Biện pháp quản lý công tác xã hội hóa giáo dục của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông tỉnh thừa thiên huế (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN VĂN NGHIỆM

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÓA GIÁO
DỤC CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

QUẢN LÝ
DemoChuyên
Versionngành:
- Select.Pdf
SDKGIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. LÊ KHÁNH TUẤN

HUẾ, NĂM 2014

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung
thực, được các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng công bố

trong bất kỳ công trình nào khác.
TÁC GIẢ

Nguyễn Văn Nghiệm

Demo Version - Select.Pdf SDK

ii


LỜI CẢM ƠN

Trân trọng cảm ơn Khoa Tâm lý – Giáo dục, Phòng Đào tạo Sau đại học,
Trường Đại học Sư phạm Huế cùng quý thầy giáo, cô giáo đã tham gia giảng dạy và
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, với lòng kính trọng và tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng
biết ơn sâu sắc đến thầy giáo Phó Giáo sư – Tiến sỹ Lê Khánh Tuấn, người đã dành
rất nhiều thời gian tâm huyết hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và
hoàn thành luận văn
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc, các Phòng ban của Sở Giáo dục
và Đào tạo Thừa Thiên Huế; các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương các huyện,
thị xã, thành phố; Ban giám hiệu, giáo viên, hội cha mẹ học sinh các trường trung
học phổ thông trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ
tôi trong quá trình nghiên cứu.
Xin bày tỏ tình cảm chân thành, lòng biết ơn đến gia đình, đồng nghiệp, bạn

Demo Version - Select.Pdf SDK

bè,… đã giúp đỡ, động viên, khích lệ tôi trong quá trình hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng hoàn thành luận văn nhưng chắc chắn không

tránh khỏi những thiếu sót. Với mong muốn luận văn được góp phần vào sự phát
triển giáo dục và đào tạo của Tỉnh nhà, kính mong nhận được sự góp ý của quý thầy
cô và đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Thừa Thiên Huế, tháng 5 năm 2014
Nguyễn Văn Nghiệm

iii


MỤC LỤC
Trang phụ bìa ........................................................................................................... i
Lời cam đoan........................................................................................................... ii
Lời cảm ơn .............................................................................................................iii
Mục lục .................................................................................................................. iv
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
NỘI DUNG ............................................................................................................ 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÓA
GIÁO DỤC CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG THPT ............................... 5
1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................... 7
1.3. Quan điểm, mục tiêu, vai trò và nguyên tắc xã hội hóa giáo dục trong giai
đoạn hiện nay .................................................................................................... 12
1.4. Quản lý công tác xã hội hoá giáo dục ở trường THPT ................................ 15
1.5. Chức năng, nhiệm vụ của hiệu trưởng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý
công tác xã hội hóa giáo dục ở trường THPT .................................................... 22

- Select.Pdf SDK
* Tiểu kếtDemo
ChươngVersion
1 ..........................................................................................

27
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC
CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG THPT TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ........ 28
2.1. Khái quát về tự nhiên, kinh tế - xã hội, tình hình giáo dục và đào tạo tỉnh
Thừa Thiên Huế ................................................................................................ 28
2.2. Thực trạng công tác xã hội hoá giáo dục ở các trường THPT tỉnh Thừa Thiên
Huế ................................................................................................................... 36
2.3. Thực trạng quản lý công tác XHHGD của hiệu trưởng các trường THPT tỉnh
Thừa Thiên Huế ................................................................................................ 47
2.4. Đánh giá chung........................................................................................... 52
* Tiểu kết Chương 2 .......................................................................................... 60
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC XÃ HỘI HÓA GIÁO DỤC
CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG THPT TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ... 61
3.1. Cơ sở xác lập các biện pháp ........................................................................ 61

iv


3.2. Biện pháp quản lý công tác xã hội hóa giáo dục của hiệu trưởng các trường
THPT tỉnh Thừa Thiên Huế ............................................................................... 63
3.2.1. Tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, cha
mẹ học sinh, các lực lượng xã hội về công tác xã hội hóa giáo dục................ 63
3.2.2. Thực hiện tốt, có hiệu quả các chức năng quản lý của hiệu trưởng....... 67
3.2.3. Phát huy vai trò chủ đạo, nòng cốt của nhà trường THPT trong công tác
xã hội hóa giáo dục ....................................................................................... 72
3.2.4. Bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước và nhân
dân làm chủ công tác XHHGD ở trường THPT ............................................. 74
3.2.5. Thu hút và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực XHHGD nhà trường .... 77
3.2.6. Thực hiện đầy đủ các cơ chế, chính sách và các chế định của Nhà nước
về XHHGD ................................................................................................... 79

