Quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

BÙI XUÂN QUÝ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH
Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TIỂU HỌC
HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phùng Thị Hằng

THÁI NGUYÊN - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này do bản thân tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học
của PGS.TS. Phùng Thị Hằng. Các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là
trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi thông tin
trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 12 năm 2018
Tác giả
Bùi Xuân
Quý

i

LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn Ban chủ nhiệm Khoa Tâm lý giáo dục, các giảng
viên Khoa Tâm lý giáo dục trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã tận tình
giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập,
nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Với tình cảm chân thành, tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn, cảm ơn sâu sắc tới
PGS.TS. Phùng Thị Hằng đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ để luận văn được hoàn
thành.
Tác giả xin được gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu, lãnh đạo các phòng ban, các giáo
viên và học sinh các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh
Điện Biên đã nhiệt tình giúp đỡ tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả hoàn thành luận
văn.
Cuối cùng, tác giả xin được gửi lời cảm ơn tới bạn bè, gia đình và đồng nghiệp đã luôn
động viên, giúp đỡ tác giả hoàn thành khóa học.
Thái Nguyên, tháng 12 năm 2018
Tác giả
Bùi Xuân
Quý


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN............................................................................................................. ii
MỤC LỤC.................................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT............................................................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ........................................................................ v
MỞ ĐẦU....................................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài...................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu............................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu......................................................................... 2

4. Giả thuyết khoa học................................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu................................................................................................. 3
7. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................... 4
8. Cấu trúc luận văn..................................................................................................... 5
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ
TIỂU HỌC................................................................................................................. 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề............................................................................... 6
1.1.1. Trên thế giới....................................................................................................... 6
1.1.2. Ở Việt Nam........................................................................................................ 8
1.2. Các khái niệm cơ bản.......................................................................................... 10
1.2.1. Quản lý............................................................................................................. 10
1.2.2. Dạy học, hoạt động dạy học............................................................................. 11
1.2.3. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh................................................................. 12
1.2.4. Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh..................................................... 13
1.3. Một số vấn đề cơ bản về quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường phổ
thông dân tộc bán trú tiểu học......................................................................... 13
1.3.1. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học. 13

iii


1.3.2. Nội dung quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường phổ thông

dân

tộc bán trú tiểu học.......................................................................................... 24
1.3.3. Những yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh
cho học sinh ở trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học............................... 29

Tiểu kết chương 1...................................................................................................... 32
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TIỂU
HỌC HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN..................................................... 33
2.1. Vài nét về các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học được khảo sát............33
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế- văn hóa- xã hội của huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. .33
2.1.2. Khái quát về các trường PTDTBT tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ...
34 2.2. Mục đích, nội dung và phương pháp khảo sát................................................ 37
2.2.1. Mục đích khảo sát............................................................................................ 37
2.2.2. Phạm vi và đối tượng khảo sát......................................................................... 37
2.2.2. Nội dung khảo sát............................................................................................ 37
2.2.3. Phương pháp khảo sát và phương thức xử lý số liệu........................................ 37
2.3. Kết quả khảo sát.................................................................................................. 38
2.3.1. Thực trạng hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông dân
tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên........................................ 38
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông
dân tộc bán trú tiểu học, huyện Nậm Pồ - tỉnh Điện Biên...............................48
2.3.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh
Điện Biên........................................................................................................ 60
2.3.4. Đánh giá chung về thực trạng.......................................................................... 62
Tiểu kết chương 2...................................................................................................... 65
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG
ANH Ở CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TIỂU HỌC
HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN.................................................................. 66
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp....................................................................... 66
iv
iv

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ.................................................................... 66
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn................................................................... 66
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo chất lượng và tính hiệu quả............................................. 66
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển................................................ 66
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi...................................................................... 67
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ
thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên........................67
3.2.1. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch dạy học môn Tiếng Anh ở trường PTDTBT phù
hợp với tình hình thực tiễn............................................................................... 67
3.2.2. Chỉ đạo triển khai sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng phát triển năng lực
dạy học môn Tiếng Anh................................................................................... 69
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới nội dung và phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ở các
trường PTDTBT tiểu học theo hướng phát triển năng lực học sinh.................72
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Tiếng
Anh ở trường PTDTBT tiểu học...................................................................... 75
3.2.5. Chỉ đạo tăng cường các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật
phục vụ dạy học môn Tiếng Anh ở trường PTDTBT tiểu học......................... 77
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.......................................................................... 79
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp.......................80
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm..................................................................................... 80
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm..................................................................................... 80
3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm............................................................................... 80
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm....................................................................................... 80
Tiểu kết chương 3......................................................................................................... 85
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.......................................................................... 86
1. Kết luận.................................................................................................................. 86
2. Khuyến nghị........................................................................................................... 87
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................... 89
PHỤ LỤC................................................................................................................. 91

v


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CLB

: Câu lạc bộ

DH

: Dạy học

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

HĐDH

: Hoạt động dạy học

PPDH

: Phương pháp dạy học

PTDTBT

: Phổ thông dân tộc bán trú

QL

: Quản lý

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng 2.1.

