Tình hình triển khai chương trình An sinh giáo dục tại công ty bảo hiểm nhân thọ

Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

PHần III - Tình hình triển khai chơng trình an sinh giáo dục
tại Công ty bảo hiểm nhân thọ

29

I - Một vài nét về Công ty bảo hiểm nhân thọ

29

1. Giới thiệu chung về Công ty

29

2. Những thuận lợi khó khăn khi triển khai nghiệp vụ bảo hiểm trẻ em tại
Công ty bảo hiểm nhân thọ

31

II - Tình hình triển khai chơng trình an sinh giáo dục ở
Công ty bảo hiểm nhân thọ

34

1. Đánh giá chung về kết quả nghiệp vụ bảo hiểm trẻ em

34

2. Phân tích tình hình triển khai nghiệp vụ bảo hiểm trẻ em trong quý I
năm 1999 tại Công ty Bảo hiểm nhân thọ

37

2.1. Công tác khai thác

37

2.2. Công tác đánh giá rủi ro ban đầu

37

2.3. Công tác quản lý hợp đồng

40

2.4. Công tác tuyển dụng và đào tạo

42

2.5. Công tác tổ chức và quản lý mạng lới đại lý

44

2.6. Công tác giám dịnh bồi dỡng

47

2.7. Vấn đề hoạt động đầu t

47

III - Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động kinh doanh nghiệp vụ an sinh giáo
dục

48

1. Tăng cờng mở rộng mạng lới đại lý khai thác

50

2. Đa dạng các biện pháp khai thác và nâng cao chất lợng khai thác

50

3. Cần có phơng pháp khai thác hợp với từng thị trờng

53

4. Công tác tuyển dụng, đào tạo và quản lý cán bộ khai thác

54

5. Công tác giám định và trả tiền bảo hiểm

55

6. Một số kiến nghị kh¸c

56

KÕt luËn

58

1


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

Lời nói đầu
Trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc hiện nay,
Đảng và Nhà nớc ta luôn coi trọng vai trò con ngời. Không ngừng cải thiện
nâng cao đời sống vật chất cũng nh tinh thần của nhân dân là mục đích
hàng đầu của chế độ xà hội ta. Phát triển kinh tế thị trờng theo định hớng
xà hội chủ nghĩa là một tất yếu khách quan đợc Đảng và Nhà nớc ta khẳng
định trong các kì đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 6, 7, 8 đà và đang có
nhiều ảnh hëng tÝch cùc ®èi víi nỊn kinh tÕ níc ta. Sau hơn mời năm đổi
mới, dới sự lÃnh đạo sáng suốt của Đảng, nhân dân ta đà gặt hái đợc nhiều
thành công to lớn trên nhiều lĩnh vực của đời sèng kinh tÕ x· héi. Nªn nỊn
kinh tÕ níc ta dần dần khởi sắc và phát triển một cách vững chắc, về cơ bản
chúng ta đà thoát ra khỏi tình trạng khủng hoảng kéo dài, sự mất cân đối về
cơ cấu kinh tế đang đợc điều chỉnh, đIều kiện sống của nhân dân không
ngừng đợc cảI thiện và nâng cao. Trong xu thế phát triển toàn diện đó,
ngành bảo hiểm cũng có những điều kiện thuận lợi để phát triển cả về
chiều rộng lẫn chiều sâu. Ngày càng có nhiều nghiệp vụ mới ra đời, bảo

hiểm nhân thọ là một ví dụ điển hình. Nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ mang
tính đặc thù cao, có sức hấp dẫn riêng và có sự khác biệt so với các nghiệp
vụ bảo hiểm khác. Nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ bao gồm nhiều loạI hình
khác nhau nh: Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5-10 năm, An sinh giáo
dục...Sở dĩ em chọn đề tài:An sinh giáo dục: Thực trạng và một số biện
pháp phát triển nghiệp vụ này ở công ty Bảo hiểm nhân thọ cho chuyên
đề thực tập của mình là vì những lý do sau:
- Mặc dù bảo hiểm nhân thọ ra đời rất sớm trên thế giới ( năm 1583,
ở Anh) và khônh ngừng phát triển ở khắp nơi, nhng lại đợc triển khai rất
muộn ở Việt nam. Vì vậy, nghiên cứu học hỏi kinh nghiệm các nớc trên thế
giới để áp dụng vào thực tế triển khai ở nớc ta là một đòi hỏi cấp bách có ý
nghĩa kinh tÕ lín
- Do nghiƯp vơ “ An sinh gi¸o dục mới đợc triển khai ở nớc ta, thêm vào
đó chúng ta lại thiếu một hệ thống luật đồng bộ trong bảo hiểm nói chung và
bảo hiểm nhân thọ nói riêng, nên khó tránh khỏi những hạn chế, những điều
bất hợp lý trong quá trình kinh doanh. Vì vậy, cần phải nghiên cứu một cách
khoa học, tìm ra giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế ở Việt Nam trong
giai đoạn hiện nay.
- Nghiệp vụ bảo hiểm này có tÝnh chÊt kh¸c biƯt râ nÐt so víi c¸c nghiƯp
vơ bảo hiểm khác ở chỗ nó không chỉ mang tính chất bảo hiểm các rủi ro mà
còn mang tính chất tiết kiệm. Điều này có nghĩa là công ty phải trả một
khoản tiền vào một thời điểm nhất định trong tơng lai dù không có rủi ro xảy
ra với khách hàng. Do vậy công ty bảo hiểm nhân thọ cần có một chính sách
đầu t vốn hợp lý để đảm bảo tài chính của công ty.

2


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

- Nghiệp vụ này còn thu hút đợc nhiều ngời nghiên cứu vì nó có ý nghĩa
giáo dục sâu sắc. Với các khẩu hiệu Tất cả vì tơng lai con em chúng ta,
Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai thì chơng trình An sinh giáo dục là
một biện pháp hữu hiệu ®Ĩ c¸c thÕ hƯ ®i tríc thĨ hiƯn sù quan tâm đối với các
thế hệ đi sau.
Khi nghiên cứu đề tài, ta phải phân tích tình hình triển khai, từ đó đa ra
một số biện pháp và kiến nghị nhằm tiếp tục phát triển và nâng cao hơn nữa
hiệu quả kinh doanh cđa c«ng ty trong thêi gian tíi.
Néi dung đề tài gồm ba phần:
Phần I: Lý luận chung về bảo hiểm nhân thọ.
Phần II: Những nội dung cơ bản về nghiệp vụ An sinh giáo dục trong hệ
thống bảo hiểm nhân thọ.
Phần III: Tình hình triển khai chơng trình An sinh giáo dục tại công ty bảo
hiểm nhân thọ.

3


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

Phần I
lý luận chung về bảo hiểm nhân thọ.
I. Sự cần thiết của bảo hiểm nhân thọ.

1. Lịch sử ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ.

a. Trên thế giới:
Bảo hiểm nhân thọ ra đời và phát triển từ rất lâu trên thế giới. Hình thức
bảo hiểm nhân thọ đầu tiên ra đời năm 1583 ở Luân đôn, ngời đợc bảo hiểm
là William Gybbon. Nh vậy, bảo hiểm nhân thọ có phôi thai từ rất sớm, nhng
lại không có điều kiện phát triển ë mét sè níc do thiÕu c¬ së kü tht ngẫu
nhiên, nó giống nh một trò chơi nên bị nhà thờ giáo hội lên án với lý do lạm
dụng cuộc sống con ngời, nên bảo hiểm nhân thọ phải tồn tại dới nhiều hình
thức khác nhau. Tuy nhiên sau đó do sự phát triển kinh tế mạnh mẽ, cuộc
sống của con ngời đợc cải thiện rõ rệt, thêm vào đó là sự phát triển không
ngừng của khoa học kỹ thuật nên bảo hiểm nhân thọ đà có điều kiện phát
triển trên phạm vi rộng lớn. Với sự xuất hiện các phép tính xác suất Pascal và
Fermat thì sự phát triển của bảo hiểm nhân thọ là một tất yếu khách quan.
Năm 1759, công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên ra đời ở châu Mỹ nh ng
chỉ bán các hợp đồng bảo hiểm cho các con chiên trong nhà thờ của họ.
Năm 1762, ở Anh thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ Equitable. Đây là
công ty đầu tiên bán các hợp đồng bảo hiểm rộng rÃi cho nhân dân và áp
dụng nguyên tắc phí bảo hiểm không đổi trong suốt thời gian bảo hiểm.
Năm 1812, một công ty bảo hiểm nhân thọ nữa đợc thành lập ở Bắc Mỹ.
Năm 1860 bắt đầu xuất hiện hệ thống mạng lới đại lý bán bảo hiểm nhân
thọ.
Cho đến nay bảo hiểm nhân thọ đà phát triển rất mạnh mẽ và đa dạng. Từ
những loại hình nhân thọ cơ bản là Bảo hiểm sinh mạng có thời hạn (Bảo
hiểm tử kỳ), Bảo hiểm trọn đời, Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp, Bảo hiểm trợ
cấp hu trí, mỗi công ty bảo hiểm đều thiết kế những sản phẩm mang những
đặc thù riêng để đáp ứng nhu cầu tài chính của từng khu vực dân c và phù
hợp với chính sách kinh tế, xà hội của từng quốc gia.
Ngời ta cũng thờng có những điều khoản bổ sung trong đó phạm vi bảo
hiểm là tai nạn hoặc bệnh tật, ốm đau, các bệnh hiểm nghèo xảy ra trong thời
hạn bảo hiểm của hợp đồng chính (là một trong bốn dạng trên).
Trên thế giới, hiện nay doanh số của bảo hiểm nhân thọ chiếm trên 50%

doanh số của ngành bảo hiểm.
Dới đây là số liệu thể hiện tỷ trọng doanh số bảo hiểm nhân thọ ở các khu
vực trên thế giới trong hai năm 1990, 1996.

