Kế toán các khoản phải thu phải trả tại công ty TNHH successful man

Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi . Những kết quả và số liệu trong báo
cáo luận văn tốt nghiệp được thực hiện tại Công ty TNHH SUCCESSFUL MAN,
không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà
trường về sự cam đoan này.
TP.HCM, Ngày…...tháng…..năm
Tác giả

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

LỜI CẢM ƠN

Em xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô khoa Kế Toán Trường Đại Học Ky
Thuật- Công Nghệ TP.HCM đã tận tình truyền đạt cho em những kiến thức quý
báu, bổ ích trong suốt thời gian học tập tại trường. Đặc biệt, cô Trần Thị Hải Vân đã
trực tiếp hướng dẫn những kiến thức nghiệp vụ chuyên môn và giúp đỡ em trong
quá trình tìm hiểu nghiên cứu chuyên đề báo cáo luận văn tốt nghiệp này.
Em xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh Đạo, quý anh chị phòng kế toán CTY
SUCCESSFUL MAN đã tận tình tạo điều kiện thuận lợi để em tiếp xúc với công
việc thực tế, giúp đỡ em trong suốt thời gian làm luận văn.
Với lòng biết ơn sâu sắc, em xin gửi đến quý thầy cô , Ban Lãnh Đạo cùng

các anh chị trong Công ty lời chúc sức khỏe.

TP.HCM, Ngày …..tháng…..năm
Sinh Viên Thực Hiện

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................................1
CHƯƠNG1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI THU – PHẢI TRẢ
TRONG DOANH NGHIỆP...................................................................................................3
1.1. Các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp........................................................3
1.1.1. Các khoản phải thu...............................................................................................3
1.1.2. Các khoản phải trả................................................................................................3
1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán các khoản phải thu- phải trả.............................................4
1.2. Kế toán các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp...........................................5
1.2.1. Kế toán các khoản phải thu..................................................................................5
1.2.1.1. Kế toán phải thu khách hàng.........................................................................5
1.2.1.2.Kế toán thuế GTGT được khấu trừ................................................................8
1.2.1.3. Kế toán các khoản phải thu khác:...............................................................10
1.2.1.4 Dự phòng nợ phải thu khó đòi:....................................................................13
1.2.2. Kế toán các khoản phải trả trong DN:................................................................15
1.2.2.1. Kế toán khoản đi vay ngắn hạn:..................................................................15
1.2.2.2. Kế toán các khoản phải trả thương mại và phải trả khác:...........................18
1.2.2.2.1. Kế toán phải trả cho người bán:...............................................................18

1.2.2.2.2 Kế toán thuế và các khoản phải nộp Nhà nước:........................................23
1.2.2.2.3Kế toán phải trả người lao động:................................................................30
1.2.2.2.4Kế toán các khoản phải trả và phải nộp khác.............................................32
1.2.2.2.4 Kế toán các khoản phải trả khác:..............................................................33
CHÖÔNG 2:THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI
THU- PHẢI TRẢ TẠI.........................................................................................................35
COÂNG TY TNHH SUCCESSFUL MAN......................................................................35
2.1 Tổng quan về Công ty TNHH SUCCESSFUL MAN..............................................35
2.1.1 Quá trình hình thành công ty:..............................................................................35
2.1.1.1 Giới thiệu về công ty:...................................................................................35
2.1.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty:..............................................35
2.1.1.3 Quy trình sản xuất tại công ty......................................................................36

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

i


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

2.1.2 Tổ chức bộ máy quản lý tại công ty....................................................................37
2.1.2.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý tại công ty:...................................................37
2.1.2.2 Chức năng nhiệm vụ từng phòng ban..........................................................37
2.1.2.3 Tổ chức bộ máy kế toántại công ty Successful man:..................................38
2.1.2.3.1 Tổ chức bộ máy kế toán tại công ty:.........................................................38
2.1.2.3.2 Sơ đồ bộ máy kế toán tại công ty Successful Man:..................................38
2.1.2.3.3 Giải thích sơ đồ bộ máy kế toán................................................................39
2.1.2.3.4 Chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban.................................................39

2.1.2.3.5 Đặc điểm về thị trường tiêu thụ.................................................................40
2.1.2.3.6.Hình thức kế toán tại công ty TNHH Successful Man:.............................40
2.1.2.3.7 Nội dung công tác kế toán.........................................................................40
2.1.2.3.8. Hình thức tổ chức kế toán:.......................................................................42
Sổ cái................................................................................................................................44
Chứng từ gốc....................................................................................................................44
Sổ quy...................................................................................................................................44
Chứng từ ghi sổ................................................................................................................44
Báo cáo tài chính..................................................................................................................44
2.1.2.3.9. Tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của Công ty TNHH Successful
Man:.........................................................................................................................45
2.2 Thực tế công tác kế toán các khoản phải thu- phải trả tại Cty TNHH SUCCESSFUL
MAN................................................................................................................................47
2.2.1. Kế toán các khoản phải thu tại công ty :............................................................47
2.2.1.1. Kế toán phải thu khách hàng:......................................................................47
2.2.1.2. Kế toán thuế GTGT được khấu trừ:............................................................55
2.2.1.3. Kế toán các khoản phải thu khác:...............................................................60
2.2.1.4 Nhận xét các khoản phải thu.......................................................................62
2.2.2. Kế toán các khoản phải trả:................................................................................64
2.2.2.1. Kế toán các khoản vay ngắn hạn của Công ty:...........................................64
2.2.2.2. Kế toán các khoản phải trả thương mại và phải trả khác:...........................64
2.2.2.2.1. Kế toán các khoản phải trả người bán tại công ty:...................................65
2.2.2.2.2 Kế toán thuế và các khoản phải nộp Nhà nước:........................................73
2.2.2.2.3 Kế toán phải trả người lao động................................................................77