Mạng lưới trường lớp HS, GV Tiểu học huyện Nậm Pồ năm học
2016 - 2017............................................................................................. 35
Bảng 2.2. Tình hình CSVC tại các trường PTDTBT tiểu học huyện Nậm Pồ,
tỉnh Điện Biên........................................................................................ 36
Bảng 2.3.
Bảng tổng hợp đối tượng và số lượng phiếu khảo sát............................. 37
Bảng 2.4. Nhận thức của CBQL, giáo viên, học sinh về tầm quan trọng của
HĐDH môn Tiếng Anh ở trường PTDTBT tiểu học............................... 38
Bảng 2.5. Đánh giá của CBQL và giáo viên về mức độ thực hiện và kết quả đạt
được đối với nội dung dạy học môn tiếng ở các trường PTDTBT tiểu học..
41
Bảng 2.6. Đánh giá của CBQL và giáo viên về mức độ thực hiện và hiệu quả
đạt được của việc sử dụng phương pháp dạy học môn Tiếng Anh ở
các trường PTDTBT tiểu học................................................................. 44
Bảng 2.7. Đánh giá học sinh về mức độ thực hiện của việc sử dụng phương
pháp dạy tiếng Anh ở các trường PTDTBT tiểu học............................... 45
Bảng 2.8. Kết quả học tập môn Tiếng Anh của học sinh các trường PTDTBT tiểu
học.......................................................................................................... 47
Bảng 2.9. Đánh giá của khách thể điều tra về biện pháp xây dựng kế hoạch
quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh............................................ 49
Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá của CBQL và giáo viên về việc tổ chức thực hiện
hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTBT tiểu học.......52

Bảng 2.11. Ý kiến đánh giá của CBQL và giáo viên về thực trạng chỉ đạo hoạt
động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTBT tiểu học...............55
Bảng 2.12. Ý kiến đánh giá của CBQL và giáo viên về kiểm tra, đánh giá kết
quả dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTBT tiểu học.................58
Bảng 2.13. Ý kiến đánh giá của CBQL và giáo viên về các yếu tố ảnh hưởng đến
quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTBT tiểu
học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên........................................................ 60
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết của các biện pháp quản lí hoạt
động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTBT tiểu học...............81
Bảng 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp quản lí hoạt động dạy
học môn Tiếng Anh của các trường PTDTBT tiểu học........................... 83


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Ở Việt Nam trong những năm gần đây, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước
trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, môn ngoại ngữ đã
được đưa vào giảng dạy cho người học ở các cấp học và chương trình đào tạo nghề.
Tuy nhiên, những đánh giá về chất lượng dạy học chưa được nghiên cứu có hệ thống,
đặc biệt là năng lực sử dụng ngoại ngữ nói chung và Tiếng Anh nói riêng của người
học chưa được khẳng định trong thực tiễn.
Vậy làm thế nào để quản lý tốt việc dạy tiếng Anh nói chung và dạy tiếng Anh
nói riêng trong các trường Tiểu học? Đây là câu hỏi không dễ trả lời cho các nhà quản
lý giáo dục. Vì thế cần quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh trong trường Tiểu
học trên cơ sở quản lý hoạt động dạy của giáo viên, đảm bảo các hoạt động dạy học
tích cực được sử dụng đúng yêu cầu, quy trình đề ra và đạt hiệu quả cao nhất; quản lý
việc học của học sinh sao cho các em được tạo hứng thú và các điều kiện học tập tốt
nhất. Song song với quản lý giáo viên và học sinh thì việc quản lý tốt chương trình,
sách giáo khoa, cơ sở vật chất phục vụ cho dạy học tiếng Anh cũng là yếu tố giúp cho
việc dạy tiếng Anh ở trường Tiểu học đạt hiệu quả cao.

Hiện nay, đổi mới quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh trong trường Tiểu học là
một xu thế tất yếu nhằm đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao của xã hội về chất
lượng đào tạo tiếng Anh, góp phần cho sự thành công về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo.
Sự nghiệp giáo dục và đào tạo của huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên những năm
qua được các cấp uỷ Đảng, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo và nhân dân các dân tộc
trong huyện chăm lo phát triển đồng bộ cả về quy mô và chất lượng. Hệ thống trường
lớp học được củng cố, xây dựng ở các cấp học; cơ sở vật chất nhà trường ngày càng
được cải thiện, số phòng học kiên cố ngày càng tăng. Đội ngũ giáo viên từng bước
được ổn định về số lượng và nâng cao dần về chất lượng. Công tác xã hội hoá giáo dục
được quan tâm. Chất lượng dạy và học từng bước đã được nâng lên. Qua thực tế dự giờ
tại đơn vị trường tiểu học trên địa bàn huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, tôi nhận thấy
học sinh người dân tộc thiểu số khi học Tiếng Anh gặp một số khó khăn sau:

1


Thứ nhất, học sinh trường Tiểu học trên địa bàn huyện, đa số là con em dân tộc thiểu
số, việc được tiếp cận với công nghệ thông tin là một vấn đề khó khăn. Chính vì vậy
mà vốn từ, kiến thức, kĩ năng của các em rất hạn chế, ảnh hưởng đến quá trình học
tiếng Anh mới. Thứ hai, đa số học sinh là dân tộc thiểu số, sự tiếp xúc với môi trường
xã hội còn hạn chế, nên rất nhút nhát, sự hiểu biết cũng nhiều hạn chế, đặc biệt vốn từ
tiếng Việt còn hạn chế, với các em Tiếng Việt đã là ngôn ngữ thứ hai do vậy kỹ năng
giao tiếp và lĩnh hội thông tin chưa được tốt, nên việc dạy - học tiếng Anh đối với giáo
viên và học sinh còn nhiều khó khăn. Thứ ba, các chủ đề trong sách giáo khoa tiếng
Anh mới tuy rất phù hợp với lứa tuổi học sinh nhưng có một số kiến thức còn khá xa lạ
với học sinh dân tộc thiểu số nên việc giao tiếp còn gặp khó khăn. Một tiết học bao
gồm nhiều lượng kiến thức khác nhau nên giáo viên khá vất vả để truyền tải được hết,
học sinh cũng khó tiếp thu hơn. Thứ tư, để học tốt môn Tiếng Anh người học phải
thường xuyên trau dồi kiến thức kết hợp với thực hành giao tiếp. Nhưng đa số học sinh

chỉ học tại các tiết học trên lớp, chưa có ý thức tự học ngoài giờ, chưa có ý thức thực
hành giao tiếp Tiếng Anh với các bạn. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới các tiết dạy.
Thứ 5, đội ngũ giáo viên tiếng Anh hiện nay còn chưa đồng đều về trình độ; khả năng
giao tiếp, sử dụng tiếng Anh, phương pháp giảng dạy của một bộ phận giáo viên chưa
đáp ứng các tiêu chuẩn do Bộ GD&ĐT yêu cầu dẫn đến hiệu quả dạy học chưa cao.
Xuất phát từ những điều nêu trên, chúng tôi lựa chọn vấn đề: “Quản lý hoạt
động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên” làm đề tài luận văn để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, luận văn đề xuất một số biện pháp
quản lí hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu
học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng
Anh ở các trường tiểu học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường phổ thông dân tộc bán trú
tiểu học.


