Giáo án Ngữ văn 7 bài 19: Đặc điểm của văn bản nghị luận

:

ĐẶC ĐIỂM CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Nhận biết các yếu tố cơ bản của bài văn nghị luận và mối quan hệ của chúng
với nhau.
- Biết vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc – hiểu văn bản.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
1. Kiến thức:
- Đặc điểm của văn bản nghị luận với các yếu tố luận điểm, luận cứ và lập luận
gắn bó mật thiết với nhau.
2. Kĩ năng:
a. Kỹ năng chuyên môn:
- Biết xác định luận điểm, luận cứ và lập luận trong một văn bản nghị luận.
- Bước đầu biết xác định luận điểm, xây dựng hệ thống luận điểm, luận cứ và lập
luận cho một đề văn cụ thể.
a. Kỹ năng chuyên môn:
b. Kỹ năng sống:
- Suy nghĩ phê phán, sáng tạo: phân tích bình luận và đưa ra ý kiến cá nhân về
đặc điểm bố cục, phương
pháp làm bài văn nghị luận
- Ra quyết định lựa chọn : lựa chọ cách lập luận, lấy dẫn chứng..khi tạo lập và
giao tiếp hiệu quả bằng văn
nghị luận
3. Thái độ:
- Vận dụng văn biểu cảm để tập viết bài văn

TaiLieu.VN

Page 1

III. CÁC PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNG:
- Phân tích tình huống giao tiếp để hiểu vai trò và cách tạo lập văn nghị luận đạt
hiệu quả giao tiếp.
- Thảo luận trao đổi, xác định đặc điểm, cách làm bài văn nghị luận.
- Thự hành viết tích cực tạo lập bài văn nghị luận xét về cách viết bài văn nghị
luận đảm bảo tính chuẩn
xác, hấp dẫn.
IV. PHƯƠNG PHÁP:
- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
V. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định :
2. Kiểm tra bài cũ
Câu 1 ; ? Trong cuộc sống chúng ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng nào
?
Câu 2 ? Văn nghị luận là gì ? Hãy lấy vd minh hoạ
Đáp án và biểu điểm.

Câu

Đáp án

Câu 1

Các ý kiến nêu trong cuộc họp , các bài xã luận , bình luận các bài phát
biểu trên báo chí....

Câu 2

TaiLieu.VN

Điểm

5đ

VNLuận là văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc , người nghe
một tư tưởng, quan điểm nào đó.

3đ

Vì sao em thích đọc sách ?Vì sao em thích xem phim?Làm thế nào để
học giỏi môn ngữ văn ?

2đ

Page 2


3. Bài mới : GV giới thiệu bài
- Ở tiết trước chúng ta đã đi tìm hiểu được khái niệm văn nghị luận. Vậy
văn nghị luận có những đặc điểm gì thì tiết học này sẽ giải đáp vấn đề đó .

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI DẠY

*HOẠT ĐỘNG 1: Luận điểm, I. TÌM HIỂU CHUNG:
luận cứ và lập luận
1. Luận điểm, luận cứ và lập luận :

- HS : Đọc vb “Chống nạn thất
a. Luận điểm:
học “ ( bài 18 )
? Luận điểm chính của bài viết là - Là ý kiến thể hiện tư tưởng , quan
điểm của bài văn được nêu ra dưới
gì ?
hình thức câu khẳng định ( hay phủ
? Luận điểm đó được nêu ra dưới định )
dạng nào và cụ thể hoá thành
b. Luận cứ :
những câu văn ntn?
- GV : Hướng dẫn.
- HS : Thảo luận nhóm 2p.

- Là lí lẽ, dẫn chứng đưa ra làm cơ sở
cho luận điểm
3. Lập luận :

? Muốn có sức thuyết phục thì
- Là cách lựa chọn, sắp xếp, trình bày
luận điểm phải đạt yêu cầu gì ?
luận cứ sao cho chúng làm cơ sở vững
- HS : Phải đúng đắn, chân thật, chắc cho luận điểm
đáp ứng nhu cầu thực tế
* Ghi nhớ : sgk
? Vậy luận điểm là gì ?
? Em hãy tìm ra những luận cứ
trong vb chống nạn thất học và cho
biết những luận cứ ấy đóng vai trò
gì ? Muốn có sức thuyết phục thì

luận cứ phải đạt yêu cầu gì ?
( HSTLN)
- HS : + Những luận cứ đóng vai

TaiLieu.VN

Page 3


trò làm sáng tỏ thêm cho luận
điểm, làm cơ sở cho luận điểm
+ Muốn có sức thuyết phục
luận cứ phải chân thật , đúng đắn,
tiêu biểu, được minh hoạ bằng các
dẫn chứng xứng đáng
? Luận điểm và luận cứ thường
được diễn đạt dưới hình thức nào
và có tính chất gì ?
? Vai trò của những cách diễn đạt
ấy trong vb nghị luận ấy ntn?
- HS : Lập luận có vai trò cụ thể
hoá luận điểm, luận cứ thành các
câu văn, đoạn văn có tính chất liên
kết về hình thức, nội dung
? Em hãy chỉ ra trình tự lập luận
của vb “ Chống nạn thất học”
- Trước hết tác giả nêu lí do vì sao
phải chống nạn thất học, chống
nạn thất học để làm gì ?
- HS : Lập luận như vậy là chặt

chẽ
? Vậy lập luận là gì ? Gọi hs đọc
ghi nhớ.
II. LUYỆN TẬP:
*HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn - Luận điểm :
luyện tập
- Cần tạo ra thói quen tốt trong đời
? Em hãy nêu yêu cầu của phần sống xã hội
luyện tập
- Luận cứ :
+ Có thói quen tốt và thói quen xấu
+ Có người biết phân biệt tốt xấu, như

TaiLieu.VN

Page 4


vì đã thành thói quen rất khó bỏ, khó
sửa
+ Tạo được thói quan tốt là rất khó,
nhưng nhiễm thói quen xấu thì dễ
- Lập luận :
+ Luôn dậy sớm …là thói quen tốt
+ Hút thuốc lá…..là thói quen xấu
+ Một thói quen xấu ta thường gặp
hàng ngày ….
+ Có nên xem lại mình ngay từ mỗi
người.
VI. CỦNG CỐ, DẶN DÒ,HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :

- Thế nào là luận điểm , luận cứ, lập luận ?
- Làm bài đọc thêm, tìm luận điểm, luận cứ, lập luận.
- Soạn bài tiếp theo” Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận”
VII. RÚT KINH NGHIỆM
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………….
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………

TaiLieu.VN

Page 5