Tiết 13 Sự tích Hồ Gươm

Tuần 4 SỰ TÍCH HỒ GƯƠM
Tiết 13
NS:
A.Mục tiêu bài học: Giúp HS
Hiểu được nội dung,ý nghĩa của truyện sự tích Hồ Gươm,vẻ đẹp của một số
hình ảnh chính trong truyện.
Kể được truyện nầy.
B.Chuẩn bị:
GV: Nghiên cứu văn bản.
Soạn giáo án,chuẩn bị tranh ảnh về Lê Lợi , Hồ Gươm để minh hoạ.
HS: Đọc kỹ văn bản; tập kể ở nhà;soạn bài theo hệ thống câu hỏi.
C.Lên lớp:
HĐ1 I.Ổn định : (1’)
II.Kiểm tra bài cũ: (5’)
Em hãy kể lại truyện Thánh Gióng?
Nêu ý nghĩa của truyyện?
HĐ2 III.Bài mới: (35’)
*Giới thiệu: (2’) Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh là cuộc
khởi nghĩa lớn nửa đầu thế kỉ XV kéo dài trong 10năm. Bắt đầu từ lúc Lê Lợi
dấy binh ở Lam Sơn (Thanh Hoá) và kết thúc là việc nghĩa quân đại thắng quân
Minh, nhà Lê dời đô về Thăng Long. Lê Lợi là thủ lĩnh, là người anh hùng của
khởi nghĩa Lam Sơn. Nhân dân ghi nhớ công ơn của Lê Lợi không chỉ bằng
những đền thờ, tượng đài, lễ hội mà cả bằng những sáng tác nghệ thuật dân gian.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
GV hướng dẫn HS đọc văn bản và tìm hiểu chú
thích.
Truyện này có thể chia làm mấy phần? Nêu nội
dung từng phần. (2 phần)
( Đ1: Từ đầu đến “Đất nước”.
Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm Thần.
Đ2: Phần còn lại. Long Quân đòi gươm)

Phần 1: GV chia các đoạn nhỏ cho HS đọc-GV
nhận xét, hướng dẫn cho HS về cách đọc- Chú ý
chú thích 1,3,4,6,12.
Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản.
- Vì sao đức Long Quân cho nghĩa quân mượn
gươm Thần? (Giặc Minh đô hộ nước ta làm nhiều
điều bạo ngược, nhân dân ta căm giận chúng đến
xương tuỷ. Ở vùng Lam Sơn nghĩa quân nổi dậy
chống lại chúng, nhưng buổi đầu thế lực còn non
I.Đọc-chú thích:
II.Tìm hiểu văn bản:
yếu, nhiều lần bị thua. Đức long Quân thấy vậy
quyết định cho nghĩa quân mượn gươm Thần.
- Lê Lợi đã nhận gươm Thần như thế nào?
(HS kể trình tự…chàng đánh cá Lê Thận…)
Chủ tướng Lê Lợi trên đường bị giặc đuổi thấy
ánh sáng lạ …Lê Thận nâng gươm lên đầu…
- Nêu ý nghĩa cách Long Quân cho mượn
gươm? (Lưỡi gươm dưới nước ,chuôi gươm trên
rừng, khả năng cứu nước có ở khắp nơi, từ miền
sông đến vùng rừng núi cũng đánh giặc. Các bộ
phận cuả thanh gươm rời nhau nhưng khi khớp
lại thì “vừa như in”. Nguyện vọng của dân tộc là
nhất trí, nghĩa quân trên dưới một lòng cùng
chung giết giặc. Lê Lợi được chuôi gươm . Lê
Thận dâng gươm cho Lê Lợi. Nhân dân, dân tộc
đã giao gươm cho Lê Lợi và nghĩa quân Lam Sơn
trách nhiệm đánh giặc.
- GV gọi HS đọc phần đọc thêm “Ấn kiếm Tây
Sơn” để thấy rõ ý nghĩa của chi tiết trao gươm

thần.
Em hãy tìm những chi tiết trong văn bản thể
hiện sức mạnh của gươm Thần?
( Nêu hoàn cảnh Long Quân cho đòi gươm. Đất
nước đã đuổi được giặc Minh-Chủ tướng Lê Lợi
đã lên ngôi vua và nhà Lê đã dời đô về Thăng
Long).
- Cảnh đòi gươm và trao gươm lại như thế nào?
(Nhân dịp vua lê ngự thuyền rồng quanh hồ Tả
Vọng sau khi đuổi hết giặc Minh. Long Quân sai
rùa vàng lên đòi lại gươm. Khi thuyền vua đến
giữa hồ, rùa vàng nhô lên, vua thấy lưỡi gươm
bên mình động đậy. Rùa tiến đến thuyền vua đòi
gươm “Xin bệ hạ hoàn gươm cho Long Quân”.
Vua Lê trao gươm, rùa đớp lấy lặn xuống, để lại
cho hồ Tả Vọng cái tên lịch sử hồ Hoàn Kiếm.
- Nêu ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm? (ca
ngợi tính chất chính nghĩa toàn dân. Đề cao suy
tôn nhà Lê. Giải thích nguồn gốc tên gọi hồ Hoàn
Kiếm.)
* Ý nghĩa: Bằng những chi
tiết kỳ ảo, giàu ý nghĩa
truyện; ca ngợi tính chất
chính nghĩa, tính chất nhân
dân và ca ngợi chiến thắng
vẻ vang của cuộc khởi nghĩa
Nhiều truyền thuyết Việt Nam có hình ảnh rùa
vàng .Theo em hình tượng ruầ vàng trong truyền
thuyết Việt Nam tượng trưng cho ai và cho cái gì?
HĐ 3:HS đọc ghi nhớ.

