giải xi pháp tăng cường công tác quản lý chi phí sản xuất kinh doanh tại công ty tnhh một thành viên đầu tư phát triển thủy lợi hà nội

L I CAM
Tôi xin cam đoan lu n v n đ

OAN

c hoàn thành là do s c g ng, n l c c a b n thân,

d a vào ki n th c đã h c trong tr

ng, s giúp đ c a các th y, cô giáo và ki n

th c th c t qua quá trình công tác t i Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n th y
l i Hà N i. K t qu nghiên c u trong lu n v n đ m b o trung th c và ch a đ
công b trong b t c m t công trình khoa h c nào tr

c

c đây.

Công trình nghiên c u c a đúng tác gi và phù h p v i chuyên ngành đào t o, s
li u th c t d a vào các tài li u báo cáo c a Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n
th y l i Hà N i.
Hà N i, ngày 20 tháng 10 n m 2016
Tác gi lu n v n

Lê Th Thanh Ph

i

ng

L IC M

N

Trong quá trình nghiên c u và th c hi n đ tài, tác gi đã nh n đ
h

c s quan tâm,

ng d n t n tình c a Th y giáo PGS.TS. Nguy n Bá Uân, cùng nhi u ý ki n

góp ý c a các th y, cô Khoa Kinh t và Qu n lý - Tr

ng

i h c Thu l i.

V i lòng kính tr ng và s bi t n sâu s c, tác gi xin chân thành c m n các th y
cô phòng Qu n lý đào t o

i h c và Sau đ i h c, các th y cô Khoa Kinh t và

qu n lý đã giúp đ tác gi trong quá trình h c t p t i Tr

ng

i h c Th y l i

c ng nh quá trình nghiên c u th c hi n đ tài lu n v n, xin bày t lòng bi t n

chân thành và sâu s c t i các th y giáo, cô giáo đã nhi t tình gi ng d y, trang b
ki n th c đ tác gi có c s khoa h c hoàn thành b n lu n v n
Tác gi xin trân tr ng c m n s đ ng viên, giúp đ nhi t tình c a t p th lãnh
đ o, CBCNV các phòng ban, xí nghi p thu c Công ty TNHH MTV đ u t phát
tri n th y l i Hà N i đã t o đi u ki n đ tác gi hoàn thành lu n v n này.
Do trình đ , kinh nghi m và th i gian nghiên c u h n ch nên lu n v n khó tránh
kh i nh ng thi u sót, tác gi r t mong nh n đ
cô đ lu n v n đ

c s đóng góp ý ki n c a các th y

c hoàn thi n h n và có giá tr th c ti n h n n a.

Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày 20 tháng 10 n m 2016
Tác gi lu n v n

Lê Th Thanh Ph

ii

ng


M CL C
L I CAM

OAN ........................................................................................... i

L IC M

N ............................................................................................... ii

M C L C .................................................................................................... iii
DANH M C CÁC CH

VI T T T .......................................................... vii

DANH M C CÁC B NG BI U ............................................................... viii
DANH M C CÁC S
M

HÌNH V ......................................................... ix

U ....................................................................................................... x

CH

NG 1

C

S

LÝ LU N CHUNG V

CHI PHÍ VÀ QU N LÝ

CHI PHÍ S N XU T KINH DOANH TRONG DOANH NGHI P ............ 1
1.1. Khái ni m và phân lo i chi phí SXKD trong doanh nghi p ................................1

1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p ........................1
1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p ..........................3
1.2. Qu n lý chi phí SXKD trong doanh nghi p .........................................................9
1.2.1. Khái ni m, b n ch t qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh ............................9
1.2.2. N i dung qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh ...........................................10
1.2.3. Ph

ng pháp t ng c

ng qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh

nghi p....................................................................................................................11
1.3. Ý ngh a, vai trò c a công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh ...................13
1.4. Các y u t

nh h

ng đ n công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh .........15

1.4.1. Các y u t bên ngoài doanh nghi p ............................................................15
1.4.2. Các y u t bên trong n i b doanh nghi p .................................................16
1.5. Chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p qu n lý khai thác công trình
th y l i ......................................................................................................................18
1.5.1. Các thành ph n chi phí s n xu t kinh doanh trong các doanh nghi p khai
thác công trình th y l i .........................................................................................18
1.5.2. Nh ng y u t đ c thù tác đ ng đ n qu n lý chi phí s n xu t trong công ty
qu n lý khai thác công trình Th y l i. ..................................................................25

iii

1.6. M t s kinh nghi m v qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
...................................................................................................................................26
1.6.1. Kinh nghi m

n

c ngoài .........................................................................26

1.6.2. Tình hình qu n lý khai thác công trình th y l i t i các doanh nghi p th y
l i

Vi t Nam ......................................................................................................28

1.6.3. Bài h c kinh nghi m ...................................................................................30
K t lu n Ch

CH

ng 1 ....................................................................................................31

NG 2

TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ CHI PHÍ S N

XU T KINH DOANH T I CÔNG TY TNHH M T THÀNH VIÊN
T

U

PHÁT TRI N TH Y L I HÀ N I ..................................................... 32
2.1. Gi i thi u chung v Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà N i...32
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty ..........................................32
2.1.2. Ch c n ng nhi m v ...................................................................................33
2.1.3. T ch c b máy qu n lý Công ty................................................................34
2.2. Th c tr ng công tác t ch c và qu n lý ho t đ ng s n xu t c a Công ty TNHH
m t thành viên

u t phát tri n th y l i Hà N i ....................................................36

2.2.1. Công tác qu n lý công trình th y l i ..........................................................36
2.2.2. Công tác qu n lý n

c ................................................................................40

