1
Business egotiation
HVL-VNU_HCM
"Người chiến thắng thực sự trong cuộc sống là người luôn
mong muốn cải thiện được tình thế"
BARBARA PLETCHER
Tài liệu tham khảo
Roger Fisher & William Ury (1991), Getting to Yes,
Negotiating without giving in
1
John Ilich (1995), Winning through Negotiation, Alpha Books
2
ECO_VNU_HCM
Nguyễn Xuân Thơm – Nguyễn Văn Hồng (2001),
Kỹ thuật đàm phán thương mại quốc tế, ĐHQG HN
3
Havard Business School (2003), Kỹ năng thương lượng
4
Gerard I.Neirenberg (2001),
How to Read a Person Like a Book
5
Contents
Cơ bản về đàm phán
CHƯƠNG 1
CHƯƠNG 3
Giải quyết một số vấn đề trong
CHƯƠNG 2
Đàm phán theo nguyên tắc
ECO_VNU_HCM
CHƯƠNG 3
CHƯƠNG 4
CHƯƠNG 5
Giải quyết một số vấn đề trong
đàm phán
Các yếu tố quan trọng trong
đàm phán
Quá trình đàm phán
CHƯƠG 1 Cơ bản về đàm phán
1.1 Khái niệm đàm phán
1.2 Mục đích của đàm phán
1.3 Điều kiện để có đàm phán
1.4 Nguyên tắc cơ bản trong đàm phán
ECO_VNU_HCM
1.4 Nguyên tắc cơ bản trong đàm phán
1.5 Kết quả đàm phán
2
1.1 Khái niệm đàm phán
Đàm phán là một cuộc thảo luận giữa hai
hay nhiều người để đạt được thỏa thuận về
những vấn đề ngăn cách mà không bên nào
ECO_VNU_HCM
những vấn đề ngăn cách mà không bên nào
có đủ sức mạnh (hoặc có sức mạnh nhưng
không muốn sử dụng) để giải quyết.
(Joseph Burnes, 1993)
1.1 Khái niệm đàm phán
Đàm phán là một hoạt động qua đó người này
tìm cách thuyết phục người kia thay đổi hoặc
không thay đổi quan điểm.
ECO_VNU_HCM
không thay đổi quan điểm.
(Roger Fisher & William Ury, 1991)
1.1 Khái niệm đàm phán
Đàm phán là một quá trình tự nguyện trao
và nhận mà cả hai bên điều chỉnh đề nghị
và mong đợi của mình nhằm tiến lại gần
nhau hơn. (Ghauri & Usunier,1996)
ECO_VNU_HCM
nhau hơn. (Ghauri & Usunier,1996)
1.2 Mục đích của đàm phán
Hạn chế thiệt hại
Giải quyết bất đồng
Đảm bảo lợi ích
Duy trì quan hệ
ECO_VNU_HCM
3
1.3 Điều kiện để có đàm phán
Có bất đồng gây tranh chấp
Tranh chấp có thể gây thiệt hại
Các bên phụ thuộc lẫn nhau về kết quả
ECO_VNU_HCM
Các bên phụ thuộc lẫn nhau về kết quả
Có cơ hội tiềm Nn gii quyt
Có ý chí (ch quan/khách quan)
ánh giá àm phán qua 3 tiêu chí:
1. Phi dn n mt tha thun sáng sut, nu có th
2. Phi hiu qu
3. Phi ci thin hay ít nht là không làm tn hi mi
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
ECO_VNU_HCM
quan h gia các bên
Tranh luận về lập trường đem lại các thỏa thuận
không sáng suốt
Các bên có khuynh hướng bị cột vào các lập trường
hận thức trở nên trùng hợp với lập trường
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
- Không thương lượng về lập trường
ECO_VNU_HCM
Mối quan tâm mới: “giữ thể diện”
Tranh luận về lập trường không có hiệu quả
Tạo ra các động cơ cản trở giải quyết vấn đề
Kéo dài thời gian và chi phí, cũng như nguy cơ không
đạt được thỏa thuận
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
- Không thương lượng về lập trường
ECO_VNU_HCM
4