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

ii

Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

2.2.2.2.4 Kế toán các khoản phải trả , phải nộp khác tại công ty.............................82
2.2.2.2.5Nhận xét các khoản phải trả.......................................................................84
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ VÀ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN
THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI THU- PHẢI TRẢ TẠI CÔNG TY
TNHH SUCCESSFUL MAN...............................................................................................87
3.1 Nhận xét chung về công tác kế toán các khoản phải thu- phải trả tại Công ty TNHH
SUCCESSFUL MAN:......................................................................................................87
3.1.1Những ưu điểm :..................................................................................................87
3.1.1.1 Về cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán:..............................................................87
3.1.1.2Về chứng từ kế toán......................................................................................87
3.1.1.3 Về sổ sách kế toán:.......................................................................................88
3.1.2 Những nhược điểm:.............................................................................................88
3.1.2.1 Về kế toán các khoản phải thu khách hàng..................................................88
3.1.2.2 Về các khoản phải trả người bán..................................................................89
3.1.2.3. Về kế toán phải trả người lao động.............................................................89
3.1.2.4 Về trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi:................................90
3.2 Một số giải pháp, ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện công tác kế toán các khoản phải
thu, phải trả tại Công ty:...................................................................................................90
3.2.1 Đối với kế toán các khoản phải thu khách hàng.................................................90
3.2.2 Đối với kế toán các khoản phải trả người bán.....................................................93
3.2.3 Đối với khoản phải trả người lao động...............................................................95
3.2.4 Về việc trích lập dự phòng các khoản nợ phải thu khó đòi:................................96
3.3 Một số giải pháp hỗ trợ khác:.....................................................................................98
3.3.1Hoàn thiện các phương thức thanh toán để quản lý tốt các khoản phải thu khách
hàng:.............................................................................................................................98
3.3.2Việc ứng dụng tin học trong công tác kế toán:.....................................................99

3.3.3 Việc phân tích báo cáo........................................................................................99
3.3.4 Việc nguồn nhân lực của công ty:.......................................................................99
KẾT LUẬN........................................................................................................................101

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

iii


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TK

Tài khoản

SDĐK

Số dư đầu kỳ

SDCK

Số dư cuối kỳ

SXKD

Sản xuất kinh doanh

DN

Doanh nghiệp

TSCĐ

Tài sản cố định

KPCD

Kinh phí công đoàn

BHXH

Bảo hiểm xã hội

BHYT

Bảo hiểm y tế

XDCB

Xây dựng cơ bản

TGNH

Tiền gửi ngân hàng

DT

Doanh thu

CPSCL

Chi phí sửa chữa lớn

GTGT

Giá trị gia tăng

VNĐ

Việt Nam Đồng

KH

Khách hàng

TTĐB

Tiêu thụ đặc biệt

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

TNCN

Thu nhập cá nhân

XNK

Xuất nhập khẩu

HĐ

Hóa đơn

DNTN

Doanh nghiệp tư nhân

TTSX

Trực tiếp sản xuất

BQLNH

Bình quân liên ngân hàng

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

UBND

Uỷ ban nhân dân

QĐ

Quyết định

TGHĐ

Tỷ giá hối đoái

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

iv


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU
Sơ đồ 1.1. Phải thu khách hàng bằng ngoại tệ

7

Sơ đồ 1.2. Phải thu khách hàng bằng tiền Việt Nam

7

Sơ đồ 1.3. Thuế GTGT được khấu trừ

9

Sơ đồ 1.4. Tài sản thiếu chờ xử lý

11

Sơ đồ 1.5. Phải thu khác

13

Sơ đồ 1.6. Dự phòng nợ phải thu khó đòi

15

Sơ đồ 1.7. Vay ngắn hạn bằng tiền VNĐ

17

Sơ đồ 1.8. Vay ngắn hạn bằng ngoại tệ

18

Sơ đồ 1.9 +1.10 Phải trả cho người bán

20

Sơ đồ 1.11. Kế toán chênh lệch TGHĐ đánh giá lại các khoản mục tiền tệ

22

có gốc ngoại tệ cuối năm tài chính
Sơ đồ 1.12. Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước

29

Sơ đồ 1.13.Phải trả người lao động

31

Sơ đồ 1.14 KPCĐ, BHXH, BHYT, BHTN

33

Sơ đồ 1.15 Các khoản phải trả khác

34

Sơ đồ 2.1. Quy trình sản xuất của Công ty

36

Sơ đồ 2.2. Cơ cấu tổ chức SX của Công ty

37

Sơ đồ 2.3. Cơ cấu tổ chức quản lý của Công ty

38

Sơ đồ 2.4. Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty

44

Sơ đồ 2.5. Sơ đồ trình tự ghi sổ

48

Sơ đồ 2.6. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 131

56

Sơ đồ 2.7. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 133

65

Sơ đồ 2.8. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 331

73

Sơ đồ 2.9. Trình tự luân chuyển chứng từ TK 3331

77

Bảng 1. Bảng tổng hợp tình hình thanh toán với khách hàng

55

Bảng 2. Bảng tổng hợp tình hình thanh toán với người bán

72

Bảng 3. Bảng kê nợ phải thu khách hàng

91

Bảng 4. Bảng kê nợ phải trả người bán

94

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

v


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay, trong cơ chế thị trường với sự tham gia của nhiều thành phần kinh
tế, các doanh nghiệp đều phải đứng trước những thách thức to lớn, đòi hỏi phải luôn
tự đổi mới và hoàn thiện để phát huy những ưu điểm và ngành nghề kinh doanh của
mình.Trong điều kiện đó muốn tồn tại và phát triển các doanh nghiệp cần xác định
mục tiêu hoạt động phù hợp với năng lực của mình, có phương án sản xuất và sử
dụng nguồn vốn sao cho đạt được hiệu quả cao nhất. Muốn làm được điều đó thì
trước hết các doanh nghiệp phải nắm vững được tình hình tài chính của mình.
Để biết được tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có hiệu quả
hay không thì chúng ta xem xét tổng thể khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Tình hình thanh toán các khoản phải thu, phải trả là một trong những chỉ tiêu phản
ánh khá sát thực chất lượng hoạt động tài chính của DN. Nếu hoạt động tài chính tốt
DN sẽ ít công nợ, khả năng thanh toán dồi dào và đảm bảo doanh nghiệp sẽ ít đi
chiếm dụng vốn. Ngược lại nếu hoạt động tài chính kém thì sẽ dẫn đến tình trạng
chiếm dụng vốn lẫn nhau, các khoản nợ phải thu, phải trả sẽ kéo dài. Điều này sẽ
không tốt cho DN chủ động về vốn để đảm bảo quá trình SXKD và mang lại hiệu

quả cao.
Xuất phát từ yêu cầu mong muốn được nghiên cứu sâu hơn về công tác kế
toán các khoản phải thu phải trả gắn liền với một đơn vị cụ thể. Trong thời gian thực
tập tại Công ty TNHH SUCCESSFUL MAN, em đã chọn đề tài: “ Kế toán các
khoản phải thu- phải trả tại công ty TNHH SUCCESSFUL MAN” để làm
chuyên đề tốt nghiệp.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài: là các khoản phải thu- phải trả tại Công ty
TNHH Successful Man. Với sự hạn chế về kiến thức và thời gian nên khi nghiên
cứu trong phạm vi Công ty em chỉ mới dừng lại ở góc độ so sánh, xem xét, đánh giá
tổng quan về tình hình tổ chức công tác kế toán các khoản phải thu - phải trả tại
Công ty trong tháng 12 năm 2010.

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

1


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Mục đích nghiên cứu :
- Tổng hợp cơ sở lý luận, phân tích kế toán các nghiệp vụ thanh toán.
- Thu thập, đánh giá tình hình tổ chức công tác kế toán các khoản phải thuphải trả tại Công ty TNHH Successful Man.
- Đề xuất một số kiến nghị, giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán các
khoản phải thu -phải trả tại Công ty.
Phương pháp và phạm vi nghiên cứu:
Trong quá trình làm đề tài, em đã sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp quan sát, phương pháp thống kê, thu thập số liệu.
- Phương pháp nghiên cứu kế toán.

Phạm vi nghiên cứu: Công ty TNHH Successful Man mà cụ thể là công tác kế
toán các khoản phải thu – phải trả tại Công ty.
Tài liệu thu thập gồm: các sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ liên quan, báo cáo
tài chính năm 2010, các thông tư của Bộ Tài Chính về chế độ kế toán hiện hành….
Kết cấu của chuyên đề: Bố cục gồm 3 chương
Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán các khoản phải thu - phải trả trong DN
Chương 2: Thực trạng tình hình kế toán các khoản phải thu - phải trả tại
Công ty TNHH Successful Man.
Chương 3: Một số nhận xét, đánh giá và ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện
công tác kế toán các khoản phải thu - phải trả tại Công ty TNHH Successful Man.
Mặc dù đã cố gắng nghiên cứu tài liệu, được sự hướng dẫn nhiệt tình của cô
giáo, sự giúp đỡ tạo điều kiện thực tập của Ban lãnh đạo Công ty và Phòng Kế toán,
nhưng do trình độ của bản thân còn hạn chế, thời gian tiếp cận thực tế tương đối
ngắn nên chắc chắn chuyên đề còn nhiều thiếu sót. Mong được sự đóng góp ý kiến
của quý thầy, cô và anh, chị ở phòng Kế toán để bản thân em nhận thức đúng hơn về
tầm quan trọng của công tác kế toán các khoản phải thu- phải trả trong DN.

