Tiểu luận một số vấn đề về công tác thanh tra trong lĩnh vực xây dựng ở địa phương

Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mục Lục

Trang
Phần I: Phần mở đầu. ………………………………………………………..2
Phần II: Nội dung tiểu luận…………………………………………………..3
1. Một số vấn đề về công tác thanh tra xây dựng…………………………….3
2. Thanh tra trật tự xây dựng…………………………………………………4
2.1/ Các căn cứ pháp lý chủ yếu áp dụng khi thanh tra trật tự xây dựng…….4
2.2/ Tổ chức , biên chế của thanh tra xây dựng địa phương: thực trạng, quy định
và một số ý kiến trong thực tiến……………………………………………...6
3. Thanh tra dự án đầu tư xây dựng cơng trình………………………………8
3.1/ Các căn cứ pháp lý chủ yếu áp dụng khi thanh tra dự án đầu tư xây dựng
cơng trình……………………………………………………………………..8
3.2/ Một số nội dung cần lưu ý khi thanh tra dự án đầu tư xây dựng cơng
trình……………………………………………………………………………9
3.3/ Thanh tra giai đoạn chuẩn bị đầu tư……………………………………..10
3.4/ Thanh tra giai đoạn thực hiện đầu tư.........................................................11
3.5/ Thanh tra giai đoạn kết thúc đầu tư, nghiệm thu đưa cơng trình vào khai
thác sử dụng…………………………………………………………………..13
Phần III: Kết Luận và Kiến Nghị……………………………………………..16
I. Kết Luận……………………………………………………………………16
II. Kiến Nghị………………………………………………………………….16
Tài liệu tham khảo…………………………………………………………….18

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Phần I. Phần mở đầu
Để thực hiện mục tiêu sớm đưa nước ta thoát khỏi khủng hoảng về mọi
mặt của thời kỳ quá độ do cơ chế “quan liêu bao cấp”. Đảng và Chính phủ đã
chủ trương đổi mới toàn diện, đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước.
Sau hơn 30 năm đổi mới, với mơi trường chính trị ổn định, trật tự an toàn
xã hội giữ vững, nền kinh tế nước ta đã từng bước phát triển vững chắc, nhịp độ
tăng trưởng GDP hàng năm đạt trên 6%. Đó là kết quả của quá trình cơ cấu lại
nền kinh tế quốc doanh, thúc đẩy các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ phát
triển; tạo môi trường đầu tư thuận lợi, thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Đầu tư xây
dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật như điện, đường, trường, trạm… được chú trọng cả
quy mơ lẫn chất lượng góp phần đẩy mạnh quá trình hội nhập khu vực và quốc
tế.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được trên mọi lĩnh vực thì vấn đề thất
thốt, lãng phí trong đầu tư xây dựng đã và đang gây ra những hậu quả hết sức
nghiêm trọng, làm mất lòng tin của nhân dân trong nước và các nhà đầu tư nước
ngoài.
Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan chức năng đã ban hành nhiều
văn bản quy định cùng nhiều biện pháp phòng ngừa, phát hiện ngăn chặn và xử
lý các tiêu cực trong đầu tư xây dựng. nhiều vụ án tham nhũng, trộm cắp “rút
ruột cơng trình” đã được phát hiện bắt giữ để đưa ra xét xử nghiêm minh. Nhưng
tình trạng cơng trình kém chất lượng, tiền bạc của nhà nước vẫn bị thất thoát ở
mọi khâu, mọi giai đoạn trong quá trình đầu tư xây dựng. Tình trạng xây dựng
tràn lan vi phạm quy hoạch, xây dựng khơng có giấy phép, xây dựng trái phép,
xây dựng sai giấy phép thường xuyên xảy ra ở tất cả các địa phương trên toàn
quốc.
Qua thực tế tham gia các đoàn khảo sát, kiểm tra, thanh tra trong lĩnh vực
xây dựng tại địa phương mình cơng tác, kết hợp lý luận nghiệp vụ thanh tra cơ

