Đề & giải Đề thi vào lớp 10, môn Vật lý, năm học 2009 - 2010, Thanh Hóa

Giáo viên: Lơng Ngọc Thông Đơn vị: trờng thcs ng lộc - hậu lộc-t.hóa
sở giáo dục và đào tạo
thanh hóa
kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 thpt
năm học 2009 2010
Môn thi: Vật lý
Ngày thi: 30 tháng 6 năm 2009
Thời gian làm bài: 60 phút.
Bài 1 (4,0 điểm)
Vật sáng AB có độ cao h đợc đặt
vuông góc với trục chính của một thấu
kính phân kì có tiêu cự f, điểm A nằm
trên trục chính và có vị trí tại tiêu điểm
F của thấu kính (hình vẽ 1).
1. Dựng ảnh AB của AB qua thấu
kính. Nêu rõ chiều, độ lớn, tính chất
của ảnh so với vật.
2. Bằng hình học, xác định độ cao của
ảnh và khoảng cách từ ảnh đến thấu
kính. Biết h = 4cm, f = 20cm.
Hình vẽ 1
a
f'
o
b
f
Bài 2 (2,0 điểm)
Trên một ấm điện có ghi 220V 440W.
1. Hãy nêu ý nghĩa của các số liệu ghi trên ấm.
2. Nếu cho dòng điện cờng độ I = 1A chạy qua ấm thì ấm điện tỏa nhiệt nh thế
nào? Lúc này ấm đạt bao nhiêu phần trăm công suất cần thiết để ấm hoạt động

bình thờng, điện trở của ấm coi nh không thay đổi.
Bài 3 (4,0 điểm)
Cho mạch điện có sơ đồ nh hình vẽ
2: biết R
1
= 10; R
2
= 40; điện
trở ampe kế và dây nối không đáng
kể. U
AB
không đổi.
A
-
+
Hình vẽ 2
r
2
b
c
r
1
a
1. Ampe kế chỉ 1A. Tính hiệu điện thế U
AB
.
2. Mắc thêm một bóng đèn dây tóc có điện trở R
đ
= R
3

= 24 luôn luôn không đổi
vào điểm C và B của mạch.
a) Vẽ sơ đồ mạch điện và tính điện trở tơng đơng R
AB
của mạch.
b) Biết bóng đèn sáng bình thờng. Tính công suất định mức của đèn.
c) Giữ nguyên vị trí bóng đèn, đổi vị trí hai điện trở R
1
và R
2
cho nhau, độ sáng của
đèn tăng lên hay giảm đi thế nào? Không tính toán cụ thể, chỉ cần lập luận giải
thích.
Hết
Họ và tên thí sinh:........................................................Số báo danh:................. .
Chữ ký của giám thị số 1: Chữ ký của giám thị số 2:
-
Đề thi và Lời giải: Thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT tỉnh Thanh Hóa - môn Vật lý
Trang 1
Đề chính thức
đề D
Giáo viên: Lơng Ngọc Thông Đơn vị: trờng thcs ng lộc - hậu lộc-t.hóa
Đề xuất lời giải
Bài 1 (4,0 điểm)
1. Dựng ảnh AB của AB qua thấu kính :
- Dựng tia tới BO (đi qua quang tâm O của thấu kính), cho tia ló tiếp tục truyền
thẳng.
- Dựng tia tới BI song song với trục chính của thấu kính (I là điểm tới), cho tia ló
có phơng đi qua tiêu điểm F (trùng với A).
- Giao điểm của tia BO và đoạn FI là điểm B (ảnh của điểm sáng B qua thấu

kính).
- Từ B, hạ vuông góc với trục chính của thấu kính tại A (là ảnh của điểm sáng A
qua thấu kính)
+ AB là ảnh cần dựng của vật sáng AB qua thấu kính phân kỳ.
+ Khi đó ta có ảnh AB cùng chiều với vật sáng AB, nhỏ hơn AB, nằm trong
khoảng tiêu cự OF và là ảnh ảo, không hứng đợc trên màn, song lại nhìn thấy ảnh
AB khi nhìn vào thấu kính.
b'
a'
f'
i
b
o
a
f
2. Với h = 4cm, f = 20cm, bằng hình học ta xác định độ cao của ảnh và khoảng cách từ
ảnh đến thấu kính :
+ Ta dễ có OABI là hình chữ nhật, suy ra :
B là trung điểm của OB (tính chất đờng chéo của hình chữ nhật)
+ Xét OFB, dễ dàng suy ra:
AB =
1
2
BF =
1
2
AB =
1
2
h (tính chất đờng trung bình của tam giác)

+ Độ cao của ảnh AB là : AB =
1
2
h =
1
2
.4 = 2(cm)
+ Ta cũng đợc : A là trung điểm của OF (tính chất đờng trung bình của tam giác)
OA =
1
2
OF =
1
2
f
+ Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính là : OA =
1
2
f =
1
2
.20 = 10(cm)
Bài 2 (2,0 điểm)
Trên một ấm điện có ghi 220V 440W.
1. ý nghĩa của các số liệu ghi trên ấm.
Đề thi và Lời giải: Thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT tỉnh Thanh Hóa - môn Vật lý
Trang 2
Giáo viên: Lơng Ngọc Thông Đơn vị: trờng thcs ng lộc - hậu lộc-t.hóa
- Hiệu điện thế định mức của ấm điện là 220V. ấm điện hoạt động bình thờng ở
hiệu điện thế đúng bằng 220V. Nếu ấm điện đợc mắc vào hiệu điện thế lớn hơn

