Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần kỹ thương việt nam chi nhánh việt trì

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
––––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ THÚY NGÂN

QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG
VIỆT NAM - CHI NHÁNH VIỆT TRÌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
–––––––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ THÚY NGÂN

QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG
VIỆT NAM - CHI NHÁNH VIỆT TRÌ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN CAO THỊNH

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, chưa
công bố tại bất kỳ nơi nào, mọi số liệu sử dụng trong luận văn này là những
thông tin xác thực.
Tôi xin chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan của mình.
Phú Thọ, ngày 20 tháng 02 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thúy Ngân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

ii

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Cao Thịnh, người đã tận
tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn
thành luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo khoa Kinh tế, khoa Sau Đại
học - Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên - Đại học Thái
Nguyên đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu,
hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới Ban lãnh đạo Ngân hàng Thương mại Cổ
phần Kỹ thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì, các cán bộ trong Chi nhánh đã tạo
điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Do bản thân còn nhiều hạn chế nên luận văn không tránh khỏi những thiếu
sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo và các bạn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Phú Thọ, ngày 20 tháng 02 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Thúy Ngân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

3

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................... ii
CÁC CHỮ VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN .................................................. vi DANH
MỤC CÁC BẢNG ............................................................................................. vii DANH
MỤC CÁC HÌNH.............................................................................................. viii MỞ ĐẦU
........................................................................................................................... 1
1.
Tính

cấp
thiết
của
..........................................................................................1

đề

2.
Các
nghiên
cứu
có
...................................................................................2
3.
Mục
tiêu
nghiên
cứu
...............................................................................3

tài

liên
của

quan
đề

tài

3.1.
Mục
chung.....................................................................................................3

tiêu

3.2.
Mục
tiêu
cụ
.....................................................................................................3

thể

4.
Đối
tượng
và
phạm
cứu...........................................................................4

vi

nghiên

4.1.
Đối
tượng
cứu...........................................................................................4

nghiên

4.2.
Phạm
vi
cứu..............................................................................................4

nghiên

5. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp của đề tài nghiên cứu
.................................4
6.
Kết
cấu
của
...............................................................................................5

luận

văn

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ
RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ............................. 6
1.1.
Cơ
sở
lý
luận
về
rủi

..............................................................6

ro

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

và

quản

trị

rủi

/>
ro


4

1.1.1. Tín dụng và rủi ro tín dụng ...............................................................................6
1.1.2.
Quản
trị
rủi
dụng....................................................................................15

ro

tín

1.2.
Cơ
sở
thực
...................................................................................................28

tiễn

1.2.1. Kinh nghiệm quản trị rủi ro ở một số ngân hàng trên thế
giới........................29
1.2.2. Kinh nghiệm của các Ngân hàng thương mại ở Việt Nam .............................30
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................... 36
2.1.
Các
câu
hỏi
nghiên
....................................................36

cứu

đặt

ra

2.2.
Phương
pháp
cứu....................................................................................36

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

cần

giải

quyết
nghiên

/>

5

2.2.1. Khung phân tích ..............................................................................................36
2.2.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể
......................................................................37
2.3. Hệ thống chỉ tiêu phân tích ................................................................................39
2.3.1. Nhóm chỉ tiêu định lượng ...............................................................................39
2.3.2. Nhóm chỉ tiêu định tính...................................................................................40
Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP
KỸ THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH VIỆT TRÌ ................ 41
3.1. Một số thông tin cơ bản về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ Thương
Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì .................................................................................41
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển......................................................................41
3.1.2. Cơ cấu tổ chức.................................................................................................42
3.1.3. Tình hình hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ
Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì....................................................................43
3.1.3.1. Sản phẩm tín dụng........................................................................................43
3.1.3.2. Hoạt động tín dụng.......................................................................................44

3.2. Thực trạng rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương
mại Cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì ........................................46
3.2.1. Thực trạng rủi ro tín dụng ...............................................................................46
3.2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần
Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì..............................................................54
3.3. Phân tích một số nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến rủi ro và quản trị rủi ro của
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì
..............68
3.3.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro
...................................................................68
3.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị rủi
ro......................................................69
3.3.3. Phân tích ma trận SWOT về quản trị rủi ro ..........................................................
75
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