2.2.3. Công tác qu n lý kinh t , v n và tài s n nhà n

c giao .............................43

2.2.4. Qu n lý tài chính c a các t ch c cung c p n

c ......................................45

2.2.5. K t qu s n xu t kinh doanh c a Công ty nh ng n m g n đây..................47
2.3. Th c tr ng công tác qu n lý chi phí SXKD c a Công ty ..................................51
2.3.1. T ch c b ph n qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh ...............................51
2.3.2. Xây d ng và áp d ng đ nh m c kinh t k thu t ........................................52
2.3.3. Công tác l p k ho ch chi phí s n xu t kinh doanh ....................................54
2.3.4. Công tác qu n lý chi phí ti n l

ng ............................................................54

2.3.5. Công tác qu n lý chi phí s a ch a th

ng xuyên tài s n c đ nh ..............57

2.3.6. Công tác qu n lý chi phí nhiên li u, v t li u ..............................................59
2.3.7. Công tác qu n lý chi phí tr th y l i phí cho h dùng n

c ......................61

2.3.8. Chi phí qu n lý doanh nghi p .....................................................................62
2.3.9. Chi phí trích kh u hao tài s n c đ nh đ tái đ u t ...................................63

iv


2.3.10. M t s kho n chi khác ..............................................................................64
2.4.

ánh giá v k t qu đ t đ

c và nh ng t n t i trong công tác qu n lý chi phí

SXKD c a Công ty....................................................................................................65
2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ

c trong công tác qu n lý chi phí SXKD .................65

2.4.2. Nh ng t n t i và nguyên nhân ....................................................................68

K t lu n Ch

CH

NG 3

ng 2 ....................................................................................................70

M TS

GI I PHÁP T NG C

NG CÔNG TÁC QU N

LÝ CHI PHÍ S N XU T KINH DOANH T I CÔNG TY TNHH MTV
UT
3.1.

PHÁT TRI N TH Y L I HÀ N I ........................................... 72
nh h

ng và m c tiêu phát tri n SXKD c a Công ty ....................................72

3.1.1. Qu n lý t

i tiêu .........................................................................................72

3.1.2. Qu n lý khai thác b o v công trình th y l i..............................................73
3.1.3. T ch c ho t đ ng s n xu t kinh doanh .....................................................73
3.1.4. M r ng s n xu t, đ y m nh s n xu t kinh doanh ngoài s n ph m công ích

...............................................................................................................................74
3.2. Nh ng c h i và thách th c đ i v i Công ty trong công tác qu n lý chi phí s n
xu t kinh doanh trong t

ng lai ................................................................................74

3.2.1. Nh ng thách th c........................................................................................74
3.2.2. Nh ng c h i ..............................................................................................75
3.3. Nguyên t c đ xu t các gi i pháp.......................................................................76
3.3.1. Nguyên t c khoa h c, khách quan, toàn di n .............................................76
3.3.2. Nguyên t c ti t ki m, hi u qu ...................................................................77
3.3.3. Nguyên t c xã h i hóa ................................................................................77
3.3.4. Nguyên t c tuân th các quy đ nh c a pháp lu t hi n hành .......................77
3.3.5. Nguyên t c k t h p hài hòa các lo i l i ích ................................................78
3.4.

xu t m t s gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh

doanh t i Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà N i ...........................78
3.4.1. Rà soát tinh gi n b máy, b trí l c l

ng lao đ ng h p lý .......................78

3.4.2. Hoàn thi n công tác xây d ng đ nh m c chi phí và giao khoán n i b .....80
3.4.3.

i m i công tác l p d toán, t ng c

ng ki m soát, phân tích bi n đ ng

chi phí SXKD........................................................................................................86

v


3.4.4. T ng c

ng công tác qu n lý khai thác và b o v h th ng công trình th y

l i ..........................................................................................................................91
K t lu n ch

ng 3 .....................................................................................................93

K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................................... 94
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ..................................................... 97

vi


DANH M C CÁC CH

VI T T T

Ch vi t t t

Ngh a đ y đ

BHTN

B o hi m th t nghi p

BHXH

B o hi m xã h i

BHYT

B o hi m y t

CBCNV

Cán b công nhân viên

CPSX

Chi phí s n xu t

HTX

H p tác xã

KPC

Kinh phí công đoàn

KTCTTL

Khai thác công trình th y l i

L TT

Lao đ ng tr c ti p

L GT

Lao đ ng gián ti p

L

Lao đ ng

MTV

M t thành viên

NVL

Nguyên v t li u

TNHH

Trách nhi m h u h n

TLP

Th y l i phí

TSC

Tài s n c đ nh

SXKD

S n xu t kinh doanh

XHCN

Xã h i ch ngh a

vii


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1 T l n p BHXH, BHYT, BHTN, kinh phí công đoàn .................................19
B ng 1.2 T l tính chi phí s a ch a th

ng xuyên theo t ng chi phí t

B ng 1.3 T l tính chi phí s a ch a th

ng xuyên theo nguyên giá TSC ................22

B ng 2.1 T ng h p s l

i tiêu ...........22

ng phân c p công trình th y l i ...........................................37

B ng 2.2 T ng h p s tr m b m t

i tiêu thu c Công ty qu n lý ................................38

B ng 2.3 T ng h p công trình h ch a do Công ty qu n lý .........................................38
B ng 2.4 T ng h p l

ng n

c b m cho 1 ha quy lúa V Xuân t 2011 đ n 2015 ....43

B ng 2.5 T ng h p v n và tài s n c a Công ty 2011-2015 ..........................................44
B ng 2.6 T ng h p m t s ch tiêu SXKD ch y u giai đo n 2011 – 2015 .................50
B ng 2.7 T ng h p s d ng chi phí ti n l
B ng 2.8 T ng h p chi phí s a ch a th
B ng 2.9 T ng h p s l

ng n m 2011 - 2015................................56
ng xuyên TSC t 2011 đ n 2105 .............57

ng danh m c công trình đ

B ng 2.10 T ng h p chi phí ti n đi n t

c s a ch a ...............................58

i tiêu 2011-2015 ..........................................60

B ng 2.11 T ng h p chi phí nguyên li u t n m 2011 đ n 2015 .................................61

B ng 2.12 T ng h p chi phí tr th y l i phí cho h dùng n

c ...................................61

B ng 2.13 T ng h p chi phí qu n lý doanh nghi p Công ty n m 2015 ........................63
B ng 2.14 T ng h p chi phí trích kh u hao tài s n c đ nh 2011 – 2015 .....................63
B ng 2.15 T ng h p m t s kho n chi khác t 2011 đ n 2015 ....................................64
B ng 2.16 T ng h p doanh thu, l i nhu n, h s b o toàn v n 2011- 2015.................67
B ng 3.1 T l lao đ ng tr c ti p, gián ti p tr

c và sau khi s p x p ..........................79

B ng 3.2 So sánh chi phí quy t toán c a Công ty n m 2015 và chi phí khi khoán theo
đ n giá t ng h p ............................................................................................................86

viii


DANH M C CÁC S

HÌNH V

Hình 2.1 S đ t ch c b máy qu n lý Công ty TNHH m t thành viên u t phát
tri n th y l i Hà N i ......................................................................................................34
Hình 2.2 S đ t ng tài s n c a Công ty t 2011 đ n 2015 ..........................................45
Hình 2.3 Tr m b m tiêu M nh Tân thu c Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n th y
l i Hà N i qu n lý .........................................................................................................49
Hình 3.1 S đ quá trình l p d toán ............................................................................87

ix

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Theo xu th phát tri n c a th gi i, khi n n kinh t chuy n hoàn toàn sang n n kinh t
th tr

ng thì vi c s n xu t kinh doanh càng tr nên khó kh n. S c nh tranh c a các

doanh nghi p càng tr nên gay g t và kh c li t, vì v y đ t n t i và phát tri n đ

c thì

yêu c u đ t ra cho các doanh nghi p là ph i s n xu t ra các s n ph m v i giá thành
th p nh t và đi cùng v i đó là chi phí s n xu t th p nh t.