-Vì sao nhân dân không để Lê Lợi trực tiếp tiếp
nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc?
- Lê Lợi nhận gươm ở Thanh Hoá nhưng trả
gươm ở Hồ Gươm. Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh
Hoá thì ý nghĩa truyền thuyết sẽ khác đi như thế
nào?
Lam Sơn chống quân giặc
Minh xâm lược ở đầu thế kỷ
XV.
Truyện cũng giải thích tên
gọi Hồ Hoàn Kiếm, thể hiện
khát vọng hoà bình của dân
tộc.
*Luyện tập:
HS đọc phần đọc thêm.
HĐ3 IV.Hướng dẫn về nhà: (2’)
Học thuộc ghi nhớ
Soạn bài tập “Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự”.
Tuần 4 C HỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN
TỰ SỰ
Tiết 14
NS: 20/9/2007
A.Mục tiêu bài học: Giúp HS
Nắm được chủ đề và dần bài của bài văn tự sự.Mối quan hệ giữa sự việc và
chủ đề.
Tập viết mở bài cho bài văn tự sự.
B.Chuẩn bị:
GV:
HS:
C.Tiến trình:

I.Ổn định: (1’)
II.Kiểm tra bài cũ: (5’)
Nhân vật trong văn tự sự phải như thế nào?
III.Bài mới: (38’)
*Giới thiệu bài: (2
’-
)
Muốn làm hoàn chỉnh một bài văn tự sự các em cần hiểu rõ chủ đề và dàn bài.
Vậy chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự như thế nào? Em cùng cô đi vào bài sẽ
rõ.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Gọi HS đọc bài văn
- Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa bệnh trước cho
chú bé con nhà nông bị gãy đùi đã nói lên phẩm
chất gì của người thầy thuốc? (chữa bệnh cứu
người không phân biệt giàu nghèo, sang hèn trong
xã hội. Đó là phẩm chất hết lòng vì người bệnh).
-Vậy chủ đề của bài văn là gì? Câu văn nào
biểu hiện chủ đề đó? (ông là một người hết lòng
yêu thương, cứu giúp người bệnh)
Ba nhan đề: - Tuệ Tĩnh và hai người bệnh .
- Tấm lòng thương người của Tuệ Tĩnh .
- Y đức của Tuệ Tĩnh.
Em chọn nhan đề nào? Vì sao? (nhan đề thứ ba
Vì nhan đề nầy nói lên đạo đức và tài năng của
người thầy thuốc)
-Qua bài tập,em hiểu chủ dề của bài văn tự sự
là gì?

I.Tìm hiểu chủ đề và dàn

bài của bài văn tự sự:
1.Đọc bài văn trong sgk
*Chủ đề: Ca ngợi yđức của
Tuệ Tĩnh.
Chủ đề của bài văn tự sự
là vấn đề chủ yếu mà người
viết muốn đặt ra trong văn
bản.
- Bài văn có mấy phần? Đó là những phần nào?
Mỗi phần được giới hạn từ đâu đến đâu?
Dàn bài bài văn tự sự gồm có mấy phần?Nêu
nhiệm vụ của mỗi phần.

* HS đọc Ghi nhớ
- Hướng dẫn hs luyện tập.
HS đọc truyện Phần thưởng.
Chủ đề của truyện này nhằm biểu dương,chế
giễu vấn đề gì?
- Câu văn nào thể hiện chủ đề nầy? (Xin bệ hạ
thưởng cho hạ thần 50 roi)
- Hãy chỉ ra phần mở bài, thân bài, kết bài của
bài văn? Qua 2 truyện em thấy có gì giống và
khác? (Giống:có 3 phần-Khác chủ đề)
-Truyện : Phần thưởng có chi tiết nào thú vị
nhất? (chi tiết ban phần thưởng bằng roi)
HS đọc truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh, Sự tích Hồ
Gươm và nhận xét phần mở bài, kết bài của câu
chuyện. (Mở bài STTT => nêu tình huống.
Sự tích Hồ Gươm => nêu sự việc kết thúc.
Dàn bài: 3 phần

* Mở bài: Giới thiệu chung
về nhân vật và sự việc
*Thân bài: Kể diễn biến sự
việc
* Kết bài:Kể kết cục sự việc
II. Luyện tập:
a.Chủ đề: Biểu dương sự
thông minh,tinh thần dũng
cảm của người nông dân
dám tố cáo. đồng thời muốn
nhà vua trừng phạt đám quan
lại tham ô.
V.Hướng dẫn về nhà:
Học thuộc ghi nhớ.
Soạn phần bài tập “Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự”