Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong công tác đấu thầu của công ty cổ phần đầu tư năng lượng và xây lắp sông đà

L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a b n thân tác gi . Các k t qu
nghiên c u và các k t lu n trong lu n v n là trung th c, không sao chép t b t k m t
ngu n nào và d
đ

i b t k hình th c nào. Vi c tham kh o các ngu n tài li u (n u có) đã

c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o đúng quy đ nh.
Hà N i, ngày…….tháng………n m 2017
Tác gi lu n v n

Ngô Duy Bình

i


L IC M
Tác gi xin trân tr ng c m n Ban giám hi u tr

N
ng đ i h c Th y L i đã t o đi u ki n

h c t p t t nh t cho các h c viên c ng nh các th y cô giáo đã t n tình gi ng d y trong
su t khóa h c.
c biêt tôi xin trân tr ng c m n PGS.TS D

ng

c Ti n đã t n tình h

ng d n và

ch d y t l c b t đ u đ n khi hoàn thành lu n v n.
Xin g i l i c m n đ n b n bè, đ ng nghi p và ng

i than trong gia đình đã t o đi u

ki n, giúp đ và ng h tôi trong su t quá trình th c hi n lu n v n.
Do đi u ki n và kh n ng có h n, cùng v i kinh nghi m th c t ch a nhi u, nên trong
quá trình nghiên c u, lu n v n không tránh kh i nh ng thi u sót và h n ch . Tác gi
mong nh n đ

c s góp ý chân thành t th y, cô giáo đ

h n.

ii

lu n v n đ

c hoàn thi n


M CL C
L I C M N ................................................................................................................. ii
DANH M C CÁC HÌNH V ........................................................................................vi
DANH M C CÁC B NG BI U................................................................................. vii
DANH M C CÁC T

VI T T T ............................................................................. viii

M

U .........................................................................................................................1

CH

NG 1: T NG QUAN V

U TH U ............................................................4

1.1. T ng quan v đ u th u: ............................................................................................4
1.1.1.

u th u trong xây d ng: ......................................................................................4

1.1.2. Vai trò c a đ u th u trong xây d ng: ....................................................................6
1.1.3.M c tiêu c n đ t đ

c trong quá trình đ u th u:....................................................7

1.2. Th c tr ng đ u th u trong n

c hi n nay: ...............................................................9

1.2.1. Ho t đ ng đ u th u trong n

c: ............................................................................9

1.2.2. Môi tr

ng pháp lý trong đ u th u xây d ng t i Vi t Nam: ...............................10

1.2.3. Nh ng đi m m i và h n ch trong ho t đ ng đ u th u c a n

c ta hi n nay: ...10

1.3. N ng l c c nh tranh trong công tác đ u th u: ........................................................13
1.3.1. Khái ni m c nh tranh : ........................................................................................13
1.3.2. Nh ng nhân t có tác đ ng t i n ng l c c nh tranh :..........................................16
K t lu n ch
CH

ng 1 .........................................................................................................20

NG II: LÝ LU N C

CÔNG TÁC

B N V

N NG L C C NH TRANH TRONG

U TH U XÂY D NG .....................................................................21

2.1. Công tác đ u th u trong xây d ng:.........................................................................21
2.1.1. Các giai đo n trong đ u th u xây d ng: ..............................................................21
2.1.2. Các công vi c khi tham gia d th u c a nhà th u xây l p: .................................27
2.1.3. M t s đ nh ngh a trong công tác đ u th u : .......................................................29
2.1.4. Các hình th c l a ch n nhà th u: ........................................................................35

2.1.5. Các ph

ng th c l a ch n nhà th u: ...................................................................38

2.2. S c nh tranh trong đ u th u xây d ng: .................................................................40

iii


2.2.1. C nh tranh b ng giá d th u: .............................................................................. 40
2.2.2. C nh tranh b ng ch t l

ng công trình: .............................................................. 41

2.2.3. C nh tranh b ng ti n đ thi công: ....................................................................... 41
2.2.3. C nh tranh b ng n ng l c tài chính:.................................................................... 42
2.2.4. C nh tranh b ng n ng máy móc thi t b thi công: .............................................. 42
2.3. C s pháp lý trong đ u th u xây d ng : ............................................................... 43
2.3.1. B n ch t c a pháp lý trong đ u th u: .................................................................. 43
2.3.2. V n đ pháp lý trong đ u th u xây d ng: ........................................................... 44
2.4. Nhân t

nh h

ng t i c nh tranh trong công tác đ u th u : ................................. 46

2.4.1. Nhân t bên trong c a doanh nghiêp: ................................................................. 46
2.4.2. Nhân t bên ngoài c a doanh nghi p: ................................................................. 50
2.5. Các tiêu chí đánh giá n ng l c c nh tranh trong công tác đ u th u xây d ng hi n
nay: ................................................................................................................................ 53

2.5.1. Ch tiêu giá tr trúng th u và s công trình trúng th u: ....................................... 53
2.5.2. Ch tiêu th v l i nhu n đ t đ

c: ...................................................................... 54

2.5.3. H s n ng l c thi công: ..................................................................................... 55
2.5.3. N ng l c tài chính: .............................................................................................. 55
2.5.4. Uy tín c a doanh nghi p: .................................................................................... 56
2.5.5. Ch t l

ng công trình: ........................................................................................ 56

K t lu n ch

ng 2 ......................................................................................................... 56

CH

NG 3: NGHIÊN C U

XU T GI I PHÁP NH M NÂNG CAO

N NG L C C NH TRANH TRONG CÔNG TÁC
C

PH N

UT

N NG L

U TH U C A CÔNG TY

NG VÀ XÂY L P SÔNG À........................... 57

3.1. Gi i thi u khái quát v Công ty c ph n đ u t n ng l

ng và xây l p Sông

à.

....................................................................................................................................... 57
3.1.1. Gi i thi u chung v Công ty c ph n đ u t n ng l

ng và xây l p Sông à: .. 57

3.1.2. Tên giao d ch và các ngành ngh kinh doanh: .................................................... 57
3.1.3. C c u t ch c và b máy qu n lý: .................................................................... 59
3.1.4.

nh h

ng phát tri n c a công ty: ..................................................................... 63

3.2. Tình hình th c t công tác đ u th u t i công ty c ph n đ u t xây l p Sông

à

trong nh ng n m g n đây. ............................................................................................. 64

iv


3.2.1. Tình hình công tác đ u th u trong giai đo n t n m 2012-2016: .......................64
3.2.2. K t qu s n xu t kinh doanh c a công ty trong giai đo n t n m 2012-2016: ...67
3.3.C h i và thách th c đ i v i công ty trong t

ng lai: ............................................68

3.3.1. C h i: .................................................................................................................68
3.3.1. Thách th c: ..........................................................................................................68
3.4.

