Tăng cường công tác quản lý chi phí sản xuất kinh doanh tại công ty cổ phần sản xuất và thương mại dịch vụ giang sơn, lạng sơn

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan lu n v n v i đ tài “T ng c

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t

kinh doanh t i Công ty C ph n s n xu t th

ng m i d ch v Giang S n, t nh L ng

S n” là công trình nghiên c u khoa h c đ c l p c a riêng tôi. Các s li u s d ng có trích
d n ngu n g c rõ ràng, k t qu nghiên c u trong Lu n v n hoàn toàn trung th c và
ch a t ng đ

c công b trong b t k công trình nghiên c u khoa h c nào tr

c đây.

Hà N i, ngày 30 tháng 7 n m 2017
Tác gi

L

i

ng Th Th m


L IC M

N

hoàn thành khóa lu n, ngoài s n l c c a b n thân tác gi đã nh n đ
s quan tâm giúp đ nhi t tình c a các t p th , cá nhân trong và ngoài Tr
Tr

c h t, tác gi xin chân thành c m n Tr

ng

c r t nhi u
ng.

i h c Th y l i đã t o đi u ki n thu n

l i cho tác gi trong su t th i gian h c t p và làm lu n v n cao h c.
Xin bày t s bi t n sâu s c đ n PGS.TS. Nguy n Bá Uân, ng
và đ nh h

i đã t n tình h

ng d n

ng nghiên c u cho tác gi trong su t th i gian thu th p s li u và hoàn thành

lu n v n này.
Xin chân thành c m n các th y giáo, cô giáo đã gi ng d y cung c p các ki n th c
chuyên ngành trong quá trình h c t p và quan tâm, góp ý và nh n xét cho b n lu n v n
c a tác gi .
Xin chân thành c m n s đ ng viên và quan tâm c a gia đình, ng

i thân và b n bè đã

chia s , đ ng viên tác gi trong quá trình h c t p và vi t lu n v n t t nghi p.
Xin trân tr ng c m n!
Tác gi

L

ii

ng Th Th m


M CL C
L i cam đoan
L i cám n
M cl c
PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
2. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
3. M c đích c a đ tài
4. Ph
5.

ng pháp nghiên c u
it

ng và ph m vi nghiên c u

6. K t qu d ki n đ t đ

c

7. N i dung c a lu n v n
CH

NG 1 C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V

CHI PHÍ VÀ QU N LÝ

CHI PHÍ S N XU T KINH DOANH TRONG DOANH NGHI P ....................... 5
1.1. Khái ni m và phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p .................... 5
1.1.1. Khái ni m v chi phí s n xu t kinh doanh ........................................................... 5
1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh .................................................................. 6
1.2. Qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p ............................................14
1.2.1. Khái ni m qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh ................................................. 14
1.2.2. Vai trò, ý ngh a công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh
nghi p ........................................................................................................................... 14
1.3. N i dung qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p ............................16
1.3.1. L p d toán chi phí s n xu t kinh doanh ............................................................ 17
1.3.2. T ch c th c hi n qu n tr chi phí s n xu t kinh doanh .................................... 25
1.3.3.Ki m soát chi phí s n xu t................................................................................... 29
1.4. Nh ng đ c đi m c a doanh nghi p s n xu t v t li u xây d ng thông th
h

ng có nh

ng đ n công tác qu n lý chi phí SXKD ..........................................................................35

1.4. Các nhân t

nh h

ng đ n công tác qu n lý chi phí SXKD trong doanh nghi p .....36

1.4.1. Các nhân t khách quan ...................................................................................... 36

iii


1.4.2. Các nhân t ch quan ......................................................................................... 37
1.5. Các tiêu chí đánh giá công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh
nghi p ..................................................................................................................................... 38
1.6. Nh ng công trình nghiên c u có liên quan đ n đ tài ................................................. 39
K t lu n ch
CH

ng 1...................................................................Error! Bookmark not defined.

NG 2 TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ CHI PHÍ S N XU T

KINH DOANH T I CÔNG TY C

PH N S N XU T TH

NG M I VÀ

D CH V GIANG S N GIAI O N 2014 - 2016.................................................. 42
2.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty............................................................ 42
2.1.1. Quá trình hình thành ........................................................................................... 42
2.1.2.

c đi m s n xu t kinh doanh ........................................................................... 43

2.1.3. C c u t ch c b máy qu n lý .......................................................................... 45
2.2. K t qu s n xu t kinh doanh c a Công ty t n m 2014 đ n n m 2016...................... 47
2.3. Th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty C ph n s n xu t
th

ng m i và d ch v Giang S n ........................................................................................ 51

2.3.1. Th c tr ng l p d toán chi phí s n xu t kinh doanh .......................................... 51
2.3.2. Th c tr ng t ch c th c hi n qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty 53
2.3.3. Th c tr ng ki m soát chi phí s n xu t kinh doanh c a Công ty ........................ 60
2.4. ánh giá công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty C ph n s n xu t
th

ng m i và d ch v Giang S n ........................................................................................ 62

2.4.1.

u đi m .............................................................................................................. 62

2.4.2. H n ch , b t c p và nguyên nhân ....................................................................... 63

K t lu n ch
CH

ng 2................................................................................................................ 67

NG 3.M T S

GI I PHÁP T NG C

XU T KINH DOANH T I CÔNG TY C

NG QU N LÝ CHI PHÍ S N

PH N S N XU T TH

NG M I

D CH V GIANG S N ............................................................................................. 68
3.1.

nh h

3.1.1. inh h

ng phát tri n s n xu t kinh doanh c a Công ty trong nh ng n m t i ......... 68
ng phát tri n Công ty........................................................................... 68