bản được học tập. Em xin phép được trình bày những vấn đề đã rút ra qua tiểu
luận: “Một số vấn đề về công tác thanh tra trong lĩnh vực xây dựng ở địa
phương”. Tuy nhiên, do khả năng và thời gian có hạn nên bài tiểu luận này em
chỉ xin phép đề cập đến hai vấn đề lớn của thanh tra xây dựng hiện nay là thanh
tra trật tự xây dựng và thanh, kiểm tra việc quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng
trình.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Phần II. Nội dung tiểu luận
1. Một số vấn đề chung về công tác thanh tra xây dựng.
Đầu tư xây dựng là lĩnh vực rộng, là kết tinh của nhiều ngành khoa học
như kỹ thuật, văn hố, xã hội, kinh tế, chính trị; để việc quản lý được chặt chẽ,
nhà nước đã có những chính sách pháp luật phù hợp với từng thời kỳ đầu tư phát
triển, nhằm hạn chế ngăn chặn và xử lý kịp thời các phát sinh trong quá trình
quản lý đầu tư và xây dựng.
Công tác thanh tra chuyên ngành xây dựng đã góp phần quan trọng trong
cơng tác quản lý đầu tư xây dựng tại các cấp, các ngành, các địa phương, kịp
thời phát hiện ngăn chặn các hành vi vi phạm từ khâu quy hoạch đến đầu tư xây
dựng, hạn chế thất thốt, lãng phí tiền bạc của nhà nước và nhân dân; phát huy
được hiệu quả kinh tế của việc đầu tư xây dựng; ổn định đời sống nhân dân.
“Thanh tra xây dựng được tổ chức thành hệ thống ở trung ương là thanh tra
Bộ xây dựng và ở địa phương là thanh tra Sở xây dựng; thực hiện chức năng
thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành trong phạm vi quản lý nhà nước
về các hoạt động như: xây dựng, vật liệu xây dựng, nhà ở và công sở, kiến trúc,
quy hoạch xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, hạ tầng
kỹ thuật đô thị theo quy định của pháp luật”( Điều 1 - NĐ 46/2005/NĐ-CP ngày

06/4/2005).
Bộ xây dựng và Thanh tra Chính phủ hướng dẫn việc thanh tra dự án đầu
tư xây dựng cơng trình, thanh tra xây dựng cơng trình theo quy hoạch xây dựng
xử phạt vi phạm hành chính, báo cáo và kết luận thanh tra chuyên ngành xây
dựng (Thông tư liên tịch số 18/2005/TTLT BXD – TTCP ngày 04/11/2005).
Việc nhà nước ban hành các văn bản pháp luật nhằm củng cố hoàn thiện tổ
chức và hoạt động của bộ máy thanh tra xây dựng đã khẳng định quyết tâm cao
của Chính phủ trong cơng tác quản lý nhà nước về lĩnh vực xây dựng.
Trong tiểu luận chỉ đề cập tới hai nội dung cơ bản là thanh tra trật tự xây
dựng và thanh tra dự án đầu tư xây dựng cơng trình.
Thanh tra trật tự xây dựng thuộc nội dung thanh tra xây dựng cơng trình
theo quy hoạch xây dựng. Đây là công việc cực kỳ khó khăn do một số ngun
nhân như sau: Cơng tác quy hoạch chưa được quan tâm đúng mức, việc triển
khai quy hoạch trong thực tế còn nhiều vướng mắc; nhận thức của người dân về
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

tuân thủ theo quy hoạch cịn hạn chế. Cơng tác quy hoạch và quản lý quy hoạch
bị buông lỏng trong thời gian quá dài; khi thực hiện quy hoạch làm xáo trộn, ảnh
hưởng rất lớn cuộc sống của dân cư trong khu vực nên thiếu sự đồng tình ủng
hộ. Mục đích của thanh tra trật tự xây dựng là thanh tra việc chấp hành pháp luật
về xây dựng cơng trình theo quy hoạch đã được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền phê duyệt của các cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan; nhằm từng
bước thực hiện quản lý quy hoạch thống nhất, phát hiện ngăn chặn xử lý kịp thời
những hành vi vi phạm quy hoạch xây dựng, hạn chế đến mức thấp nhất sự lãng
phí tiền bạc của nhà nước khi đền bù giải toả. Nhân dân xây dựng công trình
đúng quy hoạch, ổn định đời sống, phát triển kinh tế –xã hội.

