tính toán, thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa việt nam với lưu lượng 6000 m3 ngày đêm

MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………………..8
CHƯƠNG 1.TỔNG QUAN VỀ NGÀNH SỮA VÀ VẤN ĐỀ VỀ MÔI TRƯỜNG...…11
1.1.TỔNG QUAN VỀ NGÀNH SỮA .....................................................................................11
1.1.1. Quá trình phát triển.........................................................................................11
1.1.2. Thành phần của sữa ........................................................................................11
1.1.3. Quy trình sản xuất một số sản phẩm từ sữa....................................................13
1.2.
TÁC ĐỘNG CỦA NGÀNH SỮA TỚI MÔI TRƯỜNG ....................................................19
1.2.1. Phát thải vào không khí ..................................................................................19
1.2.2. Tiếng ồn..........................................................................................................19
1.2.3. Chất thải..........................................................................................................19
1.2.4. Nước thải ........................................................................................................19
1.2.4.1.Nguồn gốc phát sinh:..................................................................................19
1.2.4.2.Tính chất nước thải.....................................................................................20
1.3.
CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI ................................................................20
1.3.1. Các thông số nước thải ...................................................................................20
1.3.2. Các phương pháp xử lý nước thải ..................................................................22
1.3.2.1.Phương pháp xử lý cơ học..........................................................................22
1.3.2.2.Phương pháp xử lý hóa lý...........................................................................26
1.3.2.3.Phương pháp xử lý sinh học .......................................................................30
1.4.
MỘT SỐ CÔNG TRÌNH XỬ LÝ NƯỚC THẢI NHÀ MÁY SỮA .....................................38
1.4.1. Hệ thống xử lý nước thải của nhà máy sữa Nutifood.....................................38
1.4.2. Hệ thống xử lý nước thải của nhà máy sữa Thống nhất.................................41
CHƯƠNG 2.HIỆN TRẠNG SẢN XUẤT VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG NƯỚC TẠI
NHÀ MÁY SỮA VIỆT NAM…………………………………………………………. .43
2.1.
GIỚI THIỆU VỀ NHÀ MÁY SỮA VIỆT NAM ............................................................43
2.1.1. Vị trí địa lý và hiện trạng khu vực xây dựng..................................................43
2.1.1.1.Vị trí địa lý..................................................................................................43

2.1.1.2.Hiện trạng khu vực xây dựng nhà máy ......................................................43
2.1.2. Cơ cấu tổ chức ................................................................................................43
2.1.3. Cơ sở hạ tầng ..................................................................................................45
2.1.3.1.Các hạng mục công trình trong nhà máy sữa Việt Nam tại Khu công
nghiệp Mỹ Phước II................................................................................................45
2.1.4. Hoạt động sản xuất .........................................................................................46
2.1.4.1.Lĩnh vực hoạt động.....................................................................................46
2.1.4.2.Quy trình sản xuất ......................................................................................46


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
2.1.4.3.Nguyên liệu sản xuất ..................................................................................51
2.1.4.4.Nhu cầu hóa chất sử dụng ..........................................................................52
2.1.4.5.Nhu cầu nhiên liệu, năng lượng sử dụng....................................................52
2.1.4.6.Nhu cầu sử dụng nước................................................................................52
2.1.4.7.Nhu cầu lao động........................................................................................53
2.2.
TÌM HIỂU VỀ NƯỚC THẢI CỦA NHÀ MÁY..............................................................53
2.2.1. Nguồn gốc phát sinh và tính chất của nước thải ............................................53
2.2.1.1.Nước thải sinh hoạt.....................................................................................53
2.2.1.2.Nước thải sản xuất ......................................................................................54
2.2.2. Những ảnh tới môi trường ..............................................................................58
CHƯƠNG 3.ĐỀ XUẤT CÔNG NGHỆ XỬ LÝ VÀ TÍNH TOÁN THIẾTBỊ…………. 59
3.1.
NGUYÊN TẮC LỰA CHỌN CÔNG NGHỆ XỬ LÝ ......................................................59
3.1.1. Yêu cầu thiết kế và vận hành..........................................................................59
3.1.2. Thông số thiết kế ............................................................................................60
3.2.

ĐỀ XUẤT CÔNG NGHỆ XỬ LÝ ...............................................................................61
3.2.1. Công nghệ 1....................................................................................................61
3.2.2. Công nghệ 2....................................................................................................64
3.2.3. So sánh và lựa chọn công nghệ ......................................................................67
3.2.4. Dự tính hiệu suất công trình xử lý..................................................................68
3.3.
TÍNH TOÁN CÔNG TRÌNH......................................................................................69
3.3.1. Các thông số tính toán ....................................................................................69
3.3.2. Tính toán song chắn rác..................................................................................69
3.3.3. Hố thu gom .....................................................................................................73
3.3.4. Bể điều hòa .....................................................................................................75
3.3.5. Bể trộn hóa chất..............................................................................................79
3.3.5.1.Bể hòa trộn phèn.........................................................................................79
3.3.5.2.Bể hòa trộn polymer ...................................................................................80
3.3.6. Bể tuyển nổi....................................................................................................80
3.3.7. Bể trung gian ..................................................................................................87
3.3.8. Bể UASB ........................................................................................................89
3.3.9. Bể aerotank .....................................................................................................98
3.3.10. Bể lắng thứ cấp (bể lắng ly tâm) ..................................................................107
3.3.11. Bể khử trùng .................................................................................................113
3.3.12. Bể nén bùn ....................................................................................................115
SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