3.1.2. M c tiêu phát tri n c a Công ty ......................................................................... 69
3.1.3. C h i và thách th c c a Công ty ...................................................................... 69

iv


3.2. Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp t ng c
Công ty C ph n s n xu t th

ng công tác qu n lý chi phí SXKD t i

ng m i d ch v Giang S n .................................................70

3.2.1. Gi i pháp hoàn thi n l p d toán chi phí s n xu t kinh doanh c a Công ty ...... 70
3.2.2. Gi i pháp hoàn thi n t ch c th c hi n qu n tr chi phí s n xu t kinh doanh c a
Công ty ......................................................................................................................... 73
3.2.3. Gi i pháp ki m soát chi phí s n xu t kinh doanh c a Công ty ............................ 79
K t lu n ch

ng 3 ................................................................................................................83

K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................................... 84
DANH M C TÀI LI U THAM KH O

v


DANH M C CÁC HÌNH, S
TT

Tên hình

Trang

Hình 2.1. S đ t ch c b máy qu n lý c a Công ty ............................................. 41
Hình 3.1. D ki n s đ l p d toán chi phí s n xu t kinh doanh ............................ 66
Hình 3.2. D ki n trình t l p d toán chi phí s n xu t kinh doanh ......................... 67

vi


DANH M C CÁC B NG
TT

Tên b ng

Trang

B ng 2.1: K t qu kinh doanh c a Công ty giai đo n 2014 - 2016.......................... 44
B ng 2.2: D toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p n m 2016 c a Công ty ........... 47
B ng 2.3: D toán chi phí s n xu t chung n m 2016 c a Công ty .......................... 48
B ng 2.4: D toán chi phí bán hàng và chi phí QLDN n m 2016 ........................... 48
B ng 2.5: Ch tiêu đánh giá hi u qu qu n lý CPSX t ng quát ............................... 49
B ng 2.6: C c u chi phí SXKD c a Công ty .......................................................... 49
B ng 2.7: B ng phân tích chi phí NVL n m 2014 - 2016 ........................................ 51
B ng 2.8: B ng phân tích chi phí s n xu t chung n m 2014 - 2016 ........................ 55
B ng 3.1:

xu t b ng t ng h p QLCP nhân công tr c ti p theo t ng mã hàng ... 72

B ng 3.2:

xu t b ng t ng h p QLCP SXC theo t ng tháng cho m i VSX ..... 73

vii


DANH M C CÁC CH

VI T T T

Ch vi t t t

Ch vi t đ y đ

BHXH

B o hi m xã h i

BHYT

B o hi m y t

BHTN

B o hi m th t nghi p

CBCNV

Cán b công nhân viên

CPSX

Chi phí s n xu t

DN

Doanh nghi p

L TT

Lao đ ng tr c ti p

L GT

Lao đ ng gián ti p

MTV

M t thành viên

SXKD

S n xu t kinh doanh

SXC

S n xu t chung

TMDV

Th

viii

ng m i d ch v


PH N M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Chi phí s n xu t kinh doanh là ch tiêu quan tr ng trong h th ng các ch tiêu kinh t
ph c v cho công tác qu n lý doanh nghi p và có m i quan h m t thi t v i k t qu
ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Trong n n kinh t th tr

ng hi n nay, b t k m t

doanh nghi p nào khi tham gia vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u có m c đích đ t
đ

c t su t l i nhu n mong mu n, do đó ngoài v n đ tiêu th , t ng doanh thu bán

hàng thì v n đ ti t ki m chi phí, h giá thành s n ph m c ng là m t trong nh ng m c
tiêu hàng đ u c a doanh nghi p. M t trong nh ng y u t ch y u giúp cho doanh
nghi p t n t i và phát tri n c ng nh nâng cao kh n ng c nh tranh là làm th nào đ
đ m b o s n xu t ra các s n ph m đ t ch t l

ng, đúng th i h n, đáp ng đúng yêu

c u c a khách hàng v i m t chi phí t i thi u.
Y u t chi phí luôn đóng vai trò quan tr ng trong b t c k ho ch phát tri n m r ng

và t ng tr

ng c a doanh nghi p. Công ty C ph n s n xu t th

ng m i d ch v Giang

S n, L ng S n là doanh nghi p chuyên khai thác đá, cát, s i, đ t sét làm v t li u xây
d ng thông th

ng. Ph c v cho đ u t xây d ng các công trình trên đ a bàn t nh L ng

S n. Tuy nhiên tính ch t ho t đ ng c a công ty l i ph c t p, ph thu c vào r t nhi u
vào đi u ki n t nhiên nh khí h u, th i ti t, đi u ki n b o v môi tr
h i môi tr

ng và tuân th nghiêm ng t các quy đ nh c a nhà n

ng c ng ph c

c trong quá trình

khai thác, ch bi n. Bên c nh đó là s c nh tranh v giá c v i các doanh nghi p khác
trên đ a bàn t nh. Công ty luôn quan tâm đ n hi u qu kinh doanh c a mình, mong
mu n tìm ki m đ

c nhi u khách hàng đ nâng cao l i nhu n.

tác gi l a ch n đ tài “Gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh

doanh t i Công ty C ph n s n xu t th

ng m i d ch v Giang S n, t nh L ng

S n” làm đ tài lu n v n t t nghi p c a mình v i k v ng đ
th c đã đ

ó c ng chính là lý do

c đóng góp nh ng ki n

c h c t p, nghiên c u vào quá trình qu n lý s n xu t kinh doanh c a đ n v

h c viên đang công tác.

1


2. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
Ý ngh a khoa h c:

tài t ng h p c s lý lu n khoa h c v chi phí s n xu t kinh

doanh, qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh và nhân t
Các gi i pháp đ

c đ xu t nh m t ng c

nh h

ng đ n công tác này.