6

3.4. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết nhằm hạn chế rủi ro và nâng cao hiệu
quả quản trị rủi ro tại NHTMCP Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì .........77

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

7

Chương 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH VIỆT
TRÌ ................................................................................. 81
4.1. Định hướng quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần
Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì..............................................................81
4.1.1. Định hướng phát triển
.....................................................................................81
4.1.2. Định hướng quản trị rủi ro ..............................................................................82
4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương
mại Cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì ........................................83
4.2.1. Xây dựng và hoàn thiện mục tiêu, chiến lược, chính sách quản lý rủi
ro tín dụng ................................................................................................................84
4.2.2. Tái cơ cấu bộ máy tổ chức quản lý rủi ro tín dụng .........................................85
4.2.3. Tuân thủ thực hiện quy trình, quy chế cấp giới hạn tín dụng .........................86
4.2.4. Thực hiện minh bạch và công khai hóa thông tin, nâng cao chất lượng
thông tin trong hoạt động quản lý rủi ro tín dụng
.....................................................86
4.2.5. Xây dựng hệ thống kiểm soát các nguồn rủi ro phù hợp ................................88
4.2.6. Tiếp tục xây dựng và áp dụng các công cụ đo lường rủi ro tín dụng theo
thông lệ quốc tế và quy định của Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam .............89
4.2.7. Nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro danh mục cho vay ......................................90
4.2.8. Thực hiện quản lý rủi ro tín dụng từng khách hàng vay, khoản vay ..............97
4.2.9. Giải pháp hạn chế, bù đắp tổn thất khi rủi ro tín dụng xảy ra.......................103
4.2.10. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của Ngân hàng và tăng cường trang
thiết bị hiện đại phục vụ tác nghiệp ........................................................................105
4.3. Kiến nghị ..........................................................................................................107
4.3.1. Kiến nghị đối với Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam .........................107
4.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước .......................................................107
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

8

KẾT LUẬN................................................................................................................... 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 112
PHỤ LỤC...................................................................................................................... 113

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

9

CÁC CHỮ VIẾT TẮT DÙNG TRONG LUẬN VĂN

1

BASEL

Ủy Ban Basel về Giám sát Hoạt động Ngân hàng.

2

CIC

Trung tâm Thông tin Tín dụng.

3

DNNN

Doanh nghiệp nhà nước.

4

GHTD

Giới hạn tín dụng.

5

HĐQT

Hội đồng Quản Trị.

6

HĐTD

Hội đồng tín dụng.

7

HMTD

Hạn mức tín dụng.

8

KQKD

Kết quả kinh doanh.

9

KSNB

Kiểm soát nội bộ.

10

NHKT

Ngân hàng Kỹ thương.

11

NHNN

Ngân hàng Nhà nước.

12

NHTM

Ngân hàng Thương mại.

13

RRTD

Rủi ro tín dụng.

14

TMCP

Thương mại cổ phần.

15

TSĐB

Tài sản đảm bảo.

16

Techcombank Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam.

17

VND

Việt Nam đồng.

18

XNK

Xuất nhập khẩu.

19

WTO

Tổ chức Thương mại thế giới.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Hệ thống ký hiệu xếp hạng công cụ nợ dài hạn của Moody's ..................21
Bảng 3.1. Tình hình huy động vốn............................................................................44
Bảng 3.2. Tình hình dư nợ cho vay qua các năm 2009 -2012 ..................................45
Bảng 3.3. Tỷ lệ nợ quá hạn và tỷ lệ dự phòng trên nợ quá hạn
................................46
Bảng 3.4. Rủi ro tín dụng phân theo thời hạn cho vay..............................................47
Bảng 3.5. Nợ xấu phân theo hình thức bảo đảm tiền vay
.........................................48
Bảng 3.6. Thực trạng nợ xấu theo dõi ngoại bảng ....................................................49
Bảng 3.7. Kết quả nhận diện các nhóm nguyên nhân tạo ra RRTD .........................54
Bảng 3.8. Các bước trong quy trình tín dụng............................................................62
Bảng 3.9. Tổng hợp phân loại nợ năm 2009 -2012...................................................66
Bảng 3.10. Ý kiến đánh giá các chuyên viên tín dụng..............................................72
Bảng 3.11. Ý kiến của khách hàng về khả năng trả nợ .............................................73
Bảng 3.12. Ý kiến khách hàng về nguyên nhân trả chậm hoặc khó trả nợ ...............74
Bảng 3.13. Ma trận SWOT về quản trị rủi ro ...........................................................75