2


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm

3.3.13. Máy ép bùn băng tải: ....................................................................................119
3.4.
TÍNH TOÁN CHI PHÍ ............................................................................................121
3.4.1. Chi phí xây dựng ..........................................................................................121
CHƯƠNG 4.QUẢN LÝ – VẬN HÀNH – SỰ CỐ VÀ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC….131
4.1.
NGUYÊN TẮC VẬN HÀNH VÀ BẢO DƯỠNG THIẾT BỊ NHÀ MÁY ..........................131
4.1.1. Nguyên tắc vận hành nhà máy .....................................................................131
4.1.2. Nguyên tắc vận hành thiết bị ........................................................................131
4.1.3. Nguyên tắc bảo dưỡng thiết bị .....................................................................131
4.2.
VẬN HÀNH GIAI ĐOẠN ĐƯA NHÀ MÁY VÀO SỬ DỤNG .......................................132
4.2.1. Bể UASB ......................................................................................................132
4.2.2. Bể aerotank ...................................................................................................133
4.3.
MỘT VÀI SỰ CỐ THƯỜNG GẶP ...........................................................................134
4.3.1. Trạm xử lý ....................................................................................................134
4.3.2. Bùn thối ........................................................................................................135
4.3.3. Chất độc........................................................................................................135
4.3.4. Sự nổi bùn.....................................................................................................135
4.3.5. Sự tạo bọt......................................................................................................136
4.4.
TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ AN TOÀN VẬN HÀNH .....................................................136
4.4.1. Tổ chức quản lý ............................................................................................136
4.4.2. Khi làm việc gần các bể Aerotank, bể lắng, bể điều hòa .............................137
4.4.3. Khi vận hành và bảo dưỡng máy thổi khí ....................................................137
4.4.4. Khi làm việc với hệ thống phân phối khí .....................................................137
4.5.
PHƯƠNG ÁN BẢO TRÌ HỆ THỐNG........................................................................137
4.5.1. Bảo trì song chắn rác ....................................................................................137

4.5.2. Bảo trì máy thổi khí......................................................................................138
4.5.3. Bảo trì máy bơm ...........................................................................................138
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:………………………………………………………… 139
TÀI LIỆU THAM KHẢO: ……………………………………………………………. 141

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

3


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Song chắn rác .....................................................................................................23
Hình 1.2: Bể lắng đứng.......................................................................................................24
Hình 1.3: Bể lắng ngang .....................................................................................................25
Hình 1.4: Bể lọc..................................................................................................................26
Hình 1.5: Quá trình keo tụ tạo bông. ..................................................................................27
Hình 1.6: Bể tuyển nổi........................................................................................................28
Hình 1.7: Quá trình trao đổi ion. ........................................................................................29
Hình 1.8: Hồ sinh học.........................................................................................................31
Hình 1.9: Bể lọc sinh học cao tải........................................................................................33
Hình 1.10: Bể aerotank .....................................................................................................34
Hình 1.11: Sơ đồ chuyển hóa vật chất trong điều kiện kỵ khí .........................................35
Hình 1.12: Bể UASB ........................................................................................................36
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BOD: (Biochemical oxygen Demand - nhu cầu oxy sinh hoá) là lượng oxy cần thiết để vi
sinh vật oxy hoá các chất hữu cơ.

COD: (Chemical Oxygen Demand - nhu cầu oxy hóa học) là lượng oxy cần thiết để oxy
hoá hoá học các hợp chất trong nước bao gồm cả vô cơ và hữu cơ.
DO: (Disoved xygen) là lượng oxy hoà tan trong nước cần thiết cho sự hô hấp của các
sinh vật nước (cá, lưỡng thê, thuỷ sinh, côn trùng v.v...)
SVI: (Sludge Volume Index), có nghĩa là chỉ số thể tích bùn.
MLSS: (Mixed Liquor Volatile Suspended Solid) là lượng chất rắn lơ lửng.
MLVSS: Hàm lượng chất rắn bay hơi.
TSS: (Total Suspended Solid) Tổng hàm lượng chất rắn lơ lững.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

4


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Các hạng mục công trình trong nhà máy........................................................45
Bảng 2.2: Các sản phẩm chính của nhà máy ..................................................................46
Bảng 2.3: Nhu cầu nguyên vật liệu của dự án ................................................................51
Bảng 2.4: Nhu cầu hóa chất sử dụng ..............................................................................52
Bảng 2.5: Nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt .....................................54
Bảng 2.6: Nồng độ các chất ô nhiễm trong nước vệ sinh bồn chứa sữa:........................55
Bảng 2.7: Thông số nước thải đầu vào ...........................................................................57
Bảng 3.1: Số liệu chất lượng nước nguồn.......................................................................60
Bảng 3.2: Dự tính hiệu suất công trình xử lý..................................................................68
Bảng 3.3: Bảng thông số thiết kế và kích thước song chắn rác ......................................72
Bảng 3.4: Tổng hợp tính toán bể thu gom ......................................................................74

Bảng 3.5: Thông số thiết kế bể trung gian ......................................................................79
Bảng 3.6: Thông số thiết kế cho bể tuyển nổi.................................................................81
Bảng 3.7: Tổng hợp tính toán bể tuyển nổi.....................................................................87
Bảng 3.8: Thông số thiết kế bể điều hòa.........................................................................88
Bảng 3.9: Thông số thiết kế bể kị khí uasb.....................................................................97
Bảng 3.10: Bảng thông số thiết kế bể aerotank ..............................................................107
Bảng 3.11: Thông số cơ bản thiết kế bể lắng ly tâm.......................................................108
Bảng 3.12: Thông số thiết kế bể lắng..............................................................................113
Bảng 3.13: Thông số thiết kế bể khử trùng.....................................................................115
Bảng 3.14: Kích thước của các bể cần xây dựng ............................................................121
Bảng 3.15: Diện tích btct cần thi công của các bể ..........................................................122
Bảng 3.16: Tổng vật liệu cần xây dựng ..........................................................................123
Bảng 3.17: Giá vật liệu xây dựng ...................................................................................124
Bảng 3.18: Số lượng thép xây dựng................................................................................125
SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