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh

doanh trong doanh nghi p d a trên nh ng lu n c khoa h c và bi n ch ng nên có th
s d ng làm tài li u tham kh o cho công tác gi ng d y và h c t p.
Ý ngh a th c ti n: Nh ng gi i pháp đ

c đ xu t c a đ tài là nh ng g i ý cho nh ng

nghiên c u đ xu t nh m qu n lý có hi u qu chi phí s n xu t kinh doanh t i đ n v ,
khi đ

c ng d ng s góp ph n t ng c

doanh t i Công ty C ph n s n xu t th

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh
ng m i d ch v Giang S n, t nh L ng S n nói

riêng và có th áp d ng cho các doanh nghi p s n xu t v t li u xây d ng thông th

ng

khác.
3. M c đích c a đ tài
D a vào nh ng c s lý lu n v chi phí, qu n lý chi phí và nh ng t ng k t t th c ti n
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty C ph n s n xu t th

ng m i d ch v

Giang S n, t nh L ng S n, lu n v n nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nh m t ng
c

ng h n n a công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh, nh m góp ph n xây d ng

doanh nghi p ngày càng phát tri n.
4. Ph

ng pháp nghiên c u

th c hi n nh ng n i dung nghiên c u, lu n v n s d ng các ph
c u nh : Ph

ng pháp h th ng hóa; ph

pháp quy; ph

ng pháp đi u tra thu th p s li u; ph

phân tích so sánh và m t s ph
it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u

nhân t

ng pháp nghiên c u h th ng các v n b n
ng pháp t ng h p; ph

ng pháp

ng pháp nghiên c u k t h p khác.

5.

it

ng pháp nghiên

ng nghiên c u c a đ tài là công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh và các
nh h

ng đ n qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p s n xu t

v t li u xây d ng.

2


b. Ph m vi nghiên c u
- Ph m vi nghiên c u v m t n i dung và không gian: đ tài t p trung nghiên
c u công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty C ph n s n xu t th

ng

m i d ch v Giang S n, t nh L ng S n
- Ph m vi nghiên c u v m t th i gian, lu n v n s thu th p các s li u trong
các n m t 2014 đ n n m 2016 đ phân tích đánh giá công tác qu n lý chi phí s n xu t
kinh doanh c a Công ty C ph n s n xu t th

ng m i d ch v Giang S n và đ xu t

các gi i pháp cho giai đo n t nay đ n 2022.
6. K t qu d ki n đ t đ
đ tđ

c

c m c tiêu nghiên c u, lu n v n s ph i nghiên c u, gi i quy t đ

c nh ng

v n đ sau:
a. Nghiên c u m t cách có h th ng c s lý lu n và th c ti n v chi phí và qu n lý chi
phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p, trong đó có đ c p c th đ n lo i hình
doanh nghi p s n xu t v t li u xây d ng thông th

ng;

b. Phân tích th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty c
ph n s n xu t th

ng m i d ch v Giang S n trong m t s n m v a qua, qua đó rút ra

nh ng k t qu đ t đ

c và nh ng t n t i c n kh c ph c và nguyên nhân c a nh ng t n

t i;
c. Nghiên c u, đ xu t m t s gi i pháp có c s khoa h c và kh thi nh m t ng c
h n n a công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty s n xu t th

ng

ng m i

d ch v Giang S n, t nh L ng S n.
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , lu n v n g m có 3 ch

ng n i dung chính

sau:
Ch

ng 1: C s lý lu n và th c ti n v chi phí và qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh

trong doanh nghi p.
Ch

ng 2: Th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh

3

Công ty C


ph n s n xu t th
Ch

ng m i d ch v Giang S n, t nh L ng S n.

ng 3: M t s gi i pháp t ng c

ty C ph n s n xu t th

ng qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công

ng m i d ch v Giang S n, t nh L ng S n.

4


CH

NG 1

C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V CHI PHÍ VÀ

QU N LÝ CHI PHÍ S N XU T KINH DOANH TRONG DOANH
NGHI P
1.1

Khái ni m và phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p

1.1.1 Khái ni m v chi phí s n xu t kinh doanh
Trong quá trình ho t đ ng kinh doanh, doanh nghi p ph i luôn luôn quan tâm đ n vi c
qu n lý chi phí, vì m i đ ng chi phí b ra đ u có nh h
đ quan tr ng đ

ng đ n l i nhu n. Vì v y, v n

c đ t ra cho nhà qu n tr doanh nghi p là ph i ki m soát đ

c chi

phí c a doanh nghi p trong quá trình ho t đ ng s n xu t.
Ho t đ ng s n xu t kinh doanh ch y u c a m t doanh nghi p là t o ra nh ng s n
ph m nh t đ nh và tiêu th nh ng s n ph m đó trên th tr

ng nh m thu đ

c l i

nhu n. Nh ng b t k m t doanh nghi p nào khi ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh
doanh thì c ng đ u ph i b ra nh ng kho n chi phí nh t đ nh [19].
Các chi phí mà doanh nghi p ph i b ra tr

c h t là các chi phí cho vi c s n xu t s n

ph m. Trong khi ti n hành s n xu t, các doanh nghi p ph i tiêu hao các v t t nh :
Nguyên v t li u, hao mòn máy móc, thi t b , các công c d ng c , các kho n chi phí
v ti n l

ng hay ti n công cho ng

i lao đ ng.

Nh v y, chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là bi u hi n b ng ti n c a toàn
b hao phí v v t ch t và lao đ ng mà các doanh nghi p ph i b ra đ s n xu t s n
ph m trong m t th i k nh t đ nh. Các chi phí này phát sinh có tính ch t th

ng xuyên

và g n li n v i quá trình s n xu t s n ph m nên g i là chi phí s n xu t c a doanh
nghi p [19].
Doanh nghi p ngoài vi c s n xu t, ch bi n còn ph i t ch c tiêu th s n ph m. Trong
quá trình này doanh nghi p c ng ph i b ra nh ng kho n chi phí nh t đ nh nh : Chi
phí v bao bì đóng gói s n ph m, chi phí v n chuy n, b o qu n. Ngoài ra đ gi i thi u
r ng rãi s n ph m cho ng
th m dò kh o sát th tr

i tiêu dùng, c ng nh đ h

ng d n ng

i tiêu dùng ho c

ng nh m đ ra nh ng quy t đ nh có tính ch t t i u đ i v i

vi c s n xu t thì doanh nghi p c ng ph i b ra các chi phí v nghiên c u, ti p th ,

