Giáo án Ngữ văn 7 bài 33: Chương trình địa phương phần Văn và Tập làm văn (tiếp)

Giáo án Ngữ văn 7

CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN VĂN VÀ TẬP LÀM VĂN
A. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Cảm nhận được c/s gian nan vất vả và tinh thần đấu tranh chống lại áp bức, bóc lột của
những người thợ mỏ trước CMT8/1945.
- Thấy được cách kể chuyện đặc sắc của t/g.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng đọc kể diễn cảm văn xuôi tự sự, phân tích vb.
- Kĩ năng sống: Tự nhận thức được c/s gian nan vất vả và tinh thần đấu tranh chống lại
áp bức, bóc lột của những người thợ mỏ trước CMT8/1945.
3. Thái độ:
- Bồi dưỡng tình yêu quê hương, giữ gìn và phát huy bản sắc, tinh hoa của địa phương.
B. Chuẩn bị:
- Gv: G/án, tài liệu ngữ văn địa phương.
- Hs: Soạn, chuẩn bị bài theo tài liệu ngữ văn địa phương.
C. Phương pháp:
- PP: Nêu vấn đề, phân tích, bình giảng, vấn đáp,thuyết trình.
- KT: Kĩ thuật đọc hợp tác, hỏi đáp, động não, phân tích tình huống.
D. Tiến trình lên lớp:
I. Ổn định lớp: (1’)
II. Kiểm tra bài cũ: (2’) Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
III. Bài mới: (37’)
Vùng mỏ Quảng Ninh bất khuất là một đề tài sáng tác được nhiều nhà văn quan
tâm và đã có nhiều tác phẩm hay về đề tài này. Hôm nay, chúng ta tìm hiểu về đề tài này
qua vb Kí ức về người cha của Tô Ngọc Hiến.

1

Giáo án Ngữ văn 7
Hoạt động của GV và HS

Ghi bảng

2


Giáo án Ngữ văn 7
I. Giới thiệu chung:
? Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả và xuất xứ 1. Tác giả: Tô Ngọc Hiến
của tác phẩm.

2. Tác phẩm:
- In trong tập Người kiểm tu
(1974)

- GV hd đọc: Giọng kể , bình thản, chú ý thể hiện II. Đọc - hiểu văn bản:
đúng giọng điệu nhân vật ở những đoạn đối thoại.

1.Đọc - chú thích:

- GV đọc mẫu - HS đọc - nhận xét đọc.
? Em hiểu thế nào là cu li.
- Chỉ những người thợ mỏ trước CMT8
? Em hiểu thế nào là làm reo.
- Phong trào bãi công của công nhân mỏ
? Hãy tóm tắt vb

* Tóm tắt

- HS tóm tắt - GV nhận xét
? Có gì đặc biệt trong ngơi kể ở vb này.

2. Kết cấu - bố cục:

- Ngơi kể thứ nhất, người kể xưng tôi. Cách kể
này khiến câu chuyện trở nên chân thực hơn.
? Dựa theo trình tự lời kể ấy, em hãy tìm bố cục
của đoạn trích.
- 2 phần:

- Bố cục: 2 phần

+ Từ đầu ... trên ngực thầy tôi: Người cha trước
khi khỏi bệnh.
+ Tiếp ... đến hất: Người cha tham gia đấu tranh
chống lại bọn chủ mỏ.
? Xác định thể loại của vb.

- Thể loại: truyện ngắn

- HS theo dõi đoạn từ đầu ... không hay biết.

3. Phân tích:

? Tìm những chi tiết miêu tả tâm tính nhân vật 3.1.Người cha trước khi khỏi
3

Giáo án Ngữ văn 7
thầy tôi trước khi khỏi bệnh

bệnh:

(vẻ mặt, thái độ, hành động, ngôn ngữ)
- lùi lũi đi từ khi còn mờ đất đến nhọ mặt người
mới lầm lũi lần về
- im lặng và khó hiểu như một vỉa than già nhất,
sâu nhất trong lò
- nằm vật ra cái phản mọt như dằn tất cả những
chất chứa trong một ngày xuống
- như giận dữ cái gì mà không nói ra được
- có đờm mê hoảng
- có đờm bỗng chờm dậy, vớ lấy búa, đâm bổ ra
ngoài ngõ, tìm kiếm một kẻ nào đấy, lúc nào cũng
như một cái bóng đè nặng lên giấc ngủ của mình
- những ngón tay chai nứt nẻ, ứa máu, riết vào
nhau như riết lấy cái cán búa của mình
- ớm thập tử nhất sinh, lăn từ trên giường xuống
đất, gầm gừ giãy giụa như con thú sa vào bẫy
- cái ngực trần trụi chỉ còn thấy 2 cái xườn quai
xanh xổ ra, bắt chéo vào nhau
- cái lưng rộng tọp đi , dán xuống cánh phản.
? T/g đã dùng những BPNT nào để miêu tả nhân
vật.

