Giáo án Ngữ văn 7 bài 21: Thêm trạng ngữ cho câu

Giáo án Ngữ văn lớp 7

Tiết 86:

THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU

A-Mục tiêu bài học:
- Nắm được khái niệm trạng ngữ trong câu.
- Ôn lại các loại trạng ngữ đã học ở tiểu học.
B-Chuẩn bị:
-GV: Bảng phụ.Những điều cần lưu ý: Thêm trạng ngữ cho câu có thể xem
là 1 cách mở rộng câu. Có thể xem TN theo các ND mà chúng biểu thị. Các
câu hỏi thường được dùng để xđịnh và phân loại TN là: ở đâu, khi nào, vì
sao, để làm gì, bằng gì, như thế nào, với đ.k gì ?
-HS:Bài soạn
C-Tiến trình lên lớp:
I-HĐ1:Khởi động (5 phút)
1.Ổn định lớp
2.Kiểm tra:
Đặt 1 câu đ.biệt và cho biết t.d của câu đ.biệt đó ?
3.Bài mới:
II- HĐ2:Hình thành kiến thức mới (15 phút)
Hoạt động của thầy-trò

Nội dung kiến thức
A- Tìm hiểu bài:

+Hs đọc đ.trích (bảng phụ).

I-Đặc điểm của trạng

-Đoạn văn có mấy câu ?

ngữ:

-Xác định nòng cốt câu của các câu 1,2,6 ?

*Ghi nhớ: sgk (39 ).

-Các từ ngữ còn lại là thành phần gì của câu ?
Các TN này bổ xung cho câu những ND gì ?
+Câu 1,2: Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời,
1


Giáo án Ngữ văn lớp 7

người dân cày VN / dựng nhà,..., khai hoang. Tre
/ ăn ở với người, đời đời kiếp kiếp. ->Bỗ xung
thông tin về th.gian, đ.điểm.
+Câu 6: Cối xay tre nặng nề quay , từ ngàn đời
nay, xay nắm thóc.->Th.gian.
+Bốp bốp, nó bị hai cái tát.->cách thức diễn ra
sự việc.
+Nó bị điểm kém, vì lười học.->ngnhân
+Để không bị điểm kém, nó phải chăm học.>m.đích.
+Nó đến trường bằng xe đạp.->ph.tiện.
-Có thể chuyển các TN nói trên sang những v.trí
nào trong câu ?
+Có thể ở đầu câu, giữa câu, cuối câu

II-Tổng kết:

-Về ND (ý nghĩa) TN được thêm vào câu để làm (Ghi nhớ sgk)
gì ?
-Về hình thức TN có thể đứng ở những v.trí nào
trong câu ?

B-Luyện tập:

+Đặt một câu có thành phần phụ trạng ngữ

Bài 1 (39 ):

III-HĐ3:Tổng kết (5 phút)

a-Mùa xuân của tôi- mùa

-Trạng ngữ có đặc điểm gì?

xuân Bắc Việt, mùa xuân

-Hs đọc ghi nhớ

của HN-/ là ...->CN.

IV/HĐ4:Luyện tập, củng cố (15 phút)
b-Mùa xuân, cây gạo / gọi
đến bao...
-Bốn câu sau đều có cụm từ mùa xuân. Hãy cho
2

->TN th.gian.


Giáo án Ngữ văn lớp 7

biết câu văn nào cụm từ mùa xuân là TN. Trong

c-Tự nhiên... : Ai cũng

những câu còn lại, cụm từ mũa xuân đóng vai

chuộng mùa xuân. ->Phụ

trò gì ?

ngữ.
d-Mùa xuân ! Mỗi khi...

+Hs đọc đoạn văn.

->Câu đ.biệt.

-Tìm trạng ngữ trong các đ.trích sau và cho biết

Bài 12 (40 ):

ý nghĩa của các TN đó ?

a-Như báo trước...tinh khiết

V-HĐ5:Đánh giá(3 phút)

->TN nơi chốn, cách thức.

-Gv đánh giá tiết học

-Câu 2: Khi đi qua...xanh,

VI-HĐ6:Dặn dò (2 phút)

mà hạt thóc... tươi ->TN

-Hoc thuộc lòng ghi nhớ, làm bài 3 (40 ).

nơi chốn.

-Chuẩn bị bài sau: Tìm hiểu chung về phép lập

-Câu 3: Trong cái vỏ xanh

luận chứng minh. Phấn I

kia ->TN nơi chốn.
-Câu 4: Dưới ánh nắng
->TN nơi chốn.
b-Với khả năng thích ứng...
trên đây
->TN cách thức.

******************************************

Tuần 25

Tiết 89: THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU (TT)
3


Giáo án Ngữ văn lớp 7

A-Mục tiêu bài học:
-Nắm được công dụng của TN: bổ sung những thông tin tình huống và liên
kết các câu , các đoạn trong bài.Nắm được tác dụng của việc tách TN thành
câu riêng: nhấn mạnh ý, chuyển ý hoặc bộc lộ cảm xúc.
B-Chuẩn bị:
-Gv: Bảng phụ.Những điều cần lưu ý: Về c.tạo TN có thể là DT, ĐT, TT
nhưng thường là cụm DT, cụm ĐT.
-Hs:Bài soạn
C-Tiến trình lên lớp:
I-HĐ1: Khởi động (5 phút)
1.Ổn định lớp
2.Kiểm tra:
-Về ý nghĩa, TN được thêm vào câu để làm gì ? Cho VD ?
-Về hình thức, TN có thể đứng ở những v.trí nào trong câu ? Cho VD ?
3.Bài mới:
Chúng ta đã biết những đặc điểm của trạng ngữ. Hôm nay chúng ta nghiên
cứu các công dụng của trạng ngữ và nó có thể tách thành câu riêng
II-HĐ2:Hình thành kiến thức mới (20 phút)
Hoạt động của thầy-trò

Nội dung kiến thức
A-Tìm hiểu bài:

+Hs đọc VD (bảng phụ).

