CHƯƠNG II học THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG dư

I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG
DƯ
TRẦN QUANG LINH
KHOA LUẬT
ĐẠI HỌC CÔNG ĐOÀN

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

Giới thiệu bài
SXHH giản đơn

SXHH TBCN

Tiền tệ

GT



Tư bản

HÀNG HÓA

GTSD

Sức lao động trở thành hàng hóa
3/28/19

TRẦN QUANG LINH

2

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

NỘI DUNG
I

II

III

Sự chuyển hoá tiền thành tư bản

Quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư

Tiền công trong Chủ nghĩa tư bản

IV

Sự chuyển hoá GTTD thành TB – Tích luỹ TB

V

Quá trình lưu thông của tư bản và GTTD

VI

Các hình thái TB và các hình thức biểu hiện của GTTD
3

II

III

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

I. Sự chuyển hoá của tiền thành tư bản
Edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

1.
1. Công
Công thức

thức chung
chung của
của tư
tư bản
bản

2.
2. Mâu
Mâu thuẫn
thuẫn trong
trong công
công thức
thức chung
chung của
của tư
tư bản
bản

3.
3. Hàng
Hàng hóa
hóa sức
sức lao
lao động
động

V

VI

I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

Khi sức lao động trở thành hàng hóa thì tiền tệ trở thành
tư bản

3/28/19

TRẦN QUANG LINH

5

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

1. Công thức chung của tư bản

Công thức T-H-T
- -Công
thức T-H-T
Công thức T-H-T’
- -Công
thức T-H-T’
sánh hai công thức
- -SoSosánh
hai công thức

3/28/19

TRẦN QUANG LINH

6

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

H

T

Công thức của lưu thông hàng hóa giản đơn

 Tiền thông thường: Là phương tiện trong quá trình lưu thông.

H

II

III

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

T

 

H

 

Công
Côngthức
thứclưu
lưuthông
thôngcủa
củatư
tưbản
bản(T’=
(T’=T+T)
T+T)

T’

II

III

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

1. Công thức chung của tư bản

H

T – H – T’

H–T–H

Công thức của lưu thông hàng hóa giản
đơn

 

Công thức lưu thông của tư bản (T’= T+T)

III

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa 2 công thức

1.
2.

Giống nhau???
Khác nhau

Tiêu chí
Điểm khởi đầu- kết thúc
Trung gian
Thứ tự hành vi
Mục đích vận động
Giới hạn của sự vận động
Lượng giá trị

H-T-H

T-H-T’

III

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

1. Giống:
- Đều do hai giai đoạn đối lập nhau là mua và bán hợp thành
- Trong mỗi giai đoạn đều có hai nhân tố vật chất đối diện nhau là tiền và hàng, hai người có quan hệ kinh tế với nhau là người mua và người bán.
2. Khác

Tiêu chí
Điểm khởi đầu- kết thúc
Trung gian
Thứ tự hành vi
Mục đích vận động
Giới hạn của sự vận động
Lượng giá trị
3/28/19

H-T-H

T-H-T’

Hàng hóa

Tiền

Tiền

Hàng

Bán trước mua sau

Mua trước bán sau

GTSD

Giá trị thặng dư

Kết thúc khi có được GTSD

Không có giới hạn

Giữ nguyên

Tăng lên

TRẦN QUANG LINH

11

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

2. Mâu thuẫn của công thức chung của tư bản.
T - H - T’
T’ = T + ΔT
Vậy T ở đâu ra? Phải chăng tiền đẻ ra tiền?

 Xét trong lưu thông:
Trao đổi ngang giá.
Trao đổi không ngang giá:
 Xét ngoài lưu thông: đối với cả H (H2TLSH và H2TLSX);
Tất cả đều không có dấu vết của T (không lý giải được sự chuyển hóa của tiền thành TB).
12

II

III

IV

V

VI

I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
I

II

III

IV

V

Sự chuyển hoá tiền thành tư bản

 Vấn đề đặt ra: Phải xuất phát từ những quy luật nội tại của lưu thông hàng hoá (trao đổi ngang giá) để lý giải
sự chuyển hóa của tiền thành tư bản.

 Tư bản không thể xuất hiện từ lưu thông và cũng không thể xuất hiện ở bên ngoài lưu thông. Nó phải xuất
hiện trong lưu thông và đồng thời không phải trong lưu thông.

Đó chính là mâu thuẫn của công thưc chung của tư bản.

T - H - T’
13

VI

I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

III

IV

V

VI

Giá trị

Giá trị

H1

T

II

Lưu thông

Sản xuất

T’

H2

Lưu thông

Ngoài lưu thông

H2 > H (GT mới của H2 = GT H +  GT)

T’ = T + T

HH đặc biệt
Hàng hóa sức lao động.

14


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

2. Mâu thuẫn trong công thức chung của tư bản

Trường hợp trao đổi ngang giá:
Trường hợp trao đổi ngang giá:
Xét trong lưu

LƯU THÔNG KHÔNG

thông

TẠO THÊM GIÁ TRỊ
MỚI

Trường hợp trao đổi không ngang giá:
Trường hợp trao đổi không ngang giá:

Nếu tiền nằm ngoài lưu thông thì tiền cũng không thể tự tăng lên được

“Vậy tư bản không thể xuất hiện từ lưu thông và cũng không thể xuất hiện ở bên ngoài lưu thông. Nó phải xuất hiện trong
lưu thông và đồng thời không phải trong lưu thông” C. Mác.