5


qu ng cáo, gi i thi u hay b o hành s n ph m.
Ngoài nh ng chi phí s n xu t và chi phí sinh ho t, trong quá trình ho t đ ng c a doanh
nghi p còn b ra nh ng kho n chi phí ph c v cho nh ng ho t đ ng c a b máy qu n
lý doanh nghi p có liên quan đ n quá trình kinh doanh [19].
Nh v y, nhìn t góc đ doanh nghi p, có th th y chi phí s n xu t kinh doanh c a
m t doanh nghi p là toàn b chi phí s n xu t, chi phí tiêu th s n ph m, chi phí qu n
lý doanh nghi p có liên quan đ n ho t đ ng s n xu t kinh doanh và các kho n thu
gián thu mà doanh nghi p ph i b ra đ th c hi n ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong
m t th i k nh t đ nh [19].
đánh giá đ

c k t qu ho t đ ng kinh doanh t t đòi h i doanh nghi p c n ph i có

doanh thu t ho t đ ng kinh doanh bù đ p, trang tr i đ
và thu đ
đ

c toàn b chi phí kinh doanh

c l i nhu n cao. i u này cho th y không ph i kho n m c chi phí nào c ng

c đ a vào chi phí ho t đ ng mà chúng ta ph i xét đ n tính ch t, đ c đi m c a nó.

Chi phí s n xu t kinh doanh kinh doanh là m t ch tiêu quan tr ng. Qua xem xét ch
tiêu này có th đánh giá đ

c trình đ qu n lý kinh doanh, tình hình s d ng v n, ti t

ki m chi phí c a doanh nghi p. Chi phí s n xu t kinh doanh nh h

ng tr c ti p đ n

l i nhu n mà l i nhu n là m c tiêu kinh doanh, m c đích cu i cùng c a m i doanh
nghi p. Vì v y, các doanh nghi p ph i luôn quan tâm đ n v n đ qu n lý chi phí s n
xu t kinh doanh, b i l m i đ ng chi phí không h p lý đ u làm t ng giá thành s n
ph m, gi m l i nhu n c a doanh nghi p. Do đó, h th p chi phí s n xu t kinh doanh là
m t đi u ki n đ doanh nghi p đ t đ

c m c tiêu c a mình và đ m b o cho s t n t i

và đi lên c a doanh nghi p [19].
1.1.2 Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh
Chi phí đ
đ

c nhà qu n tr s d ng cho nhi u m c đích khác nhau. Do v y, chi phí

c phân lo i theo nhi u cách, tùy theo m c đích s d ng c a nhà qu n tr trong t ng

quy t đ nh.
Nh n đ nh và th u hi u cách phân lo i và ng s c a t ng lo i chi phí là chìa khóa c a
vi c đ a ra nh ng quy t đ nh đúng đ n trong quá trình t ch c đi u hành ho t đ ng

6


kinh doanh c a nhà qu n tr doanh nghi p.
1.1.2.1Phân lo i chi phí theo y u t chi phí
Theo cách phân lo i này c n c vào tính ch t, n i dung kinh t phát sinh c a chi phí
s n xu t khác nhau đ chia ra các y u t chi phí, ch bao g m nh ng chi phí có cùng
n i dung kinh t mà không phân bi t chi phí đó phát sinh

đâu? M c đích s d ng

vào vi c gì? Tác d ng nh th nào? Hay còn g i là chi phí s n xu t kinh doanh theo
y ut .
Toàn b chi phí s n xu t kinh doanh trong k đ

c chia thành các y u t s n xu t nh

sau:
- Chi phí nguyên nhiên v t li u, đ ng l c: Bao g m các chi phí nh nguyên
li u, v t li u chính, nhiên li u, đ ng l c mà doanh nghi p s d ng trong k .
- Chi phí nhân công: Bao g m toàn b s ti n l

ng, ti n công ph i tr , ti n

trích b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công đoàn c a cán b công nhân viên
ch c ho t đ ng s n xu t trong doanh nghi p.
- Chi phí kh u hao tài s n c đ nh: Bao g m toàn b chi phí trích kh u hao tài
s n c đ nh c a doanh nghi p trong k .
- Chi phí d ch v mua ngoài: Bao g m toàn b s ti n mà doanh nghi p đã chi
tr v các lo i d ch v mua ngoài nh ti n đi n, n

c, ph c v cho ho t đ ng s n xu t

kinh doanh c a doanh nghi p.
- Chi phí khác b ng ti n: Bao g m các chi phí khác ngoài các kho n chi phí trên
đ

c chi tr c ti p b ng ti n.

Cách phân bi t lo i này cho chúng ta bi t k t c u t tr ng c a t ng lo i chi phí trong
t ng chi phí đ phân tích đánh giá và t ng h p, l p d toán chi phí s n xu t, l p k
ho ch cung ng v t t , k ho ch b trí lao đ ng và qu l

ng, nhu c u v n l u đ ng.

1.1.2.2Phân lo i chi phí theo ch c n ng ho t đ ng
Tác d ng c a cách phân lo i chi phí theo ch c n ng ho t đ ng là:

7


- Cho th y v trí, ch c n ng ho t đ ng c a chi phí trong quá trình ho t đ ng s n
xu t kinh doanh

doanh nghi p.