3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông
dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu
học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên còn có những hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng được
yêu cầu về đổi mới giáo dục hiện nay, chưa phát huy được tính tích cực, độc lập, sáng
tạo của học sinh…Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ các biện pháp quản lý phù hợp với
tình hình thực tiễn thì sẽ nâng cao được hiệu quả của hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở
trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học.
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng về quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở
các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Về nội dung
Luận văn chỉ đi sâu nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp quản lý của Hiệu
trưởng đối với hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán
trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
6.2. Về Khách thể điều tra và địa bàn khảo sát
- Khách thể điều tra: Gồm 325 khách thể, trong đó có 125 cán bộ quản lý và
giáo viên dạy học môn tiếng Anh, 200 học sinh tiểu học thuộc 11 trường được khảo
sát.
- Địa bàn khảo sát: Việc khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy
học môn Tiếng Anh được tiến hành tại 11 trường Tiểu học trên địa bàn huyện Nậm
Pồ: trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Nà Khoa, trường Phổ thông dân tộc
bán trú tiểu học Tân Phong, trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Nà Hỳ số 2,


trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Phìn Hồ, trường Phổ thông dân tộc bán trú
tiểu học Nà Bủng, trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Vàng Đán, trường Phổ
thông dân tộc bán trú tiểu học Nậm Tin, trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Na
Cô Sa, trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Pa Tần, trường Phổ thông dân tộc bán
trú tiểu học Chà Tở, trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Chà Nưa.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa và khái quát hóa các tài liệu lí luận, sách, báo
có liên quan đến vấn đề quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường tiểu học

và trường PTDTBT tiểu học… để xây dựng khung lí thuyết cho đề tài.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp quan sát
Tiến hành dự giờ, quan sát hoạt động dạy học của giáo viên và học sinh; quan
sát cách thức quản lý hoạt động dạy học nhằm thu thập các thông tin cần thiết để đánh
giá thực trạng hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các
trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
7.2.2. Phương pháp phỏng vấn
Tiến hành phỏng vấn, trao đổi với một số cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh
tại các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học được khảo sát để làm rõ hơn những
kết quả thu được qua phiếu hỏi, đồng thời bổ sung thêm những thông tin cần thiết phục
vụ cho việc nghiên cứu đề tài.
7.2.3. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Tiến hành xây dựng phiếu hỏi dành cho đối tượng là cán bộ quản lý, giáo viên và
học sinh nhằm thu thập những thông tin cần thiết phục vụ cho việc phân tích, đánh giá
thực trạng dạy học và quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông
dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
7.2.4. Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến chuyên gia trong việc đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy
học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ,
tỉnh Điện Biên.


7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học
Sử dụng các phương pháp thống kê toán học như tính giữ nguyên, tính phần trăm
để tính toán, xử lý số liệu thu được qua quá trình khảo sát.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu; Kết luận và Khuyến nghị; Tài liệu tham khảo; Phụ lục,
luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lí luận về quản lí hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở

trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học.
Chương 2. Thực trạng quản lí hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường
phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường
phổ thông dân tộc bán trú tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.


Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG PHỔ THÔNG
DÂN TỘC BÁN TRÚ TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Theo thống kê của báo The Washington post về các nghiên cứu ngôn ngữ thế giới,
tiếng Anh là ngôn ngữ được sử dụng nhiều thứ 3 thế giới nhưng là ngôn ngữ được
nhiều người học nhất hiện nay [26], là ngôn ngữ chính thức tại gần 60 quốc gia và
vùng lãnh thổ. Tiếng Anh là một trong 6 ngôn ngữ chính thức được Tổ chức liên hợp
quốc công nhận, cũng là ngôn ngữ chính thức của nhiều tổ chức quốc tế như Liên minh
châu Âu EU, Tổ chức hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO, Tổ chức Thương mại Quốc
tế WTO, Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
ASEAN… và được sử dụng như ngôn ngữ giao tiếp chung trong các sự kiện văn hóa,
thể thao, chính trị, kinh tế quốc tế.
Hiện nay quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra một cách mạnh mẽ ở tất cả các quốc gia,
các lĩnh vực và mọi ngành nghề. Trong quá trình hội nhập quốc tế, việc trao đổi giữa
các quốc gia khác nhau đẩy yêu cầu giao tiếp, vốn là điều kiện bắt buộc để thực hiện
mọi hoạt động giao lưu trong xã hội lên tầm quan trọng mới. Với nhiều đặc điểm ưu
việt về ngôn ngữ và tầm ảnh hưởng của các nước có tiếng mẹ đẻ là tiếng Anh, nhiều
quốc gia đã lựa chọn tiếng Anh là ngôn ngữ chung, đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ
thông dụng nhất hiện nay. Để đáp ứng nhu cầu từ xu hướng quốc tế, tiếng Anh đã trở
thành nội dung bắt buộc trong nền giáo dục phổ thông của hầu hết các nước trên thế

