Quản lý ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện việt yên, tỉnh bắc giang
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (585.49 KB, 106 trang )
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu này là của riêng tôi. Những
số liệu, thông tin và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và
chưa được sử dụng để bảo vệ bất cứ một luận văn nào. Các thông tin trích dẫn
trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Việt Yên, ngày 04 tháng 12 năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thanh Huyền
i
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt luận văn này, ngoài những cố gắng nỗ lực của bản
thân, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của Ban lãnh đạo Trường
Đại học Nông Lâm Bắc Giang, Khoa Kinh tế-Tài chính, các c ơ q u a n , đơn vị
trong và ngoài ngành Tài chính của tỉnh Bắc Giang. Nhân dịp hoàn thành luận
văn này, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và chân thành tới sự quan tâm
giúp đỡ quý báu đó.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn, sự kính trọng sâu sắc tới cô giáo PGS.TS.
Ngô Thị Thuận, người đã tận tình chỉ bảo, trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá
trình thực hiện luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Phòng Tài chính-Kế hoạch huyện Việt Yên,
Phòng Tài chính-Kế hoạch huyện Tân Yên, Phòng Tài chính-Kế hoạch huyện
Yên Dũng, UBND huyện Việt Yên, Kho bạc nhà nước huyện Việt Yên, Chi
cục thuế huyện Việt Yên, Thanh tra huyện Việt Yên, Chi cục Thống kê huyện
Việt Yên, Phòng Tài nguyên-Môi trường huyện Việt Yên, UBND các xã, thị
trấn, Ban Tài chính các xã, thị trấn, Ban thanh tra nhân dân các xã, thị trấn trong
huyện đã tận tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện tốt nhất để tôi học tập và thực hiện
luận văn này.
Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã
nhận được rất nhiều sự quan tâm giúp đỡ, động viên của gia đình, đồng
nghiệp, bạn bè. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ và ghi nhận những tình
cảm quý báu đó.
Một lần nữa, tôi xin được trân trọng cảm ơn và chúc sức khoẻ, hạnh
phúc, thành đạt tới tất cả mọi người!
Việt Yên, ngày 04 tháng 12 năm 2018
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Thanh Huyền
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................................................... I
LỜI CẢM ƠN........................................................................................................................................ II
MỤC LỤC............................................................................................................................................ III
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................................................... IV
DANH MỤC BẢNG.............................................................................................................................. VI
DANH MỤC SƠ ĐỒ........................................................................................................................... VIII
TRÍCH YẾU LUẬN VĂN......................................................................................................................... IX
MỞ ĐẦU.............................................................................................................................................. 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1
2
3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
2
3
2.1. Mục tiêu chung.......................................................................................................................................2
2.2. Mục tiêu cụ thể.......................................................................................................................................2
4.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................................................................3
4.2. Phạm vi nghiên cứu................................................................................................................................3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN.......................................................................................... 4
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
4
1.1.1. Các khái niệm cơ bản...........................................................................................................................4
1.1.2. Vai trò của quản lý ngân sách nhà nước cấp xã....................................................................................5
1.1.3. Đặc điểm của quản lý ngân sách nhà nước cấp xã...............................................................................7
1.1.4. Nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nước cấp xã...................................................................................7
1.1.5. Nội dung quản lý ngân sách nhà nước cấp xã.......................................................................................9
1.1.6. Yếu tố ảnh hưởng tới quản lý ngân sách nhà nước cấp xã.................................................................12
1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
14
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước cấp xã của một số nước....................................................14
1.2.2. Thực tiễn quản lý ngân sách nhà nước cấp xã ở nước ta...................................................................16
1.2.3. Tổng quan một số công trình nghiên cứu có liên quan.......................................................................17
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................................... 19
2.1. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
19
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
24
2.3. HỆ THỐNG CHỈ TIÊU NGHIÊN CỨU
27
2.1.1. Điều kiện tự nhiên..............................................................................................................................19
2.1.2. Điều kiện kinh tế-xã hội......................................................................................................................21
2.1.3. Đặc điểm cơ bản bộ phận quản lý ngân sách nhà nước cấp xã tại Phòng Tài chính-Kế hoạch huyện
Việt Yên........................................................................................................................................................22
2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu, thông tin...........................................................................................24
2.2.2. Phương pháp tổng hợp dữ liệu và phân tích thông tin.......................................................................26
2.2.3. Phương pháp phân tích SWOT...........................................................................................................27
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN...........................................................................28
3.1. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TẠI HUYỆN VIỆT YÊN, TỈNH BẮC GIANG 28
3.1.1. Phân cấp và tổ chức bộ máy quản lý ngân sách nhà nước cấp xã.......................................................28
3.1.2. Lập dự toán thu chi ngân sách nhà nước cấp xã.................................................................................35
TRÌNH TỰ LẬP DỰ TOÁN THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT YÊN THỂ HIỆN QUA SƠ ĐỒ
SAU:
36
3.1.3. Chấp hành dự toán thu chi ngân sách nhà nước cấp xã.....................................................................44
3.1.4. Quyết toán ngân sách nhà nước cấp xã..............................................................................................59
iii
3.1.5. Thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm.............................................................................64
3.1.6. Đánh giá những kết quả và hạn chế trong quản lý ngân sách nhà nước cấp xã..................................65
3.2. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
VIỆT YÊN
73
3.2.1. Yếu tố thuộc đặc điểm tự nhiên, kinh tế-xã hội..................................................................................73
3.2.2. Yếu tố thuộc về cơ quan quản lý........................................................................................................74
3.2.3. Yếu tố thuộc về đối tượng thu chi ngân sách nhà nước cấp xã..........................................................75
3.2.4. Yếu tố thuộc về cơ chế chính sách của Nhà nước...............................................................................76
3.3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT
YÊN THỜI GIAN TỚI
77
3.3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp....................................................................................................................77
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT YÊN NHỮNG NĂM QUA, KẾT QUẢ
ĐÁNH GIÁ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT YÊN VÀ
PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI CỦA HUYỆN ĐẾN 2020 LÀ CĂN CỨ THỰC TIỄN QUAN TRỌNG ĐỂ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP. QUY HOẠCH TỔNG THỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI LÀ KHÂU QUAN TRỌNG, LÀ BƯỚC TIẾP SAU CHIẾN LƯỢC
PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI, LÀM CĂN CỨ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH 5 NĂM CÁC NGÀNH KINH TẾ, CÁC LĨNH VỰC XÃ HỘI. ĐẤT
NƯỚC TA ĐANG ĐẨY NHANH QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA NÊN RẤT CẦN CÓ NHỮNG ĐỊNH
HƯỚNG KẾ HOẠCH ĐÚNG ĐẮN, KHOA HỌC VÀ PHÙ HỢP VỚI THỰC TIỄN. MỤC TIÊU CHUNG NHẰM KHAI THÁC ĐẦY ĐỦ VÀ
HỢP LÝ HƠN TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ-XÃ HỘI CỦA HUYỆN, ĐƯA TIẾN BỘ KỸ THUẬT MỚI VÀO SẢN XUẤT, TĂNG THU
NHẬP CHO NGƯỜI DÂN, GIẢI QUYẾT TỐT CÁC CẤN ĐỀ KINH TẾ-XÃ HỘI, AN NINH QUỐC PHÒNG, ĐẨY MẠNH QUÁ TRÌNH
CÔNG NGHIỆP HÓA-HIỆN ĐẠI HÓA TRONG SỰ PHÁT TRIỂN. SỬ DỤNG CÁC KẾT QUẢ NÀY VÀ KẾT QUẢ PHỎNG VẤN CÁN BỘ
QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP XÃ, TÔI TỔNG HỢP TRÊN MA TRẬN PHÂN TÍCH SWOT NHƯ SAU:
77
SWOT
78
S: ĐIỂM MẠNH NHẤT
78
W: ĐIỂM YẾU NHẤT
78
-THỰC TẾ DO CÓ NHIỀU LOẠI HÌNH XÃ KHÁC NHAU NÊN CÁC CHÍNH SÁCH KHÔNG THỂ PHÙ HỢP ĐƯỢC HẾT VỚI TÌNH HÌNH
ĐẶC THÙ CỦA CÁC XÃ, THỊ TRẤN.