- So sánh, liệt kê, từ láy, tính

- liệt kê, so sánh, từ láy, tính từ, động từ

từ, động từ -> gợi hình ảnh một

? Qua những chi tiết ấy, em nhận xét gì về tâm người cha lầm lì, ít nói, hay
tính nhân vật người cha.

giận dữ, trong lòng như có nỗi

- Lầm lì, ít nói, hay giận dữ, trong lòng như có nỗi uất ức nào đó trong lòng không
uất ức nào đó không thể bày tỏ được.

thể bày tỏ được.
4


Giáo án Ngữ văn 7
? Thảo luận: Vì sao người công nhân mỏ này lại
có tâm tính như vậy.

- Người công nhân mỏ bị áp

- Trước CMT8/1945, nước ta bị td Pháp đô hộ, bức bóc lột quá nặng nề khiến
những người công nhân mỏ bị chúng áp bức bóc cho họ trở nên căm ghét bọn
lột nặng nề. Họ phải làm việc cực nhọc và luôn chủ mỏ và tay sai.
luôn bị bọn cai mỏ đánh đập tàn nhẫn. Tuy làm
việc cật lực nhưng c/s của họ quanh năm nghèo
đói, bệnh tật. Vì vậy trong lòng họ luôn luôn
thường trực nỗi căm thù kẻ áp bức bóc lột. Nỗi
căm thù ấy họ phải nén chịu trong lòng nên dễ
sinh ra giận dữ.

- HS theo dõi tiếp đoạn 2

3.2.Người cha tham gia đấu

? Từ sau khi khỏi ốm tâm tính của người cha thay tranh:
đổi hẳn.Theo em vì sao người cha lại thay đổi như
vậy.

- Người cha đã giác ngộ, tham

- Người cha đã giác ngộ, tham gia đấu tranh gia đấu tranh chống lại sự áp
chống lại sự áp bức của chủ mỏ.

bức của chủ mỏ.

? Người cha đã tham gia cuộc đấu tranh của công
nhân mỏ chống lại bọn chủ mỏ bóc lột như thế
nào. Tìm những chi tiết miêu tả hoàn cảnh, diễn
biến cuộc đấu tranh của công nhân mỏ.
+ Từ dạo bác Tài Cố bị bắt, đêm nào thầy tôi cũng
vắng nhà biền biệt.
+ ... anh em phu mỏ "làm reo"
+ Bọn chủ mỏ lùng bắt những người tham gia đấu
tranh chống lại chúng
+ Các gia đình công nhân hết gạo, một số người
5


Giáo án Ngữ văn 7
không chịu được đã định đi làm trở lại

+ Người cha đứng lên kêu gọi mọi người không
nên đi làm và bị bọn chủ mỏ bắt
? Qua những chi tiết trên, em có cảm nhận như - Càng bị áp bức bóc lột nặng
thế nào về cuộc sống, tinh thần đấu tranh của nề người công nhân mỏ càng
những người thợ mỏ trước CMT8.

đấu tranh kiên cường bất khuất.

- Càng bị áp bức bóc lột nặng nề người công nhân Họ đoàn kết đấu tranh kiên
mỏ càng đấu tranh kiên cường bất khuất. Họ đoàn cường trong hoàn cảnh ngặt
kết đấu tranh kiên cường trong hoàn cảnh ngặt nghèo như những cây gỗ lò đan
nghèo như những cây gỗ lò đan vào nhau, chống vào nhau, chống đỡ với mưa
đỡ với mưa bão.

bão.

- HS đọc đoạn kết: " U tôi rú lên....không có một
hột than nào "
? T/g muốn nói gì qua đoạn kết này

- Người cha bị bắt, chính điều

- Người vợ ngất đi vì người chồng bị bắt, từ nay đó đã thức tỉnh những người
trong gia đình thiếu vắng người trụ cột, phong công nhân quay trở lại không
trào đấu tranh của công nhân mỏ mất đi một đi làm cho bọn chủ mỏ, phong
người lãnh đạo kiên cường bất khuất. Nhưng trào bãi công giành thắng lợi.
chính điều đó đã thức tỉnh những người công
nhân quay trở lại không đi làm cho bọn chủ mỏ,
phong trào bãi công giành thắng lợi. Lời kêu gọi
của người cha đã trở thành sự thật: " Còn nước

còn tát, cạn ao tức khắc bèo xuống đất "
4. Tổng kết:
? Qua vb em cảm nhận được điều gì về cuộc sống 4.1. Nội dung:
và tinh thần đấu tranh của những người thợ mỏ - Càng bị áp bức bóc lột nặng
trước CMT8.

nề người công nhân mỏ càng
6


Giáo án Ngữ văn 7
đấu tranh kiên cường bất khuất.
? Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật của vb

4.2. Nghệ thuật:
- Kể chuyện theo ngơi kể thứ
nhất.
- So sánh, liệt kê, từ láy, tính
từ, động từ.
4.3. Ghi nhớ:
III. Luyện tập: Đọc diễn cảm

IV. Củng cố: (3’)
- GV chớt kiến thức cơ bản.
V. Hướng dẫn về nhà: (1’)
- Nắm được nội dung, nghệ thuật cơ bản của vb, kể tóm tắt được vb.
- Chuẩn bị bài tiếp theo: Trình bày kết quả sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
E. Rút kinh nghiệm
...............
………………………………………………………………………………........................

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
.......................................

7