Giáo án Ngữ văn 7 bài 12: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học

BÀI 12 - TIẾT 50- TLV
CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN
HỌC
A. Mục tiêu cần đạt:
1.Kiến thức:
- Biết trình bày cảm nghĩ về một tác phẩm văn học.
- Tập trình bày cảm nghĩ về một số tác phẩm đã học trong chơng trình.
- Yêu cầu về cách trình bày về tác phẩm văn học
- Cách làm dạng bài biểu cảm về tác phẩm văn học
2. Kĩ năng :
- Cảm thụ tác phẩm văn học. Viết được những đoạn văn , bài văn biểu cảm về tác phẩm
văn học,
3. Thái độ:
- Học sinh có ý thức làm được bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
B Chuẩn bị:
- Gv: nghiên cứu, soạn
- Hs: đọc, tìm hiểu
C. Tiến trình lên lớp
1. ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ: Nêu các bước làm bài văn phát biểu cảm nghĩ? Cho ví dụ một đề
văn phát biểu cảm nghĩ?
3. Tổ chức các hoạt động dạy và học:


Hoạt động 1:* Giới thiệu bài:
ở các tiết trước chúng ta đã học rất nhiều về văn phát biểu cảm nghĩ nhưng là cảm nghĩ về một người hay một cảnh
vật, sự vật gì đó. Tiết hôm nay chúng ta cũng tìm hiểu về văn biểu cảm nhưng là biểu cảm về tác phẩm văn học.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung chính

Hoạt động 2: Tìm hiểu kiến thức mới.

I. Cách làm bài văn biểu cảm về tác
G: Cho học sinh đọc bài văn của Nguyên phẩm văn học.
Hồng, mỗi em đọc một đoạn.
1. Đọc bài văn:
-Yêu cầu các em đọc đúng, chính xác.

2. Nhận xét:

G? Bài văn viết về bài ca dao nào? Hãy
đọc liền mạch bài ca dao đó?

Bài văn: Cảm nghĩ về một bài ca dao

H: TL

- Bài văn tác giả hồi tưởng lại cảm xúc
của mình khi đọc bài ca dao “Đêm qua ra
đứng bờ ao”

- Chi tiết tưởng tượng:
G? Hãy chỉ ra các yếu tố tưởng tượng,
liên tưởng, hồi tưởng, suy ngẫm được tác + Hình ảnh một người mặc áo dài, đầu đội
giả sử dụng trong bài văn?
khăn đóng.
- Cảm xúc được gợi lên bắt đầu bằng
hình ảnh người đội khăn, mặc áo dài
chắp tay sau lưng quay mặt trông trời

lấp lánh sao bên cái cầu ao tối mờ->
liên tưởng đó là người quen.

+ Hình ảnh mạng tơ rung rung trước gió
với một con nhện lơ lững giữa khoảng
không.

- Chi tiết liên tưởng: có thể đây là một
người quen thật của tôi, có thể là họ hàng
- Tác giả tưởng tượng cảnh con nhện lơ ruột thịt kiếm ăn ở phương xa đang hướng
lửng giữa khoảng không, cái mạng tơ về cố hương.
rung rinh trước gió, nghe thấy tiếng gió, - Chi tiết hồi tưởng: tôi chỉ nghe lơ mơ
tiếng nấc, tiếng gọi trời, gọi sao, gọi nghe thầy giáo giảng các nghĩa..
nhện (đều là tưởng tượng) -> liên tưởng
- Suy ngẫm: sông Ngân, sông Tào Khê.
dải Ngân Hà và câu chuyện Ngưu LangChức Nữ. Cuối cùng tác giả liên tưởng - Lời của tác giả đối với bài ca dao


tới con sông Tào Khê

Những suy ngẫm của tác giả về bài ca dao

G:? Lời của nhân vật trữ tình đang nói -> Tác giả đã dùng liên tưởng, suy ngẫm,
với sông chính là lời của ai?
tưởng tượng để biểu cảm
H: TL
G:? Để biểu thị tình cảm của mình đối
với bài ca dao, tác giả đã dùng biện pháp
gì?
H: XĐ

Gv: Bài phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm
văn học tự do hơn nhiều so với bài phân
tích, bình giảng văn học. Phân tích yêu
cầu tính khoa học, còn bài cảm nghĩ cho
phép người viết tưởng tượng, liên tưởng
G:? Qua bài văn em thấy tác giả tưởng
tượng, suy ngẫm về vấn đề gì của tác
phẩm văn học?