Bảng 4.1. Những dấu hiệu cảnh báo sớm rủi ro tín dụng .......................................101

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1. Sơ đồ các loại rủi ro tín dụng ....................................................................10
Hình 1.2. Sơ đồ mối quan hệ của rủi ro và lợi nhuận ...............................................20
Hình 3.1. Sơ đồ mô hình tổ chức Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ Thương
Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì ................................................................42
Hình 3.2. Biểu đồ tình hình huy động vốn từ 2009 - 2012 .......................................44
Hình 3.3. Biểu đồ mô tả dư nợ cho vay qua các năm 2009 - 2012 ...........................45
Hình 3.4. Biểu đồ mô tả trích lập dự phòng rủi ro ....................................................67
Hình 4.1. Mô hình tổ chức hoạt động quản lý rủi ro tín dụng theo mô hình mới.....85
Hình 4.2. Sơ đồ mô tả hoán đổi tổng thu nhập
.........................................................92
Hình 4.3. Sơ đồ mô tả hoán đổi tín dụng ..................................................................93
Hình 4.4. Hợp đồng quyền chọn tín dụng .................................................................94
Hình 4.5. Hợp đồng trao đổi các khoản tín dụng rủi ro ............................................96
Hình 4.6. Sơ đồ đề xuất xây dựng hệ thống cảnh báo sớm rủi ro tín dụng.............101

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Năm 2013, kinh tế Việt Nam tiếp tục có những biến động tiêu cực mà một
trong những nguyên nhân là sự yếu kém trong các hoạt động tín dụng của các ngân
hàng. Vài năm trước đây kinh tế nước ta có tốc độ tăng trưởng cao và là một
trong số các nước có tốc độ phát triển kinh tế cao trong khu vực Đông Nam Á và
trên thế giới. Mức sống ở các khu vực đô thị và thành phố lớn được nâng lên, so
sánh và đánh giá những điều kiện phát triển kinh tế lúc bấy giờ, có thể nói rằng một
thị trường tiềm năng và nhiều cơ hội đang được mở ra đối với các tổ chức kinh tế
nói chung và các ngân hàng thương mại (NHTM) nói riêng hoạt động trong nền
kinh tế ở Việt Nam. Cơ hội đến từ sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế, cũng
như từ sự phát triển nhanh chóng của tầng lớp trung lưu trở lên và khu vực kinh tế
tư nhân có quy mô vừa và nhỏ đang ngày càng đóng vai trò quan trọng. Cơ hội còn
đến từ xu hướng nới lỏng các giới hạn chính sách tiền tệ của Chính phủ trong
thời gian vừa qua với nỗ lực gia nhập vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Cụ
thể như là việc nới lỏng các điều kiện cho vay, cơ chế lãi suất thỏa thuận, nới lỏng
quy chế quản lý ngoại hối... đã tạo điều kiện cho các NHTM chủ động hơn trong
việc xây dựng xu hướng và chiến lược kinh doanh của riêng mình. Tuy nhiên, cũng
cần nêu ra một số thách thức đi kèm với cơ hội mà các NHTM sẽ phải đối mặt,
đó là sự cạnh tranh về giá, sự tham gia thị trường của nhiều tổ chức tín dụng; đó là
xu hướng tự do hóa thị trường sẽ có tiềm ẩn rủi ro cao, là sự bất cân xứng giữa yêu
cầu phát triển và nguồn lực của các NHTM...
Từ những cơ hội và thách thức trong thời gian vừa qua do môi trường kinh
tế mang lại, để phù hợp yêu cầu phát triển và hội nhập, hoạt động kinh doanh của
các NHTM ở Việt Nam gặp phải những rủi ro rất đa dạng bởi nhiều nguyên nhân
khách quan, chủ quan tạo ra những rủi ro bất khả kháng. Rủi ro tuy là sự bất trắc
gây thiệt hại không mong đợi song lại là hiện tượng đồng hành với các hoạt động
kinh doanh trong cơ chế thị trường. Trong quá trình cạnh tranh, rủi ro vừa là
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