ánh giá các nhân t

nh h

ng đ n c nh tranh trong công tác đ u th u c a công

ty c ph n đ u t xây l p Sông à. ...............................................................................69
3.4.1. Nhân t bên trong doanh nghi p: ........................................................................69
3.4.2. Nhân t bên ngoài:...............................................................................................75
3.5.

xu t các gi i pháp nâng cao kh n ng c nh tranh c a công ty c ph n đ u t

n ng l

ng và xây l p Sông à: ...................................................................................76

3.5.1. Gi i pháp nâng cao n ng l c b ng chính sách giá d th u h p lý: .....................76
3.5.2. Gi i pháp nâng cao n ng l c b ng ch t l

ng s n ph m công trình:..................78

3.5.3. Gi i pháp nâng cao n ng l c b ng n ng l c tài chính:........................................79
3.5.4. Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh b ng n ng máy móc thi t b thi công: 80
3.5.5. Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh b ng kh n ng phát tri n ngu n nhân
l c: .................................................................................................................................81
3.5.6. Gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh b ng kh n ng liên danh, liên k t: .....82
3.5.7. Gi i pháp nâng cao ch t l

ng đánh giá phân tích công tác d th u, l p h s

m i th u: ........................................................................................................................83
K t lu n ch

ng 3 .........................................................................................................84

K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................85
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ...................................................................86

v


DANH M C CÁC HÌNH V
Hình 2. 1: Các giai đo n trong đ u th u [2] .................................................................. 21
Hình 2. 2: Các b

c tham gia d th u c a nhà th u ..................................................... 27

Hình 3. 1: S đ t ch c công ty C ph n đ u t n ng l

vi

ng và xây l p Sông à .... 59


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 3. 1: Tình hình đ u th u công ty giai đo n 2012 – 2016 .....................................64
B ng 3. 2: T l các công trình trúng th u giai đo n n m 2012 – 2016 .......................65
B ng 3. 3: Tình hình kinh doanh c a công ty t n m 2012 - n m 2016 .......................67
B ng 3. 4:Báo cáo tình hình tài chính giai đo n 2012-2016 .........................................69
B ng 3. 5: Danh sách thi t b thi công c a công ty .......................................................70
B ng 3. 6: T ng h p ngu n nhân l c c a doanh nghi p ...............................................73

vii


DANH M C CÁC T
BHXH

VI T T T

: B o hi m y t

EC

: Thi t k và xây l p

EP

: Thi t k và cung c p hàng hóa

EPC

: L p d án, thi t k , cung c p hàng hóa và xây l p

HSDT

: H s d th u

HSMT

: H s m i th u

TBA

: Tr m bi n áp

TC G

: Tiêu chu n đánh giá

VN

: Vi t Nam

ng

viii


M

U

1.Tính c p thi t c a đ tài:
M i n n v n minh, m i qu c gia luôn g n v i các công trình ki n trúc nh đ ch ng t
s phát tri n c a h . T đó nhu c u v xây d ng là nhu c u c n thi t và ngày càng t ng
lên, cùng v i s phát tri n kinh t xây d ng c ng đóng góp vai trò to l n và đ c bi t
quan tr ng trong n n kinh t c a m i qu c gia.
Xây d ng góp ph n l n vào công cu c c i cách công nghi p, nâng cao trình đ k
thu t, c s h t ng, c ng nh trình đ phát tri n c a m t đ t n
th tr

c. Trong n n kinh t

ng, các doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c xây d ng c ng s ph i g p

nhi u thách th c, tuy nhiên h c ng ph i bi t n m l y th i c và c h i. Khi n n kinh
t ch a phát tri n, các doanh nghi p xây d ng v i s l

ng lao đ ng ít, trình đ th p,

trang thi t b k thu t thô s , ch y u xây d ng th công, v i nh ng đ n v thi công
nh l . Thì hi n nay v i s l

ng lao đ ng d i dào, trình đ tay ngh cao, trang thi t b

máy móc hi n đ i đã góp ph n hình thành nh ng t ng công ty, các t p đoàn xây d ng
có tính ch t xuyên qu c gia. Do đó s phát tri n c a các lo i hình doanh nghi p xây
d ng s d n đ n s c nh tranh gi a các công ty, t p đoàn xây d ng. Do v y công tác
đ u th u là công tác đ c bi t quan tr ng và quy t đ nh đ n thành công và s phát tri n
c a các công ty ho t đ ng trong l nh v c xây l p. Tuy nhiên, các doanh nghi p xây
d ng v n đang r t khó kh n trong vi c tìm ra chi n l

c phát tri n b n v ng, ti p c n

các mô hình qu n lý hi u qu và ng d ng công ngh tiên ti n trong thi t k , thi công,
s n xu t v t li u nh m nâng cao kh n ng c nh tranh trong ho t đ ng xây d ng.
Mu n t n t i đ

c trong ngành các công ty trong ngành xây d ng c ng ph i bi t thay

đ i cái nhìn, đ h p v i th i cu c.

t nt iđ

v i nhau. Th

ng, c nh tranh trong l nh v c xây d ng, đ c bi t

ng tr

ng là chi n tr

c các công công ty s ph i c nh tranh

là công tác đ u th u chính là v n đ s ng còn c a m t công ty ho t đ ng trong l nh

v c xây l p. M t công ty làm n có t t không, có lãi không, có nhi u d án đ ho t
đ ng không, thì b

c đ u c ng ph i th ng đ

th u xây d ng.

1

c các nhà th u khác trong công tác đ u


Công ty c ph n đ u t n ng l

ng và xây l p Sông à c ng không n m ngoài th c t

đó. Xu t phát t nh ng nh n th c nêu trên, v i nh ng ki n th c đ

c h c t p và

nghiên c u, cùng v i kinh nghi m th c ti n trong quá trình công tác, tác gi ch n và
đ tài lu n v n v i tên g i:“ Nghiên c u đ xu t gi i pháp nâng cao n ng l c c nh
tranh trong công tác đ u th u c a Công ty c ph n đ u t n ng l

ng và xây l p Sông

à”. Hy v ng nh ng nghiên c u c a tác gi s góp ph n nào đó, nâng cao kh n ng
c nh tranh c a công ty v i nhà th u khác trong ho t đ ng đ u th u.
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
Lu n v n nghiên c u nh m m c đích đ xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng

l c c nh tranh t o hi u qu kinh t đ i v i Công ty c ph n đ u t n ng l

ng và xây

l p Sông à.
3. Ph

ng pháp nghiên c u

th c hi n nh ng n i dung nghiên c u, lu n v n s d ng các ph
ng pháp đi u tra kh o sát th c t , ph

c u sau: ph
sánh, ph

ng pháp nghiên

ng pháp phân tích t ng h p, so

ng pháp đ i chi u v i h th ng v n b n pháp quy và m t s ph

ng pháp

k t h p khác.
it

4.
4.1.
it
l

ng và ph m vi nghiên c u

it

ng nghiên c u c a đ tài

ng nghiên c u c a đ tài là công tác đ u th u c a công ty c ph n đ u t n ng

ng và xây l p Sông à.

4.1. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
tài t p trung nghiên c u các v n b n pháp lu t, các quy đ nh ngh đ nh trong công
tác l p k ho ch đ u th u, h s d th u c a công ty c ph n đ u t n ng l
l p Sông à trong nh ng n m g n đây
5. Ý ngh a th c ti n c a đ tài:

2

ng và xây


T nh ng nghiên c u v lý lu n c b n, khoa h c v đ u th u. Lu n v n ch ra đ

c

nh ng đi m b t c p h n ch và đ ra nh ng gi i pháp áp d ng vào công ty c ph n đ u
t n ng l

ng và xây l p Sông

à nh m nâng cao kh n ng c nh tranh trong công tác

đ u th u hi n nay c a công ty
6. K t qu d ki n đ t đ
-N mđ

c:

c các quy đ nh, c s pháp lý c a nhà n

c v công tác đ u th u

- Làm rõ và đánh giá m t cách th c t v công tác đ u th u t i Vi t Nam hi n nay.
-

ra các gi i pháp nâng cao hi u qu trong đ u th u các gói th u xây l p

- Trên c s nghiên c u đ xu t các gi i pháp có tính khoa h c và th c t nh m nâng
cao n ng l c c nh tranh c a Công ty c ph n đ u t n ng l
trong công tác đ u th u xây l p.

3

ng và xây l p Sông

à


CH

NG 1: T NG QUAN V

U TH U

T ng quan v đ u th u:

1.1.
1.1.1.

u th u trong xây d ng:

Xây d ng đóng vai trò ngày càng l n trong s phát tri n công nghi p hóa hi n đ i hóa
c a m i qu c gia. Xây d ng là m t trong nh ng ngành s n xu t v t ch t l n c a n n
kinh t qu c dân, là tài s n c đ nh ph c v cho quá trình s n xu t. Trên m i mi n đ t
n

c xây d ng nh đang là m t s n ph m cho s phát tri n, đâu đâu c ng có s n ph m

xây d ng. S n ph m xây d ng ch a m t l
n ng đòi h i l c l

ng v n l n, là m t ngành công nghi p

ng nhân v t l c d i dào và trình đ cao.

ra s n ph m xây d ng t t nh t an toàn nh t và hi u qu v l

đ tđ

c m c đích t o

ng v n nh t và nh t là

đ t o ra s công b ng trong c nh tranh gi a các nhà th u xây l p thì hình th c đ u
th u ra đ i đ ph c v cho công tác đó.
Có th nói đ u th u là m t ph

ng th c mua s m hàng hóa, là quá trình l a ch n nhà

th u có đ kh n ng đáp ng các yêu c u c a bên m i th u đ th c hi n gói th u thu c
các d án trên c s b o đ m tính c nh tranh, công b ng, minh b ch và đ t hi u qu
cao v kinh t . Trong Lu t đ u th u s 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 thì đ u th u
đ

c đ nh ngh a là quá trình l a ch n nhà th u đ ký k t và th c hiên h p đ ng cung

c p d ch v t v n, mua s m hàng hóa, xây l p; l a ch n nhà đ u t đ ký k t và th c
hi n h p đ ng d án đ u t theo hình th c công t , d án đ u t có s d ng đ t trên
c s đ m b o c nh tranh, công b ng, minh b ch và hi u qu kinh t .
ph

ng di n c a ng

nhà th u đáp ng đ
th u.

ng trên ph

i m i th u thì đ u th u đ

ng trên

c đ nh ngh a là quá trình l a ch n

c yêu c u c a bên m i th u trên c s c nh tranh gi a các nhà
ng di n c a nhà th u thì đ u th u là m t ph

ng th c kinh doanh

thông qua đó nhà th u đ đi u ki n và n ng l c tài chính c ng nh k thu t, đáp ng
đ

c các yêu c u c a bên m i th u thì s có c h i trúng th u. Do đó trong đ u th u

tính ch t c a nó đã xu t hi n s canh trong đó. Có th coi đ u th u là s c nh tranh
c a các nhà th u đ th a mãn các yêu c u c a ch đ u t , t đó có th l a ch n đ
nhà th u t t nh t. Nh v y, b n ch t c a đ u th u đã đ
c nh tranh lành m nh đ đ

c xã h i th a nh n nh 1 s

c th c hi n 1 vi c nào đó, m t yêu c u nào đó.

4

c


Các đ i t

ng tham gia tr c ti p vào ho t đ ng đ u th u bao g m bên mua và bên bán.

Bên mua: Chính là các doanh nghi p s h u v n đ u t xây d ng, bao g m: th nh t
là ng

i có th m quy n quy t đ nh vi c đ u th u mua s m, ng

đ u t , th hai là ch đ u t là c quan, t ch c đ

i phê duy t quy t đ nh

c giao nhi m v ho c s d ng v n

c a doanh nghi p th c hi n đ u t , đ u th u, th ba là bên m i th u là t ch c đ

c

ch đ u t giao nhi m v ho c thuê t ch c đ u th u, th t là t chuyên gia đ u th u
bao g m các cá nhân đ

c ch đ u t quy t đ nh thành l p ho c thuê tuy n đ th c

hi n nhi m v đánh giá HSDT, l a ch n nhà th u phù h p v i yêu c u c n c HSMT
và TC G. Bên bán: là nhà th u, nhà cung c p, nhà xây d ng và nhà t v n tham gia
đ u th u các gói th u phù h p v i đi u ki n n ng l c và kinh nghi m c a mình đ
dành đ

c các h p đ ng trên c s c nh tranh ho c thông qua cac hình th c l a ch n

khác theo quy đ nh. Các đ i t

ng tham gia gián ti p vào ho t đ ng đ u th u:Ngoài

Bên mua và Bên bán là các đ i t

ng tham gia tr c ti p ho t đ ng đ u th u còn có

m t b ph n th ba gián ti p tham gia vào ho t đ ng đ u th u, bao g m:C quan
thanh tra, ki m tra, giám sát, công lu n, các c quan báo chí, S tham gia c a ng

i

dân v i vai trò giám sát.
Các nguyên t c c b n trong đ u th u: m t là nguyên t c c nh tranh công b ng: Các
nhà th u tham ra th u đ u ph i đ
c n thi t c n ph i đ

c ch đ u t đ i x ngang nhau, nh ng thông tin

c cung c p đ y đ , chính xác, không thiên v bên nào và hoàn

toàn công khai. Hai là nguyên t c bí m t: ch đ u t ph i gi bí m t v s li u, thông
tin có liên quan c a các nhà th u v d án đang đ

c th c hi n đ u th u, không đ

c

ti t l thông tin c a nhà th u này cho nhà th u khác. Ba là nguyên t c đánh giá công

b ng: Các h s ph i đ

c đánh giá m t cánh chính xác đúng theo chu n m c và đ

c

đánh giá b i h i đ ng xét th u có n ng l c và ph m ch t, không thiên v bên nào. Ph i
l

ng hoá đ

c k t qu xét th u đ có s l a ch n và quy t đ nh chính xác. Ph i lo i

ngay nh ng nhà th u có hành vi vi ph m quy ch đ u th u. Ph i gi i thích đ y đ khi
có quy t đ nh lo i b hay l a ch n nhà th u đ tránh s nghi ng c a các bên tham gia.
B n là nguyên t c đòi h i v n ng l c: Khi t ch c đ u th u hay khi tham gia đ u
th u, ch đ u t và các nhà th u ph i có đ
đ

c các n ng l c th c t đ có th đ m b o

c các yêu c u c a d án đ ra nh k thu t, tài chính, máy móc, thi t b . Nguyên

t c này đ

c đ t ra đ tránh tình tr ng thi t h i do ch đ u t hay nhà th u không đ
5


đi u ki n đ th c hi n các cam k t c a mình, làm v hi u qu c ch đ u th u gây t n

kém cho Nhà n

c. N m là nguyên t c trách nhi m: Trách nhi m c a ch đ u t và

nhà th u ph i đ

c xác nh n c th trong quá trình th c hi n c ng nh sau khi hoàn

thành công trình. M t khác, gi a ch đ u t và nhà th u ph i nghiêm túc th c hi n các
quy đ nh c a Nhà n

c v đ u th u.