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

3. Hàng hóa sức lao động
a, Khái niệm sức lao động và lao động

Sức
Sức lao
lao động
động đó
đó là
là toàn
toàn bộ
bộ các
các thể
thể lực
lực và
và trí
trí lực
lực ởở
trong
trong thân
thân thể
thể con
con người,
người, trong
trong nhân
nhân cách
cách sinh
sinh

động
động của
của con
con người,
người, thể
thể lực
lực và
và trí
trí lực
lực của
của con
con
người
người phải
phải làm
làm cho
cho hoạt
hoạt động
động để
để sản
sản xuất
xuất ra
ra vật
vật
có
có ích.
ích.
Lao
Lao động
động là

là sự
sự vận
vận dụng
dụng sức
sức lao
lao động
động vào
vào quá
quá
trình
trình sản
sản xuất
xuất
3/28/19

TRẦN QUANG LINH

16

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

* Phân biệt SLĐ với LĐ
Tiêu chí

Biểu hiện

SLĐ

-

LĐ

-

Khả năng lao động

Là hoạt động dùng để phân biệt con
người với con vật.

Hàng hóa

-

Trong những đk nhất định SLĐ

-

Là hoạt động có mục đích, có ý thức.

-

Lao động ko trở thành hàng hóa

sẽ trở thành HHSLĐ

3/28/19

TRẦN QUANG LINH

17

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

3. Hàng hóa sức lao động

ĐIỀU KIỆN BIẾN SỨC LAO ĐỘNG THÀNH HÀNG HOÁ

Tự do về thân thể
và được quyền sử
dụng sức lao động

Bị tước đoạt hết mọi
tư liệu và tư liệu sinh
hoạt.

theo ý muốn

 Hiện nay do yêu cầu hiệu quả của kinh tế thị trường ngay cả khi có tư liệu sx nhưng ko đầy đủ hoặc sử
 Hiện nay do yêu cầu hiệu quả của kinh tế thị trường ngay cả khi có tư liệu sx nhưng ko đầy đủ hoặc sử
dụng ko có hiệu quả thì người ta vẫn đem bán SLĐ của mình như 1 thứ hàng hóa trên thị trường
dụng ko có hiệu quả thì người ta vẫn đem bán SLĐ của mình như 1 thứ hàng hóa trên thị trường

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

b, Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động
Giá trị của hàng hóa sức lao động

Đo lượng giá trị cuả hàng hóa sức lao động
Chúng ta

Để nuôi

sẽ đo

sống

gián tiếp

người công

thông qua

nhân

GTSHCT

và gia đình
anh ta

3/28/19

TRẦN QUANG LINH

19

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

Giá trị của hàng hoá sức lao động

Giá
Giátrị
trịhàng
hànghoá
hoásức
sứclao
laođộng
độngbao
bao
hàm
hàmcả
cảyếu
yếutố
tốtinh
tinhthần
thầnvà
vàlịch

lịchsử
sử

II

III

IV

V

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

- Bộ phận cấu thành: (3)

Giá trị những tư liệu sinh hoạt về
vật chất và tinh thần cần thiết để

tái sản xuất sức lao động, duy trì
đời sống của bản thân người công

Phí hao tổn đào tạo người công
nhân.

Giá trị những tư liệu sinh hoạt vật
chất và tinh thần cần thiết cho con
cái người công nhân.

nhân.

Giá trị của hàng hóa sức lao động

3/28/19

TRẦN QUANG LINH

21

VI


I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

- Những nhân tố tác động

Sự tăng nhu cầu của xã hội về
hàng hóa, dịch vụ, học tập và

GIÁ TRỊ CỦA SỨC

nâng cao trình độ lành nghề đã

LAO ĐỘNG

làm tăng GTSLĐ

3/28/19

TRẦN QUANG LINH

Sự tăng năng xuất lao động xã
hội sẽ làm giảm giá trị sức lao
động

22

VI

I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

Giá trị sử dụng của hàng hoá sức lao động

• Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao
động là công dụng của SLĐ để thỏa mãn

Đặc tính : Nó chỉ thể hiện trong tiêu dùng SLĐ

nhu cầu của người mua

3/28/19

TRẦN QUANG LINH

23

VI

I

CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II

III

IV

V

HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA SỨC LAO ĐỘNG

Giá trị sử dụng của hàng hoá sức lao động
v
SLĐ là hàng hoá đặc biệt khi
được sử dụng nó có khả năng
sáng tạo ra một lượng giá trị
mới lớn hơn giá trị của chính
bản thân nó

 Đây là chìa khóa giải quyết mâu
thuẫn trong công thức chung của tư
bản

3/28/19

v+m

TRẦN QUANG LINH

24

VI


CHƯƠNG II: HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

II. SẢN XUẤT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Sự
nhấtnhất
giữagiữa
QTSXQTSX
ra GTSD
và QTSX
ra GTTD
1. thống
Sự thống
ra GTSD
và QTSX
ra GTTD

2. Bản
chấtchất
của tư
Sự phân
chia chia
tư bản
bất biến,

khả biến.
2. Bản
củabản.
tư bản.
Sự phân
tư bản
bất biến,
khả biến.

3. Tỷ3.suất
và khối
lượng
giá trị
dư. dư.
Tỷ suất
và khối
lượng
giáthặng
trị thặng

4.Hai
phương
pháp
sx GTTD
và GTTD
siêusiêu
nghạch
4.Hai
phương
pháp

sx GTTD
và GTTD
nghạch

5. SX
quyquy
luậtluật
kinhkinh
tế tuyệt
đối đối
củacủa
CNTB
5. GTTDSX GTTDtế tuyệt
CNTB

I

II

III

IV

V

VI