Cải cách giáo dục của hà lan ở indonesia thời thuộc địa (thế kỷ XIX XX) (tt)

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
------------

O C O T NG KẾT
ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƢỜNG
NĂM 2018

C I C CH GI O
C C A HÀ LAN IN ON SIA
Demo Version - Select.Pdf SDK
THỜI THU C Đ A THẾ K XIX – XX)
Mã số: T.18 – XH – 15
Chủ nhiệm đề tài: N

H

P

Thời gian thực hiện: 11

Th a Thi n Huế, 12/2018


ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
------------

O C O T NG KẾT
ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƢỜNG
NĂM 2018

C I C CH GI O
C C A HÀ LAN IN ON SIA
Demo Version
Select.Pdf
THỜI
THU C- Đ
A THẾSDK
K XIX – XX)
Mã số: T.18 – XH – 15
Chủ nhiệm đề tài: N

H

P

Thời gian thực hiện: 11
Cố vấn khoa học: PGS. TS Đặ

Vă C ƣơ

Th a Thi n Huế, 12/2018


M CL C
DANH M C C C TỪ VIẾT TẮT .............................................................................3
M

Đ U ......................................................................................................................... 4

1. T ng quan t nh h nh nghi n c u thu c l nh vực đề tài

trong và ngoài n

c ...........4

2. T nh cấp thiết đề tài .....................................................................................................6
3 M c ti u nghi n c u ....................................................................................................8
4 C ch tiếp c n ...............................................................................................................8
5

h

6

ối t

ng ph p nghi n c u ............................................................................................. 9
ng và ph m vi nghi n c u ...............................................................................9

CHƢƠNG I. T NH H NH GI O

C IN ON SIA TRƢ C C I C CH C A

HÀ LAN ........................................................................................................................ 10
1.1. i o

c truyền thống ............................................................................................ 10

1.1.1. i o

c Hin u – h t gi o................................................................................10

1.1.2. i o

c H i gi o ................................................................................................ 12

1.2. u tr nh Hà an thiết l p nền gi o

c

thu c đ a n on sia ............................. 14

CHƢƠNG II. Demo
C I C Version
CH GI O- Select.Pdf
C C A HÀ
LAN
SDK

THU C Đ A

IN ON SIA THẾ K XIX – XX) ...........................................................................24
2 1 C i c ch gi o

c l n th nhất 1893 - 1900) ....................................................... 24

2 1 1 C s h nh thành ..................................................................................................24
2 1 2 M c ti u ...............................................................................................................27
213

i ung ..............................................................................................................28

2.1.4. Kết qu .................................................................................................................32
2 2 C i c ch gi o

c l n th hai 1901 – 1930) .......................................................... 34

2 2 1 C s h nh thành ..................................................................................................34
2 2 2 M c ti u ...............................................................................................................35
223

i ung ..............................................................................................................36

224

ết qu .................................................................................................................37

CHƢƠNG III. Đ C ĐI M HỆ QU

M TS

CHO VIỆT NAM TỪ C I C CH GI O

KHUYẾN NGH VÀ G I

C C A HÀ LAN

THU C Đ A

IN ON SIA THẾ K XIX – XX) ..........................................................................61

1


3.1.1.

c đi m ..............................................................................................................61

311

y ựng và t ng

c hoàn thiện hệ thống gi o

c m i t ti u học đến đ i

học .................................................................................................................................61
3 1 2 T ch t ch h p gi o
lấy gi o

c Hà an vào nền gi o

c Hà an làm c s cho toàn

3 1 3 C i c ch gi o

c

c truyền thống đến thay đ i và

hệ thống gi o

c .....................................61

n on sia mang t nh chất đ i ch ng v i tr nh đ ph t tri n

kh cao ........................................................................................................................... 62
3 2 Hệ qu ..................................................................................................................... 63
3 2 1 T ch cực ...............................................................................................................63
3 2 2 Ti u cực ...............................................................................................................67
3 3 M t số khuyến ngh và g i

cho iệt am t c i c ch gi o

c của Hà an

thu c đ a n on sia ........................................................................................................70
3 3 1 C i c ch gi o

c ph i ựa tr n c s

quan và ph h p v i tr nh đ
3 3 2 C i c ch gi o

c lu n h

gi o

cn

thấu hi u điều kiện kh ch quan, chủ
c nhà ...................................................... 70

ng t i nền gi o

c ti n tiến của thế gi i ................71

KẾT LU N ..................................................................................................................73

Demo
- Select.Pdf SDK
TÀI LIỆU THAM
KHVersion
O...........................................................................................
75
PH L C .................................................................................................................... P1

2


ANH M C VIẾT TẮT
AMS: Algemene Middelbare chool Tr ờng trung học ph th ng
ELS: urop sch

ag r

HCS: Hollan s Chin s
HCK: Hollan s Chin s

chool Tr ờng ti u học ch u u
chool Tr ờng ti u học Hà an – Trung uốc
w kschool Tr ờng đào t o gi o vi n Hà an – Trung

uốc)
HBS: Hoog r

urg r chool Tr ờng ph th ng cao cấp

HIK: Hollan s nlan s
HKS: Hog r

w kschool Tr ờng đào t o gi o vi n Hà an – Indonesia)

w kschool Tr ờng đào t o gi o vi n tr nh đ cao

KS: w kschool Tr ờng đào t o gi o vi n
MULO : M r itg r i
OVO:

pl i ing voor

ag r n rwiji Tr ờng trung học c s
olksschool

n rwijz rs Tr ờng đào t o gi o vi n tr ờng

àng
RK: ijkskw kschool Tr ờng đào t o gi o vi n ch u u

Demo Version - Select.Pdf SDK

3


M

Đ U

1. T
ƣ
ề t nh h nh nghi n c u trong n
Trong t c ph m:

ch s

ng

tranh giành đ c l p t thế kỷ
xuất

c:
am

: Thời k thu c đ a và phong trào đấu

đến năm 1945 , t p

n năm 2012 đã đề c p đến l ch s của c c quốc gia

n on sia t thế kỷ
tr nh x m l

đến năm 1945

c, ành tr

C c chuy n kh o về l ch s
ng

n on sia c n đ

am

của

ăn

m c đ kh i qu t

c đề c p trong m t số c ng tr nh

ng

inh,

Thanh

nh, Tr n Th

ng

am, xuất

c

ng

n t i Hà

am

inh xuất

n

đ tr nh ày về ch nh s ch

SDK
c Demo
l t của Version
chủ ngh a- Select.Pdf
thực n khu
vực
guy n

an

ph m vi r ng l n h n C th k đến m t số t c ph m sau:

n on sia; T m hi u l ch s c c n
của

, trong đ c

am

ng nhất đ nh đ tr nh ày ch nh s ch gi o

năm 2008 Trong t c ph m, c c t c gi đã ành ch
cai tr và

ng

ng lãnh th và thiết l p chế đ thu c đ a của Hà

c của ch nh quyền Hà an thực thi t i n on sia nh ng ch

ch s

h nh chủ i n,

ph n này, c ng v i việc tr nh ày về qu

n on sia, t c ph m c n ành m t ung l

nghi n c u c c vấn đề

, o Tr n

Tr

ng

am

, trong đ c

c c ng nguy n đến thế kỷ

i năm 2008, c ng đã đề c p đến ch nh

s ch cai tr t i thu c đ a n on sia
goài ra c m t

h a lu n tốt nghiệp c ng nghi n c u c li n quan đến vấn đề

nh t i làm đ là: Ch nh s ch gi o
–

của t c gi

ch nh quyền thực

inh Th

ung

c của Hà an

thu c đ a n on sia th kỷ

ề tài m i ch ph t th o ch nh s ch gi o

c của

n Hà an đã thực hiện t i n on sia trong g n hai thế kỷ cai tr của

m nh và ngu n t liệu c n h n chế Tuy nhi n, đ y c ng ch nh là ngu n tài liệu đ t i
tham kh o c t nh chất đ nh h

ng gi p t i thực hiện đề tài

i n quan đến c c vấn đề thu c ph m vi đề tài nghi n c u khoa học v i nh ng
m c đ kh c nhau, c m t số c ng tr nh c ng ố trong nh ng năm g n đ y
2014,

guy n

đ ng c i c ch
đ u thế kỷ

ăn T n,

guy n Th

o

cc

ài viết:

ăm

h n l i phong trào v n

n on sia, hilippin s và Myanmar trong nh ng năm cuối thế kỷ
T p ch

ghi n c u

ng

am

, số 6

n on sia, hilippin s và

4


Myanmar là a n

c s m r i vào ch thống tr của chủ ngh a thực

đều tiến hành c ng cu c c i c ch đ s m đ a đất n
th

Tuy nhi n, ch nh s ch gi o

quan đến vấn đề gi o

ng T y và

c tho t kh i ch cai tr của k

c của Hà an đã đ l i m t hệ qu mà ch nh

th n m nh kh ng mong muốn là đã t o ra m t
ng ời trong số họ c t t

n ph

ng

n

ph n tr th c T y học mà nhiều

n t c chủ ngh a, mà n i ung đấu tranh c ng li n

c

i m qua h u hết c c c ng tr nh này, c c t c gi chủ yếu ch m i đề c p đến l ch
s

n on sia trong mối quan hệ t ng th , ch nh s ch gi o

ch a đ

n

c này

n on sia đ

cc c

c tr nh ày m t c ch đ y đủ và r ràng
ề t nh h nh nghi n c u

n

nhà nghi n c u tiếp c n th o h
t nh h nh gi o
ugus

c của Hà an

c ngoài: nghi n c u về l ch s

ng đa

ng và mang t nh chuy n s u h n

c n on sia giai đo n này, tr

uwignyo, c ng tr nh

Th

ề c p đến

c hết ph i k đến u n n Tiến s của

r ach in th

ik : r gim

chang

an

th

standardization o pu lic primary school t ach r training in n on sia, 1893 – 1969
niv rsit it
c

i n, 2012 là ngu n tài liệu c

ngh a, nghi n c u về ch nh s ch gi o

n on sia trong thời thu c đ a của Hà an m t c ch toàn iện và s u s c C ng

Version
- Select.Pdf
tr nh này v i Demo
ung l ng

468 trang
đã nghi n c SDK
u t nh h nh gi o
năm 1893 đến 1969, n i ung gi o

cđ

c

n on sia t

c tr nh ày m t c ch chi tiết

goài ra, t i thực hiện c n tham kh o th m m t số c ng tr nh nghi n c u kh c
mà li n quan trực tiếp đến đề tài đ là Colonial
n on sia: 1900 – 1942

Christian

niv rsity, 1968 và Th
stu y in colonial

t c gi đã tr nh ày t

illy

c của n on sia,
của t c gi

nh Tuấn,

guy n

ustralia

ational

niv rsity o Canna a, 1975 Hai

ng đối r n t về t nh h nh gi o

c của n on sia trong thời

c thành c c giai đo n, h nh thành hệ thống

y là nh ng ngu n tài liệu qu ph c v trực tiếp cho đề tài

Trong số c c c ng tr nh đã đ
am

n rs,

utch-Indonesian primary schooling:

othrock, Th

thu c đ a của Hà an, ph n chia gi o
gi o

am rt Maria

v lopm nt o

ucation

ucation policy an practic in

Hall
T ng,

c

ch thu t, đ ng ch

i Thanh

oàn Th ng

n,
ch đ

nhất là

guy n Th i
c xuất

nH

ch s

ng

ng, Hoàng

n vào năm 1997 t i Hà

i Trong c ng tr nh này t c gi đã đề c p đến l ch s của n on sia t thời c đ i,

5


c ng v i c c ch nh s ch đ nhằm cai tr và

c l t của Hà an t i đ y, đ c iệt c ng c

đề c p đến m t số n i ung li n quan về gi o

c của n on sia trong thời thu c đ a

ua sự kh o c u và hệ thống h a t liệu li n quan đến đề tài, c th thấy t liệu
c nt nm n