- Là c n c đ xác đ nh giá thành s n ph m và t p h p chi phí.
- Cung c p thông tin có h th ng cho vi c l p báo cáo tài chính.
1. Chi phí s n xu t
Khái ni m: Chi phí s n xu t là toàn b chi phí có liên quan đ n vi c ch t o s n ph m

ho c cung c p d ch v ph c v trong m t k nh t đ nh.
Chi phí s n xu t g m ba kho n m c c b n nh sau:
- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
- Chi phí nhân công tr c ti p
- Chi phí s n xu t chung
Nh v y, chi phí s n xu t bao g m toàn b chi phí c n thi t đ ch t o s n ph m ho c
d ch v , nh ng lo i chi phí khác không g n li n v i vi c s n xu t s n ph m hay d ch
v thì không đ

c x p vào lo i chi phí s n xu t, thí d nh ti n hoa h ng bán hàng,

chi phí v n phòng ph m.
a. Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
Khái ni m: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p là chi phí c a nh ng lo i nguyên v t li u
mà c u t o thành th c th c a s n ph m, có giá tr và có th xác đ nh đ

c m t cách

tách bi t rõ ràng và c th cho t ng s n ph m.
Ngoài nguyên v t li u tr c ti p còn có nguyên v t li u gián ti p. Nguyên li u gián ti p
là nh ng nguyên li u có tham gia vào vi c c u thành th c th c a s n ph m nh ng giá
tr nh và không th xác đ nh rõ ràng cho t ng s n ph m. Nguyên li u gián ti p c ng
còn là nh ng nguyên v t li u đ
t ng thêm ch t l
xu t đ

c dùng k t h p v i nguyên v t li u chính nh m làm

ng, v đ p c a s n ph m ho c đ t o đi u ki n cho quá trình s n

c thu n l i nh ch t xúc tác, d u m ... Ngoài ra nhiên li u c ng đ

c x p vào

nhóm nguyên v t li u tiêu dùng trong quá trình s n xu t, tuy r ng hình thái hi n v t

8


c a chúng không tham gia vào th c th thành ph m mà ch t o ra n ng l

ng đ ph c

v cho s n xu t nh than, đi n.
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p có th xác đ nh cho t ng đ n v s n ph m nên đ

c

tính th ng vào t ng đ n v s n ph m. Chi phí nguyên v t li u gián ti p không th xác
đ nh tách bi t cho t ng đ n v s n ph m nên không th tính tr c ti p vào t ng đ n v
s n ph m mà đ a vào chi phí s n xu t chung r i phân b sau.
b. Chi phí nhân công tr c ti p:
Khái ni m: Chi phí nhân công tr c ti p là chi phí thanh toán cho công nhân tr c ti p
v n hành dây chuy n s n xu t t o ra s n ph m ho c d ch v ph c v . Kh n ng và k
n ng c a lao đ ng tr c ti p có nh h

ng đ n s l

ng và ch t l

ng s n ph m hay

d ch v cung c p.
Chi phí nhân công tr c ti p gi ng nh chi phí nguyên v t li u tr c ti p, có th xác đ nh
rõ ràng c th và tách bi t cho t ng đ n v s n ph m nên đ

c tính th ng vào t ng đ n

v s n ph m.
Ngoài chi phí nhân công tr c ti p còn có chi phí lao đ ng gián ti p. Lao đ ng gián ti p
là nh ng lao đ ng không tr c ti p t o ra s n ph m ho c d ch v nh ng c n thi t cho
quá trình s n xu t, t o đi u ki n thu n l i cho ho t đ ng s n xu t c a lao đ ng tr c
ti p. Lao đ ng gián ti p không làm ra s n ph m nh ng không th thi u đ
trình s n xu t ví d qu n đ c phân x

c trong quá

ng, nhân viên b o trì máy móc thi t b …Chi phí

thanh toán cho lao đ ng gián ti pkhông th phân b cho b t k s n ph m cá bi t nào
nên ph i đ a vào chi phí s n xu t chung đ phân b sau.
Ngoài ra trong c c u chi phí lao đ ng, còn có các kho n m c chi phí c ng thu c vào
chi phí lao đ ng nh : Chi phí c a th i gian ng ng s n xu t, chi phí gi ph tr i, chi
phí phúc l i lao đ ng.
c. Chi phí s n xu t chung:
Khái ni m: Chi phí s n xu t chung có th đ

c đ nh ngh a m t cách đ n gi n là g m

t t c các chi phí ngo i tr chi phí lao đ ng tr c ti p và chi phí nhân công tr c ti p.

9


Chi phí s n xu t chung có 4 đ c đi m sau:
- Bao g m nhi u kho n m c và chi phí khác nhau
- Các kho n m c chi phí thu c chi phí s n xu t đ u có tính ch t gián ti p v i
t ng đ n v s n ph m nên không th tính th ng vào s n ph m hay d ch v ph c v .
- C c u chi phí s n xu t chung bao g m c bi n phí, đ nh phí và chi phí h n
h p trong đó đ nh phí chi m t tr ng cao nh t
- Do g m nhi u kho n m c chi phí nên chúng đ

c nhi u b ph n khác nhau

qu n lý và r t khó ki m soát.
Chi phí chung c ng đ

c tính vào s n ph m cùng v i chi phí nguyên li u tr c ti p và

chi phí lao đ ng tr c ti p thông qua vi c phân b theo công th c d
n giá phân b chi
phí s n xu t chung
C nc đ

=

T ng chi phí s n xu t chung
T ng s đ n v đ

i đây:

c tính

c làm c n c

(1.1)

c ch n đ phân b chi phí s n xu t chung ph i phù h p nh t cho m i s n

ph m hay công vi c (có th là t ng s gi lao đ ng tr c ti p, t ng s gi máy ho t
đ ng, t ng kh i l

ng s n ph m)

2. Chi phí ngoài s n xu t
t ch c th c hi n vi c tiêu th s n ph m, doanh nghi p còn ph i ch u m t s kho n
chi phí ngoài khâu s n xu t đ
đ

c g i là chi phí ngoài s n xu t. Chi phí ngoài s n xu t

c chia làm hai lo i:
- Chi phí l u thông và ti p th (Chi phí bán hàng): Chi phí l u thông và ti p th

bao g m các kho n chi phí c n thi t đ đ y m nh quá trình l u thông hàng hóa và đ m
b o vi c đ a hàng hóa đ n tay ng

i tiêu dùng. Chi phí này bao g m nh ng kho n chi

phí nh chi phí ti p th , chi phí khuy n mãi, chi phí qu ng cáo,chi phí đóng gói s n
ph m tiêu th , chi phí v n chuy n b c d , l