78
- Ý THỨC CHẤP HÀNH CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT CỦA MỘT BỘ PHẬN DÂN CHÚNG CHƯA CAO NÊN CÔNG TÁC THU CÒN GẶP
NHIỀU KHÓ KHĂN.
78
- TRÌNH ĐỘ CHUYÊN MÔN CỦA MỘT SỐ CÁN BỘ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP XÃ CHƯA CAO.
78
- CÔNG TÁC KIỂM TRA, KIỂM SOÁT CÒN CHƯA ĐƯỢC THỰC HIỆN THƯỜNG XUYÊN LIÊN TỤC VÀ CƯƠNG QUYẾT
78
O: CƠ HỘI LỚN NHẤT
78
SO: KẾT HỢP ĐIỂM MẠNH VỚI CƠ HỘI, CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT LÀ:
78
WO: KẾT HỢP ĐIỂM YẾU VỚI CƠ HỘI, CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
78
LÀ:
78
-NÂNG CAO NĂNG LỰC CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH CẤP XÃ
78
-ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC THANH TRA, KIỂM TRA, XỬ LÝ VI PHẠM VÀ THỰC HIỆN CHẾ ĐỘ KHEN THƯỞNG
78
T: THÁCH THỨC LỚN NHẤT
78
-TÍNH LỒNG GHÉP TRONG CÁC CẤP NGÂN SÁCH, NGÂN SÁCH CẤP XÃ ĐƯỢC PHÂN CẤP CHƯA NHIỀU, BỊ PHỤ THUỘC NHIỀU
VÀO NGÂN SÁCH CẤP TRÊN.
78
ST: KẾT HỢP ĐIỂM MẠNH VỚI THÁCH THỨC, CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT LÀ:
78
-TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ VÀ PHÁT NGUỒN THU.
78
WT: KẾT HỢP ĐIỂM YẾU VỚI THÁCH THỨC, CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT LÀ:
78
-HOÀN THIỆN CÔNG TÁC LẬP DỰ TOÁN, CHẤP HÀNH DỰ TOÁN, KẾ TOÁN VÀ QUYẾT TOÁN NGÂN SÁCH CẤP XÃ.
78
NGUỒN: TÁC GIẢ (2018)
78
3.3.2. Các giải pháp tăng cường quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện Việt Yên..............79
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................................................... 90
1. KẾT LUẬN
2. KIẾN NGHỊ
90
91
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................................................ 92
PHỤ LỤC 1......................................................................................................................................... 94
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
iv
Chữ viết tắt
Nghĩa Tiếng Việt
BHXH
Bảo hiểm xã hội
BHYT
Bảo hiểm y tê
BQ
Bình quân
CNH - HĐH
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá
DT
Dự toán
GTSX
Giá trị sản xuất
HC
Hành chính
HĐND
Hội đồng nhân dân
KBNN
Kho bạc Nhà nước
KH
Kế hoạch
KPCĐ
KT
KTTT
KT-XH
Kinh phí công đoàn
Kinh tế
Kinh tế tập thể
Kinh tế - xã hội
NN
Nông nghiệp
NS
Ngân sách
NSH
Ngân sách cấp huyện
NSNN
Ngân sách Nhà nước
NSX
Ngân sách Nhà nước cấp xã
PTBQ
Phát triển bình quân
QT
Quyết toán
SN
Sự nghiệp
TCKH
Tài chính-Kế hoạch
TH
Thực hiện
TSCĐ
Tài sản cố định
TT
Thị trấn
UBND
Uỷ ban nhân dân
XDCB
Xây dựng cơ bản
v
DANH MỤC BẢNG
BẢNG 2.1. TÌNH HÌNH ĐẤT ĐAI CỦA HUYỆN VIỆT YÊN.........................................................................20
BẢNG 2.2. TÌNH HÌNH DÂN SỐ, LAO ĐỘNG CỦA HUYỆN VIỆT YÊN.......................................................21
BẢNG 2.3. TỔNG HỢP SỐ LƯỢNG CÁN BỘ ĐƯỢC ĐIỀU TRA................................................................26
BẢNG 2.4. BẢNG TỔNG HỢP ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU, CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC.................................27
BẢNG 3.1. PHÂN CHIA CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH THEO TỶ LỆ % GIỮA CÁC CẤP NGÂN SÁCH TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT YÊN.................................................................................................................. 29
BẢNG 3.2. DỰ TOÁN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO CÁC KHOẢN THU.............................40
BẢNG 3.3. DỰ TOÁN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO XÃ, THỊ TRẤN..................................41
BẢNG 3.4. DỰ TOÁN CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO CÁC KHOẢN CHI...............................42
BẢNG 3.5. DỰ TOÁN CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO XÃ, THỊ TRẤN...................................43
BẢNG 3.6. KẾT QUẢ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO CÁC KHOẢN THU..............................46
BẢNG 3.7. KẾT QUẢ THU VÀ CƠ CẤU CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ.....................46
BẢNG 3.8. KẾT QUẢ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO XÃ, THỊ TRẤN...................................48
BẢNG 3.9. QUYẾT TOÁN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO XÃ, THỊ TRẤN............................48
BẢNG 3.10. KẾT QUẢ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO CÁC KHOẢN CHI...............................53
BẢNG 3.11. KẾT QUẢ CHI VÀ CƠ CẤU CÁC KHOẢN CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ......................54
BẢNG 3.12. KẾT QUẢ VÀ CƠ CẤU CHI QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH, ĐẢNG, ĐOÀN THỂ VÀ CHI ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG CƠ BẢN THEO XÃ, THỊ TRẤN................................................................................................... 56
BẢNG 3.13. KẾT QUẢ CHI QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH, ĐẢNG, ĐOÀN THỂ CẤP XÃ......................................57
BẢNG 3.14. KẾT QUẢ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO XÃ, THỊ TRẤN..................................58
BẢNG 3.15. QUYẾT TOÁN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO CÁC KHOẢN THU.....................60
BẢNG 3.16. QUYẾT TOÁN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO XÃ, THỊ TRẤN...........................61
BẢNG 3.17. QUYẾT TOÁN CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO CÁC KHOẢN CHI........................62
BẢNG 3.18. QUYẾT TOÁN CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ THEO XÃ, THỊ TRẤN............................63
BẢNG 3.19. QUYẾT TOÁN CHI KINH PHÍ SỰ NGHIỆP THUỘC NGÂN SÁCH CẤP XÃ................................64
BẢNG 3.20. KẾT QUẢ THANH TRA, KIỂM TRA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ...................................65
BẢNG 3.21. BẢNG TỔNG HỢP Ý KIẾN VỀ NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC TRONG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CẤP XÃ............................................................................................................................ 68
BẢNG 3.22. MỘT SỐ CHỈ TIÊU KINH TẾ-XÃ HỘI CỦA HUYỆN VIỆT YÊN.................................................68
BẢNG 3.23. DỰ TOÁN THU CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ CỦA HUYỆN YÊN DŨNG, HUYỆN VIỆT
YÊN, HUYỆN TÂN YÊN........................................................................................................................ 70
BẢNG 3.24. QUYẾT TOÁN THU CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ HUYỆN YÊN DŨNG, HUYỆN VIỆT
YÊN, HUYỆN TÂN YÊN........................................................................................................................ 70
BẢNG 3.25. SO SÁNH QUYẾT TOÁN VỚI DỰ TOÁN THU CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TẠI HUYỆN
YÊN DŨNG, HUYỆN VIỆT YÊN, HUYỆN TÂN YÊN..................................................................................70
vi
BẢNG 3.26. TỔNG HỢP Ý KIẾN VỀ NHỮNG HẠN CHẾ TRONG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ
......................................................................................................................................................... 72
BẢNG 3.27. TỔNG HỢP Ý KIẾN VỀ CƠ SỞ VẬT CHẤT, NĂNG LỰC CÁN BỘ QUẢN LÝ VÀ SỰ PHỐI HỢP CÁC
CƠ QUAN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ..........................................................................75
BẢNG 3.28. TỔNG HỢP Ý KIẾN VỀ SỰ TUÂN THỦ PHÁP LUẬT CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG THU CHI NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ................................................................................................................... 75
BẢNG 3.29. TỔNG HỢP Ý KIẾN VỀ CƠ CHẾ CHÍNH SÁCH THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT YÊN.................................................................................................................. 76
BẢNG 3.30. MA TRẬN PHÂN TÍCH SWOT VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN VIỆT YÊN................................................................................................................................ 78
vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ
SƠ ĐỒ 2.1. SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC PHÒNG TÀI CHÍNH-KẾ HOẠCH HUYỆN VIỆT YÊN.........................23
SƠ ĐỒ 3.1. BỘ MÁY TỔ CHỨC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VIỆT
YÊN................................................................................................................................................... 32
SƠ ĐỒ 3.2. TRÌNH TỰ LẬP DỰ TOÁN THU CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ...................................36
SƠ ĐỒ 3.3. QUY TRÌNH QUYẾT TOÁN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP XÃ...............................................59
viii
TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
Tên tác giả: Nguyễn Thị Thanh Huyền
Tên luận văn: Quản lý ngân sách cấp xã trên địa bàn huyện Việt Yên, tỉnh
Bắc Giang
Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8340410
Tên cơ sở đào tạo: Đại học Nông - Lâm Bắc Giang
Ngân sách cấp xã là một cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống ngân sách nhà
nước thống nhất. Ngân sách cấp xã là công cụ của chính quyền Nhà nước cấp xã
để thực hiện chức năng quản lý kinh tế-tài chính ở cấp xã. Nhiệm vụ của ngân
sách cấp xã là huy động nguồn thu, bảo đảm các nhu cầu chi tiêu của cấp xã, góp
phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung.