ấn đề c i c ch gi o

c n on sia thời thu c đ a Hà an

thành nhiều kh a c nh nh kh c nhau ho c ch đề c p đến gi o
ng n nào đ

chia t ch

c trong m t giai đo n

h ng t liệu đa iện, đa chiều này cho ph p đề tài kế th a đ đi đến

m t c i nh n c hệ thống c về chiều r ng và chiều s u vấn đề c i c ch gi o

c

n on sia trong ối c nh thu c đ a của Hà an trong thời gian t cuối thế kỷ

đến

nh ng năm 20 của th kỷ
Tr n c s kế th a thành tựu nghi n c u của c c c ng tr nh n i tr n, ch ng t i
thấy vấn đề:

s

XX là c n thiết và c n ph i đ
ếu làm đ
n on sia

t

t u

t

V

-

c nghi n c u m t c ch toàn iện và c hệ thống h n

c điều này, kh ng nh ng g p ph n ựng l i đ
i thời thu c đ a mà

c

c tranh l ch s

n c nh đ c n cho ch ng ta m t c i nh n toàn iện

đ y kh ch quan về nh ng ch nh s ch cai tr , trong đ c c i c ch gi o

c của Hà an

đã thực thi t i n on sia
2. T

Demo Version - Select.Pdf SDK

ào n a sau thế kỷ

, Hà an sau khi đã hoàn thành cu c c ch m ng t s n

đã c nh ng iến đ i l n về quan hệ s n xuất, m đ u cho sự ra đời của chủ ngh a t
n Ch nh t nh u việt và ti n phong của nền c ng h a đã t o cho Hà an kh năng
huy đ ng tất c nh ng l i thế của m nh đ ph t tri n nền kinh tế, nhất là ngo i th

i tiềm lực v

t tr i, vào thế kỷ

ngh a ki u m u

, Hà an đã tr thành m t n

ct

ng
n chủ

uy tr v thế của m nh và ch nh nhu c u giàu nhanh về tiền

m r ng quyền lực về kinh tế, ch nh tr và văn h a kh ng ch

T y

c,

u mà tr n quy

m toàn c u là nh ng đ ng lực ch nh th i th c c c nhà u n, ch nh quyền Hà an t
thế kỷ

tr đi c nh tranh khốc liệt về th

th tr ờng

ng am , trong đ

n on sia là đi m đến đ u ti n

gay t khi đ t ch n đến khu vực
tr đ c iệt quan trọng của v ng đất h
T y sang
và

ng và ng

cl i

ng m i, sau đ là chiếm l nh thu c đ a và
ng

am

, ng ời Hà an đã nh n thấy v

ng liệu n on sia tr n con đ ờng hàng h i t

au m t qu tr nh c nh tranh quyết liệt v i

ào

ha

nh, ằng nhiều iện ph p ngo i giao và v lực, Hà an đã hoàn toàn đ c chiếm

6


n on sia vào n a sau thế kỷ

Tuy là n

c đến sau, nh ng Hà an tr thành k

thống tr n on sia trong thời gian ài nhất và đ l i nhiều ấu ấn nhất trong l ch s
ph t tri n của quốc gia này Chủ ngh a đế quốc Hà an kh ng ch thành c ng trong
l nh vực chinh ph c thu c đ a mà c n kh hiệu qu trong qu tr nh thực

n h a thu c

đ a của m nh th ng qua c c ch nh s ch về kinh tế, ch nh tr , văn h a – xã h i Trong
đ , ch nh s ch gi o

c là m t n i ung của ch nh s ch văn h a – xã h i song c li n

quan rất l n đến sự ph t tri n kinh tế, ch nh tr của thu c đ a, đ ng thời c ng đ

c coi

là ph n trọng t m trong ch nh s ch cai tr , đã c nh ng đ ng g p quan trọng đối v i sự
thành c ng của Hà an
ền gi o