Tranh luận về lập trường gây nguy hiểm cho mối quan
hệ sẵn có
Bị khuất phục ý chí cứng rắn của bên kia, những
quan tâm chính đáng của mình không được chú ý
Sự giận dữ và oán giận
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
- Không thương lượng về lập trường
ECO_VNU_HCM
Sự giận dữ và oán giận
Tranh luận về lập trường càng tệ hơn nếu có nhiều bên
tham gia
Càng có nhiều người, hạn chế của tranh luận về lập
trường càng rõ ràng
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
- Không thương lượng về lập trường
ECO_VNU_HCM
Tỏ ra dễ thương không phải là cách đúng
Có thể dẫn đến một kết cục không mong muốn
Dễ bị tổn thương nếu gặp phải đối tác cứng rắn
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
- Không thương lượng về lập trường
ECO_VNU_HCM
Mc ích là giành chin thngMc ích là t ưc tha thun
N gưi àm phán là i thN gưi àm phán là bn bè
Đàm phán kiểu cứngĐàm phán kiểu mềm
Các phong cách đàm phán
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
ECO_VNU_HCM
Gi vng lp trưngD dàng thay i lp trưng
Không tin ngưi khácTin tưng ngưi khác
òi hi nhưng b như mt iu
kin cho mi quan h
N hưng b duy trì mi quan
h
Mm do vi con ngưi và vn
Cng rn vi con ngưi và vn
5
òi hi li ích như cái giá ca
tha thun
Chp nhn thit hi có tha
thun
Đàm phán kiểu cứngĐàm phán kiểu mềm
ưa ra e daưa ra ngh
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
Các phong cách đàm phán
ECO_VNU_HCM
Gây áp lcChu thua áp lc
C gng thng cuc u tríC gng tránh u trí
Kiên trì gi lp trưngKiên trì t tha thun
Tìm phương án mình chp
nhn
Tìm kim phương án họ chp
nhn
tha thunthun
Đàm phán theo nguyên tắc
Là những người giải quyết vấn đề
Mục đích là đạt được kết quả sáng suốt một cách
hiệu quả và mềm dẻo
Các phong cách đàm phán
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
ECO_VNU_HCM
Mềm dẻo với con người và
cứng rắn với vấn đề
Tách con người khỏi vấn đề
Tiến hành không phụ thuộc vào lòng tin
Tập trung vào lợi ích, không phải vào lập trường
Đàm phán theo nguyên tắc
Tìm ra các lợi ích
Tạo ra các phương án có lợi cho đôi bên
1.4 guyên tắc cơ bản trong đàm phán
Các phong cách đàm phán
ECO_VNU_HCM
Tìm kiếm nhiều phương án để
lựa chọn
Kiên trì yêu cầu sử dụng tiêu chí khách quan
Cố gắng đạt được kết quả dựa trên tiêu chí
không phụ thuộc vào ý muốn
Chấp nhận lý lẽ, không chịu thua áp lực
1.5 KẾT QUẢ ĐÀM PHÁ
1. Thua-thua
2. Thng-thua
3. Thng-thng
4. Không dn n kt qu gì
ECO_VNU_HCM
6
1.5 KẾT QUẢ ĐÀM PHÁ
1. THUA-THUA
C hai bên u không t ưc mong mun ca mình.
nếu được chọn thì không một đối tác nào muốn ngồi
vào bàn đàm phán với bên đàm phán cũ.
ECO_VNU_HCM
vào bàn đàm phán với bên đàm phán cũ.
1.5 KẾT QUẢ ĐÀM PHÁ
2. THẮG-THUA
Mt bên t ưc mc ích còn mt bên tht bi.
một bên không được thoả mãn yêu cầu và chắc chắn
sẽ không bao giờ ngồi vào bàn đàm phán với bên
ECO_VNU_HCM
sẽ không bao giờ ngồi vào bàn đàm phán với bên
thắng nữa.