i u đó có ngh a là các

doanh nghi p nói chung, các doanh nghi p qu n lý khai thác công trình th y l i nói
riêng, c n ph i tính toán h p lý chi phí s n xu t và th c hi n quá trình s n xu t theo
đúng m c tiêu đ ra. Vì chi phí là ch tiêu quan tr ng đ ph n ánh hi u qu ho t đ ng
s n xu t c a doanh nghi p nên chi phí s n xu t s n ph m th p hay cao, gi m hay t ng
ph n ánh k t qu c a vi c qu n lý, s d ng v t t lao đ ng ti n v n c a doanh nghi p.
Do đó, chi phí là y u t đ m b o s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p nói riêng,
t ng tr

ng và phát tri n n n kinh t nói chung.

Các Doanh nghi p qu n lý và khai thác công trình Thu l i là doanh nghi p s n xu t
và cung ng s n ph m, d ch v công ích là t

i, tiêu n

c ph c v s n xu t nông

nghi p, dân sinh, xã h i. Ho t đ ng c a doanh nghi p v a mang tính xã h i v a mang
tính kinh t , nh ng tính ch t ho t đ ng l i ph c t p, ph thu c vào r t nhi u y u t
nh : đi u ki n t nhiên, đi u ki n xã h i, đi u ki n th i ti t, tình hình t ch c s n xu t
nông nghi p, bi n đ ng c a giá c th tr

ng

t ng vùng và chính sách kinh t v

mô... Vi c xây d ng k ho ch, tri n khai t ch c qu n lý s n xu t kinh doanh không
n đ nh và th

ng xuyên ph i thay đ i b sung, chính vì v y chi phí s n xu t kinh

doanh c ng có nh ng bi n đ ng nh t đ nh trong t ng chu k mùa v s n xu t. Chi phí
s n xu t kinh doanh trong Công ty đ

c qu n lý t t s góp ph n h giá thành gi b m

t

i, tiêu, ti t ki m ngân sách cho Nhà n

c, qu n lý có hi u qu ngu n v n mà Nhà

n

c giao, góp ph n nâng cao hi u qu t

i tiêu, n đ nh chính tr xã h i trong khu

v c và nâng cao đ i s ng cán b công nhân viên trong Công ty. Công tác qu n lý chi
phí s n xu t kinh doanh có m t ý ngh a quan tr ng đ i v i các doanh nghi p qu n lý
khai thác công trình th y l i nói chung và Công ty TNHH M t thành viên
tri n th y l i Hà N i nói riêng.

u t phát

ó c ng chính là lý do h c viên ch n đ tài “Gi i
x


pháp t ng c

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty TNHH
u t phát tri n Th y l i Hà N i” làm đ tài lu n v n t t nghi p

m t thành viên

c a mình v i k v ng đ

c đóng góp nh ng ki n th c đã đ

c h c t p, nghiên c u

vào quá trình qu n lý s n xu t kinh doanh c a đ n v h c viên đang công tác.
2. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
Ý ngh a khoa h c:

tài t ng h p c s lý lu n khoa h c v chi phí s n xu t kinh

doanh, qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh và nhân t
Các gi i pháp đ

c đ xu t nh m t ng c

nh h

ng đ n công tác này.

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh

doanh trong doanh nghi p d a trên nh ng lu n c khoa h c và bi n ch ng nên có th
s d ng làm tài li u tham kh o cho công tác gi ng d y và h c t p.
Ý ngh a th c ti n: Nghiên c u phân tích và nh ng gi i pháp đ xu t c a đ tài là tài
li u tham kh o h u ích mang tính h

ng d n đ nh h

ng cho công tác qu n lý chi phí

s n xu t kinh doanh trong Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà N i.

3. M c đích c a đ tài
D a vào nh ng c s lý lu n v chi phí, qu n lý chi phí và nh ng t ng k t t th c ti n
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà
N i, lu n v n nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp nh m t ng c

ng h n n a công tác

qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh, nh m góp ph n xây d ng doanh nghi p ngày
càng phát tri n.
4. Ph

ng pháp nghiên c u

th c hi n nh ng n i dung nghiên c u, lu n v n s d ng các ph
c u nh : Ph

ng pháp h th ng hóa; ph

pháp quy; ph

ng pháp đi u tra thu th p s li u; ph

phân tích so sánh và m t s ph
5.

it

*

it

ng pháp nghiên

ng pháp nghiên c u h th ng các v n b n
ng pháp t ng h p; ph

ng pháp nghiên c u k t h p khác.

ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u c a đ tài

xi

ng pháp


it

ng nghiên c u c a đ tài là công tác qu n lý chi phí và các nhân t

đ n ch t l

nh h

ng

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong lo i hình doanh

nghi p này.
* Ph m vi nghiên c u c a đ tài

V m t không gian và n i dung nghiên c u, đ tài t p trung nghiên c u nhân t
h

nh

ng chi ph i đ n chi phí s n xu t trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh t i Công ty

TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà N i.
V m t th i gian, lu n v n s t p trung nghiên c u, phân tích ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p t sau khi Chính ph ban hành Ngh đ nh s 67/2012/N -CP
ngày 10/9/2012 s a đ i b sung m t s đi u c a Ngh đ nh 143/2003/N -CP quy đ nh
chi ti t thi hành m t s đi u c a Pháp l nh khai thác và b o v công trình th y l i, t
đó đ xu t các gi i pháp cho th i gian t nay t i n m 2020.
6. K t qu d ki n đ t đ

c

H th ng hóa c s lý lu n v chi phí và nh n d ng các nhân t

nh h

ng đ n công

tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong các doanh nghi p nói chung, các doanh
nghi p qu n lý khai thác công trình th y l i nói riêng.
Phân tích th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong Công ty
TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà N i trong quá trình xây d ng và phát tri n,
đánh giá nh ng k t qu đ t đ

c c n phát huy và nh ng t n t i, h n ch c n ph i kh c

ph c nh m đ y m nh h n n a vi c phát tri n Doanh nghi p m t cách b n v ng.
xu t m t s gi i pháp phù h p nh m góp ph n b sung, hoàn thi n, t ng c

ng

công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong Công ty TNHH MTV đ u t phát
tri n th y l i Hà N i.
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , Lu n v n đ
dung chính, g m:

xii

c c u trúc v i ba ch

ng n i


Ch

ng 1: C s lý lu n chung v chi phí và qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh

trong doanh nghi p.
Ch

ng 2: Th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty

TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà N i.
Ch

ng 3: M t s gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh

t i Công ty TNHH MTV đ u t phát tri n th y l i Hà N i.

xiii


CH
NG 1 C S LÝ LU N CHUNG V CHI PHÍ VÀ QU N LÝ CHI
PHÍ S N XU T KINH DOANH TRONG DOANH NGHI P
1.1. Khái ni m và phân lo i chi phí SXKD trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p
Trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh, chi phí phát sinh liên quan đ n m i
ho t đ ng, m i b ph n c a doanh nghi p, có nhi u khái ni m v chi phí vì chi phí
phát sinh và s d ng cho m t s m c đích c th , cách mà chi phí đ

c s d ng s xác

đ nh cách tính toán, ghi nh n, phân tích, x lý chi phí.
Trong k toán tài chính thì chi phí bao g m các chi phí s n xu t kinh doanh phát sinh
trong quá trình ho t đ ng kinh doanh thông th

ng c a doanh nghi p và các chi phí

khác. Theo chu n m c chung - chu n m c K toán Vi t Nam ban hành và công b
theo Quy t đ nh s 165/2002/Q -BTC ngày 31 tháng 12 n m 2002 c a B tr

ng B

Tài chính thì chi phí bao g m các chi phí s n xu t, kinh doanh phát sinh trong quá
trình ho t đ ng kinh doanh thông th

ng c a doanh nghi p và các chi phí khác.

- Chi phí s n xu t, kinh doanh phát sinh trong quá trình ho t đ ng kinh doanh
thông th

ng c a doanh nghi p, nh : giá v n hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí qu n

lý doanh nghi p, chi phí lãi ti n vay, và nh ng chi phí liên quan đ n ho t đ ng cho các
bên khác s d ng tài s n sinh ra l i t c, ti n b n quy n. Nh ng chi phí này phát sinh
d

i d ng ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n, hàng t n kho, kh u hao máy móc, thi t

b.
- Chi phí khác bao g m các chi phí ngoài các chi phí s n xu t, kinh doanh phát
sinh trong quá trình ho t đ ng kinh doanh thông th
phí v thanh lý, nh

ng c a doanh nghi p, nh : chi

ng bán tài s n c đ nh, các kho n ti n b khách hàng ph t do vi

ph m h p đ ng.
Chi phí là t ng giá tr các kho n làm gi m l i ích kinh t trong k k toán d

i hình

th c các kho n ti n chi ra, các kho n kh u tr tài s n ho c làm phát sinh các kho n n
d n đ n làm gi m v n ch s h u, không bao g m các kho n phân ph i cho c đông

1


ho c ch s h u. Chi phí trong k toán tài chính là các kho n chi phí đã th c t phát
sinh g n li n v i ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Theo tác gi lu n án ti n s v “Hoàn thi n k toán qu n tr chi phí trong các doanh nghi p
mía đ

ng trên đ a bàn t nh Thanh Hóa” cho r ng “chi phí có th là phí t n th c t đã

chi ra trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh hàng ngày khi t ch c th c
hi n, ki m tra, ra quy t đ nh và c ng có th là chi phí
hay giá tr l i ích m t đi khi l a ch n ph

c tính khi th c hi n d án

ng án, ho t đ ng này mà b qua c h i

kinh doanh khác”. Theo đó chi phí có th là nh ng kho n chi phí đã phát sinh ho c
các chi phí ch a phát sinh, chi phí c h i hay chi phí
li n v i m t k k toán c th nào mà nó đ

c tính. Chi phí không ph i g n

c xem xét g n li n v i các ph

ng án,

các c h i kinh doanh, quy t đ nh kinh doanh c th .
Theo quan ni m Kinh t chính tr t i Giáo trình Kinh t chính tr Mác Lê Nin - Tr

ng

đ i h c Kinh t qu c dân do Nhà xu t b n Giáo d c xu t b n n m 1998 thì chi phí s n
xu t c a doanh nghi p là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các hao phí v lao đ ng s ng
t c là lao đ ng t o ra giá tr m i và lao đ ng v t hoá t c là giá tr c a t li u s n xu t
mà doanh nghi p ph i chi ra đ ti n hành s n xu t s n ph m trong m t th i gian nh t
đ nh.
Quá trình s n xu t hàng hoá là quá trình k t h p và tiêu hao c a ba y u t : t li u lao
đ ng, đ i t

ng lao đ ng và s c lao đ ng. Nh v y đ ti n hành s n xu t hàng hoá,

doanh nghi p ph i b chi phí v s c lao đ ng, t li u lao đ ng và đ i t

ng lao đ ng.

S hình thành nên các chi phí s n xu t đ t o ra giá tr s n ph m s n xu t là t t y u
khách quan, các chi phí mà doanh nghi p chi ra c u thành nên giá tr c a s n ph m,
d ch v đ đáp ng nhu c u tiêu dùng c a xã h i.
Giá tr s n ph m, d ch v g m ba b ph n là: C, V, m.

Trong đó:
- C: là toàn b giá tr t li u s n xu t đã tiêu hao trong quá trình t o ra s n ph m
d ch v nh : kh u hao tài s n c đ nh, chi phí nguyên v t li u, công c , n ng l
b ph n này đ

c g i là hao phí v t ch t.

2

ng...


- V: là chi phí ti n l

ng, ti n công ph i tr cho ng

trình s n xu t t o ra s n ph m, d ch v , đ

i lao đ ng tham gia quá

c g i là hao phí lao đ ng c n thi t.