3.2.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......................................................... 81
3.3. Khảo nghiệm nhận thức về mức độ quan trọng, tính cấp thiết và khả thi của
các biện pháp..................................................................................................... 82
* Tiểu kết Chương 3 .......................................................................................... 86

VersionNGHỊ
- Select.Pdf
SDK
KẾT LUẬNDemo
VÀ KHUYẾN
.....................................................................
88
1. Kết luận ......................................................................................................... 88
2. Khuyến nghị .................................................................................................. 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 93
PHỤ LỤC

v


DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

BẢNG
Bảng 2.1. Tình hình học sinh trung học phổ thông ................................................. 30
Bảng 2.2. Kết quả xếp loại học lực và hạnh kiểm của học sinh THPT ................... 31
Bảng 2.3. Tình hình đội ngũ giáo viên THPT ........................................................ 32
Bảng 2.4. Ngân sách giáo dục và đào tạo tỉnh Thừa Thiên Huế qua các năm ................. 34
Bảng 2.5. Kết quả trưng cầu ý kiến về sự cần thiết của công tác XHHGD ........................ 37
Bảng 2.6. Kết quả trưng cầu ý kiến về tầm quan trọng của công tác XHHGD.................. 38
Bảng 2.7. Kết quả trưng cầu ý kiến về mục tiêu của công tác XHHGD.................. 38

Bảng 2.8 Kết quả trưng cầu ý kiến về các quan điểm của công tác XHHGD.................... 39
Bảng 2.9 Kết quả trưng cầu ý kiến về nội dung cơ bản công tác XHHGD........................ 40
Bảng 2.10 Kết quả trưng cầu ý kiến về tình hình hoạt động của hội đồng giáo dục
của địa phương ...................................................................................................... 41
Bảng 2.11 Kết quả trưng cầu ý kiến về tình hình hoạt động của ban đại diện cha mẹ

Demo Version - Select.Pdf SDK

học sinh trường...................................................................................................... 42
Bảng 2.12 Kết quả trưng cầu ý kiến về những nội dung cơ bản công tác XHHGD ở
trường THPT ......................................................................................................... 43
Bảng 2.13 Kết quả trưng cầu ý kiến về việc thực hiện công tác XHHGD ở trường
THPT tỉnh Thừa Thiên Huế ................................................................................... 44
Bảng 2.14 Kết quả trưng cầu ý kiến về mức độ tham gia của các cơ quan, ban, ngành,
tổ chức kinh tế - xã hội đối với công tác XHHGD trường THPT ở địa phương .... 47
Bảng 2.15 Đánh giá về mức độ thực hiện các hình thức đóng góp của địa phương
trong công tác XHHGD ở trường THPT ................................................................ 48
Bảng 2.16 Kết quả trưng cầu ý kiến về thực hiện quản lý công tác XHHGD của
hiệu trưởng THPT ở địa phương ............................................................................ 49
Bảng 3.1. Về mức độ quan trọng của biện pháp ..................................................... 83
Bảng 3.2. Về tính cấp thiết của biện pháp .............................................................. 84
Bảng 3.3. Tính khả thi của biện pháp ..................................................................... 85

vi


BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tỷ lệ xếp loại học lực của học sinh THPT tỉnh Thừa Thiên Huế ....... 32
Biểu đồ 2.2. Tỷ lệ đạt trình độ trên chuẩn của giáo viên THPT tỉnh Thừa Thiên Huế. 33
Biểu đồ 3.1. So sánh mối tương quan giữa mức độ quan trọng, ............................. 86

SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1 Vai trò của thông tin trong thực hiện các chức năng quản lý................... 21
Sơ đồ 3.1 Sơ đồ về mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................. 81

Demo Version - Select.Pdf SDK

vii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt

Viết đầy đủ

BCHTW

Ban chấp hành Trung ương

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH

Công nghiệp hóa

ĐCSVN

Đảng Cộng sản Việt Nam

GD

Giáo dục

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GDTX

Giáo dục thường xuyên

GS.VS.