1.5 KẾT QUẢ ĐÀM PHÁ
3.THẮG-THẮG
N hng yêu cu và mc ích ca c hai bên u ưc
tho mãn.
cả hai bên hài lòng, sẵn sàng cho các cuộc đàm
ECO_VNU_HCM
cả hai bên hài lòng, sẵn sàng cho các cuộc đàm
phán tiếp theo
1.5 KẾT QUẢ ĐÀM PHÁ
4. KHÔG CÓ KẾT QUẢ
Không có ai thng ai thua.
hai bên vẫn có thể ngồi vào bàn đàm phán tiếp trong
lần sau.
ECO_VNU_HCM
lần sau.
7
2.1 Con người: Tách con ngưi ra khi vn
2.2 Lợi ích: Tp trung vào li ích, không vào lp trưng
2.3 Các phương án: Xây dng các phương án kh thi có
CHƯƠG 2 Đàm phán theo nguyên tắc
ECO_VNU_HCM
2.3 Các phương án: Xây dng các phương án kh thi có
li cho c hai bên
2.4 Tiêu chí: Kt qu da trên tiêu chuNn khách quan
2.1 Tách con người ra khỏi vấn đề
2.1.1 Yu t con ngưi trong àm phán
Cm xúc; Giá tr; Lai lch; Quan im
N u quan h công vic ưc xây dng trên nim tin, s
thông cm, kính trng, và thân tình d dàng và hiu
qu hơn
ECO_VNU_HCM
qu hơn
N gưi ta có th ni nóng, phin mun, lo s, căm ghét,
tht vng, và bc bi các phn kháng theo mt vòng
luNn quNn và cuc àm phán tht bi
2.1.2 Hai mi quan tâm ca nhà àm phán – li ích cơ
bn và mi quan h
Mi quan h có xu hưng vưng vào vn
Bc bi v tình hung Bc bi vi con ngưi
Suy din nhng bình lun v vn thành d nh và thái
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
Suy din nhng bình lun v vn thành d nh và thái
ca ngưi khác i vi h
Thương lưng v lp trưng t mi quan h và vn
căn bn trong s xung t
2.1.3 Tách mi quan h khi vn căn bn: trc tip x
lý vn con ngưi - nhn thc, cm xúc, và giao tip
2.1.3.1 N hn thc
1) t mình vào v trí ca h
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
8
2.1.3.1 N hn thc
2) Không suy din ý nh ca ngưi khác t ni
s ca mình
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
2.1.3.1 N hn thc
3) Không li cho h v vn ca mình
-Thm chí nu có cơ s thì vic li cũng phn tác
dng.
-H s t v và phn ng li nhng gì ta nói.
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
-H s t v và phn ng li nhng gì ta nói.
tách các hin tưng khi con ngưi
2.1.3.1 N hn thc
4) Tho lun v nhn thc ca các bên
Làm rõ và trao i v nhn thc ca nhau gii quyt
phn khác bit.
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
5) Tìm kim cơ hi hành ng không theo nhn thc ca
h
Gi thông ip khác (tích cc) vi mong i ca h.
2.1.3.1 N hn thc
6) h tham d vào kt qu
-Tha thun s d dàng hơn nu ưc cm nhn là cùng
ưa ra ý tưng
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
7) Gi th din
-Dung hòa tha thun vi các nguyên tc và li nói,
hành ng trưc ó ca nhà àm phán
9
2.1.3 Tách mi quan h khi vn căn bn: trc tip x
lý vn con ngưi
2.1.3.2 Cm xúc
1)N hn bit và hiu cm xúc ca mình và ca h
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
2.1.3.2 Cm xúc
2) Làm rõ cm xúc và tha nhn nó
N ói chuyn vi i tác v cm xúc ca h và ca
chính mình
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
2.1.3.2 Cm xúc
3) cho ngưi khác x cơn bc tc
4) Không phn ng li s bc phát cm xúc
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
4) Không phn ng li s bc phát cm xúc
2.1.3.2 Cm xúc
5) S dng các hành ng tưng trưng
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
10
2.1.3 Tách mi quan h khi vn căn bn: trc tip x
lý vn con ngưi
2.1.3.3 Giao tip
Đàm phán là quá trình giao tiếp qua lại nhằm đạt tới sự
đồng thuận.