Tại huyện Việt Yên, công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp xã có nhiều
ưu điểm: tuân thủ luật ngân sách nhà nước, nguồn thu tăng hàng năm, không
những đáp ứng nhu cầu chi thường xuyên mà còn tích lũy chi đầu tư phát triển.
Chính quyền các cấp quan tâm đến quản lý ngân sách nhà nước cấp xã...Bên
cạnh đó vẫn tồn tại nhiều hạn chế: chưa khai thác triệt để nguồn thu ngân sách,
năng lực, trình độ của cán bộ, công chức quản lý ngân sách cấp xã chưa cao, tính
dàn trải trong chi đầu tư xây dựng cơ bản, tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản,
chậm quyết toán vốn đầu tư hoàn thành, chi thường xuyên vẫn còn sai chế độ,
định mức gây lãng phí …
Trong nghiên cứu này, tôi tập trung đánh giá thực trạng, phân tích yếu tố
ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý ngân sách nhà nước cấp
xã trên địa bàn huyện Việt Yên nhằm thực hiện tốt luật NSNN, góp phần thúc
đẩy phát triển bền vững kinh tế-xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của các xã,
thị trấn trên địa bàn huyện Việt Yên. Tương ứng với đó là các mục tiêu cụ thể là:
(1) Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
trên địa bàn huyện; (2) Đánh giá thực trạng quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
trên địa bàn huyện Việt Yên những năm qua; (3) Phân tích yếu tố ảnh hưởng tới
quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện Việt Yên; (4) Đề xuất một
số giải pháp tăng cường quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện
Việt Yên thời gian tới.
ix
Tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: (1) phương pháp thu thập
dữ liệu, thông tin. Thu thập dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo về đặc điểm cơ bản
của huyện, tình hình thu, chi ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện, các
tài liệu, báo cáo liên quan…Các dữ liệu sơ cấp phục vụ cho nghiên cứu này chủ
yếu là lấy ý kiến của 75 cán bộ, công chức quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
thông qua phỏng vấn theo phiếu điều tra. (2) Phương pháp tổng hợp dữ liệu và
phân tích thông tin. Các phương pháp phân tích thông tin gồm phương pháp
thống kê mô tả và phương pháp so sánh. (3) Phương pháp phân tích SWOT: sử
dụng kết quả thảo luận nhóm, tôi đã tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và
thách thức cũng như kết hợp điểm mạnh đối với cơ hội và thách thức; điểm yếu
với cơ hội và thách thức để tìm ra giải pháp phù hợp.
Các yếu tố có ảnh hưởng đến quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa
bàn huyện Việt Yên: Yếu tố thuộc đặc điểm tự nhiên, kinh tế-xã hội; Yếu tố
thuộc cơ quan quản lý (năng lực, trình độ cán bộ quản lý, cơ sở vật chất kỹ thuật,
sự phối hợp các cơ quan); Yếu tố thuộc đối tượng thu chi ngân sách nhà nước
cấp xã; Yếu tố thuộc về cơ chế chính sách của nhà nước.
Để ngân sách cấp xã của huyện Việt Yên trong thời gian tới được tốt hơn
cần thực hiện một số giải pháp sau: (1) Hoàn thiện công tác lập dự toán, chấp
hành dự toán, kế toán và quyết toán ngân sách cấp xã; (2) Tăng cường quản lý
và phát triển nguồn thu; (3) Nâng cao năng lực, trình độ cán bộ quản lý ngân
sách cấp xã; (4) Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và thực
hiện chế độ khen thưởng; (5) Tăng cường phối hợp các bộ phận, cơ quan, ban
ngành liên quan trong công tác quản lý ngân sách cấp xã.
x
MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Hệ thống ngân sách Nhà nước bao gồm: ngân sách trung ương và ngân sách
địa phương. Ngân sách địa phương bao gồm: ngân sách cấp tỉnh, ngân sách cấp
huyện và ngân sách các xã, phường, thị trấn (gọi chung là ngân sách cấp xã).
Ngân sách cấp xã là một cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống ngân sách nhà nước
thống nhất. Ngân sách cấp xã là công cụ của chính quyền Nhà nước cấp xã để
thực hiện chức năng quản lý kinh tế-tài chính ở cấp xã. Nhiệm vụ của ngân sách
cấp xã là huy động nguồn thu, bảo đảm các nhu cầu chi tiêu của cấp xã, góp phần
thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung. Thông qua hoạt động thu, chi
ngân sách cấp xã, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế, nâng cao
đời sống vật chất, văn hóa tinh thần cho nhân dân trên địa bàn cấp xã, đảm bảo
sự công bằng xã hội, tăng cường hiệu quả các hoạt động quản lý nhà nước, bảo
đảm an ninh trật tự trên địa bàn cấp xã. Trong điều kiện nền kinh tế nước ta còn
nhiều khó khăn, nguồn thu ngân sách nhà nước còn hạn chế, việc quản lý chặt
chẽ ngân sách cấp xã là càng được Đảng, Nhà nước, nhân dân quan tâm.
Ở nước ta hiện nay, ngân sách cấp xã đã không ngừng chuyển biến tích
cực, nguồn thu mỗi năm một tăng cao, không những đáp ứng nhu cầu chi thường
xuyên mà còn tích lũy chi đầu tư phát triển. Các công trình kết cấu hạ tầng kỹ
thuật, kinh tế - xã hội trên địa bàn cấp xã không ngừng được đầu tư, xây dựng.
Điện, đường, trường, trạm được xây dựng, duy tu, sữa chữa, phục vụ nhu cầu
ngày càng cao của xã hội và lợi ích của cộng đồng dân cư ngày càng được đáp
ứng ở mức cao hơn. Chính quyền các cấp quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện phân
cấp mạnh về nguồn thu và nhiệm vụ chi về cho ngân sách cấp xã để thực hiện
nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội-an ninh-quốc phòng của địa phương. Tuy
nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác quản lý ngân sách cấp xã
hiện nay còn những mặt hạn chế: nguồn thu chưa được chú trọng bồi dưỡng, các
xã, thị trấn chưa khai thác được triệt để các nguồn thu tiềm năng trên địa bàn làm
cho ngân sách cấp xã chưa đủ mạnh để cân đối toàn bộ nhiệm vụ chi được phân
cấp, số xã, thị trấn tự cân đối ngân sách chưa nhiều, chưa quản lý chặt chẽ và
khai thác triệt để nguồn thu. Trong việc lập dự toán, chấp hành dự toán và kế
toán, quyết toán ngân sách cấp xã còn nhiều bất cập, dễ nảy sinh tiêu cực, gây
thất thoát, lãng phí.