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

2


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

CHƯƠNG1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN CÁC
KHOẢN PHẢI THU – PHẢI TRẢ TRONG DOANH
NGHIỆP
1.1. Các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp

1.1.1. Các khoản phải thu
1.1.1.1. Khái niệm
Các khoản phải thu là nợ phải thu phát sinh trong hoạt động của doanh
nghiệp khi doanh nghiệp thực hiện việc cung cấp hàng hóa, sản phẩm, dich vụ và
những trường hợp khác liên quan đến một bộ phận vốn của doanh nghiệp bị chiếm
dụng tạm thời như chi hộ cho đơn vị bạn hoặc cấp trên, cho mượn ngắn hạn…
1.1.1.2. Phân loại
Theo thời hạn thu hồi nợ
Phân nợ theo thời hạn thu hồi gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn:
+ Nợ ngắn hạn là khoản nợ có thời hạn thu hồi không quá một năm hoặc trong
một chu kỳ kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.
+ Nợ dài hạn là khoản nợ có thời hạn thu hồi hơn một năm hoặc quá một chu
kỳ kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.
Theo tính chất
Phân nợ phải thu theo tính chất như phải thu thương mại và phải thu khác.
1.1.1.3. Chứng từ:
Các khoản phải thu liên quan đến nhiều loại chứng từ: hóa đơn bán
hàng, biên bản giao nhận hàng, phiếu xuất, phiếu chi, thu, giấy báo Có của ngân
hàng, biên bản xác nhận tài sản thiếu..
1.1.1.4. Tài khoản sử dụng
TK 131 “ Phải thu của khách hàng”
TK 133 “ Thuế GTGT được khấu trừ”
TK 138 “ Phải thu khác”
1.1.2. Các khoản phải trả
1.1.2.1. Khái niệm

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

3

Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Các khoản phải trả là nợ phải trả bao gồm các khoản nợ mà doanh nghiệp
đang vay nhằm bổ sung phần thiếu hụt vốn hoạt động và các khoản nợ khác phát
sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh như nợ người bán, cung cấp
dịch vụ, nợ thuế, nợ phải trả khác…
1.1.2.2. Phân loại
Theo thời hạn thu hồi
Phân nợ phải trả theo thời hạn thu hồi gồm nợ ngắn hạn và nợ dài hạn.
+ Nợ ngắn hạn là khoản nợ có thời hạn phải trả không quá một năm hoặc trong
một chu kỳ kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.
+ Nợ dài hạn là khoản nợ có thời hạn phải trả hơn một năm hoặc quá một chu kỳ
kinh doanh bình thường nếu chu kỳ kinh doanh lớn hơn 12 tháng.
Theo tính chất
Phân nợ phải trả theo tính chất như nợ vay, phải trả thương mại và phải trả
khác.
1.1.2.3. Chứng từ
Nợ phải trả liên quan đến các loại chứng từ như: hóa đơn mua hàng, phiếu
nhập, phiếu thu, chi, giấy báo Nợ của ngân hàng, biên bản xác nhận tài sản thừa….
1.1.2.4.Tài khoản sử dụng: Tài khoản loại 3, chia ra các nhóm
Nhóm TK 31: gồm các khoản nợ vay hoặc có tính chất như vay sẽ đáo hạn trả
trong năm tài chính hiện hành hoặc trong vòng 12 tháng.
Nhóm TK 33: gồm các khoản phải trả thương mại và phải trả khác phát sinh
trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Nhóm TK 34: gồm các khoản vay hoặc có tính chất như vay sẽ đáo hạn trả trên
12 tháng hoặc không xác định thời gian trả.
Nhóm TK 35: gồm các khoản dự phòng phải trả hoặc có thể không xảy ra phải

trả trong tương lai.
1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán các khoản phải thu- phải trả
- Phản ánh và theo dõi kịp thời các nghiệp vụ thanh toán phát sinh trong kinh
doanh chi tiết theo từng đối tượng, từng khoản nợ, theo thời gian thanh toán được.

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

4


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

- Ghi chép kịp thời trên hệ thống chứng từ, sổ sách chi tiết, tổng hợp của phần
hành các khoản phải thu, phải trả.
- Thực hiện giám sát việc thực hiện chế độ thanh toán công nợ và tình hình chấp
hành các kỷ luật thanh toán tài chính, tín dụng.
- Tổng hợp và xử lý nhanh thông tin về tình hình công nợ trong hạn, đến hạn, quá
hạn và công nợ có khả năng khó trả, khó thu, để quản lý tốt công nợ, góp phần cải
thiện tốt tình hình tài chính của doanh nghiệp.
1.2. Kế toán các khoản phải thu, phải trả trong doanh nghiệp
1.2.1. Kế toán các khoản phải thu
1.2.1.1. Kế toán phải thu khách hàng
Quan hệ phải thu KH nảy sinh khi DN bán vật tư, hàng hóa, tài sản thanh lý,
dịch vụ theo phương thức bán chịu hoặc theo phương thức trả trước. Để tránh mất
mát, rủi ro do KH mất hoặc giảm khả năng thanh toán nợ DN cần tổ chức tốt công
tác kế toán thanh toán với từng đối tượng KH, đặc biệt với những KH có số tiền
phải thu lớn.
Chứng từ sử dụng: hóa đơn bán hàng, biên bản giao nhận hàng, phiếu thu, chi...