I-Công dụng của trạng ngữ:

-Tìm TN trong đ.v a của nhà văn Vũ Bằng ?

-Ví dụ:
a-Thường thường, vào khoảng đó

-Tìm trạng ngữ ở đ.v b ?

-Sáng dậy

-TN không phải là thành phần bắt buộc của câu,

-Trên dàn thiên lí

nhưng vì sao trong các câu văn trên, ta không

-Chỉ độ 8,9 giờ sáng, trên bầu trời

4


Giáo án Ngữ văn lớp 7

nên hoặc không thể lược bớt TN ? (Vì khi nói,

trong trong

viết nếu s.d các TN hợp lí sẽ làm cho ý tưởng

b-Về mùa đông

câu văn được thể hiện sâu sắc, biểu cảm hơn).
-Em có nhận xét gì về c.tạo của các TN trên ?

*Ghi nhớ 1:sgk (47)

(là cụm DT, cụm Đt, cụm TT).
-TN ở trong các đ.v trên có công dụng gì? (a.TN
bổ xung thêm thông tin cho câu văn miêu tả
được đầy đủ hơn, làm cho câu văn cụ thể hơn,
biểu cảm hơn. b.Nếu không có TN thì câu văn sẽ
thiếu cụ thể và khó hiểu).
-Trong văn nghị luận, em phải sắp xếp luận cứ
theo những trình tự nhất định (th.gian, kh.gian,
ng.nhân-k.quả...).TN có vai trò gì trong việc thể
hiện trình tự lập luận ấy ? (nối kết các câu văn,

II-Tách TN thành câu riêng:

đ.v).

1-Ví dụ:Người VN ngày nay có lí

-TN có những công dụng gì ?

do đầy đủ và vững chắc để tự hào
với tiếng nói của mình. Và để tin

+Hs đọc ví dụ.

tưởng hơn nữa vào tương lai

-Tìm TN ở đ.v ?

của nó.

-Câu in đậm có gì đ.biệt ? (là TN được tách

*Ghi nhớ 2: sgk (47).

thành câuriêng để nhấn mạnh ý).
-Việc tách TN thành câu riêng như trên có t.d

III-Tổng kết:

gì ?

*Ghi nhớ 1, 2 sgk(47)

III-HĐ3:Tổng kết(3 phút)
-Nêu các công dụng của trạng ngữ?

B-Luyện tập:

-Tách trạng ngữ thành câu riêng có tác dụng gì?

-Bài 1 (47 ):

-Hs đọc ghi nhớ

a-ở loại bài thứ nhất
5


Giáo án Ngữ văn lớp 7

IV-HĐ4:Luyện tập, củng cố(10 phút)

-ở loại bài thứ hai

-Hs đọc đ.v.

b-Lần đầu tiên chập chững bước

-Tìm TN và nêu công dụng của TN và nêu công

đi, lần đầu tiên tập bơi, lần đầu

dụng của TN trong đ.trích ?

tiên chơi bóng bàn.
->T.d: bổ sung những thông tin
tình huống, vừa có t.d LK các luận
cứ trong mạch lập luận của b.văn,

vừa giúp cho b.văn rõ ràng, dễ
hiểu.
-Bài 2 (47 ):
a-Năm 72. ->Tách TN có tác dụng

-Chỉ ra các trường hợp tách TN thành câu riêng

nhấn mạnh tới thời điểm hi sinh

trong các chuỗi câu dưới đây. Nêu tác dụng của

của nhân vật được nói đến trong

những câu do TN tạo thành ?

câu đứng trước.
b-Trong lúc tiếng đờn vẫn khắc
khoải vẳng lên những tiếng đờn li
biệt, bồn chồn. ->Làm nổi bật
thông tin ở nòng cốt câu (Bốn
người lính đều cúi đầu, tóc xoã
gối.).Nếu không tách TN ra thành
câu riêng, thông tin ở nòng cốt
câu có thể bị thông tin ở TN lấn át
(Bởi ở v.trí cuối câu, TN có ưu thế
được nhấn mạnh về thông tin).
Sau nữa việc tách câu như vậy còn
có tác dụng nhấn mạnh sự tương
đồng của thông tin mà TN biểu
6

Giáo án Ngữ văn lớp 7

thị, so với thông tin ở nòng cốt
câu.

V-HĐ5: Đánh giá (5 phút)
-Đặt 1 câu có thành phần trạng ngữ và nêu tác dụng của nó
VI-HĐ6:Dặn dò(2 phút)
-Học thuộc ghi nhớ, làm bài 3 (48).
-Về nhà ôn tập các bài đã học tiết sau kiểm tra 1 tiết
******************************************

7