B GIÁO D C VÀ ÀO T O
VI N KHOA H C GIÁO D C VI T NAM
*********
LÊ VĂN CU C
BI N PHÁP GIÁO D C PHÒNG CH NG
MA TUÝ CHO H C SINH
TRONG TRƯ NG TRUNG H C CƠ S
T I THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Lý lu n và l ch s giáo d c
Mã s : 62.14.01.01
TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ GIÁO D C H C
Hà N i - 2008
Cơng trình hồn thành t i
Vi n Khoa h c giáo d c Vi t Nam
Ngưòi hư ng d n khoa h c:
PGS TS. Hà Nh t Thăng
TS. Lưu Thu Th y
Ph n bi n 1: PGS TS Ph m Kh c Chương
Ph n bi n 2: PGS TSKH Nguy n Văn H
Ph n bi n 3: PGS TS Lưu Xuân M i
Lu n án s ư c b o v trư c H i ng ch m lu n án
c p Nhà nư c h p t i Vi n Khoa h c giáo d c Vi t Nam vào
h i 8 gi 30 ngày 16 tháng 01 năm 2009.
Có th tìm hi u lu n án t i Thư vi n Qu c gia Hà N i và
thư vi n Vi n Khoa h c giáo d c Vi t Nam.
DANH M C CƠNG TRÌNH TÁC GI
1. Lê Văn Cu c (2007) Phòng ch ng t n n ma tuý, th c tr ng và
gi i pháp. T p chí Giáo d c (S 157- Kỳ 1-3/2007), Hà N i.
2. Lê Văn Cu c (2007) Giáo d c l i s ng cho h c sinh - m t bi n
pháp giáo d c phòng, ch ng ma tuý trong nhà trư ng. T p chí
Khoa h c giáo d c. (S 18 tháng 3/2007), Hà N i.
3. Lê Văn Cu c (2007) Tác ng c a môi trư ng h c thân thi n
i v i vi c giáo d c phòng ch ng ma tuý trong h c sinh. T p chí
Giáo d c (S 160-Kỳ 1 - 4/2007).
1
M
U
1. Lý do ch n tài:
Trong nh ng năm g n ây, cùng v i s bi n i v kinh t - chính tr -xã
h i trên tồn th gi i, tình hình t n n ma túy ang có chi u hư ng gia tăng và ã
th t s tr thành m t hi m h a cho tồn nhân lo i. Vì th , Cơ quan c trách v ma
túy và t i ph m c a Liên hi p qu c (UNODC) kêu g i chính ph các nư c c n tích
c c hơn n a trong vi c ngăn ch n tình tr ng hút, chích ma túy và giúp nh ng ngư i
nghi n ma túy có th cai nghi n thành cơng. Ma túy là m t v n n n trên th gi i.
Bên c nh nh ng bi n pháp phòng ch ng s d ng, mua bán, v n chuy n trái phép
ch t ma túy, các nư c trên th gi i cũng y m nh công tác giáo d c phòng ch ng
ma túy.
S d ng ma túy Vi t Nam ang chuy n t
i tư ng ngư i cao tu i
khu v c mi n núi sang t ng l p thanh niên thành ph th xã; c bi t là chuy n t
dùng thu c phi n sang dùng hêrơin. Tiêm chích ma túy ti p t c gia tăng, nh t là
khi s d ng chung bơm kim tiêm ngư i nghi n ma túy làm cho tình hình lây
nhi m HIV/AIDS ngày càng tr nên nghiêm tr ng. Ư c tính có t i 65,3 % t ng s
ngư i nhi m HIV/AIDS trong c nư c là do tiêm chích ma túy.
Thành ph H Chí Minh là m t thành ph l n trong c nư c cũng khơng
thốt kh i tình tr ng các t n n xã h i ã và ang ho t ng khá ph c t p, t n n
ma túy ang thâm nh p vào các trư ng h c.
V n
ma túy ngày càng ph c t p, nh ng k buôn ma túy ngày càng có
nh ng phương cách tinh vi hơn do ó nhi m v chúng ta là xây d ng m c tiêu, n i
dung c th cho t ng nơi, t ng lúc và t ng i tư ng, Phân tích nh ng nguyên
nhân c a t i ph m ma túy trong l a tu i thanh thi u niên. trong ó có h c sinh,
sinh viên, cơng tác phịng ch ng ma tuý trong trư ng Trung h c sơ s có hi u
qu , c n l ng ghép, tích h p giáo d c phịng ch ng ma tuý vào d y h c và các
ho t ng giáo d c ngoài gi lên l p; xây d ng m t quy trình ph i h p các l c
lư ng xã h i, nh t là v i gia ình và c ng ng dân cư nh m xây d ng môi trư ng
lành m nh ngăn ng a h c sinh nh hư ng ma túy.
Xu t phát t lý lu n, t th c ti n c a xu th phát tri n c a t n n ma tuý,
xu t phát t
c i m, ý nghĩa c a giáo d c và vai trò c a trư ng THCS trong vi c
giáo d c th h tr ... là m t nhà giáo, tơi th y c n ph i có trách nhi m và ó chính
là lý do tơi ch n:"Bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trong
trư ng trung h c cơ s t i Thành ph H Chí Minh "làm tài lu n án Ti n sĩ.
2. M c ích nghiên c u:
xu t m t s bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh
trong các trư ng trung h c cơ s .
3. Khách th và i tư ng nghiên c u:
-Khách th nghiên c u:
V n
giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trung h c cơ s t i
Thành ph H Chí Minh.
-Ð i tư ng nghiên c u:
Bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trong trư ng trung
h c cơ s t i Thành ph H Chí Minh.
2
4. Gi thuy t khoa h c:
V n
giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trung h c cơ s t i
Thành ph H Chí Minh có th
t hi u qu cao n u:
- Có nh ng bi n pháp giáo d c nâng cao ư c nh n th c, tinh th n trách
nhi m c a các l c lư ng giáo d c trong và ngồi nhà trư ng trong cơng tác phịng
ch ng ma tuý phù h p v i th c ti n, phát huy ư c tính tích c c t giác c a h c
sinh v nh n th c, thái và k năng trong vi c phòng ch ng ma túy.
- S d ng có hi u qu các bi n pháp qu n lý h c sinh trong nhà trư ng
nh t là giáo d c phòng ch ng ma túy.
- Xây d ng ư c môi trư ng giáo d c lành m nh, thân thi n và có cơ ch
ph i h p ng b các l c lư ng giáo d c nh m phát huy hi u qu các bi n pháp
giáo d c phòng ch ng ma túy trong trư ng h c.
5. Nhi m v - ph m vi nghiên c u
5.1. Nhi m v nghiên c u:
- Xác nh cơ s lý lu n c a vi c giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c
sinh trung h c cơ s .
- ánh giá th c tr ng vi c s d ng các bi n pháp giáo d c phòng ch ng
ma tuý cho h c sinh các trư ng trung h c cơ s t i Thành ph H Chí Minh hi n
nay.
xu t m t s bi n pháp ch y u
giáo d c phòng ch ng ma tuý cho
h c sinh các trư ng THCS và th c nghi m tính kh thi c a m t s bi n pháp ó.
5.2. Ph m vi nghiên c u:
-V
a bàn nghiên c u: nghiên c u giáo d c phòng ch ng ma túy
m t s trư ng trung h c cơ s thu c 3 huy n ngo i thành và 3 qu n n i
thành, m i qu n (huy n) ch n m t trư ng THCS nghiên c u.
-V
i tư ng kh o sát: h c sinh trung h c cơ s , cha m h c sinh,
giáo viên, m t s cán b qu n lý giáo d c.
- V n i dung: Ch nghiên c u m t s bi n pháp giáo d c phòng
ch ng ma tuý cho h c sinh trung h c sơ s có tính kh thi.
6. Phương pháp nghiên c u:
6.1 - Phương pháp nghiên c u lý thuy t c a v n liên quan n tài
6.2 - Phương pháp i u tra xã h i h c và tâm lý h c xã h i
6.3 - Phương pháp th c nghi m sư ph m
6.4- Phương pháp chuyên gia
6.5 - Phương pháp x lý thơng tin
7. óng góp m i c a lu n án:
7.1- V lý lu n:
- Phân tích ư c nh ng y u t nh hư ng n hi n tư ng s d ng ma
tuý trong h c sinh THCS (l a tu i thanh thi u niên) có h th ng theo hư ng ti p
c n c a giáo d c h c trong hoàn c nh xã h i m c a h i nh p hi n nay.
- ánh giá vi c giáo d c phòng ch ng t n n ma tuý, ng th i phân
tích nh ng nguyên nhân d n n thành công và h n ch c a vi c t ch c giáo d c
3
phòng ch ng ma tuý trong các trư ng THCS t i Thành ph H Chí Minh trong
nh ng năm g n ây.
xu t ư c m t s bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy cho
h c sinh trung h c cơ s phù h p v i th c ti n hi n nay.