2

nguyên nhân vừa là hậu quả của những hoạt động kinh tế không có hiệu quả, nó
tạo tiền đề cho quá trình đào thải tự nhiên của các doanh nghiệp yếu kém, thúc
đẩy sự thích nghi của

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

3

các doanh nghiệp tạo xu hướng phát triển ổn định và có hiệu quả cho nền kinh tế.
Trong hoạt động ngân hàng hầu như không có nghiệp vụ, dịch vụ nào là không có
rủi ro, do vậy hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại luôn chứa đựng
những rủi ro “tiềm ẩn” nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào và các ngân hàng phải chấp
nhận đối mặt với nó trong nền kinh tế xã hội hiện nay. Do vậy, nhận thức rõ
từng loại rủi ro, đề ra những biện pháp ngăn chặn phòng chống hữu hiệu để hạn
chế thấp nhất rủi ro luôn là vấn đề cấp bách thường xuyên liên tục tồn tại song
song với hoạt động ngân hàng.
Quản trị rủi ro tín dụng là một vấn đề khó khăn đòi hỏi nhà lãnh đạo phải có
tầm nhìn, vậy làm sao để giảm thiểu rủi ro tín dụng trong khi thu nhập từ hoạt
động tín dụng chiếm 60-80% thu nhập của ngân hàng.
Trong thực tế hoạt động của các NHTM ở Việt Nam, thời gian gần đây hoạt
động quản trị rủi ro tín dụng đã bắt đầu được chú trọng do yêu cầu của sự hội
nhập kinh tế quốc tế. Quan tâm nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng, đề tài sử
dụng kết quả hoạt động thực tiễn của Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương

Chi nhánh Việt Trì, một NHTMCP đang nỗ lực phát triển làm đối tượng nghiên cứu
để phân tích. Sự quan tâm đúng mức đến vấn đề quản trị rủi ro tín dụng, một loại
rủi ro đa dạng và phức tạp, việc quản lý và phòng ngừa cũng rất khó khăn. Vì vậy
quản trị rủi ro tín dụng là vấn đề cần được quan tâm đặc biệt, là yêu cầu cần thiết
trong hoạt động ngân hàng. Xuất phát từ nhận thức trên, nhận thấy được tầm
quan trọng của vấn đề cùng với việc nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng thực tế
tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì, học
viên chọn đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần
Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì” làm đề tài nghiên cứu.
2. Các nghiên cứu có liên quan
Trước đề tài nghiên cứu này, đã có một số tổ chức cá nhân thực hiện các
nghiên cứu đã công bố có liên quan đến luận văn, cụ thể như:
Các nghiên cứu về những vấn đề lý luận liên quan đến khái niệm, nội hàm…
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

4

về rủi ro tín dụng, đáng chú ý có: Nguyễn Kim Anh (2008), Rủi ro trong hoạt động

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

5

kinh doanh ngân hàng, học viện Ngân hàng; Nguyễn Văn Tiến (2002), Đánh giá và
phòng ngừa rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân hàng; Bùi Kim Ngân (2006),
Một số vấn đề về nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng của các ngân hàng

thương mại Việt Nam; Phí Trọng Hiển (2005), Quản trị rủi ro ngân hàng: Cơ sở lý
thuyết, thách thức thực tiễn và giải pháp cho hệ thống ngân hàng thương mại Việt
Nam; Ngô Quang Huân -Võ Thị Quý - Nguyễn Quang Thu -Trần Quang Trung (1998),
Quản trị Rủi ro; Nguyễn Minh Kiều (2006), Tín dụng và Thẩm định tín dụng
ngân hàng
Các công bố về kết quả nghiên cứu trong những trường hợp, địa bàn, đối
tượng nghiên cứu cụ thể như: Ngô Thị Minh Châu (2009), Phân tích rủi ro tín dụng
của SGD I Ngân hàng Kỹ Thương Việt Nam; Lương Đức Hoản (2008), Rủi ro của Chi
nhánh NHNo và PTNT Hải Dương; Nguyễn Đại Lai (2005), Những nội dung cơ bản
rút ra từ các bài viết trong kỷ yếu hội thảo: “Nâng cao năng lực quản trị rủi ro của
các NHTM Việt Nam”; Lê Hồng Hạnh (TS. Tô Kim Ngọc) (2008), Rủi ro lãi suất và giải
pháp hạn chế rủi ro lãi suất trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Sài
Gòn - Chi nhánh Hà Nội …
Có thể thấy đã có khá nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài này.
Nhìn chung các nghiên cứu trước đây đã đề cập đến các vấn đề lý luận và bài học
kinh nghiệm về rủi ro và quản trị rủi ro. Những kết quả này sẽ được luận văn chọn
lọc, kế thừa, đồng thời bổ sung phát triển thêm. Đối với trường hợp nghiên cứu về
quản trị rủi ro tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ Thương Chi nhánh Việt Trì,
cho đến thời điểm hiện nay chưa có công trình nào.
3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
3.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở phân tích đánh giá thực trạng rủi ro và quản trị rủi ro đề tài sẽ đề
xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng của
Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương - Chi nhánh Việt Trì.
3.2. Mục tiêu cụ thể
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