Thanh tra dự án đầu tư xây dựng là cơng việc rất phức tạp, nó mang tính
tổng hợp về kinh tế, kỹ thuật. Sản phẩm xây dựng cơ bản có tính đặc thù riêng
của nó: giá trị lớn, thời gian thực hiện kéo dài, qua nhiều thủ tục; có nhiều
ngành, nhiều cấp tác động vào sản phẩm xây dựng cơ bản… mục đích của thanh
tra cơng trình xây dựng là thanh tra việc chấp hành pháp luật về quản lý đầu tư
xây dựng của cơ quan, tổ chức và các cá nhân có liên quan, góp phần thực hiện
công tác quản lý đầu tư xây dựng thống nhất, đạt hiệu quả kinh tế, thực hành tiết
kiệm, chống tham ô, lãng phí, hạn chế tiêu cực trong đầu tư xây dựng.
2. Thanh tra trật tự xây dựng.
2.1. Các căn cứ pháp lý chủ yếu áp dụng khi thanh tra trật tự xây dựng.
Thanh tra trật tự xây dựng thuộc nội dung thanh tra xây dựng cơ bản theo
quy hoạch xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt gồm có:
a. Thanh tra, kiểm tra xây dựng cơng trình theo quy hoạch xây dựng đã
được cấp thẩm quyền phê duyệt.
b. Thanh tra, kiểm tra việc xây dựng cơng trình theo giấy phép xây dựng
được cấp có thẩm quyền cấp và điều kiện của pháp luật về việc cấp giấy phép
xây dựng đối với cơng trình đó.
c. Thanh tra, kiểm tra xây dựng cơng trình tn theo các quy định về kiến
trúc quy hoạch và các quy định khác của pháp luật về xây dựng. (Mục a,b,c
khoản2/III Thông tư liên tịch số 18/2005/TTLT BXD–TTCP ngày 04/11/2005).
Để hoạt động thanh tra đạt hiệu quả tốt, quá trình thanh tra cần nắm vững
các văn bản có liên quan:
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Luật xây dựng, được quốc hội thơng qua ngày 26/11/2003 có hiệu lực thi
hành từ ngày 01/7/2004. Theo quy định của điều 114, điều 115 quy định về