1
Thực tế tại huyện Việt Yên, công tác quản lý ngân sách nhà nước cấp xã có
nhiều ưu điểm: tuân thủ luật ngân sách nhà nước, nguồn thu tăng hàng năm,
không những đáp ứng nhu cầu chi thường xuyên mà còn tích lũy chi đầu tư phát
triển. Chính quyền các cấp quan tâm đến quản lý ngân sách nhà nước cấp
xã...Bên cạnh đó vẫn tồn tại nhiều hạn chế: chưa khai thác triệt để nguồn thu
ngân sách, năng lực, trình độ của cán bộ, công chức quản lý ngân sách cấp xã
chưa cao, tính dàn trải trong chi đầu tư xây dựng cơ bản, tình trạng nợ đọng xây
dựng cơ bản, chậm quyết toán vốn đầu tư hoàn thành, chi thường xuyên vẫn còn
sai chế độ, định mức gây lãng phí …
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản lý ngân sách nhà nước
cấp xã trong giai đoạn hiện nay, tôi chọn đề tài “ Quản lý ngân sách cấp xã trên
địa bàn huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang”
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
2.1. Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng, phân tích yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp
tăng cường quản lý ngân sách nhà nước cấp xã nhằm thực hiện tốt luật ngân sách
nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế-xã hội, đảm bảo an
ninh, quốc phòng của các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Việt Yên.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý ngân sách nhà nước cấp
xã trên địa bàn huyện.
Đánh giá thực trạng quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện
Việt Yên những năm qua.
Phân tích yếu tố ảnh hưởng tới quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa
bàn huyện Việt Yên.
Đề xuất một số giải pháp tăng cường quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
trên địa bàn huyện Việt Yên thời gian tới.
3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
1- Quản lý ngân sách nhà nước cấp xã gồm những nội dung nào? Quản lý
ngân sách nhà nước cấp xã tuân thủ theo nguyên tắc nào?
2- Thực trạng quản lý ngân sách nhà nước cấp xã tại huyện Việt Yên những
năm qua như thế nào?
2
3- Những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức trong quản lý ngân sách
nhà nước cấp xã trên địa bàn huyện Việt Yên là gì?
4- Yếu tố nào ảnh hưởng tới quản lý ngân sách nhà nước cấp xã?
5- Giải pháp để tăng cường quản lý ngân sách nhà nước cấp xã trên địa bàn
huyện Việt Yên thời gian tới là gì?
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Những lý luận và thực tiễn về công tác quản lý thu, chi ngân sách nhà nước
cấp xã trên địa bàn huyện.
Đối tượng nghiên cứu được cụ thể hóa ở các đối tượng khảo sát sau:
- Các khoản thu, chi ngân sách nhà nước cấp xã được phép (không nghiên
cứu các khoản thu chi ngoài ngân sách nhà nước).
- Các cá nhân, cơ quan, đơn vị tham gia vào quản lý ngân sách nhà nước
cấp xã gồm: HĐND&UBND huyện, chuyên viên chuyên quản tại Phòng TCKH,
Phòng TCKH, Chi cục thuế huyện, Kho bạc nhà nước huyện, Thanh tra huyện,
Ban thanh tra nhân dân, công chức Tài chính-Kế toán xã, thị trấn, UBND xã, thị
trấn, HĐND xã, thị trấn, người dân…
- Cơ chế, chính sách, pháp luật có liên quan tới quản lý ngân sách nhà nước
cấp xã.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
* Phạm vi về nội dung: tập trung đánh giá thực trạng quản lý các khoản thu,
chi lý ngân sách nhà nước cấp xã; các yếu tố ảnh hưởng và các giải pháp nhằm
tăng cường quản lý ngân sách nhà nước cấp xã thời gian tới.
Các khoản thu: chủ yếu nghiên cứu các khoản thu trên địa bàn xã, thị trấn.
Các khoản chi: chủ yếu nghiên cứu các khoản chi cho hoạt động quản lý
hành chính (chi thường xuyên)
* Phạm vi không gian: luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý ngân
sách nhà nước cấp xã tại tất cả 19 xã, thị trấn của huyện Việt Yên.
* Phạm vi về thời gian:
- Các dữ liệu thứ cấp phục vụ cho nghiên cứu này được thu thập tại huyện
Việt Yên từ năm 2015 đến năm 2017.
- Các dữ liệu sơ cấp được thu thập trong năm 2018.
- Các giải pháp đề xuất cho đến năm 2020.
3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1.1. Các khái niệm cơ bản
- Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ
quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm ngân
sách để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. (Quốc hội, 2015)
- Thu ngân sách nhà nước là hoạt động của các cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền nhằm tập trung một bộ phận của cải xã hội dưới hình thức giá trị theo
những hình thức và biện pháp phù hợp để hình thành nên quỹ ngân sách Nhà
nước. (Quốc hội, 2015)
- Chi ngân sách nhà nước là việc phân phối và sử dụng quỹ ngân sách nhà
nước nhằm đảm bảo thực hiện chức năng của Nhà nước theo những nguyên tắc
nhất định. (Quốc hội, 2015)
- Ngân sách cấp xã là toàn bộ các khoản thu, chi được quy định trong dự toán
trong một năm do hội đồng nhân dân cấp xã quyết định và giao cho uỷ ban nhân dân
cấp xã thực hiện nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng nhiệm vụ của chính quyền
cấp xã. (Quốc hội, 2015)
- Thu ngân sách cấp xã là toàn bộ các khoản thu trong dự toán đã được
HĐND cấp xã quyết định và được thực hiện trong một năm ngân sách để thực
hiện các chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã. (Quốc hội, 2015)
- Chi ngân sách cấp xã là quá trình phân phối và sử dụng quỹ ngân sách cấp
xã nhằm đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước trên địa bàn cấp
xã. (Quốc hội, 2015)
- Quản lý là hoạt động có mục đích của con người, là sự tác động của chủ
thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Quản lý là sự áp
dụng kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm để điều khiển nguồn lực thực hiện các tiến
trình để giải quyết các vấn đề. (website: dautuduan.net)
- Quản lý nhà nước là sự điều khiển chỉ đạo một hệ thống hay quá trình để
nó vận động theo phương hướng đạt mục đích nhất định căn cứ vào các quy luật
hành chính, luật nguyên tắc tương ứng. Quản lý nhà nước là sự tác động của các
chủ thể mang quyền lực nhà nước chủ yếu bằng pháp luật tới các đối tượng quản
lý nhằm thực hiện các chức năng đối nội, đối ngoại của nhà nước, chủ quan của
4
quản lý nhà nước là tổ chức hay mang quyền lực nhà nước trong quá trình hoạt
động tới đối tượng quản lý. (website: phaply24h.net)
- Quản lý ngân sách cấp xã là việc vận dụng các chủ trương của Đảng, sử
dụng pháp luật của Nhà nước và các biện pháp nghiệp vụ hành chính, kinh tế, tài
chính, kế toán để xây dựng, quyết định, tổ chức thực hiện, giám sát, kiểm tra việc
thu nộp các khoản thu, sử dụng các khoản chi của ngân sách có hiệu quả và tiết
kiệm nhằm đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội được giao
trên địa bàn cấp xã. (Quốc hội, 2015)
1.1.2. Vai trò của quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
Ngân sách nhà nước cấp xã vừa là cấp ngân sách cơ sở trong hệ thống
NSNN, vừa đóng vai trò như một đơn vị dự toán, ngân sách nhà nước cấp xã là
công cụ giúp chính quyền cấp xã thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình theo
quy định của pháp luật, vai trò của ngân sách nhà nước cấp xã được thể hiện ở
các điểm như sau:
* Đối với thu ngân sách nhà nước cấp xã
Thông qua thu ngân sách nhà nước cấp xã mà các nguồn thu được tập trung
hình thành nên quỹ ngân sách nhà nước cấp xã, đảm bảo nhu cầu chi tiêu của
chính quyền cấp xã. Thông qua thu, chính quyền cấp xã đã thực hiện việc kiểm
tra, kiểm soát, điều chỉnh các hoạt động sản xuất kinh doanh và các hoạt động
khác trên địa bàn cấp xã, đảm bảo cho các hoạt động này tuân thủ theo đúng quy
định của pháp luật. Thông qua hoạt động thu ngân sách nhà nước cấp xã, chính
quyền cấp xã thực hiện những chính sách điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế, hướng
dẫn sản xuất tiêu dùng từ công cụ thuế của Nhà nước.