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
Ba vn trong giao tip
-Không hiểu lẫn nhau
-Không tập trung nghe
-Hiểu lầm
2.1.3.3 Giao tip
Gii quyt ba vn trong giao tip
1) Tp trung nghe và x lý thông tin
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
2) N ói rõ ràng, d hiu
3) N ói v cm giác ca bn thân, không nói v h
4) N ói có mc ích
2.1.3 Tách mi quan h khi vn căn bn: trc tip x
lý vn con ngưi
2.1.3.4 Phòng tránh
1) Xây dng mi quan h công vic
2) i mt vi vn , không i mt vi con ngưi
2.1 Tách con người khỏi vấn đề
ECO_VNU_HCM
2) i mt vi vn , không i mt vi con ngưi
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
2.2.1 Dung hòa li ích, không phi lp trưng
1) Li ích xác nh vn
ECO_VNU_HCM
11
2.2.1 Dung hòa li ích, không phi lp trưng
2) Tn ti ng sau các lp trưng trái ngưc là các li
ích chung và tương thích, cũng như các li ích xung t
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
ECO_VNU_HCM
2.2.1 Dung hòa li ích, không phi lp trưng
Các lp trưng trái ngưc có th che khut mt nhng li ích
phù hp. Li ích ca bn không nht thit phi là mt mát
ca i phương.
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
ECO_VNU_HCM
2.2.2 XÁC NN H LI ÍCH
1) Hi “Ti sao?”
2) Hi “Ti sao không?”
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
ECO_VNU_HCM
2) Hi “Ti sao không?”
3) a li ích
2.2.2 XÁC NN H LI ÍCH
4) N hu cu cơ bn ca con ngưi là các li ích mnh nht
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
ECO_VNU_HCM
5) Lit kê các li ích ca mi bên
12
2.2.3 N ÓI V CÁC LI ÍCH
1) Trình bày rõ ràng các li ích ca bn
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
ECO_VNU_HCM
2.2.3 N ÓI V CÁC LI ÍCH
2) Công nhn li ích ca h như mt phn ca vn
3) t ra vn trưc câu tr li ca bn
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
ECO_VNU_HCM
4) N hìn v phía trưc
2.2.3 N ÓI V CÁC LI ÍCH
5) C th nhưng mm do
6) Cng rn i vi vn , mm do i vi con ngưi
2.2 TẬP TRUG VÀO LỢI ÍCH, KHÔG VÀO LẬP TRƯỜG
ECO_VNU_HCM
6) Cng rn i vi vn , mm do i vi con ngưi
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.1. Bn tr ngi i vi vic to ra các phương án
1) ánh giá vi vã
2) Tìm kim cách gii quyt duy nht
3) Chic bánh bt bin
ECO_VNU_HCM
4) “Gii quyt vn là vic ca h”
13
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.1 Bn tr ngi i vi vic to ra các phương án
1) ánh giá vi vã
hận định hấp tấp cản trở sự sáng tạo.
ECO_VNU_HCM
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.1 Bn tr ngi i vi vic to ra các phương án
2) Tìm kim cách gii quyt duy nht
- Cho rằng đàm phán là công việc thu hẹp khoảng
cách giữa các quan điểm, không phải là mở rộng
các phương án có thể.
ECO_VNU_HCM
các phương án có thể.
- Sợ rằng việc thảo luận rộng rãi làm trì hoãn và lạc
hướng tiến trình đàm phán.
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.1 Bn tr ngi i vi vic to ra các phương án
3) Chic bánh bt bin
Mỗi bên cho rằng “hoặc ta, hoặc họ chiếm được
phần tranh chấp”
ECO_VNU_HCM
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.1 Bn tr ngi i vi vic to ra các phương án
4. “Gii quyt vn là vic ca h”.