5


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
Bảng 3.19: Chi phí thiết bị ..............................................................................................126
Bảng 3.20: Chi phí năng lượng .......................................................................................128
Bảng 3.21: Chi phí hóa chất............................................................................................129

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

6


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm

LỜI CẢM ƠN
Em xin kính gửi lời cảm ơn chân thành đến quý thầy cô Trường Đại học Tài nguyên và
Môi trường thành phố Hồ Chí Minh, những người đã dìu dắt tận tình, đã truyền dạy cho
em những kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian em học tập tại trường.
Em cũng xin gửi lời chúc tốt đẹp cùng lời cảm ơn chân thành, sâu sắc nhất đến Thầy
PGS.TS Nguyễn Đinh Tuấn đã tận tình hướng dẫn chỉ bảo và dìu dắt trong suốt thời
gian chúng em thực hiện và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.
Em xin cảm ơn gia đình, những người thân đã động viên em và cho em những điều
kiện tốt nhất để học tập trong suốt thời gian dài. Xin cảm ơn những người bạn đã gắn bó,
cùng học tập giúp đỡ em trong những năm qua cũng như trong suốt quá trình thực hiện
luận văn này.
Với kiến thức của bản thân còn hạn hẹp cũng như kinh nghiệm thực tế còn ít nên trong
bài sẽ có nhiều thiếu sót, em rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô để có thêm những
kiến thức quý báu. Em xin chân thành cảm ơn!
Em xin chân thành cảm ơn!

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

7


Đồ án tốt nghiệp

Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm

MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Sữa là nguồn dinh dưỡng có giá trị, phù hợp với mọi lứa tuổi, cung cấp nhiều chất bổ
dưỡng và năng lượng cần thiết cho quá trình hoạt động của cơ thể. Ngày nay, khi chất
lượng cuộc sống được nâng cao thì các nhu cầu của con người cũng cao hơn, trong đó có
nhu cầu về dinh dưỡng. Từ đó, các sản phẩm về sữa ngày càng được sử dụng rộng rãi.
Cũng như các ngành công nghiệp khác, trong những năm gần đây, ngành công nghiệp
chế biến sữa Việt Nam có những bước phát triển mạnh mẽ, tổng doanh thu của các sản
phẩm từ sữa của cả nước ngày càng tăng cao. Các sản phẩm sữa được chế biến ở Việt
Nam được tiêu thụ và bày bán khắp nơi. Ngành sữa đã đóng góp vào nền kinh tế quốc gia
cũng như gắn các chương trình phát triển học đường, chương trình phòng chống suy dinh
dưỡng…
Theo quyết định số 3399/QĐ – BCT, mục tiêu phát triển ngành công nghiệp chê biến
sữa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025 như sau:
- Năm 2020 cả nước sản xuất 2,6 tỷ lít quy ra sữa tươi, tiêu thụ đạt trung bình 27
lít/ người 1 năm. Sữa tươi sản xuất trong nước đạt 1 tỷ lít đáp ứng 38% nhu cầu.
Kim ngạch xuất khẩu đạt 120 – 130 triệu USD.
- Năm 2025 cả nước sản xuất 3,4 tỷ lít quy ra sữa tươi, tiêu thụ đạt trung bình 34
lít/ người 1 năm. Sữa tươi sản xuất trong nước đạt 1 tỷ lít đáp ứng 40% nhu cầu.
Kim ngạch xuất khẩu đạt 150 – 200 triệu USD.
Công ty Cổ phần sữa Việt Nam là một trong những công ty lớn về ngành công nghiệp
chế biến sữa trong nước. Nhằm bổ sung thêm nguồn cung cấp các sản phẩm từ sữa trên cả
nước, công ty Cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) đã tiến hành xây dựng nhà máy sữa Việt
Nam đặt tại Khu công nghiệp Mỹ Phước II – Bình Dương với công suất 414.498 tấn sản
phẩm/năm.
Với sự phát triển mạnh về sản xuất như vậy sẽ kéo theo các vấn đề về môi trường là
tính tất yếu, trong đó có vấn đề nước thải. Với chất lượng nước thải có nhiều nồng độ

vượt quy chuẩn cho phép như: COD, BOD5, SS,…vì vậy cần thiết phải có hệ thống xử lý
nước thải của nhà máy sữa. Từ thực tế trên, em đã thực hiện đề tài “ Tính toán và thiết kế
hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng 6000m3/ ngày đêm”
nhằm giải quyết các vấn đề về môi trường do nước thải của nhà máy.
2. Tính cấp thiết của đề tài
Nước thải của nhà máy sữa Việt Nam tại khu công nghiệp Mỹ Phước II được đưa ra
sông Thị Tính theo hệ thống thoát nước mưa của khu công nghiệp Mỹ Phước 2. Đây là
con sông phụ lưu ở tản ngạn sông Sài Gòn, bắt nguồn từ huyện Bình Long (tỉnh Bình
Phước), chảy qua địa phận tỉnh Bình Dương (chủ yếu là huyện Dầu Tiếng và Bến Cát)
SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

8


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
trên địa hình gò thấp đổ vào sông Sài Gòn, nơi giáp ranh Bến Cát và Củ Chi. Với đặc tính
nước thải của nhà máy sữa Việt Nam là lưu lượng lớn và có nhiều thông số vượt quy
chuẩn nên nếu không xử lý và xả thẳng ra sông sẽ gây ô nhiễm môi trường nước. Từ đó,
sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, sức khỏe của người dân ở hai bên sông cũng như ảnh
hưởng lớn đến hệ sinh thái thủy sinh của sông.
Ngoài ra, do nằm trong khu công nghiệp Mỹ Phước II, nên nếu nước thải của công ty
không được xử lý sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn nước tại khu công
nghiệp.
Vì những lý do trên, việc xây dựng hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt
Nam là thực sự cần thiết. Nhà máy sẽ xử lý nước thải đạt loại A QCVN 40:2011/BTNMT
và xin đấu nối vào hệ thống thoát nước mưa của khu công nghiệp Mỹ Phước II.
3. Mục tiêu của luận văn:

- Áp dụng các kiến thức lý thuyết cũng như thực hành đã được học trong suốt quá
trình học tập tại nhà trường.
- Xây dựng hệ thống xử lý nước thải nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ngày đêm với đầu ra đạt chuẩn A QCVN 40:2011/BTNMT.
4. Phương pháp thực hiện:
- Phương pháp thu thập số liệu: Thu thập các tài liệu về nước thải, tìm hiểu thành
phần, tính chất nước thải và các số liệu cần thiết khác.
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Tìm hiểu những công nghệ xử lý nước thải
qua các tài liệu chuyên ngành.
- Phương pháp so sánh: So sánh ưu nhược điểm của công nghệ xử lý hiện có và đề
xuất công nghệ xử lý nước thả phù hợp.
- Phương pháp toán: Sử dụng công thức toán học để tính toán các công trình đơn
vị trong hệ thống xử lý ước thải, dự toán chi phí xây dựng, vận hành trạm xử lý.
- Phương pháp đồ họa: Dùng phần mềm autocad để mô tả kiến trúc các công trình
đơn vị trong hệ thống xử lý nước thải.
- Phương pháp phân tích chi phí, lợi ích: nhằm đánh giá kinh tế trong quá trình xử
lý nước thải của phương án xử lý.
5. Nội dung của luận văn:
- Thu thập số liệu, đánh giá tổng quan về công nghiệp sản xuất, khả năng gây ô
nhiễm môi trường và phương pháp xử lý nước thải của xưởng sản xuất chất tẩy
rửa lỏng của nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng 6000m3/ngày đêm.
- Lựa chọn công nghệ và tính toán chi phí thực hiện dự án.
- Xây dựng kế hoạch quản lý và vận hành cho hệ thống xử lý nước thải.
- Dự kiến bản vẽ thực hiện: 8 bản vẽ, bao gồm: mặt bằng tổng thể toàn khu, mặt
bằng trạm xử lý nước thải, cao trình công nghệ, bố trí thiết bị, và các bản vẽ chi
tiết các đơn vị xử lý.
SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

9

Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
1.1. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn:
- Xây dựng trạm xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn môi trường giải quyết được vấn đề
ô nhiễm môi trường do nước thải của xưởng sản xuất.
- Góp phần nâng cao ý thức về môi trường cho nhân viên cũng như ban quản lý.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

10


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ NGÀNH SỮA VÀ VẤN ĐỀ VỀ
MÔI TRƯỜNG
1.1. Tổng quan về ngành sữa
1.1.1. Quá trình phát triển
Các sản phẩm từ sữa là những thực phẩm quan trọng cung cấp các dưỡng chất thiết
yếu cho sự phát triển của con người. Các sản phẩm từ sữa có nguồn gốc từ hoạt động
chăn nuôi và mang tính toàn cầu. Hoạt động chăn nuôi và thu thập sữa diễn ra ở hầu hết
các quốc gia trên thế giới và có tới 1 triệu người tham gia vào hoạt động sản xuất sữa.
Ngành sữa đóng vai trò quan trọng trong trong hệ thống thực phẩm toàn cầu và cả trong
sự phát triển bền vưng của các khu vực nông thôn. Thực tế, ngành sữa đang đóng góp tích

cực vào nền kinh tế của nhiều cộng đồng, khu vực và đất nước. Hiện nay, cầu về sữa ở thế
giới đang có xu hướng tăng, thêm vào đó là nền công nghiệp đang có xu hướng toàn cầu
hóa dẫn đến sự gia tăng về phạm vi và mức độ của giao dịch sữa toàn cầu.
Việt Nam là 1 đất nước vốn không có lịch sử phát triển chăn nuôi bò sữa mà xu hướng
này mới chỉ xuất hiện ở Việt Nam vào đầu thế kỷ 20. Tính đến năm 2015, Việt Nam có
hơn 275 nghìn con bò với tổng cộng 19 nghìn cơ sở chăn nuôi bò sữa.
Hiện nay, Việt Nam là một trong số ít các quốc gia châu Á có xuất khẩu sữa. Năm
2013, Việt Nam đã xuất khẩu các sản phẩm sữa trị gí 230 triệu USD trong đó chủ yếu là
công ty Vinamilk với trị giá hơn 210 triệu USD. Đây là minh chứng cho sản phẩm sữa
trong nước sản xuất không chỉ đáp ứng niềm tin của người tiêu dùng Việt Nam mà còn
vươn tầm ra thị trường sữa thế giới.
Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa sản phẩm của các doanh nghiệp sữa trong nước đã đáp
ứng được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, những sản phẩm sữa tiệt trùng (hay
sữa hoàn nguyên tiệt trùng) được bổ sung vi chất dinh dưỡng phù hợp với từng đối tượng
người dùng, cũng rất tốt để người tiêu dùng lựa chọn chứ không nhất thiết chỉ có sữa tươi
mới tốt như một số thông tin trước đây.
Qua những thực tế đó cho thấy, ngành sữa Việt Nam đang đi đúng định hướng của
chính phủ và phù hợp với lộ trình phát triển bền vững của ngành sữa là kết hợp phát triển
công nghệ hiện đại và phát triển nguồn nguyên liệu đáp ứng số lượng và chất lượng một
cách bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường nhằm tạo ra các dạng sản phẩm sữa vừa
đáp ứng cho nhu cầu tiêu dùng vừa đảm bào an toàn thực phẩm cao nhất, đáp ứng cho thị
trường trong nước và mở rộng cho thị trường khu vực và thế giới.
1.1.2. Thành phần của sữa
Sữa nguyên chất có thành phần dinh dưỡng cao. Nó chứa nhiều nước và giàu muối
khoáng, protein (chủ yếu là cazein), mỡ bơ, đường (đặc biệt là lactoza) và các vitamin.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