4


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

Bảng 1: Doanh số của bảo hiểm nhân thọ so với doanh số ngành bảo hiểm ở
các khu vực
Đơn vị tính: %
Năm
1990
1996
Khu vực
33,8
75
Châu á
Châu Âu
31,4
50
Châu Mỹ
34,8
43
Nguồn tài liệu: Tạp chí Tái bảo hiểm - 1996.
Trong đó, cho đến năm 1993, ở Đông Nam á tổng doanh thu phí bảo
hiểm là 61,1 tỷ USD, doanh số của bảo hiểm nhân thọ là 45,1 tỷ USD

chiếm 73,8% , doanh số của bảo hiểm phi nhân thọ là 16 tỷ USD chiếm
26,2%.
Có thể đa ra đây một số ví dụ về sự phát triển bảo hiểm nhân thọ ở một
số nớc nh sau:
Bảng 2: Phí bảo hiểm nhân thọ ở một số nớc trên thế giới năm 1993.
Tên nớc

Tổng phí
bảo hiểm
(tr.USD)

Nhân
thọ (%)

Phi
nhân
thọ (%)

Phí BHNT
Tỷ lệ
trên đầu
BHNT
ngời(US/ trên GDP
1000ngời)
(%)
Hàn Quốc 36.050
79,66
20,34
651.201
8,68

Nhật Bản 320.143 73,86
26,14
1.909.870
5,61
Đài Loan 9.886
68,77
31,23
325.311
3,14
Singapor
1.666
62,42
37,28
358.620
1,89
Philipin
1.238
59,43
40,57
11.294
1,38
Thái Lan 2.127
53,64
43,36
19.470
0,92
Malaixia
1.989
46,45
53,55

48.125
1,43
Inđonêxia 1.233
30,25
69,75
1.974
0,26
Mỹ
522.468 41,44
58,56
838.223
3,41
Đức
107.403 39,38
60,62
524.138
2,25
Pháp
84.303
56,55
43,65
826.320
3,80
Anh
102.360 64,57
35,43
1.141.450 7,00
Nguồn: Tạp chí Kinh tế phát triển - Đại học kinh tế quốc dân.

Bảo hiểm

phi nhân
thọ trên
GDP (%)
2,21
1,98
1,43
1,14
0,82
0,80
1,65
0,60
4,82
3,46
2,82
3,85

b.Tại Việt Nam:
Với nhận thức sâu sắc về vai trò và tầm quan trọng của bảo hiểm nhân
thọ, trong những năm qua Chính phủ và Bộ Tài chính rất quan tâm phát
triển nghiệp vụ này. Với sự ra đời của công ty bảo hiểm nhân thọ, chính
5


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

thức đầu tiên ở Việt Nam năm 1996 đà khẳng định rõ sự quan tâm của các
cơ quan Nhà nớc tầm vĩ mô. Mặc dù chúng ta mới tiến hành nghiệp vụ bảo
hiểm nhân thọ gần ba năm, nhng trong thực tế bảo hiểm nhân thä ®· xt

hiƯn ë ViƯt Nam tõ rÊt sím díi nhiều hình thức khác nhau.
Trớc năm 1954, ở miền Bắc, những ngời làm việc cho Pháp đà đợc bảo
hiểm và một số gia đình đà đợc hởng quyền lợi bảo hiểm của các hợp đồng
bảo hiểm nhân thọ này. Các hợp đồng bảo hiểm này đều do các công ty bảo
hiểm của Pháp trực tiếp thực hiện.
Trong những năm 1970 - 1971 ở miền Nam công ty Hng Việt bảo hiểm
đà triển khai một số loại hình bảo hiểm nh An sinh giáo dục, Bảo hiểm
trờng sinh (Bảo hiểm nhân thọ trọn đời), Bảo hiểm tử kỳ thời hạn 5 - 10 20 năm, nhng công ty này chỉ hoạt động từ một đến hai năm nên các
nghiệp vụ bảo hiểm không đợc biết đến rộng rÃi.
Năm 1987, Bảo Việt đà có đề án Bảo hiểm nhân thọ và việc vận dụng
vào Việt Nam, nhng vào lúc đó điều kiện đất nớc còn gặp nhiều khó khăn
nh:
- Tỷ lệ lạm phát rất cao và không ổn định.
- Thu nhập của nhân dân chỉ đủ để chi tiêu cho những nhu cầu tối thiểu
thờng ngày, phần tiết kiệm rất ít.
- Cha có điều kiện để công ty bảo hiểm hoạt động trong lĩnh vực đầu t.
Công ty bảo hiểm lúc đó cha đợc phép sử dụng quỹ bảo hiểm đi đầu t, môi
trờng đầu t cha phát triển.
- Cha có những qui định mang tính chất pháp lý để điều chỉnh mối
quan hệ giá công ty bảo hiểm và ngời tham gia bảo hiểm, bảo vệ quyền lợi
cho ngời đợc bảo hiểm và khả năng thanh toán của công ty bảo hiểm.
Với những khó khăn trên đà không cho phép công ty Bảo Việt phát
triển nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ. Thay cho bảo hiểm nhân thọ, năm
1990, Bộ Tài chính cho phép công ty Bảo Việt triển khai Bảo hiểm sinh
mạng con ngời thời hạn 1 năm.Thực tế triển khai nghiƯp vơ nµy cho thÊy:
- ViƯc lo xa cho gia đình khi không may ngời chủ gia đình bị mất mà
chỉ tính đến trong vòng 1 năm là không hấp dẫn. Tâm lý ngời tham gia loại
hình bảo hiểm này cũng không thoải mái. Và do đó loại hình bảo hiểm này
chỉ đáp ứng đợc nhu cầu cho những ngời già.
- Mọi ngời tham gia bảo hiểm đều thắc mắc, nếu không gặp rủi ro có đợc nhận lại gì không?

Với thực tế trên, cùng với việc đánh giá các điều kiện kinh tế xà hội
Việt Nam trong những năm đầu thập kỷ 90, Tổng công ty bảo hiểm Việt
Nam đà bắt đầu tiến hành nghiên cứu triển khai nghiệp bảo hiểm nhân thọ
với hai loại hình mang tính chất tiết kiệm từ cuối năm 1993. Đến tháng 1
năm 1994, Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam mới chính thức trình Bộ Tài
chính dự án thành lập công ty Bảo hiểm nhân thọ.
Với những yêu cầu về quản lý quỹ bảo hiểm nhân thọ, Bộ Tài chính đÃ
ký quyết định số 568/QĐ/TCCB ngày 22/6/1996 thành lập công ty bảo

6


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

hiểm nhân thọ trực thuộc Bảo Việt. Sự kiện này đánh dấu một bớc ngoặt
mới trong sự phát triển của ngành bảo hiểm Việt Nam.

2. Sự cần thiết của bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm là sự chia sẻ rủi ro giữa một số đông với một vài ngời trong
số họ phải gánh chịu. Có thể nói nguyên tắc này lần đầu tiên đợc ghi vào
lịch sử là năm 1583, ở thị trờng Luân đôn một nhóm ngời đà thoả thuận
góp tiền và số tiền này sẽ đợc trả cho ngời nào trong số họ bị chết trong 1
năm. Đây cũng là mầm mống của nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ.
Sự ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ đà đóng góp một phần
không nhỏ vào sự phát triển cuả nền kinh tế trên thế giới. Ngày nay tham
gia bảo hiểm nhân thọ trở thành một nhu cầu tất yếu của ngời dân các nớc
phát triển cũng nh các nớc đang phát triển.ở châu á, những năm gần đây

bảo hiểm nhân thọ phát triển hết sức mạnh mẽ, thực hiện chức năng huy
động nguồn vốn nhàn rỗi trong dân, tạo nguồn đầu t dài hạn cho sự phát
triển kinh tế- xà hội, giảm bớt tình trạng vay vốn nớc ngoài với lÃi suất
cao.Theo Tài liệu của công ty Bảo Việt nhân thọ, năm 1996, ở châu á, tổng
doanh thu phí bảo hiểm là 61,1 tỷ USD trong đó phí bảo hiểm nhân thọ là
45,1 tỷ USD chiếm 73,8%. Ơ các nớc phát triển có môi trờng đầu t tốt, bảo
hiểm nhân thọ phát triển rất mạnh mẽ.
Bảo hiểm nhân thọ giúp tăng tích luỹ cho ngân sách nhà nớc, góp
phần giải quyết một số vÊn ®Ị x· héi nh vÊn ®Ị thÊt nghiƯp, vÊn đề giáo
dục...Hiện nay hầu hết các công ty lớn trên thế giới đều tham gia bảo hiểm
nhân thọ nhằm duy trì hoạt động của công ty, bù đắp phần thiệt hại do rủi
ro trong trờng hợp ngời chủ công ty phải ngừng làm việc do tử vong hoặc
thơng tật toàn bộ vĩnh viễn.
Trong điều kiện kinh tế Việt nam, trải qua hơn 10 năm thực hiện đờng
lối đổi mới dới sự lÃnh đạo của Đảng, đất nớc ta đà đạt đợc những thành tựu
đáng phấn khởi và có ý nghĩa rất quan trọng. ĐÃ ra khỏi khủng hoảng kinh
tế kéo dải, tạo ra đợc những cơ sở vật chất thuận lợi cho sự nghiệp phát
triển đất nớc, cho phép chúng ta chuyển sang thời kỳ mới: "Đẩy mạnh công
nghiệp hoá, hiện đại hoá vì mục tiêu dân giàu nớc mạnh xà hội văn minh".
Muốn thực hiện đợc thắng lợi mục tiêu chiến lợc kinh tế xà hội đà đề
ra thì nhân tố vốn đầu t là rất quan trọng. Vốn đầu t chủ yếu đợc lấy từ quĩ
tích luỹ của nền kinh tế quốc dân và nguồn vốn vay nớc ngoài. Theo kinh
nghiệm của một số nớc phát triển và t×nh h×nh kinh tÕ x· héi thùc tÕ cđa
ViƯt Nam thì nhất thiết phải tạo nhanh nguồn vốn tích luỹ từ nội bộ nền
kinh tế và phải coi đây là biện pháp chính. Có tích luỹ từ trong nớc thì mới
tiếp nhận đợc nguồn vốn từ bên ngoài. Mà quĩ tích luỹ này đợc hình thành
chủ yếu từ tiết kiệm, để phát huy nguồn vốn này cần phải đẩy mạnh tiết
kiệm, tạo khoản vốn cần thiết để phát triển kinh tế.
Một trong những mặt yếu kém của nền kinh tế nớc ta thời gian qua là
nguồn vốn đầu t phát triển bằng nguồn vốn trong nớc tăng không đáng kể,