7.2- V th c ti n:
xu t và th c nghi m m t s bi n pháp ch y u s tác ng có hi u
qu
n cơng tác giáo d c phòng ch ng t n n ma tuý, s phát huy tính tích c c t
giác c a h c sinh-ch th c a vi c phòng ch ng ma túy, ng th i phát huy ti m
năng các l c lư ng trong và ngoài nhà trư ng xây d ng m t môi trư ng xã h i
thân thi n, lành m nh.
8. C u trúc lu n án:
M
u
Chương 1: Cơ s lý lu n c a vi c giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh
trung h c cơ s .
Chương 2: Th c tr ng giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trung h c cơ
s t i thành ph H Chí Minh.
Chương 3: Bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trung h c cơ
s .
K t lu n.
Ngồi ra cịn ph n tài li u tham kh o và ph l c.
*************
Chương m t
CƠ S LÝ LU N C A VI C GIÁO D C PHÒNG CH NG MA TÚY CHO
H C SINH TRUNG H C CƠ S
Chương 1 ư c trình bày t trang 17 n trang 45
xác nh khía c nh
nghiên c u riêng c a
tài và t o cơ s lý lu n tr c ti p cho v n
nghiên c u,
th ng nh t v n i dung các khái ni m ư c dùng trong lu n án.Chương bao g m
nh ng ph n sau:
1.1- L ch s nghiên c u v n giáo d c phòng ch ng ma túy Vi t Nam:
1.1.1. Hình thành t ch c phịng ch ng ma túy.
Vi c giáo d c phòng ch ng ma túy Vi t Nam trong nh ng năm qua
ư c tri n khai trên hai phương hư ng cơ b n: xây d ng cơ ch văn b n lu t làm
cơ s cho vi c phòng ch ng ma túy; phương hư ng th hai nghiên c u phân tích
áng giá th c tr ng tác h i c a ma túy,
ra nh ng n i dung, bi n pháp tuyên
truy n giáo d c cho m i ngư i dân, c bi t các i tư ng có nguy cơ cao lây
nhi m nghi n hút ma túy. Th c t nhi u năm qua, cu c u tranh ch ng t n n ma
túy ã ư c Ð ng, Nhà nư c và toàn xã h i r t quan tâm. Nhà nư c ã tham gia
cam k t v i các t ch c qu c t và các qu c gia,
cùng th c hi n vi c phịng
ch ng ma t, có nhi u ngh quy t, ch th , ch trương, bi n pháp nh m bài tr t
n n ma túy ra kh i i s ng xã h i và thanh thi u niên như: Ngh quy t 06/CP c a
Chính ph v
u tranh ch ng ma túy
ngày 29/01/1993, K ho ch 1413/LN
ngày 15/10 /1996 c a các ngành ch c năng v
u tranh ch ng ma túy trong thanh
4
thi u niên, h c sinh, sinh viên. Toà án nhân dân t i cao, B N i v (nay là B
Công an), Vi n Ki m sát nhân dân t i cao có Thơng tư Liên t ch 01 ngày
02/01/1998 và s 02 ngày 05/8/1998 hư ng d n áp d ng m t s quy nh t i
chương VIIA "các t i ph m v ma túy" c a Lu t hình s và Lu t phịng, ch ng ma
túy. Ngày 11/11/1996 B trư ng B Giáo d c và Ðào t o ã ban hành Ch th
24/GD-ÐT trong ó ch rõ: c n ph i ch n ng, không t n n ma túy lây lan n
trư ng h c, ph n u t m c tiêu: "Trư ng h c khơng có ma túy".
1.1.2. Nh ng nghiên c u v phương hư ng, n i dung, phương pháp giáo
d c phòng ch ng ma tuý
- UNDCP h tr Chính ph th c hi n 13 d án khu v c trong khuôn kh
Biên b n tho thu n H p tác phòng ch ng ma tuý khu v c Ðông Nam Á g m các
nư c Campuchia, Trung Qu c, Lào, Myanma, Vi t Nam ã ph i h p v i các qu c
gia trong ó có Thái Lan.
- D án AD/VIE/98/B52 – Giáo d c phòng ch ng ma túy trong trư ng
h c trong khn kh D án VIE/98/B52 c a Chương trình Ki m soát Ma túy qu c
t Liên Hi p Qu c -Th i gian th c hi n: Ba năm (1999- 2001)
- Tài li u nghiên c u: Giáo d c phòng ch ng t n n ma túy qua các mơn
h c trư ng THCS, Ch biên Phó Ti n sĩ Nguy n Trí v i ch biên toàn t p Giáo
sư - Ti n sĩ Hoàng
c Nhu n cùng nhi u nhà khoa h c giáo d c th c hi n. Tài
li u này biên so n nh m hư ng d n tích h p giáo d c phịng ch ng ma túy thơng
qua m t s chương trình mơn h c. Nó ã ư c biên so n và th nghi m t i nhi u
trư ng ti u h c và trung h c c ba mi n B c, Trung, Nam.
Ngoài ra, các nhà nghiên c u có khơng ít ngư i quan tâm, tiêu bi u là
Nguy n Xuân Yêm [69,70,71,72], Tr n Văn Luy n [72], Vũ Công B ng [8], Phan
Qu c Kính [71], Nguy n Phong Hịa [15], Ð ng Ng c Hùng [15], Ðào Hùng, Lưu
Minh Tr [52], Hà Nh t Thăng [49], Hoàng Ð c Nhu n [9], Phan Vi t Hoa [14],
Phan Ðình Khánh [71], Nguy n Th Kim Liên [71].
1.1.3. Nh n nh các nghiên c u giáo d c phòng ch ng ma túy:
Qua các cơng trình nghiên c u c a các tác gi k trên, chúng tôi th y n i
b t, t p trung m t s v n sau ây:
- H u h t tác gi phân tích c i m tâm sinh lý c a các lo i i tư ng s
d ng ma tuý. Các nhà nghiên c u u nh n m nh i v i thanh thi u niên là lo i
i tư ng có nguy cơ cao lây nhi m ma túy vì nh ng c i m tâm sinh lý c a l a
tu i này trong vi c b tác ng c a các t n n xã h i nói chung và ma tuý nói riêng.
- Các nhà nghiên c u quan tâm c bi t t i vi c tìm hi u nguyên nhân
khách quan và ch quan trong vi c s d ng ma tuý và t n n ma tuý trong ó có
nh ng nguyên nhân xã h i, nguyên nhân qu n lý xã h i, qu n lý giáo d c.
- Các nghiên c u trên ã
c p nhi u v n
liên quan n công tác giáo
d c phịng ch ng ma túy nói chung và giáo d c phòng ch ng ma túy trong trư ng
h c nói riêng, ng th i cũng ã có nh ng nh hư ng khá phong phú và rõ ràng
trong giáo d c phòng ch ng ma túy cho sinh viên - h c sinh trong giai o n hi n
nay.
tài “Bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trong
trư ng trung h c cơ s t i Thành ph H Chí Minh” s k th a và phát tri n các
5
thành t u nghiên c u thu c lĩnh v c giáo d c phòng ch ng ma túy c th trong các
trư ng trung h c cơ s t i Thành ph H Chí Minh. Trong ó t p trung th c
nghi m m t s bi n pháp có tính kh thi và hi u qu cao trong các bi n pháp th c
hi n th i gian v a qua.
1.2- M t s khái ni m công c nghiên c u tài:
1.2.1. Ma túy:
Ma túy là nh ng ch t l y t thiên nhiên ho c t ng h p có tác d ng gây
nghi n nghiêm tr ng, t o s l thu c v th ch t và tâm lý. [Lu t phòng, ch ng ma
túy]
1.2.2. Nghi n ma túy:
Nghi n ma túy ư c hi u là ngư i s d ng ma túy dư i s tác d ng c a
ma túy cơ th ã b l thu c v m t tâm th n và sinh lý mà n u không ư c tho
mãn nhu c u ti p t c s d ng ma túy thì cơ th s gây nên nh ng ph n ng v m t
tâm th n, v sinh lý khi n h không th ch u ng ư c bu c h ph i s d ng ma
túy thư ng xuyên theo nh kỳ th a mãn nhu c u ó.
1.2.3. T n n ma túy:
T n n ma túy là tình tr ng nghi n ma túy, t i ph m v ma túy và các
hành vi trái phép khác v ma túy. [theo Ði u 2 Lu t phòng, ch ng ma túy]
1.2.4. Giáo d c phòng ch ng ma túy:
Giáo d c phòng ch ng ma túy nh m thúc y h c sinh phát tri n s hi u
bi t, nh ng k năng, cách cư x và s nh n bi t v ma túy cũng như vi c ánh giá
l i ích s c kh e, liên quan n hành vi c a chính các em và i v i nh ng ngư i
khác.
M c ích c a giáo d c phòng ch ng ma túy là bao hàm vi c ngăn ng a s
d ng ma túy. Ngăn ng a ma túy t p trung vào vi c gi m t i thi u s lư ng thanh
thi u niên h c sinh tham gia vào vi c s d ng ma túy.
1.2.5. Bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy:
Bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy là vi c tác ng m t cách có h
th ng n s phát tri n nh n th c thái , hành vi c a m t ngư i ho c m t s
ngư i nào ó nh m làm cho h có ư c nh ng ph m ch t và năng l c theo yêu c u
ã qui nh, h không ph i có nh ng hành vi vi ph m vào t n n ma túy.
1.3c i m tâm sinh lý c a h c sinh trung h c cơ s
H c sinh trung h c cơ s , t 11 n 15 tu i là l a tu i d y thì, tâm lý h c
g i là l a tu i n i lo n: là l a tu i thi u niên, l a tu i quá
t tu i thơ u lên th i
thanh niên. Ðây là th i kỳ có nhi u t bi n v sinh lý và tâm lý. i u áng lưu ý
trong s phát tri n sinh lý c a tr
cu i giai o n này là s phát tri n khá hồn
ch nh v gi i tính.
c i m tị mị, ham mu n làm ngư i l n, nhưng thi u hi u
bi t, suy nghĩ cịn nơng n i... d d n m t s em vào con ư ng b l i d ng trong
vi c v n chuy n, buôn bán l , nghi n hút ma tuý.
Do l a tu i này là giai o n phát tri n n m gi a tu i thơ và tu i trư ng
thành, cho nên s phát tri n tâm lý l a tu i này mang tính chuy n ti p gi a giai
o n phát tri n tâm lý c a tr thơ và giai o n phát tri n tâm lý c a tu i trư ng
thành. S phát tri n các c i m tâm lý c a giai o n này ã m c
cao hơn
6
nhi u so v i giai o n tu i thơ, nhưng chúng chưa
chín
m b o cho tr
có
nh n th c và hành ng như m t ngư i trư ng thành. Chính i u này ã t o
nên l a tu i v thành niên như m t l a tu i tiêu bi u v s xung t trong s phát
tri n tâm sinh lý.
1.4- Vai trò c a trư ng trung h c cơ s trong vi c giáo d c phòng ch ng ma
túy cho h c sinh trong giai o n hi n nay.
1.4.1. Giáo d c phịng ch ng ma túy là góp ph n phát huy vai trò c a
trư ng trung h c cơ s trong vi c th c hi n m c tiêu giáo d c ph thơng, hình
thành và phát tri n nhân cách th h tr .
Giáo d c THCS là n n t ng th c hi n m c tiêu giáo d c ph thông, căn c
vào Lu t Giáo d c 2005, giáo d c THCS n m trong h th ng giáo d c qu c dân, có
th sơ hóa h th ng giáo d c qu c dân như sau:
Ti n sĩ
Nhà tr
M u
giáo
TH
THCS
THPT
ih c
và Sau
ih c
Th c sĩ
ih c
Cao
ng
Giáo d c THCN
CN
Giáo d c
Giáo d c
DN
M m Non
Ph thơng
Nhìn vào sơ , chúng ta th y giáo d c THCS là c p h c cơ b n c a giáo
d c ph thơng, nó v a c ng c k t qu giáo d c ti u h c, ng th i hình thành phát
tri n nh ng ki n th c, k năng và nh ng giá tr n n t ng phát tri n nh ng giá tr ,
năng l c THPT
1.4.2. Vai trò c a nhà trư ng trong vi c ph i h p các l c lư ng xã h i th c
hi n giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh trung h c cơ s .
Nhà trư ng c n t p h p các l c lư ng xã h i, các b c cha m , thông qua
ban i di n cha m h c sinh tuyên truy n làm cho m i ngư i hi u sâu s c m c
tiêu giáo d c c a THCS theo yêu c u i m i c a giáo d c hi n nay.
Giáo d c h c sinh THCS
Nhà trư ng
Tác ng, ph i h p
các l c lư ng XH
1.5- nh hư ng c a môi trư ng xã h i n vi c giáo d c phòng ch ng ma túy
cho h c sinh.
Vi t Nam ang m t th i kỳ xã h i phát tri n thu n l i là vô cùng quan
tr ng, nhưng khó khăn cũng khơng ít, vì v y nh n th c cơ h i thu n l i và xác nh
khó khăn thách th c ang phía trư c là m t quy lu t khách quan, nh hư ng r t
l n n công tác giáo d c phòng ch ng ma tuý trong h c ư ng hi n nay.
7
Chương hai
TH C TR NG GIÁO D C PHÒNG CH NG MA TÚY CHO H C SINH
TRUNG H C CƠ S T I THÀNH PH H CHÍ MINH
N i dung chương 2 ư c trình bày trong lu n án t trang 46 n trang 97
nh m c th hóa thơng qua vi c trình bày th c tr ng c a v n
và nghiên c u
nh ng nhi m v ã ra.C th ư c tóm t t bao g m các i m chính sau:
2.1- M t s
c i m c a Thành ph H Chí Minh
Thành ph H Chí Minh là m t trong nh ng trung tâm kinh t , văn hóa,
khoa h c k thu t c a c nư c. Tuy nhiên, cũng như các thành ph l n khác trên
th gi i v i ho t ng kinh t nh n nh p, thành ph H Chí Minh cũng khơng thốt
kh i tình tr ng các t n n xã h i ã và ang ho t ng khá ph c t p. Nh ng năm
g n ây, cùng v i nh ng k ho ch và nh ng bi n pháp tích c c nh m y lùi các t
n n xã h i trong ó có t n n ma túy và t n n này nh hư ng r t l n n h c
ư ng.
2.2- Th c tr ng t n n ma tuý t i Thành ph H Chí Minh:
2.2.1. Th c tr ng vi c s d ng ma tuý trong c nư c nói chung và Thành
ph H Chí Minh nói riêng
Theo s li u c a c c Phòng ch ng t n n xã h i (B Lao ñ ng Thương
binh - Xã h i) nư c ta vào th i i m 2006 có 160.226 ngư i nghi n ma túy.
B ng 2.1: S nghi n hút ma túy c a c nư c qua các năm g n ây:
Năm
2002
2003
2004
2005
2006
S ngư i
142000
160670
170407
158426
160226
Dù ã r t n l c ngăn ng a tình tr ng nghi n ma túy nhưng nh ng con
s th ng kê t h i ngh phòng ch ng ma túy trong trư ng h c v a ư c t ch c t i
Hà N i khi n nh ng ngư i có trách nhi m khơng th n lịng. Th m chí n i lo
ngày càng l n hơn khi nh ng "bi n th " c a ma túy ang có chi u hư ng t n công
m nh m vào i tư ng là thanh thi u niên trong ó có h c sinh (HS). Kh o sát
115 i tư ng nghi n t i Trung tâm cai nghi n ma t Bình
c (TP. H Chí
Minh), k t qu như sau:
B ng 2.2- Kh o sát i tư ng nghi n t i Trung tâm cai nghi n ma túy
Bình
c (cu i năm 2006)
+
tu i:
S TT
tu i
Ngư i
T l %
1 T 14 - dư i 16
1
0.87
2 T 16 - dư i 18 tu i
4
3.48
3 T 18 – 25 tu i
62
53.91
4 T 26 – 35 tu i
29
25.22
5 T 36 – 45 tu i
7
6.09
6 Trên 46 tu i
3
2.61
7 Trên 50 tu i
9
7.83
T ng s
115
100
Qua s li u trên cho th y s ngư i trong
tu i lao d ng chi m trên 90%
8
(chi m 92,17% trong t ng s
i tư ng nghiên c u)
B ng 2.3- Kh o sát i tư ng nghi n t i Trung tâm cai nghi n ma túy Bình
c (cu i năm 2006)
+ Trình văn hóa:
S TT
Trình
văn hóa
Ngư i
T l %
1
Mù ch
43
37.39
2
Ti u h c
41
35.65
3
THCS
21
18.26
4
THPT
10
8.70
T ng s
115
100
a s các i tư ng nghi n hút có trình
h c v n r t th p (chưa h c trình
THCS là: 105 ngư i chi m 91,30% trong t ng s
i tư ng ư c nghiên c u).
2.2.2. Th c tr ng vi c buôn bán ma tuý Vi t Nam nói chung và t i thành
ph H Chí Minh nói riêng
Vi t Nam, trong nh ng năm g n ây tình hình bn bán, v n chuy n và s
d ng ma tuý trong c ng ng dân cư cũng ang tr nên ngày càng nghiêm tr ng.