c

thu c đ a thực sự c nh ng thay đ i t ch cực t khi ch nh quyền

Hà an thực hiện cu c c i c ch gi o
năm 1901,

hoàng Hà an

m i đã làm cho

c t i n on sia vào năm 1893

r i sau đ ,

ilh lmina H l na aulin Maria an hành

m t gi o

ờng lối

c n on sia c sự thay đ i C ng cu c c i c ch gi o

c của Hà an đã đ t nền t ng quan trọng cho nền gi o

c hiện đ i của n on sia

sau này
iệt

am nh ng c ng tr nh và đề tài nghi n c u về n on sia n i chung v n

Demo
c n h n chế, càng
khanVersion
hiếm về -nhSelect.Pdf
ng nghi n cSDK
u chuy n s u c c vấn đề li n quan
đến t nh h nh văn h a, gi o

c của n on sia thời thu c đ a Ch ng t i hy vọng, v i

đề tài nghi n c u khoa học này s
kh c,

iệt

vào nh ng kho ng trống nghi n c u đ

am đang tiếp t c đ i m i căn

việc nghi n c u về C i c ch gi o
–

c

n và toàn iện nền gi o

c của Hà an

ngh a khoa học và thực ti n s u s c

thu c đ a n on sia gi p ch ng ta hi u đ
gi o

n on sia tr

c t i n on sia, hi u đ

của t nh h nh gi o
thế kỷ

c nhà th

n on sia thời thu c đ a thế kỷ

ề m t khoa học: Th ng qua việc nghi n c u c i c ch gi o
truyền thống

cn

M c

c

c khi

c nh ng n t c

Hà an x m l

c m t c ch t

c của Hà an

n về t nh h nh gi o

c

c, qu tr nh thiết l p ch nh s ch

ng đối đ y đủ về nh ng iến đ i s u s c

n on sia giai đo n cuối thế kỷ

đến nh ng năm 20 của

T đ , c th hi u r h n về vai tr của ch nh quyền thu c đ a đối v i

nh ng iến đ i trong t nh h nh gi o

c

n on sia t năm 1893 đến năm 1930 c ng

nh t c đ ng hai chiều trong ch nh s ch cai tr của Hà an
l nh vực gi o

c. C m t đi m chung là trong thời k c n

n on sia, đ c iệt là tr n
thực

n ph

ng T y

7


thống tr , c c
ph

n t c

ng

am

c khuynh h

ng T y nh ng sau khi giành đ

ph n i s n của ch nh quyền thực
hiện đ i
n

đ , gi o

ng ài tr , chống đối văn h a

c đ c l p, c c quốc gia này đã tiếp nh n m t

n đ x y ựng m t quốc gia đ c l p th o h

c của nh ng n

c ph

ng

ng T y là vấn đề l u t m của nhiều

c tr n con đ ờng ph t tri n của m i quốc gia
Về m t thực ti n:

n on sia t thế kỷ
c ch gi o

c

iệc t m hi u nh ng n i ung li n quan đến c i c ch gi o
đến

c

, s r t ra nh ng ài học kinh nghiệm t c ng cu c c i

n on sia trong ối c nh thu c đ a, g p ph n cung cấp th m nh ng c

s l lu n, thực ti n cho c ng cu c c i c ch, đ i m i gi o
toàn iện hiện nay

n

c m t c ch căn

n và

c ta

3. M
ghi n c u m t c ch hệ thống về nguy n nh n, n i ung và kết qu c i c ch
gi o

c của Hà an

s khuyến ngh và g i

thu c đ a n on sia, t đ r t ra đ c đi m, hệ qu , đ a ra m t
cho iệt am t c c cu c c i c ch gi o

cđ

thực hiện m c ti u tr n, t c gi s t p trung gi i quyết 3 nhiệm v sau đ y:
- Tr nh ày kh i qu t về t nh h nh gi o

c tr

c c i c ch gi o

c

- Select.Pdf
- Tr nh Demo
ày c s Version
, m c ti u,
n i ung, kếtSDK
qu c c cu c c i c ch gi o
Hà an
-