Ngoài ra, thu ngân sách nhà nước cấp xã góp phần thực hiện tốt các chính
sách xã hội như: đảm bảo công bằng giữa những người có nghĩa vụ đóng góp cho
ngân sách nhà nước cấp xã, có sự trợ giúp cho các đối tượng nộp khi họ gặp khó
khăn hoặc thuộc diện cần ưu đãi theo chính sách của Nhà nước thông qua xét
miễn, giảm số thu.
Việc áp dụng đúng các hình thức thu và mức thu còn giúp nhân dân nâng
cao ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng và giữ gìn kỷ cương phép nước.
Như vậy có thể nói, thu ngân sách nhà nước cấp xã đóng vai trò quan trọng
trong việc góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế, xã hội tại địa bàn do Nhà
nước cấp xã quản lý. Xét trên phương diện quan hệ giữa hai mặt thu và chi ngân
5
sách nhà nước cấp xã thì thu ngân sách nhà nước cấp xã còn ảnh hưởng mang
tính quyết định đến chi ngân sách cấp xã vì "lường thu mà chi" đã trở thành một
nguyên tắc để điều hành ngân sách.
* Đối với chi ngân sách nhà nước cấp xã
Chi ngân sách cấp xã gồm 3 nhiệm vụ chi chính là chi đầu tư phát triển, chi
thường xuyên và chi dự phòng. Chi ngân sách nhà nước cấp xã để đảm bảo
phương tiện vật chất cho chính quyền cấp xã được tồn tại và phát triển.
Chi ngân sách nhà nước cấp xã cho sự nghiệp giáo dục và y tế đã góp
phần nâng cao dân trí và sức khoẻ cho người dân. Nhờ đó mà các mục tiêu
xoá mù chữ, phổ cập giáo dục các bậc, kế hoạch hoá gia đình, phòng dịch
bệnh,... được thực hiện.
Thông qua chi ngân sách nhà nước cấp xã mà các chính sách xã hội được
thực hiện như: Chi cứu tế xã hội, chi trợ cấp giúp đỡ các gia đình thương binh,
liệt sĩ, người có công với cách mạng....
Qua việc đầu tư xây dựng và phát triển hệ thống truyền thanh ở cấp xã đã
góp phần nâng cao trình độ dân trí ở nông thôn, giúp người dân có thể nhanh
chóng tiếp thu đựơc kinh nghiệm về trồng trọt, chăn nuôi, phát triển sản xuất,
nắm được các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước.
Thông qua chi ngân sách nhà nước cấp xã cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội ở
cấp xã đã được hình thành và phát triển như: hệ thống trường học, trạm xá, hệ
thống thuỷ lợi, hệ thống giao thông... đã tạo đà cho sự giao lưu, phát triển kinh tế,
rút ngắn dần khoảng cách giữa nông thôn với thành thị.
Nhờ chi ngân sách nhà nước cấp xã cho phát triển cơ sở hạ tầng đã từng
bước làm thay đổi cơ cấu kinh tế ở nông thôn theo hướng từ kinh tế thuần nông
chuyển sang cơ cấu kinh tế nông nghiệp-công nghiệp-thương mại và dịch vụ sản
xuất hàng hoá. Đây là điều kiện thuận lợi để tiến hành sự nghiệp CNH-HĐH
nông nghiệp, nông thôn.
Chi dự phòng nhằm đảm bảo trang trải các nhu cầu chi đột xuất, bất khả
kháng như: khắc phục hậu quả thiên tai, lũ lụt,...
Như vậy chi ngân sách nhà nước cấp xã có vai trò quan trọng đối với sự
phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội ở nông thôn. Nếu xét trong mối quan hệ biện
chứng giữa thu và chi thì chi ngân sách nhà nước cấp xã tốt sẽ tác động trực tiếp
tới việc bồi dưỡng và phát triển nguồn thu của cấp xã.
6
1.1.3. Đặc điểm của quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
Ngân sách nhà nước cấp xã là một cấp ngân sách trong hệ thống NSNN. Vì
vậy, nó có đầy đủ những đặc điểm chung của ngân sách các cấp chính quyền địa
phương, cụ thể:
+ Được phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi theo quy định của pháp luật;
+ Ngân sách nhà nước cấp xã được quản lý và điều hành theo dự toán và
theo chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định;
+ Hoạt động thu chi của ngân sách nhà nước cấp xã luôn gắn liền với chức
năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã đã được phân cấp, đồng thời luôn chịu sự
kiểm tra, giám sát của cơ quan quyền lực Nhà nước cấp xã, đó là HĐND cấp xã;
+ Ngân sách nhà nước cấp xã là cấp ngân sách cuối cùng gắn chặt với việc
thực hiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền cấp xã, là nơi trực tiếp giải quyết
mối quan hệ lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân, đảm bảo pháp luật được thực
hiện nghiêm minh. Mối quan hệ về lợi ích đó được thực hiện thông qua hoạt
động thu chi ngân sách cấp xã. Thông qua hoạt động thu chi đó, chính quyền cấp
xã cũng đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình.
Bên cạnh những đặc điểm chung của cấp ngân sách, ngân sách nhà nước
cấp xã cũng có những đặc điểm riêng, đó là ngân sách nhà nước cấp xã vừa là
cấp ngân sách vừa là đơn vị sử dụng ngân sách, chính đặc điểm riêng này đã làm
cho ngân sách cấp xã trở thành một đơn vị dự toán đặc biệt, vì nó không có đơn vị
dự toán trực thuộc nào và nó vừa phải duyệt cấp, chi trực tiếp và tổng hợp các
khoản chi trực tiếp vào chi ngân sách nhà nước cấp xã.
1.1.4. Nguyên tắc quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
- Nguyên tắc thống nhất, tập trung dân chủ: Nguyên tắc này đòi hỏi:
trong hoạt động ngân sách, một mặt, nó bảo đảm sự thống nhất ý chí và lợi ích
qua huy động và phân bổ ngân sách để có được những hàng hoá. dịch vụ công
cộng có tính chất quốc gia. Mặt khác, nó đảm bảo phát huy tính chủ động và sáng
tạo của các địa phương, các tổ chức, cá nhân trong đảm bảo giải quyết các vấn đề
cụ thể, trong những hoàn cảnh và cơ sở cụ thể. Tập trung ở đây không phải là độc
đoán, chuyên quyền mà trên cơ sở phát huy dân chủ thực sự trong tổ chức hoạt
động ngân sách của các cấp chính quyền, các ngành, các đơn vị. Nguyên tắc này
được quán triệt thông qua sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan
nhà nước trong phân cấp quản lý ở cả ba khâu của chu trình ngân sách.