6

- Hệ thống hoá một số vấn đề cơ sở lý luận và thực tiễn liên quan đến rủi
ro và quản trị rủi ro.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

7

- Đánh giá thực trạng rủi ro và hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân
hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín
dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: các loại hình rủi ro; hoạt động quản
trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam Chi nhánh Việt Trì. Ngoài ra trong một số trường hợp, đề tài sẽ tiếp cận một số
đối tượng vay (tổ chức và cá nhân) vốn tín dụng để nghiên cứu, phân tích sâu.
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
- Về mặt không gian: Nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Phú Thọ
- Về mặt thời gian: Sử dụng dữ liệu 2010 - 2012, một số số liệu có thể lấy
trong phạm vi thời gian xa hơn (từ những năm 2008 và 2009).
- Nội dung nghiên cứu: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu trong phạm vi nội
dung về rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ
thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì từ năm 2010 đến năm 2012.
5. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp của đề tài nghiên cứu
Việc nghiên cứu đề tài này có ý nghĩa thiết thực về mặt lý luận cũng như
thực tiễn. Về mặt lý luận đề tài sẽ hệ thống một cách đầy đủ các vấn đề liên
quan đến rủi ro và quản trị rủi ro (khái niệm, nội hàm của các thuật ngữ liên quan;

đặc điểm nhận dạng và các lý thuyết liên quan đến rủi ro và quản trị rủi ro…).
Về mặt thực tiễn, đề tài sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho nhà quản trị ngân
hàng nhất là Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh
Việt Trì các thông tin một cách sát thực về vấn đề quản trị rủi ro tín dụng trong
hoạt động cho vay. Đồng thời đề xuất một số các giải pháp để những người có
trách nhiệm tham khảo góp phần nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng tại
ngân hàng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

8

Kết quả thực hiện của Đề tài không chỉ cung cấp cho các ngân hàng những
thông tin quan trọng về lý thuyết, kỹ năng quản trị mà còn là tài liệu tham khảo
cho

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

9

các tổ chức, cá nhân nghiên cứu khoa học… liên quan đến rủi ro và quản trị rủi ro
tín dụng tại các ngân hàng ở Việt Nam.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo đề tài nghiên cứu
được
trình bày thành 4 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng tại

các Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu;
Chương 3: Thực trạng rủi ro và quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng
Thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt Trì.
Chương 4: Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro
tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam - Chi nhánh Việt
Trì .

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

10

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ RỦI RO VÀ QUẢN TRỊ
RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Cơ sở lý luận về rủi ro và quản trị rủi ro
1.1.1. Tín dụng và rủi ro tín dụng
1.1.1.1. Tín dụng
- Khái niệm tín dụng:
Tín dụng là quan hệ vay mượn lẫn nhau theo nguyên tắc có hoàn trả
Danh từ tín dụng dùng để chỉ một số hành vi kinh tế rất phức tạp như:
bán
chịu hàng hóa, cho vay, bảo hành, ký thác, phát hành giấy bạc.
Trong mỗi một hành vi tín dụng có hai bên cam kết với nhau như sau:
+ Một bên thì trao ngay một số tài khóa hay tiền tệ
+ Còn một bên kia cam kết sẽ hoàn trả lại những đối khoản của sổ tài khóa
trong một thời gian nhất định và theo một số điều kiện nhất định nào đó.