11

Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
Thành phần hóa học của các loại sữa không giống nhau, chúng luôn thay đổi và phụ
thuộc vào nhiều yếu tố như thời kỳ tiết sữa, thành phần thức ăn, phương pháp vắt sữa,
điều kiện chăn nuôi, sức khỏe, tuổi, độ lớn của con vật, loài giống và nhiều yếu tố khác.
Thành phần của sữa:
- Thành phần chủ yếu của Protein dịch đường sữa (chiếm 15-20%) bao gồm: β –
lactoglobulin, α – lactalbumin, serumalbumin, các globulin miễn dịch và cuối
cùng là một lượng nhỏ các enzim.
- Cazein: là thành phần chủ yếu của protein sữa (chiếm 75-85%). Đặc trưng của
cazein là không tan trong môi trường axit yếu, bao gồm α – cazein, β – cazein, k –
cazein, y – cazein.
- Hydrat cacbon: đường chủ yếu trong sữa là lactoza, chiếm 4 – 6% trọng lượng
sữa.
- Lypit: chất béo của sữa chứa 95 – 96% các trilixerol. Hàm lượng tương đối cao
cảu các axit béo trọng lượng thấp, trước hết là axit butyric, là đặc điểm đặc trưng
của sữa.
- Muối khoáng: chủ yếu là các muối của calcium, sodium, potassium và
magnesium, ở dạng phosphate, chloride, nitrat và caseinate. Ngoài ra còn có sự
hiện diện của sulphur, kẽm, rubidium, bromine, nhôm, sắt…với số lượng rất nhỏ.
- Vitamin: A. D, E và K.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

12

Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
1.1.3. Quy trình sản xuất một số sản phẩm từ sữa
a. Sữa tươi uống (sữa tươi thanh trùng, sữa tươi tiệt trùng, sữa hoàn nguyên (Mục
1.4.2/[1]):
Nhận sữa

Kiểm tra chất lượng

Làm lạnh bảo quản

Gia nhiệt

Li tâm làm sạch

Tiêu chuẩn hóa

Đồng hóa
Thanh trùng
Làm lạnh
Rót chai
Bảo quản

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

13

Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
b. Sữa hộp (Mục 1.4.2/[1]):

Nhận sữa

Lọc

Làm lạnh

Tạm chứa

Tiêu chuẩn hóa

Đồng hóa

Thanh trùng
Cô đặc

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

14


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm

c. Sữa chua (Mục 1.4.2/[1])
+
Sữa chua yoghurt (dạng tĩnh, dạng động, sữa chua uống):
Lên men

Phối trộn

Chất ổn định
đường

Đồng hóa

Thanh trùng

Đồng hóa

Làm lạnh

Đồng hóa

UHT

Rót vô trùng

Rót vô trùng

Rót vô trùng

Bảo quản 1
tháng

Bảo quản 1
tháng

Bảo quản 1
tháng

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

15


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
d. Sữa chua uống (Mục 1.4.2/[1]):

Lên men

Phối trộn

Rót

Lên men

Lên men

Làm lạnh

Làm lạnh, ủ
chín

Mứt hoa quả

Trộn hương

Rót

Làm lạnh, ủ
chín

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

16


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
e. Sữa chua kefir
Quy trình sản xuất sữa chua kefir cơ bản giống sữa chua yoghurt, nhưng nó được bổ
sung chủng vi sinh vật kefir.
f. Phô mai và bơ (Mục 1.4.2/[1]):
- Sơ đồ sản xuất bơ:
Nhận cream

Thanh trùng cream

Làm lạnh và ủ chín vật lý
Cream
Đảo trộn

Rửa hạt bơ

Trộn muối (nếu là bơ mặn)
Xử lý hạt bơ
Đóng gói

Bảo quản

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

17


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
-

Sơ đồ sản xuất phô mai (Mục 1.4.2/[1]):
Nhận sữa

Làm sạch

Tiêu chuẩn hóa

Thanh trùng

Làm nguội

Cấy men

Lên men giai đoạn 2
Cắt quện sữa, tách nước
Ép thành bánh
Xử lý muối
Ngâm chín
Bao gói
Bảo quản