giới.
Các nước nói tiếng Anh, hay chi tiết hơn, các nước sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ
chính thức (ngôn ngữ duy nhất hoặc cùng các loại ngôn ngữ khác) và các nước sử dụng
chung thống nhất là tiếng anh, giáo dục tiếng anh được thực hiện bắt buộc trong các
nhà trường phổ thông từ cấp tiểu học. Tiếng Anh đã thay đổi đáng kể do ảnh hưởng
của các ngôn ngữ khác, người dân bản địa đã có sự “địa phương hóa”


tiếng Anh theo các đặc điểm của tiếng mẹ đẻ. Trong tác phẩm “Language Myths and
the History of English” [22] và “Language Contact, Creolization, and Genetic
Linguistics” [21], các tác giả cho rằng tiếng Anh có thể được xem là một ngôn ngữ hỗn
hợp hoặc ngôn ngữ “Creole” - thuật ngữ nói về loại ngôn ngữ được sử dụng bởi một
cộng đồng nhất định, được sinh ra do sự tiếp xúc của hai hay nhiều ngôn ngữ khác của
những cá thể trong cộng đồng ấy. Các ảnh hưởng to lớn của các ngôn ngữ khác, đặc
biệt là tiếng Bắc Âu cổ và tiếng Pháp Norman, lên từ vựng và ngữ pháp tiếng Anh là
điều hiển nhiên, tuy nhiên đa số các chuyên gia không xem tiếng Anh là ngôn ngữ hỗn
hợp thực sự [23]; [24]. Do mỗi quốc gia có sự khác biệt riêng trong ngôn ngữ tiếng anh
của mình, phương pháp và nội dung chương trình giáo dục tiếng anh ở mỗi nước cũng
có điểm khác nhau.
Ý thức được tầm quan trọng của dạy học và quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh,
nhiều nước nói tiếng anh đã thành lập các viện nghiên cứu để nghiên cứu tìm hiểu về
phương pháp giảng dạy và nội dung chương trình học tiếng anh phù hợp cho nền giáo
dục quốc gia, đặc biệt là cho cấp học đầu tiên - cấp tiểu học. Nhiều trường đại học của
nước Anh đã phát hành các giáo trình giảng dạy cho cấp tiểu học như “Kids Box” của
Đại học Cambridge [27], giáo trình “Family and Friends” và “Let’s Go” của Đại học
Oxford [22], giáo trình “Gogo loves English” và “Academy stars” của Nhà xuất bản
Macmillan [28] và nhiều tài liệu khác. Các giáo trình này đều được xây dựng cùng tài
liệu đào tạo, hướng dẫn giáo viên trên cùng một chương trình dạy tiếng anh hoàn
chỉnh. Các tổ chức trên luôn thực hiện nghiên cứu thêm, cập nhật và thay đổi nội dung
bài học, phương pháp dạy trong các giáo trình để nâng cao chất lượng giáo dục tiếng

Anh.
Cùng với các giáo trình giảng dạy được đầu tư công phu, các nhà nghiên cứu còn đi
sâu vào các phương pháp giảng dạy cho giáo viên từ rất sớm. Trong cuốn “Teaching
English in the Primary Classroom”, tác giả Susan Halliwell đã phân tích cách dạy học
với học sinh tiểu học và đưa ra các đề nghị về phương pháp giảng dạy phù hợp. Trong
đó bà đã đưa ra một số hướng dẫn về cách xây dựng bài giảng và nhấn mạnh việc giải
thích nghĩa, cách dùng từ vựng mới thông qua các hoạt động trong lớp [24].


Vấn đề kinh nghiệm dạy học ngoại ngữ ở một số nước trên thế giới và trong khu vực
trong đó có công tác quản lý đã được đề cập đến khá chi tiết trong “Đề án dạy và học
ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020”. Hà Nội, 2008 [3].
Các vấn đề về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, phương pháp giảng dạy
tiếng Anh đã được nhiều nhà nghiên cứu khoa học nghiên cứu và tổng hợp thành các lí
luận liên quan tới quản lý và giảng dạy tiếng Anh. Có thể kể đến một số công trình tiêu
biểu như: “Teaching English Cambridge University Press, 1995” của Adrian Doff [23];
"English Brainstormers" của Jack Umstatter, "The Learner Centered Curriculum" của
Nunan D [20], "Approaches and Methods in Language Teaching" của Richards, J.C an
Rogers [19],…
Các công trình nghiên cứu trên mặc dù đề cập đến các cách tiếp cận khác nhau về
phương án tổ chức lớp học tiếng Anh ở cấp tiểu học nhưng đều dựa trên quan điểm lấy
học sinh là trung tâm, áp dụng phương pháp tổ chức các hoạt động trực tiếp trong lớp
để học sinh hiểu được nghĩa và thực hành, đồng thời xây dựng các hoạt động sáng tạo,
phong phú để học sinh hứng thú tham gia học tập.
Nhìn chung, các công trình nghiên cứu đã đạt được những thành tựu nhất định về lý
luận cũng như thực tiễn. Tuy nhiên, việc áp dụng kết quả nghiên cứu sẽ còn phụ thuộc
nhiều vào điều kiện thực tế của các trường tiểu học đặc biệt là các trường PTDTBT tiểu
học ở Việt Nam.
1.1.2. Ở Việt Nam
Học sinh tiểu học Việt Nam bắt đầu tiếp xúc với tiếng Anh từ những năm 1990 tại các

trung tâm ngoại ngữ hoặc các CLB ở các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh
(Theo Bộ GD&ĐT, 2000). Đến năm 2003, Bộ Giáo dục - Đào tạo ban hành chương
trình môn Tiếng Anh tiểu học bắt đầu từ lớp 3, mỗi tuần 2 tiết cho các trường lớp 2
buổi/ngày [3].
Do nhiều nguyên nhân tác động, chất lượng dạy học tiếng anh ở nước ta chưa đạt hiệu
quả như mong muốn. Nội dung, phương pháp dạy và học chưa toàn diện, chưa đáp ứng
được các kỹ năng (nghe, nói, đọc, viết) sử dụng tiếng Anh như một ngôn ngữ công cụ
giao tiếp. Trong nghiên cứu khảo sát năng lực Anh ngữ năm 2017, Tổ chức Giáo dục
quốc tế Education Fist (EF) đánh giá trình độ tiếng Anh của học


