PHONG CÁCH NGÔN NGỮ NGHỆ THUẬT

1- Tìm hiểu chung ngôn ngữ nghệ thuật:
-
Là ngôn ngữ gợi hình, gợi cảm
-
Được dùng:
→ chủ yếu trong văn bản nghệ thuật, các tác phẩm văn
chương.
→còn được sử dụng trong lời nói hàng ngày và các
phong cách ngôn ngữ khác.
Ví dụ:
Văn chính luận vẫn giàu hình tượng, gợi cảm:
“Chúng lập ra nhà tù hơn trường học,…tắm các cuộc
khởi nghĩa…bể máu”.


2- Các loại ngôn ngữ trong các văn bản nghệ thuật: có 3
loại
+Ngôn ngữ tự sự: truyện,tiểu thuyết, bút kí, kí sự, phóng
sự,…
+Ngôn ngữ thơ: ca dao, hò,vè,…
+Ngôn ngữ sân khấu: kịch, chèo, tuồng…
- Ngôn ngữ nghệ thuật thể hiện qua các phương tiện diễn
đạt:
+Cái hay của âm điệu
+Vẻ đẹp chân thực của hình ảnh
+Những xúc cảm chân thành gợi ra nỗi vui, buồn, yêu,
thương
VD: Hôm qua / em đi tỉnh về
Đợi em / ở mãi / con đê / đầu làng

( Nguyễn Bính- Chân quê )


3-Chức năng ngôn ngữ nghệ thuật:
-Thông tin và thẩm mĩ.
Nhưng chủ yếu là chức năng thẩm mĩ : biểu hiện cái đẹp
và khơi gợi, nuôi dưỡng cảm xúc thẩm mĩ ở người nghe
(đọc).
Ví dụ: Bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn
- Các chức năng ngôn ngữ nghệ
thuật trong bài ca dao:
+Chức năng thông tin: nơi sinh
sống, cấu tạo, hương vị hoa sen.
+Chức năng thẩm mĩ: cái đẹp
hiện hữu và bảo tồn ngay trong
môi trường xấu.


1- Tính hình tượng ( đặc trưng cơ bản )
-Tính hình tượng của phong cách ngôn ngữ nghệ thuật là
khái niệm chỉ ra cách diễn đạt cụ thể, hàm súc, gợi cảm
trong một ngữ cảnh (văn cảnh nhất định)
- Để tạo ra tính hình tượng, người viết dùng nhiều biện
pháp tu từ như: so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nói quá, nói
giảm, nói tránh,…từ đó tạo ra tính đa nghĩa, nhiều tầng
nghĩa khác nhau.

VD: Hình tượng “Bánh trôi nước” trong bài thơ cùng tên
của Hồ Xuân Hương
+Miêu tả về món ăn dân tộc.
+Ngụ ý nói đến thân phận của người phụ nữ trong xã hội
phong kiến.
→ Tính đa nghĩa quan hệ mật thiết tính hàm súc: lời ít mà ý
sâu xa.