1.1.2. Vai trò c a đ u th u trong xây d ng:
u th u xây d ng là m t hình th c c nh tranh v n minh trong n n kinh t th tr

ng

phát tri n nh m l a ch n nhà th u đáp ng các yêu c u kinh t k thu t c a ch đ u t .
Nh v y đ u th u ra đ i và t n t i v i m c tiêu nh m th c hi n tính c nh tranh, công
b ng, minh b ch đ l a ch n ra nhà th u phù h p nh t và b o đ m hi u qu kinh t
c a m t d án đ u t xây d ng công trình.
u th u xây d ng có vai trò đ m b o n i dung: hi u qu - c nh tranh - công b ng minh b ch. Hi u qu có th v m t tài chính ho c v th i gian hay m t tiêu chí nào
khác tu thu c vào m c tiêu c a d án. Mu n đ m b o hi u qu cho d án ph i t o
đi u ki n cho nhà th u c nh tranh công khai

ph m vi r ng nh t có th nh m t o ra s

công b ng, đ m b o l i ích cho các bên. V i các d án xây d ng có t ng đ u t l n,
có giá tr v m t kinh t ho c xã h i thì công tác đ u th u là m t khâu quan tr ng

không th thi u và đ u th u ph i tuân th theo quy đ nh c a nhà n

c ho c t ch c tài

chính cho vay v n .
i v i ch đ u t :

u th u ch đ u t s có nhi u c h i đ l a ch n cho mình đ i

tác t t nh t đ th c hi n m t ph n hay toàn b d án. Ch đ u t không nh t thi t ph i
ph thu c vào m t nhà th u mà có th l a ch n nhi u nhà th u khác nhau, m i nhà
th u đ m b o th c hi n m t l nh v c chuyên môn. i u này t o đi u ki n cho ch đ u
t quy n ch đ ng trong vi c chu n b các th t c pháp lý tr

c khi ti n hành m i th u

và trong quá trình t ch c l a ch n nhà th u. Ngoài ra, đ u th u còn có vai trò th c
hi n có hi u qu yêu c u v ch t l

ng công trình, ti t ki m đ

c v n đ u t xây d ng

c b n, b o đ m ti n đ xây d ng công trình. Thông qua đ u th u xây l p, t ng c

ng

qu n lý v n đ u t , tránh th t thoát lãng phí. Cho phép ch đ u t nâng cao trình đ ,
n ng l c đ i ng cán b kinh t k thu t c a chính các ch đ u t .

6


i v i nhà th u: M c tiêu l n nh t là th ng th u, đ đ t đ
th u ph i t hoàn thi n mình trên t t c ph
công nhân viên ch t l

c m c tiêu đó các nhà

ng di n : T ch c qu n lý, đ i ng cán b

ng cao, thi t b máy móc hi n đ i, n ng l c tài chính. Các nhà

th u s ph i c nh tranh v i nhau, ph i phát huy t i đa tính ch đ ng trong vi c tìm
ki m các c h i tham d đ u th u và kí k t h p. Nh đ u th u, các nhà th u ph i đ u
t có tr ng đi m nh m nâng cao n ng l c công ngh và k thu t c a mình. T đó s
nâng cao n ng l c c a doanh nghi p trong tham gia đ u th u. Ngo i ra, các công ty
xây l p ph i t hoàn thi n các m t qu n lý, nâng cao n ng l c c a đ i ng cán b qu n
lý trong tham gia đ u th u và th c hi n công trình đã th ng th u. Thông qua ph

ng

th c đ u th u, các công ty xây l p s t nâng cao hi u qu công tác qu n tr chi phí
kinh doanh, qu n lý tài chính, thúc đ y nâng cao hi u qu kinh t khi giá b th u th p
nh ng v n thu đ

c l i nhu n. Vi c trúng th u c ng giúp cho nhà th u đáp ng đ

c

công n vi c làm cho công nhân viên c a mình, giúp cho doanh nghi p ngày càng phát
tri n
1.1.3.M c tiêu c n đ t đ

c trong quá trình đ u th u:

M c tiêu đ u tiên là đ m b o tính c nh tranh trong đ u th u. M t trong nh ng y u t
đ tđ

c hi u qu c a công tác đ u th u là ph i b o đ m đ

c ch th tr

c quy lu t c nh tranh theo

ng. Trong ho t đ ng đ u th u nói chung và công tác đ u th u c a Vi t

Nam nói riêng, m c tiêu c nh tranh đang ngày càng đ

c t ng c

thì m i có đ ng l c đ sáng t o, c i ti n, kích thích ng

i mua đ a ra các yêu c u phù

h p (th hi n trong HSMT) và ng

ng. Có c nh tranh

i bán c nh tranh v i nhau đ giành đ

v i giá bán c nh tranh song v n b o đ m ch t l

c h p đ ng

ng c a hàng hoá, công trình, d ch v .

M c tiêu th hai là công khai minh b ch trong đ u th u. Công khai, minh b ch trong
đ u th u v a là m t trong nh ng m c tiêu, v a là m t trong nh ng yêu c u c n quán
tri t. Công khai trong đ u th u có th hi u là s không ”che đ y, d u gi m”, không bí
m t vì l i ích c a m t cá nhân ho c t ch c nào đó mà c n th hi n, bày t các n i
dung thông tin theo quy đ nh cho m i ng

i liên quan ho c có quan tâm đ

c bi t.

Hay nói theo m t cách khác thì công khai minh b ch trong đ u th u là các thông tin
liên quan t i vi c tham d th u, t ch c các cu c th u, thông tin v d án, thông tin v
trao th u... đ u ph i đ

c thông báo công khai r ng rãi theo quy đ nh.
7


M c tiêu th ba là b o đ m b o công b ng trong đ u th u. Trong toàn b quá trình
th c hi n đ u th u, ph i h t s c tôn tr ng quy n l i c a các bên có liên quan. M i
thành viên t ch đ u t đ n các nhà th u, các t ch c t v n đ

c thuê th c hi n m t

ph n công vi c c a đ u th u đ u bình đ ng v i nhau tr

c pháp lu t. M i bên có

quy n và trách nhi m đ

c phép cho r ng mình là

ng

c quy đ nh. Ch đ u t không đ

i có quy n cao nh t mu n làm gì thì làm, mu n cho ai trúng th u thì cho. Nhà

th u không đ

c l i d ng quan h thân thi t, ho c nh ng tác đ ng v t ch t đ i v i các

thành viên t chuyên gia đ u th u đ làm sai l ch k t qu đ u th u theo h

ng có l i

cho mình.
M c tiêu th t là phòng ch ng tham nh ng trong đ u th u.
tính lâu dài, v a có tính c p bách tr