sinh, sinh viên, người lao động Việt Nam chưa đạt chuẩn tương ứng với năng lực ngoại
ngữ [3]. Việc học và kiểm tra, đánh giá chủ yếu qua lý thuyết, quá chú trọng vào hình
thức viết không thực hành nghe nói nhiều, đa số HS có trình độ ngoại ngữ không thể
giao tiếp và không thể sử dụng thông thạo tiếng Anh. Chất lượng và hiệu quả của việc
dạy và học tiếng Anh hiện rất thấp so với yêu cầu của xã hội. Hiệu quả thấp này thể
hiện ở khả năng đáp ứng đòi hỏi của công việc, giao dịch, nghiên cứu và học tập bằng
tiếng Anh của đa số người Việt Nam còn hạn chế.
Để thay đổi tình trạng này, nhiều nhà giáo dục học và nghiên cứu đã tiến hành các công
trình nghiên cứu về việc quản lý giáo dục nói chung và hoạt động dạy học bộ môn
Tiếng Anh nói riêng.
Các công trình nghiên của các tác giả như “Những vấn đề cơ bản của khoa học quản lý
giáo dục” của tác giả Trần Kiểm [9]; “Một số vấn đề lí luận và thực tiễn” của Nguyễn
Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc [2]; “Đại cương khoa học quản lý” của Đặng Xuân
Hải [6], đã đưa ra các lý luận về quản lý giáo dục trong nhà trường, các nội dung về
quản lý nói chung và quản lý dạy học nói riêng được đề cập đến như thành tố quyết
định phương hướng và quá trình thực hiện giảng dạy tiếng anh ở nhà trường.
Vấn đề quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh đã được đề cập đến trong một số
công trình nghiên cứu của các tác giả như “Quản lý quá trình sư phạm” của tác giả Vũ
Trọng Rỹ [15], “Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học cấp Trung học cơ sở ở

huyện Giao Thuỷ tỉnh Nam Định đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn
hiện nay” của tác giả Phùng Văn Hà [5], “Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh
ở trường THCS thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh” của tác giả Bùi Thị Thanh
Huyền [8] … Những công trình này đã phân tích chi tiết về các hoạt động dạy học
tiếng Anh trong nhà trường phổ thông ở Việt Nam, đưa ra các vấn đề cần giải quyết và
đề xuất các hướng giải quyết.
Các nghiên cứu trên tuy được thực hiện với nhiều cách tiếp cận khác nhau nhưng đều
quan tâm đến vai trò của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học nhằm đạt đến mục
tiêu giáo dục. Có nhiều đề tài luận văn thạc sỹ quản lý giáo dục nghiên cứu về các biện
pháp quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường tiểu học nói chung và hoạt động dạy
học môn Tiếng Anh nói riêng. Các nghiên cứu của các tác giả trên


đều đã đạt được những thành tựu nhất định về lý luận và thực tiễn. Tuy nhiên, việc áp
dụng kết quả nghiên cứu còn phụ thuộc vào điều kiện thực tế của các nhà trường tiểu
học ở từng địa bàn cụ thể.
Ở nước ta, việc đổi mới, nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh tại các trường tiểu học
còn nhiều khó khăn, đặc biệt ở tại các trường phổ thông dân tộc bán trú việc thực hiện
dạy học tiếng Anh còn rất nhiều vấn đề cần giải quyết. Các yếu tố xã hội, nhận thức và
văn hóa địa phương đã tạo một rào cản không nhỏ cho công tác thực hiện dạy học và
quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh tại nhà trường. Với các đặc điểm riêng, việc dạy
học tiếng Anh tại nhà trường phổ thông dân tộc bán trú cần được nghiên cứu riêng, đưa
ra các biện pháp quản lý phù hợp với tình hình nhà trường và đặc điểm kinh tế, văn
hóa, xã hội tại địa phương nhằm nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh, đáp ứng được
mục tiêu chung của giáo dục tiểu học trong nước và bắt kịp với tiêu chuẩn quốc tế.
Tuy nhiên cho đến nay, có rất ít công trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề quản lý hoạt
động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường tiểu học, đặc biệt là các trường phổ thông
dân tộc bán trú tiểu học. Chúng tôi nhận thấy, vấn đề này cần được nghiên cứu một
cách đầy đủ hơn.
1.2. Các khái niệm cơ bản

1.2.1. Quản lý
Harold Koontz, Cyril Odonnell và Heinz Weihrich cho rằng: “Quản lý là hoạt động
đảm bảo sự phối hợp giữa nỗ lực các cá nhân nhằm đảm bảo mục tiêu quản lý trong
điều kiện chi phí thời gian, công sức, tài lực, vật lực ít nhất đạt được kết quả cao nhất”
[7].
Theo tác giả Phạm Minh Châu - Trần Thị Sinh thì “Quản lý là sự tác động có mục đích,
có kế hoạch của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý (tập thể người lao động) nhằm
thực hiện mục tiêu đề ra [1].
Trong giáo trình: Khoa học quản lý (Tập 1. NXB Khoa học kỹ thuật - Hà nội, 1999) đã
ghi rõ: "Quản lý là các hoạt động thực hiện nhằm bảo đảm sự hoàn thành công việc qua
những nỗ lực của người khác. Quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả các hoạt động
của những người cộng sự khác cùng chung một nhóm quản lý là một


hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục
đích của tổ chức”[4].
Vậy có thể hiểu: Quản lý là sự tác động một cách có hệ thống, có tính hướng
đích của chủ thể quản lý lên các đối tượng được quản lý trong tổ chức, giúp cho tổ
chức vận hành hiệu quả và đạt được các mục tiêu đã đề ra.
1.2.2. Dạy học, hoạt động dạy học
* Dạy học:
Theo tác giả Thái Duy Tuyên: “Dạy học là một bộ phận của quá trình giáo dục (nghĩa
rộng), là quá trình tác động qua lại giữa giáo viên và học sinh nhằm truyền thụ và lĩnh
hội những kinh nghiệm lịch sử xã hội loài người (kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo…) để phát
triển những năng lực và phẩm chất của người học theo mục đích giáo dục” [16].
Như vậy, có thể hiểu: Dạy học là một quá trình, trong đó dưới sự lãnh đạo, tổ
chức, điều khiển của người giáo viên, người học tự giác tích cực, chủ động tự tổ
chức, điều khiển hoạt động nhận thức - học tập của mình nhằm thực hiện những
nhiệm vụ học tập.
* Hoạt động dạy học:

Dạy học được xem như một hoạt động. HĐDH là một hệ thống toàn vẹn bao
gồm nhiều thành tố tham gia, các thành tố này tương tác với nhau để thực hiện nhiệm
vụ của quá trình dạy học. Các thành tố của hoạt động dạy học bao gồm: Mục tiêu,
Nội dung, Phương pháp, Phương tiện dạy học; Hình thức tổ chức dạy học; Giáo
viên; Học sinh và Kết quả dạy học [12].
Như vậy, để đạt được được mục tiêu của Giáo dục - Đào tạo thì HĐDH cần diễn ra một
cách khoa học, các thành tố cấu trúc của DH được thực hiện nghiêm túc và phối hợp
chặt chẽ.
Hoạt động dạy học có thể tách thành hai hoạt động đó là hoạt động dạy và hoạt động
học. Hai hoạt động này luôn gắn bó mật thiết với nhau, tồn tại cùng nhau để tạo nên
hiệu quả cho quá trình dạy học.
Để thực hiện vai trò của người hướng dẫn, giáo viên cần phải có sự chuẩn bị chu đáo,
kỹ lưỡng về nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học


và dự kiến cả “Kịch bản dạy học”. Sự chuẩn bị càng chu đáo thì HĐDH càng đạt hiệu
quả cao. Còn học sinh không thể thụ động mà các em phải suy nghĩ và thực hiện các
nhiệm vụ thực tiễn được giáo viên giao sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Quá trình thực
hiện nhiệm vụ chính là quá trình khám phá và rèn luyện kỹ năng cần thiết, kết quả học
tập ở đây không chỉ là kiến thức và kỹ năng học tập mà còn cả sự vận dụng hiệu quả
kiến thức và kỹ năng vào cuộc sống.
1.2.3. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh
* Môn Tiếng Anh:
Đối với cấp Trung học cơ sở và Trung học phổ thông, môn Tiếng Anh là một môn học
bắt buộc.
Năm 2003, Bộ GD&ĐT chính thức ban hành quyết định về môn Tiếng Anh ở trường
tiểu học [3]. Trong đó ghi rõ môn Tiếng Anh với tư cách là môn học tự chọn ở trường
tiểu học nhằm:
- Bước đầu hình thành cho học sinh các kỹ năng giao tiếp cơ bản, đơn giản
bằng tiếng Anh trong giao tiếp hàng ngày ở nhà trường và gia đình: kỹ năng nghe,

nói, đọc, viết; trong đó nhấn mạnh hai kỹ năng nghe và nói.
- Cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, đơn giản về tiếng Anh, giúp
học sinh bước đầu có những hiểu biết về đất nước, con người, nền văn hóa của một số
nước nói tiếng Anh.
- Góp phần hình thành cho học sinh thái độ tích cực đối với tiếng Anh, thông
qua việc học tiếng Anh học sinh có thêm hiểu biết và tình yêu đối với tiếng Việt. Việc
dạy học môn Tiếng Anh cũng góp phần hình thành phương pháp học tập và phát triển
nhân cách, trí tuệ của học sinh.
Như vậy, đối với bậc tiểu học, môn Tiếng Anh là một môn học tự chọn trong
chương trình giáo dục tiểu học. Môn học này cung cấp cho học sinh tiểu học những
kiến thức và kỹ năng giao tiếp cơ bản, đơn giản bằng ngôn ngữ tiếng Anh.
* Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh
Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh bao gồm hoạt động dạy môn Tiếng Anh của
giáo viên và hoạt động học môn Tiếng Anh của học sinh. Với bậc Tiểu học, hoạt động
dạy học môn Tiếng Anh là quá trình tương tác giữa giáo viên và học sinh trong


nhà trường tiểu học nhằm giúp học sinh lĩnh hội những kiến thức, kĩ năng cơ bản,
đơn giản ban đầu về ngôn ngữ tiếng Anh.
Hoạt động giảng dạy môn Tiếng Anh ở trường tiểu học là một phần trong chương trình
giáo dục tiểu học, bám sát mục tiêu chung của tiểu học, thực hiện giảng dạy theo quy
định phân bố nội dung Bộ GD&ĐT, nhằm giúp HS đạt được các kiến thức, kỹ năng
trong mục tiêu đã đề ra.
1.2.4. Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh
Từ các khái niệm: Quản lý, hoạt động dạy học, hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh đã nêu ở trên, có thể hiểu: Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh là những
tác động có mục đích của hiệu trưởng đến hoạt động dạy học môn Tiếng Anh (gồm
hoạt động dạy môn Tiếng Anh của giáo viên và hoạt động học môn Tiếng Anh của
học sinh) nhằm làm cho hoạt động này diễn ra có hiệu quả, đạt được mục đích của
quá trình dạy học.

Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh được thể hiện qua việc thực hiện 4 chức
năng của Hiệu trưởng: Lập kế hoạch quản lý việc dạy học môn Tiếng Anh, tổ chức việc
thực hiện dạy học môn Tiếng Anh, chỉ đạo việc dạy học môn Tiếng Anh và kiểm tra
đánh giá kết quả dạy học môn Tiếng Anh.
Quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh ở trường TH là những tác động có mục đích, hợp
quy luật khách quan của hiệu trưởng nhằm điều khiển quá trình dạy học tiếng Anh của
giáo viên và học sinh thực hiện có hiệu quả các mục tiêu dạy học tiếng Anh đề ra đó là
hình thành ở học sinh kiến thức, kĩ năng nghe, nói, đọc viết bằng tiếng Anh và có thái
độ tích cực sử dụng tiếng Anh trong học tập, giao tiếp.
1.3. Một số vấn đề cơ bản về quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở
trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
1.3.1. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
1.3.1.1. Trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
a, Khái niệm trường phổ thông dân tộc bán trú
Theo Thông tư số 24/2010/TT-BGDĐT về Quy chế tổ chức và hoạt động của trường
phổ thông dân tộc bán trú [18] được ban hành năm 2010, khái niệm trường PTDTBT
được nêu rõ như sau:


(1) Trường PTDTBT là trường chuyên biệt, được Nhà nước thành lập cho con
em các dân tộc thiểu số, con em gia đình các dân tộc định cư lâu dài tại vùng có điều
kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn nhằm góp phần tạo nguồn đào tạo cán bộ cho
các vùng này. Trường PTDTBT có số lượng học sinh bán trú theo quy định.
(2) Học sinh bán trú là học sinh ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt
khó khăn, được cấp có thẩm quyền cho phép ở lại trường để học tập trong tuần, do
không thể đi đến trường và trở về nhà trong ngày.
b, Nhiệm vụ trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
* Ngoài nhiệm vụ chung của nhà trường tiểu học được nêu trong điều 3,
chương 1 của Điều lệ trường tiểu học [17], trường PTDTBT tiểu học còn có các
nhiệm vụ riêng được quy định ở Điều 3 của Thông tư số 24/2010/TT-BGDĐT [21],

như sau:
Trường PTDTBT thực hiện các nhiệm vụ quy định tại Điều lệ trường phổ thông và các
nhiệm vụ sau:
1. Hằng năm đề xuất chỉ tiêu, lập kế hoạch và tham gia xét duyệt học sinh
bán trú;
2. Giáo dục học sinh về chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước,
bản sắc văn hoá và truyền thống tốt đẹp của các dân tộc;
3. Tổ chức các hoạt động dạy học, giáo dục, lao động, văn hóa thể thao và tổ
chức nuôi dưỡng phù hợp với học sinh bán trú.
* Nhiệm vụ của Hiệu trưởng và giáo viên trường PTDTBT tiểu học
- Nhiệm vụ của Hiệu trưởng
Hiệu trưởng trường PTDTBT thực hiện các nhiệm vụ quy định tại Điều lệ trường phổ
thông, ngoài ra còn có các nhiệm vụ sau:
(1) Nắm vững chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, có hiểu biết về
phong tục, tập quán các dân tộc thiểu số và đặc điểm tâm lý học sinh dân tộc của
địa phương;
(2) Biết sử dụng ít nhất một tiếng dân tộc thiểu số ở địa phương để giao tiếp
với học sinh và cộng đồng;
(3) Phối hợp với chính quyền, các cơ quan đoàn thể, tổ chức xã hội ở địa
phương trong quản lí, chăm sóc học sinh bán trú.


- Nhiệm vụ của giáo viên
Giáo viên trường PTDTBT thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn quy định tại Điều lệ
trường phổ thông và các nhiệm vụ sau:
(1) Biết sử dụng ít nhất một tiếng dân tộc thiểu số ở địa phương để giao tiếp
với học sinh và cộng đồng;
(2) Tìm hiểu, nắm vững phong tục tập quán và đặc điểm tâm lý học sinh các
dân tộc nơi công tác;
(3) Vận dụng phương pháp dạy học phù hợp đối tượng học sinh dân tộc; tham

gia quản lý, giáo dục học sinh ngoài giờ lên lớp.
c. Đặc điểm của trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học
* Về học sinh
Học sinh trường PTDTBT tiểu học chiếm trên 90% là con em các dân tộc thiểu số, con
em gia đình các dân tộc định cư lâu dài tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt
khó khăn. Đa số các các em học sinh người dân tộc thiểu số đều là con em thuộc những
hộ gia đình nghèo, việc lo cái ăn, cái mặc đã rất vất vả nên ít nhiều ảnh hưởng tới việc
học tập của các em.
Khác với học sinh người Kinh, trước khi đến trường, đa số học sinh người dân tộc
thiểu số còn rất hạn chế về kĩ năng sử dụng tiếng Việt. Tuy được trải qua sự chăm sóc
của vườn trẻ, nhưng những kỹ năng cơ bản như nghe, nói mà trường Mầm non trang bị
cho các em lại chưa thực sự phát huy tác dụng khi vào lớp 1. Do trong sinh hoạt gia
đình, cộng đồng chủ yếu các em chỉ sử dụng tiếng mẹ đẻ nên khi bước vào môi trường
giáo dục phổ thông, tiếng Việt trở thành là ngôn ngữ thứ hai của các em. Việc giao tiếp
thông thường với thầy cô đã khó khăn, việc nghe giảng các kiến thức của các môn học
khác nhau bằng tiếng Việt càng khó khăn bội phần với các em học sinh người dân tộc
thiểu số trong trường PTDTBT tiểu học.
Học sinh người dân tộc thiểu số nói chung sống gần gũi, hòa đồng với thiên nhiên nên
tư duy của các em thường mang tính hình tượng, cụ thể; tư duy trừu tượng, khả năng
lập luận, óc phê phán ... của các em đa phần còn hạn chế.
Trong trường PTDTBT tiểu học, học sinh còn có hoạt động rất đặc thù đó là hoạt động
tự quản. Sau giờ học chính khóa và các hoạt động ngoại khóa dưới sự