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

18


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
1.2. Tác động của ngành sữa tới môi trường (Mục 3.1.1.2/[1]):
1.2.1. Phát thải vào không khí
Sự phát thải chất đặc biệt vào không khí chủ yếu liên quan đến khâu phun sấy sữa,
nước thừa và hoạt động của thiết bị đun trung tâm.
Khí thải từ lò hơi, máy phát điện và từ các phương tiện vận chuyển cũng sẽ ảnh hưởng
tới môi trường không khí tại nhà máy.
Ngoài ra, các chất làm lạnh có thể bay ra trong trường hợp có rò rỉ hoặc có sự cố xảy

ra. Các chất làm lạnh thường dùng là CFC và amoniac.
1.2.2. Tiếng ồn
Tiếng ồn từ nhà máy sữa chủ yếu phát sinh từ các quạt thông gió và ngưng tụ, tháp làm
lạnh và hoạt động vận chuyển đến/ đi khỏi nhà máy.
1.2.3. Chất thải
Chất thải phát sinh từ nhà máy gồm: chất thải sinh hoạt của công nhân viên, chất thải
công nghiệp trong quá trình sản xuất. Trong đó có chất thải nguy hại và chất thải không
nguy hại. Nhà máy có trách nhiệm phân loại và đưa đi xử lý nhằm không gây ảnh hưởng
tới môi trường.
1.2.4. Nước thải (Mục 1.4.2/[1]):
1.2.4.1. Nguồn gốc phát sinh
Dựa vào quy trình công nghệ sản xuất sữa, ta thấy nước thải chung của nhà máy chế
biến sữa bao gồm:
a. Nước thải sản xuất:
- Nước rửa các bồn chứa và can ở các trạm tiếp nhận.
- Nước súc rửa các sản phẩm dư bên trong hoặc bên trên bề mặt của tất cả các đường
ống, bơm, bồn chứa, thiết bị công nghiệp, máy đóng gói…
- Nước rửa thiết bị, rửa sàn cuối mỗi chu kì hoạt động.
- Sữa rò rỉ từ các thiết bị, hoặc do làm rơi vãi nguyên liệu và sản phẩm.
- Một số chất lỏng khác như sữa tươi, sữa chua kém chất lượng, bị hư hỏng do quá
trình bảo quản và vận chuyển cũng được thải chung vào hệ thống thoát nước.
- Nước thải từ nồi hơi, từ máy làm lạnh.
- Dầu mỡ rò rỉ từ các thiết bị và động cơ.
b. Nước thải sinh hoạt: nước thải sinh hoạt của công nhân viên làm việc trong nhà máy.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

19

Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
1.2.4.2. Tính chất nước thải
Nếu loại trừ nước thải sinh hoạt, thành phần gây ô nhiễm chính trong quá trình sản xuất
sữa là sữa và các sản phẩm từ sữa (chiếm 90% tải lượng hữu cơ BOD). Vì vậy, các chỉ số
cần quan tâm đối với nước thải sản xuất là BOD, COD, SS và chất béo. Sữa tươi nguyên
chất có giá trị BOD cao, cho nên những dung dịch sữa pha loãng cũng có ảnh hưởng ô
nhiễm rõ rệt. Những thành phần chính tham gia vào BOD của nước thải chế biến sữa là
lactose, bơ sữa, protein và acid lactic.
Nhìn chung, nước thải chế biến sữa ban đầu là trung tính hoặc hơi kiềm, nhưng có
khuynh hướng trở nên acid hoàn toàn một cách nhanh chóng do sự thiếu hụt của oxy tạo
nên điều kiện lên men của lactose thành acid lactic, khi đó pH giảm và có khả năng gây ra
sự kết tủa của các casein.
Nước thải chế biến sữa thường có hàm lượng chất hữu cơ hòa tan cao, ít chất lơ lửng.
Vì vậy, chúng là nguồn thức ăn cho vi khuẩn và các vi sinh vật, gây nên sự thiếu hụt oxy
nghiêm trọng do được vi khuẩn và các vi sinh vật tiêu thụ với tốc độ rất nhanh.
Ngoài ra, nước thải sữa cũng chứa cả nito và photpho, là thức ăn tốt nhất cho thực vật
có thể dẫn đến hiện tượng phú dưỡng hóa.
1.3. Các phương pháp xử lý nước thải
1.3.1. Các thông số nước thải
a.

Các thông số vật lý

Chất rắn tổng cộng:
Chất rắn tổng cộng trong nước thải bao gồm các chất rắn không hòa tan hoặc lơ lửng
và các hợp chất tan đã được hòa tan vào trong nước.
Mùi:

Việc xác định mùi của nước thải ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt với các công
trình xử lý nước thải không được vận hành tốt. Mùi của nước thải còn mới thường không
gây ra sự khó chịu, nhưng một loạt các hợp chất gây mùi khó chịu sẽ được tỏa ra khi nước
thải bị phân hủy sinh học dưới các điều kện yếm khí. Nước thải công nghiệp có thể có
mùi đặc trưng của từng loại hình sản xuất và sự phát sinh mùi mới trong quá trình xử lý.
Các hợp chất gây mùi như: H2S, indol, skatol, cadaverin…
Nhiệt độ (oC)
Nhiệt độ của nước thải thường cao hơn nhiệt độ của nước cấp do việc xả các dòng
nóng hoặc ấm từ các hoạt động sinh hoạt, thương mại hay công nghiệp và nhiệt độ của
nước thải thường thấp hơn nhiệt độ của không khí. Nhiệt độ nước thải ảnh hưởng đến đời
sống của thủy sinh vật, đến sự hòa tan của oxy trong nước, đến các quá trình xử lý sinh