hoặc nhỏ hơn 220V, thì ấm điện rất dễ hỏng và nhanh hỏng.
- Công suất định mức của ấm điện là 440W. Khi ấm điện đợc mắc vào hiệu điện
thế đúng bằng 220V, thì công suất điện của ấm điện đúng bằng 440W. Nếu ấm
điện đợc mắc vào hiệu điện thế lớn hơn 220V thì công suất điện của ấm điện lớn
hơn 440W, còn nếu ấm điện đợc mắc vào hiệu điện thế nhỏ hơn 220V thì công
suất điện của ấm điện nhỏ hơn 440W.
- Dựa vào số liệu ghi trên ấm điện, ta có thể tính đợc cờng độ dòng điện định mức
qua ấm điện theo hệ thức
I
U
=
P
đm
đm
và điện trở của ấm điện khi hoạt động bình
thờng theo hệ thức
2
U
R
=
P
đm
đm
.
2. Nếu cho dòng điện cờng độ I = 1A chạy qua ấm :
+ Thì công suất tỏa nhiệt của ấm điện là :
2
2
2 2 2
U

220
I R = I . = 1 . = 110(W)
440
=
P
P
đm
đm
+ Lúc này ấm điện đạt phần trăm công suất cần thiết để ấm hoạt động bình thờng
(điện trở của ấm coi nh không thay đổi) là :
110 1
H = = = = 0,25 = 25%
440 4
P
P
đm
Bài 3 (4,0 điểm)
Cho biết :
R
1
= 10
R
2
= 40
U
AB
không đổi
I = 1A
R
đ

= R
3
= 24
1. U
AB
?
2. a) R
AB
? (mắc thêm đèn dây tóc)
b) P
đm
? (đèn sáng bình thờng)
c) Độ sáng của đèn ?
A
-
+
Hình vẽ 2
r
2
b
c
r
1
a
1. Hiệu điện thế U
AB
là : U
AB
= IR = I(R
1

+ R
2
) = 1.(10 + 40) = 50(V)
2. Mắc thêm một bóng đèn dây tóc có điện trở R
đ
= R
3
= 24 luôn luôn không đổi
vào điểm C và B của mạch.
a) + Ta có sơ đồ mạch điện sau :
A
đ
-
+
Hình vẽ 3
r
2
b
c
r
1
a
Đề thi và Lời giải: Thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT tỉnh Thanh Hóa - môn Vật lý
Trang 3
Giáo viên: Lơng Ngọc Thông Đơn vị: trờng thcs ng lộc - hậu lộc-t.hóa
+ Điện trở tơng đơng R
AB
của mạch là :
2 2 3
AB 1 CB 1 1

2 2 3
R R R R
40.24
R = R + R = R + = R + = 10 + = 25()
R + R R + R 40 + 24
đ
đ
b) Do U
AB
không đổi, bóng đèn dây tóc có điện trở R
đ
= R
3
= 24 luôn luôn không
đổi, nên :
+ Hiệu điện thế tại hai đầu của bóng đèn là :
2 3
AB
CB CB CB CB
AB 2 3
R R
U
50
U = U = IR = .R = .15 = 30(V) (do R = = 15( ))
R 25 R + R

đ
+ Công suất làm việc của bóng đèn là :
2
2

U
30
= = = 37,5 (W)
R 24
đ
đ
đ
P
+ Do bóng đèn sáng bình thờng, nên công suất định mức của đèn là :
P
đm
= P
đ
= 37,5 W
c) + Cờng độ dòng điện chạy qua bóng đèn khi đó đợc xác định theo hệ thức :
AB
AB 1
2 3
AB
1
AB 1
2 3
AB 1 AB 1 AB
AB 1
2 3
1
2 3
2 3
AB
1 2 1 3 2 3

U
U R .
R R
U
R +
U R .
U R + R
U U U IR R
I =
R R R R R
1
U 1 R .
R R
R +
R + R
R R
U
= .
R R R R R R R R



= = = =

ữ
ữ

ữ
ữ

=
+ +
đ
đ
đ đ đ đ đ
đ đ
+ Giữ nguyên vị trí bóng đèn đổi vị trí hai điện trở R
1
và R
2
cho nhau, thì cờng độ
dòng điện chạy qua bóng đèn khi đó đợc xác định theo hệ thức :
AB
AB 2
1 3
AB
2
AB 2
1 3
AB 2 AB 2 AB
AB 2
1 3
2
1 3
1 3
AB
1 2 1 3 2 3
U
U R .
R R

U
R +
U R .
U' R + R
U U' U I'R R'
I' = =
R R R R R
1
U 1 R .
R R
R +
R + R
R R
U
.
R R R R R R R R



= = =

ữ
ữ

ữ
ữ

= =
+ +
đ

đ
đ đ đ đ đ
đ đ
+ Xét tỉ số :
2 3
AB
1 2 1 3 2 3
2
1 3
AB
1
1 2 1 3 2 3
R R
U
.
I R I R R R R R R R
R 40 1
4 '
R R
U
' I' R I' R 10 4
.
R R R R R R R
+ +
= = = = = = =
+ +
đ đ đ đ đ
đ đ
đ đ đ đ
đ

P
P P
P
Đề thi và Lời giải: Thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT tỉnh Thanh Hóa - môn Vật lý
Trang 4
Giáo viên: Lơng Ngọc Thông Đơn vị: trờng thcs ng lộc - hậu lộc-t.hóa
Vậy độ sáng của đèn giảm xuống chỉ bằng
1
4
độ sáng bình thờng.
Hết
Đề thi và Lời giải: Thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT tỉnh Thanh Hóa - môn Vật lý
Trang 5