Mỗi bên chỉ quan tâm tới lợi ích của mình
Chúng tôi đã có quá nhiều vấn đề của mình, họ tự
ECO_VNU_HCM
phải lo các vấn đề của họ
14
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
1) Tách vic ra phương án vi vic ra quyt nh
2) M rng các la chn
3) Tìm kim li ích chung
ECO_VNU_HCM
4) Tìm cách d gii quyt nht cho h
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
1) Tách vic ra phương án vi vic ra quyt nh
N ghĩ ra trưc, quyt nh sau
Quá trình ng não:
ECO_VNU_HCM
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
1) Tách vic ra phương án vi vic ra quyt nh
Quá trình ng não:
ECO_VNU_HCM
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
1) Tách vic ra phương án vi vic ra quyt nh
Quá trình ng não:
ECO_VNU_HCM
15
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
2) M rng các la chn
To ra các phm vi thương lưng – có nhiu ý
tưng khác nhau cùng la chn
ECO_VNU_HCM
4 cách tư duy:
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
2) M rng các la chn
Bước 2. Phân tích
Chẩn đoán vấn đề:
Phân loại các dấu hiệu
Bước 3. Tiếp cận
Các phương án
giải quyết có thể áp dụng?
Cách khắc phục về mặt lý thuyết?
Điều gì cần giải quyết
Điều gì có thể thực hiện
Lý thuyết
ECO_VNU_HCM
Bước 1. Vấn đề
Cái gì cần giải quyết?
Các triệu chứng?
Những yếu tố bất lợi so
với tình trạng mong muốn?
Phân loại các dấu hiệu
Đề xuất các nguyên nhân
Xem còn thiếu gì
Ghi chú các trở ngại
Cách khắc phục về mặt lý thuyết?
Các ý tưởng mở về
biện pháp giải quyết.
Bước 4. Ý tưởng hành động
Biện pháp nào có thể thực hiện?
Có thể thực hiện các bước
cụ thể nào để giải quyết vấn đề?
Thực tế
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
2) M rng các la chn
ánh giá t giác các chuyên gia
ECO_VNU_HCM
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
2) M rng các la chn
ChuNn b các phương án tha thun
Thỏa thuận mạnh hơn
Thỏa thuận yếu hơn
ECO_VNU_HCM
16
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
2) M rng các la chn
Thay i qui mô tha thun
ECO_VNU_HCM
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
3) Tìm kim li ích qua li
Xác nh các li ích chung
ECO_VNU_HCM
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
3) Tìm kim li ích qua li
Hài hòa các li ích khác nhau
ECO_VNU_HCM
Hi h v th t ưu tiên
2.3 TẠO RA CÁC PHƯƠG Á CÙG CÓ LỢI
2.3.2 Bn bưc to ra các phương án
4) Làm cho quyết định của họ trở nên dễ dàng
t mình vào v trí ca h hiu vn ca h và
phương án nào có th gii quyt vn ó.
ECO_VNU_HCM
17
2.4 KIÊ TRÌ YÊU CẦU SỬ DỤG TIÊU CHÍ KHÁCH QUA
2.4.1 Xây dng tiêu chí khách quan
Tiêu chuNn công bng (Fair standards)
Tiêu chí khách quan c lp vi ý chí ca mi bên
ECO_VNU_HCM
2.4 KIÊ TRÌ YÊU CẦU SỬ DỤG TIÊU CHÍ KHÁCH QUA
2.4.1 Xây dng tiêu chí khách quan
Th tc công bng (Fair procedure)
ECO_VNU_HCM
2.4 KIÊ TRÌ YÊU CẦU SỬ DỤG TIÊU CHÍ KHÁCH QUA
2.4.2 S dng tiêu chí khách quan trong àm phán
Cùng nhau tìm tiêu chí khách quan cho mi vn
àm phán
ECO_VNU_HCM
2.4 KIÊ TRÌ YÊU CẦU SỬ DỤG TIÊU CHÍ KHÁCH QUA
2.4.2 S dng tiêu chí khách quan trong àm phán
Có lý l và chu nghe lý l
ECO_VNU_HCM