V i nh ng phương th c, th o n ho t ng ngày càng tinh vi, x o quy t và li u
lĩnh vì l i nhu n quá cao, t n n ma tuý ã tr thành m t v n
nh c nh i hi n
nay lây lan c trong các trư ng h c.
B ng 2.4- S li u c a k t qu thu ư c các v án ma túy th ng kê quí
3 năm 2006 ( y ban các v n xã hôi c a Qu c h i khoá XII)
S v án ư c khám phá
- S v án ph m t i mua bán, tàng tr , v n chuy n
6.074 (v )
trái phép ch t ma tuý
- S v án ph m t i t ch c s d ng, s d ng trái
3.095 (v )
phép ch t ma tuý.
T ng c ng
9.169 (v )
S
i tư ng b b t gi i u tra
- S
i tư ng ph m t i mua bán, tàng tr , v n
10.806 ( i tư ng)
chuy n trái phép ch t ma tuý
- S
i tư ng ph m t i t ch c s d ng, s d ng trái
7.476 ( i tư ng)
phép ch t ma tuý.
T ng c ng
18.282 ( i tư ng)
Tang v t thu ư c
S lư ng
- Heroin
100 (kg)
- Li u heroin
15.923 (li u)
- Thu c phi n
11 (kg)
- Li u thu c phi n
307 (li u)
- Ma tuý t ng h p
34.728 (viên)
9
- ng thu c tân dư c gây nghi n
- Viên thu c tân dư c gây nghi n
7.135 ( ng)
415.009 (viên)
2.3- Th c tr ng s d ng ma tuý trong h c sinh:
2.3.1. Th c tr ng s d ng ma tuý trong h c sinh:
T i H i ngh t ng k t công tác ph i h p phòng ch ng ma túy trong trư ng
h c giai o n 2001- 2005,do B Giáo d c- ào t o và B Công an t ch c ngày
16/11/2005,t i Hà N i, các i bi u ưa ra ki n ngh c n tăng cư ng công tác tuyên
truy n, a d ng hóa các n i dung phòng ch ng ma túy trong nhà trư ng, c bi t
hình th c tuyên truy n ph i phù h p v i ki n th c, l a tu i, vùng mi n; xây d ng,
nhân r ng các mơ hình giáo d c phịng ch ng ma tuý, k t h p ch t ch gi a nhà
trư ng, chính quy n a phương và gia ình, ng th i ưa n i dung giáo d c
phịng ch ng ma túy vào chương trình chính khóa các c p h c.
B ng 2.5- S h c sinh s d ng ma túy trong c nư c (Theo s li u
c a B GD- T vào năm 2006)
Năm
2001
2002
2003
2004
2005
2006
S HS
376
450
220
332
344
338
T i Thành ph H Chí Minh, qua rà soát các i tư ng ã lên danh sách hơn
20.000 ngư i nghi n ma tuý. Trong ó có 100 em h c sinh chi m t tr ng 1,5%
như v y kho ng 1.000 HS thí có kho ng 15 em có kh năng nghi n ma tuý.
2.3.2. Nguyên nhân c a hi n tư ng h c sinh ch u nh hư ng t n n ma tuý
Ti n hành nghiên c u 112 i tư ng g m các giáo viên và cán b công
nhân viên 6 trư ng THCS t i TP. HCM, nh m xác nh m t s nguyên nhân d n
n hi n tư ng h c sinh b m c vào t n n ma tuý, k t qu như sau:
- V qu n lý gia ình:
+ Ti n hành kh o sát 150 em t i Trung tâm giáo d c d y ngh Thanh
Thi u niên 2:
B ng 2.6- S li u ánh giá nguyên nhân qu n lý gia ình:
STT
Nguyên nhân
S lư ng
T l
(%)
(N)
Cha m không bao gi chăm sóc giáo d c o
1
c con cái.
91
60.67
2
Khơng quan tâm n vi c h c hành c a con cái
134
89.33
Không quan tâm n vi c phát tri n tâm sinh lý
3
c a con cái.
108
72.00
Cha m lo ki m ti n không qu n lý con cái v
4
gi gi c.
124
82.67
5
Cha m ly thân, gia ình b t hồ thư ng xun
118
78.67
Cu c s ng v t ch t c a gia ình g p nhi u khó
6
khăn, thi u tình thương u, tình c m gia ình.
75
50.00
10
B ng 2.7 - Phân tích nguyên nhân theo l a tu i:
Nguyên nhân
T l
S lư ng
(%)
(N)
1
36
31.30
Ham vui, tò mò, hi u kỳ, ham c m giác l
2
9
7,83
Mu n làm ngư i l n, mu n t t p, thư ng có
xu hư ng thích làm nh ng i u trái ngư c l i
khuyên b o c a ngư i l n
3
7
6,09
Mu n m i ngư i th a nh n tư cách c a mình
4
52
45,22
D b kích ng b n bè thách . B n bè r rê,
thích phiêu lưu m o hi m
5
3
2,61
B l a
Nh n nh:
- Qu n lý xã h i chưa ch t ch , th ng nh t
- Mơi trư ng gia ình và giáo d c gia ình cịn nhi u sai l m.
- C ng ng chưa quan tâm n giáo d c tr em úng m c.
2.4- Th c tr ng vi c t ch c giáo d c phòng ch ng ma tuý trong các trư ng
h c
2.4.1. Vi c th c hi n m c tiêu và n i dung giáo d c phòng ch ng ma túy:
2.4.1.1.M c tiêu c a giáo d c phòng ch ng ma túy trong nhà trư ng
trung h c cơ s :
Ti n hành kh o sát 250 h c sinh 6 trư ng THCS t i Tp. HCM.
i
tư ng ư c kh o sát là các em h c sinh l p 8 và l p 9 t i các trư ng này, k t qu
kh o sát cho ta th y m c tiêu và n i dung ã th c hi n như sau:
B ng 2.8- Kh o sát m c tiêu và n i dung ã th c hi n:
K t qu th c
Noäi dung
hi n
SL
T l %
STT
M c tiêu
1 - Nâng cao nh n th c
Tác h i c a ma tuý v i b n thân v s c kho
Tác h i c a ma tuý v i b n thân v
o c
Tác h i c a ma tuý v i b n thân v trí tu
Tác h i c a ma tuý v i gia ình
Tác h i c a ma tuý v i xã h i
Tác h i c a ma tuý v kinh t
M c tiêu
2- V k năng
K năng phân bi t các lo i ma tuý
K năng kháng l i s cám d
K năng ra quy t nh xa lánh ma tuý
250
230
225
244
228
189
100%
92%
90%
97,6%
91,2%
75,6%
194
204
246
77,6%
81,6%
98.4%
11
K năng gi i thích cho b n bè xa lánh ma tuý
206
82,4%
Tham gia các ho t ng phòng ch ng ma tuý
187
74, 8%
K năng thông báo liên l c v i các cơ quan có trách
64
25,6%
nhi m
M c tiêu
3- V thái
Có thái
d t khốt v i ma t
250
100%
ng h các cá nhân có hành ng ch ng ma tuý
250
100%
Có ý th c tích c c tham gia phịng ch ng ma tuý
188
75,2%
2.4.1.2.N i dung giáo d c phòng ch ng ma túy trong trư ng trung h c
cơ s :
N i dung c a GDPCMT có quan h v i nh ng ki n th c v sinh h c và s c
kh e, v
o c và pháp lu t, v i nh ng giá tr có liên quan n s phát tri n cơ
th , n s b o v s c kh e và l a ch n cu c s ng lành m nh
2.4.2. ã th c hi n nh ng bi n pháp giáo d c phòng, ch ng ma tuý
2.4.2.1.Quán tri t ư ng l i, ch trương, chính sách c a
ng v a là
quan i m v a là phương hư ng quan tr ng nh t th c hi n giáo d c
phịng ch ng ma túy trong nhà trư ng:
Chính ph ang th c hi n chương trình qu c gia phịng ch ng ma túy
thơng qua h tr xây d ng k ho ch t ng th phòng ch ng ma túy giai o n 20012010. Ho t ng bao g m cơng tác ki m i m rà sốt l i h th ng chính sách
phịng ch ng ma túy qu c gia, xây d ng th ch , pháp lu t, hành pháp, tư pháp,
i u tr ph c h i ngư i nghi n, v n ng tuyên truy n giáo d c phòng ch ng ma
túy; ánh giá k t qu th c hi n k ho ch t ng th l n th nh t 1996- 2000; và ti n
hành xây d ng k ho ch t ng th l n th hai 2001- 2010.
