng của môn
học vào cuộc sống, giúp học sinh có những hiểu biết về nghề,
đồng thời phát hiện, bồi dưỡng năng lực, hứng thú của học
sinh. Để làm tốt CTHN cho HSPT, trước mắt, có thể bồi
dưỡng kiến thức, kỹ năng, phương pháp hướng nghiệp cho
đội ngũ GV dạy các môn văn hóa để lồng ghép ngay trong
quá trình giảng dạy.
GV dạy NPT, GV dạy công nghệ cung cấp cho học sinh
một số kiến thức, kỹ năng cơ bản về thực hành kỹ thuật theo

23


quy trình công nghệ, phát triển hứng thú nghề nghiệp, rèn
luyện thói quen làm việc có kế hoạch, phẩm chất nghề nghiệp
và giữ gìn vệ sinh môi trường trong lao động, rèn luyện khả
năng thích ứng linh hoạt với thị trường lao động, chuẩn bị tích
cực cho học sinh đi vào LĐSX. Cần trang bị cho GV kỹ năng
sử dụng các phương tiện, thiết bị hỗ trợ hiện đại, kỹ năng sử
dụng máy vi tính, máy chiếu, truy cập mạng internet, có chính
sách đưa GV đi tham quan, làm việc tại các cơ quan, xí
nghiệp để học tập, cập nhật kiến thức và kinh nghiệm thực tế
nhằm phục vụ CTHN.
Trang bị cho Đoàn thanh niên những kiến thức cơ bản về
hướng nghiệp để có thể kết hợp với GVCN phụ trách tổ chức
các hoạt động văn hóa, tuyên truyền thường xuyên với tiêu
chí phát huy năng lực hoạt động phong trào của học sinh.
CTHN là công việc của tập thể sư phạm, có mục đích
giáo dục HSPT trong việc chọn lựa nghề nghiệp tương lai.
Trong lúc nhà trường chưa có GV chuyên trách về CTHN thì
việc tất cả các CBQL, GV, nhân viên đều phải được trang bị
những kiến thức cơ bản về hướng nghiệp để có thể hỗ trợ,
giúp đỡ nhau thực hiện tốt mục tiêu của CTHN là một yêu cầu
cấp thiết.
24




Về đào tạo đội ngũ giáo viên chuyên trách:

Đội ngũ GV làm CTHN hiện nay còn kiêm nhiệm và
chưa được đào tạo, bồi dưỡng do đó cần phải đào tạo một đội
ngũ GV chuyên trách CTHN, để có đủ năng lực, chuyên môn
nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu công tác.
Các biện pháp trước mắt và lâu dài cần xây dựng kế
hoạch quy hoạch CBQL, GV làm CTHN. Dựa trên cơ sở nhu
cầu phát triển của giáo

dục về số

lượng,chất ượng, nội dung chương trình,... từ đó có kế
hoạch đào tạo, bồi

dưỡng hoặc tuyển mới lao

động làm CTHN.
Bộ GD&ĐT cần chỉ đạo mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ bồi
dưỡng thống nhất trong toàn ngành. Sở GD&ĐT cần xây
dựng kế hoạch cụ thể, thành lập đội ngũ GV có kinh nghiệm,
có tâm huyết trong CTHN để triển khai bồi dưỡng. Các
trường sư phạm cần đào tạo thêm ngành CTHN để tạo ra một
đội ngũ GV chuyên nghiệp về hướng nghiệp.
Ngày nay, thế giới rất coi trọng CTHN, nhiều nước coi
hướng nghiệp là một “nghề” phổ biến trong nhiều lĩnh vực
nghề nghiệp. Để tuyển chọn nguồn lao động thích hợp cho

25