ây là m c tiêu v a có

c m t vì Vi t nam đã ký vào công

c qu c t v

ch ng tham nh ng. Có th nói r ng, tham nh ng là m t trong nh ng c n b nh d có
nguy c n y sinh trong quá trình mua s m công vì công qu , tài s n là c a Nhà n

c,

c a chung, thu c s h u toàn dân, đ c bi t trong l nh v c xây l p, xây d ng giao
thông, l nh v c mua s m công có l
x y ra trong đ u th u d

ng v n đ u t th

ng r t l n. Tham nh ng có th

i nhi u hình th c khác nhau, có th k đ n các hành vi tham

nh ng nh : L i d ng ch c v , quy n h n đ

c giao, c ý làm trái pháp lu t d n đ n có

hành đ ng sai trong vi c quy t đ nh trúng th u, ký h p đ ng đ đ

ch

ng b ng l c

t nhà th u; Nh ng nhi u, đòi h i các th có giá tr t t ch c, cá nhân có liên quan đ n
quá trình đ u th u, và do đó có hành đ ng làm sai l ch k t qu đ u th u; Rút ru t công

trình, s d ng các v t t , nguyên li u không đúng v i cam k t trong HSDT và trong
h p đ ng đã ký k t làm gi m ch t l

ng, tu i th c a công trình…

th c hi n m c

tiêu lo i tr tham nh ng này, công tác đ u th u c n ph i: Th nh t, công khai các
thông tin v đ u th u, các yêu c u, đi u ki n trong HSMT; Th hai, t ng c

ng công

tác thanh tra, ki m tra v đ u th u nh m phát hi n và ng n ch n k p th i các hành vi
tham nh ng; Th ba, x lý nghiêm theo đúng quy đ nh c a lu t pháp nh ng hành vi
tham nh ng .

8


Th c tr ng đ u th u trong n

1.2.

1.2.1. Ho t đ ng đ u th u trong n

c hi n nay:
c:

T i Vi t Nam theo th ng kê c a ngành xây d ng t c đ t ng tr

ng ngành xây d ng

c a Vi t Nam nh ng n m g n đây đ ng th 3 trong khu v c Châu Á.
d ng dân d ng và công nghi p theo

c tính thì đ n n m 2030, n

kho ng 105,45 tri u dân và dân s đô th s chi m t l 44,2%, t
tri u ng

ng v i 46,6

i t ng 48% so v i hi n nay. Trong n m 2014, di n tích sàn nhà

ng sàn nhà

bình quân c ng đ t 3-5%/n m. Và theo

t ng thêm

i. T c đ t ng

c tính c a “Ch

phát tri n đô th qu c gia”, t i n m 2020 di n tích sàn nhà bình quân
m2/ng

c ta s có

ng đ

92 tri u m2 so v i n m 2013 và di n tích bình quân 20,6 m2/ng
tr

i v i xây

ng trình

đô th s đ t 29

i, t ng 48% so v i hi n nay. Do đó, ti m n ng phát tri n l nh v c xây d ng

dân d ng s còn r t cao trong th i gian t í.
có kho ng 40% s l
th p. Do đó, l

ng đ

ng v n

i v i xây d ng c s h t ng, Vi t Nam

ng b trong h th ng giao thông có ch t l

c tính c n cho vi c nâng c p h th ng đ

t USD cho đ n n m 2020, t

ng đ

ng th p và r t

ng b s đ t 48-60

ng v i nhu c u đ u t hàng n m vào kho ng

202.000 t VN /n m. Ngoài ra, Chính Ph c ng đã lên k ho ch xây d ng 26 sân bay
10 sân bay qu c t và 16 sân bay n i đ a cho đ n n m 2020. Trong đó, n i b t nh t là
d án sân bay Qu c T Long Thành t i
t USD. Nh v y có th th y đ

ng Nai v i t ng v n đ u t vào kho ng 10

c nhu c u ngành xây d ng hi n nay đ i v i Vi t Nam

là r t l n và s c nh tranh trong đ u th u s là m t ph n t t y u trong đó.
Ng

c dòng th i gian tr v tr

c, khi n n kinh t Vi t Nam còn trong ch đ bao

c p, ng

i bán ch s n xu t và bán nh ng gì mình có và không quan tâm đ n nhu c u

c a ng

i mua, do đó ng

i mua không có quy n l a ch n cho mình nh ng hàng hóa

phù h p. Ch đ n khi n n kinh t Vi t Nam chuy n d n sang h
c nh tranh xu t hi n, khái ni m v đ u th u c ng d n d n đ

ng th tr

ng thì tính

c hình thành và đ

c

ch p nh n. Ngày 12/2/1990 có quy ch đ u th u trong xây d ng do B xây d ng ban
hành. Ngày 13/11/1992 có quy đ nh v qu n lý nh p kh u máy móc thi t b b ng
ngu n v n ngân sách nhà n

c. Tháng 3/1994 B xây d ng ban hành quy ch đ u th u

xây l p. Ngày 16/4/1994 Quy ch đ u th u đ u tiên c a Vi t Nam đ đ

c ban hành

(t v n, công t nh xây l p, máy móc thi t b , đ u th u d án). Tháng 7/1996 quy ch
9


này đ

c s a đ i, b sung (đ u th u mua s m máy móc thi t b thành đ u th u mua

s m hàng hoá, đ u th u d án thành đ u th u l a ch n đ i tác th c hi n d án). Ngày
01/9/1999 quy ch đ

c s a đ i l n 2 và Th t

88/1999/N -CP ngày 01/9/1999 v
29/11/2005 Lu t đ u th u đ u tiên đ

vi c Ban hành Quy ch

u th u. Ngày

c thông qua b i Qu c h i, c th hóa b ng v n

b n lu t các quy ch đ u th u đ công b tr
m iđ đ

ng Chính ph ban hành ngh đ nh s

c đây. Ngày 26/11/2013 Lu t đ u th u

c Qu c h i thông qua đ thay th cho Lu t đ u th u c n m 2005 và hi n

đang có hi u l c. T

ng ng v i Lu t đ u th u này thì ngày 26/6/2014 Chính ph ban

hành Ngh đ nh quy đ nh chi ti t thi hành lu t đ u th u
1.2.2. Môi tr

Môi tr

ng pháp lý trong đ u th u xây d ng t i Vi t Nam:

ng pháp lý là nhân t có nh h

ng tr c ti p và quan tr ng t i v n đ đ u

th u đ i v i các doanh nghi p xây d ng. Có th coi đó nh là lu t ch i trong ho t
đ ng kinh doanh đ

c qui đ nh b i lu t pháp Vi t Nam.

T i Vi t Nam h th ng pháp lý đ u th u đ

c quy đ nh r t rõ trong Lu t s

43/2013/QH13 ngày 26 tháng 11 n m 2013 c a Qu c h i khóa XIII v Lu t

u th u.