nhiệm vụ, quyền hạn của thanh tra xây dựng trong đó đặc biệt là trách nhiệm xử
phạt các hành vi vi phạm trong lĩnh vực xây dựng.
- Luật thanh tra, được quốc hội thông qua ngày 15/11/2010 có hiệu lực vào
ngày 01/7/2011. Cơ quan thanh tra theo ngành, lĩnh vực gồm thanh tra bộ và
thanh tra sở; cấp huyện khơng có tổ chức thanh tra theo ngành.
- Nghị định số 126/2004/NĐ-CP ngày 26/5/2004 của Chính phủ quy định
về việc xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng, quản lý cơng
trình hạ tầng đơ thị và quản lý sử dụng nhà và thay thế Nghị định 48/CP ngày
05/5/1997 của Chính phủ đã ban hành trước đây. Nội dung cơ bản của Nghị định
này là tăng cường áp dụng các chế tài xử phạt. Theo đó cấp huyện, cấp xã chỉ xử
phạt các vi phạm về trật tự xây dựng như vi phạm về chỉ giới xây dựng, quy
hoạch xây dựng, xây dựng khơng có giấy phép. Thanh tra xây dựng chuyên
ngành và UBND tỉnh được quyền xử phạt các vi phạm về quản lý chất lượng
cơng trình, các tiêu chuẩn, quy chuẩn thiết kế, công tác giám sát thi công của
nhà thầu xây lắp, cơng tác đấu thầu, nghiệm thu cơng trình của chủ đầu tư.
- Nghị định số 46/2005/NĐ-CP ngày 06/4/2005 của Chính phủ về tổ chức
và hoạt động của thanh tra xây dựng. Theo quy định của nghị định này thì thanh
tra xây dựng được tổ chức thành hệ thống từ trung ương đến địa phương, bao
gồm thanh tra Bộ xây dựng và thanh tra Sở xây dựng. Các tổ chức thanh tra xây
dựng có con dấu riêng và tài khoản riêng (Điều 7, NĐ 46/2005/NĐ-CP).
- Thông tư liên tịch số 10/2005/TTLT/BXD – BNV ngày 22/6/2005 của Bộ
xây dựng và Bộ nội vụ hướng dẫn cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và biên
chế của thanh tra xây dựng ở địa phương đã được quy định ở Nghị định
46/2005/NĐ-CP ngày 06/4/2005 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của
thanh tra xây dựng.
- Thông tư liên tịch số 18/2005/TTLT – BXD – TTCP ngày 04/11/2005 của
Bộ xây dựng và Thanh tra Chính phủ hướng dẫn một số nội dụng về thanh tra
xây dựng.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.2. Tổ chức bộ máy, biên chế của thanh tra xây dựng ở địa phương.
a. Thực trạng tình hình tổ chức bộ máy, biên chế của lực lượng thanh
tra xây dựng hiện nay trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng.
a.1. Tình hình ở cấp tỉnh: Từ trước đến nay tổ chức bộ máy và biên chế
của lực lượng cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra về hoạt động đầu tư và xây
dựng chưa được quan tâm đúng mức. Biên chế hiện được phân bổ cho lực lượng
cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra về hoạt động đầu tư và xây dựng ở các
tỉnh, thành phố hiện nay nhìn chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao. Vì vậy
mà cơng tác thanh tra, kiểm tra cũng chỉ mới thực hiện được một số công việc
như giải quyết khiếu nại về nhà đất, phối hợp với thanh tra tỉnh để thanh tra,
kiểm tra các vụ việc về đầu tư xây dựng khi có chỉ đạo của cấp trên; chưa chủ
động triển khai được các đợt thanh tra, kiểm tra, xử phạt các vi phạm về hoạt
động đầu tư xây dựng.
a.2. Tình hình ở các huyện, thị xã: Các đội quy tắc đô thị được thành lập
giúp UBND các huyện, thị xã thực hiện một phần công việc của thanh tra xây
dựng như kiểm tra, xử lý các vi phạm về trật tự xây dựng. Tuy nhiên, các đội
quy tắc đô thị này lại là các đơn vị sự nghiệp hoặc kiêm nhiệm, không phải là
lực lượng thanh tra chuyên ngành xây dựng. Biên chế của lực lượng này tuỳ
theo điều kiện của từng huyện, thị xã mà địa phương bố trí từ 1 đến 2 cán bộ
hoặc nhiều hơn để cho phù hợp với điều kiện tình hình thực tế ở địa phương.
b. Theo quy định pháp luật :
Theo thông tư liên tịch số 10/2005/TTLT – BXD – BNV ngày 22/6/2005
hướng dẫn về nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và biên chế của thanh tra xây dựng
ở địa phương thì tổ chức thanh tra sở được tổ chức thống nhất dưới sự quản lý,
điều hành của chánh thanh tra sở. Chánh thanh tra sở chịu trách nhiệm trước

giám đốc sở chánh thanh tra sở do giám đốc sở bổ nhiệm, miễn nhiệm sau khi có
ý kiến thống nhất của chánh thanh tra tỉnh.
Bộ máy thanh tra sở có Chánh thanh tra sở, Phó chánh thanh tra sở, một số
thanh tra viên và công chức, nhân viên thuộc các ngạch khác giúp việc trực tiếp
cho chánh thanh tra sở. Tuỳ nhu cầu thực tế, giám đốc sở trình UBND tỉnh quyết
định thành lập các đội thanh tra độc lập hoặc đội thanh tra liên huyện thuộc tỉnh.
Chánh thanh tra bổ nhiệm, miễn nhiệm đội trưởng, đội phó đội thanh tra
liên huyện; ban hành quy chế hoạt động và trực tiếp quản lý, điều hành.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Đội thanh tra thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng theo quy hoạch
xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và các nhiệm vụ khác do
UBND, thị xã thuộc tỉnh giao.
Biên chế thanh tra sở do Chủ tịch UBND tỉnh quyết định phân bổ biên chế
hành chính cho thanh tra sở trong tổng biên chế của tỉnh.
c. Một số ý kiến đề xuất qua thực tiễn.
Với điều kiện của địa phương trong giai đoạn hiện nay để phù hợp tình
hình thực tế, chúng tơi thấy rằng, trước mắt xây dựng bộ máy thanh tra xây dựng
ở địa phương như sau:
c.1. Thanh tra sở xây dựng.
- Chỉ xây dựng bộ phận văn phịng thanh tra sở chủ yếu làm cơng tác thanh
tra hành chính, thanh tra chuyên ngành và thanh tra viên thực hiện nhiệm vụ giải
quyết khiếu nại, tố cáo.
- Lực lượng cán bộ có tiêu chuẩn theo quy định của Bộ trưởng Bộ xây
dựng, số lượng do UBND tỉnh quyết định phân bổ trong tổng biên chế của tỉnh.
- Thanh tra Sở xây dựng không làm nhiệm vụ thanh tra trật tự xây dựng .