7


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

mặc dù theo điều tra, vốn trong dân không phải là nhỏ. Báo Đầu t số ra gần
đây cho biết: Nguồn vốn trong dân ớc tính trong các năm :
- Năm 1992: 9419 tỷ đồng chiếm 9,8% GDP.
- Năm 1994: 21.753 tỷ đồng chiếm 12,8% GDP.
- Năm 1995: 34.382 tỷ đồng chiếm 13,2% GDP.
Dự đoán từ nay đến năm 2000 tỷ lệ này đạt 15% GDP.
Cùng với tốc độ tăng trởng kinh tế hàng năm từ 8 đến 9% và tốc độ
tiêu dùng thấp hơn tốc độ tăng trởng kinh tế thì tiết kiệm trong dân sẽ
không ngừng tăng cả về số tuyệt đối và tỷ trọng so với GDP. Đa số với ngời
dân, ngoài khả năng gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng thì thờng rất ít khả
năng để đầu t những khoản tiền nhàn rỗi.
Nh vậy cùng với việc tăng nhanh số lợng và tỷ lệ tiết kiệm trong dân,
nhà nớc cần phải có giải pháp, chính sách và công cụ để huy động mạnh
nguồn vốn trong dân cho đầu t phát triển.
Bảo hiểm nhân thọ từ khi ra đời và triển khai các nghiệp vụ bảo hiểm
nhân thọ hỗn hợp mang tính chất vừa bảo hiểm vừa tiết kiệm đà và đang
huy động đợc một lợng vốn không nhỏ trong dân. Tuy bớc đầu, lợng ngời
tham gia bảo hiểm cha lớn, số hợp đồng tham gia ở mức trách nhiệm cao
cũng cha nhiều, nhng lợng vốn mà công ty bảo hiểm nhân thọ Việt Nam
huy động đợc cũng là hết sức cần thiÕt trong ®iỊu kiƯn kinh tÕ níc ta hiƯn
nay. NÕu nh đối với nghiệp vụ bảo hiểm khác thời gian bảo hiểm thờng
ngắn, mức phí đóng thờng là thấp thì ë nghiƯp vơ " An Sinh Gi¸o Dơc "

thêi gian bảo hiểm dài, mức phí định kỳ cao. Điều này cho thấy huy động
vốn bằng cách tăng cờng triển khai nghiệp vụ "An Sinh Giáo Dục " là hết
sức cần thiết đối với công ty bảo hiểm nhân thọ.
II - Mục đích, ý nghĩa và đặc trng của bảo hiểm nhân
thọ

1.Mục đích

Bảo hiểm nhân thọ là một sự đảm bảo và mang tính chất tơng hỗ - đó là
mục đích chính, và do đó bảo hiểm nhân thọ mang tính chất xà hội rất lớn.
Số tiền đợc trả cho thân nhân và gia đình ngời tham gia bảo hiểm khi
không may gặp rủi ro đợc bảo hiểm sẽ giúp những ngời thân chi trả những
khoản chi tiêu rất lớn nh: tiền thuốc thang và bác sỹ, tiền ma chay, khoản
tiền cần thiết để ổn định cuộc sống, chi phí giáo dục con cái, nuôi dỡng
chúng nên ngời.
Không ai muốn nghĩ tới cái chết, nhng không ai biết nó đến lúc nào.
Việc mua một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là thể hiện sự chu đáo của mình
đối với gia đình. Và nếu nh may mắn trong suốt thời hạn bảo hiểm không
có rủi ro thì ngời đợc bảo hiểm vẫn nhận lại đợc số tiền đà nộp cộng thêm
lÃi nhờ hoạt động của công ty bảo hiểm. Nhiều khoản tiền nhỏ lúc đó cộng
lại đà thành khoản tiền lớn để chi tiêu cho những công việc lớn, hoặc nh
dành dụm cho con bằng cách mua hợp đồng An sinh giáo dục thì khi đứa
trẻ 18 tuổi đà có một khoản tiền để cấp vốn cho nó làm ăn hoặc chi phÝ cho
8


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

nó tiếp tục đi học đại học. Chi phí giáo dục - một vấn đề lớn trong ngân
sách của mỗi gia đình hiện nay và càng trở nên nóng bỏng trong tơng lai.
So với các hình thức tiết kiệm, bảo hiểm nhân thọ có u điểm sau:
- Bảo hiểm nhân thọ là hình thức tiết kiệm thờng xuyên và có kế hoạch.
Khi đà quyết định mua một hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thì các khoản phí
nhỏ đóng hàng tháng đợc coi nh là các chi phí thờng xuyên nh tiền ăn, tiền
điện, tiền nớc...và ngời đại lý chính là ngời thờng xuyên nhắc nhở và thu
khoản tiền này.
- Bảo hiểm nhân thọ hỗ trợ khó khăn về tài chính cho thân nhân và gia
đình ngời đợc bảo hiểm khi ngời đợc bảo hiểm gặp rđi ro b»ng mét kho¶n
tiỊn lín ngay c¶ khi hä mới kịp tiết kiệm đợc một khoản tiền rất nhỏ.

2 . ý nghĩa của bảo hiểm nhân thọ
Cũng giống nh các nghiệp vụ bảo hiểm khác , bảo hiểm nhân thọ có
vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống mỗi cá nhân , mỗi gia đình nói
riêng và của xà hội nói chung .
a.Đối với mỗi cá nhân , gia đình .
- Bảo hiểm nhân thọ thể hiện sự quan tâm lo lắng của ngời chủ gia
đình đối với con cái hay những ngời phụ thuộc . Ngày nay, khi khoa học
kỹ thuật phát triển , các công nghệ hiện đại giúp cho cuộc sống tiện lợi hơn
, văn minh hơn nhng những rủi ro bất ngờ vẫn có thể xảy ra bất cứ lúc nào ,
nó cớp đi mạng sống của con ngời hoặc gây cho con ngời những thơng tật
mà không thể phục hồi trở lại . Chính vì thế , trong xà hội văn minh hiện
nay vẫn có một thực trạng đáng buồn là nhiều gia đình trở nên khó khăn ,
túng quẫn khi ngời trụ cột gia đình không may gặp rủi ro dẫn tới mất mát
hoặc giảm thu nhập. Do đó, nếu tham gia bảo hiểm nhân thọ thì họ sẽ có
một khoản tiền để chi trả, trang trải những chi phí nh nằm viện , phẫu
thuật , thuốc men , nợ nần , chi phí mai táng hoặc bù đắp một phần những
khoản thu nhập thờng xuyên của gia đình bị mất hoặc bị giảm .
Vì thế , bảo hiểm nhân thọ góp phần giảm bớt khó khăn về tài chính

khi không may ngời tham gia bảo hiểm gặp rủi ro .
-Bên cạnh đó , mỗi ngời dân lao động đều có ý thức tiết kiệm , dành
dụm tiền để thực hiện những dự định trong tơng lai . Bảo hiểm nhân thọ là
một trong những biện pháp để thực hiện tiết kiệm thờng xuyên và có kế
hoạch đối với từng gia đình . Đặc điểm u việt của loại hình bảo hiểm nhân
thọ là khi hết thời hạn bảo hiểm , ngời đợc bảo hiểm vẫn đợc nhận lại toàn
bộ số tiền b¶o hiĨm cho dï trong thêi gian b¶o hiĨm cã xảy ra rủi ro hay
không . Không ai dám nói trớc về tơng lai và tiết kiệm từ hôm nay để đảm
bảo cho ngày mai là biện pháp tích cực và có ý nghĩa nhất vì tơng lai tốt
đẹp của con cái , của gia đình luôn đợc đảm bảo bằng trình độ học vấn ,
bằng cấp khoa học , vị trí xà hội vững vàng

9


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

- Bảo hiểm nhân thọ góp phần thực hiện kế hoạch tài chính của từng
gia đình : tạo quỹ dành cho giáo dục con cái , có tiền để chi dùng khi về hu
.
Tóm lại , bảo hiểm nhân thọ có vai trò hết sức quan trọng, to lớn đối
với mỗi thành viên trong toàn xà hội. Tham gia bảo hiểm nhân thọ là quyền
lợi của mọi ngời và nhờ có bảo hiểm nhân thọ mà cuộc sống của con ngời
trở nên hạnh phúc hơn , an toàn hơn .Tham gia bảo hiểm nhân thọ làm ngời
ta tự tin hơn, quyết đoán hơn vì bảo hiểm nhân thọ giúp ngời tham gia giảm
bớt sự ràng buộc đối với ngời thân mà ngời tham gia phải có trách nhiệm
nuôi dỡng . Chính sự tự tin này làm cho mọi hoạt động của ngời tham gia
đạt hiệu quả cao hơn . Nhờ những đặc tính u việt của mình mà bảo hiểm

nhân thọ đà và đang phát triển rất nhanh rộng khắp các nớc trên thế giới,
đặc biệt là những nớc có trình độ phát triển, trình độ dân trí và bình quân
thu nhập đầu ngời cao. Đây là nhuyên nhân chính thúc đẩy bảo hiểm nhân
thọ phát triển mạnh ,và ngày càng chiếm tỷ trọng lớn so với các hoạt động
của cả ngành bảo hiểm nói chung.
b.Đối với xà hội .
- Bảo hiểm nhân thọ là một hình thức quan trọng để huy động nguồn
vốn nhàn rỗi trong nhân dân, đầu t dài hạn cho sự phát triển kinh tế - xà hội
của đất nớc, nhằm giảm bớt tình trạng vay vốn nớc ngoài với lÃi suất cao.
Với nguồn vốn lớn thu đợc từ phí bảo hiểm đà giúp cho công ty đầu t vào
các lĩnh vực, công trình lớn, đặc biệt là các công trình cơ sở hạ tầng .
Hiện nay ở một số nớc trên thế giới, lợng vốn do các công ty bảo
hiểm nhân thọ cung cấp lớn hơn nhiều so với các tổ chức tài chính khác. Ví
dụ nh ở Mỹ, năm 1970 số vốn do các công ty bảo hiểm nhân thọ cung cấp
vào thị trờng là 9 tỷ USD, trong khi đó số vốn do hệ thống ngân hàng cung
cấp là 37 tỷ USD. Nhng cho đến năm 1991 con số đó đà là: số vốn do công
ty bảo hiểm nh©n thä cung cÊp: 90,2 tû USD, sè vèn do hệ thống ngân
hàng cung cấp: 85,7 tỷ USD. Theo ớc tính của các chuyên gia kinh tế, lợng
vốn nhàn rỗi trong dân c Việt Nam là 11 tỷ USD, trong đó có khoảng 50%
là dự trữ bằng vàng. Đây là một lợng vốn nhàn rỗi lớn, mà các tổ chức tài
chính cha huy động đợc hết, do đó đà để l·ng phÝ nhiỊu. NỊn kinh tÕ níc ta
®ang trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá, vì thế vốn càng là một
nhu cầu tất yếu , bức thiết để tiến hành công cuộc này,với các chính sách
mở cửa đất nớc nhằm thu hút vốn đầu t của nớc ngoài song chúng ta lại cha
khai thác hết tiềm năng trong nớc. Trớc tình hình này bảo hiểm nhân thọ
cần có biện pháp, kế hoạch huy động nguồn vốn nhàn rỗi trong dân để
phục vụ cho nhu cầu đầu t và phát triển kinh tế - xà hội của đất nớc .
- Bên cạnh vai trò huy động vốn trong nớc thì bảo hiểm nhân thọ còn
có vai trò thu hút vốn đầu t nớc ngoài. Vốn đầu t cho một công ty bảo hiểm
lúc đầu thờng rất lớn , khi có một chính sách phù hợp sẽ thu đợc một lợng

vốn đầu t bên ngoài đáng kể, vì bảo hiểm nhân thọ là một thị trờng hết sức
mới mẻ và hấp dẫn đối với các nhà đầu t nớc ngoài. Hơn nữa đặc điểm của