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

20


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
học. Nhiệt độ còn liên quan đến quá trình lắng các hạt cặn, do nhiệt độ có ảnh hưởng đến
độ nhớt của chất lỏng và do đó có liên quan đến lực cản của quá trình lắng các hạt cặn
trong nước thải.
Độ đục
Độ đục của nước thải là do các chất lơ lửng và các chất dạng keo chứa trong nước thải
tại nên. Đơn vị đo độ đục là NTU.
b. Các thông số hóa học và sinh học
pH
pH là chỉ tiêu đặc trưng cho tính axit hoặc tính bazơ của nước, đây là chỉ tiêu quan

trọng nhất trong quá trình sinh hóa bởi tốc độ của quá trình này phụ thuộc đáng kể vào sự
thay đổi của pH. Các công trình xử lý sinh học nước thải thường hoạt động tốt khi pH =
6,5-8,5.
Nhu cầu oxi hóa học (COD)
Nhu cầu oxi hóa học là lượng oxi cần thiết để oxy hóa toàn bộ các chất hữu cơ có trong
nước thải, kể các các chất hữu cơ không bị phân hủy sinh học và được xác định bằng
phương pháp bicromat trong môi trường axit sunfuric có thêm chất xúc tác – sunfat bạc.
Đơn vị đo của COD là mgO2//l hay mg/l.
Nhu cầu oxy sinh hóa (BOD)
Nhu cầu oxy sinh hóa là một trong những thông số cơ bản đặc trưng cho mức độ ô
nhiễm nước thải bởi các chất hữu cơ có thể bị oxy hóa sinh hóa. BOD được xác định bằng
lượng oxy cần thiết để oxy hóa các chất hữa cơ dạng hòa tan, dạng keo và một phần dạng
lơ lửng với sự tham gia của các vi sinh vật trong điều kiện thiếu khí, được tính bằng
mgO2/l hay mg/l. Thực tế thường sử dụng thông số BOD5 (5 ngày ủ).
Chỉ số DO :
DO là lượng oxy hòa tan để duy trì sự sống cho các sinh vật dưới nước. Bình thường
oxy hòa tan trong nước khoảng 8 – 10 mg/l, chiếm 70 – 80% khi oxy bão hòa. Mức oxy
hòa tan trong nước tự nhiên và nước thải phụ thuộc vào mức độ ô nhiễm chất hữu cơ, các
hoạt động của thế giới thủy sinh, các hoạt động hóa sinh, hóa học và vật lý của nước.
Trong môi trường nước bị ô nhiễm nặng, oxy được dùng nhiều cho các quá trình hóa sinh
và xuất hiện hiện tượng thiếu oxy trầm trọng.
Phân tích chỉ số oxy hòa tan (DO) là một trong những chỉ tiêu quan trong đánh giá sự ô
nhiễm của nước và giúp ta đề ra các biện pháp xử lý thích hợp.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

21

Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
Nitơ:
Nitơ có trong nước thải ở các dạng liên kết hữu cơ và vô cơ. Phần lớn các liên kết hữu
cơ có nguồn gốc Protit, còn Nitơ trong các liên kết vô cơ gồm các dạng khử NH4+, NH3 và
dạng oxy hóa: NO2- và NO3-. Tuy nhiên trong nước thải chưa xử lý, về nguyên tắc thường
không có NO2- và NO3-.
Phospho và các hợp chất chứa phospho:
Trong các loại nước thải, phospho hiện diện chủ yếu dưới các dạng phosphat. Các hợp
chất phosphat được chia thành phosphat vô cơ và phosphat hữu cơ.
Phospho là một chất dinh dưỡng đa lượng cần thiết đối với sự phát triển của sinh vật,
việc xác định phospho tổng là một thông số đóng vai trò quan trọng để đảm bảo quá trình
phát triển bình thường của các vi sinh vật trong các hệ thống xử lý chất thải bằng phương
pháp sinh học.
Phospho và các hợp chất chứa phospho có liên quan chặt chẽ đến hiện tượng phú
dưỡng hóa nguồn nước, do sự có mặt quá nhiều các chất này kích thích sự phát triển
mạnh của tảo và vi khuẩn lam.
Chỉ số E-Coli :
Trong nước thải đặc biệt là nước thải sinh hoạt, nước thải bệnh viện, nước thải vùng du
lịch, dịch vụ, khu chăn nuôi,…, nhiễm nhiều vi sinh vật có sẵn trong phân người và phân
xúc vật. Trong đó có thể có nhiều loài vi khuẩn gây bệnh đặc biệt là bệnh về đường tiêu
hóa, như tả, lị thương hàn, các vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm.
E-Coli là vi khuẩn phổ biến trong nước thải, nó có thể sống trong điều kiện khắc nhiệt
của môi trường ngoài cũng như trong phòng thí nghiệm. Chính vì vậy người ta đã chọn EColi là chỉ tiêu đánh giá chất lượng nước thải.
1.3.2. Các phương pháp xử lý nước thải
1.3.2.1. Phương pháp xử lý cơ học
Xử lý cơ học nhằm mục đích:
-

Tách các chất không hòa tan, những vật chất lơ lửng có kích thước lớn (rác, nhựa,
dầu mỡ, cặn lơ lửng, các tạp chất nổi…) ra khỏi nước.
Loại bỏ cặn nặng như sỏi, cát, mảnh kim loại, thủy tinh…
Điều hòa lưu lượng và nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải.
Xử lý cơ học là giai đoạn chuẩn bị và tạo điều kiện thuận lợi cho các quá trình xử
lý hóa lý và sinh học.