- m: là giá tr m i do lao đ ng s ng t o ra trong quá trình ho t đ ng s n xu t ra
giá tr s n ph m, d ch v .
Ti p theo sau quá trình s n xu t, doanh nghi p ph i t ch c vi c tiêu th s n ph m đ
thu ti n v .

th c hi n đ

c vi c này, doanh nghi p c ng ph i b ra nh ng chi phí

nh t đ nh ch ng h n nh chi phí đóng gói s n ph m, chi phí v n chuy n, b c d , b o
qu n s n ph m. H n n a, trong đi u ki n n n kinh t th tr

ng có s c nh tranh nh

hi n nay, ngoài các chi phí tiêu th trên, doanh nghi p còn ph i b ra chi phí đ nghiên
c u th tr

ng, chi phí qu ng cáo đ gi i thi u s n ph m, chi phí b o hành s n ph m.

Nh ng kho n chi phí này phát sinh trong l nh v c l u thông s n ph m nên đ

c g i là

chi phí tiêu th hay chi phí l u thông s n ph m.
Ngoài nh ng chi phí nêu trên, doanh nghi p còn ph i th c hi n đ
mình v i Nhà n

c ngh a v c a

c nh n p thu giá tr gia t ng, thu xu t nh p kh u, thu tiêu th

đ c bi t, thu khai thác tài nguyên. Nh ng kho n chi phí này đ u di n ra trong quá
trình kinh doanh vì th đó c ng là kho n chi phí kinh doanh c a doanh nghi p.
Trong lu n v n này, khái ni m v chi phí s n xu t đ

c hi u nh sau: chi phí s n xu t

kinh doanh c a m t doanh nghi p là toàn b chi phí s n xu t, chi phí tiêu th s n

ph m, các kho n ti n thu và các chi phí b ng ti n khác mà doanh nghi p ph i b ra
đ th c hi n ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong m t th i k nh t đ nh. Chi phí c a
doanh nghi p là chi phí cá bi t, ch u s ki m soát qu n lý c a doanh nghi p. Do v y
qu n lý t t chi phí đóng vai trò quan tr ng trong ho t đ ng qu n tr doanh nghi p.
1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p
Chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p g m nhi u lo i chi phí và phát sinh
th

ng xuyên trong quá trình s n xu t kinh doanh, m i lo i chi phí có đ c tính công

d ng khác nhau do v y yêu c u qu n lý đ i v i t ng lo i c ng khác nhau.

qu n lý

t t chi phí s n xu t kinh doanh, doanh nghi p c n ph i ti n hành phân lo i chi phí đ
đáp ng đ y đ nh ng thông tin c n thi t cho vi c tính toán hi u qu các ph

3

ng án


s n xu t, ph c v t t cho công tác ki m tra, giám sát chi phí s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p. Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh có nhi u cách phân lo i nh sau:
1.1.2.1. Phân lo i chi phí theo y u t chi phí
Phân lo i chi phí theo y u t chi phí t c là phân lo i theo n i dung, tính ch t kinh t
c a chi phí, cách phân lo i này cho bi t k t c u, t tr ng c a t ng lo i chi phí mà
doanh nghi p đã chi ra, giúp cho vi c xây d ng và phân tích đ nh m c v n l u đ ng
c ng nh vi c l p, ki m tra và phân tích d toán chi phí đ ph c v cho vi c t p h p
qu n lý các chi phí theo n i dung kinh t ban đ u đ ng nh t c a nó mà không xét đ n

đ a đi m phát sinh và chi phí đ

c dùng cho m c đích gì trong s n xu t. Theo cách

phân lo i này chi phí s n xu t kinh doanh (SXKD) đ

c chia thành các chi phí sau:

+ Chi phí nguyên li u, v t li u bao g m toàn b giá tr tài nguyên, v t li u
chính, nguyên v t li u ph , ph tùng thay th , công c , d ng c s d ng vào s n xu t
kinh doanh trong k (lo i tr giá tr dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i
cùng v i nhiên li u đ ng l c).
+ Chi phí nhiên li u, đ ng l c mua ngoài s d ng vào quá trình s n xu t kinh
doanh trong k (tr s dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i).
+ Chi phí ti n l

ng và các kho n ph c p l

và ph c p mang tính ch t l
ch c và ng

ng: ph n ánh t ng s ti n l

ng

ng ch doanh nghi p ph i tr cho cán b công nhân viên

i lao đ ng.

+ Chi phí b o hi m xã h i, b o hi m y t , kinh phí công đoàn trích theo t l

quy đ nh trên t ng s ti n l
nhân viên ch c và ng

ng và ph c p l

ng ch doanh nghi p ph i tr cho công

i lao đ ng.

+ Chi phí kh u hao tài s n c đ nh: ph n ánh t ng s kh u hao tài s n c đ nh
ph i trích trong k c a t t c tài s n c đ nh s d ng cho s n xu t kinh doanh trong k .
+ Chi phí d ch v mua ngoài: là s ti n tr cho d ch v mua ngoài ph c v cho
ho t đ ng s n xu t c a doanh nghi p.

4


+ Chi phí khác b ng ti n: là toàn b các chi phí khác b ng ti n ch a ph n ánh
vào các y u t trên dùng vào quá trình s n xu t kinh doanh trong k .
1.1.2.2. Phân lo i chi phí theo kho n m c chi phí
Theo cách phân lo i này, nh ng kho n chi phí có cùng công d ng kinh t , cùng m c
đích s d ng đ

c x p thành m t kho n m c, không phân bi t tính ch t kinh t . Phân

lo i chi phí s n xu t theo cách này giúp qu n lý đ nh m c chi phí, cung c p s li u cho
công tác tính giá thành s n ph m c a doanh nghi p, có ba kho n m c chi phí sau:
- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: g m các chi phí v nguyên li u, v t li u,
nhiên li u tr c ti p dùng vào s n xu t kinh doanh.
- Chi phí nhân công tr c ti p: là các chi phí ph i tr cho công nhân tr c ti p s n

xu t s n ph m nh ti n l

ng, các kho n ph c p, các kho n b o hi m xã h i, b o

hi m y t , kinh phí công đoàn trích theo ti n l

ng c a công nhân tr c ti p.