10


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ có tính chất dài hạn nên nguồn vốn cung cÊp
cho nỊn kinh tÕ cịng lín. Trong kho¶ng thêi gian này các nhà đầu t cha thu
đợc nhiều lợi nhuận, do đó họ sẽ tiếp tục đầu t mà không rút khỏi thị trờng
Việt Nam.
- Bảo hiểm nhân thọ góp phần tạo nên phong cách , tập quán sống
mới. Tham gia bảo hiểm nhân thọ thể hiện một nếp sống đẹp, đó là biết lo
lắng cho tơng lai mình và quan tâm đến tơng lai của ngời thân, đồng thời
góp phần giáo dục con em mình về đức tính tiết kiệm, cần cù và sống có
trách nhiệm với ngời khác.
- Bảo hiểm nhân thọ góp phần tạo công ăn việc làm cho nhiều ngời
lao động, để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế .
Vấn đề thất nghiệp luôn đợc quan tâm bởi chính phủ, các tổ chức xÃ
hội, ngời lao động...Tỷ lệ thất nghiệp cao hay thấp đều ảnh hởng đến nhiều
mặt kinh tế xà hội nh tình trạng nền kinh tế, sự ổn định chính trị, tệ nạn xÃ
hội .v.v. Giảm bớt tỷ lệ thất nghiệp là mục tiêu của tất cả các chính ohủ và
là mong muốn của toàn thể nhân dân lao động . Để thực hiện mục tiêu này
các nớc phải chống lại tình trạng gia tăng dân số, hạn chế sự tác động của
khoa học kỹ thuật . Chính sự mâu thuẫn này làm cho xà hội luôn có tình
trạng thất nghiệp dù chúng ta có cố gắng thế nào đi chăng nữa. Với t cách
là tổ chức hoạt động kinh doanh, công ty bảo hiểm cũng đóng góp sức

mình vào sự nghiệp chung của toàn xà hội, đó là tạo ra công ăn việc làm,
hạn chế tình trạng thất nghiệp . Trớc hết, để đảm bảo cho bộ máy của mình
hoạt động, bảo hiểm nhân thọ đà trực tiếp tạo việc làm cho một bộ phận
không nhỏ lực lợng lao động . Nhữnh ngời này làm việc trong các mạng lới
của công ty nh nhân viên , đại lí , môi giới bảo hiểm .v.v. Chẳng hạn nh
riêng ở Hồng Kông chỉ với 6 triệu dân nhng đà có 35 000 ngời hoạt động
trong lĩnh vực vực bảo hiểm nhân thọ.
Theo tài liệu thống kê năm 1993 ta có :
Bảng3:Số lao động trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ ở một số nớc
Đơn vị tính: ngời
Tên nớc

Đài Loan

Số lao động

8.000

Hàn Quốc
14.000

Pháp

Mỹ

150.000

1.000.000

Nguồn : Tổng cục thống kê

Mặt khác công ty bảo hiểm nhân thọ còn là một tổ chức tài chính
trung gian, do đó nó có chức năng gián tiếp tạo công ăn việc làm thông qua
việc đầu t , cho vay vốn mà công ty thu đợc từ những ngời tham gia bảo

11


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

hiểm . Nh vậy, bảo hiểm nhân thọ có một chức năng , một vai trò to lớn
trong việc tạo việc làm , giải quyết thất nghiệp cho xà hội .
- Bảo hiểm nhân thọ góp phần giải quyết một số vấn đề nh :
+ Vấn đề giáo dục
Đầu t giáo dục phải đợc coi là một trong những nhân tố then chốt
cho sự phát triển . Trong khi ngân sách Nhà nớc còn eo hẹp và chi phí cho
giáo dục ngày càng tăng , chúng ta đà thực hiện một số giải pháp nh : kêu
gọi sự đóng góp của các cơ quan , doanh nghiệp cho việc đào tạo giáo dục ,
triển khai cho sinh viên vay vốn ngân hàng , hỗ trợ học tập . . . Tuy nhiên
đó chỉ là những biện pháp vĩ mô và mang tính chất tình thế , cha thực sự
huy động các tầng lớp trong xà hội tham gia . Bảo hiểm nhân thọ - cụ thể là
chơng trình An sinh giáo dục là một biện pháp huy động nguồn vốn dài
hạn để đầu t cho việc giáo dục từ việc tiết kiệm thờng xuyên và có kế hoạch
của mỗi gia đình . Đấy cũng là một giải pháp góp phần xây dựng mục tiêu
công bằng xà hội . Tham gia bảo hiểm nhân thọ sẽ đảm bảo đợc quỹ giáo
dục cho con cái ngay cả khi ngời trụ cột trong gia đình mất hoặc giảm thu
nhập .
+ Vấn đề xoá đói giảm nghèo
Mặc dù điều kiện sống đà đợc nâng cao nhng không ai lờng trớc đợc

rủi ro và nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào . Tham gia bảo hiểm nhân thọ là
một cách để bảo vệ mỗi cá nhân trong gia đình chống lại sự bất ổn về mặt
tài chính khi rủi ro xảy ra . Xét về mặt xà hội , bảo hiểm nhân thọ đà góp
phần làm giảm ngời bần cùng nghèo khổ do những rủi ro gây ra .
+ Vấn đề ngời về hu và cao tuổi
Điều kiện sống đợc cải thiện thì đời sống của con ngời cũng đợc
nâng cao , dẫn tới tỉ lệ ngời già ngày càng cao trong dân số . Chính vì thế ta
cần phải lo cho tơng lai khi về hu , bảo hiểm nhân thọ chính là một công cụ
để thực hiện điều đó . Nói cách khác bảo hiểm nhân thọ đà góp phần giảm
bớt gánh nặng trách nhiệm cho xà hội đối với ngời về hu , ngời già...
- Bảo hiểm nhân thọ góp phần nâng cao phúc lợi xà hội
Tham gia bảo hiểm nhân thọ là quyền lợi của mỗi công dân , sự xuất
hiện của bảo hiểm nhân thọ đà làm cho cuộc sống con ngời đợc bảo đảm và
phát triển một cách có kế hoạch . Sự phát triển này khiến chúng ta có độ
thoả mÃn cao hơn về vật chất và tinh thần . Khi tham gia bảo hiểm nhân thọ
chúng ta sẽ sống thoải mái hơn vì đà có sự đảm bảo nhất định của công ty
bảo hiểm . Do vậy, đứng trên phơng diện nào đó thì bảo hiểm nhân thọ đÃ
và đang nâng cao phúc lợi xà hội . Thêm vào đó ,bảo hiểm nhân thọ đang
góp phần hạn chế các tệ nạn xà hội nh cớp bóc , mÃi dâm , cờ bạc v.v...
Nếu nh không có bảo hiểm nhân thọ thì khi một ngời là lao động chính
trong gia đình gặp tai nạnvà mất khả năng lao động, lúc đó cuộc sống của
toàn thể gia đình sẽ gặp muôn vàn khó khăn . Ai cũng có mu cầu hạnh
phúc , mu cầu tồn tại nhnh khi không thể kiếm sống đợc bằng lao động ,
bằng chính sức lực của mình thì rất có thể họ sẽ kiếm tiền bằng các biÖn

12


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

pháp phi pháp để đạt đợc mu cầu này .Với sự đóng góp của mình , công ty
bảo hiểm nhân thọ đà góp phần hoàn thiện các công trình phúc lợi , các
khu vui chơi giải trí công cộng .
c. Đối với doanh nghiệp:
Doanh nghiệp hoặc cá nhân làm kinh doanh thờng mua bảo hiểm
nhân thọ với một trong hai lý do sau:
ã Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cá nhân có thể đảm bảo trả một
khoản tiền để công việc kinh doanh vẫn tiếp tục trong trờng hợp
tử vong của chủ doanh nghiệp, đối tác hoặc những ngời chủ chốt.
ã Một doanh nghiệp có thể mua bảo hiểm nhân thọ để đảm bảo một
số chế độ đÃi ngộ cho ngời làm công.
Điều đó có nghĩa là bất cứ một doanh nghiệp t nhân hay các công ty
cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn đều có thể duy trì hoạt động
kinh doanh của mình nếu ngời chủ doanh nghiệp hoặc nhân vật chủ chốt bị
tử vong.
Nếu ngời chủ doanh nghiệp chết cổ phần của anh ta trong doanh
nghiệp sẽ trở thành một phần tài sản thừa kế của anh ta và tài sản phải trả đợc dùng để trả các khoản nợ - kể cả nợ kinh doanh . Nếu không đủ tiền trả
nợ ngời thực hiện di chúc bị buộc phải bán doanh nghiệp với khoản lỗ lớn
để có đợc số tiền cần thiết trả các khoản nợ. Đồng thời chỉ định một nhân
viên có năng lực tiếp tục kinh doanh. Thêm vào đó, ngời chủ sở hữu cho
phép bán tài sản của anh ta cho doanh nghiệp theo điều khoản hợp đồng
mua bán nếu thành viên kia không đủ tiền mua doanh nghiệp thì hoạt động
bảo hiểm nhân thọ là cách phổ biến nhất đề cấp vốn cho hoạt động này.
Nhân viên mua hợp đồng bảo hiểm nhân thọ của chủ sở hữu doanh nghiệp
vừa là chủ hợp đồng vừa là ngời trả phí bảo hiểm và là ngời đợc hởng
quyền lợi bảo hiểm. Số tiền bảo hiểm đủ để ngời đó mua doanh nghiệp.
Bảo hiểm nhân thọ thể hiện ở việc bảo hiểm tính mạng con ngời. Do
đó khi chủ doanh nghiệp tham gia bảo hiểm nhân thọ thì sẽ đảm bảo cho

quá trình kinh doanh của công ty và cái chết của ngời này có thể gây thiệt
hại về tài sản của công ty.
Không chỉ có thế, bảo hiểm nhân thọ góp phần tạo lập nên mối quan
hệ vững chắc giữa chủ doanh nghiệp và cán bộ công nhân viên trong công
ty thông qua chế độ đÃi ngộ. Với viƯc doanh nghiƯp tham gia b¶o hiĨm

13


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

nhân thọ cho các nhân viên, doanh nghiệp đà góp phần ổn định đời sống
cho ngời lao động nếu không may họ gặp rủi ro.

