TRAU dồi vốn từ (THI TỈNH)

Ngày soạn: 17/10/2017
Ngày dạy:20/10/2017
Tiết 33

HDĐT: TRAU DỒI VỐN TỪ
A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức: Qua giờ giúp HS hiểu được tầm quan trọng của việc trau dồi vốn từ. Muốn trau
dồi vốn từ trước hết phải rèn luyện để biết đầy đủ, chính xác nghĩa và cách dùng của từ.
Ngoài ra trau dồi vốn từ còn phải biết cách làm tăng vốn từ.
2. Kĩ năng: Rèn luyện cho HS kĩ năng trau dồi vốn từ bằng 2 cách.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức về trau dồi vốn từ.
B. Tiến trình bài dạy:
I.Chuẩn bị:
- Thày: thiết kế bài soạn, nghiên cứu bài,bảng phụ.
- Trò: Soạn trước bài
II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp trong giờ.
III. Bài mới:
1.Khởi động:
GV đọc phần đọc thêm từ "một lần tôi đi đường bằng xe đạp… ngôn ngữ dân tộc mình."
->Việc làm của nhà văn Nguyễn Thế Phương lấy sổ tay ra ghi đã thể hiện điều gì về ý thức
của nhà văn với ngôn ngữ DT và với vốn tri thức về ngôn ngữ tiếng Việt của bản thân nhà
văn
->trau dồi vốn từ…
2. Tổ chức các hoạt động học tập của học sinh.
Các hoạt động của GV- HS
Nội dung
Hoạt động 1: GV hướng dẫn HS tìm I. Vì sao phải trau dồi vốn từ?
hiểu nội dung bài học.
+ Kỹ thuật đặt câu hỏi; Kỹ thuật động
não; Kỹ thuật trình bày một phú.
+ Kỹ năng tự nhận thức

1.Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ và
cách dùng từ.(12')
Hs đọc bt 1. Trả lời câu hỏi
a) Ví dụ: (Sgk/99)
Hs thảo luận câu hỏi trả lời
Nhóm 4 người /3'
Ví dụ 1:
ý kiến của Cố Thủ tướng PVĐ
- Tiếng Việt là một ngôn ngữ có khả năng rất lớn
Hs đọc BT số 2
để đáp ứng nhu cầu diễn đạt của người Việt
Hs thảo luận nhóm 4 người : 3/
- Muốn phát huy tốt khả năng của tiếng Việt, mỗi
cá nhân phải không ngừng trau dồi ngôn ngữ cảu
a. Thắng cảnh (cảnh đẹp) → thừa từ mình mà trước hết là trau dồi vốn từ
“đẹp”
Ví dụ 2:
b. “ Dự đoán ” → đoán trước tình hình * Xác định lỗi
sự việc nào đó có thể xảy ra trong tương a. Thừa từ “đẹp”
lai → fải dùng fỏng đoán, ước đoán, ước b. Sai từ “dự đoán” → thay “ước đoán”
tính
c. Sai từ “đẩy mạnh” -> thay "mở rộng"
c. “ Đẩy mạnh ” → thúc đẩy cho ↑
nhanh lên. Nói về quy mô thì có thể là * Nguyên nhân mắc lỗi
mở rộng hay thu hẹp chứ không thể - Không biết chính xác nghĩa của từ và cách dùng
nhanh hay chậm được.
từ.
? Qua bt 1 và 2 hãy nhận xét làm thế
* Cần phải

nào để trau dồi vốn từ.
Hs trả lời

- Nắm đầy đủ, chính xác nghĩa của từ.
- Nắm cách dùng từ đúng với h/cảnh gt.

