Giáo án Ngữ văn 6 bài 7: Em bé thông minh

Tiết 25 :

EM BÉ THÔNG MINH
(Truyện cổ tích)
A. Mục tiêu bài học:
- Học sinh hiểu được ND, ý nghĩa truyện Em bé thông minh và đặc điểm tiêu
biểu của nhân vật thông minh trong truyện
- Rèn kĩ năng kể tóm tắt lại được truyện .
- Giáo dục ý thức vươn lên trong học tập .
B. CHUẨN BỊ:

- GV: Đọc sách - Tư liệu - Giáo án
- HS: Đọc SGK - Trả lời câu hỏi.
- PP: Đàm thoại, vấn đáp

C. Tiến trình tổ chức các hoạt động:
* HĐ1: Khởi động
1.Tổ chức:

Sĩ số 6A...... ….....
6B.................
6C.................

2. Kiểm tra:

Nêu ý nghĩa truyện Thạch Sanh?
Thạch Sanh thuộc kiểu nhân vật nào?

3.Giới thiệu bài :
*HĐ2 :

TaiLieu.VN

Đọc, hiểu văn bản

Page 1


Hoạt động dạy và học

Nội dung cần đạt
I. Đọc ,hiểu chung văn bản:

Đọc: to, rõ ràng

1. Đọc và kể:

Kể cần phải đảm bảo những - Vua sai tìm người tài giỏi, nhờ câu hỏi oái oăm
chi tiết, sự việc chính nào?
và câu đáp thông minhphát hiện nhân tài
- Vua tạo ra tình huống oái oăm thử tài em bé
- Em bé mang trí thông minh của mình thắng mưu
sâu của kẻ thù, giữ nguyên bờ cõi đất nước
- Em bé được phong trạng nguyên trở thành vị cố
vấn trẻ tuổi giúp vua trong việc triều đình
2. Tìm hiểu chú thích:
- Đọc: 1, 2, 4, 7, 8, 12, 13, 15
Những chú thích nào là từ 3. Bố cục: 4 đoạn
Hán Việt? Được giải thích
như thế nào?
+Đ1: Từ đầu “Về tâu vua”

-> Em bé trả lời câu đố của quan.
Truyện chia làm mấy đoạn? +Đ2: Tiếp “ăn mừng với nhau rồi”
ND từng đoạn?
-> Em bé trả lời câu đố củavua lần 1.
+Đ3: Tiếp “ban thưởng rất hậu”
->Em bé trả lời câu đố củavua lần 2.
+Đ4: Còn lại: Em bé trả lời câu đố sứ thần.

TaiLieu.VN

Page 2


II. c, hiu ni dung vn bn:
1.Câu đố thử tài nhân vật:
c vn bn

- Lần 1: Trâu cày một ngày đợc mấy
đờng.
- Lần 2: Ba trâu đực đẻ 9 con một
năm nộp vua
- Lần 3: Con chim sẻ làm 3 mâm cỗ
thức ăn

Dựng cõu th ti n/v cú
ph bin trong truyn c tớch - Lần 4: Xâu sợi chỉ mảnh qua một con
khụng ? Tỏc dng ?
ốc vặn dài
->Dùng câu đố th ti n/v là hin tng
phổ biến trong truyện cổ tích.

-> Tạo thử thách để nhân vật bộc lộ
Em bộ c th thỏch qua tài năng phẩm chất ca mỡnh .
my ln? Cõu mi ln ntn?
2. Em bộ v nhng ln thỏch :
* Ln 1 viờn quan - Em bộ :
- Trõu cy mt ngy c my ng
* Ln 2 vua - Em bộ :
Em nhn xột mc , ni
dung ca cỏc cõu ?
- Ba trõu c 1 nm nuụi thnh 9 con np vua.
*Ln 3: Con chim s lm 3 mõm c thc n
- Em bộ li yờu cu vua rốn kim thnh dao
lm tht chim s
*Ln4:Sthn:
- Yờu cu xõu si ch mnh qua mt con c vn

TaiLieu.VN

Page 3


rất dài .
- Em bé giải đố bằng kinh nghiệm dân gian mọi
người bất ngờ thú vị .
-> Câu đố sau khó hơn câu trước, người ra câu đố
là quan- vua- sứ thần nước ngoài.
-> Nội dung câu đố : oái oăm, khó giải đã bộc lộ
tài năng hoàn hảo của em bé .

* HĐ3:

II.Luyện tập
- Kể diễn cảm đoạn 1 truyện .
- Giải thích vì sao coi đây là VB tự sự ?
* HĐ4: 4. Củng cố :

- Khắc sâu kiến thức cơ bản
- Em bé được thử thách qua mấy lần?
- Câu đố mỗi lần ntn?

5. Dặn dò:

- Học bài
- Soạn “Em bé thông minh” t2

*******************************************

TaiLieu.VN

Page 4


Tiết 26 :

EM BÉ THÔNG MINH
(Truyện cổ tích)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
- Học sinh tiếp tục hiểu được ND, ý nghĩa truyện Em bé thông minh và đặc
điểm tiêu biểu của nhân vật thông minh trong truyện .
- Kể tóm tắt được nội dung truyện

- Rèn kĩ năng kể tóm tắt lại được truyện .
- Giáo dục ý thức vươn lên trong học tập .
B. CHUẨN BỊ:

- GV: Đọc sách - Tư liệu - Giáo án
- HS: Đọc SGK - Trả lời câu hỏi.
- PP: Đàm thoại, vấn đáp

C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG:
* HĐ1: Khởi động
1.Tổ chức:

Sĩ số 6A...... ….....
6B.................
6C.................