2.4.2.2.Bi n pháp 1- Tuyên truy n nâng cao nh n th c trách nhi m cho
m i i tư ng v giáo d c phịng ch ng ma túy
Hình th c 1- Tích h p n i dung GDPCMT qua các mơn h c có liên quan
như Sinh h c, Giáo d c công dân, Ng văn. V b n ch t c a vi c tích h p
GDPCMT vào m t môn h c là vi c d y h c g n v i cu c s ng ph c v nh ng
nhi m v kinh t - xã h i c a t nư c.
Hình th c 2- Thông qua các ho t ng giáo d c ngoài gi lên l p, c th là
qua sinh ho t t p th c a h c sinh, qua các ho t ng xã h i, ho t ng th d c th
thao, văn hóa, văn ngh .
2.4.2.3.Bi n pháp 2- Rèn luy n k năng phòng ch ng ma tuý thông qua
giáo d c k năng s ng cho h c sinh
N i dung giáo d c phòng ch ng ma tuý th c hi n các k năng sau:
K năng giao ti p, t nh n th c- K năng xác nh giá tr -K năng ra quy t
nh-K năng kiên nh-K năng t m c tiêu.
2.4.2.4.Bi n pháp 3- Ho t ng tuyên truy n - giáo d c:
Trong ho t ng tuyên truy n giáo d c phòng ch ng ma túy ư c th c hi n dư i
các hình th c sau: Xây d ng b ng tin - T ch c các cu c thi - Xây d ng nhóm
tuyên truy n viên.
12
2.4.3. Th c tr ng các l c lư ng ã tham gia giáo d c phòng, ch ng ma tuý
cho h c sinh trung h c cơ s
Ban Giám hi u
V phía Ban Giám hi u các trư ng u có tham gia và có k ho ch t ch c
th c hi n ch
o chung th ng nh t. T i m t s trư ng, u năm h c, Hi u trư ng
các trư ng THCS bàn b c v i thư ng tr c Ban
i di n cha m h c sinh v n i
dung giáo d c phòng ch ng ma túy vào k ho ch và quy t ngh c a Ban i di n.
Giáo viên ch nhi m:
Các giáo viên ch nhi m ã thông qua ti t sinh ho t ch nhi m theo th i gian
quy nh, giáo viên ch nhi m tuyên truy n phòng ch ng ma tuý cho h c sinh c a
l p mình ch nhi m.
Giám th :
Nhìn chung các giám th ã tham gia và có trách nhi m k t h p v i GVCN và
gia ình trong vi c giáo d c nh ng h c sinh cá bi t, giám sát m i ho t ng trong
và ngồi khn viên trư ng.
ồn i
Qua th c t i u tra cho th y ho t ng Liên i c a các nhà trư ng còn nhi u
h n ch do T ng ph trách
i là giáo viên kiêm nhi m khá nhi u cơng tác.
i
ngũ ồn viên chưa th t tích c c trong công tác GDPCMT.
2.4.4. ánh giá k t qu sau khi th c hi n các bi n pháp giáo d c phòng
ch ng ma tuý trong nhà trư ng:
V phía nhà trư ng:
Giúp h c sinh có nhi u hi u bi t cơ b n và hi m h a c a ma túy, hi u rõ
nguyên nhân, tác h i và h u qu c a nó ng th i có thái
úng n trư c nh ng
hành vi có s d ng ma túy trong c ng ng . Tích c c tham gia v n ng m i ngư i
phòng ch ng các t n n xã h i trong ó có t n n ma túy.
*
i v i h c sinh:
H c sinh nh n th c ư c tác h i c a ma túy t ó có thái
và hành vi
úng i v i nh ng v n
liên quan n t n n ma túy, song song ó h c sinh
bư c u t nguy n, t giác tham gia các phong trào phòng ch ng ma túy t ó
có th v n ng tuyên truy n phòng ch ng ma túy. Tuy nhiên, n i dung tuyên
truy n còn nghèo nên chưa thu hút h c sinh tham gia ông
và h ng thú.
*
i v i giáo viên:
Giáo viên nh n th y vi c tuyên truy n giáo d c phòng ch ng ma túy r t
c n thi t ã giúp h c sinh nh n th c v tác h i c a ma túy
t ó b o v mình.
M t s ít giáo viên, m t s ít thành viên trong nhà trư ng chưa nh n th c ư c t m
quan tr ng c a công tác giáo d c phòng ch ng ma túy nên ý th c trách nhi m c a
mình i v i vi c này còn th ơ cho r ng ây là vi c c a Hi u trư ng, Ðoàn thanh
niên c ng s n H Chí Minh.
V phía gia ình:
Qua phân tích nh ng nguyên nhân d n n vi c s d ng ma túy c a thanh
thi u niên, h c sinh, chúng ta th y gia ình óng vai trị vơ cùng quan tr ng. Do ó,
tránh cho con em kh i sa vào con ư ng s d ng ma túy, v n ngăn ng a ph i
ư c chú tr ng nh t, gia ình c n ph i lưu ý là các b c cha m h c sinh và các
13
thành viên trong gia ình c n nh n th c ư c vai trị gia ình là ngu n giáo d c ch
y u trong v n này, không phó m c cho nhà trư ng và xã h i.
V phía xã h i:
Các ban ngành và ồn th xã h i c n t ch c nh ng sân chơi lành m nh
nh ng cu c chơi th t s b ích và lí thú
lơi kéo thanh thi u niên vào sinh ho t,
t o ni m h ng thú say mê lành m nh cho h . Ph i có s ph i h p ch t ch v i nhà
trư ng, gia ình và các t ch c xã h i nơi thanh thi u niên sinh s ng t o nên s c
m nh t ng h p cu n hút h không
h b b n x u lôi kéo nh t là b n xì ke, ma
túy.
************
CHƯƠNG BA
BI N PHÁP GIÁO D C PHỊNG CH NG MA TÚY
CHO H C SINH TRUNG H C CƠ S
Trên cơ s c a k t qu kh o sát th c tr ng ,chúng tôi xu t m t s bi n pháp
kh thi và có hi u qu qua quá trình th c nghi m m t bi n pháp ch y u trong
công tác giáo d c phòng ch ng ma túy trong trư ng trung h c cơ s t i thành ph
H Chí Minh.Chương 3 t trang 98 n trang 165 g m các ph n chính sau:
3.1-M t s nguyên t c xây d ng h th ng bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma
tuý cho h c sinh trung h c cơ s
- H th ng các bi n phaùp giáo d c ph i ng b .
- H th ng các bi n pháp ph i phát huy ư c vai trò c a thày và trò.
- Các bi n pháp ph i phát huy ư c ti m năng c a xã h i, khép kín không
gian và th i gian giáo d c.
- Các bi n pháp ph i a d ng hóa hình th c ho t ng giáo d c phòng
ch ng ma túy.
- Các bi n pháp ph i phù h p v i th c ti n.
- Ph i có m t cơ ch ph i h p t o ra s th ng nh t trong hành ng v giáo
d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh.
3.2-Nh ng bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma tuý cho h c sinh trung h c cơ
s
3.2.1. Nhóm bi n pháp t ch c tuyên truy n, giáo d c nâng cao nh n th c
cho m i i tư ng xã h i, trư c h t là cho thày trị (nhóm bi n pháp 1):
3.2.1.1.Ý nghĩa và m c tiêu c a nhóm bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma
túy 1:
Tuyên truy n giáo d c nâng cao nh n th c cho m i ngư i ph i hi u là m t quá
trình tác ng c a các quá trình nh n th c c m tính và lý tính
có nh ng nh n
th c úng.
3.2.1.2. N i dung c a nhóm bi n pháp 1
Tích h p vào t ch c d y h c các môn h c- T ch c các cu c tham quan th c
t , tri n lãm và gi i thi u v ma túy- T ch c câu l c b theo ch
ma túy- Giáo
d c phịng ch ng ma túy thơng qua sinh ho t c a các t ch c c a thày và trị trong
nhà trư ng.
3.2.2. Nhóm bi n pháp rèn luy n k năng giáo d c phòng ch ng ma tuý cho
14
h c sinh (nhóm bi n pháp 2):
3.2.2.1. Ý nghĩa và m c tiêu c a nhóm bi n pháp 2:
Rèn luy n k năng chính là q trình bi n nh n th c thành hành ng,
v n d ng ki n th c lý thuy t vào th c t , có k năng t t chính là k t qu cu i cùng
c a quá trình giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh.
3.2.2.2. N i dung c a nhóm bi n pháp 2:
T ch c rèn luy n k năng phòng ch ng ma túy qua các cu c thi t ng h p
sáng tác các ti u ph m, gi i quy t tình hu ng gi a các l p v i nhau, ưa h c sinh
tr c ti p tham gia vào các i tuyên truy n phòng ch ng ma túy c a trư ng, c a
a phương cùng v i nh ng ngư i có kinh nghi m.