hướng dẫn của giáo viên thì các em lại tham gia vào các hoạt động tự quản trong việc
tự học và sinh hoạt ở khu vực nội trú của nhà trường. Vì vậy cần giáo dục cho các em
khả năng tự quản và tinh thần tập thể cao để các em có thể kiểm tra, nhắc nhở nhau
cùng nhau thi đua thực hiện tốt các nhiệm vụ mà nhà trường đã đề ra.
Những khác biệt về ngôn ngữ trong giao tiếp, lối sống, tập quán sinh hoạt ... đã tạo ra
những khoảng cách nhất định giữa học sinh người dân tộc thiểu số với học sinh người

kinh, giữa học sinh người dân tộc thiểu số với thầy cô giáo mà một phần là người Kinh.
Điều này góp phần làm hạn chế khả năng tiếp thu kiến thức văn hóa, gây ra mặc cảm,
tự ti cho học sinh người dân tộc thiểu số.
* Về hoạt động dạy học
Trường PTDTBT tổ chức hoạt động dạy và học theo quy định tại Điều lệ trường phổ
thông. Nội dung chương trình sách giáo khoa là nội dung chương trình sách giáo khoa
dùng chung cho các trường tiểu học trong cả nước. Hoạt động dạy và học của trường
PTDTBT tiểu học phải hướng vào việc cải tiến nội dung và phương pháp giảng dạy
phù hợp với đặc điểm tâm, sinh lý học sinh người dân tộc thiểu số.
Trường PTDTBT tiểu học sử dụng quỹ thời gian ngoài giờ lên lớp để tổ chức ôn tập,
củng cố, hệ thống hoá kiến thức, bổ sung và mở rộng kiến thức cho học sinh kết hợp
lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho các em. Giáo viên phụ trách lớp căn cứ vào
hướng dẫn thực hiện chương trình các cấp lên kế hoạch sử dụng thời gian ngoài giờ lên
lớp để tổ chức cho học sinh học tập, ôn tập dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Trong
thời gian ngoài giờ lên lớp trường PTDTBT tiểu học còn tổ chức lao động công ích và
lao động sản xuất để cải thiện điều kiện ăn, ở, học tập của học sinh.
Ngoài ra, trong hoạt động tự quản trường PTDTBT tiểu học rất chú trọng các hoạt
động văn nghệ, thể dục thể thao, khai thác vốn văn nghệ truyền thống của các dân tộc,
tổ chức cho học sinh người dân tộc thiểu số sinh hoạt văn nghệ, tham gia các hoạt động
thể dục thể thao; tham quan, lễ hội, tết dân tộc, giao lưu văn hóa khác nhằm góp phần
bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá của các dân tộc, xoá bỏ các tập tục lạc hậu.


1.3.1.2. Vai trò của môn Tiếng Anh trong chương trình dạy học ở trường phổ thông
dân tộc bán trú tiểu học
Nhận thức được vị trí và vai trò quan trọng của môn Tiếng Anh trong giáo dục phổ
thông ở giai đoạn hiện nay, Bộ GD&ĐT đang dần đưa Tiếng Anh trở thành môn học
bắt buộc thay vì học tự chọn ở bậc Tiểu học như trước đây. Năm 2010, Bộ GD&ĐT đã
ban hành chương trình thí điểm tiếng Anh tiểu học [13] với mục tiêu đưa tiếng Anh
thành môn học bắt buộc trong tiểu học từ HS lớp 3. Đồng thời, Đảng và Nhà nước đã

có nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Thông tư về việc đổi mới và không ngừng nâng cao chất
lượng dạy học ngoại ngữ trong các cấp học.
Trong quyết định số 3321/QĐ-BGDĐT của bộ GD&ĐT đã nêu rõ vị trí, vai trò và ý
nghĩa quan trọng của môn Tiếng Anh ở trường tiểu học.
- Học tiếng Anh ở tiểu học giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực
giao tiếp thông qua các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết, đồng thời là một trong những
điểm khởi đầu quan trọng góp phần vào việc hình thành và phát triển kĩ năng học tập
suốt đời, năng lực làm việc trong tương lai và khả năng tham gia các hoạt động văn
hóa - xã hội.
- Học tiếng Anh ở tiểu học còn tạo nền tảng cho việc tiếp tục học tiếng Anh ở
các cấp học tiếp theo cũng như trang bị những kĩ năng học ngoại ngữ cơ bản để học
các ngôn ngữ khác trong tương lai.
- Ngoài ra, việc học tiếng Anh còn giúp học sinh hình thành năng lực diễn đạt
ý tưởng cá nhân một cách tự tin, độc lập và sáng tạo. Chương trình tiếng Anh tiểu học
được xây dựng dựa vào nhu cầu của xã hội Việt Nam và đặc điểm tâm sinh lí của học
sinh tiểu học.
Tiếng Anh là một trong những ngôn ngữ quốc tế thông dụng nhất trên thế giới hiện
nay. Việc học tiếng Anh là hình thành một công cụ giao tiếp mới để trao đổi những tri
thức khoa học kĩ thuật tiên tiến, tìm hiểu các nền văn hóa, qua đó góp phần tạo dựng sự
hiểu biết lẫn nhau, hình thành ý thức công dân toàn cầu, góp phần vào việc phát triển
phẩm chất và năng lực cá nhân. Thông qua việc học ngôn ngữ và tìm hiểu nền văn hóa
khác nhau, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về ngôn ngữ và nền văn hóa của dân tộc mình.