Nhà kinh tế Pháp, ông Louis Baudin, đã định nghĩa tín dụng như là „Một sự
trao đổi tài khóa hiện đại lấy một tài hóa tương lai”. Ở đây yếu tố thời gian đã xen
lẫn vào và cũng vì có sự xen lẫn đó cho nên có thể có sự bất trắc, rủi ro xảy ra và
cần có sự tín nhiệm của hai bên đương sự đối với nhau. Hai bên đương sự dựa
vào sự tín nhiệm, sử dụng sự tín nhiệm của nhau vì vậy mới có danh từ thuật ngữ
tín dụng. Những hành vi tín dụng có thể do bất cứ ai thực hiện. Chẳng hạn hai
người thường có thể cho nhau vay tiền. Tuy nhiên ngày nay khi nói tới tín dụng
người ta nói ngay tới các ngân hàng vì các cơ quan này chuyên làm các việc cho
vay, bảo lãnh, chiết khấu, ký thác và phát hành giấy bạc.
- Nội hàm và bản chất của tín dụng:
Tín dụng rất phong phú và đa dạng về hình thức. Bản chất của tín dụng thể
hiện ở các phương diện sau: một là người sở hữu một số tiền hoặc hàng hóa
chuyển giao cho người khác sử dụng một thời gian nhất định. Lúc này, vốn được
chuyển từ người cho vay sang người vay. Hai là, sau khi nhận được vốn tín dụng,
người đi vay được quyền sử dụng để thỏa mãn một hay một số mục đích nhất
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

11

định. Ba là, đến thời hạn do hai bên thỏa thuận, người vay hoàn trả lại cho người
cho vay một giá trị

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

12

lớn hơn vốn ban đầu, tiền tăng thêm được gọi là phần lãi
Các Mác đã viết về bản chất của tín dụng như sau „Tiền chẳng qua chỉ rời
khỏi tay người sở hữu một thời gian và chẳng qua chỉ tạm thời chuyển từ tay hữu
sang tay nhà tư bản hoạt động cho nên tiền không phải bỏ ra để thanh toán, cũng
không phải tự đem bán đi mà cho vay, tiền chỉ đem nhượng lại với một điều kiện là
nó sẽ quay lại về điểm xuất phát sau một kì hạn nhất định”. Đồng thời các mác cũng
vạch ra yêu cầu của việc quay trở về điểm xuất phát: „Vẫn giữ được nguyên vẹn giá
trị của nó và đồng thời lại lớn lên trong quá trình vận động”. Đến nay các nhà kinh
tế đã có nhiều định nghĩa khác nhau về tín dụng nhưng đều phản ánh một bên là đi
vay và một bên là cho vay, nó dựa trên cơ sở của lòng tin. Lòng tin được thể hiện
trên khía cạnh: người cho vay tin tưởng người đi vay sử dụng đúng mục đích, có
hiệu quả và là quan hệ có thời hạn, có hoàn trả. Đây là bản chất của tín dụng.
- Các loại hình tín dụng:
+ Tín dụng thương mại: là quan hệ tín dụng giữa các nhà doanh nghiệp với
nhau và được biểu hiện dưới hình thức mua bán chịu hàng hóa. Người bán chuyển
hàng hóa cho người mua, người mua được sử dụng hàng hóa trong một thời
gian nhất định. Đến hạn nhất định người mua phải trả tiền cho người bán thông
thương bao gồm cả lãi suất. Trong trường hợp này người mua không được
hưởng chiết khấu bán hàng. Cơ sở pháp lý để xác định nợ trong quan hệ tín dụng
thương mại là các giấy nợ.
+ Tín dụng ngân hàng: là quan hệ tín dụng giữa ngân hàng, các tổ chức tín
dụng với các chủ thể xã hội.
+ Tín dụng nhà nước: là quan hệ giữa một bên là nhà nước còn bên kia là cư
dân và các tổ chức kinh tế xã hội.
+ Tín dụng không chính thống: là quan hệ tín dụng giữa cá nhân với nhau
không đặt dưới quan hệ pháp luật
+ Tín dụng thuê mua: là quan hệ tín dụng giữa các doanh nghiệp thuê tài sản
với các tổ chức tín dụng thuê mua như các công ty thuê mua, các công ty tài chính.
1.1.1.2. Rủi ro tín dụng
- Khái niệm rủi ro, rủi ro tín dụng:

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>