3.2.3. Bi n pháp liên k t gi a nhà trư ng v i gia ình và các t ch c xã h i
ngồi nhà trư ng
giáo d c phịng ch ng ma túy cho h c sinh trung h c cơ
s (nhóm bi n pháp 3):
3.2.3.1. Ý nghĩa và m c tiêu c a bi n pháp 3:
Giáo d c th h tr bi t phòng ch ng ma túy là vi c không riêng c a ai và ch
giáo d c có hi u qu khi t o ra m t môi trư ng xã h i thân thi n, lành m nh, thu
hút ư c các l c lư ng xã h i cùng tham gia.
3.2.3.2. N i dung và quy trình th c hi n c a bi n pháp 3:
Xây d ng ư c m t k ho ch h p lý, ph i h p ch t ch các l c lư ng khép
kín th i gian và không gian t o cho h c sinh có mơi trư ng thu n l i nh t, thân
thi n nh t, lành m nh nh t, tránh các tác ng c a ma túy.
3.2.4. Xây d ng cơ ch ph i h p t ch c giáo d c phòng ch ng ma túy cho
h c sinh (nhóm bi n pháp 4):
3.2.4.1. Ý nghĩa và m c tiêu c a bi n pháp 4:
Xây d ng m t cơ ch ph i h p t ch c giáo d c phòng ch ng ma túy v i
phương châm: Giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh có hi u qu nh t, phát
huy ư c ti m năng xã h i t t nh t, phát huy t i a nh ng y u t tích c c, h n ch
t i a nh hư ng tiêu c c n h c sinh.
3.2.4.2. N i dung c a bi n pháp 4:
Xây d ng nh ng quy nh (quy ư c) v cơ ch qu n lý, ch
o, ph i h p
c a các l c lư ng tham gia giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh.
3.2.5.Th c hi n công tác tư v n giáo d c phòng ch ng ma túy cho h c sinh
và m i ngư i (nhóm bi n pháp 5):
3.2.5.1.Ý nghĩa c a công tác tư v n giáo d c phòng ch ng ma túy cho
h c sinh:
“Tư v n” là m t hình th c, là m t bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy
cịn m i m , nhưng có tác d ng, hi u qu giáo d c khơng nh , nó có tác d ng thi t
th c, phù h p v i các i tư ng c th , gi i quy t k p th i nh ng mâu thu n trong
th c t .
3.2.5.2. N i dung c a bi n pháp tư v n:
N i dung gi i áp th c m c, t ch c tư v n m i trư ng có th tham gia
tuyên truy n, nói chuy n, ph i h p v i các t ch c xã h i nghiên c u, gi i quy t
nh ng v n c a th c ti n trong vi c phòng ch ng ma túy cho h c sinh, cho c ng
ng. ây là vi c làm m i, nhưng có hi u qu góp ph n nâng cao giáo d c phịng
ch ng ma túy cho h c sinh b n lâu.
15
3.2.5.3. Cách th c hi n t ch c tư v n giáo d c phòng ch ng ma túy cho
h c sinh:
T p h p nh ng thày cô giáo và m i các chuyên gia c ng ng, a
phương thành l p m t i ngũ tư v n. Có th g i là “Ban tư v n” th ng nh t m c
tiêu, n i dung, k ho ch.
3.3. Ph n th c nghi m:
Do i u ki n và ph m vi c a lu n án, chúng tôi t p trung th c nghi m m t
nhóm bi n pháp, ó là nhóm bi n pháp t ch c tuyên truy n, giáo d c nâng cao
nh n th c cho m i ngư i, trư c h t là cho thày và trò trong trư ng THCS có k t
h p v i m t s bi n pháp khác.
3.3.1.M c ích th c nhi m:
M c ích c a th c nghi m sư ph m là ki m ch ng vi c v n d ng nhóm
bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy t i các trư ng THCS t i thành ph H Chí
Minh nh m ánh giá tính kh thi, tính úng n và tính logic c a bi n pháp.
3.3.2. N i dung th c nghi m:
ch ng minh tính h p lý, tính kh thi và hi u qu c a nó, nên
chúng tơi ti n hành thăm dò và th c nghi m nhóm bi n pháp 1 (nhóm bi n pháp t
ch c tuyên truy n, giáo d c nâng cao nh n th c cho m i ngư i, trư c h t là cho
thày và trò) trong m t s trư ng t i thành ph H Chí Minh v i n i dung ti n hành
như sau: ngư i nghiên c u thư ng xuyên n các trư ng
theo dõi quá trình v n
d ng, t ng h p và x lý k t qu c a t ng h c kỳ theo nh ng yêu c u ã ra có
s li u ch ng minh cho h p lý và kh thi c a bi n pháp xu t. Sau ó t ch c h i
ngh sơ k t t ng h c kỳ và t ng k t năm, g m các Hi u trư ng c a các trư ng th c
nhi m cùng các chuyên viên phịng Giáo d c ph trách cơng vi c có liên quan
nghe báo cáo và th ng nh t chung v tính kh thi và hi u qu khi th c hi n nhóm
bi n pháp.
3.3.3. i tư ng th c nghi m:
S trư ng và s h c sinh ư c ch n như sau: Ch n 6 trư ng THCS thu c
6 Qu n (Huy n) t i thành ph H Chí Minh.
B ng 3.1: S li u h c sinh c a các trư ng nghiên c u
S HS l p
S HS l p i
ch ng
STT
Trư ng THCS
Qu n (Huy n) th c nghi m
1
Nguy n Minh Hồng
11
40
40
2
Bình Tr ơng
Bình Tân
40
40
3
a Phư c
Bình Chánh
40
40
4
Lam Sơn
6
45
45
5
Lê Q ôn
Th
c
45
45
6
Kim ng
5
45
45
C ng
255
255
3.3.4.Xây d ng k ho ch th c nghi m:
3.3.4.1. Xây d ng tiêu chí ánh giá và quy trình th c nghi m:
Ti n th c nghi m:
16
-V nh n th c:
S khác bi t nhau v nh n bi t các ch t ma túy thông thư ng gi a hai
l p th c nghi m và i ch ng có th minh h a qua th bi u di n sau:
a s các em l p th c
Nh n bi t các ch t ma tuý ph bi n
nghi m v n chưa n m ư c b n ch t
sinh h c c a các ch t ma túy thơng
T t
thư ng, cịn chưa hi u bi t nhi u v
Khá
ngu n g c c a các ch t ma túy ó,
TB
cũng như cịn l n l n các tên g i cùng
tác h i c a các ch t ó khi ngư i s
d ng l m d ng ch t ó. Ngồi ra t i
l p th c nghi m m t s h c sinh
cũng chưa hi u bi t nhi u th nào là
Bi u
3.1: So sánh nh n th c gi a 2 ma túy th nào là ch t gây nghi n.
l p v ch t ma túy thông thư ng.
160
152
140
120
S h c sin h
120
94
100
78
80
60
41
40
25
20
0
L p
i ch ng
L p th c nghi m
152
120
Khá
78
94
TB
25
41
Qua
th bi u di n s nh n bi t
c a h c sinh v tác h i c a ma túy
i v i b n thân, gia ình và xã h i
gi a 2 l p i ch ng và th c nghi m,
chúng ta th y s h c sinh t t l p
i ch ng v n hơn h n l p th c
nghi m .Tuy nhiên s h c sinh nh n
th c khá l p th c nghi m l i cao
hơn l p i ch ng. M c dù v y, s
lư ng h c sinh l p th c nghi m t
trung bình v n nhi u hơn l p
i
ch ng.
Bi t tác h i c a ma tuý
i v i b n thân, gia ình, xã h i
200
157
S h c sinh
Tt
150
93
71
50
0
L p
122
100
i ch ng
L p th c nghi m
L p
i ch ng
27
40
T t
Khá
TB
157
71
27
122
93
40
L p th c nghi m
Bi u
3.2: So sánh v nh n th c
gi a 2 l p v tác h i c a ma túy.
Bi t cơ ch gây nghi n, cai nghi n
và h i ch ng cai nghi n
200
150
T t
100
Khá
TB
72
69
S
h c sinh
155
150
50
0
33
31
L p
i ch ng
L p th c nghi m
T t
155
150
Khá
69
72
TB
31
33
Bi u
3.3:Kh o sát nh n th c v
cơ ch nghi n, cai nghi n và h i
ch ng cai nghi n.
Nh n xét v nh n th c c a h c
sinh
hai l p
i ch ng và th c
nghi m thông qua
th trên thì
trình
c a hai l p khơng khác bi t
q l n. a s các câu h i ban u
ưa ra d ng t ng quát chưa i sâu
nên các em có th hi u bi t ư c.