- Chi phí s d ng máy thi công: máy móc thi công là lo i máy ph c v s n xu t.
Chi phí này bao g m chi phí cho các máy nh m th c hi n kh i l
máy. Chi phí s d ng máy thi công g m chi phí th
+ Chi phí th

ng s n xu t b ng

ng xuyên và chi phí t m th i:

ng xuyên cho ho t đ ng c a máy thi công g m: l

ng chính, ph

c a công nhân đi u khi n, ph c v máy thi công, chi phí nguyên li u, v t li u, công c
d ng c , chi phí kh u hao tài s n c đ nh (TSC ), chi phí d ch v mua ngoài (s a
ch a nh , đi n, n

c, b o hi m xe, máy) và các chi phí khác b ng ti n.

+ Chi phí t m th i: chi phí s a ch a l n máy thi công (đ i tu, trung tu,...), chi
phí công trình t m th i cho máy thi công (l u, lán, b , đ

ng ray ch y máy,...).

- Chi phí s n xu t chung: là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi phân

x

ng s n xu t (tr chi phí v t li u và nhân công tr c ti p)
- Chi phí bán hàng: là chi phí l u thông, chi phí ti p th phát sinh trong quá

trình tiêu th s n ph m, hàng hóa d ch v bao g m: chi phí xúc ti n ký k t h p đ ng,
chi phí bàn giao quy t toán công trình.

5


- Chi phí qu n lý doanh nghi p: bao g m chi phí qu n lý kinh doanh, chi phí
hành chính, các chi phí khác liên quan đ n ho t đ ng s n xu t c a toàn doanh nghi p.
C th kho n m c chi phí này g m: chi phí ti n l
kho n trích theo l

ng theo quy đ nh c a nhà n

ng và các kho n ph c p, các

c (B o hi m y t , b o hi m xã h i,

kinh phí công đoàn) c a cán b qu n lý, cán b hành chính, ti n kh u hao tài s n c
đ nh dùng cho doanh nghi p, thu , l phí, chi phí d phòng, chi phí d ch v mua ngoài,
chi phí b ng ti n khác.
1.1.2.3. Phân lo i chi phí s n xu t theo m i quan h gi a chi phí s n xu t v i kh i

l ng s n xu t s n ph m.
Vi c phân lo i chi phí theo tiêu th c trên có ý ngh a l n trong công tác qu n lý doanh
nghi p, nó giúp nhà qu n lý tìm ra các bi n pháp qu n lý thích ng v i t ng lo i chi
phí đ h th p giá thành s n ph m. Nó c ng giúp cho vi c phân đi m hoà v n đ xác
đ nh đ

c kh i l

ng s n xu t nh m đ t hi u qu kinh t cao.

C n c vào m i quan h gi a chi phí s n xu t v i kh i l
v s n xu t trong k , chi phí s n xu t đ

ng s n ph m, công vi c lao

c chia làm ba lo i:

- Chi phí c đ nh (hay chi phí b t bi n) là nh ng chi phí không thay đ i v
t ng s khi t ng kh i l

ng s n ph m thay đ i. Nh ng chi phí c đ nh ch gi

nguyên trong m c đ ph m vi phù h p, đ nh phí m t đ n v s n ph m thay đ i khi
s nl

ng thay đ i.
- Chi phí bi n đ i (hay còn g i là chi phí kh bi n): là nh ng chi phí b bi n

đ ng m t cách tr c ti p theo s thay đ i c a kh i l
này c ng t ng theo t l t

ng s n xu t s n ph m các chi phí

ng ng. Thu c v chi phí kh bi n bao g m chi phí v t li u

tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p.
- Chi phí b t bi n và kh bi n h n h p: Là lo i chi phí có m t ph n là chi phí
b t bi n và m t ph n là chi phí kh bi n nh chi phí ti n đi n tho i, đi n.

6


1.1.2.4. Theo ph

ng pháp t p h p chi phí và đ i t

ng ch u chi phí

- Chi phí tr c ti p: là nh ng chi phí s n xu t có quan h tr c ti p đ n vi c s n
xu t ra m t lo i s n ph m, m t công vi c nh t đ nh. V i nh ng chi phí này k toán có
th c n c s li u t ch ng t k toán đ ghi tr c ti p cho t ng đ i t

ng ch u chi phí.

- Chi phí gián ti p: là nh ng chi phí s n xu t có liên quan đ n vi c s n xu t ra
nhi u lo i s n ph m, nhi u công vi c.

i v i nh ng chi phí này k toán ph i t p h p

l i cu i k ti n hành phân b cho các đ i t

ng liên quan theo nh ng tiêu chu n nh t

đ nh. Phân lo i chi phí s n xu t theo cách này giúp xác đ nh ph
h p và phân b chi phí cho các đ i t

ng đ

ng pháp k toán t p

c đúng đ n và h p lý, chính xác.

1.1.2.5. Phân lo i chi phí s n xu t theo th m quy n ra quy t đ nh
- Chi phí ki m soát đ
M t kho n chi phí đ
ki m soát đ

c

c và chi phí không ki m soát đ

c xem là chi phí có th ki m soát đ

c.
c ho c là chi phí không

m t c p qu n lý nào đó là tu thu c vào kh n ng c p qu n lý này

có th ra các quy t đ nh đ chi ph i, tác đ ng đ n kho n chi phí đó hay không.
Nh v y, nói đ n khía c nh qu n lý chi phí bao gi c ng g n li n v i m t c p qu n lý

nh t đ nh: Kho n chi phí mà
ph i nó thì đ

c g i là chi phí ki m soát đ

chi phí không ki m soát đ
- Chi phí ki m soát đ
c p đó đ
đ

m t c p qu n lý nào đó có quy n ra quy t đ nh đ chi
c ( c p qu n lý đó), n u ng

c l i là

c.
c là các kho n chi phí

m t đ n v mà nhà qu n lý

c giao quy n h n và ch u trách nhi m qu n lý. Ph m vi chi phí ki m soát

m t đ n v n i b ph thu c vào m c đ phân c p qu n lý chi phí cho nhà

c

qu n lý

c p đó nh : chi phí nguyên nhiên v t li u, chi phí máy thi công, kh u

hao, chi phí nhân công lán tr i kho bãi.
- Chi phí không ki m soát đ
các kho n chi phí phát sinh

c

m t b ph n nào đó th

ng thu c hai d ng:

ngoài ph m vi qu n lý c a b ph n ho c là các kho n

chi phí phát sinh thu c ph m vi ho t đ ng c a b ph n nh ng thu c quy n chi ph i và
ki m soát t c p qu n lý cao h n.