Nhiệm vụ này để các huyện, thị xã tổ chức bộ máy quản lý địa bàn là các đội trật
tự xây dựng.
c.2. Quản lý trật tự xây dựng ở các huyện, thị xã.
c.2.1. Tổ chức bộ máy trật tự xây dựng.
- Các huyện, thị xã chủ động củng cố kiện toàn các đội trật tự xây dựng đơ
thị có tổ chức một cách chặt chẻ.
- Biên chế: tuỳ theo tình hình thực tế của các huyện, thị xã để biên chế từ 3
đến 5 cán bộ chuyên trách, quản lý trật tự xây dựng. Biên chế của đội trật tự xây
dựng do chủ tịch UBND tỉnh quyết định, phân bổ trong biên chế của tỉnh cho
các huyện, thị xã.
- Tiêu chuẩn cán bộ, công chức, đội trật tự đô thị các huyện, thị xã theo
như khoản 1 và 2 điều 3 Quyết định số 36/2005/QĐ - BXD ngày 24/10/2005
Quyết định của Bộ trưởng bộ xây dựng.
c.2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Việc bổ nhiệm, miễn nhiệm đội trưởng, đội phó do Chủ tịch UBND huyện,
thị xã quyết định sau khi thống nhất với Chánh thanh tra sở và Giám đốc sở xây
dựng. “Đội trật tự xây dựng thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng theo
quy hoạch xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và các nhiệm vụ
khác do UBND huyện, thị xã giao”.
+ UBND huyện, thị xã có trách nhiệm trang bị các phương tiện và điều
kiện làm việc cho đội trật tự xây dựng và xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm
quyền khi đội trật tự xây dựng trình báo.
+ UBND các phường, xã có trách nhiệm phối hợp với các đội trật tự xây

dựng trong việc kiểm tra trật tự xây dựng trên địa bàn, xử phạt vi phạm hành
chính theo thẩm quyền khi có u cầu của đội trật tự xây dựng.
+ Đội trật tự xây dựng không trực tiếp xử phạt vi phạm hành chính, chỉ lập
biên bản hành vi vi phạm hành chính trình UBND các cấp xử phạt theo thẩm
quyền mà pháp luật quy định.
2.2.3. Trang bị cơ sở vật chất kỹ thuật và kinh phí hoạt động.
+ Trang bị: các đội trật tự xây dựng ở các huyện, thị xã được trang bị như
thanh tra viên sở xây dựng theo quy định tại điều 21 của nghị định 46/2005/NĐCP ngày 06/4/2005 của Chính phủ và Quyết định số 36/2005/QĐ-BXD ngày
04/10/2005 của Bộ trưởng Bộ xây dựng bao gồm: phương tiện, trang bị kỹ thuật,
trang phục, phù hiệu, cấp hiệu, biển hiệu riêng của ngành xây dựng theo quy
định của pháp luật.
+ Kinh phí hoạt động của đội trật tự xây dựng do ngân sách huyện, thị xã
cấp và các nguồn kinh phí khác theo quy định của pháp luật.
3. Thanh tra dự án đầu tư xây dựng cơng trình.
3.1. Các văn bản pháp lý chủ yếu áp dụng khi thanh tra dự án đầu tư
xây dựng cơng trình.
Thanh tra dự án đầu tư xây dựng cơng trình tức là xem xét, kiểm tra, đánh
giá tình hình thực hiện và chấp hành các văn bản pháp luật trong quản lý đối với
các cơng trình xây dựng, từ khâu chuẩn bị đầu tư xây dựng đến khâu thanh
quyết tốn, bàn giao cơng trình đưa vào sử dụng.
Để hoạt động thanh tra đạt hiệu quả tốt, quá trình thanh tra cần nắm vững
các văn bản có liên quan. Theo từng thời kỳ đầu tư xây dựng cơng trình cũng
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