Tài khoản sử dụng: TK 131 “ Phải thu của khách hàng”.
TK 131 “ Phải thu khách hàng”
SDĐK: Khoản phải thu KH đầu kỳ
- Số tiền phải thu KH mua chịu

- Số nợ phải thu đã thu của KH

- Số tiền thu thừa của khách đã trả lại

- Nợ phải thu giảm do giảm giá,
chiết khấu, trả lại hàng
- Số tiền KH ứng trước để mua hàng

SDCK: Số tiền còn phải thu KH cuối kỳ

TK 131 có thể có dư Có, vì vậy khi tổng hợp nợ với khách hàng cần phản
ánh riêng các khách hàng có số dư Nợ để ghi vào chỉ tiêu bên “ Tài sản” và phản
ánh riêng các khách hàng có số dư Có để ghi vào chỉ tiêu bên “ Nguồn vốn” của
Bảng cân đối kế toán.

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

5


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:

Khoản tiền khách hàng nợ do mua hàng, sản phẩm, dịch vụ:
Nợ TK 131: phải thu KH
Có TK 511, 515, 711: doanh thu bán hàng
Trả lại tiền cho KH trong trường hợp số tiền KH ứng trước nhiều hơn số tiền phải
trả:
Nợ TK 131: KH ứng trước
Có TK 111, 112: khoản tiền trả lại cho KH
Khách hàng thanh toán tiền nợ với doanh nghiệp:
Nợ TK 111,112: khoản tiền KH thanh toán
Có TK 131: phải thu KH
Định khoản trên cũng được áp dụng trong trường hợp KH ứng trước tiền cho DN.
Khách hàng trả nợ và nộp thẳng vào ngân hàng:
Nợ TK 113: tiền đang chuyển
Có TK 131: phải thu KH
Bù trừ khoản nợ phải thu và nợ phải trả cho cùng một đối tượng:
Nợ TK 331: phải trả người bán
Có TK 131: phải thu KH
Khoản chiết khấu, giảm giá và hàng trả lại được tính vào giảm khoản phải thu:
Nợ TK 521, 531, 532: khoản chiết khấu, giảm giá và hàng trả lại
Có TK 131: phải thu KH
Khách hàng thanh toán nợ bằng vật liệu, hàng hóa, dụng cụ:
Nợ TK 152, 153, 156: vật liệu, hàng hóa, dụng cụ
Có TK 131: phải thu KH
Trong trường hợp khách hàng thanh toán bằng ngoại tệ:
+ Mệnh giá đồng ngoại tệ thời điểm trả cao hơn thời điểm nợ:
Nợ TK 111, 112: khoản tiền KH thanh toán
Có TK 131: phải thu KH
Có TK 515: phần chênh lệch tăng

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

6


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

+ Mệnh giá đồng ngoại tệ thời điểm trả thấp hơn thời điểm nợ:
Nợ TK 111, 112: khoản tiền KH thanh toán
Nợ TK 635: Phần chênh lệch giảm
Có TK 131: phải thu KH
Sơ đồ 1.1. Phải thu khách hàng bằng ngoại tệ
515
Chênh lệch

515, 511, 711

131

Khách hàng nợ

1122, 1112
Khách hàng trả nợ

635
Chênh lệch

Sơ đồ 1.2. Phải thu của khách hàng bằng VNĐ
515, 511, 711

131

Khoản tiền KH nợ do mua

111,112
KH thanh toán( hoặc KH ứng

hàng, sản phẩm, dich vụ..

trước tiền)

113
111, 112

KH trả nợ và nộp thẳng vào ngân hàng

331

Trả lại tiền cho KH
Bù trừ khoản nợ phải thu và nợ phải
trả của cùng 1 đối tượng

521,531,532
Khoản chiết khấu, giảm giá, hàng trả
lại tính trừ vào số tiền KH trả nợ

152,153
KH thanh toán nợ bằng vật liệu,
dụng cụ, hàng hóa

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

7


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

1.2.1.2.Kế toán thuế GTGT được khấu trừ
Tài khoản sử dụng: TK 133 “ Thuế GTGT được khấu trừ” tài khoản này theo dõi
các khoản thuế GTGT đầu vào khi DN mua hàng hóa dịch vụ, TK này chỉ sử dụng
cho những doanh nghiệp áp dụng phương pháp khấu trừ thuế .
TK 133 có 2 TK cấp 2:
1331: “ Thuế GTGT được khấu trừ của hàng hóa dịch vụ”
1332: “ Thuế GTGT được khấu trừ của TSCĐ”
TK 133 “ Thuế GTGT được khấu trừ”
SDĐK: Khoản thuế GTGT được khấu trừ đầu kỳ
- Thuế GTGT đầu vào phát sinh

- Khấu trừ thuế

- Thuế GTGT được khấu trừ của hàng nhập khẩu

- Số thuế không được khấu trừ

- Hoàn thuế GTGT đầu vào
SDCK: Khoản thuế GTGT được khấu trừ cuối kỳ

Chứng từ sử dụng :hóa đơn bán hàng, hóa đơn GTGT…
Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Khi doanh nghiệp mua hàng hóa, vật liệu, dụng cụ:
Nợ TK 151, 152, 153, 156: giá mua
Nợ TK 133 : Thuế GTGT đầu vào
Có TK 111, 112, 331: số tiền thanh toán
Khi doanh nghiệp trả lại hàng cho bên bán:
Nợ TK 111, 112, 331: giảm khoản tiền thanh toán
Có TK 151, 152, 153, 156: giá mua của hàng trả lại
Có TK 133 : Thuế GTGT đầu vào của hàng trả lại
Thuế GTGT được khấu trừ của hàng nhập khẩu:
Nợ TK 133: thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 333( 33312): Thuế GTGT hàng nhập khẩu
Số thuế không được khấu trừ tính vào giá vốn hàng bán:

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

8


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Nợ TK 632: giá vốn hàng bán
Có TK 133 : Phần thuế không được khấu trừ
Hoặc chuyển thành chi phí trả trước sau đó phân bổ dần vào giá vốn hàng bán:
Nợ TK 142: Chi phí trả trước
Có TK 133: phần thuế không được khấu trừ
Phân bổ dần:

Nợ TK 632: giá vốn hàng bán
Có TK 142: chi phí trả trước
Khấu trừ thuế:
Nợ TK 3331: thuế GTGT phải nộp
Có TK 133: thuế GTGT được khấu trừ
Khi doanh nghiệp được hoàn thuế đầu vào:
Nợ TK 111, 112: khoản thu do được hoàn thuế
Có TK 133 : khoản thuế được hoàn lại
Sơ đồ 1.3. Thuế GTGT được khấu trừ
151,152,156

111,331

Hàng trả lại

Giá mua
111,112,331
Số tiền
thanh toán

133

333

Thuế GTGT
đầu vào phát
sinh

Khấu trừ thuế
632

Số thuế

Tính vào giá vốn hàng bán

không được
142
khấu trừ
chuyển thành Phân bổ dần
chi phí trả trước

111,112
Hoàn thuế đầu vào

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

9


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

1.2.1.3. Kế toán các khoản phải thu khác:
Kế toán các khoản phải thu khác phản ánh các khoản thu không đề cập
trong nội dung thu ở TK 131, 133.
Tài khoản sử dụng: TK 138: “ Phải thu khác”. TK 138 gồm các TK cấp 2:
TK 1381: “ Tài sản thiếu chờ xử lý”: phản ánh giá trị tài sản thiếu chưa rõ nguyên
nhân còn chờ xử lý.
TK 1388: “ Phải thu khác”: phản ánh các khoản thu như thu về bồi thường, các
khoản tiền phải thu do cho mượn, các khoản thu về ủy thác xuất nhập khẩu, phải

thu về khoản nhận cổ tức, tiền lãi đầu tư, các khoản thu khác.
TK 138 “ Phải thu khác”
SDĐK: các khoản phải thu khác đầu kỳ
- Các khoản phải thu khác phát sinh

- Khoản phải thu khác đã thu

trong kỳ
SDCK: các khoản phải thu khác cuối kỳ

Chứng từ sử dụng: phiếu thu, chi, biên bản xác nhận tài sản thiếu, giấy báo Nợ..
Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Tài sản thiếu chờ xử lý – TK 1381
Vật liệu, hàng hóa thiếu khi nhập kho:
Nợ TK 152, 165: trị giá thực nhập
Nợ TK 1381: trị giá thiếu
Có TK 111, 112, 331:khoản phải thanh toán
Vật liệu, hàng hóa thiếu trong kiểm kê, kế toán ghi giảm VL, hàng hóa trong kho:
Nợ TK 1381: trị giá thiếu
Có TK 152, 153, 156: vật liệu, hàng hóa thiếu
TSCĐ thiếu, mất:
Nợ TK 1381: giá trị còn lại của TSCĐ thiếu, mất
Nợ TK 214: hao mòn TSCĐ
Có TK 211: nguyên giá TSCĐ

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

10

Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Tài sản thiếu và bắt bồi thường:
Nợ TK 1388: khoản thu về bồi thường
Nợ TK 334: trừ vào lương của nhân viên làm thiếu, mất tài sản
Nợ TK 111: khoản tiền thu từ việc bồi thường
Có TK 1381: tài sản thiếu
Trị giá tài sản thiếu tính vào giá vốn hàng bán:
Nợ TK 632: giá vốn hàng bán
Có TK 1381: tài sản thiếu
Trị giá tài sản thiếu ghi giảm nguồn vốn:
Nợ TK 415, 411, 441: nguồn vốn kinh doanh, các quy
Có TK 1381: tài sản thiếu
Tri giá tài sản thiếu tính vào chi phí SXKD:
Nợ TK 627, 641, 642: chi phí SXKD
Có TK 1381: tài sản thiếu
Sơ đồ 1.4. Tài sản thiếu chờ xử lý
331,111