7


Chi phí s n xu t
(Chi phí s n ph m)
Chi phí ti n l
tr c ti p

Chi phí nguyên li u
tr c ti p

Chi phí ban đ u

ng

Chi phí s n xu t
chung

Chi phí bi n đ i

Chi phí ngoài s n xu t
(Chi phí th i k )

Chi phí bán hàng

Chi phí qu n lý

Hình 1.1 S đ t ng quan phân lo i chi phí trong s n xu t
Vi c phân chia chi phí
ki m soát đ

đ n v n i b thành chi phí ki m soát đ

c s t o đi u ki n đ nh h

c và chi phí không

ng cho vi c th c hi n ch c n ng ki m soát

c a nhà qu n lý.
- Chi phí trong quá trình ki m tra và ra quy t đ nh
Trong quá trình ki m tra và ra quy t đ nh các nhà qu n lý còn ph i quan tâm đ n các
chi phí khác nh :
- Chi phí chìm: (còn g i là kho n chi phí khác bi t) là kho n chi phí đã b ra
trong quá kh

và s hi n hi n

t t c m i ph

hi u m t cách khác, chi phí chìm đ
tránh đ

c cho dù ng

ng án v i giá tr nh nhau hay

c xem nh là m t kho n chi phí không th

i qu n lý quy t đ nh l a ch n th c hi n theo ph

ng án

nào. Nh chi phí tìm hi u và kh o sát d án.
- Chi phí chênh l ch: x u t hi n khi so sánh chi phí g n li n v i các
ph

ng án trong quy t đ nh l a ch n ph

ng án t i u. Chi phí chênh l ch đ

hi u là ph n giá tr khác nhau c a các lo i chi phí c a m t ph
m t ph

ng án khác.

8

c

ng án này so v i


- Chi phí c h i: chi phí c h i là nh ng thu nh p ti m tàng b m t đi khi l a
ch n th c hi n ph

ng án này thay cho ph

ng án khác.

Có nhi u cách phân lo i chi phí s n xu t, m i cách có đ c đi m riêng nh ng các cách
phân lo i l i có m i quan h m t thi t v i nhau. Tu vào đ c đi m s n xu t kinh doanh
mà các doanh nghi p s l a ch n cho đ n v mình m t cách phân lo i phù h p nh t
ph c v cho công tác qu n lý chi phí c ng nh ki m tra và ra quy t đ nh t i doanh
nghi p.
1.2. Qu n lý chi phí SXKD trong doanh nghi p
1.2.1. Khái ni m, b n ch t qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh
Qu n lý trong kinh doanh hay qu n lý trong các t ch c nhân s nói chung là hành
đ ng đ a các cá nhân trong t ch c làm vi c cùng nhau đ th c hi n, hoàn thành m c
tiêu chung. Công vi c qu n lý bao g m 5 nhi m v : xây d ng k ho ch, t ch c, ch
huy, ph i h p và ki m soát. Trong đó, các ngu n l c có th đ

c s d ng và đ qu n

lý là nhân l c, tài chính, công ngh và thiên nhiên.

Theo tác gi lu n v n th c s đ tài “

xu t gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý

chi phí s n xu t kinh doanh c a Công ty TNHH m t thành viên than H
thì“Qu n lý chi phí là ph

Long”

ng pháp và cách th c c a nhà qu n lý trong ho ch đ nh k

ho ch dài h n, ng n h n và nh ng quy t đ nh mang tính ch t qu n lý đ v a làm t ng
giá tr , đ ng th i gi m giá thành s n ph m, d ch v ”.

i v i ng

i qu n lý thì chi phí

là m i quan tâm hàng đ u b i vì l i nhu n nhi u hay ít ch u nh h
các chi phí đã chi ra. Do đó v n đ đ

c đ t ra là làm sao ki m soát đ

ng tr c ti p c a
c chi phí, nh n

di n, phân tích các ho t đ ng sinh ra chi phí là đi u máu ch t đ có th qu n lý chi phí,
t đó có nh ng quy t đ nh đúng đ n trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh

nghi p. Trên th c t , qu n lý chi phí là t ng h p, phân tích, đánh giá th c tr ng v
vi c s d ng các ngu n v n và chi phí, t đó đ a ra nh ng quy t đ nh v các chi phí
ng n h n c ng nh dài h n c a doanh nghi p.
Theo tác gi lu n án ti n s v “Hoàn thi n k toán qu n tr chi phí trong các doanh nghi p
mía đ

ng trên đ a bàn t nh Thanh Hóa” cho r ng “Qu n tr chi phí là quá trình t p h p,

tính toán, phân tích và ki m soát các chi phí s n xu t kinh doanh nh m cung c p thông tin

9


chi phí c n thi t cho qu n tr doanh nghi p”. Theo đó qu n tr chi phí là s k t h p c a
các k thu t t p h p, tính toán, phân tích và ki m soát đ cung c p các thông tin chi phí
(bao g m c thông tin tài chính, thông tin phi tài chính) ph c v cho qu n tr doanh
nghi p.

it

ng c a qu n tr chi phí là các thông tin v chi phí, m t s thay đ i c a chi

phí s tác đ ng tr c ti p đ n k t qu ho t đ ng c a doanh nghi p.
Tóm l i, Qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh bao g m m t h th ng các ph

ng pháp

l p k ho ch và ki m soát các ho t đ ng phát sinh chi phí c a doanh nghi p liên quan
đ n m c tiêu chi n l

c ng n h n và dài h n c a doanh nghi p

N u nh thông tin k toán chi phí cung c p là nh ng thông tin quá kh , thì thông tin
qu n lý chi phí t các nhà qu n lý là quá trình phân tích các thông tin quá kh và
nh ng thông tin có tính d báo thông qua vi c l p k ho ch và d toán trên c s đ nh
m c chi phí nh m ki m soát chi phí th c t , đ ng th i là c s đ nhà qu n lý doanh
nghi p ra quy t đ nh v vi c l a ch n các quy t đ nh v giá bán s n ph m, kí k t h p
đ ng, ti p t c s n xu t hay thuê ngoài.
Có th nói, qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh là m t y u t thi t y u trong đ u t và
kinh doanh. Qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh luôn đóng vai trò quan tr ng trong
b t c k ho ch m r ng và t ng tr
tr

ng kinh doanh nào. Các doanh nghi p mu n t ng

ng và đ y m nh l i nhu n c n không ng ng tìm ki m nh ng ph

ng th c qu n lý

và s d ng hi u qu nh t các ngu n v n, chi phí s n xu t kinh doanh, đ ng th i ph i
tái đ u t các kho n ti n đó cho nh ng c h i t ng tr

ng tri n v ng nh t.