7
- Nguyên tắc công khai, minh bạch: Công khai có nghĩa là để cho mọi
người biết, không giữ kín. Minh bạch là làm cho mọi việc trở nên rõ ràng, dễ
hiểu, sáng sủa, không thể nhằm lẫn được. Quản lý ngân sách đòi hỏi phải công
khai,minh bạch xuất phát từ đòi hỏi chính đáng của người dân với tư cách là
người nộp thuế cho Nhà nước. Việc Nhà nước có đảm bảo trách nhiệm trước dân
về huy động và sử dụng các nguồn thu hay không phụ thuộc nhiều vào tính minh
bạch của ngân sách. Điều này cũng rất quan trọng đối với nhà tài trợ, những
người hiển nhiên sẽ không hài lòng nếu sau khi hỗ trợ tài chính cho một quốc gia
lại không có đủ thông tin về việc sử dụng nó vào đâu, như thế nào? Những nhà
đầu tư cũng cần có sự minh bạch về ngân sách để có thể đưa ra các quyết định
đầu tư, cho vay...
- Nguyên tắc đảm bảo trách nhiệm: Với tư cách là người được nhân dân
"uỷ thác" trong việc sử dụng nguồn lực, Nhà nước phải đảm bảo trách nhiệm
trước nhân dân về toàn bộ quá trình quản lý ngân sách, về kết quả thu, chi ngân
sách. Tính chịu trách nhiệm bao gồm chịu trách nhiệm có tính chất nội bộ và chịu
trách nhiệm ra bên ngoài. Chịu trách nhiệm nội bộ của nhà quản lý ngân sách bao
gồm chịu trách nhiệm của cấp dưới với cấp trên, với người giám sát; kiểm tra
ngân sách trong nội bộ Nhà nước. Chịu trách nhiệm ra bên ngoài muốn nói tới ở
đây là tính chịu trách nhiệm của các bộ, ngành đối với khách hàng của mình như
những người nộp thuế hay đối tượng được hưởng các dịch vụ y tế, giáo dục...
Nâng cao tính chịu trách nhiệm ra bên ngoài đặc biệt cần thiết khi nhà nước gia
tăng phí tập trung hoá, tăng tự chủ trong quản lý ngân sách cho các địa phương,
bộ, ngành, đơn vị. Điều này cũng được thể hiện rõ trong luật ngân sách của Việt
Nam. Quốc hội, Hội đồng nhân dân được bầu theo nhiệm kỳ và chịu trách nhiệm
giải trình toàn bộ cử tri về ngân sách. Cơ quan hành pháp chịu trách nhiệm giải
trình trước cơ quan lập pháp.
- Nguyên tắc đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước: Cân đối ngân sách
nhà nước ngoài sự cân bằng về thu, chi còn là sự hài hoà, hợp lý trong cơ cấu thu,
chi giữa các khoản thu, chi; các lĩnh vực; các ngành; các cấp chính quyền thậm
chí ngay cả giữa các thế hệ. Đảm bảo cân đối ngân sách từ một đòi hỏi có tính
chất khách quan xuất phát từ vai trò nhà nước trong can thiệp vào nền kinh tế thị
trường với mục tiêu ổn định, hiệu quả và công bằng. Thông thường, khi thực hiện
ngân sách các khoản thu dự kiến sẽ không đủ để đáp ứng nhu cầu chi tiêu của
Nhà nước. Vì vậy, tính toán nhu cầu chi sát với khả năng thu trong khi lập ngân
8
sách là rất quan trọng. Các khoản chi chỉ được phép thực hiện khi đã có đủ các
nguồn thu bù đắp.
1.1.5. Nội dung quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
Chu trình ngân sách hay còn gọi là quy trình ngân sách dùng để chỉ toàn bộ
hoạt động của một ngân sách kể từ khi bắt đầu hình thành cho đến khi kết thúc
chuyển sang ngân sách mới. Một chu trình ngân sách gồm 4 khâu nối tiếp nhau,
đó là: lập ngân sách; chấp hành ngân sách; quyết toán ngân sách; thanh tra, kiểm
tra ngân sách.
1.1.5.1. Lập dự toán ngân sách nhà nước cấp xã
Hằng năm, trên cơ sở hướng dẫn của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban
nhân dân cấp xã lập dự toán ngân sách năm sau (theo mẫu biểu số 01 đến mẫu
biểu số 5 kèm theo Thông tư 344/2016/TT-BTC ngày 30/12/2016 quy định về
quản lý ngân sách xã và các hoạt động tài chính khác của xã, phường, thị trấn )
trình Hội đồng nhân dân cấp xã quyết định.
Đây là khâu đâu tiên trong quy trình quản lý ngân sách nhà nước cấp xã, nó
đặt cơ sở nền tảng cho những khâu tiếp theo. Nếu khâu lập dự toán được thực
hiện chính xác, có cơ sở khoa học, hợp thời gian…sẽ tạo điều kiện rất lớn cho
các khâu tiếp theo, giúp cho quá trình điều hành ngân sách được tốt hơn. Hàng
năm, trên cơ sở hướng dẫn của ủy ban nhân dân cấp trên, ủy ban nhân dân cấp xã
lập dự toán ngân sách năm sau trình Hội đồng nhân dân cấp xã quyết định.
* Yêu cầu của lập dự toán:
- Dự toán ngân sách nhà nước cấp xã phải phản ánh một cách đầy đủ,
chính xác các khoản thu, chi dự kiến có thể phát sinh năm kế hoạch theo đúng
chế độ, tiêu chuẩn, định mức của nhà nước. Điều này có nghĩa khi lập dự toán
ngân sách nhà nước cấp xã đòi hỏi người lập phải tính toán đầy đủ các khả
năng thu ngân sách nhà nước cấp xã, có tính đến khả năng khai thác nguồn thu
tiềm năng của cấp xã, đồng thời tính toán phân bổ chi tiêu ngân sách cấp xã
đảm bảo tiết kiệm, thiết thực và hiệu quả.
- Dự toán chi đầu tư phát triển phải căn cứ vào các dự án đầu tư có đủ điều
kiện và nguồn vốn được đảm bảo, ưu tiên bố trí cho các công trình đang thực
hiện dở dang.
- Dự toán chi thường xuyên phải được tuân theo các chính sách chế độ, tiêu
chuẩn, định mức do các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành.
9
- Lập dự toán ngân sách nhà nước cấp xãphải đảm bảo nguyên tắc cân
đối, chi không được vượt quá nguồn thu quy định có thể thực hiện trong năm kế
hoạch. Nghiêm cấm vay, chiếm dụng vốn hoặc cho vay dưới mọi hình thức để
cân đối ngân sách nhà nước cấp xã.
- Dự toán phải được lập theo đúng biểu mẫu quy định, đúng thời gian,
đúng mục lục NSNN, gửi kịp thời cho các cơ quan chức năng của Nhà nước xét
duyệt, tổng hợp, đồng thời phải kèm theo các báo cáo thuyết minh rõ cơ sở, rõ
căn cứ tính toán.
1.1.5.2. Chấp hành dự toán ngân sách nhà nước cấp xã
Sau khi dự toán ngân sách nhà nước cấp xã được phê duyệt và năm ngân
sách bắt đầu (tính theo năm dương lịch) thì việc thực hiện dự toán ngân sách nhà
nước cấp xã được tiến hành.
Chấp hành dự toán ngân sách cấp xã là khâu tiếp theo khâu lập dự toán của
chu trình ngân sách. Đó là quá trình tìm kiếm các biện pháp kinh tế - tài chínhhành chính hữu hiệu nhất để nhằm thực hiện tốt các chỉ tiêu của kế hoạch ngân
sách nhà nước cấp xã đã đặt ra. Khâu chấp hành ngân sách nhà nước cấp xãcó ý
nghĩa vô cùng quan trọng trong điều hành ngân sách, là khâu cốt yếu, trọng tâm,
có ý nghĩa quyết định với một chu trình ngân sách.
Theo Luật NSNN, mọi khoản thu, chi của ngân sách cấp xã đều phải thực
hiện thông qua hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN). Vì vậy, các xã, thị trấn đều
phải tiến hành mở tài khoản Ngân sách để giao dịch tại KBNN huyện. Chủ tài
khoản là Chủ tịch UBND cấp xã (hoặc người được uỷ quyền), kế toán là kế toán
ngân sách cấp xã, các chức danh Chủ tài khoản và Kế toán phải đăng ký chữ ký
và mẫu dấu tại KBNN.