1381
Trị giá thiếu khi nhập kho

1388,334,111

Tài sản thiếu bắt bồi thường

Giá trị thực nhập 152,153,156

632
152,153,156

Tính vào giá vốn hàng bán

Thiếu trong kiểm kê

415,411,441
211
NG

Ghi giảm nguồn vốn
Giá trị còn lại của

627,641,642

TSCĐ thiếu mất

214

Tính vào chi phí SXKD

Hao mòn

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

11


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Phải thu khác – TK 1388
Khi doanh nghiệp cho mượn tiền, vật liệu:
Nợ TK 1388: phải thu khác
Có TK 111, 112, 152: khoản tiền, vật liệu cho mượn
Định khoản trên cũng áp dụng cho nghiệp vụ phát sinh là : khoản mất, thiếu bắt
bồi thường
Tài sản thiếu bắt bồi thường:
Nợ TK 1388: khoản phải thu bồi thường
Có TK 1381: tài sản thiếu bắt bồi thường
Khoản thu từ hoạt động khác mang lại:
Nợ TK 1388: phải thu khác
Có TK 711: thu nhập khác
Khoản phải thu khấu trừ vào tiền lương:
Nợ TK 334: phải trả người lao động
Có TK 1388: phải thu khác
Thu hồi các khoản đã cho mượn, bắt bồi thường và các khoản nợ khác:
Nợ TK 111, 112, 152: khoản thu hồi, bồi thường và nợ khác
Có TK 1388: khoản phải thu khác
Khoản không thu được tính vào chi phí quản lý hoặc chi phí khác:
Nợ TK 642: chi phí quản lý DN
Nợ TK 811: chi phí khác
Có TK 1388: phải thu khác

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

12

Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Sơ đồ 1.5. Phải thu khác
111,112,152

1388

334

Cho mượn tiền, vật liệu

Khấu trừ vào tiền lương

Khoản mất,thiếu bắt

111,112,152

bồi thường

Thu hồi các khoản đã cho mượn

1381

bắt bồi thường, khoản nợ khác

Tài sản thiếu bắt bồi thường

642, 811
Khoản không thu được tính vào

711

chi phí quản lý hoặc chi phí khác
Khoản thu từ hoạt động
khác mang lại

1.2.1.4 Dự phòng nợ phải thu khó đòi:
Tài khoản này dùng để phản ánh tình hình trích lập, sử dụng và hoàn nhập khoản
dự phòng các khoản phải thu khó đòi hoặc có khả năng không đòi được vào cuối
niên độ kế toán. Dự phòng phần giá trị bị tổn thất của các khoản nợ phải thu quá
hạn thanh toán, nợ phải thu chưa quá hạn nhưng có thể không đòi được do khách nợ
không có khả năng thanh toán. Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định
khoản:
1. Cuối kỳ kế toán hoặc cuối kỳ kế toán giữa niên độ (đối với doanh nghiệp có lập
báo cáo tài chính giữa niên độ), doanh nghiệp căn cứ các khoản nợ phải thu được
xác định là không chắc chắn thu được (Nợ phải thu khó đòi), kế toán tính, xác định
số dự phòng nợ phải thu khó đòi cần trích lập hoặc hoàn nhập. Nếu số dự phòng nợ
phải thu khó đòi cần trích lập ở kỳ kế toán này lớn hơn số dự phòng nợ phải thu khó
đòi đã trích lập ở kỳ kế toán trước chưa sử dụng hết, thì số chênh lệch lớn hơn được
hạch toán vào chi phí, ghi

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

13


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp
Có TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi.
2. Nếu số dự phòng phải thu khó đòi cần trích lập ở kỳ kế toán này nhỏ hơn số dự
phòng phải thu khó đòi đã trích lập ở kỳ kế toán trước chưa sử dụng hết, thì số
chênh lệch được hoàn nhập ghi giảm chi phí, ghi:
Nợ TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi
Có TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp (Chi tiết hoàn nhập dự phòng
phải thu khó đòi).
3. Các khoản nợ phải thu khó đòi khi xác định thực sự là không đòi được được phép
xoá nợ. Việc xoá nợ các khoản nợ phải thu khó đòi phải theo chính sách tài chính
hiện hành. Căn cứ vào quyết định xoá nợ về các khoản nợ phải thu khó đòi, ghi:
Nợ TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi (Nếu đã lập dự phòng)
Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp (Nếu chưa lập dự phòng)
Có TK 131 - Phải thu của khách hàng
Có TK 138 - Phải thu khác.
4. Đối với những khoản nợ phải thu khó đòi đã được xử lý xoá nợ, nếu sau đó lại
thu hồi được nợ, kế toán căn cứ vào giá trị thực tế của khoản nợ đã thu hồi được,
ghi:
Nợ các TK 111, 112,. . .
Có TK 711 - Thu nhập khác.

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

14


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

5. Các khoản nợ phải thu khó đòi có thể được bán cho Công ty mua, bán nợ. Khi
doanh nghiệp hoàn thành thủ tục bán các khoản nợ phải thu (đang phản ánh trên
Bảng Cân đối kế toán) cho Công ty mua, bán nợ và thu được tiền, ghi:
Nợ các TK 111, 112,. . . (Số tiền thu được từ việc bán khoản nợ phải thu)
Nợ TK 139 - Dự phòng phải thu khó đòi (Số chênh lệch được bù đắp bằng
khoản dự phòng phải thu khó đòi)
Nợ các TK liên quan (Số chênh lệch giữa giá gốc khoản nợ phải thu khó đòi
với số tiền thu được từ bán khoản nợ và số đã được bù đắp bằng khoản dự
phòng phải thu khó đòi theo quy định của chính sách tài chính hiện hành)
Có các TK 131, 138,.
Sơ đồ1.6. Dự phòng nợ phải thu khó đòi
139
711