2. Kiểm tra:

Kể tóm tắt truyện em bé thông minh ?

3.Giới thiệu bài :
*HĐ2

TaiLieu.VN

Đọc, hiểu văn bản

Page 5

Hoạt động dạy và học

Nội dung cần đạt
II. Đọc,hiểu chung văn bản:

Đọc đoạn 1

3. Cách giải đố của em bé.

Viên cận thần đã ra câu đố a, Lần 1: Viên quan - Em bé .
như thế nào? Em có nhận xét
- Câu đố: “Trâu của lão một ngày cày mấy
gì về câu đố ấy?
đường”
 Câu hỏi khó, bất ngờ, đột ngột, giống bài
toán khó không đủ điều kiện để đi đến đáp số
- Trả lời bằng cách hỏi lại: “Ngựa ông đi một
ngày được mấy bước”
 Tương ứng với câu đố, đó lại viên quan.
Em bé đã trả lời như thế
nào?
- Kq: Viên quan tìm ra nhân tài cho đất nước.
Kết quả ấy khẳng định em +Em bé là người thông minh, bản lĩnh nhanh
bé là người như thế nào?
nhạy, cứng cỏi không hề sợ trước quyền lực và
người lớn
b, Lần 2: Vua - em bé
- Câu đố: Ban 3 con trâu đực, 3 thúng gạo nếp
Đọc đoạn 2 cho biết Vua ra yêu cầu dân làng nuôi thành 9 con hẹn 1 năm
câu đố như thế nào?

sau nộp .
->Bài toán khó, vô lý không làm thì cả làng bị
trị tội

Câu đố này khó hơn không?
Vì sao?
- Giải quyết: Làm thịt trâu, đồ xôi ăn mừng

Em bé đã giải quyết như thế - Trả lời: + Vờ khóc lóc đòi cha đẻ em bé
nào?
->Em bé cố tình ngây ngô buộc vua phải giải
TaiLieu.VN

Page 6


thích. Đây là cái cớ để em bé hỏi lại và để vua tự
nói ra sự vô lí trong câu đố của chính vua.

Em có nhận xét gì về tình
tiết này?
->Kết quả: Vua chịu em bé thông minh.
c. Lần 3: Vua - em bé.

- Câu đố: Một con chim sẻ sắp 3 mâm cỗ.
- Giải đố: Đố lại bằng cách một chiếc kim rèn
thành dao xẻ thịt chim.
->Kq: Vua ban thưởng rất hậu
Câu đố lần 4 là gì?

d. Lần 4: Nước láng giềng - em bé

- Câu đố: Xuyên chỉ mảnh qua một vỏ ốc vặn rất
Trước câu đố ấy, vua, các dài có tính chất việc quốc gia, liên quan đến vận
quan đại thần tỏ thái độ gì?
mệnh danh dự dân tộc.
- Giải đố: Vừa chơi vừa hát bài đồng dao

Cách giải đố của em bé?

-> Kq: Con kiến xâu được sợi chỉ qua đường
ruột ốc trước sự thán phục của mọi người
-> Bảo toàn thể diện nhà vua, cứu nguy cho dân
tộc.
*Nhận xét:
- Câu đố: Tính chất oái oăm ngày càng tăng dần

Lời giải đố ấy có gì đặc biệt?

- Cách giải đố: Dùng kinh nghiệm của đời sống,
không dựa vào sách vở
- Chứng tỏ trí tuệ thông minh hơn người
->Em bé thông minh tiêu biểu cho trí khôn được
đúc kết từ đời sống và luôn vận dụng vào thực

TaiLieu.VN

Page 7

tế.
4 .Ý nghĩa của truyện
- Truyện đề cao trí thông minh của người lao
động.
-Trí thông minh nhờ tiếp xúc với đời sống thực
tế mới linh hoạt và nhạy bén .
Qua việc truyện nhân dân ta - Ý nghĩa hài hước mua vui: Lời thách đố và lời
muốn đề cao điều gì?
giải đố đem lại tiếng cười vui vẻ.
III.Tổng kết
1.Nghệ thuật:
- kiểu nhân vật phổ biến trong văn học dân gian
và thế giới
2.Nội dung:
- Đề cao sự thông minh và trí khôn dân gian
Khái quát lại nội dung
truyện ?
- Tạo nên tiếng cười vui vẻ, hồn nhiên trong đời
sống hàng ngày
* Ghi nhớ: SGK - 74
IV. Luyện tập
- Đọc diễn cảm lại truyện .

Cách giải đố của em bé?

TaiLieu.VN

Page 8

Ý nghĩa truyện ?
* HĐ4: 4. Củng cố :

- Khắc sâu kiến thức cơ bản
- Em bé giải đố như thế nào ?
- Truyện có ý nghĩa ntn?

5. Dặn dò:

- Học bài, ôn lại các truyện đã học
- Giờ sau kiểm tra 1 tiết .

*******************************************

TaiLieu.VN

Page 9