Ngày 25102010 gia đình ông h nhận được thông báo của UBND xã m thuộc huyện y về việc tháng 122010 UBND huyện y sẽ thu hồi diện tích 1200m2 đất của

1. Nội dung bài tập:
Ngày 25/10/2010 gia đình ông H nhận được thông báo của UBND xã M thuộc
huyện Y về việc tháng 12/2010 UBND huyện Y sẽ thu hồi diện tích 1200m 2 đất của
gia đình ông để xây dựng trung tâm văn hóa huyện. Kèm theo thông báo này là
quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các hộ gia đình
thuộc diện bị thu hồi (trong đó có gia đình ông H) và danh mục mức bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư cụ thể đối với từng hộ.
Đất ông H sử dụng có 500 m2 đất ở, còn lại là đất trồng rau và đào ao thả cá. Đất
này ông H sử dụng từ năm 1991 do bố mẹ ông chết năm đó để lại, song hiện tại
ông H không có bất kì giấy tờ gì ngoại trừ biên lai thu thuế sử dụng đất mà gia
đình ông nộp từ năm 1994 đến nay.
Ông H không đồng ý với mức bồi thường và hỗ trợ mà huyện Y phê duyệt nên
đã làm đơn khiếu nại lên UBND xã M yêu cầu tăng mức bồi thường cho gia đình
ông. UBND xã M không chấp nhận yêu cầu của gia đình ông H và có văn bản trả
lời rằng: “ Nếu không chấp hành việc bồi thường và di chuyển theo kế hoạch của
Nhà nước thì UBND xã sẽ cưỡng chế vào tháng 12/2010 khi huyện thu hồi đất,
toàn bộ chi phí cho việc cưỡng chế di dời gia đình ông H phải chi trả”.
Hỏi:
Anh (chị) có nhận xét gì về việc làm của UBND xã M và UBND huyện Y về
quá trình thực hiện thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với gia
đình ông H?
Anh ( chị) hãy tư vấn cho gia đình ông H phải làm gì để bảo vệ quyền lợi
của mình khi UBND huyện Y thu hồi đất và cưỡng chế?

1


2. Giải quyết vấn đề:
2.1 Quá trình thực hiện thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư đối với gia đình ông H:
Theo Điều 38 của Luật đất đai 2003: Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp sử

dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng,
phát triển kinh tế. Như vậy, việc thu hồi đất của huyện Y với mục đích xây dựng
trung tâm văn hóa huyện là nhằm sử dụng đất vào mục đích lợi ích công cộng là
phù hợp với quy định của Nhà nước về quản lý đất đai và đúng với thẩm quyền thu
hồi đất trong khoản 2 Điều 44 Luật đất đai 2003: UBND huyện, quận, thị xã, thành
phố thuộc tỉnh quyết định thu hồi đất đối với cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân
cư,...
Về trình tự, thủ tục thực hiện đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất để sử
dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, phát
triển kinh tế tại thời điểm năm 2010 được quy định chi tiết trong Điều 29,30,31 của
Nghị định 69/2009/NĐ- CP quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá
đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Cụ thể trình tự gồm các
bước:
+ Điều 29: Giới thiệu địa điểm và thông báo thu hồi đất: UBND cấp huyện

thông báo thu hồi đất sau khi giới thiệu địa điểm đầu tư... Việc thông báo thu
hồi đất được thực hiện trên phương tiện thông tin đại chúng của địa phương
và niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất, tại địa điểm sinh
hoạt chung của khu dân cư có đất thu hồi.
+ Điều 30: Lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư gồm:

• Lập nội dung phương án
2


• Niêm yết công khai phương án tại trụ sở UBND cấp xã và
tại các điểm sinh hoạt khu dân cư nơi có đất bị thu hồi để
người bị thu hồi đất và những người có liên quan tham gia
ý kiến.
• Hoàn chỉnh phương án

• Phòng tài nguyên, môi trường chuẩn bị hồ sơ thu hồi đất
trình UBND cấp huyện ra quyết định thu hồi đất đối với hộ
gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.
+Điều 31: Quyết định thu hồi đất, phê duyệt và thực hiện phương án bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư, giao đất, cho thuê đất.
Như vậy, UBND huyện Y đã thực hiện sai quy định về trình tự, thủ tục thu hồi
đất, đó là việc gửi kèm luôn thông báo thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương
án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư bỏ qua việc thực hiện khoản 2 Điều 30 về việc
lấy ý kiến của người bị thu hồi đất về phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Việc bỏ qua, không thực hiện quy định này dẫn tới tính thiếu công khai, minh bạch
trong quá trình thu hồi đất đặc biệt là trong vấn đề bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư.
Sau khi nhận được quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư đối với gia đình ông H. Ông H không đồng ý với mức bồi thường và hỗ trợ
mà huyện Y phê duyệt nên đã khiếu nại lên xã UBND xã M và UBND xã M đã trả
lời bằng văn bản. Theo quy định Điều 138 của Luật đất đai cũng như quy định về
thẩm quyết giải quyết khiếu nại trong Luật khiếu nại, tố cáo thì trong trường hợp
của gia đình ông H, quyết định thu hồi đất là của huyện Y vì vậy việc giải quyết
khiếu nại và trả lời gia đình ông H thuộc về huyện Y. Trong trường hợp này,
UBND xã M phải chuyển khiếu nại của gia đình ông H lên UBND huyện Y để có
UBND huyện Y giải quyết và trả lời bằng văn bản nhưng UBND xã M lại tự ý trả
3


lời bằng văn bản, việc này là vượt quá thẩm quyền của UBND xã theo như Điều
138 Luật đất đai và Luật khiếu nại, tố cáo quy định.
Tóm lại, trong quá trình thực hiện thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
đối với gia đình ông H, UBND huyện Y đã thực hiện sai trình tự, thủ tục về việc ra
quyết định thu hồi và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư;
UBND xã M đã vượt quá thẩm quyền giải quyết khiếu nại quyết định hành chính

trong quản lý đất đai.

