Giáo án Ngữ văn 7 bài 2: Mạch lạc trong văn bản

Giáo án Ngữ Văn 7

GV: Nguyễn Thò Thuý Hà

Tuần 2 – bài 2 – tiết 8

Mạch lạc trong văn bản
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp HS:
- Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong
văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản
có mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh.
- Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài tập làm
văn.
II. CHUẨN BỊ – PHƯƠNG PHÁP:
1. Chuẩn bò:
- Thầy: Đọc SGK, sách giáo viên, sách tham khảo
- Trò: Đọc văn bản, trả lời câu hỏi trong SGK
2. Phương pháp:
Thảo luận, quy nạp
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG:
1. ỔN đònh lớp
2. kiểm tra bài cũ
- Thế nào là bố cục trong văn bản?
- Vai trò của bố cục là gì?
- Bố cục trong văn bản gồm có mấy phần?
3. Giới thiệu bài mới:
Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt phân chia.
Không những thế, văn bản phải có tính liên kết.
Vậy làm thế nào đế các phần, các đoạn đã được
phân rõ ràng rành mạch vẫn bảo đảm sự liên

kết chặt chẽ với nhau.
Hôm nay chúng ta sẽ học về một yêu cầu quan
trọng trong văn bản nữa, đó là “ mạch lạc trong
văn bản”
4. Hoạt động giảng dạy:
Hoạt động của Hoạt động của Ghi bảng
giáo viên
học sinh
 Hoạt động 1: Tìm
I. Tìm Hiểu Bài
1)
Mạch
lạc
hiểu khái niệm
trong văn bản:
mạch
lạc
trong
văn bản
- GV yêu cầu HS
- Mạch lạc: Là sự
đọc phần 1a/ tr.31 - Mạch lạc:

1


Giáo án Ngữ Văn 7

GV: Nguyễn Thò Thuý Hà

. Em
nghóa
lạc” ?

thử giải + Theo đông y: Là
từ “mạch mạch máu chảy
suốt qua các bộ
phận trong cơ thể.
+ Trong văn bản:
Mạch lạc là cái gì
đó
trôi
chảy
thành dòng, mạch,
đi qua khắp các
phần, đoạn thông
. Em hãy xác suốt liên lục.
đònh mạch lạc - có đầy đủ 3 tính
trong văn bản chất
có những tính
chất gì trong số
các tính chất
đã được kể?
. Em có đồng ý - Hoàn toàn chính
với ý kiến đã xác
được
nêu
ở
mục
1b

SGK
không?
- Văn bản rõ
. Vai trò của ràng, hiệu quả
mạch lạc trong giao tiếp cao.
văn bản là gì?
 Hoạt động 2:
Điều kiện để
văn
bản
có
tính mạch lạc
- GV cho HS đọc
- Cuộc chia tay của
mục 2a/ tr . 31
. Em hãy cho hai anh em
biết toàn bộ
sự việc trong
văn bản xoay - Mối tương quan
quanh sự kiện Hai con búp bê =
Hai anh em (ngây
chính nào?
´sự chia tay” và thơ, vô tội, phải
“
những
con chia tay nhau dù
búp bê” đóng rất yêu thương và
vai trò gì trong gắn bó)
- Là nhân vật
truyện?

2

tiếp nối các
câu, các ý theo
một trình tự hợp
lý

2) Điều kiện
để một văn
bản có tính
mạch lạc:
- Thể hiện một
chủ để chung
xuyên suốt.
- Theo một trình
tự rõ ràng hợp
lý.


Giáo án Ngữ Văn 7

. Hai anh em
Thành và Thuỷ
đóng vai trò gì
trong truyện?
. Sự lặp lại
những từ “đồ
chơi”, “chia xa”,
“xa nhau” … có
ý nghóa gì?

. Như vậy, điều
kiện
để
có
mạch lạc trong
văn bản là gì?
( GV cho HS đọc ghi
nhớ/ tr. 32)
. Tìm mối liên
hệ giữa các
đoạn
trong
“cuộc chia tay
những con búp
bê” ?

. Em hãy cho
biết tác dụng
của những mối
liên hệ đó?
. Điều kiện nữa
của mạch lạc
trong văn bản
là gì?

GV: Nguyễn Thò Thuý Hà

chính làm nổi bật
nội
dung

của
truyện.
- Đó là những
vấn đề chủ yếu
liên kết các sự
việc thành một
thể thống nhất.
- Thể hiện chủ
đề chung xuyên
suốt

- Liên hệ về thời
gian: Đêm qua; giờ
đây; gần trưa
- Liên hệ về
không gian:
Nhà – Trường
- Liên hệ tâm lý
(nhớ
lại):
hồi
tưởng vể ngày
xua, cái ngày mà
gia đình còn khá
giả, yêu thương
nhau.
- Liên hệ về ý II. Bài học: (Ghi
nghóa.
nhớ SGK/tr32)

- Làm cho chủ đề
liền
mạch,
gợi
hứng thú.
- Trình tự rõ ràng,
hợp lý, trước sau
hô ứng nhau.

3


Giáo án Ngữ Văn 7

GV: Nguyễn Thò Thuý Hà

 Hoạt động 3:
Luyện tập
. Bài tập 1:
a) “ Mẹ tôi”
Ca ngợi tình cảm
thiêng liêng của
người
mẹ
và
thái độ nghiêm
khắc, tình yêu
thương con sâu
sắc của bố.
b) “Lão nông và

các con”
Lao động là vàng
- Đoạn văn của
Tô
Hoài:
Sắc
vàng của làng
quê
=> Trình tự nối
tiếp
của
các
phần, các câu,
các đoạn giúp
cho chủ đề được
thể hiện một
cách thông suốt,
hấp dẫn.
. Bài tập 2:
như vậy không
làm
cho
tác
phẩm thiếu mạch
lạc vì nếu thuật
lại tỷ mỉ nguyên
nhân dẫn đến sự
chia tay của người
lớn thì sẽ làm
cho

văn
bản
không cô đọng,
không tập trung
vào một chủ đề
chính là cuộc chia
tay đầy đau đớn
của hai anh em.
4


Giáo án Ngữ Văn 7

GV: Nguyễn Thò Thuý Hà

 Hoạt động 4 :
Cũng cố - Dặn
dò
- Hs đọc lại phần
ghi nhớ
- Dặn dò
+ Học ghi nhớ
SGK/ tr. 32
+ Hoàn tất các
bài tập SGK/tr .
32,33,34
+ Soạn:
. Ca dao dân ca –
những câu hát
tình

cảm
gia
đình
(câu
2,3,4,5/tr. 36)
.
Những
câu
hát
về
tình
yêu quê hương,
đất nước, con
người
(câu
2,4,6/tr 39-40)
- Trả bài: Cuộc
chia tay
của những con
búp bê.
.

5


Giáo án Ngữ Văn 7

GV: Nguyễn Thò Thuý Hà

6