Biến ăn ở trẻ em

BIẾNG ĂN Ở TRẺ EM

ThS. BS. Đào Thị Yến Phi

Trưởng Bộ Môn Dinh Dưỡng - ATTP
Đại Học Y khoa Phạm Ngọc Thạch


KHÁI NIỆM

1. Không cung cấp đủ năng
lượng cho nhu cầu
2. Ảnh hưởng đến sự phát
triển bình thường
3. Ý muốn của chính người
bệnh


TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN BIẾNG ĂN

Do các nghiên cứu đặt trên nền tảng
khác nhau về thể chất và tâm lý


TIÊU CHUẨN DSM-IV (USA)
- Từ chối cân nặng >85% chuẩn.
- Lo lắng tăng cân
- Khắt khe trong đánh gía cân nặng
- Thực hiện các hành vi giảm cân
bất chấp nguy cơ sức khoẻ

- Vô kinh thứ phát
Dùng chẩn đoán Nervosa Anorexia ở tuổi dậy thì


TIÊU CHUẨN ICD 10 (WHO)

- # DSM IV
- Rối loạn nội tiết tố lan rộng
trên toàn bộ trục dưới đồi

Dùng chẩn đoán Nervosa
Anorexia ở tuổi dậy thì


TIÊU CHUẨN GOS (UK)
- Lo lắng bất thường về cân nặng
- Quyết tâm trốn tránh ăn uống
- Cân nặng thấp hơn tiêu chuẩn
+/- biểu hiện khác của ghét ăn uống

Dùng chẩn đoán Nervosa Anorexia ở tuổi dậy thì và
có thể áp dụng cho nhóm trẻ nhỏ hơn


TIÊU CHUẨN CPSP (Canada)
- Rối loạn hành vi với thực phẩm và bữa ăn
- Kén chọn thực phẩm
- Rối loạn chức năng nuốt
- Hội chứng từ chối lan toả
Dùng chẩn đoán Nervosa Anorexia ở tuổi dậy thì và

có thể áp dụng cho nhóm trẻ nhỏ hơn


Hầu hết tiêu chuẩn áp dụng cho
biếng ăn tâm lý (biếng ăn tâm thần)


Biếng ăn ở trẻ nhỏ
- Tên gọi: Rối loạn hành vi ăn uống (Eating disorder)
- Không thuộc chuyên khoa tâm thần
- Có liên quan đến nhiều chuyên khoa (Nhi, Tâm lý,
Dinh dưỡng, Điều dưỡng, Giáo dục…)

- Chưa có tiêu chuẩn thống nhất trong y văn
Biếng ăn là một biểu hiện của nhiều nguyên nhân
9


CHẨN ĐOÁN BIẾNG ĂN Ở TRẺ NHỎ
1. Từ chối thức ăn

2. Chậm tăng trưởng

Irene Chatoor, MD. - Children’s National Medical Center of USA – Washington DC, USA


KHÔNG ĐỦ TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
1. Ăn không đủ yêu cầu của… mẹ

2. Thể chất từ bình thường trở lên

DỊCH TỄ HỌC

20-55% trẻ 8-10t

25-35%

75%

- 38% toàn quốc(MJ 2008)
- 60.8% - TTDD TPHCM 8/2005


CÁC YẾU TỐ NÀO


1. SỰ HOÀN THIỆN CỦA HỆ TIÊU HOÁ

-

Cấu trúc đại thể
Cấu trúc vi thể

Men tiêu hoá
Thần kinh nội tại

Hoạt động chức năng

2. HỆ THẦN KINH
1. Thần kinh giác quan

-Thị giác
-Khứu giác
-Vị giác
-Xúc giác
-Thính giác


2. HỆ THẦN KINH
2. Thần kinh nội tại trên thành ống tiêu hoá


2. HỆ THẦN KINH
2. Thần kinh nội tại trên thành ống tiêu hoá
(thần kinh đường ngắn)

-Kích thích bởi áp và hoá cảm thụ quan tại
chỗ

-Điều khiển hoạt động cơ học (nhu động)
và hoá học (tiết men tiêu hoá)


2. HỆ THẦN KINH

3. Hệ thần kinh thực vật
(thần kinh đường dài)

-Đối giao cảm: TK X
-Giao cảm: T3-L2


2. HỆ THẦN KINH
4. Thần kinh trung ương

-Vỏ não
-Trung tâm no, đói
Yếu tố kích thích: Hoá cảm thụ
quan (đường, đạm, nội tiết tố…)


2. HỆ THẦN KINH
5. Phản xạ có điều kiện về ăn uống

-Nhận thức
-Thái độ
-Hành vi


3. NỘI TIẾT - THỂ DỊCH - TRANSMITERS
ỨC CHẾ

KÍCH THÍCH

-Giáp
-Thượng thận
-Sinh dục
-Tăng trưởng

-

Cholecystokinin
Bombesin
Glucagon
Insulin
Amyline


3. NỘI TIẾT - THỂ DỊCH - TRANSMITERS
KÍCH THÍCH

-Leptin (tb mỡ)
-Ghrelin (dạ dày)

ỨC CHẾ

-Glucose
-Acid amin


3. NỘI TIẾT - THỂ DỊCH - TRANSMITERS
ỨC CHẾ

KÍCH THÍCH

-Neuropeptid Y
-AgRP

-

Serotonin ***
Amphetamin
MSH
GABA


4. CHẤT DINH DƯỠNG NHÓM 2


5. TÂM LÝ VÀ TÂM THẦN
- Ăn là một tập hợp hành vi - thói quen ăn uống
do tập luyện mà thành
- Ăn nhiều hơn khi: đói, thức ăn ngon, món ăn
được trình bày đẹp, nơi ăn thích hợp, thoải
mái, cùng ăn với những người thân, không khí
bữa ăn ấm cúng, vui vẻ …
- Hành vi của người lớn có thể ảnh hưởng đến
sự ăn của trẻ em
- Cá tính ảnh hưởng lên ăn uống