Căn cứ vào dự toán ngân sách nhà nước cấp xã và phương án phân bổ ngân
sách nhà nước cấp xã cả năm đã được HĐND cấp xã quyết định, UBND cấp xã
phân bổ chi tiết dự toán chi ngân sách nhà nước cấp xã theo mục lục NSNN gửi Kho
bạc Nhà nước nơi giao dịch để làm căn cứ thanh toán và kiểm soát chi.
Xã, thị trấn có quỹ tiền mặt tại xã, thị trấn để thanh toán các khoản chi có giá
trị nhỏ. Định mức tồn quỹ tiền mặt tại cấp xã do KBNN huyện quy định cho từng
loại xã, thị trấn. Riêng những xã ở xa KBNN, điều kiện đi lại khó khăn, chưa thể
thực hiện việc nộp trực tiếp các khoản thu của ngân sách cấp xã vào KBNN, định
mức tồn quỹ tiền mặt được quy định ở mức phù hợp.
10
1.1.5.3. Quyết toán ngân sách nhà nước cấp xã
* Tổ chức hạch toán, kế toán ngân sách nhà nước cấp xã
UBND cấp xã phải thực hiện tổ chức công tác hạch toán kế toán ngân sách
cấp xã theo đúng chế độ kế toán ngân sách và tài chính cấp xã ban hành tại Quyết
định số 94/2005/QĐ - BTC ngày 12/12/2005 của Bộ Tài chính; Tổ chức bộ máy
kế toán để thực hiện công tác hạch toán kế toán đầy đủ các nghiệp vụ thu, chi
ngân sách cấp xã phát sinh trong niên độ ngân sách.
* Công tác khoá sổ và quyết toán ngân sách nhà nước cấp xã hàng năm
Để thực hiện việc khoá sổ kế toán và quyết toán ngân sách hàng năm, Ban
Tài chính xã cần thực hiện một số việc sau:
- Ngay trong tháng 12 phải rà soát tất cả các khoản thu, chi theo dự toán, có
biện pháp thu đầy đủ các khoản phải thu vào ngân sách và giải quyết kịp thời các
nhu cầu chi theo dự toán. Trường hợp có khả năng hụt ngân sách phải có phương án
chủ động sắp xếp lại các khoản chi để đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước cấp xã.
- Phối hợp với KBNN huyện nơi giao dịch để đối chiếu tất cả các khoản
thu, chi ngân sách nhà nước cấp xãtrong năm, bảo đảm hạch toán đấy đủ chính
xác các khoản thu, chi theo mục lục NSNN, kiểm tra lại số thu được phân chia
giữa các cấp ngân sách theo tỷ lệ quy định. Đối với những khoản tạm thu, tạm giữ,
tạm vay (nếu có) phải xem xét xử lý hoặc hoàn trả, trường hợp chưa xử lý được thì
phải làm thủ tục chuyển năm sau.
- Các khoản thu, chi phát sinh vào thời điểm cuối năm được thực hiện theo
nguyên tắc: Đối với thu ngân sách nhà nước cấp xã: Các khoản thu nộp chậm
nhất trước cuối giờ làm việc ngày 31/12, nếu nộp sau thời hạn trên sẽ chuyển vào
thu năm sau. Đối với chi ngân sách nhà nước cấp xã: Nhiệm vụ chi được bố trí
trong dự toán ngân sách năm, chỉ được chi trong niên độ ngân sách năm đó, các
khoản chi có trong dự toán đến hết 31/12 chưa thực hiện được không được
chuyển sang năm sau chi tiếp. Trường hợp cần thiết phải chi nhưng chưa chi
được, phải được UBND cấp xã quyết định cho chi tiếp, và được quyết toán theo
quy định.
* Lập báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước cấp xã hàng năm
- Ban Tài chính cấp xã có trách nhiệm giúp UBND cấp xã lập báo cáo
quyết toán thu, chi ngân sách nhà nước cấp xãhàng năm theo đúng biểu mẫu,
11
đúng mục lục NSNN áp dụng đối với cấp xã và chế độ kế toán ngân sách cấp xã
trình UBND cấp xã xem xét.
Theo quy định của Luật NSNN năm 2015, thời gian chỉnh lý quyết toán
ngân sách nhà nước cấp xã được thực hiện đến hết ngày 31/01 năm sau.
1.1.5.4. Thanh tra, kiểm tra quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
Công tác thanh tra, kiểm tra là khâu có vị trí trọng yếu trong quản lý
NSNN cấp xã; nhằm phát hiện những ưu điểm để biểu dương, phát huy, nhân
rộng điển hình tiên tiến nhưng đồng thời cũng qua thanh tra, kiểm tra để phát
hiện những sai phạm. Từ đó kịp thời có biện pháp ngăn chặn những sai phạm
mới phát sinh, xử lý những sai phạm đã cấu thành trong tổ chức thực hiện thu
chi NSNN cấp xã. Đồng thời qua thanh tra, kiểm tra cũng phát hiện những hạn
chế, thiếu sót, vướng mắc của các cơ chế, chính sách của Nhà nước để từ đó kịp
thời có sự điều chỉnh cho phù hợp với các tổ chức, cá nhân liên quan tới thu chi
NSNN cấp xã. Công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện phải có trọng tâm,
trọng điểm, tùy từng đối tượng mà có phương pháp thanh tra, kiểm tra cho phù
hợp: thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch, thanh tra, kiểm tra theo điểm, thanh tra,
kiểm tra từng vụ việc, thanh tra, kiểm tra thường xuyên hay thanh tra, kiểm tra
đột xuất...; lực lượng thanh tra, kiểm tra phải đủ mạnh về số lượng và chất
lượng, có tinh thần trách nhiệm cao, có phẩm chất đạo đức tốt, chuyên môn
nghiệp vụ giỏi và có bản lĩnh vững vàng kiên quyết đấu tranh với những sai
phạm. Khi phát hiện sai phạm tuỳ vào mức độ mà có biện pháp xử lý đúng đắn,
kiên quyết.
Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của Ủy ban nhân
dân cấp xã, thanh tra vụ việc phức tạp có liên quan đến trách nhiệm của nhiều Ủy
ban nhân dân xã, thị trấn, nhiều cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp
huyện và các cơ quan, đơn vị khác theo kế hoạch được duyệt hoặc đột xuất khi
phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Thanh tra vụ việc khác do Chủ tịch Ủy
ban nhân dân cấp huyện giao. Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các kết
luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra của Thanh tra huyện và của Chủ
tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện.
Cơ quan tài chính cấp trên có trách nhiệm kiểm tra, hướng dẫn công tác
quản lý ngân sách cấp xã.
1.1.6. Yếu tố ảnh hưởng tới quản lý ngân sách nhà nước cấp xã
12
1.1.6.1. Nhóm yếu tố thuộc đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội
Điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội ở các xã, thị trấn là khác nhau. Nó có thể
tạo thuận lợi hoặc gây khó khăn cho việc quản lý ngân sách nhà nước cấp xã: về
nguồn thu, nhiệm vụ chi, tình hình an ninh, quốc phòng, thiên tai, bệnh dịch…
1.1.6.2. Nhóm yếu tố thuộc cơ quan quản lý ngân sách cấp xã
Công tác tổ chức bộ máy; năng lực, trình độ của đội ngũ công chức quản lý
ngân sách nhà nước cấp xã; yếu tố cơ sở vật chất và sự phối hợp giữa các ban
ngành, cơ quan trong quản lý ngân sách nhà nước cấp xã. Con người là nhân tố
trung tâm có ảnh hưởng quyết định đến việc quản lý ngân sách cấp xã. Để đẩy
mạnh cải cách nền hành chính nhà nước, kiện toàn chính quyền cấp xã thì việc xây
dựng đội ngũ cán bộ ở cấp cơ sở là rất quan trọng. Vì vậy, phải tăng cường tập
huấn nâng cao trình độ quản lý, giám sát cho Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND,
Chủ tịch UB MTTQ và cán bộ công chức làm công tác tài chính - kế toán tại các
xã, thị trấn. Nội dung tập huấn bao gồm: Luật Ngân sách, Luật thuế, Luật kế toán
Pháp lệnh phí và lệ phí, chế độ kế toán ngân sách cấp xã, các quy định của nhà
nước trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản, cách thức huy động và quản lý nguồn
thu trên địa bàn và các văn bản hướng dẫn thi hành, các văn bản của Trung ương,
của tỉnh về xây dựng dự toán, quản lý thu - chi ngân sách.