17
S h c sinh
200
171
170
150
100
74 72
50
10 13
0
L p
i ch ng
L p th c nghi m
L p
T t
Khá
171
74
10
170
72
13
i ch ng
TB
L p th c nghi m
Bi u
3.4:Kh o sát nh n
th c v pháp lu t có liên quan
- V k năng:
S li u thu ư c sau khi kh o sát ban
trong vi c phòng ch ng ma túy theo bi u
Qua
th bi u di n trên (c a l p
th c nghi m), xét v k năng kiên nh t
ch i khi có ngư i r rê, ép bu c s d ng,
buôn bán, v n chuy n, tàng tr ma túy
cho ta th y s h c sinh t i m trung
bình (50 - 60 ) chi m t l 3% trong
t ng s h c sinh kh o sát. ây cũng là
con s áng ng i vì các em chưa có ư c
k năng t t v vi c thương lư ng, t ch i
và i phó trong các tình hu ng trên s
có nguy cơ b lơi kéo vào con ư ng ma
túy.
K năng giao ti p
200
S h c sinh
160 161
150
100
0
L p
72
71
50
i ch ng
L p th c nghi m
23
T t
Khá
23
TB
160
72
23
161
71
23
L p
i ch ng
L p th c nghi m
Bi u
3.6: Kh o sát k
năng giao ti p
Qua
th trên cho ta th y
trình
v k năng giao ti p c a các
l p i ch ng và l p th c nghi m là
tương ương nhau. Tuy nhiên, s
Qua
th bi u di n trên, ta
th y s chênh l ch gi a l p
i
ch ng và l p th c nghi m cũng
khơng áng k . S h c sinh có trình
nh n th c trong c 2 l p
i
ch ng và th c nghi m u tr l i
ư c úng nhi u hơn trong các câu
h i quy nh c a B Giáo d c và
ào t o v vi c h c sinh vi ph m
theo
t ng
m c
.
u v trình
sau:
k năng cùa các h c sinh
K năng t ch i
k n ăn g
nh v
T rìn h
N m ư c m t s i u lu t và nh ng quy
phòng ch ng ma tuý
7
6
TB
75
75
Khá
173
174
Tt
0
50
100
150
S h c sinh
L p
Bi u
t ch i
i ch ng L p th c nghi m
3.5: Kh o sát k năng v
h c sinh t trình
k năng m c
trung bình chi m t l kho ng 9,02%
là do chưa bi t cách tuyên truy n và
thuy t ph c ngư i khác không s
d ng ma túy, nhà trư ng c n ph i
rèn luy n k năng này sao cho a s
h c sinh nh n ra ư c vi c xác nh
giá tr c a cu c s ng lành m nh
khơng có ma túy, làm cho các em có
nh ng c tính, ni m tin, ph i bi t
l ng nghe
hi u ư c ngư i khác
t ó các em có ư c k năng t t
hơn khi thuy t ph c ngư i khác
không
s
d ng
ma
túy.
200
18
h c s in h
150
S
50
100
65 67
8
0
4
Tt
Khá
TB
L p i ch ng
182
65
8
L p th c nghi m
184
67
4
L p i ch ng
Bi u
th c
L p th c nghi m
3.7: Kh o sát k năng nh n
th bi u di n v k năng t
nh n th c không s d ng ma túy và ch t
gây nghi n các l p i ch ng và các
th bi u di n trên cho th y s
h c sinh t trình
k năng t t và khá
các l p i ch ng cao hơn s h c sinh
các l p th c nghi m. a s các em
này ã có cách ng x t t trong các tình
hu ng nguy cơ. S h c sinh cịn l i
m c trung bình trong các l p th c
nghi m nhi u hơn so v i các l p
i
ch ng, s h c sinh này chưa nh n di n
t t ư c các tình hu ng, chưa có lư ng
trư c ư c các h u qu trư c khi ra
quy t nh, do ó v i m t tình hu ng có
nhi u s l a ch n và các em ã chưa có
ư c m t cách
ra quy t nh úng
K năng
t m c tiêu
200
T t, 176
S h c sinh
180
160
140
120
T t, 152
100
Khá, 74
80
Khá, 71
60
40
TB, 32
20
TB, 5
0
T t
Khá
L p
i ch ng
TB
L p th c nghi m
Bi u
3.9: Kh o sát k năng
t m c ích
n
trong
các
tình
hu ng
ó.
K năng ra quy t nh
200
h c sin h
182 184
200
l p th c nghi m cho th y chênh l ch
không nhi u l m. T l h c sinh t
k năng m c
t t khá cao bình
quân chi m t l 72,16% l p th c
nghi m, các em u t nh n th c
ư c năng l c c a b n thân và v trí
c a mình trong c ng ng, các em
u bi t cách gi gìn s c kh e t o
cho mình m t cu c s ng lành m nh
không s d ng thu c lá, ma túy. S
cịn l i t trình
k năng m c
khá và trung bình c n ph i ư c
khuy n khích và rèn luy n k năng
này hơn n a nh m t o cho các em
nh ng m i quan h lành m nh thúc
y và phát tri n lòng t
tr ng.
169 160
150
S
K năng t nh n th c
50
100
74
72
23
12
0
L p
i ch ng
L p th c nghi m
Tt
Khá
169
74
12
160
72
23
L p
Bi u
quy t
i ch ng
TB
L p th c nghi m
3.8: Kh o sát k năng ra
nh
Qua
th bi u di n
trên cho ta th y trình
k năng t
m c
t t và khá c a h c sinh
các l p th c nghi m cao hơn so v i
l p i ch ng. Trong khi ó s h c
sinh t trình
m c trung bình
c a l p i ch ng thì các em ưa ra
chưa ư c t t l m, ph n l n các em
ưa ra m c tiêu chưa th c t và do
ó tính kh thi c a m c tiêu còn h n
ch .
19
- V thái
:
ma túy cho ta th y s h c sinh t i
các l p th c nghi m t m c
250
t t th p hơn so v i l p i ch ng,
215
200
154
ng s h c sinh t m c trung bình
150
100
l p th c nghi m cũng nhi u hơn so
56
50
45
30
v i các l p i ch ng. i u này cho
10
0
Khá
TB
T t
th y vi c ch
ng tham gia phong
215
30
10
L p i ch ng
trào c a h c sinh l p th c nghi m
154
56
45
L p th c nghi m
chưa ư c phát huy t t, a s các em
L p i ch ng
L p th c nghi m
thích tham gia nhưng chưa tham gia
Bi u
3.10: Kh o sát thái
m t cách nhi t tình, chưa tích c c.
tham gia phong trào
S cịn l i thì có thái
không quan
Qua
th bi u di n thái
tâm l m và tham gia không thư ng
c a h c sinh trong vi c ch
ng
xuyên ch
t m c
trung bình
tham gia phong trào phòng ch ng
(17,65%)
K t qu kh o sát cho th y t t c các em h c sinh u có thái
d t khốt
tránh xa ma túy, khơng th dù ch m t l n và cam k t không s d ng ma túy và các
ch t gây nghi n.
3.3.4.2. Ti n hành th c nghi m:
- Nhà trư ng th c hi n y
các ti t gi ng d y chương trình theo quy nh
v n i dung giáo d c phịng ch ng ma túy thơng qua vi c l ng ghép, tích h p vào
m t s mơn h c có liên quan. Nhà trư ng lên k ho ch t ch c nói chuy n, h i
th o thuy t trình…v phịng ch ng ma túy.Trong tháng 11,k t h p n i dung “Tu n
l dân s ”, phòng ch ng AIDS, k ni m ngày Nhà giáo Vi t Nam và ư c phát
ng lên nh cao vào ngày 01/12 “Ngày th gi i phòng ch ng AIDS”. Nhà trư ng
ti n hành t ch c nhi u th , lo i hình ho t ng phong phú, a d ng
giáo d c
phòng ch ng ma túy cho h c sinh.
- Ban ch
o giáo d c phòng ch ng ma túy trong trư ng thư ng xuyên ki m
tra, ôn c và theo dõi vi c th c hi n cam k t c a h c sinh trong t ng l p nh t là
nh ng l p th c nghi m.
+ V hình th c n i khóa:
V phía nhà trư ng:
Yêu c u giáo viên b môn s d ng i m i phương pháp d y h c theo phương
pháp tích c c nh m phát huy tính tích c c, ch
ng sáng t o c a h c sinh, h tr
các thi t b và
dùng d y h c cho giáo viên d y các l p th c nghi m, áp d ng
công ngh thông tin vào d y các l p này.