bán hàng…

10

ng nhân viên bán hàng, ti n hoa h ng


- Chi phí qu n lý: là nh ng kho n chi phí liên quan v i vi c t ch c hành chính
và các ho t đ ng v n phòng làm vi c c a doanh nghi p. Các kho n chi phí này không
th x p vào lo i chi phí s n xu t hay chi phí l u thông. Chi phí qu n lý bao g m
nh ng chi phí nh l

ng cán b qu n lý và l

ng nhân viên v n phòng, chi phí kh u

hao v n phòng và thi t b làm vi c v n phòng, chi phí v n phòng ph m…
1.1.2.3Phân lo i chi phí theo m i quan h v i s n ph m
Theo m i quan h v i s n ph m chi phí doanh nghi p đ

c chia thành chi phí th i k

và chi phí s n ph m.
1. Chi phí th i k
Khái ni m: Chi phí th i k là nh ng kho n chi phí phát sinh trong h ch toán. Vì th
chi phí th i k có nh h

ng đ n l i t c c a k mà chúng phát sinh. Chi phí th i k

không ph i nh ng chi phí t o thành th c th c a s n ph m hay vào trong các y u t

c u thành giá v n hàng hóa mua vào, mà là nh ng kho n chi phí hoàn toàn bi t l p v i
quá trình s n xu t s n ph m ho c mua vào hàng hóa. V y chi phí th i k bao g m các
lo i chi phí l u thông và chi phí qu n lý hành chính nh l

ng nhân viên bán hàng,

kh u hao thi t b bán hàng, b o hi m, phí qu ng cáo, khuy n mãi, giao d ch, l

ng

nhân viên v n phòng, kh u hao thi t b v n phòng, chi phí giáy t ...
2. Chi phí s n ph m
Khái ni m: Chi phí s n ph m là nh ng kho n chi phí g n li n v i quá trình s n xu t
s n ph m hay quá trình mua hàng hóa v đ bán l i. Chi phí s n ph m luôn luôn g n
li n v i s n ph m và ch đ

c thu h i khi s n ph m tiêu th , khi s n ph m ch a đ

c

tiêu th thì chúng n m trong các đ n v s n ph m t n kho.
Chi phí s n ph m g m: chi phí nguyên li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p và chi
phí s n xu t chung.
Chi phí s n ph m và chi phí th i k khác nhau

ch : chi phí th i k phát sinh

k nào thì tính ngay vào k đó, do đó chúng nh h
phát sinh. Nhà qu n tr không ki m soát đ

ng t i l i t c c a k mà chúng

c chúng n u đ chúng phát sinh quá m c

c n thi t. Chi phí s n ph m trái l i, ch ph i tính

11

th i

k mà s n ph m đ

c tiêu th ,


không ph i tính

k mà chúng phát sinh. Chi phí s n ph m c ng có nh h

t c c a doanh nghi p n u không đ
tính đúng chi phí s n ph m s
xu t ra k này nh ng l i tiêu th

nh h

ng đ n l i

c ki m soát đúng đ n và h n th n a n u không
ng đ n nhi u k , vì s n ph m có th đ

cs n

k khác.

1.1.2.4 Phân lo i chi phí theo cách ng x c a chi phí
Nh m m c đích đáp ng yêu c u l p k ho ch ki m soát và ch đ ng đi u ti t chi phí
đ i v i l nh v c qu n tr doanh nghi p, ng

i ta còn phân lo i chi phí theo cách ng

x c a chi phí, ngh a là khi m c đ ho t đ ng bi n đ ng thì chi phí s bi n đ ng nh
th nào.
1. Bi n phí
Khái ni m: Là nh ng kho n m c chi phí có quan h t l thu n v i bi n đ ng v m c
đ ho t đ ng. Bi n phí, khi tính cho m t đ n v thì nó n đ nh không bi n đ i. Bi n
phí, khi không có ho t đ ng b ng 0.
Bi n phí th

ng g m các kho n chi phí nh chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí

lao đ ng tr c ti p, giá v n c a hàng hóa mua vào đ bán l i, chi phí bao bì đóng gói,
hoa h ng bán hàng.
2.

nh phí

Khái ni m:

nh phí là nh ng kho n chi phí không bi n đ i khi m c đ ho t đ ng

thay đ i, nh ng khi tính cho m t đ n v ho t đ ng t ng thì đ nh phí thay đ i. Khi m c
đ ho t đ ng t ng thì đ nh phí tính cho m t ho t đ ng c n c gi m và ng

c l i.

nh phí bao g m các kho n chi phí nh kh u hao thi t b s n xu t, chi phí qu ng cáo,
ti n l

ng c a b ph n qu n lý ph c v …

3. Chi phí h n h p
Khái ni m:Chi phí h n h p là lo i chi phí mà b n thân nó g m c các y u t bi n phí
l n đ nh phí.

m c đ ho t đ ng c n b n chi phí h n h p th hi n các đ c đi m c a

đ nh phí quá m c đ l i th hi n đ c tính c a bi n phí.

12


Chi phí h n h p r t quan tr ng vì chi phí h n h p r t ph bi n trong các doanh nghi p.
Chi phí h n h p bao g m các kho n chi phí nh chi phí đi n n

c, b o trì, s n xu t

chung…
- Ph n đ nh phí c a chi phí h n h p ph n ánh ph n chi phí c n b n, t i thi u đ
duy trì ph c v và đ gi cho d ch v đó luôn

tình tr ng s n sàng ph c v .