3. Đặc trng của bảo hiểm nhân thọ
a. Tính đa mục đích của bảo hiểm nhân thọ:
Đối với các loại bảo hiểm khác, ngời mua bảo hiểm chỉ có một mục
đích là khi xảy ra rủi ro đợc trả một số tiền đủ để thanh toán các chi phí
phát sinh. Trong bảo hiểm nhân thọ, ngời tham gia trông mong nhiều hơn
và thực sự bảo hiểm nhân thọ mang tính đa mục đích hơn, thể hiện ở:
Thứ nhất, bảo hiểm nhân thọ tạo ra một khoản tiền đáng kể giúp ngời
đợc bảo hiểm thực hiện đợc các ý định, công việc của mình.
Thứ hai, khi ngời đợc bảo hiểm đóng vai trò là ngời trụ cột trong gia
đình không may tử vong, số tiền bảo hiểm lúc này là khoản thu nhập quí
giá giúp gia đình ngời đợc bảo hiểm trang trải các chi phí cần thiết.
Thứ ba, trong một giới hạn nhất định, hợp đồng bảo hiểm trong thời
hạn hiệu lực đợc coi nh một Tài sản thế chấp để ngời đợc bảo hiểm vay tiền
của ngân hàng.

Thứ t, bảo hiểm nhân thọ đảm bảo đợc cuộc sống cho chính ngời đợc
bảo hiểm lúc tuổi già hay không may bị tàn tật.
b. Bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiểm duy nhất cho phép bảo hiểm
hai sự kiện trái ngợc nhau trong cùng một hợp đồng:
Đó là hai sự kiện sống và chết. Trong bất kỳ một loại hình bảo hiểm
nào khác, sự kiện đợc bảo hiểm chỉ là một rủi ro gây thiệt hại cho ngời đợc
bảo hiểm. Nếu nh không có rủi ro xảy ra trong thời hạn bảo hiểm nhà bảo
hiểm sẽ hết trách nhiệm với ngời đợc bảo hiểm. Nhng trong bảo hiểm nhân
thọ cụ thể trong loại hình bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp, nhà bảo hiểm cam
kết sẽ trả một số tiền nhất định nếu ngời đợc bảo hiểm bị chết trớc một thời
điểm nào đó đà đợc ghi trong hợp đồng hoặc nếu ngời đợc bảo hiểm còn
sống đến hết thời hạn hợp đồng.
Nh vậy, việc trả tiền của nhà bảo hiểm là chắc chắn, nó chỉ còn tuỳ
thuộc vào thời gian xảy ra rủi ro và thời hạn của hợp đồng bảo hiểm của
ngời đợc bảo hiểm.
Đây là một đặc trng rõ nét nhất của bảo hiểm nhân thọ mà không một
loại hình bảo hiểm nào khác có đợc.
c. Vấn đề duy trì sức mua của đồng tiền trong bảo hiểm nhân thọ:
Vì thời gian của hợp đồng trong bảo hiểm nhân thọ là dải nên ngời ta
không thể không tính ®Õn søc mua cđa ®ång tiỊn. Trong thùc tÕ, ë Việt
nam có thời kỳ đồng tiền bị mất giá tới hơn 90% trong 10 năm.
Giải quyết vấn đề này nhà bảo hiểm có thể áp dụng các phơng pháp sau:
- Thông qua cơ chế đánh giá lại bằng cách xác định đợc thời điểm
tính đợc sự mất giá của đồng tiền. Điều này sẽ làm đợc nếu tính mức phí
theo các năm. Đây là một công việc khá phức tạp, hiện nay bảo hiểm nhân
thọ ở Việt nam tính theo mức phí cố định.
14


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

- Thông qua các cam kết của đôi bên (giữa ngời bảo hiểm và ngời
tham gia bảo hiểm) không đợc biểu hiện bằng tiền. Nghĩa là số tiền bảo
hiểm trong các hợp đồng bảo hiểm sẽ đợc biểu hiện qua các hình thức nh:
+ Các ngoại tệ (đặc biệt là các ngoại tệ mạnh) có mức mất giá ít. Tuy
nhiên điều này liên quan tới luật pháp của các nớc khác nhau.
+ Vàng, chứng khoán có giá, nhà cửa... ngời ta hy vọng rằng giá trị
của các loại này sẽ tăng, ít nhất cũng bù đắp đợc sự mất giá của đồng tiền.
Ngoài các đặc trng trên, một đặc trng nữa của bảo hiểm nhân thọ đó là
bảo hiểm nhân thọ chịu sự tác động giao thoa của hai nhân tố: Nhân tố tuổi
thọ và nhân tố Tài chính. Cả hai nhân tố tuổi thọ và nhân tố Tài chính đều
tác động đến quá trình tính phí bảo hiểm và việc đem đầu t số phí thu đợc
của công ty bảo hiểm nhân thọ.
Trong các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, cần phải duy trì sự công bằng
trung thực giữa nhà bảo hiểm với ngời tham gia bảo hiểm.
Điều này đợc thể hiện rõ qua việc định phí bảo hiểm đối với các rủi ro
có độ trầm trọng tăng lên hoặc trong trờng hợp rủi ro rất xấu. ở trờng hợp
thứ nhất phải tăng phí, hoặc trong trờng hợp thứ hai thì phí phải rất cao. Đó
là điều quan trọng đối với ngời làm bảo hiểm.
Trong bảo hiểm tử kỳ thuần tuý, để đảm bảo sự công bằng, ngời tham
gia bảo hiểm không đợc phép thu về những khoản tiền tiết kiệm tích luỹ đợc khi họ bị tử vong hay sắp bị tử vong.
Trên đây là những đặc trng của bảo hiểm nhân thọ, thể hiện sự khác biệt
giữa các nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ với các nghiệp vụ bảo hiểm phi
nhân thọ trong hệ thống bảo hiểm.
III . Các loại hình bảo hiểm nhân thọ và chơng trình
An sinh giáo dục trong bảo hiểm nhân thọ
Nh trên đà nêu, bảo hiểm nhân thọ là loại nghiệp vụ mang ý nghĩa
kinh tế - xà hội sâu sắc . Trong đó, ngời tham gia bảo hiểm sẽ định kì đóng

những khoản phí trong một thời gian thoả thuận trớc vào một quỹ lớn do
công ty bảo hiểm quản lívà công ty bảo hiểm có trách nhiệm trả một khoản
tiền khi kết thúc thời hạn hợp đồng bảo hiểm hoặc khi có sự kiện rủi ro xảy
ra cho ngời đợc bảo hiểm hoặc cho ngời thừa kế hợp pháp . Do đó bảo hiểm
nhân thọ đợc hiểu nh một sự đảm bảo , một hình thức tiết kiệm và mang
tính chất tơng hỗ .Bảo hiểm nhân thọ trên một phơng diện nào đó còn
mang tính chất bổ sung cho bảo hiểm xà hội khi đời sống của nhân dân đọc
nâng cao mà chế độ bảo hiểm xà hội cha đáp ứng đợc .

1 . Các loại hình bảo hiểm nhân thọ cơ bản đang đợc triển
khai
Hiện nay , hầu hết các công ty bảo hiểm nhân thọ ở các nớc trên thế
giới đang triển khai 4 loại hình bảo hiểm nhân thọ sau :

15


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

a. Bảo hiểm sinh mạng có thời hạn
Bảo hiểm sinh mạng có thời hạn bao gồm các loại hình bảo hiểm
trong đó tiền bảo hiểm chỉ đợc trả khi ngời đợc bảo hiểm bị chết trong thời
hạn bảo hiểm.
b. Bảo hiểm trọn đời
Bảo hiểm trọn đời là loại hình bảo hiểm nhân thọ mà thời gian bảo
hiểm không xác định và số tiền bảo hiểm đợc chi trả cho ngời thừa kế khi
ngời đợc bảo hiểm chết. Ngời đợc bảo hiểm sẽ đóng phí ngay từ khi ký hợp
đồng cho đến khi chết hoặc đến một độ tuổi nhất định

c. Bảo hiểm trợ cấp hu trí
Đây là loại hình bảo hiểm đóng phí ngay một lần và công ty bảo
hiểm nhân thọ có trách nhiệm trả trợ cấp định kì cho ngời đợc bảo hiểm
đến khi chết . Ngời mua bảo hiểm thờng kết hợp dạng bảo hiểm này với
dạng bảo hiểm hu trí . Nghĩa là khi về hu , ngời đợc bảo hiểm đợc số tiền
khá lớn của hợp đồng bảo hiểm hu trí và mua ngay hợp đồng trợ cấp hu trí
để ®¶m b¶o cc sèng ngay sau khi vỊ hu cho đến lúc chết .
d. Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp
Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp là sự kết hợp giữa bảo hiểm và tiết kiệm .
Số tiền bảo hiểm sẽ đợc trả khi ngời đợc bảo hiểm bị chết hoặc sống đến
hết hạn hợp đồng . Thời hạn bảo hiểm đợc xác định trớc . Riêng loại hình
này cũng rất phong phú,đa dạng nh Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn , chơng trình đảm bảo cho trẻ em đến tuổi trởng thành ( An sinh giáo dục ) ,
b¶o hiĨm hu trÝ , b¶o hiĨm cíi xin . Ngoài ra còn có các hợp đồng bảo hiểm
mang tính chất đầu t , trong đó số tiền trả khi hết hạn hợp đồng, phụ thuộc
vào lĩnh vực và hiệu quả mang lại do đầu t phí bảo hiểm mà ngời đợc bảo
hiểm chọn .
Tuỳ thuộc vào nhu cầu và khả năng tài chính khác nhau của bản thân
, mỗi ngời đều có thể lựa chọn cho mình một sản phẩm bảo hiểm nhân thọ
sao cho phù hợp với mục đích của mình .