642(CPQLDN)
Hoàn nhập DP

131, 138

Trích lập DP

phần đã DP

415

Phần bù đắp bằng
Xử lý nợ không có

Khả năng thu hồi

quy DPTC

Phần chêng lệch
Thiếu

1.2.2. Kế toán các khoản phải trả trong DN:
1.2.2.1. Kế toán khoản đi vay ngắn hạn:

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

15


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Tài khoản sử dụng: TK 311: “ Vay ngắn hạn”.
TK 311 “ Vay ngắn hạn”
SDĐK: Số nợ vay ngắn hạn đầu kỳ
- Khoản vay ngắn hạn đã trả

- Khoản vay ngắn hạn phát sinh trong kỳ

- Đánh giá tỷ giá ngoại tệ giảm vào cuối năm - Đánh giá tỷ giá ngoại tệ tăng vào cuối năm
SDCK: Số nợ vay ngắn hạn cuối kỳ

Chứng từ sử dụng: phiếu thu, phiếu chi, giấy báo Có…

Các nghiệp vụ phát sinh và phương pháp định khoản:
Vay mua vật liệu, công cụ, hàng hóa, TSCĐ:
Nợ TK 152, 153, 156, 211
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Vay để trả nợ:
Nợ TK 331: phải trả người bán
Nợ TK 338: phải trả khác
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Vay để thanh toán dịch vụ tính vào chi phí:
Nợ TK 627, 641, 642: chi phí
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Vay chuyển thành tiền để sử dụng:
Nợ TK 111, 112: tiền sử dụng
Có TK 311: khoản vay ngắn hạn
Trả nợ bằng tiền:
Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn
Có TK 111, 112: số tiền thanh toán khoản vay ngắn hạn
Tiền đang chuyển thành khoản trả nợ:
Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn
Có TK 113: tiền đang chuyển
Doanh thu bán hàng chuyển thành khoản trả nợ:

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

16


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn
Có TK 511: doanh thu bán hàng
Khoản thu của KH được chuyển thành khoản trả nợ vay:
Nợ TK 311: khoản vay ngắn hạn
Có TK 131: phải thu khách hàng
Trong trường hợp DN vay bằng ngoại tệ thì cũng hạch toán tương tự chỉ
khác phần chênh lệch tỷ giá đồng ngoại tệ khi vay và trả, nếu tỷ giá đồng ngoại tệ
khi vay > trả thì DN ghi Có TK 515 “ Doanh thu hoạt động tài chính”, nếu tỷ giá
đồng ngoại tệ khi vay < trả thì DN ghi Nợ TK 635 “ Chi phí tài chính”,cuối kỳ kế
toán đánh giá lại tỷ giá tăng hay giảm và thể hiện trên tài khoản 413: “ Chênh lệch
tỷ giá hối đoái”.
Sơ đồ 1.7. Vay ngắn hạn bằng tiền Việt Nam
111,112

311
Trả nợ bằng tiền

152,153,156
Vay để mua tài sản

113

331, 338

Tiền đang chuyển thành khoản

Vay để trả nợ

trả nợ

511

627,641, 642
Doanh thu bán hàng chuyển

Vay để thanh toán dịch vụ

thành khoản trả nợ

tính vào chi phí

131

111,112
Khoản thu của KH được

Vay chuyển thành tiền

chuyển thành khoản trả nợ

để sử dụng

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

17


Luận văn tốt nghiệp

GVHD: Th.S Trần Thị Hải Vân

Sơ đồ 1.8. Vay ngắn hạn bằng ngoại tệ
1112,1122

515

311
Chênh lệch

152,156
Vay để mua tài sản

Trả nợ bằng ngoại tệ

635

635

Chênh lệch

Chênh lệch

331

Vay để trả nợ người bán

Chênh lệch

515

131

Chênh lệch

Khoản thu của KH được
Chuyển thành khoản trả nợ

515

413
Chênh lệch

Đánh giá tỷ giá tăng
Hoặc đánh giá lại cuối năm tỷ giá giảm

1.2.2.2. Kế toán các khoản phải trả thương mại và phải trả khác:
1.2.2.2.1. Kế toán phải trả cho người bán:
Phải trả cho người bán thường xảy ra trong quan hệ mua bán vật tư, công cụ dụng
cụ, hàng hóa, TSCĐ, dịch vụ…Khi DN mua chịu sẽ dẫn đến phát sinh nghiệp vụ
thanh toán nợ phải trả, khi DN ứng trước tiền mua hàng cho người bán sẽ nảy sinh
một khoản tiền nợ phải thu với người cung cấp.
Tài khoản sử dụng: TK 331: “ Phải trả người bán”.
TK 331 “ Phải trả người bán”
SDĐK: Số tiền phải trả người bán đầu kỳ
- Số nợ phải trả người bán đã trả

- Số nợ phải trả phát sinh khi mua hàng

- Số nợ được ghi giảm do người bán chấp - Người bán trả lại tiền DN đã ứng trước

nhận giảm giá , chiết khấu, trả lại hàng

- Trị giá hàng nhận theo số tiền ứng trước

- Số tiền ứng trước cho người bán

- Số nợ điều chỉnh lại theo hóa đơn do trước
đây ghi theo giá tạm tính

SVTH : Bùi Thị Thảo Vy

18