Ngữ văn - Hoán dụ

Như tre mọc thẳng con người không chịu khuất. Người
Như tre mọc thẳng con người không chịu khuất. Người
xưa có câu: “ Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là
xưa có câu: “ Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là
thẳng thắn,bất khuất.
thẳng thắn,bất khuất.


(Tre Việt Nam,Thép Mới)
(Tre Việt Nam,Thép Mới)

Tiết 53
Tiết 53
: DẤU NGOẶC KÉP
: DẤU NGOẶC KÉP


I/
I/
Công dụng
Công dụng
:
:

1/
1/
Ví dụ
Ví dụ
:
:


a/ Thánh Găng-đi có một phương châm: “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là
a/ Thánh Găng-đi có một phương châm: “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là
khó,nhưng tạo được tình thương,lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người
khó,nhưng tạo được tình thương,lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người
lại càng khó hơn”.
lại càng khó hơn”.


(Theo Lâm ngữ Đường,Tinh hoa xử thế)
(Theo Lâm ngữ Đường,Tinh hoa xử thế)





Đánh dấu lời dẫn trực tiếp


b/ Nhìn từ xa,cầu Long Biên như một dải luạ uốn lượn vắt ngang sông Hồng,nhưng thực ra
b/ Nhìn từ xa,cầu Long Biên như một dải luạ uốn lượn vắt ngang sông Hồng,nhưng thực ra
“dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn!

“dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn!


(Thuý Lan,Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử)
(Thuý Lan,Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử)

Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt


c/ Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “văn minh”, “khai hoá” của thực dân
c/ Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “văn minh”, “khai hoá” của thực dân
cũng không làm ra được một tấc sắc tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.
cũng không làm ra được một tấc sắc tre vẫn phải còn vất vả mãi với người.


( Thép Mới,Cây tre Việt Nam
( Thép Mới,Cây tre Việt Nam
)
)



Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai châm biếm


d/ Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời.
d/ Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời.


(Ngữ văn 7,tập2)

(Ngữ văn 7,tập2)

Đánh dấu tên các vở kịch





a/ Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
a/ Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.


b/
b/
Đ
Đ
ánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.
ánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.


c/ Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai châm biếm.
c/ Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai châm biếm.


c/ Đánh dấu tên các vở kịch.
c/ Đánh dấu tên các vở kịch.
2
2
/
/

Ghi nhớ
Ghi nhớ
:
:




Dấu ngoặc kép dùng để:
Dấu ngoặc kép dùng để:


- Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp;
- Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp;


- Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai;
- Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai;


- Đánh dấu tên tác phẩm,tờ báo, tập san,…được dẫn.
- Đánh dấu tên tác phẩm,tờ báo, tập san,…được dẫn.





I/
I/
Công dụng

Công dụng
:
:


1/
1/
Ví dụ
Ví dụ
:
:

•
Bài tập nhanh:
Bài tập nhanh:


Nêu công dụng của dấu ngoặc kép trong những câu sau:
Nêu công dụng của dấu ngoặc kép trong những câu sau:




1/ Thế là ôtô ông Va-ren chạy qua giữa hai hàng rào con người,lưng khom lại khi
1/ Thế là ôtô ông Va-ren chạy qua giữa hai hàng rào con người,lưng khom lại khi
ngài đến gần.Cùng lúc,một tiếng rào rào nổi lên:
ngài đến gần.Cùng lúc,một tiếng rào rào nổi lên:
“
“
Lạy quan lớn! Bẩm lạy quan

Lạy quan lớn! Bẩm lạy quan
lớn ạ!
lớn ạ!
”
”


(Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội
(Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội
Châu)
Châu)


2/ Hôm sau, bác sĩ bảo Xiu:
2/ Hôm sau, bác sĩ bảo Xiu:
“
“
Cô ấy khỏi nguy rồi,chị đã thắng. Giờ chỉ còn việc
Cô ấy khỏi nguy rồi,chị đã thắng. Giờ chỉ còn việc
bồi dưỡng và chăm nom- thế thôi
bồi dưỡng và chăm nom- thế thôi


”
”
.
.


(Chiếc lá cuối

(Chiếc lá cuối
cùng)
cùng)


3/ Lúc đầu tôi không tin điều này. Bởi vì vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia
3/ Lúc đầu tôi không tin điều này. Bởi vì vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia
đìnhchỉ mới đặt ra vài chục năm nay. Còn nói từ thời cổ đại tức là chuyện của
đìnhchỉ mới đặt ra vài chục năm nay. Còn nói từ thời cổ đại tức là chuyện của
dăm bảy ngàn năm về trước. Độ chênh lệch về thời gian ấy ai mà tin được! Thế
dăm bảy ngàn năm về trước. Độ chênh lệch về thời gian ấy ai mà tin được! Thế
mà nghe xong câu chuyện này, qua một thoáng liên tưởng,tôi bỗng
mà nghe xong câu chuyện này, qua một thoáng liên tưởng,tôi bỗng
“
“
Sáng mắt
Sáng mắt
ra
ra
”
”
…
…


(Bài toán dân
(Bài toán dân
số)
số)


1/ Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai.
1/ Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai.


2/ Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
2/ Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.


3/ Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.
3/ Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.