như cấp quyết định đầu tư và chủ đầu tư mà đoàn thanh tra tiến hành nghiên cứu
các hệ thống văn bản pháp luật trong thanh tra, kiểm tra các cơng trình xây

dựng. Trong giai đoạn hiện nay cần nắm các văn bản chủ yếu sau:
Nghị định số 16/2005/NĐ-CP ngày 07/02/2005 của Chính phủ về quản lý
dự án đầu tư xây dựng cơng trình. Nghị định số 209/2004/NĐ-CP ngày
16/12/2004 của Chính phủ về quản lý chất lượng cơng trình xây dựng.
Thơng tư số 03/2005/TT-BXD, hướng dẫn điều chỉnh dự tốn cơng trình
xây dựng cơ bản, ngày 04/3/2005.
Thông tư số 04/2005/TT-BXD, hướng dẫn lập và quản lý chi phí dự án đầu
tư xây dựng cơng trình ngày 01/4/2005.
Thơng tư số 05/2005/TT-BXD ngày 12/4/2005, hướng dẫn thi tuyển thiết
kế kiến trúc cơng trình xây dựng.
Quyết định số 10, 11/2005/QĐ-BXD ngày 15/4/2005 của bộ trưởng bộ
xây dựng, về việc ban hành định mức chi phí quản lý đầu tư; chi phí lập dự án
và thiết kế xây dựng cơng trình.
Thơng tư số 12/2005/TT-BXD ngày 15/7/2005, hướng dẫn một số nội
dung về quản lý chất lượng cơng trình xây dựng và điều kiện năng lực của tổ
chức, cá nhân trong hoạt động xây dựng. Thông tư số 16/2005/TT-BXD ngày
13/10/2005, hướng dẫn điều chỉnh dự tốn chi phí xây dựng cơng trình.
Ngồi các văn bản nêu trên, trong q trình tiến hành thanh tra đối với dự
án đầu tư xây dựng cơng trình, đồn thanh tra cần căn cứ vào từng cơng trình cụ
thể để tìm hiểu các văn bản khác có liên quan, làm cơ sở cho việc thanh tra,
kiểm tra, thu thập tài liệu về dự án đầu tư, cần thông qua tiếp xúc làm việc, khảo
sát nắm tình hình trước khi tiến hành thanh tra.
3.2. Một số nội dung cần lưu ý khi thanh tra dự án đầu tư xây dựng
cơng trình:
Sau khi thu thập các văn bản cần thiết (của trung ương và của tỉnh), cần tổ
chức cho các thành viên trong đoàn nghiên cứu kỹ các văn bản này; đồng thời tổ
chức tập huấn cho đồn thanh tra, qn triệt mục đích u cầu, nội dung của
cuộc thanh tra, cần tập trung thảo luận kỹ để xác định được trọng tâm, trọng
điểm cũng như phương pháp tiến hành cuộc thanh tra.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Chuẩn bị các điều kiện khác như kinh phí, phương tiện vật chất để tạo điều
kiện cho thanh tra được tiến hành thuận lợi.
Quá trình thanh tra trực tiếp cần đi sâu kiểm tra cả 3 giai đoạn đối với dự
án đầu tư xây dựng cơng trình.
3.3. Thanh tra giai đoạn chuẩn bị đầu tư.
3.3.1. Q trình chuẩn bị dự án.
Đồn thanh tra cần phải xem xét các nội dung liên quan tới việc chuẩn bị
đầu tư gồm các nội dung cơ bản:
- Tên dự án, mục tiêu của dự án, công suất thiết kế, địa điểm xây dựng;
- Công tác tuyển chọn tư vấn cho việc lập dự án đầu tư;
- Các tài liệu về chuẩn bị đầu tư; báo cáo điều tra, khảo sát địa chất; tài liệu
phân tích lựa chọn sơ bộ phương án xây dựng; ý kiến của các ban, ngành liên
quan về dự án;
- Quá trình phê duyệt dự án; quyết định phê duyệt đầu tư của cấp có thẩm
quyền;
- Tổng dự toán, dự toán các hạng mục được duyệt; nguồn vốn; kế hoạch và
thực hiện cấp phát vốn đầu tư;
3.3.2. Các vi phạm của giai đoạn chuẩn bị dự án.
- Lập dự án đầu tư xây dựng công trình khơng phù hợp với quy hoạch hoặc
khơng có trong quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội của đơn vị, địa phương đã
được cấp thẩm quyền phê duyệt.
- Thiết kế xây dựng cơng trình (thiết kế cơ sở, thiết kế kinh tế, thiết kế bản
vẽ thi công) và tổng dự tốn thường thiếu chính xác hoặc đưa lên quá mức cần
thiết gây lãng phí về vật tư tiền vốn.