-> Bµi häc ghi nhí1(sgk)

? Bài văn trên là một bài phát biểu cảm
nghĩ về tác phẩm văn học. Em hiểu thế
nào là phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm
văn học?
-H: Là trình bày những cảm xúc, suy
nghĩ, tưởng tượng, hồi tưởng, liên tưởng
về các hình ảnh, nghệ thuật, nội dung
của tác phẩm văn học
G:? Theo em bài văn trên gồm có mấy
phần?
H: XĐ

* Bố cục: 3 phần
- Mở bài: Giới thiệu tác phẩm và hoàn


P1: Nêu hai câu ca dao đầu và cảnh cảnh tiếp xúc tác phẩm
minh hoạ… mờ mờ
- Thân bài: Những cảm xúc, suy nghĩ do

P2:tiếp -> chung thuỷ của ta: những suy tác phẩm gợi lên
nghĩ ngầm, liên tưởng, hồi tưởng liên - Kết bài: Ấn tượng chung về tác phẩm
tiếp
-> Bµi häc ghi nhí 2 (sgk)
P3: còn lại : ấn tượng chung của tác giả
* Ghi nhớ (sgk)
về bài ca dao
II. Luyện tập
* Ba phần trên tương ứng bố cục ba phần
Bài tập 1: Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ
của bài văn biểu cảm
Cảnh khuya của chủ tịch Hồ Chí Minh
G:? Theo em bài văn biểu cảm có bố cục
- Gợi ý:
như thế nào?
Nhiệm vụ của từng phần như thế nào?
H: XĐ
Gv chốt
H: Đọc ghi nhớ
Hoạt động 3: Luyện tập:

+ Từ một so sánh mới mẻ hấp dẫn ( câu
1)
+ Từ những hình ảnh cuốn quýt, sinh động
( câu 2 )
+Từ sự hài hòa giữa cảnh và người ( câu 3
)
+ Từ tâm hồn cao cả của BH ( câu 4 )

-> Tưởng tượng hay, độc đáo: tiếng suối

- HS đọc yêu cầu bài tập 1
trong trẻo, cảnh đêm trăng ở rừng Việt
? Cảm xúc của người viết bắt nguồn từ Bắc
cái gì?
- Liên tưởng Bác Hồ thao thức không ngủ
- GV hướng dẫn, gợi ý

được vì lo nỗi nước nhà. Từ đó bộc lộ cảm
xúc, suy nghĩ về bài thơ

- Yêu cầu HS xem lại phần đọc hiểu Bài tập 2: Lập dàn ý bài phát biểu cảm
trong phần văn để HS chuẩn bị bài của nghĩ về bài thơ “Ngẫu nhiên viết nhân


mình.

buổi mới về quê”

a. Mở bài: Giới thiệu tác phẩm và hoàn
Học sinh đọc bài tập 2, nêu yêu cầu bài cảnh tiếp xúc tác phẩm
tập
b.Thân bài:- Những cảm xúc, suy nghĩ do
tác phẩm gợi ra
Thảo luận nhóm theo bàn thời gian 5phút
Đại diện trình bày -> nhận xét
Gv sửa chữa, bổ sung

- Thích thú, khâm phục tình yêu quê
hương tha thiết của tác giả
- Xót xa trước cảnh xa lạ, lạnh lùng của

mọi người ở quê với tác giả
c. Kết bài:- Ấn tượng chung về tác phẩm
Em thích tác phẩm vì nó để lại cho em
một tình cảm đẹp, tình yêu quê hương da
diết, mãnh liệt của tác giả.

Hoạt động 4. Củng cố:
- Lập dàn ý cho bài phát biểu cảm nghĩ về bài thơ “Cảnh khuya”
Hoạt động 5. Dặn dò- Hướng dẫn tự học:
- Lập dàn ý cho bài: Hồi hương ngẫu thư.
- Tiết sau: Viết bài số 3.
Rút kinh nghiệm:.................................................................................................................
.............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................