1.2.2. N i dung qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh
- Ti n hành phân tích, l p k ho ch và đ a ra m t c c u chi phí và ngu n v n
huy đ ng t i u cho doanh nghi p trong t ng th i k c a k k ho ch.
- Thi t l p m t chính sách phân chia chi phí cùng các m c l i nhu n m t
cách h p lý đ i v i công ty, v a b o v đ
đông, v a đ m b o đ

c quy n l i c a ch công ty và các c

c l i ích h p pháp cho ng

i lao đ ng; xác đ nh ph n l i

nhu n còn l i t s phân ph i này đ đ a ra các quy t đ nh v m r ng s n xu t ho c
đ u t vào nh ng l nh v c kinh doanh m i, t o đi u ki n cho công ty có m c đ t ng
tr

ng cao và b n v ng.

10


- Ki m soát chi phí và vi c s

d ng các tài s n trong doanh nghi p, tránh

tình tr ng s d ng lãng phí, sai m c đích.
- Ho ch đ nh chi n l

c chi tiêu ng n và dài h n c a công ty d a trên s đánh

giá t ng quát c ng nh t ng khía c nh c th các y u t chi phí có nh h
tr ng t i s t n t i c a công ty, bao g m: tham gia vào th tr
tr

ng v n, th tr

ng ch ng khoán; xác đ nh chi n l

ng quan

ng ti n t , th

c tài chính cho các ch

ng

trình, các d án c a công ty là m r ng hay thu h p s n xu t.
qu n lý chi phí hi u qu , đôi lúc c n áp d ng chính sách c t gi m chi phí, đ c bi t
là trong th i k khó kh n ho c doanh nghi p v a tr i qua quá trình c i t c c u kinh
doanh. Vi c phân bi t chi phí t t và chi phí x u s giúp cho chính sách c t gi m chi
phí có hi u qu cao h n.
1.2.3. Ph
nghi p

ng pháp t ng c

ng qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh

Trên c s đánh giá đ y đ các nhân t

nh h

ng đ n chi phí s n xu t và giá thành

s n ph m các doanh nghi p c n c n c vào đi u ki n c th c a mình đ tìm ra các

bi n pháp ti t ki m chi phí thích h p. Tuy nhiên có th nêu ra nh ng bi n pháp ch
y u là:
- Th

ng xuyên đ i m i k thu t, công ngh s n xu t trong doanh nghi p, ng

d ng k p th i các thành t u ti n b khoa h c - k thu t và s n xu t. Tuy nhiên vi c
đ u t , đ i m i k thu t, công ngh s n xu t th

ng đòi h i v n đ u t l n, vì v y

doanh nghi p ph i có các bi n pháp c th , phù h p đ huy đ ng, khai thác các ngu n
v n đ u t cho doanh nghi p.
- Không ng ng hoàn thi n và nâng cao trình đ t ch c s n xu t, t ch c lao
đ ng trong doanh nghi p đ nâng cao n ng su t lao đ ng, ti t ki m chi phí lao đ ng
v t t , chi phí qu n lý, h n ch t i đa các thi t h i t n th t trong quá trình s n xu t.
- T ng c

ng ho t đ ng ki m tra, giám sát tài chính đ i v i vi c s d ng chi

phí và giá thành s n ph m c a doanh nghi p.

11


Mu n ti t ki m chi phí, ph i t ng c

ng công tác qu n lý chi phí

m i doanh nghi p,

c th :
- L p k ho ch chi phí: là vi c xác đ nh toàn b m i chi phí doanh nghi p b ra
đ s n xu t và tiêu th s n ph m, dùng hình th c ti n t tính toán tr

c m i chi phí

cho s n xu t kinh doanh trong k k ho ch. C n c vào k ho ch s n xu t kinh doanh
đã l p, doanh nghi p có th ki m tra tình hình s d ng chi phí, phát hi n kh n ng ti t
ki m chi phí đ thúc đ y c i ti n bi n pháp s n xu t, qu n lý s n xu t kinh doanh mà
v n đ m b o hoàn thành nhi m v . K ho ch chi phí ph i đ

c xây d ng cho c doanh

nghi p, cho t ng b ph n trong doanh nghi p theo t ng y u t chi phí và có th l p
cho nhi u th i k nh tháng, quý, n m.
- Ki m soát chi phí là ho t đ ng thi t y u c a b t k doanh nghi p nào, hi u
đ

c các lo i chi phí, các nhân t

phí t đó ti t ki m đ

nh h

ng đ n chi phí, có th ki m soát các lo i chi

c chi phí và t ng l i nhu n ho t đ ng c a doanh nghi p.

ki m soát chi phí ph i xác đ nh rõ n i dung, ph m vi s d ng t ng lo i chi phí đ có

bi n pháp qu n lý phù h p. Bi n đ ng chi phí c a doanh nghi p do nhi u nguyên nhân
khác nhau, có th do chính quá trình s n xu t c a doanh nghi p ho c do các y u t bên
ngoài doanh nghi p. Vi c phân tích bi n đ ng chi phí s n xu t theo các kho n m c và
theo nhân t giá, nhân t l

ng giúp ng

i qu n lý phát hi n, xem xét các y u t đã

gây ra bi n đ ng nh m đ a ra bi n pháp đúng đ n và k p th i đ ch n ch nh ho c phát
huy các nhân t đó theo h

ng có l i cho doanh nghi p.

- Xây d ng các đ nh m c kinh t - k thu t v tiêu hao v t t tiên ti n, phù h p
v i doanh nghi p và đ c đi m kinh t - k thu t cho phép làm c s cho vi c qu n lý;
đ ng th i ki m tra ch t ch đ n giá t ng lo i v t t s d ng.

ti t ki m chi phí v

lao đ ng, doanh nghi p c n xây d ng đ nh m c lao đ ng khoa h c và h p lý đ n t ng
ng
h

i, t ng b ph n và đ nh m c t ng h p phù h p v i qui đ nh mà nhà n

c đã

ng d n và ban hành. Các doanh nghi p th c hi n vi c đ ng ký đ nh m c lao đ ng

v i các c quan có th m quy n ho c c quan quy t đ nh thành l p doanh nghi p.
- Doanh nghi p ph i t xây d ng đ n giá ti n l
đ nh m c lao đ ng, đ n giá ti n l

ng, th

ng xuyên ki m tra

ng, đ m b o t c đ t ng n ng su t lao đ ng và t c

12