.Ngh đ nh s 63/2014/N -CP ngày 26 tháng 6 n m 2014 c a Chính ph quy đ nh chi
ti t thi hành m t s đi u c a Lu t đ u th u v l a ch n nhà th u. Ngoài ra còn có r t
nhi u ngh đ nh thông t h
s d ng v n trong n

ng d n khác. Theo đó quá trình l a ch n nhà th u t v n

c đã có đ y đ c s pháp lý đ th c hi n m t cách ch t ch

đ m b o quá trình t ch c l a ch n nhà th u công khai, minh b ch theo đúng quy đ nh
c a pháp lu t. N u ngu n v n là ngu n v n t ngân hàng hay các t ch c tài chính
n

c ngoài, cá nhân ho c t ch c trong n

nhà n

c hay nói cách khác là s d ng v n ngoài

c thì bên m i th u có th áp d ng quy đ nh riêng trong vi c xét th u và ch

đ nh th u.
1.2.3. Nh ng đi m m i và h n ch trong ho t đ ng đ u th u c a n
1.2.3.1.

c ta hi n nay:

Nh ng đi m m i:

H th ng pháp lý v n b n pháp lu t luôn đ

c c p nh t và đi u ch nh th

ng xuyên,

đ n c nh Lu t đ u th u s 43/2013/QH13 ngày 26 tháng 11 n m 2013 c a Qu c
h i. Theo quy đ nh t i Lu t này, nhà th u s đ

10

ch

ng u đãi khi tham gia đ u th u


trong n

c ho c đ u th u qu c t đ cung c p hàng hóa mà hàng hóa đó có chi phí s n

xu t trong n

c chi m t l t 25% tr lên. Các nhà th u trong n

v i t cách đ c l p ho c liên danh; nhà th u n
n

c mà nhà th u trong n

c tham gia d th u

c ngoài liên danh v i nhà th u trong

c đ m nh m t 25% tr lên giá tr công vi c c a gói th u

khi tham gia đ u th u qu c t đ cung c p d ch v , t v n, d ch v phi t v n, xây l p
s đ

ch

ng u đãi.

ng th i, các nhà th u có t 25% tr lên s l

n gi i; nhà th u có t 25% tr lên là s l

ng lao đ ng là th

ng binh, ng

t t; nhà th u là doanh nghi p nh khi tham gia đ u th u trong n
v , t v n, d ch v phi t v n, xây l p c ng s đ
đ

ch

ng lao đ ng là
i khuy t

c đ cung c p d ch

ng u đãi. Vi c tính u đãi

c th c hi n trong quá trình đánh giá h s d th u, h s đ xu t đ so sánh, x p

h ng h s d th u, h s đ xu t theo cách c ng thêm đi m vào đi m đánh giá c a
nhà th u thu c đ i t

ng u đãi ho c c ng thêm ti n vào giá d th u ho c vào giá

đánh giá c a nhà th u không thu c đ i t
hình th c mua s m t p trung.

ng đ

c u đãi. Lu t

ây là cách th c t ch c m i đ

u th u quy đ nh v
c quy đ nh t i Lu t

này, đó là cách t ch c đ u th u r ng rãi đ l a ch n nhà th u thông qua đ n v mua
s m t p trung nh m gi m chi phí, th i gian, đ u m i t ch c đ u th u, t ng tính
chuyên nghi p trong đ u th u và góp ph n t ng hi u qu kinh t . Các t ch c đ u th u
này đ

c áp d ng trong tr

nhi u, ch ng lo i t

ng t

ng h p hàng hóa, d ch v c n mua s m v i s l

ng

m t ho c nhi u c quan, t ch c, doanh nghi p ho c ch

đ ut .

S ra đ i c a hình th c đ u th u qua m ng v i Thông t liên t ch s 07/2015/TTLTBKH T-BTC v quy đ nh vi c cung c p, đ ng t i thông tin v đ u th u và l a ch n
nhà th u qua m ng.

u th u qua m ng là vi c tin h c hóa các b

c trong quá trình t

ch c l a ch n nhà th u nh m đ n gi n hóa các th t c hành chính trong đ u th u,
công khai thông tin trên h th ng m ng đ u th u qu c gia, gi m thi u s ti p xúc tr c
ti p gi a ch đ u t , bên m i th u v i các nhà th u. Kinh nghi m tri n khai đ u th u
trên th gi i và th c ti n t i Vi t Nam cho th y, đ u th u qua m ng là công c h u
hi u nh t đ t ng c

ng hi u qu mua s m công c a chính ph th hi n

các ch tiêu

v t ng tính c nh tranh, t l ti t ki m cao, gi m th i gian chu n b h s , gi m chi phí
đi l i, chi phí in n c a nhà th u, bên m i th u. Khi đ u th u qua m ng đ

c áp d ng

r ng rãi, chi phí xã h i, chi phí doanh nghi p s gi m r t l n. Nhà th u không c n ph i
11


di chuy n t B c vào Nam ho c đ n các đ a đi m xa xôi đ n p h s d th u. Các
nhà th u có c h i ti p c n thông tin đ u th u, tham d th u ngang b ng nhau thông
qua k t n i Internet đ n h th ng m ng đ u th u qu c gia, lo i b tình tr ng ng n c n
nhà th u mua h s m i th u, thông th u, quân xanh, quân đ xu t hi n t i m t s gói

th u đ u th u truy n th ng hi n nay.Vi c xây d ng h th ng m ng đ u th u qu c gia
còn góp ph n qu n lý th ng nh t thông tin v đ u th u trên ph m vi c n
ki n thu n l i cho các c quan qu n lý nhà n

c, t o đi u

c v đ u th u nâng cao kh n ng giám

sát, th ng kê hi u qu công tác đ u th u
Các nhà th u xây d ng t i Vi t Nam ngày càng l n m nh và t kh ng đ nh đ
l

ng các công trình xây d ng. T vi c ch làm th u ph , các nhà th u xây d ng đã

d nv

n lên, kh ng đ nh ch đ ng . Có nh ng b

vi c thay th nhà th u ngo i
tr

c ch t

ng trong n

t b c và thành công trong

nhi u d án l n, có yêu c u k m thu t cao t i th

c. Qua đó, đóng góp đáng k cho n n kinh t n

công trình quy mô l n, ch t l
1.2.3.2.

c ti n v

c nhà v i nh ng

ng cao, giá thành th p.

Nh ng đi m h n ch :

Buông l ng qu n lý đ u th u. Có m t th c t đáng bu n hi n nay là không ít c quan
qu n lý nhà n

c đang buông l ng công tác qu n lý đ u th u. Nhi u v vi c n i c m

v đ u th u không đ

c các c quan qu n lý nhà n

c gi i quy t m t cách th u đáo,

không làm h t trách nhi m c a ch đ u t , bên m i th u, c p có th m quy n đ i v i
ph m vi công vi c mà mình qu n lý… Và trong m t s tr

ng h p c th , ch đ u t ,

c quan ch c n ng có th m quy n còn đ “chìm xu ng” s vi c, ho c gi i quy t qua
loa, hình th c, gây m t ni m tin c a nhà th u.

L i ích nhóm trong ho t đ ng đ u th u. Do có quan h v i ch đ u t hay do quen bi t
v i nhà th u khác, có ch đ u t còn c n tr các nhà th u ti p c n v i HSMT. Nhi u
chiêu trò nh đ a ch phát hành HSMT không rõ ràng, khó tìm; s đi n tho i liên h
mua HSMT luôn trong tình tr ng không có ng
đ

i nghe ho c thuê bao không liên l c

c. Ch đ u t “phó thác” hoàn toàn cho t v n trong vi c l a ch n nhà th u.. D ng

ph bi n c a chiêu này là thay đ i ch bán HSMT, c nhi u đ n v “làm th t c” phát
hành HSMT…Trong thông báo m i th u không công khai s đi n tho i đ nhà th u

12


liên h mua HSMT. Khi nhà th u đ n đ a đi m phát hành HSMT th y c nh “v
không nhà tr ng” thì không th liên l c đ

c v i ai, tìm ng

n

i đ h i thì nhi u khi b

“đá bóng” gi a các đ n v trong c quan BMT. H n ch s tham gia c a các nhà th u
đ ng ngh a v i vi c c n tr s c nh tranh, phát tri n c a doanh nghi p.
Ph

ng th c đ u th u b ng hình th c ch đ nh th u còn đ

c áp d ng khá r ng rãi

trong nhóm công trình có v n đ u t t các t ch c phi chính ph , quá trình đ u th u
th c hi n còn khép kín d n đ n hi n t

ng thông th u.