c của

n on sia
h n t ch và r t ra đ c đi m, hệ qủa, đ a ra m t s khuyến ngh và g i

iệt am t

c c cu c c i c ch gi o

c của Hà an

cho

thu c đ a n on sia

4. C
thực hiện m c đ ch và nhiệm v của đề tài, t c gi đã tiếp c n và kế th a
nh ng kết qu nghi n c u của nh ng ng ời đi tr

c, th hiện qua việc khai th c và s

ng c c ngu n t liệu sau đ y:
ế th a kết qu của c c nhà nghi n c u đi tr
tr nh viết về l ch s thế gi i, l ch s
l ch s

c c ng ố trong c c c ng

ng am , c c n i ung ph n nh trực tiếp đến

n on sia n i chung và l ch s gi o

đến nh ng năm đ u của thế kỷ

cđ

c n on sia giai đo n t cuối thế kỷ

n i ri ng

C c c ng tr nh nghi n c u li n quan đến n i ung đề tài đ
t p ch chuy n ngành trong n

c: ghi n c u

c c ng ố tr n c c

ng am , ghi n c u ch u u,

M t số lu n văn Th c s và kh a lu n Tốt nghiệp,

8


C c ài viết và tài liệu khai th c t c c w sit li n quan
5. P ƣơ
ề ph

ng ph p lu n: Trong qu tr nh thực hiện đề tài, ch ng t i qu n triệt

ph ng ph p lu n s học M c – x t về mối quan hệ iện ch ng gi a c c sự kiện nhằm
đ m o t nh ch n thực, kh ch quan của l ch s , nghi n c u gi o c n on sia trong
sự t c đ ng qua l i v i c c yếu tố ch nh tr , kinh tế, xã h i,
ề ph ng ph p nghi n c u:
đ m o t nh kh ch quan và khoa học trong
nghi n c u, ch ng t i kết h p ch t ch gi a ph ng ph p l ch s và ph ng ph p
logic đ t i hiện l i c c cu c c i c ch gi o

c của Hà an

n on sia t cuối thế kỷ

đến nh ng năm 20 của thế kỷ
nghi n c u c i c ch gi o c n on sia trong giai đo n này, c ch tiếp c n hệ
thống đ c v n ng là ph i đ t n on sia trong ối c nh là m t n c thu c đ a đ
nh n iện và ph n t ch t c đ ng của n đến gi o c và sự ph t tri n gi o c
Indon sia qua t ng giai đo n T đ , c th hi u r
n chất nền gi o c thu c đ a
của n on sia
ề tài c n s
ng m t số ph ng ph p

tr nh ph ng ph p thống k , so
s nh đ thấy đ c m c đ tiếp c n c i c ch gi o c t ng khu vực đ a l , hành ch nh
và c c nh m n t c kh c nhau n on sia
goài ra, ph ng ph p nghi n c u li n ngành n t c học và ng n ng học c ng
đ cv n
t c ng ời

Demo Version - Select.Pdf SDK

ng đ ph n t ch về thành ph n, t nh tr ng t c ng ời và ng n ng của c c

6. Đ ƣ
- ối t ng nghi n c u của đề tài là c c cu c c i c ch gi o

c của Hà an

n on sia thế kỷ
– XX).
- h m vi nghi n c u:
ề ph m vi kh ng gian: t p trung vào đất n c n on sia
ề ph m vi thời gian: t cuối thế kỷ
đến nh ng năm 20 thế kỷ
đ y,
ch ng t i chọn mốc m đ u đ nghi n c u vấn đề là năm 1893
y là mốc thời gian
m đ u cu c c i c ch v i việc ch nh quyền Hà an thành l p hai lo i h nh tr ờng học
ành cho ng ời n on sia n đ a ua đ , ng ời Hà an đã t ng
c x y ựng m t
nền gi o c th o m h nh ph ng T y v ng đất này Ch ng t i chọn mốc kết th c
là năm 1930, i đ y là năm cu c khủng ho ng kinh tế thế gi i t đ u nh h ng đến

n on sia, k o th o đ là việc c t gi m ng n s ch gi o c của Hà an t i n on sia
làm r m t số vấn đề về mốc thời gian c th đ y t i tr c ho c l i về sau kho ng
thời gian n i tr n

9