2 . Giới thiệu hai loại hình bảo hiểm nhân thọ đầu tiên đơc
Bảo Việt triển khai ở Việt Nam ( theo quyết định số 296 / TC /

TCNH ngµy 20 / 3 / 1996 cđa Bé tài chính ).
a. Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5 năm hoặc 10 năm .
- Khi hết hạn hợp đồng , nếu ngời đợc bảo hiểm còn sống sẽ ®ỵc
nhËn sè tiỊn ®· ®ãng khi kÝ hỵp ®ång .
- Nếu ngời đợc bảo hiểm chết trớc khi hợp đồng hết hạn , Bảo Việt sẽ
trả số tiền đà chọn khi kí hợp đồng cho ngời thừa kế hợp pháp của ngời đợc
bảo hiểm . Nếu khi qua đời ( không phải do tai nạn ) hợp đồng cha đủ 1

năm thì Bảo Vệt Nhân Thọ sẽ hoàn lại 80 % số phí bảo hiểm đà nộp .
- Nếu ngời đợc bảo hiểm bị thong tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn ,
Bảo Việt Nhân Thọ sẽ trả toàn bộ số tiền bảo hiểm, đồng thời ngừng thu
phí nhng hợp đồng vẫn tiếp tục có hiệu lực và bảo đảm đầy đủ các quyền lợ
bảo hiểm .
16


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

- Ngoài số tiền bảo hiểm , tuỳ thuộc vào kết quả đầu t công ty sẽ trả
cho ngời đợc bảo hiểm một khoản lÃi trích từ kết quả kinh doanh của Bảo
Việt tại nghiệp vụ này vào ngày kết thúc hợp đồng bảo hiểm .
- Trong thời hạn bảo hiểm hợp đồng có hiệu lực từ 2 năm trở lên ,
nếu ngời tham gia bảo hiểm gặp khó khăn về tài chính thì có thể yêu cầu
huỷ bỏ hợp đồngvà nhận đợc số tiền gọi là giá trị hoàn lại hoặc duy trì
miễn phí với số tiền bảo hiểm giảm .
b. Chơng trình đảm bảo cho trẻ em đến tuổi trởng thành ( chơng trình
An sinh giáo dục ) .
- Khi trẻ em đến tuổi trởng thành ( năm 18 tuổi ) Bảo Việt Nhân Thọ
sẽ trả số tiền đà cam kết trong hợp đồng .
- Nếu trẻ em không may bị thơng tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn,
Bảo Việt ngừng thu phí và trả trợ cấp mỗi năm bằng 1/4 số tiền bảo hiểm
cho đến năm trẻ em tròn 18 tuổi .
- Nếu trẻ em không may bị chết , Bảo Việt Nhân Thọ sẽ hoàn trả 80
% số phí đà nộp .
- Nếu ngời tham gia bảo hiểm bị chết hoặc thơng tật toàn bộ vĩnh
viễn do tai nạn , công ty sẽ ngừng thu phí bảo hiểm và hợp ®ång vÉn tiÕp

tơc cã hiƯu lùc .
- Ngoµi sè tiỊn bảo hiểm , tuỳ thuộc vào kết quả đầu t công ty bảo
hiểm sẽ trả cho ngời đợc bảo hiểm một khoản lÃi trích từ kết quả kinh
doanh tại nghiệp vụ này vào ngày kết thúc hợp đồng .
- Trong thời hạn bảo hiểm khi hợp đồng có hiệu lực từ 2 năm trở lên ,
ngời tham gia bảo hiểm có thể huỷ bỏ hợp đồng và nhận đợc một số tiền
gọi là giá trị hoàn lại .
Cả hai loaị hình này đều thuộc nhóm bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp nên
thể hiện rất rõ nét tính kết hợp giữa bảo hiểm và tiết kiệm .
Nh vậy, nội dung của bảo hiểm nhân thọ rất rộng, rất đa dạng, phong
phú. Vì thế, nội dung chính của đề tài này chỉ giới hạn ở chơng trình An
Sinh Giáo Dục

17


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

Phần II
Những nội dung cơ bản về nghiệp vụ An
sinh giáo dục trong hệ thống bảo hiểm
nhân thọ

I . ý nghĩa của chơng trình An sinh giáo dục .
Chơng trình An sinh giáo dục là bảo đảm cho trẻ em tới tuổi trởng
thành. Chơng trình này là một loại hình thuộc bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp
nên nó mang tất cả các ý nghĩa , vai trò của bảo hiểm nhân thọ, ngoài ra nó
còn mang một số đặc trng khác nh:

- An sinh giáo dục : một giải pháp đầu t cho tơng lai , giúp con nhà
nghèo có thể học đại học .
Hiện nay có nhiều sinh viên phải bỏ dở việc học đại học , mà một
trong những nguyên nhân là do chi phí phải nộp cùng các khoản đóng góp
quá cao . Chi phí cho học hành trở thành vấn đề bức xúc đối với toàn xÃ
hội cũng nh các bậc phụ huynh mà phần lớn họ có mức thu nhập thấp . Nhà
nớc chủ trơng không bao cấp mà thu học phí của sinh viên là thể hiện phơng châm Nhà nớc và nhân dân cùng làm trong giáo dục . Đối với sinh
viên việc học để tiếp thu kiến thức đà là một công việc gay go , vất vả nh ng
lo sao cho có đủ tiền nộp học phí là chuyện rất khó khăn . Làm sao để con
em mình có tiền đi học đại học ? Vậy giải pháp có tính khả thi và phù hợp
với tất cả mọi ngời hiện nay là gì ? Đó là An sinh giáo dục .
An sinh giáo dục giúp cho mọi ngời thực hiện đợc mong ớc cho tơng
lai và đảm bảo quyền lợi cho chính con cái và gia đình .
- An sinh giáo dục mang ý nghĩa nhân văn, giáo dục sâu sắc
Là một loại hình của bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp, nên ngời tham gia
chơng trình An sinh giáo dục chắc chắn sẽ nhận đợc số tiền vào một thời
điểm nhất định trong tơng lai dù rủi ro không xảy ra . Tuy nhiên, nó lại thể
hiện tính nhân văn cao cả mà các loại hình bảo hiểm khác không thể hiện
đợc. Có thể cùng nhận một khoản tiền nh bảo hiểm nhân thọ có thời hạn 5
năm , 10 năm nhng nó mang một ý nghĩa to lớn hơn rât nhiều. Trong một
xà hội nói chung và một gia đình nói riêng, các thế hệ đi trớc thờng có mối
quan tâm đặc biệt đối với các thế hệ đi sau và chơng trình An sinh giáo dục
đà thể hiện rõ sự quan tâm đặc biệt đó . Nó thể hiện sự chăm lo sâu sắc của
ông bà , cha mẹ đối với con cháu và ngợc lại , nó làm cho thế hệ trẻ chúng
ta biết sống vì ngời khác, hiểu rõ hơn sự quan tâm của ông bà , cha mẹ để
phấn đấu hơn trong học tập và rèn luyện .
- An sinh giáo dục còn góp phần tạo nên một phong cách , tập quán và
lối sống mới .
Ngời tham gia bảo hiểm có thể bảo hiểm , tạo quyền lợi cho chính
mình và con cháu mình . Điều đó thể hiện một nét sống đẹp là biết chăm lo

18


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

cho con cái và biết tự lo cho chính bản thân . Cha mẹ tham gia chơng trình
An sinh giáo dục là một cách để giáo dục con cái mình và sống có trách
nhiệm với ngời khác .
- Tham gia chơng trình An sinh giáo dục là góp phần thúc đẩy sự
phát triển kinh tế xà hội .
Vì Trẻ em hôm nay , thế giới ngày mai nên đầu t cho giáo dục
phải đợc coi là một trong những nhân tố then chốt cho sự phát triển , nó
làm cho sự tiến bộ xà hội không ngừng đợc nâng cao .
An sinh giáo dục là một trong những giải pháp huy động nguồn vốn
dài hạn để đầu t cho giáo dục từ việc tiết kiệm thờng xuyên và có kế hoạch
của mỗi gia đình . Đây là giải pháp góp phần xây dựng mục tiêu công bằng
xà hội . Bảo đảm tơng lai cho con em mình, cũng nên đợc coi là trách
nhiệm của mỗi gia đình - tế bào của xà hội với chức năng cơ bản tạo ra thế
hệ kế cận u tú hơn.
- An sinh giáo dục là chong trình bảo hiểm cho cả ngời tham gia bảo
hiểm và ngời đợc bảo hiểm .
Đây là một đặc trng của bảo hiểm trẻ em vì khi ông ba, cha mẹ tham
gia chơng trình An sinh giao dục cho con em mình thì đồng thời cũng bảo
hiểm cho bản thân mình.Đó là quyền lợi của ngời tham gia bảo hiểm và ngời đợc bảo hiểm.
* Một số điểm khác nhau giữa bảo hiểm trẻ em ( An sinh giáo dục)
và bảo hiểm học sinh :
- Thời hạn bảo hiểm của hợp đồng bảo hiểm trẻ em dài hơn ( có thời
hạn từ 5 đến 17 năm ) , còn bảo hiểm học sinh có thời hạn từng năm .

- Phạm vi của hợp đồng An sinh giáo dục hẹp hơn : sự kiện bảo hiểm
chỉ có các trờng hợp là chết và thơng tật toàn bộ vĩnh viễn, còn bảo hiểm
học sinh có phạm vi bảo hiểm rộng hơn : chết , thơng tật , ốm đau , nằm
viện , giải phẫu ...
- Trong hợp đồng An sinh giáo dục , ngời đợc bảo hiểm chắc chắn
nhận đợc số tiền bảo hiểm khi hết hạn hợp đồng , còn với bảo hiểm học
sinh thì số tiền bảo hiểm chỉ nhận đợc khi có sự kiện đợc bảo hiểm xảy ra .
Trờng hợp bảo hiểm học sinh,khi hết hạn hợp đồng mà không gặp rủi ro thì
ngời đợc bảo hiểm sẽ không nhận lại đợc khoản gì . Đây là điểm khác biệt
rõ nhất giữa An sinh giáo dục và bảo hiểm học sinh và với tất cả các loại
hình bảo hiểm phi nhân thọ khác .
-Độ tuổi tham gia của chơng trình An Sinh Giáo Dục khác với bảo
hiểm toàn diện học sinh
II . Nội dung cơ bản của bảo hiểm trẻ em ( ASGD ) .