V l p h s d th u, đa s các nhà th u l p h s d th u theo công ngh l p ghép
modul. Ph n giá d th u c a các nhà th u nhi u tr

ng h p ch khác nhau ph n th

gi m giá. Ph n l n h s d th u c t trúng th u, sau đó khi th c hi n thì b trí khác c
v nhân s , c v bi n pháp thi công.
V n đ qu n lý sau đ u th u. S n ph m c a quá trình đ u th u cu i cùng là h p đ ng
ký k t gi a ch đ u t và nhà th u trúng th u. Hi u qu đ t đ

c t công tác đ u th u

ph thu c r t nhi u vào vi c th c hi n ngh a v và ràng bu c gi a ch đ u t và nhà
th u nh đã nêu trong h p đ ng. Tuy nhiên trong m t s tr
hi n h p đ ng còn ch a đ

c quan tâm đúng m c. Trong m t s gói th u xây l p, nhà

th u có tâm lý th c hi n h p đ ng c m ch ng đ đ
có các thay đ i v chính sách c a nhà n
tr

ng h p vi c qu n lý th c

c đi u ch nh giá tr h p đ ng khi

c v ti n l

ng, giá ca máy,… Trong m t s

ng h p khác, nhà th u khi th c hi n h p đ ng đã không đ m b o đ

c n ng l c tài

chính d n đ n ch m tr trong tri n khai d án. Ngoài ra, m t s ch đ u t ch a quan
tâm th c hi n công tác giám sát thi công, đôn đ c các nhà th u xây l p đ m b o ti n
đ đúng quy đ nh.
1.3.

N ng l c c nh tranh trong công tác đ u th u:

1.3.1. Khái ni m c nh tranh :
1.3.1.1.

c đi m c a c nh tranh:

Theo Bách khoa toàn th m Wikipedia thì c nh tranh đ

c đ nh ngh a là s ganh đua

gi a các ch th kinh t (nhà s n xu t, nhà phân ph i, bán l , ng
nhân…) nh m giành l y nh ng v th t o nên l i th t

ng

ng đ i trong s n xu t, tiêu th

hay tiêu dùng hàng hóa, d ch v hay các l i ích v kinh t , th
13

i tiêu dùng, th

ng m i khác đ thu


đ

c nhi u l i ích nh t cho mình [1]. Thu t ng "C nh tranh" đ

bi n hi n nay trong nhi u l nh v c nh kinh t , th

c s d ng r t ph

ng m i, lu t, chính tr , quân s ,

sinh thái, th thao. Theo nhà kinh t h c Michael Porter c a M thì: C nh tranh là
giành l y th ph n. B n ch t c a c nh tranh là tìm ki m l i nhu n, là kho n l i nhu n
cao h n m c l i nhu n trung bình mà doanh nghi p đang có. K t qu quá trình c nh
tranh là s bình quân hóa l i nhu n trong ngành theo chi u h

ng c i thi n sâu d n

đ n h qu giá c có th gi m đi.
góc đ th

ng m i, c nh tranh là m t tr n chi n gi a các doanh nghi p và các

ngành kinh doanh nh m chi m đ

c s ch p nh n và lòng trung thành c a khách hàng.

H th ng doanh nghi p t do đ m b o cho các ngành có th t mình đ a ra các quy t
đ nh v m t hàng c n s n xu t, ph

ng th c s n xu t, và t đ nh giá cho s n ph m hay

d ch v
C nh tranh là s n ph m t t y u c a s phát tri n n n kinh t xã h i. Trong m i ph
di n c a cu c s ng ý th c v
đ ng c a con ng

n lên luôn là y u t ch đ o h

ng

ng suy ngh và hành

i. H at đ ng s n xu t kinh doanh là m t l nh v c quan tr ng trong

đ i s ng xã h i, trong đó ý th c v

n lên không đ n thu n là mong mu n đ t đ

m t m c tiêu nào đó mà còn là tham v ng tr thành ng

c

i đ ng đ u. Suy ngh và hành

đ ng trong s n xu t kinh doanh b chi ph i r t nhi u b i tính kinh t kh c nghi t.
Trong giai đo n hi n nay, y u t đ
tr

c coi là kh c nghi t nh t là c nh tranh. Môi

ng ho t đ ng c a doanh nghi p ngày nay đ y bi n đ ng và c nh tranh hi n nay là

cu c đ u tranh gay g t, quy t li t gi a các ch th kinh t tham gia vào th tr

ng

nh m giành gi t nhi u các l i ích kinh t h n v mình.
N ng l c c nh tranh c a doanh nghi p là s th hi n th c l c và l i th c a doanh
nghi p so v i đ i th c nh tranh trong vi c tho mãn t t nh t các đòi h i c a khách
hàng đ thu l i nhu n ngày càng cao, b ng vi c khai thác, s d ng th c l c và l i th
bên trong, bên ngoài nh m t o ra nh ng s n ph m, d ch v h p d n ng
t n t i và phát tri n, thu đ
th c nh tranh trên th tr

i tiêu dùng đ

c l i nhu n ngày càng cao và c i ti n v trí so v i các đ i

ng. N ng l c canh tranh c a doanh nghi p đ

c t o ra t

th c l c c a doanh nghi p và là các y u t n i hàm c a m i doanh nghi p. N ng l c
c nh tranh không ch đ

c tính b ng các tiêu chí v công ngh , tài chính, nhân l c, t
14


ch c qu n tr doanh nghi p,… mà n ng l c c nh tranh c a doanh nghi p g n li n v i
u th c a s n ph m mà doanh nghi p đ a ra th tr

ng. N ng l c c nh tranh c a

doanh nghi p g n v i th ph n mà nó n m gi , c ng có quan đi m đ ng nh t c a
doanh nghi p v i hi u qu s n xu t kinh doanh…
N ng l c c nh tranh còn có th đ
đ

c hi u là kh n ng t n t i trong kinh doanh và đ t

c m t s k t qu mong mu n d

i d ng l i nhu n, giá c , l i t c ho c ch t l

các s n ph m c ng nh n ng l c c a nó đ khai thác các c h i th tr
làm n y sinh th tr

ng hi n t i và

ng m i.

N ng l c c nh tranh c a m t doanh nghi p chính là nh ng l i th v
doanh nghi p có đ

ng

ct

t tr i mà m t

ng ng v i các đ i th cùng ho t đ ng trên m t th tr

ng,

Nghiên c u các ch tiêu t o nên l i th c nh tranh trong b i c nh c nh tranh khu v c
và qu c t c a các doanh nghi p hàng đ u Vi t Nam hi n nay
1.3.1.2.