Giáo sư Viện sĩ

HĐH

Hiện đại hóa

HĐND

Hội đồng nhân dân

KTTH-HN

Kỹ thuật tổng hợp – Hướng nghiệp

PCGD

Phổ cập giáo dục

QLGD

Quản lý giáo dục

TCCN

Trung cấp chuyên nghiệp

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TW

Trung ương

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

XHH

Xã hội hóa

XHHGD

Xã hội hóa giáo dục

Demo Version - Select.Pdf SDK

viii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của toàn dân, toàn Đảng. Xã hội hóa giáo
dục (XHHGD) là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm khuyến khích, huy
động mọi người trong xã hội tham gia, đóng góp vào sự nghiệp giáo dục, xây dựng
một xã hội học tập liên tục và suốt đời. Nghị quyết TW 6 (Khóa IX) của Đảng đã
khẳng định: “Đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, xây dựng xã hội học tập, coi sự nghiệp
giáo dục của toàn dân là một giải pháp quan trọng để tiếp tục phát triển giáo dục.
Nhà nước khuyến khích mọi đóng góp, mọi sáng kiến cho giáo dục”.
Nghị quyết số 90/CP ngày 21/8/1997 của Thủ tướng Chính phủ về “Phương
hướng và chủ trương xã hội hóa trong các hoạt động giáo dục, y tế, văn hóa” là vận
động và tổ chức sự tham gia rộng rãi của nhân dân, của toàn xã hội vào sự phát triển
các sự nghiệp đó nhằm từng bước nâng cao mức hưởng thụ về giáo dục, y tế, văn hoá
và sự phát triển về thể chất và tinh thần của nhân dân. Phát huy những thành quả đã
đạt được trong công tác xã hội hóa, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 05/2005/NQ-

Demo Version - Select.Pdf SDK

CP ngày 18/4/2005, về việc tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động giáo dục, y
tế, văn hóa; đồng thời tổ chức sơ kết đánh giá, đúc rút kinh nghiệm, kịp thời điều
chỉnh, bổ sung các cơ chế chính sách, các giải pháp phối hợp giữa các bộ, các ban
ngành, nhằm tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác XHHGD.
XHHGD là sự vận động, tổ chức tham gia của toàn xã hội vào sự nghiệp phát
triển giáo dục; xây dựng được môi trường giáo dục lành mạnh, bình đẳng. Xã hội hóa
và đa dạng hóa các hình thức hoạt động giáo dục là mở rộng các nguồn đầu tư, khai
thác các tiềm năng về nhân lực, vật lực và tài lực trong xã hội để phát triển giáo dục;
phát huy và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của nhân dân, tạo điều kiện để các
hoạt động giáo dục đạt hiệu quả tốt.
Đối với các trường trung học phổ thông (THPT), XHHGD vừa là chủ trương,
vừa là giải pháp để các trường tham mưu với địa phương trong việc huy động mọi
nguồn lực phục vụ cho các hoạt động giảng dạy, giáo dục của mình. Làm tốt công
tác XHHGD sẽ góp phần quan trọng trong việc hoàn chỉnh công tác tổ chức của nhà
1


trường, xây dựng đội ngũ, bổ sung cơ sở vật chất theo hướng đồng bộ, hiện đại, tạo
điều kiện vững chắc cho sự phát triển bền vững của trường THPT.
Thực hiện chủ trương XHHGD của Đảng và Nhà nước, nhiều năm qua, các
trường THPT trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đã có những hoạt động tích cực và
đạt những thành tựu nhất định, góp phần vào việc nâng cao chất lượng giáo dục.
Tuy nhiên, nhìn chung, hoạt động XHHGD và công tác quản lý hoạt động
XHHGD trong trường THPT hiện vẫn còn nhiều lúng túng, bất cập; chưa có sự
đồng bộ trong các giải pháp nhằm đưa hoạt động này vào ổn định và có hiệu quả
cao. Đặc biệt, đến nay chưa có một công trình nghiên cứu khoa học nào thật sự
đầy đủ, hoàn chỉnh cả về lý luận và thực tiễn về công tác XHHGD phù hợp với

đặc điểm tình hình kinh tế, xã hội trên địa bàn tỉnh để từ đó có một định hướng có
tính khả thi cho hoạt động XHHGD, đặc biệt là công tác quản lý XHHGD của
hiệu trưởng các trường THPT.
Xuất phát từ yêu cầu có tính cấp thiết nhằm đáp ứng sự phát triển giáo dục ở
các trường THPT một cách toàn diện, đồng thời vận dụng thành tựu của các công
trình nghiên cứu có liên quan, kết hợp với thực tiễn hoạt động XHHGD ở các

