Đề và đáp án chính thức thi vào 10 TP Hà Nội ngày 24/6/09

ĐỀ THI VÀO 10 THPT - MÔN NGỮ VĂN
Th nh phà ố H N à ọi ( Ng y thi 24 6 2009)à – –
Phần 1: 4 điểm
Cho đoạn văn sau:
(...) "Gian khổ nhất là lần ghi và báo về lúc một giờ sáng. Rét, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết đấy.
Nửa đêm đang nằm trong chăn, nghe chuông đồng hồ chỉ muốn đưa tay tắt đi. Chui ra khỏi chăn,
ngọn đèn bão vặn to đến cỡ não vẫn thấy là không đủ sáng. Xách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng im
ở bên ngoài như chỉ chực đợi mình ra là ào ào xô tới. Cái lặng im lúc đó mới thật dễ sợ: nó như bị
gió chặt ra từng khúc, mà gió thì giống những nhát chổi lớn muốn quét đi tất cả, ném vứt lung
tung" (...)
(Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long - Sách Ngữ văn 9, tập 1)
1. Đoạn văn trên là lời của nhân vật nào, được nói ra trong hoàn cảnh nào? Những lời tâm sự đó
giúp em hiểu gì về hoàn cảnh sống và làm việc của nhân vật? Ngoài khó khăn được nói đến trong
đoạn trích trên, hoàn cảnh sống và làm việc của nhân vật còn có điều gì đặc biệt?
2. Bằng hiểu biết của em về tác phẩm, hãy cho biết: trong hoàn cảnh ấy, điều gì đã giúp nhân vật
trên sống yêu đời và hoàn thành tốt nhiệm vụ?
3. Chỉ ra một câu có sự dụng phép nhân hóa trong đoạn văn trên.
Phần 2 (6 điểm):
Hình ảnh mùa xuân được khắc họa thật đẹp trong đoạn thơ sau:
"Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng."
1. Đoạn thơ trên nằm trong tác phẩm nào, của ai? Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy?
2. Dựa vào đoạn thơ trên, em hãy viết một đoạn văn khoảng 10-12 câu thơ theo cách lập luận
tổng hợp - phân tích - tổng hợp, trong đó có sử dụng phép nối và một câu chứa thành phần tình
thái với chủ đề: vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp ấy. (Gạch
dưới thành phần tình thái và những từ ngữ dùng làm phép nối).
3. Cũng trong bài thơ trên có câu:

Mùa xuân người cầm súng
Lộc dắt đầy trên lưng
Trong câu thơ trên, từ lộc được hiểu như thế nào? Theo em, vì sao hình ảnh người cầm súng lại
được tác giả miêu tả: Lộc giắt đầy trên lưng?
Đáp án
Phần I.
Câu 1: 2 điểm. Thí sinh nêu đúng.
- Tên nhânvật anh thanh niên.
- Hoàn cảnh : Khi ông hoạ sỹ và cô kỹ sư tới thăm nhà anh thanh niên trên đỉnh Yên
Sơn.
- Nhận xét được nhân vật anh thanh niên sống và làm việc trong điều kiện thời tiết
khắc nghiệt.
- Nêu được điều kiện đặc biệt là nhân vật anh thanh niên sống một mình trên đỉnh
núi cao.
Câu 2: 1,5 điểm. Thí sinh nêu được:
- Lòng yêu nghề .( 0,5 điểm)
- Ý thức được công việc có ích cho cuộc sống. ( 0,5 điểm)
- Tìm thấy niềm vui khác trong cuộc sống: đọc sách , trồng hoa… ( 0,5 điểm).
Câu 3: ( 0,5 điểm) Chỉ ra được một câu có sử dụng phép nhân hoá. Hoặc chỉ ra được hình
ảnh nhân hoá…..
Phần II ( 6 điểm)
Câu 1: ( 1 điểm) : Thí sinh nêu được :
- Tên tác phẩm : Mùa xuân nho nhỏ. 0,25 điểm
- Tên tác giả Thanh Hải ( 0,25 điểm).
- Hoàn cảnh: - Năm 1980 ( 0,25 điểm)
- Không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời ( 0,25).
Câu 2: ( 4 điểm )
• Đoạn văn Tổng – phân - hợp:
- Câu mở đoạn đạt yêu cầu: ( 0,5 điểm )
- Phần thân đoạn khoảng 8-10 câu với đầy đủ dẫn chứng và lí lẽ để làm rõ:

+ Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên …( 1 điểm )
+ Cảm xúc của nhà thơ trước vẻ đẹp ấy ( 1 điểm )
- Phần kết đoạn: Đạt yêu cầu của đoạn văn theo kiểu tổng hợp – phân tích - tổng hợp
( 0,5 điểm )
- Có sử dụng phép nối để liên kết và gạch chân ( 0,5 điểm )
- Có một câu có thành phần tình thái, gạch chân ( 0,5 điểm )
Chú ý:
- Phân fthân đoạn chưa thật đủ ý, nghị luận chưa rõ ràng , chưa làm rõ ý khái quát
( 1,5 điểm ) .
- Chỉ nêu được ½ ý. bố cục chưa chặt chẽ, mắc một số lỗi chính tả ( 1 điểm) .
- Chưa thể hiện được phần lớn số ý hoặc sai lạc về nội dung, diễn đạt kém …0,5
điểm
- Nếu đoạn văn quá dài ( từ 15 câu …), hoặc quá ngắn ( Dưới 7 câu) thì trừ 0,5
điểm.
Câu 3: ( 1 điểm) Thí sinh nêu được:
- Từ Lộc
+ nghĩa gốc: 0,25 điểm.
+ Nghĩa chuyển: 0,25 điểm.
- Những người lính khi ra trận thường mang theo vành lá nguỵ trang: 0 ,5 điểm
Lưu ý: - Thí sinh có cách diễn đạt khác mà đảm bảo các ý thì vẫn cho điểm.
- Điểm toàn bài là tổng điểm thành phần, không làm tròn số.