C nh tranh trong đ u th u xây d ng:

Tính c nh tranh c a đ u th u trong xây d ng th hi n

n i l c bên trong c a doanh

nghi p, nó bao g m các n ng l c nh tài chính, k thu t công ngh , marketing, k t c u
t ch c, ngu n nhân l c,… Ngoài ra còn ph thu c vào các yêu t khách quan bên
ngoài, ví d nh đ i th c a doanh nghi p mình là ai… Doanh nghi p xây d ng s

ph i s d ng toàn b nh ng n ng l c đó đ t o l i th cho mình so v i các đ i th
khác.
Vì m c tiêu khi tham gia đ u th u là ph i giành đ

c chi n th ng nên vi c xây d ng

n ng l c c nh tranh trong đ u th u có ý ngh a r t quan tr ng. Chính m c tiêu này s là
đ ng l c đ doanh nghi p phát huy đ

c tính n ng đ ng, sáng t o trong đ u th u, tích

c c tìm ki m thông tin, xây d ng các m i quan h , tìm m i cách nâng cao uy tín,
th

ng hi u trên th tr

ng. Và trong quá trình th c hi n d án, v i yêu c u ph i đ m

b o đúng ti n đ , đúng k ho ch và hoàn thành càng s m càng t t đã thúc đ y doanh
nghi p tìm m i cách nâng cao n ng l c v k thu t công ngh tiên ti n đ rút ng n
th i h n thi công. M t khác, vi c th ng th u s giúp doanh nghi p t o đ
vi c làm và thu nh p cho ng
doanh nghi p, ng

c công n

i lao đ ng, nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a

c l i n u doanh nghi p tr

15

t th u thì s không có vi c làm, không


t ođ

c thu nh p cho ng

i lao đ ng, hi u qu kinh doanh gi m sút, n u kéo dài thì

s d n đ n thua l , phá s n.
Các nhà th u xây d ng có th c nh tranh v i nhau b ng giá d th u. Có th coi đây là
ch tiêu quan tr ng, có th quy t đ nh đ n vi c doanh nghi p có trúng th u hay không.
Hay nh c nh tranh b ng ch t l

ng công trình. Ch t l

ng s n ph m là kh n ng tho

mãn nhu c u c a khách hàng, m t s n ph m hay công trình đ

c coi là t t khi nó đáp

ng đ y đ các yêu c u c a khách hàng. C nh tranh b ng ti n đ thi công. Ti n đ thi
công là b ng k ho ch t ng h p vi c th c hi n các b

c công vi c trong công tác thi

công công trình c a nhà th u. Ti n đ thi công th hi n nh ng cam k t c a doanh

nghi p v các m t ch t l

ng, an toàn lao đ ng, th i h n bàn giao công trình. B ng

ti n đ thi công giúp ch đ u t đánh giá đ

c n ng l c c a nhà th u trên các m t nh

trình đ qu n lý, k thu t thi công, n ng l c máy móc thi t b , nhân l c. C nh tranh
b ng n ng l c tài chính. Ti m l c c a công ty c ng s

nh h

ng r t l n đ n tâm lý

c a ch đ u t . C nh tranh b ng máy móc thi t b , công ngh thi công. máy móc thi t
b đ

c xem là b ph n ch y u và quan tr ng nh t trong tài s n c đ nh c a doanh

nghi p. Nó là th

c đo trình đ k thu t, là th hi n n ng l c hi n có đ ng th i là nhân

t quan tr ng góp ph n t ng kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p trong đ u th u.
Trong quá trình ch m th u n ng l c v máy móc thi t b đ
k , b i vì nó có tác đ ng r t l n đ n ch t l

c ch đ u t xem xét r t

ng và ti n đ thi công.

1.3.2. Nh ng nhân t có tác đ ng t i n ng l c c nh tranh :
u th u là m t cu c c nh tranh gay g t, nhi u chi n thu t và có nh ng di n bi n b t
ng mà nhà th u ph i có s chu n b k càng, có b n l nh c ng nh hi u lu t ch i đ
có th th ng th u. Nh tác gi đã đ c p

m c trên, các nhân t có th

nh h

ng t i

n ng l c c nh tranh có th chia ra làm hai nhóm: nhân t bên trong và nhân t bên
ngoài c a doanh nghi p xây d ng.
Các nhân t bên trong b n thân m i doanh nghi p:
M t là, ngu n tài chính. Là ngu n l c quan tr ng và quy t đ nh đ n m i ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p.

i v i n n kinh t th tr

có v n b ng ti n hay b ng ngu n l c tài chính đ th c hi n đ

16

ng, doanh nghi p ph i
c ho t đ ng s n xu t


kinh doanh. V i ngu n tài chính này doanh nghi p s chi cho các ho t đ ng nh đ u

t m i, mua nguyên v t li u, tr l

ng cho công nhân.

ây có th coi là m t ngu n

v n l u đ ng c a doanh nghi p, ph c v tái đ u t s n xu t.
M t đ c tr ng c a ngành xây l p là c n m t l

ng v n r t l n và v n b đ ng r t lâu

các công trình, hay nói cách khác vòng quay c a v n r t ch m.

c đi m này d n đ n

th c t là các công ty xây d ng ph i là nh ng công ty có ngu n v n r t r i rào đ đ
trang tr i chi phí thi công trong th i gian dài tr

c khi công trình hoàn thành bàn giao

cho bên ch công trình. Do v y, n ng l c tài chính là m t y u t quy t đ nh l i th c a
nhà th u trong quá trình tranh th u.
ó là kh n ng, trình đ v khoa h c k

Hai là máy móc thi t b công ngh thi công .

thu t c a nhà th u, nó là tài s n c đ nh c a doanh nghi p. N ng l c v thi t b và xe
máy thi công s đ

c các nhà th u gi i thi u trong h s , nó ch ng minh cho bên m i

th u bi t kh n ng huy đ ng ngu n l c v xe máy thi công công trình đáp ng yêu câù
c a ch đ u t . N ng l c v thi t b s đ

c đánh giá qua : Ngu n l c v máy móc

thi t b và xe máy thi công c a doanh nghi p th hi n thông qua t ng giá tr các tài s n
là máy móc thi t b và xe máy thi công hi n có c a doanh nghi p v s l

ng, ch ng

lo i c a các máy móc thi t b đó. N u ngu n l c này không đ m b o doanh nghi p
ph i đi thuê ph c v cho thi công s

nh h

ng đ n kh n ng tranh th u. Trình đ hi n

đ i c a công ngh s n xu t, t c là các máy móc thi t b công ngh c a doanh nghi p
s d ng có hi n đ i so v i trình đ công ngh hi n t i trong ngành xây d ng hay
không. Trình đ hi n đ i c a công ngh đ
đ c tính s d ng, công su t và ph

c th hi n qua các thông s k thu t v

ng pháp s n xu t c a công ngh ho c có th đánh

giá qua thông s v n m s n xu t, qu c gia s n xu t và giá tr còn l i c a máy móc
thi t b .
Th ba là ngu n nhân l c. Tr

nghi p t i ch t l

c h t, nh h

ng c a ngu n nhân l c trong doanh

ng c a công tác d th u th hi n m t cách tr c ti p thông qua vi c

b trí nhân l c t i hi n tr

ng, ch t l

ng h s d th u do nhà th u l p. Ch t l

ng

c a đ i ng qu n tr viên cao c p tr c ti p qu n lý quá trình thi công c ng nh ch t
l

ng và s phù h p v c c u ngành ngh c a đ i ng công nhân tham gia thi công

công trình. Trình đ và công tác l p h s d th u c a nhà th u, nhà th u có th b lo i
17