Hs đọc bt
Hs thảo luận
So sánh hình thức trau dồi vốn từ ở
phần I với phần II nhận xét hình thức
trau dồi vốn từ ?
Hs đọc ghi nhớ
Gv chốt các cách để trau dồi vốn từ.

b)Ghi nhớ 1(sgk/100)

2.Rèn luyện để làm tăng vốn từ (5')
a) Bài tập : ý kiến của nhà văn Tô Hoài
- Nhà văn phân tích quá trình trau dồi vốn từ của
đại thi hào NDu bằng cách học lời ăn tiếng nói
của ND
b)Ghi nhớ2( sgk/101)

3. Luyện tập (25')
+ kĩ thuật động não.
Yêu cầu bài tập 1:
Chọn cách giải thích đúng.

Bài 1. Chọn cách gthích đúng

- Hậu quả : kết quả xấu
- Đoạt : chiếm được phần thắng
- Tinh tú : sao trên trời (nói khái quát)

Nêu yêu cầu bai tập 2:
Bài 2. Xác định nghĩa của yếu tố HV
Xỏc định nghĩa của yếu tố h/v.
a. Tuyệt
Gọi 2 học sinh lên bảng xếp từ Tuyệt * dứt, không còn gì :
vào 2 cột.
- tuyệt chủng : mất hẳn giống nòi
- tuyệt giao : cắt đứt giao tiếp
b) Tuyệt đỉnh : Điểm cao nhất, mức - tuyệt tự : không có người nối dõi
- tuyệt thực : nhịn đói không chịu ăn để fản đối –
cao nhất.
- Tuyệt mật: Cần giữ bớ mật tuyệt đối. một hình thức đtranh
* Cực kỳ, nhất :
- Tuyệt tác: Tác phẩm NT hoàn mĩ.
- tuyệt tác
- Tuyệt trần: Nhất trần đời không có gì - tuyệt đỉnh
- tuyệt mật
- tuyệt trần
sánh bằng.
Xỏc định yờu cầu BT3
*) Chú ý: Cách nói: Đường phố ơi!
Hãy yên lặng ....
- Khi đó đường phố được dùng theo
phép nhân hoá..

3) BT3: Sửa lỗi dùng từ

a) Về khuya, đường phố rất im lặng.
- Vì: Dùng để chỉ người, cảnh tượng con người.
(yên tĩnh, vắng lặng)
b) Trong thời kỳ ... thành lập ....
(Thiết lập)
- Vì từ này có nghĩa là lập nên, xây dựng nên một
tính chất như nhà nước, Đảng, hội, công ty ...)
- Quan hệ ngoại giao không phải là một tính chất.

HS đọc yêu cầu BT4 – HS thảo luận:
- Tiếng Việt của chúng ta là một ngôn 4) Bài tập 4: Bình luận ý kiến của CLV.
ngữ trong sáng giàu đẹp. Điều đó được - Muốn giữ gìn sự trong sáng và giàu đẹp của ngôn
thể hiện trước hết qua ngôn ngữ của ngữ dân tộc phải học tập lời ăn tiếng nói của họ.
những người nông dân.

b) BT6:

5) Bài tập 5: Để làm tăng vốn từ cần.
- Chú ý quan sát, chú ý lắng nghe lời nói bằng ngày
của nhiều người xunh quanh và trên các phương


a) Cứu canh: Mặc định cuối cựng
b) Nhược điểm: Điểm yếu
c) Đề đạt, d: lỏu tỏu, e: hoảng loạn.

tiện thông tin đại chúng như: Phát thanh, truyền
hình ...
- Đọc sách báo nhất là tác phẩm VH của những nhà
văn lớn.

7) BT7:
- Ghi chép lại những từ ngữ đã nghe được, đọc
a) Anh ấy vừa nhận tiền nhuận bút của được.
cuốn sách mới in (trả công viết tác - Rèn luyện thói quen tra từ điển TV
phẩm).
- Tập viết những đoạn văn ngắn đặt những câu có
sử dụng ....
- Anh ấy vừa nhận được một khoản thù
lao khá hậu hĩnh (Trả công cho
một ....)
- Nghĩa của từ thù lao rộng hơn.
IV. Củng cố, hướng dẫn:
+ Hoàn thiện các bài tập vào vở,làm bài tập 6,7,8,9/Sgk103,104.
- Đọc bài đọc thêm(sgk/104)