Trang dan gian Hàng Trống.

TRANH D N GIANÂ

H NG À
TR NGỐ
Thực hiện Hoàng Thanh Sơn

Ở nước ta, hiện nay chỉ còn lại
một số ít dòng tranh dân gian là:
tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống,
tranh Làng Sình và tranh Kim
Hoàn. Trong đó, tranh Hàng Trống
là dòng tranh dân gian được sản
xuất ở các phố Hàng Trống, Hàng
Nón… của Hà Nội xưa.
Cho đến nay vẫn chưa có tài liệu
nào cho biết đích xác thời điểm
và điều kiện ra đời của dòng tranh
dân gian Hàng Trống. Nhưng việc
dòng tranh này chịu ảnh hưởng
của các luồng tư tưởng, văn hoá,
tôn giáo, của vùng miền, các dân
tộc là điều rõ rệt. Nó là kết quả
của sự giao thao văn hoá giữa
Phật giáo, Nho giáo; giữa loại
hình tượng thờ, điêu khắc, ở đình
chùa với những nét đẹp trong
sinh hoạt văn hoá hằng ngày.
Bạch Hổ

Tranh Hàng Trống có hai nội

dung chủ yếu: một là tranh
phục vụ tín ngưỡng tâm linh,
trang trí tại các đền, chùa,
đình, miếu, phủ, điện thờ…
Hai là phục vụ phong tục
chơi tranh cổ truyền, nhất là
vào dịp tết Nguyên đán. Về
thể loại tranh thờ được tạo
hình nhấn mạnh về ý tưởng,
miễn sao thuận mắt và ưa
nhìn. Riêng đề tài của tranh
phục vụ việc chơi tranh, phản
ánh sinh hoạt hàng ngày, hay
minh hoạ các tích truyện.
Tranh Hàng Trống nổi trội về
thể loại tranh thờ, ảnh hưởng
Phật giáo và Đạo giáo với
hình tượng tương đối bình dị,
gần gũi với con người, mà
không thiếu phần oai nghiêm
sùng kính (như tranh các
Thánh mẫu, Ông Hoàng, Bà
Cô).
Bà chúa thượng ngàn

Khác với dòng tranh khác, như
đối với tranh Đông Hồ được in
tất cả bằng ván khắc, tranh
Hàng Trống chỉ in những đường
nét chính sau đó tô màu. Cụ thể

kỹ thuật tranh Hàng Trống kết
hợp đường nét in đen từ bản
khắc gỗ, với việc tô màu phẩm
bằng tay, dùng bút mềm quệt
phẩm nước, luôn luôn tạo được
những độ chuyển đậm, nhạt
tinh tế làm cho màu sắc uyển
chuyển. Trong công việc vẽ
tranh, ngoài những tranh thửa,
đặt hàng, của người chơi đặt vẽ
thì được vẽ bằng tay không có
ván khắc.
Cô Ba

Và nghệ nhân cuối cùng
Nghệ nhân Lê Đình Nghiên (64 tuổi),
hiện đang làm tại Bảo tàng Nghệ thuật
Việt Nam (Hà Nội) được xem là người
cuối cùng còn lại của dòng tranh Hàng
Trống (Hà Nội). Theo nghề truyền
thống của gia đình từ lúc nhỏ, 45 năm
đã qua, chỉ còn có ông là người duy
nhất am tường và có thể làm được từ
đầu đến cuối mọi công đoạn của một
bức tranh dân gian Hàng Trống. Từ
những ngày ông theo bà nội đi bán
tranh, rồi ngồi hàng giờ liền ngắm
nhìn ông nội và bố vẽ tranh, nghề của
cha ông đã ngấm dần vào ông như
một định mệnh và ông đã tự nguyện

theo nghề này đến hết đời. Làm tranh
đối với ông vừa là tình yêu vừa là
trách nhiệm. Yêu vì đó là nghề đòi hỏi
một khối óc và con tim tràn đầy nhiệt
huyết. Trách nhiệm bởi đó là nghề cha
truyền con nối đã nhiều đời của dòng
họ ông…
Em bé ôm cá

Hắc Hổ
Hoàng Hổ