Trong xử lý nước thải, thông thường có thể áp dụng các thiết bị như: song chắn rác, bể
lắng cát, bể điều hòa…
SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

22


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
Song chắn rác:
Nước thải dẫn vào hệ thống trước hết phải cho qua song chắn rác. Tại đây, các thành
phần có kích thước lớn như: giẻ, rác, vỏ đồ hộp, lá cây, bao nilon…được giữ lại. Nhờ đó
tránh làm tắc bơm, đường ống hoặc kênh dẫn. Đây là bước quan trọng nhằm đảo bảo an
toàn và điều kiện làm việc thuận lợi cho cả hệ thống xử lý nước thải.
Tùy theo kích thước khe hở, song chắn rác được phân thành các loại: song chắn rác
thô, trung bình và mịn. Song chắn rác thô có khoảng cách giữa các thanh từ 60 – 100mm
và song chắn rác mịn có khoảng cách giữa các thanh từ 10 -25mm. Song chắn rác được
đặt nghiêng một góc 60 – 90oC theo hướng dòng chảy. Rác có thể được lấy bằng thiết bị
thủ công hoặc thiết bị cào rác cơ khí.

v

Hình 1.1: Song chắn rác.
Bể lắng cát:
Bể lắng cát được thiết kế để tách các hợp chất vô cơ không tan có kích thước từ 0,2 –
2mm ra khỏi nước thải nhằm đảo bảo an toàn cho bơm khỏi bị cát, sỏi bào mòn, tránh tắc
đường ống dẫn nước và đảm bảo điều kiện tốt nhất cho các công trình xử lý sinh học phía
sau. Bể lắng cát được phân thành 2 loại: bể lắng ngang và bể lắng đứng. Ngoài ra, để tăng
hiệu quả xử lý bể lắng cát thổi khí cũng được sử dụng rộng rãi.
Bể lắng cát thường được đặt phía sau song chắn rác và trước bể lắng sơ cấp. Đôi khi
người ta đặt bể lắng cát trước song chắn rác, tuy nhiên việc đặt sau song chắn có lợi cho
việc quản lý bể lắng cát hơn. Trong bể lắng cát các thành phần cần loại bỏ lắng xuống nhờ
trọng lượng bản thân của chúng. Ở đây phải tính toán thế nào để cho các hạt cát và các hạt
vô cơ cần giữ lại sẽ lắng xuống còn các chất lơ lửng hữu cơ khác trôi đi.
Bể lắng đứng:
SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

23


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm
Bể lắng đứng có hình dạng tròn hoặc hình chữ nhật trên mặt bằng. Bể lắng đứng
thường dùng cho các trạm xử lý có công suất dưới 20.000m3/ngày.đêm. Nước thải được
dẫn vào ống trung tâm và chuyển động từ dưới lên theo phương thẳng đứng. Vận tốc dòng
lên phải nhỏ hơn vận tốc của các hạt lắng. Nước trong được tập trung vào máng thu phía
trên. Cặn lắng được chứa trong phần hình nón hoặc chóp cụt phía dưới.

Hình 1.2: Bể lắng đứng.

Bể lắng ngang:
Bể lắng ngang có hình dạng chữ nhật trên mặt bằng, tỷ lệ giữa chiều rộng và chiều dài
không nhỏ hơn ¼ và chiều sâu đến 4m. Bể lắng ngang dùng cho các trạm xử lý có công
suất lớn hơn 15.000m3/ ngày.đêm. Trong bể lắng nước thải chuyển động theo phương
ngang từ đầu bể đến cuối bể và được dẫn tới các công trình xử lý tiếp theo, vận tốc dòng
chảy trong vùng công tác của bể không được vượt quá 40 mm/s. Bể lắng ngang có hố thu
cặn ở đầu bể và nước trong được thu vào máng ở cuối bể.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

24


Đồ án tốt nghiệp
Tính toán thiết kế hệ thống xử lý nước thải cho nhà máy sữa Việt Nam với lưu lượng
6000m3/ ngày.đêm

Hình 1.3: Bể lắng ngang.
Bể lắng ly tâm:
Bể lắng ly tâm có dạng hình tròn trên mặt bằng. Bể lắng ly tâm được dùng cho các
trạm xử lý có công suất lớn hơn 20.000 m3/ngày.đêm. Trong bể lắng nước chảy từ trung
tâm quanh thành bể. Cặn lắng được dồn vào hố thu cặn được xây dựng ở trung tâm đáy bể
bằng hệ thống cào gom cặn ở phần dưới dàn quay hợp với trục 450. Đáy bể thường được
thiết kế với độ dốc i = 0,02 – 0,05. Dàn quay với tốc độ 2-3 vòng trong 1 giờ. Nước trong
được thu vào máng dọc theo thành bể phía trên.
Bể vớt dầu mỡ:
Bể vớt dầu mỡ thường được áp dụng khi xử lý nước thải có chứa dầu mỡ, nhằm tách
các tạp chất nhẹ. Đối với nước thải sinh học khi lượng dầu mỡ không cao thì việc vớt dầu
mỡ thực hiên ngay ở bể lắng nhờ thiết bị gạt chất nổi.

Bể lọc:
Bể lọc nhằm tách các chất ở trạng thái lơ lửng kích thước nhỏ bằng cách cho nước thải
đi qua lớp lọc đặc biệt hoặc qua lớp vật liệu lọc. Bể này được sử dụng chủ yếu cho một số
loại nước thải công nghiệp. Quá trình phân riêng được thực hiện nhờ vách ngăn xốp, nó
cho nước đi qua và giữ pha phân tán lại. Quá trình diễn ra dưới tác dụng của áp suất cột
nước.

SVTH: Lê Thị Hằng
GVHD: PSG.TS Nguyễn Đinh Tuấn

25