V phía giáo viên:
Chu n b th t chu áo n i dung tích h p các bài d y ư c l ng ghép nh m gây
tác ng nh hư ng n h c sinh, nh m b sung ki n th c cho h c sinh v ma túy
t ó các em th hi n b ng nh n th c, k năng, thái
i v i ma túy.
V phía h c sinh:
Các em tham gia h c t p m t cách tích c c, chu n b
yd
nhà theo yêu
S
h c sin h
Thái
tham gia phong trào
20
c u c a giáo viên. Có th chu n b , sưu t m tài li u, tranh nh,sách báo,…
+ V hình th c ngo i khóa:
V phía nhà trư ng:
T ch c các ho t ng giáo d c ngồi gi lên l p
giáo d c phịng
ch ng ma túy cho h c sinh, nh m c ng c và m r ng ki n th c, hi u bi t cho h c
sinh v ma túy và các v n
liên quan n ma túy.
ng th i rèn luy n k năng
s ng cho các em trong vi c phòng ch ng ma túy trong nhà trư ng.
V phía giáo viên:
Giáo viên các l p th c nghi m ã có nh ng chu n b khá y
vi c t
ch c cho các em tham gia vào các phong trào, nh ng cu c thi văn ngh , th d c
th thao, ho c nh ng trò chơi có liên quan n ma túy.
V phía h c sinh:
H c sinh theo t ng t ,nhóm t ch c theo s phân công c a giáo viên
trong các cu c thi, vi t l i gi i thi u v k t qu sưu t m ư c, cho bi t nh ng s n
ph m ó nói lên ư c i u gì có liên quan n giáo d c phòng ch ng ma túy.
H u th c nghi m:
K t qu c a vi c th c nghi m:
* i v i l p th c nghi m:
V phía nhà trư ng:
T ch c l p h c b sung ki n th c v vi tính cho giáo viên, m i giáo viên
dư c t p hu n 12 bu i (m i tu n 4 bu i), trong ó có h c v thi t k giáo án i n
t nh m ph c v cho gi ng d y, ng th i cung c p máy chi u, vi tính cho giáo
viên, m i giáo viên cho các b môn này ư c ưu tiên mư n
ph c v cho gi ng
d y tích h p giáo d c phòng ch ng ma túy, bên c nh ó d gi thao gi ng
rút
kinh nghi m nh m b sung ho c phát huy i v i các l p th c nghi m.
V phía giáo viên:
Qua
th bi u di n so sánh k t qu i m trung bình c năm c a 2 môn
Giáo d c công dân và Sinh h c gi a hai l p th c nghi m và i ch ng, ta th y s
h c sinh t i m gi i l p th c nghi m cao hơn l p i ch ng, tuy nhiên nhìn
chung thì s chênh l ch này là không áng k , vì t t c các l p u ư c làm
chung m t ki m tra.
Môn Sinh h c
Môn Giáo d c công dân
S h c s inh
120
150
120 117
107
118 112
108
100
80
60
40
28
30
S h c s inh
140
112 110
100
50
20
0
25
33
Gi i
Khá
TB
Gi i
Khá
TB
L p th c nghi m
118
112
25
L p th c nghi m
120
107
28
L p
112
110
L p
117
108
30
0
i ch ng
L p th c nghi m
L p
i ch ng
L p th c nghi m
33
L p
i ch ng
i ch ng
Bi u
3.11: So sánh i m trung bình
hai mơn GDCD và Sinh h c gi a 2 l p th c nghi m và i ch ng
21
ánh giá k t qu th c nghi m bi n pháp giáo d c phòng ch ng ma túy
ư c áp d ng vào các l p th c nghi m và so sánh k t qu
t ư c v i các l p i
ch ng thông qua m t s các b ng h i v nh n th c m c
cao hơn so v i b ng
kh o sát
u năm h c và k t qu như sau:
+ V nh n th c:
K t qu nh n th c sau th c nghi m
i ch ng và nhóm th c nghi m
c a nhóm
15
25
36
42
105
115
100
i ms
90
80
70
Qua bi u
trên, cho th y
vi c nh n th c c a các em các l p
th c nghi m ã ư c nâng cao m t
cách áng k so v i u năm h c vì
n i dung kh o sát này v ch t lư ng
câu h i cao hơn, r ng hơn và sâu
hơn.
73
48
12
15
14
10
60
50
0
50
100
S
150
h c sinh
L p th c nghi m
L p
i ch ng
Bi u 3.12: So sánh nh n th c v
ma túy và tác h i c a ma túy gi a 2
l p th c nghi m và i ch ng
Ta có th xác nh ư c tin c y c a các s li u trên như sau:
- L p i ch ng (nhóm 1) - L p th c nghi m (nhóm2)
Nhóm
1
Nhóm
2
i m
s
T n
su t
i m
s
T n
su t
xi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
fi
0
0
0
0
0
14
12
73
105
36
15
xi
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
fi
0
0
0
0
0
10
15
48
115
42
25
Bư c 1: Ti n hành so sánh các s trong x 1 và x 2 hai nhóm và xem có s sai
khác là bao nhiêu.
x1 ∑ f x
i
=
n
i
=
19670
= 77,14 ;
255
x2 ∑ fx
i
=
n
i
=
20240
= 79,37
255
d= | 79,37– 77,14| = 2,23
Trong ó: d hi u c a 2 trung bình c ng.
Bư c 2: Tính phương sai
δ 12
và
δ 22 , ti
n hành l p hai b ng s li u:
2
δ
2
2 =
Bư c 3: Tính
t=
2
∑ fi(xi - x) 33899,61
32210,20
2 ∑ fi(xi - x)
=
=133,46; δ 1 =
=
= 126,81
n -1
n -1
255 − 1
255 − 1
d
=
md
tin c y t theo s li u th c nghi m:
x 2 − x1
2
m12 + m2
=
x 2 − x1
δ
2
1
n1
+
δ
2
2
n2
=
79,37 − 77,14
=2,186 ≈ 2,19
126,81 133,46
+
255
255
22
tin c y ; md : sai s c a hi u; m2 : sai s c a x
Trong ó: - t:
x 1; công th c chung m =
sai s
2
, m1 :
δ
n
; n là s cá th nghiên c u.
Bư c 4: Tra b ng Student
so sánh giá tr t th c nghi m v i giá tr t lý thuy t
trong b ng. Trong b ng Student khi so sánh hai dãy s li u th c nghi m và i
ch ng, ta có:
N = n1 + n2 – 2 = 255 + 255 – 2 = 508
Tra b ng Student (d ng II)
c t N ≥ 176 ta ư c 3 giá tr c a t m c xác su t
t1 = 2 (p=0,95) ; t2 = 2,6 (p = 0,99 ) ;
t3 = 3,3 (p = 0,999)
Như v y: t th c nghi m là 2,19 (t1 < t < t2 ) ⇒ S sai l ch v i m trung bình
c a k t qu ánh giá nh n th c v ma túy c a h c sinh nhóm th c nghi m và nhóm
i ch ng là áng tin c y v i xác su t là 95%.
+ K năng:
Tương t kh o sát và ánh giá v k năng c a nhóm th c nghi m và
nhóm i ch ng ư c k t qu như sau:
nghi m c a 2 nhóm, ta th y trình
v
k năng
m c gi i c a nhóm th c
nghi m cao hơn nhóm i ch ng và
m c trung bình thì nhóm th c nghi m
cũng ít hơn nhóm i ch ng.Các em
l p th c nghi m cũng ư c rèn luy n
k năng tham gia ho t ng sưu t m,
coi ó là k năng c a ho t ng tri
th c xã h i. Song song ó qua các
Bi u
3.13: Bi u di n k t qu
cu c thi sáng tác và bi u di n văn ngh
v k năng c a hai l p th c
v i ch
phòng ch ng ma túy cũng
nghi m và i ch ng
giúp cho các em rèn luy n ư c k
Qua
th bi u di n các
năng ho t ng văn hóa ngh thu t,
s li u thu th p ư c sau th c
giúp phát tri n m t th m m
các em.
+ Thái :
B ng 3.2: S li u kh o sát v thái c a hai l p th c nghi m và i ch ng
ánh giá k t qu k năng sau th c nghi m
c a nhóm
i ch ng và nhóm th c nghi m
52
73
67
100
i ms
90
90
48
80
27
70
48
60
15
50
2
0
60
19
9
20
40
60
S h c sinh
L p th c nghi m
i ms
L p th c
nghi m (SL)
L p i
ch ng (SL)
Chênh l ch
tuy t i (SL)
Chênh l ch
tương i (%)
L p
80
100
i ch ng
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0
0
0
0
0
3
12
21
17
87
115
0
0
0
0
0
9
18
20
48
65
95
0
0
0
0
0
-6
-6
1
-31
22
20
0
0
0
0
0 -66.7 -33.3
5 -64.58
33.85
21.05