Sự phối hợp giữa các ban ngành, cơ quan trong quản lý ngân sách nhà nước
cấp xã có vai trò vô cùng quan trọng. Cần phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn
các cơ quan, đơn vị trong quản lý ngân sách cấp xã: các cơ quan quản lý Nhà
nước, cơ quan Thuế, cơ quan Tài chính và KBNN phải thực hiện đúng chức
năng, nhiệm vụ của mình trên cơ sở các điều luật quy định. Phân định rõ ràng
trách nhiệm của từng đơn vị trong ngân sách cấp xã sẽ tránh sự chồng chéo, trùng
lắp trong việc quản lý thu, chi ngân sách cấp xã, đảm bảo ngân sách cấp xã ngày
càng chặt chẽ, hiệu quả, phát hiện và xử lý kịp thời những sai phạm trong ngân
sách nhà nước cấp xã. Từ đó, tạo điều kiện cho chính quyền Nhà nước cấp xã
thực hiện tốt việc điều hành ngân sách cấp xã.
1.1.6.3. Nhóm yếu tố thuộc đối tượng thu chi ngân sách nhà nước cấp xã
Ý thức tuân thủ pháp luật và nhận thức của người dân, điều kiện kinh tế,
tình hình kinh doanh của người nộp thuế…
Nhóm yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp tới việc quản lý thu ngân sách nhà
nước cấp xã. Cần đẩy mạnh hoạt động thông tin tuyên truyền tại tất cả các xã, thị
13
trấn để nhân dân nắm bắt được các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước, từ đó nhân dân hiểu được quyền lợi và nhiệm vụ của mình với ngân sách
nhà nước cấp xã. Cần thực hiện tốt tuyên truyền giáo dục pháp luật trong nhân
dân để mọi người người hiểu và thực hiện tốt các nghĩa vụ thu nộp ngân sách.
1.1.6.4. Nhóm yếu tố thuộc về cơ chế chính sách của Nhà nước
Các chính sách vĩ mô của Nhà nước: cơ chế chính sách, văn bản pháp lý,
phân cấp quản lý và điều hành ngân sách, môi trường pháp lý…
Thời gian qua, Chính phủ đã không ngừng hoàn thiện chính sách phân bổ
và sử dụng nguồn lực tài chính công nhằm nâng cao chất lượng hàng hoá công
cung cấp cho xã hội. Thế nhưng, kết quả thực tế mang lại không cao, bởi lẽ khu
vực công vẫn duy trì phương thức quản lý truyền thống hay còn gọi là quản lý
ngân sách theo các khoản mục đầu vào mà vốn dĩ đã bộc lộ nhiều yếu kém như:
- Quản lý ngân sách theo khoản mục đầu vào không chú trọng đến các đầu
ra và kết quả trong việc thực hiện các mục tiêu chiến lược ưu tiên của quốc gia.
Điều này dẫn đến tình trạng nguồn tài trợ cho những kế hoạch phát triển kinh tếxã hội không được quan tâm đúng mức dẫn đến sự hụt hẫng về tài chính nên
nhiều công trình phải chờ kinh phí, kinh phí đầu tư dàn trải cho nhiều dự án
khiến những ưu tiên của Chính phủ không được tài trợ tương xứng với tầm quan
trọng của chúng.
- Soạn lập ngân sách thiếu mối liên kết chặt chẽ giữa kế hoạch phát triển
kinh tế- xã hội trung hạn với nguồn lực trong một khuôn khổ kinh tế vĩ mô
được dự báo nên dẫn đến các kết quả ngân sách nghèo nàn. Ngân sách soạn
lập hàng năm vừa tốn thời gian, nhân lực và tiền bạc vừa không tiên đoán hết
mọi biến cố trung hạn có thể ảnh hưởng đến dự toán. Ngân sách năm sau được
soạn lập trên cơ sở ngân sách năm trước mà không xét tới việc có nên tiếp tục
duy trì hoạt động đang được cung cấp tài chính hay không. Ngân sách chi
thường xuyên và ngân sách chi đầu tư phát triển được soạn lập một cách riêng
rẽ làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực công. Tính minh bạch và trách nhiệm
không thực hiện nghiêm túc, một số khoản mục chi được đưa vào thực hiện
nhưng không công bố, đồng thời hạn chế sự tham gia của xã hội trong quy
trình ngân sách.
1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý ngân sách nhà nước cấp xã của một số nước
14
- Cộng hòa Liên bang Đức: thực hiện quản lý chi tiêu NSNN theo kết
quả đầu ra (website: tapchitaichinh.vn)
Với phương thức này, việc xây dựng và phân bổ dự toán ngân sách phải có
mối liên hệ chặt chẽ giữa mức dự toán ngân sách dự kiến sẽ cấp với việc thực
hiện mục tiêu, qua đó sẽ đạt được một kết quả đầu ra. Phương thức quản lý này
cũng đòi hỏi những thay đổi trong khuôn khổ luật pháp, thể chế, cách thức xây
dựng và điều hành kế hoạch ngân sách cũng như văn hóa quản lý theo hướng
đảm bảo trách nhiệm giải trình về kết quả hoạt động. Ngân sách dựa trên đầu ra
được coi như một Phụ lục cho kế hoạch ngân sách và nó có tác dụng cung cấp
cho các nhà quản lý, các nghị sĩ những thông tin định hướng đầu ra. Việc điều
hành ngân sách theo định hướng kết quả đầu ra được xây dựng trên các điều luật
nguyên tắc cơ bản, điều luật ngân sách Liên bang, quy định điều hành ngân sách
thông qua kết quả được định nghĩa cả về số lượng và chất lượng.
Các đơn vị được giao nhiệm vụ xác định rõ ràng về trách nhiệm, kinh phí
và thẩm quyền để thực hiện theo một hệ thống phân cấp trách nhiệm cho đơn vị
đó trong khuôn khổ tài chính của mình và với khối lượng kết quả quy định trước
tự quyết định việc sử dụng kinh phí phù hợp nhu cầu về thời gian, bản chất và về
nguyên tắc không vượt quá khuôn khổ tài chính cho phép.
Khi lập kế hoạch gắn với đầu ra, kế hoạch ngân sách bao gồm kế hoạch công
việc, kế hoạch kết quả và kế hoạch tài chính. Quyết toán ngân sách được thực hiện
trên cơ sở chế độ kế toán kép có tính toán chi phí và hiệu quả thông qua quyết toán
kết quả, tài sản và tài chính được bổ sung trên báo cáo về công việc.
- Na Uy : quản lý ngân sách theo kế hoạch chi tiêu trung hạn (website:
tapchitaichinh.vn)
Đây là một công cụ nhằm liên kết giữa chính sách, kế hoạch và ngân sách
trong một khoản thời gian trung hạn (3-5 năm) tại cấp độ chính quyền Trung ương.
Công cụ này hướng đến 6 mục tiêu cụ thể như: Tăng cường kỷ luật tài
chính bằng việc ước tính số dư thực chất hơn đối với kinh tế vĩ mô; tích hợp thứ
tự ưu tiên chính sách khác nhau vào ngân sách năm, để đảm bảo tính thích hợp;
giúp phân bổ nguồn lực giữa các ngành khác nhau và giữa các đơn vị trong cùng
ngành; dự toán ngân sách dài hơi hơn cho từng ngành bằng việc cung cấp tầm
nhìn từ 3-5 năm; thúc đẩy hiệu quả cho quá trình hoạt động và làm cho chất
15
