sự chuyển hóa bilirubin và ý nghĩa trong chẩn đoán vàng da sinh lý

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
CHUYỂN HÓA BILIRUBIN VÀ Ý NGHĨA TRONG CHẨN
ĐOÁN BỆNH VÀNG DA


 Bilirubin là gì?
Bilirubin là sản phẩm hình thành từ sự thoái hóa của heme trong tế bào hồng cầu.

Cấu trúc phân tử Billirubin


PHẦN II. NỘI DUNG

A. NGUỒN GỐC CỦA BILLIRUBIN


- Quá trình tạo HC không hiệu
quả

- Do có các tự kháng thể

- Sau một thời gian sống
trung bình 120 ngày


Như vậy, Hb được giải phóng từ các HC sẽ tạo ra Hem, sắt và globin:


B. Quá trình vận chuyển bilirubin



Bilirubin GT:Không tan trong nước => Không đào thải qua thận => Không
bao giờ xuất hiện trong nước tiểu


Sơ đồ chuyển hóa Bilirubin

Chuyển hóa
Bilirubin:4 gđ

HC

Xảy ra
Tại hệ

Hemoglobin

võng
nội mạc

Hem + globin
Ax amin

Heme oxydase

Biliverdin
Biliverdin reductase
Billirubin gián tiếp

Xảy ra tại

máu

BiLi không liên kết

BiLi liên kết

với Albumin

với Albumin


Sơ đồ chuyển hóa Bilirubin (tt)

Xảy ra tại

Billirubin gián tiếp
20%

80%

máu
BiLi không liên kết

BiLi liên kết với Albumin
Chu trình ruột gan

với Albumin
Gan
Men giữ Liagandin

Xảy ra tại tế
bào gan

Men Glucuronyl transferase

Billirubin trực tiếp

Urobilinogen

Bêta-

(Chu trình gan ruột)

glucuronydase
90%

Xảy ra tại
ống tiêu hóa

Mật
Ruột

10%

Stercobillinogen

Thận

Phân(Stercobillin)

Nước tiểu
Urobillin



Có 3 loại vàng da


NGUYÊN NHÂN GÂY VÀNG DA
Vàng da trước gan

Vàng da tại gan

Vàng da sau gan

-Tăng BiLi gián tiếp

-Tăng BiLi gián tiếp

-Tăng BiLi trực tiếp

do tăng phá hủy HC quá mức:

+ Giảm khả năng liên hợp BiLI(H/C

+Tắc nghẽn đường mật ngoài

+tán huyết

Gilbert, Crigler- Najjar,dùng thuốc,nhiễm

gan(ống mật chủ)

+sốt rét,nhiểm độc…

trùng huyết…)

+Di truyền(thiếu men

-Tăng BiLi trực tiếp do giảm bài tiết Bili

G6PD,Hbs,Thalassemia

TT vào các tiểu niệu quản mật
-Tăng BiLi toàn phần

-Giảm khả năng thu nhận Bili GT vào

( tắc nghẽn đường mật trong gan, H/C

gan( bẩm sinh,dùng thuốc…)

Dubin Johnson , Rotor)

- Vàng da trẻ sơ sinh

+Tắc nghẽn 1 nhánh ống gan


SO SÁNH TỈ LỆ BILLIRUBIN

Bili TT/TP 20-40 %

Bili TT/TP 40-60 %

Bili TT/TP >60 %

Nguyên nhân tại gan

Nguyên nhân tại gan và sau gan

Nguyên nhân sau gan


Giá trị của billirubin trong chẩn đoán
bilirubin trong máu

biirubin trong nước tiểu

-Trong thăm dò các thiếu máu

Để phân biệt:

-

Bili)

-Đánh giá mức độ nặng của một bệnh lý gan

-Trong  thăm dò các tắc mật (trong và ngoài gan)

Các vàng da do tan máu( không có

-

Các vàng da do bệnh gan hay do ứ
mật

( có Bili)


PHẦN III. KẾT LUẬN.
-Xét nghiệm Bilirubin là một trong những xét nghiệm quan trọng giúp chẩn đoán các bệnh lý về gan.

-Thông thường việc xét nghiệm bilirubin thường được làm ở những người bệnh được nghi ngờ bệnh gan khi có
những dấu hiệu bệnh như : Mệt mỏi, biếng ăn, vàng da, …

=> Vì Vậy xét nghiệm bilirubin là xét nghiệm giúp tính giá tình trạng của gan. Qua đó có thể xác định được
nguyên nhân gây vàng da : Nồng độ Bilirubin trong máu cao có thể dẫn tới tình trạng vàng da và mắt,


Các chỉ số bilirubin bình thường :

fBilirubin

Bilirubin

gián tiếp

trực tiếp

1- 17 μmol/L.

0 - 7 μmol/L

Bilirubin toàn phần

Trẻ em < 17μmol/L
Người lớn 3,4 – 17 μmol/L

Tỉ lệ bilirubin trực tiếp/bilirubin toàn phần: < 20%.