A . Hợp đồng bảo hiểm
Giấy yêu cầu bảo hiểm , điều khoản và các phụ lục là những bộ phận
cơ bản của hợp đồng bảo hiÓm .
19


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

1 . Giấy yêu cầu bảo hiểm

Khái niệm : là thể hiện ý nguyện đợc bảo hiểm , là bằng chứng của
ngời tham gia bảo hiểm và ngời mua bảo hiểm .
Nội dung của giấy yêu cầu : giấy yêu cầu là một ophần quan trọng

của hợp đồng bảo hiểm . Ngời yêu cầu bảo hiểm phải kê khai trung thực
mọi chi tiết về bản thân : tên , tuổi , giới tính , chỗ ở , sở thích ; về tình
trạng sức khoẻ : về điều kiện bảo hiểm mà minh lựa chọn theo mẫu đà in
sẵn . Trên cơ sở giấy yêu cầu bảo hiểm , công ty bảo hiểm sẽ xem xét có
nhận bảo hiểm hay không . Nếu đồng ý chấp nhận bảo hiểm , công ty sẽ đa
ra một mức phí phù hợp . Sau khi nhận đợc số phí đầu tiên , công ty sẽ phát
hành hợp đồng bao gồm điều khoản và các phụ lục . Một bản gửi lại cho
khách hàng , một bản giữ lại ở công ty cùng với giấy yêu cầu bảo hiểm.
2 . Các khái niệm chung .
2.1. Ngời tham gia bảo hiểm :
Là công dân Việt Nam trong độ tuổi từ 18 đến 60 , là ngời kê khai giấy
yêu cầu bảo hiểm , đồng thời là ngời kí hợp đồng và nộp phí bảo hiểm .
Tên ngời tham gia bảo hiểm đợc ghi trong giấy yêu cầu bảo hiểm , là
ngời mà sinh mạng và cuộc sống và sinh mạng của họ đợc bảo hiểm theo
các điều kiện của hợp đồng bảo hiểm .
2.2. Ngời đợc bảo hiểm :
Trẻ em Việt Nam trong ®é ti tõ 1 ®Õn 13 ( tÝnh đến thời diểm gửi giấy
yêu cầu bảo hiểm ) . Tên ngời đợc bảo hiểm đợc ghi trong giấy yêu cầu bảo
hiểm và hợp đồng bảo hiểm .
2.3.Tai nạn
Trong bảo hiểm nhân thọ quy ớc Tai nạn là bất cứ thiệt hại thân thể
nào do hậu quả duy nhất và trực tiếp của một lực mạnh , bất ngờ từ bên
ngoài tác động lên thân thể ngời đợc bảo hiểm hoặc ngời tham gia bảo
hiểm , loại trừ ốm đau hoặc bệnh tật hoặc bất kì trạng thái nào xảy ra tự
nhiên hoặc quá trình thoái hoá . Nh vậy những thơng tật xảy ra do ngộ
độc thức ăn , cảm , trúng gió bất ngờ đối với ngời bảo hiểm nhng không đợc coi là tai nạn bảo hiểm .
2.4.Thơng tật toàn bộ vĩnh viễn .
Là khi ngời đợc bảo hiểm hoặc ngời tham gia bảo hiểm bị mất hoàn
toàn hoặc không thể phục hồi đợc chức năng của :
- Hai tay hoặc hai chân hoặc . . .

- Một tay , một chân hoặc hai mắt hoặc . . .
- Một tay , một mắt hoặc . . .
- Một chân , một mắt hoặc . . .
2.5. Giá trị giải ớc ( hay giá trị hoàn lại ) :
20


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

Là số tiền mà ngời tham gia bảo hiểm có thể nhận lại khi yêu cầu
huỷ bỏ hợp đồng trong thời hạn hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực .
Hợp đồng bảo hiểm có giá trị giải ớc khi có hiệu lực từ 2 năm trở nên
. Giá trị giải ớc ứng với mỗi năm hợp đồngvào ngày kỉ niệm của hợp đồng
bảo hiểm ( là ngày kỉ niệm hàng năm của hợp đồng bảo hiểm bắt đầu có
hiệu lực trong thời hạn bảo hiểm ) .
Giá trị giải ớc luôn nhỏ hơn tổng số phí mà ngời tham gia bảo hiểm
đà đóng góp với công ty bảo hiểm , nó chiếm khoảng 70 đến 80 % số phí
bảo hiểm đà đóng , vì ngời tham gia bảo hiểm phải thanh toáncho công ty
những khoản chi phí đà thực hiện hợp đồng nh chi phí phát hành và quản lí
hợp đồng , chi phí khai thác... Tỷ lệ giải ớc trên số phí đà đóng càng cao thì
càng thu hút , hấp dẫn đối với khách hàng và do đó cũng là nhân tố tác
động đến quyết định tham gia bảo hiểm nhân thọ hay không .
2.6.Số tiền bảo hiểm giảm
Khi hợp đồng bảo hiểm đà có hiệu lực từ hai năm trở lên . Ngời tham
gia bảo hiểm có thể ngừng đóng phí và tiếp tục duy trì hợp đồng bảo hiểm
này với số tiền bảo hiểm mới gọi là số tiền bảo hiểm bị giảm .
Điều này giúp ngời tham gia bảo hiểm vẫn tiếp tục tham gia bảo
hiểm nhân thọ trong những lúc gặp khó khăn , đây là sự linh động của bảo

hiểm nhân thọ ứng với mỗi điều kiện khác nhau .
2.7.Phạm vi bảo hiểm :
Do đây là loại hình bảo hiểm nhân thọ nên phạm vi bảo hiểm ( rủi
ro ) phải gắn liền với cuộc sống của con ngời . Do vậy ta phải phân ra :
- Rủi ro đợc bảo hiểm ( sự kiện đợc bảo hiểm )
+ Rủi ro còn sống : ngời đợc bảo hiểm sống đến hết hạn hợp đồng
bảo hiểm .
+ Rủi ro tử vong : đây là rủi ro có thể phát sinh do 2 nguyên nhân :
chết do tai nạn hoặc chết cho bệnh tật .
Bên cạnh những rủi ro đợc bảo hiểm , trong bảo hiểm nhân thọ còn
có quy định về rủi ro loại trừ . Việc đa ra các rủi ro nhằm hạn chế phạm vi
trách nhiệm của nhà bảo hiểm , mặt khác gián tiếp giáo dục mäi ngêi vỊ ý
thøc tỉ chøc kØ lt , t«n trọng pháp luật , có ý thức đề phòng và hạn chế rủi
ro .
- Rủi ro loại trừ xảy ra do mật số nguyên nhân sau :
+ Hành động cố ý của ngời đợc bảo hiểm , ngời tham gia bảo hiểm
hoặc ngời đợc thừa kế .
+ Hành động vi phạm pháp luật của ngời đợc bảo hiểm , ngời tham
gia bảo hiểm .
+ Ngời tham gia bảo hiểm bị ảnh hởng nghiêm trọng của rợu , bia ,
ma tuý hoặc các chất kích thích tơng tự .
+ Do động ®Êt , nói lưa v .v . . .
+ Do chiến tranh , bạo động v.v . . .

21


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

3 . Trách nhiệm và quyền lợi bảo hiểm

a . Trách nhiệm của các bên .
* Trách nhiệm của ngời tham gia bảo hiểm ;
- Kí hợp đồng bảo hiểm : ngời tham gia trực tiếp kí hợp đồng bảo
hiểm , cùng công ty bảo hiểm thoả thuận cam kết thực hiện đầy đủ các điều
khoản trong hợp đồng .
- Trách nhiệm khai báo rủi ro : Ngay khi kí hợp đồng bảo hiểm , ngời tham gia hợp đồng bảo hiểm có trách nhiệm kê khai trung thực những
yêu cầu của công ty bảo hiểm ( kê khai tình trạng sức khoẻ ) .
- Trách nhiệm đóng phí bảo hiểm : đây là số tiền mà họ phải đóng
cho công ty bảo hiểm , theo quy định nộp phí của công ty khoản phí đóng
đầu tiên sẽ là cơ sởthời điểm bắt đầu có hiệu lực của hợp đồng . Ngời tham
gia baỏ hiểm phải đóng đầy đủ phí theo quy định và đúng hạn .
- Trách nhiệm khai báo , thông báo tổn thÊt : khi cã sù cè rđi ro x¶y
ra , ngời tham gia bảo hiểm phải khai báo cụ thể tình hình xảy ra sự cố tổn
thất , tình trạng sức khoẻ của ngời đợc bảo hiểm cho công ty bảo hiểm
biết . Bên cạnh đó phải cung cấp đầy đủ hồ sơ cho công ty một cách trung
thực , chính xác để công ty căn cứ trả tiền bảo hiểm . Tạo điều kiện để công
ty giám định tình trạng sức khoẻ .
* Trách nhiệm của công ty bảo hiểm :
- Kí kết hợp đồng chấp nhận ngời tham gia để hình thành quỹ bảo
hiểm. - Đề phòng , hạn chế tổn thất xảy ra trong thời gian hợp đồng còn
hiệu lực .
- Thu phí và có trách nhiệm nộp cho ngân sách Nhà nớc một khoản
tiền gọi là thuế nh đối với các doanh nghiệp khác .
- Bảo toàn đồng vốn và chấp hành đúng pháp luật .
b . Quyền lợi bảo hiểm
1) Đến năm ngời đợc bảo hiểm tròn 18 tuổi , khi hợp đồng bảo hiểm hết
hạn , công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ trả cho ngời đợc bảo hiểm số tiền bảo

hiểm đà cam kết và đợc ghi trong hợp đồng bảo hiểm .
2) Trờng hợp ngòi đợc bảo hiểm bị chểttớc ngày hợp đồng bảo hiểm hết
hạn , công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ hoàn trả 100% số phí đà nộp . Tại sao
khi rủi ro xảy ra đối với ngòi đợc bảo hiểm thì công ty chỉ hoàn trả 100%
số phí đà nộp mà không phải là số tiền bảo hiểm ? Vì khi ngời tham gia bảo
hiểm nhân thọ kí kết hợp đồng với mục đíchlà đảm bảo cho con em mình
tới tuổi trởng thành . Do vậy khi ngời đợc bảo hiểm gặp rủi ro bị chết thì ý
nghĩa của chơng trình này không còn nữa , nên công ty bảo hiểm chỉ hoàn
trả 100% số phí đà nộp .
3) Trờng hợp ngời tham gia bảo hiểm bị chết
3.1. Do tai nạn xảy ra sau 01 ngàykể từ khi hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực ,
công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ ngừng thu phí bảo hiểm từ kì thu phí bảo
hiểm tiếp theo ngay sau ngày xảy r tai nạn và hợp đồng bảo hiểm vẫn tiếp
tục duy trì với đầy đủ quyền lợi bảo hiểm .

22


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

Trờng hợp tai nạn xảy ra trớc thời gian 1 ngày kể từ khi hợp đồng
bảo hiểm có hiệu lực , công ty bảo hiểm sẽ hoàn trả 80% số phí bảo hiểm
đà nộp cho ngời thừa kế hợp pháp của ngời tham gia bảo hiểm và hợp đồng
này bị huỷ bỏ .
3.2.Do các nguyên nhân khác ( trừ trờng hợp tự tử và nhiễm virut HIV ) .
Khi hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực cha đủ 1 năm , công ty bảo hiểm
nhân thọ sẽ hoàn trả cho ngời thừa kế hợp pháp cđa ngêi tham gia b¶o hiĨm
80% sè phÝ b¶o hiĨm đà nộp và hợp đồng bảo hiểm này sẽ bị phá bỏ .

Khi hợp đồng bảo hiểm này có hiệu lực từ một năm trở lên , công ty
bảo hiểm nhân thọ sẽ ngừng thu phí bảo hiểm tiếp sau ngay sau ngày xảy ra
tai nạn và hợp đồng vẫn tiếp tục duy trì với đầy đủ các quyền lợi bảo hiểm .
3.3.Do nguyên nhân tự tử hoặc do nhiễm virut HIV .
Khi hợp đồng bảo hiểm đà có hiệu lực từ 2 năm trở lên , công ty bảo
hiểm nhân thọ sẽ ngừng thu phí bảo hiểm kể từ ngày đến kì thu phí tiếp
theo ngay sau ngày xảy ra tai nạn và hợp đồng vÃn tiếp tục duy trì với đày
đủ quyền lợi bảo hiểm .
4) Trong trờng hợp ngời đợc bảo hiểm hoặc ngời tham gia bảo hiểm bị thơng tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn .
Trờng hợp ngời tham gia bảo hiểm bị thơng tật toàn bộ vĩnh viễn do
tai nạn ( tai nạn đợc bảo hiểm ) thì sẽ đợc hởng quyền lợi nh phần 3.1 trên,
nghĩa là :
Tai nạn xảy ra sau một ngày hợp đồng có hiệu lực thì công ty sẽ
ngừng thu phí và hợp đồng bảo hiểm vẫn tiếp tục duy trì với đầy đủ quyền
lợi bảo hiểm.
Tai nạn xảy ra trớc một ngày hợp đồng có hiệu lực thì hợp đồng này
sẽ bị xoá bỏ và công ty sẽ hoàn trả 80% số phí đà nộp cho ngời thừa kế hợp
pháp.
Trờng hợp ngời đợc bảo hiểm bị thơng tật toàn bộ vĩnh viễn do tai
nạn xảy ra sau 1 ngày kể từ khi hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực , công ty
bảo hiểm nhân thọ trả cho ngời đợc bảo hiểm số tiền trợ cấp hàng năm
bằng 1/4 số tiền bảo hiểm cam kết cho đến ngày hợp đồng bảo hiểm đáo
hạn . Trờng hợp tai nạn xảy ra trớc một ngày nói trên , công ty bảo hiểm
nhân thọ hoàn trả 80% số phí đà nộp cho ngời tham gia bảo hiểm và hợp
đồng bảo hiểm này sẽ bị huỷ bỏ .
Ngoài các quyền lợi nói trên và khi hợp đồng bảo hiểm đà có hiệu
lực từ 2 năm trở lên , công ty bảo hiểm còn có thể trả một khoản tiền lÃi từ
kết quả đầu t phí bảo hiểm nhân thọ của công ty cho ngời tham gia bảo
hiểm vào ngày kỉ niệm của hợp đồng bảo hiểm hoặc khi thanh toán giá trị
giải ớc hoặc vào ngày thanh toán tiền bảo hiểm trong trờng hợp ngời đợc

bảo hiểm bị chết và trả cho ngời đợc bảo hiểm vào ngày đáo hạn của hợp
đồng .

4 . Thđ tơc b¶o hiĨm

23


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

4.1. Khi yêu cầu bảo hiểm , ngời tham gia bảo hiểm phải điền đầy đủ ,
trung thực vào giấy yêu cầu bảo hiểm , xuất trình giấy khai sinh của ngời đợc bảo hiểm và giấy khai sinh hoặc chứng minh th hay hộ khẩu của ngời
tham gia bảo hiểm cho công ty bảo hiểm nhân thọ.
4.2. Khi hợp đồng đà có hiệu lực từ 2 năm trở lên , ngời tham gia bảo hiểm
không tiếp tục nộp phí bảo hiểm nhng vẫn muốn duy trì hợp đồng thì phải
thông báo bằng văn bản cho công ty bảo hiểm nhân thọ trớc kỳ nộp phí tiếp
theo 15 ngày,và công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ thông báo bằng văn bản cho
ngời tham gia bảo hiểm biết về số tiền bảo hiểm giảm tại thời điểm dừng
đóng phí trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận đợc thông báo của ngời tham
gia bảo hiểm.
4.3. Trong thời gian 14 ngày kể từ ngày nộp phí bảo hiểm đầu tiên, ngời
tham gia BH có quyền từ chối không tiếp tực tham gia bảo hiểm. Trong trờng hợp này ngời tham gia bảo hiểm đợc nhận 100% số phí đà nộp.
4.4. Huỷ bỏ và thay đổi hợp đồng bảo hiểm:
a) Trong trờng hợp hợp đồng bảo hiểm đà có hiệu lực công ty bảo hiểm
nhân thọ không có quyền huỷ bỏ hay thay đổi các điều khoản, điều kiện
của hợp đồng này trừ khi đà có thoả thuận khác nhau giữa công ty bảo
hiểm nhân thọ và ngời tham gia bảo hiểm
b) Trờng hợp ngời tham gia bảo hiểm có yêu cầu huỷ bỏ hợp đồng bảo

hiểm
- Khi hợp đồng có hiệu lực cha đủ hai năm, công ty bảo hiểm nhân
thọ không hoàn trả lại số phí đà nộp cho ngời tham gia bảo hiểm.
- Khi hợp đồng có hiệu lực từ hai năm trở lên, công ty bảo hiểm nhân
thọ sẽ thanh toán cho ngời tham gia bảo hiểm giá trị giải ớc tính đến thời
điểm, nhận đợc yêu cầu huỷ bỏ hợp đồng và khoản tiền lÃi của hợp đồng
này từ kết quả đầu t phí bảo hiểm nhân thọ của công ty.

B. Phí và số tiền bảo hiểm
1. Phí bảo hiểm và nguyên tắc tính phí
Cũng nh tất cả các loại hình bảo hiểm , phí bảo hiểm là cơ sở để xây
dựng quĩ bảo hiểm để chi trả cho ngời đợc bảo hiểm và các khoản phụ
phí.
Phí bảo hiểm là số tiền cần phải thu của công ty bảo hiểm để công ty
bảo hiểm đảm bảo trách nhiệm của mình khi có các sự kiện bảo hiểm đợc
xảy ra đối với ngời tham gia bảo hiểm nh: chết, hết hạn hợp đồng, thơng
tật và đảm bảo cho việc hoạt động của công ty. Đây cũng là sự thể hiện
trách nhiệm của ngời tham gia bảo hiểm với công ty bảo hiểm nhằm nhận
đợc sự bảo đảm trớc những rủi ro đà đợc nhà b¶o hiĨm nhËn b¶o hiĨm.

24


Chuyên đề thực tập

Bảo hiểm A-37

Phí bảo hiểm có thể nộp một lần ngay sau khi ký hợp đồng hoặc có
thể nộp định kỳ trong năm. Phí nộp một lần sẽ phải đóng góp ít hơn so với
tổng số chi phí đóng góp hàng kỳ do hiệu quả đầu t của việc đóng phí một

lần cao hơn và chi phí quản lý thấp hơn.
Nguyên tắc tính phí đợc dựa trên biểu thức cân bằng giữa trách nhiệm
của công ty bảo hiểm và trách nhiệm của ngời tham gia bảo hiểm tính
theo giá trị tại thời điểm ký kết hợp đồng.
Trách nhiệm của ngời đợc bảo hiểm tại thời điểm ký hợp đồng bằng
trách nhiệm của công ty bảo hiểm tại thời điểm ký hợp đồng
Phí bảo hiểm gồm hai phần: phí thuần và phụ phí.
+ Phí thuần là những khoản phí dùng để chi trả cho ngời đợc bảo hiểm.
+ Phụ phí gồm:
- Chi phí khai thác chi cho tuyên truyền, quảng cáo, môi giới, chi
cho đại lý...
- Chi phí quản lý hợp đồng trong thời hạn hợp đồng đang thu phÝ, kĨ
c¶ chi phÝ thu phÝ BH ...
- Chi phí quản lý liên quan đến các khoản chi trả bồi thờng.
Cách xác định phí:
a. Phí thuần:
Có rất nhiều yếu tố tác động lên phí nhng cơ bản vẫn là:
- Tuổi thọ của ngời đợc bảo hiểm cụ thể là b¶ng tØ lƯ tư vong.
- L·i xt kü tht: l·i xuất tiền gửi tính trong cơ sở tính phí.
Ngoài ra, còn có các nhân tố khác tác động nh thời hạn bảo hiểm , số tiền
bảo hiểm, cách thức nộp phí, tỉ lệ huỷ bỏ hợp đồng trớc thời hạn.
Qua bảng tỉ lệ tử vong ta có thể đa ra số lợng những ngời còn sống (lx+n)
ở lứa tuổi x sau n năm. Từ đây có thể tính đợc xác suất sống và xác suất tử
vong của một ngời ở độ tuổi x sau n năm.
Tuổi
(x)

Số ngời sống
(lx)

Số ngời chết
(dx)

Tỷ lệ chết
(1000.qx)

LÃi xuất kỹ thuật: nhà bảo hiểm phải có trách nhiệm đầu t cac khoản phí
để đa ra một phần lÃi làm giảm mức phí đóng của ngời tham gia. Mức lÃi
này càng cao thì càng phải kích thích đợc số lợng ngời tham gia. Do vậy
nhà bảo hiểm phải đa vào lÃi suất tiền gửi để tính phí.
Trớc khi tính phí ta cần hiểu một số khái niệm sau:

25