- Ph n bi n phí ph n ánh ph n th c t ph c v ho c ph n s d ng v

t quá

đ nh m c. Do đó y u t bi n phí s bi n thiên t l thu n v i m c d ch v ho c s
d ng quá đ nh m c.
Nh m m c đích l p k ho ch ki m soát và ch đ ng đi u ti t chi phí h n h p nhà qu n
tr doanh nghi p c n ph i phân tích nh m tách riêng các y t t đ nh phí v i bi n phí.
1.1.2.5. Phân lo i chi phí theo công đo n
ây là chi phí c a m t công đo n s n xu t s n ph m khi công ngh s n xu t ph i tr i
qua nhi u giai đo n khác nhau, n i ti p nhau. Khi xác đ nh đ

c chi phí công đo n ta

có th l a ch n đ lo i b m t công đo n nào đó ho c gép các công đo n nh l i v i
nhau.
Nh v y v i vi c phân lo i này có ý ngh a r t quan tr ng trong qu n lý, nó là c s đ
giao khoán trong n i b doanh nghi p, t ch c phân tích t ng khâu, t ng công đo n
s n xu t, h ch toán xác đ nh chi phí s n ph m d dang
Tóm l i: M i cách phân bi t chi phí trên đây là m t cách nhìn d

i các góc đ khác

nhau v chi phí c a các nhà qu n lý tùy thu c nhu c u thông tin đ ra các quy t đ nh.
i u này cho phép chúng ta:
- Xác đ nh và l a ch n ph

ng án s n xu t hi u qu .

-Xác đ nh giá tr hàng t n kho, s n ph m d dang trong t ng khâu c a quá trình
s n xu t tiêu th s n ph m.

13


-Phân tích chi phí trong t ng th i k , c a các s n ph m, c a các th tr
khoán n i b v i m c tiêu gi m thi u chi phí

ng, giao

giai đo n nào đó trong quá trình s n

xu t tiêu th s n ph m.
-Xác đ nh khung giá trong kinh doanh đ m b o không b nh h

ng ho c áp đ t

b i các đ i th c nh tranh.
-Thi t l p các d toán cho t ng khâu công vi c, cho vi c s n xu t t ng lo i s n
ph m.
1.2

Qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p

1.2.1 Khái ni m qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh
Nh khái ni m v chi phí s n xu t kinh doanh đã nêu

trên, qu n lý chi phí s n xu t

kinh doanh là vi c qu n lý b ng ti n c a t t c các lo i chi phí b ra trong quá trình
s n xu t kinh doanh nh : chi phí nguyên nhiên v t li u, ti n l
hao tài s n c đ nh, các kho n thu ph i n p trong nhà n
ph m, v n chuy n, nghiên c u th tr

ng, ti n công, kh u

c, chi phí v bao gói s n

ng,...

Trong quá trình s n xu t kinh doanh, t nh ng chi phí b ra đ t o nên s n ph m
doanh nghi p ph i ti n hành tiêu th s n ph m trên th tr

ng nh m thu đ

c l i

nhu n. Bên c nh các chi phí s n xu t s n ph m, chi phí l u thông s n ph m, các doanh
nghi p mu n kinh doanh đ t hi u qu cao, thu đ

c nhi u l i nhu n thì ph i k t h p

nh p nhàng m i ho t đ ng trong doanh nghi p.

ây chính là công tác qu n lý doanh

nghi p, công tác này đòi h i doanh nghi p ph i b ra m t kho n chi phí g i là chi phí
qu n lý doanh nghi p.

1.2.2 Vai trò, ý ngh a công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh
nghi p
Vi c qu n lý chi phí nh h

ng r t l n t i s t n t i, t ng tr

ng và thành công c a

m t doanh nghi p, s là m u ch t trong vi c đ a ra quy t đ nh, đánh giá hi u qu làm
vi c, gi vai trò c v n cho doanh nghi p và giúp doanh nghi p s d ng m t cách t i
u nh t các ngu n tài nguyên. Qu n lý chi phí giúp t i u hóa trong vi c s d ng các
ngu n l c có s n nh : nhân l c, nguyên v t li u, máy móc. Do đó, vi c qu n lý chi phí
t t s t o đi u ki n trong vi c chu n b các k ho ch phát tri n, m r ng và mang l i

14


s thành công cho doanh nghi p. Trên th c t , s th t b i c a m t t ch c kinh doanh
không ph i là do thi u ngu n tài chính mà là k t qu c a vi c qu n lý ngu n v n
không hi u qu , s d ng có hi u qu các ngu n tài chính mang l i l i nhu n t i đa cho
doanh nghi p khi s d ng t i u các ngu n v n.
Qu n lý chi phí hi u qu s cung c p thông tin v các s li u trên gi y t và ngoài đ i
th c m t cách đ y đ và khoa h c nh t. i u này giúp cho vi c đánh giá l i nhu n c a
s n xu t kinh doanh đ

c chính xác h n, t đó doanh nghi p s đ a ra các quy t đ nh

đúng đ n giúp gi m thi u r i ro. R i ro và l i nhu n là 2 y u t chính quy t đ nh l n
đ n giá tr c a doanh nghi p; Vi c qu n lý chi phí t t s giúp ban giám đ c đánh giá
đ

c hi u qu làm vi c c a doanh nghi p b ng cách d a vào hi u qu tài chính.

Qu n lý chi phí luôn đóng m t vai trò r t quan tr ng trong s thành công c a m t
doanh nghi p. Thông qua các thông tin có liên quan đ n tình hình tài chính và hi u qu
kinh doanh trong các giai đo n khác nhau c a doanh nghi p, ban giám đ c s đánh giá
đ

c s t ng tr

ng c a doanh nghi p và s a đ i cho phù h p v i các nguyên t c c a

doanh nghi p.
Chi phí SXKD là c n c quan tr ng đ tính giá thành s n ph m, giá thành s n ph m là
th

c đo m c chi phí s n xu t tiêu th s n ph m c a doanh nghi p, chi phí s n xu t

càng t ng thì giá thành san ph m c ng t ng theo vì v y c n ph i qu n lý t t chi phí s n
xu t t o đi u ki n giúp doanh nghi p h giá thành s n ph m
Trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh, m i doanh nghi p đ u phát sinh các
lo i chi phí khác nhau, n u không qu n lý chi phí s r t khó n m b t các kho n m c
phát sinh, tr

c khi ti n hành s n xuât s n ph m doanh nghi p ph i xác đ nh rõ m c

chi phí s n xu t s n ph m, vi c qu n lý t t các chi phí giúp doanh nghi p có th xác
đ nh chính xác m c đ tiêu hao chi phí trong t ng s n ph m, t ng khâu s n xu t, phát
hi n chi phí không h p lý và có nh ng bi n pháp gi i quy t k p th i giúp doanh
nghi p th y đ

đ nh chi n l

c đi m m nh đi m y u trong k s n xu t t đó đ a ra nh ng ho ch
c quan tr ng

15


Qu n lý t t chi phí s n xu t kinh doanh t o đi u ki n ti t ki m đ

cl

ng ti n dùng

trong s n xu t, nhu c u v n l u đ ng c a doanh nghi p s gi m b t và đ
cho m r ng s n xu t t ng s l

c s d ng

ng s n ph m.