Demo Version - Select.Pdf SDK

trường THPT trên địa bàn tỉnh, chúng tôi chọn đề tài “Biện pháp quản lý công tác
xã hội hóa giáo dục của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông tỉnh Thừa
Thiên Huế” làm đề tài luận văn tốt nghiệp, hy vọng đề tài sẽ đóng góp được những
biện pháp thiết thực, hữu hiệu nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công
tác quản lý XHHGD ở các trường THPT tỉnh Thừa Thiên Huế trong thời gian tới.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý công
tác XHHGD của hiệu trưởng các trường THPT trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế,
đề xuất các biện pháp quản lý để từng bước củng cố, nâng cao hiệu quả công tác
quản lý XHHGD ở trường THPT từ nay đến năm 2020.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý XHHGD của hiệu trưởng các trường THPT trên địa bàn
tỉnh Thừa Thiên Huế.
2


3.2 Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý công tác XHHGD của hiệu trưởng các trường THPT
tỉnh Thừa Thiên Huế.
4. Giả thuyết khoa học

Quản lý công tác XHHGD của hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Thừa
Thiên Huế trong thời gian qua đã có nhiều tiến bộ, bước đầu đạt được những kết
quả nhất định, song vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế, bất cập. Nếu có sự vận
dụng hợp lý cơ sở lý luận, đánh giá chính xác thực trạng, từ đó xây dựng được các
biện pháp quản lý công tác XHHGD một cách hệ thống, khoa học và khả thi sẽ giúp
hiệu trưởng nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững
của các trường THPT.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác quản lý XHHGD của hiệu trưởng
trong các trường THPT.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý XHHGD của hiệu trưởng các
trường THPT trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.

Demo Version - Select.Pdf SDK

- Đề xuất các biện pháp quản lý công tác XHHGD của hiệu trưởng các
trường THPT trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.
6. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các vấn đề nghiên cứu, tác giả sử dụng các nhóm phương pháp sau:
6.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các
tài liệu có liên quan nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.
6.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn, thu thập thông tin, đánh giá thực trạng để
dựng cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm, phương pháp lấy ý kiến chuyên gia để
khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp.
6.3. Phương pháp thống kê toán học:
Để xử lý số liệu đã thu thập được trong quá trình nghiên cứu.
3

7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài
7.1. Giới hạn phạm vi, thời gian khảo sát:
- Đề tài đi sâu nghiên cứu thực trạng công tác XHHGD và quản lý công tác
XHHGD của người hiệu trưởng ở các trường THPT tỉnh Thừa Thiên Huế hiện nay
thông qua chọn mẫu khảo sát tại 25/40 trường (62,5%) đại diện đủ 3 địa bàn: vùng
núi, đồng bằng và thành phố. Qua đó, đề xuất các biện pháp quản lý công tác
XHHGD ở các trường THPT từ nay đến năm 2020.
- Thời gian khảo sát: Chủ yếu trong 5 năm, từ 2008 đến 2013; nhận định,
đánh giá cho cả thời kỳ từ 2005 đến nay.
7.2. Giới hạn khách thể điều tra:
- Đại diện lãnh đạo Đảng, chính quyền, các ban ngành địa phương.
- Đại diện lãnh đạo, cán bộ chuyên viên Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT).
- Hiệu trưởng các trường THPT.
- Đại diện các đoàn thể, giáo viên trường THPT.
8. Cấu trúc luận văn
Gồm 3 phần: Mở đầu; Nội dung; Kết luận và khuyến nghị
8.1. Mở đầuDemo Version - Select.Pdf SDK
8.2. Nội dung
Gồm 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý công tác XHHGD của hiệu trưởng các
trường THPT.
- Chương 2: Thực trạng quản lý công tác XHHGD của hiệu trưởng các
trường THPT tỉnh Thừa Thiên Huế.
- Chương 3: Biện pháp quản lý công tác XHHGD của hiệu trưởng các trường
THPT tỉnh Thừa Thiên Huế.
8.3. Kết luận và khuyến nghị
8.4. Danh mục tài liệu tham khảo
8.5. Phụ lục

4