Bài 2 mạch lạc trong văn bản giáo án ngữ văn 7 GV lê thị hạnh

Tiết 8:
Tập làm văn: MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN

A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1.Kiến thức: - Mạch lạc trong VB và sự cần thiết của mạch lạc trong VB.
- Điều kiện cần thiết để một VB có tính mạch lạc.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng nói, viết mạch lạc.
3. Thái độ: Có ý thức vận dụng kiến thức về mạch lạc trong làm văn.
4. Tích hợp:
B. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo.
a. Phương tiện dạy học: Bảng phụ, bút lông.
b. Các phương pháp/ kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng.
- Thực hành có hướng dẫn.
- Động não: suy nghĩ, phân tích các VD để rút ra các bài học về mạch lạc
trong VB.
2. Học sinh: Học bài. Đọc kĩ và soạn bài theo câu hỏi SGK.
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Bố cục là gì? Bố cục gồm có những phần nào? Nội dung từng phần?
? Để bố cục của văn bản rành mạch, hợp lí thì cần phải có những điều kiện gì?
3. Bài mới: GV giới thiệu bài…


Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

*Hoạt động 1: Tìm hiểu mạch lạc và
những yêu cầu về mạch lạc trong VB.

I. Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc
trong văn bản:

- GV giải thích: Mạch lạc trong Đông y
vốn có nghĩa là mạch máu trong cơ thể.

1. Mạch lạc trong văn bản:

? Vậy từ đó, em hiểu mạch lạc trong văn
bản có nghĩa như thế nào?
-> HS : Trôi chảy thành dòng, thành
mạch, làm cho các phần của văn bản
thống nhất lại
? Vậy mạch lạc trong văn bản là gì?

- Là sự tiếp nối các câu, các ý theo một trình tự
hợp lí trên một ý chủ đạo thống nhất.
=> Văn bản cần phải mạch lạc .

2. Các điều kiện để văn bản có tính mạch lạc
? Chủ đề của truyện là gì?

* Ví dụ: Tìm hiểu tính mạch lạc trong văn bản
Cuộc chia tay của những con búp bê ”

- Chủ đề : Cuộc chia tay của hai anh em Thành
? Chủ đề ấy có xuyên suốt các chi tiết,
Thuỷ khi cha mẹ li hôn => xuyên suốt.
sự việc để trôi chảy thành dòng, thành

mạch qua các phần, các đoạn của truyện
không?
? Các từ ngữ trong truyện có góp phần
tạo ra cái dòng mạch xuyên suốt ấy
không?
? Các cảnh trong những thời gian,
không gian khác nhau có góp phần làm
cho dòng mạch ấy trôi chảy liên tục và

+ Từ ngữ: Chia tay, chia đồ chơi, chia rẽ, xa
cách, khóc ...


thống nhất trong một chủ đề không?
- GV chốt: Từ ngữ, sự việc đó là các
yếu tố làm cho chủ đề nổi bật. Nói cách
khác là chủ đề đã xuyên suốt, thấm sâu
vào các yếu tố đó

+ Các sự việc : Trong hiện tại - qúa khứ ; ở nhà
ở trường .
=> Thống nhất

? Vậy một văn bản có tính mạch lạc là
văn bản như thế nào? Cần có điều kiện
nào?

GV: Cho HS khái quát nội dung chính
của bài.
? Mạch lạc trong văn bản là gì? Nêu các

điều kiện để một văn bản có tính mạch
lạc ?
-HS: đọc ghi nhớ.

=> Văn bản có tính mạch lạc là :

+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đề
nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung
xuyên suốt.
+ Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản
được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí
làm cho chủ đề liền mạch .

* Hoạt động 2: HD luyện tập.
* HS: Đọc kĩ văn bản “Mẹ tôi” .
? Xác định chủ đề của văn bản?
? Các từ ngữ, sự việc trong văn bản có
phục vụ cho chủ đề ấy không?
? Văn bản này đã có tính mạch lạc
chưa?
* HS: đọc văn bản “Lão nông và các
con” .

* Ghi nhớ : sgk ( 32 )
II. LUYỆN TẬP:

* Bài 1a : Tính mạch lạc trong văn bản “Mẹ tô


? Em hãy xác định chủ đề của văn bản?

- Chủ đề: ca ngợi hình ảnh người mẹ

? Chủ đề này có xuyên suốt bài thơ
không? Hãy chỉ ra sự xuyên suốt đó?

- Các từ ngữ: mẹ, con, ……vì con

-> Các từ ngữ, sự việc đều phục vụ cho chủ đề
=> Văn bản có tính mạch lạc

* Bài 1b: Văn bản: “Lão nông và các con”
? Văn bản này có tính mạch lạc chưa?

- Chủ đề: Lao động là vàng
-> Chủ đề này xuyên suốt bài thơ làm cho các
phần liền mạch với nhau.
+ 2 câu đầu: giá trị của lao động -> MB.
+ 14 câu tiếp theo: hành trình lao động -> TB.

+ 4 câu còn lại: kho vàng đây là sức lao động c
con người -> KB.
=> Văn bản có tính mạch lạc.
4. Củng cố:
GV: Tổng kết lại bài học và nhận xét tiết học.
HS: Chú ý nghe và tiếp thu.
5.Dặn dò:
Về nhà học bài và soạn bài “ca dao, dân ca về tình cảm gia đình”