Có th nói, qu n lý chi phí giúp doanh nghi p có th t p trung n ng l c c a mình vào
các đi m m nh, tìm ra các c h i ho c các v n đ quan tr ng trong SXKD; giúp doanh
nghi p có th c i thi n ch t l
đ i chi phí và giúp ng

ng s n ph m hay d ch v c a mình mà không làm thay

i ra quy t đ nh nh n di n đ

c các ngu n l c có chi phí th p

nh t trong vi c s n xu t và cung ng trong doanh nghi p. Qu n lý chi phí giúp t ng
c

ng hi u qu m i đ ng chi phí b ra hay chính là vi c nâng cao hi u qu s d ng

v n. Qu n lý chi phí là chìa khoá quan tr ng d doanh nghi p gi m đ

c hao phí cá

bi t trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh, tìm ki m l i nhu n. Qu n lý chi phí giúp
doanh nghi p t n t i và đ ng v ng trong môi tr
tranh b ng chi phí là m t chi n l
th p, giá bán h và ch t l

ng t

ng c a n n kinh t hàng hoá. C nh

c c nh tranh c b n c a doanh nghi p, v i chi phí
ng đ

ng doanh nghi p s có đ s c m nh đ chi n

th ng. Trong công tác qu n lý, doanh nghi p có th thông qua tình hình th c hi n k
ho ch giá thành, k ho ch chi phí đ bi t đ

c tình hình SXKD, bi t đ

c tác đ ng và

hi u qu c a các bi n pháp t ch c k thu t mà doanh nghi p đã áp d ng. T đó k p
th i đ ra các quy t đ nh phù h p v i s phát tri n kinh doanh nh m m c tiêu cu i
cùng là đ t đ

c l i nhu n cao nh t.

N i dung qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p

1.3

N i dung quan tr ng c a vi c qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p là
ph i l p k ho ch chi phí hàng n m (l p b ng d toán chi phí theo y u t ) và theo dõi
(ki m tra, ki m soát) vi c ch p hành đúng d toán chi phí.
thu n ti n cho vi c qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p th

ng

phân lo i chi phí theo công d ng kinh t c a chi phí. Theo cách phân lo i này, chi phí
s đ

c chia theo t ng kho n m c. V i đ c thù là doanh nghi p s n xu t, ba kho n

m c chi phí chi m t l l n nh t trong t ng chi phí c u thành nên s n ph m là: chi phí
nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p và chi phí s n xu t chung.
Trình t n i dung qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh:

16

1.3.1

L p d toán chi phí s n xu t kinh doanh

L p d toán chi phí là vi c xác đ nh toàn b m i chi phí doanh nghi p chi ra đ s n
xu t và tiêu th s n ph m c a k k ho ch. Thông qua vi c l p d toán, doanh nghi p
có th ki m soát tình hình s d ng chi phí, phát hi n kh n ng ti t ki m chi phí đ thúc
đ y c i ti n bi n pháp qu n lý kinh doanh. L p d toán chi phí s n xu t kinh doanh
ph c v đ c l c cho vi c hoàn thành nhi m v ti t ki m chi phí c a doanh nghi p. Vì
l p d toán chi phí ngh a là đã xây d ng cho doanh nghi p m t m c tiêu đ ph n đ u.
Khi s n xu t kinh doanh m c tiêu này luôn đ
đ ng th i c ng đ

c doanh nghi p c g ng th c hi n và

c doanh nghi p tìm tòi khai thác ti m n ng h th p chi phí và giá

thành s n ph m.
u tiên là l p d toán chi phí. D toán có h p lý sát sao thì doanh nghi p m i có c
s đ ti n hành theo dõi và phát hi n kh n ng ti m tàng đ ti t ki m chi phí. Vi c
ki m tra quá trình th c hi n, ch p hành k ho ch d toán c ng h t s c quan tr ng.
Ki m tra th

ng xuyên, phân tích, đánh giá s bi n đ ng c a chi phí trong t ng th i

k , doanh nghi p m i có c h i đ tìm tòi nh ng bi n pháp qu n lý c th thích ng
v i t ng th i k ho t đ ng c a doanh nghi p. Có nh v y các bi n pháp này m i phát
huy đ

c h t tác d ng trong h th p chi phí và giá thành s n ph m.

Do v y, d toán ph i đ

c xây d ng cho toàn doanh nghi p và cho t ng b ph n trong

doanh nghi p, theo t ng y u t chi phí và có th l p cho nhi u th i k nh tháng, quý,
n m.
1.3.1.1D toán chi phí s n xu t
Trong giai đo n này, vi c d toán chi phí s n xu t nh m xác đ nh toàn b chi phí đ
s n xu t m t kh i l

ng s n xu t đã đ

c xác đ nh tr

c. Quá trình s n xu t nào c ng

luôn g n v i m t trình đ k thu t trong m t th i k nh t đ nh. Do v y khó có th có
m t ph

ng pháp d toán chung cho t t c m i lo i hình khác nhau. Trong ph n này

chúng ta ch đ c p đ n ph

ng pháp t ng quát nh t. Chi phí đ s n xu t s n ph m bao

g m 3 kho n m c là chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p và
chi phí s n xu t chung; nên d toán chi phí s n xu t ph i th hi n đ y đ ba lo i chi

17