2.2 Bảo vệ quyền lợi của gia đình ông H khi UBND huyện Y thu hồi
đất và cưỡng chế:
Việc tự ý giải quyết khiếu nại không thuộc thẩm quyền của mình của UBND xã
M dẫn đến việc văn bản trả lời khiếu nại của gia đình ông H là không có giá trị.
Từ những phân tích về sai phạm trong quá trình thực hiện việc thu hồi và bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư cho gia đình ông H như ở trên thì theo khoản 1 Điều 32
của Nghị định 69/2009/ NĐ-CP về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất,
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư:
1. Việc cưỡng chế thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 39 của Luật Đất
đai chỉ được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Thực hiện đúng trình tự, thủ tục về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
quy định tại các Điều 29, 30 và 31 Nghị định này;
b) Quá ba mươi (30) ngày, kể từ thời điểm phải bàn giao đất quy định tại
khoản 4 Điều 31 Nghị định này mà người có đất bị thu hồi không bàn giao đất cho Tổ
chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng;
c) Sau khi đại diện của Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng,
Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã nơi có đất thu hồi đã vận động
thuyết phục nhưng người có đất bị thu hồi không chấp hành việc bàn giao đất đã bị
thu hồi cho Nhà nước;

4


d) Có quyết định cưỡng chế của Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy
định của pháp luật đã có hiệu lực thi hành;
đ) Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế. Trường hợp người
bị cưỡng chế từ chối nhận quyết định cưỡng chế thì Tổ chức làm nhiệm vụ bồi
thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã niêm yết công

khai quyết định cưỡng chế tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi .

Như vậy, UBND huyện Y không đủ điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất của gia
đình ông H do thiếu điều kiện tại điểm a khoản 1 của Điều 32 là đã thực hiện sai
trình tự, thủ tục về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cụ thể là đã bỏ qua
trình tự, thủ tục tại Điều 30 của Nghị định này.
Gia đình ông H nên gửi khiếu nại về quyết định phê duyệt phương án bồi
thường, hỗ trợ với gia đình ông H lên UBND huyện Y và yêu cầu UBND huyện Y
thực hiện đúng thủ tục, trình tự về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bằng việc
lấy ý kiến người dân để xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư một
cách công khai minh bạch.
Theo như tư liệu để bài cung cấp thì đất của ông H sử dụng từ năm 1991 do
bố mẹ ông để lại và ông không có bất kì giấy tờ nào ngoại trử biên lai thu thuế mà
gia đình ông nộp từ năm 1994. Như vậy, đất của ông H thuộc trường hợp sử dụng
trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 và không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, ông
đã sử dụng ổn định từ năm 1991 đến thời điểm có thông báo thu hồi đất, không có
tranh chấp như vậy theo Điều 44 Nghị định 84/2007/NĐ-CP gia đình ông thuộc
diện được bồi thường, hỗ trợ.
Cũng theo tư liệu để bài, đất ông H sử dụng có 500m 2 đất ở, còn lại là đất vườn,
ao thả cá. Như vậy, cần nghiên cứu vào biên lai thu thuế sử dụng đất năm 1994 để
có thể xác định gia đình ông H đã nộp thuế sử dụng đất đối với đất gì với diện tích
đất gia đình ông và cần cung cấp thêm tư liệu để xác định xem đất của gia đình ông
5


H là đất ở hay đất vườn, ao từ đó có khiếu nại về phương án bồi thường, hỗ trợ
khác nhau:
• Nếu toàn bộ diện tích là đất ở thì toàn bộ diện tích đất của gia đình ông H
được bồi thường, hỗ trợ theo quy định đối với đất phi nông nghiệp là đất ở
theo nguyên tắc “Người bị thu hồi đất ở được bồi thường bằng việc giao

đất ở mới hoặc bằng nhà ở tái định cư hoặc bằng tiền theo giá trị quyền
sử dụng đất tại thời điểm có quyết định thu hồi đất.”
• Nếu phần diện tích vườn,ao của gia đình ông H không được xác định là
đất ở thì gia đình ông H sẽ được bồi thường theo đất ở với 500m 2 đất gia
đình ông đang ở và bồi thường với diện tích đất còn lại theo đất nông
nghiệp và được hỗ trợ với đất vườn, ao liền kề với đất ở theo Điều 43
Nghị định 84/2007/NĐ-CP.

MỤC LỤC
1. Nội dung bài tập:...................................................................................................1
2. Giải quyết vấn đề:..................................................................................................2
2.1 Quá trình thực hiện thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với gia
đình ông H:................................................................................................................2
6


2.2 Bảo vệ quyền lợi của gia đình ông H khi UBND huyện Y thu hồi đất và cưỡng
chế:.............................................................................................................................4

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Gíao trình Luật đất đai, Đại học Luật Hà Nội.
2. Luật đất đai năm 2003.
3. Nghị định 181/2004/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật đất đai.
4. Nghị định 197/2004/NĐ-CP về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu
hồi đất.
7


5. Nghị định 84/2007/NĐ-CP Quy định bổ sung về cấp giấy chứng nhận… trình tự,
thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu

nại về đất đai.
6. Nghị định 69/2009/NĐ-CP Quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá
đất,thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

8