- Phân chia dự án lớn thành các hạng mục có giá trị dự án nhỏ hơn mức
quy định phải đấu thầu để chỉ định thầu cho những đơn vị có mối quan hệ thân
thiện.
- Cơng tác thẩm định dự án: cần lưu ý tất cả các dự án đầu tư xây dựng
cơng trình thuộc mọi nguồn vốn và thành phần kinh tế đều phải bắt buộc thẩm
định từ khâu cấp chứng chỉ quy hoạch xây dựng; thi chọn tuyển kiến trúc công

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

nghệ, sử dụng đất đai tài nguyên, bảo vệ môi trường sinh thái và các khía cạnh
xã hội khác của dự án.
Đối với các cơng trình xây dựng khi xảy ra sự cố có thể gây thảm hoạ phải
được kiểm tra và chứng nhận sự phù hợp về chất lượng nhằm đảm bảo an tồn.
Tuỳ theo tính chất, quy mơ và u cầu của cơng trình xây dựng, chủ đầu tư được
th tư vấn có đủ điều kiện năng lực phù hợp với loại, cấp cơng trình để thực
hiện thẩm tra thiết kế và phải chịu trách nhiệm về kết quả thẩm tra.
3.4. Thanh tra giai đoạn thực hiện đầu tư.
3.4.1. Thanh tra công tác chuẩn bị mặt bằng xây dựng cần kiểm tra.
- Tài liệu xin giao đất; chứng chỉ quy hoạch; quyết định giao đất, giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất;
- Việc cấp và thực hiện giấy phép xây dựng cơng trình;
- Thủ tục về mặt bằng: thu hồi đất; công tác kiểm kê, áp giá, công khai
danh sách, giá trị tài sản trên đất, phê duyệt chi phí, thực hiện đền bù thiệt hại,
giải phóng mặt bằng xây dựng;
- Điều kiện để khởi cơng xây dựng cơng trình theo điều 72 – Luật xây
dựng là tất cả các cơng trình xây dựng chỉ được khởi công khi đáp ứng 7 điều

kiện, trong đó đầu tiên là phải “có mặt bằng xây dựng để bàn giao toàn bộ hoặc
từng phần”.
3.4.2. Tổ chức và hoạt động của cơ quan quản lý dự án, tiến độ thực
hiện dự án.
- Kiểm tra việc chọn lựa hình thức quản lý dự án của chủ đầu tư: phải xem
xét đánh giá về điều kiện của chủ đầu tư đối với việc lựa chọn hình thức quản lý
dự án, điều kiện năng lực của ban quản lý do chủ đầu tư thành lập hoặc điều
kiện nguyên liệu của tổ chức tư vấn quản lý dự án do chủ đầu tư thuê.
- Việc chọn tư vấn khảo sát, thiết kế; giám sát kỹ thuật thi công.
- Tài liệu về khảo sát nền móng cơng trình, tài liệu về thiết kế xây dựng và
các tài liệu về thẩm tra, thẩm định thiết kế kỹ thuật và tổng dự tốn cơng trình.
- Kết quả thực hiện cơng tác lựa chọn nhà thầu: các nhà thầu tư vấn, thi
công xây lắp, cung cấp vật tư mua sắm thiết bị. Các văn bản mới, mở thầu và
phê duyệt kết quả đấu thầu của cấp có thẩm quyền.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Hợp đồng và giá trị thực hiện hợp đồng của dự án, thời hiệu, thời hạn hợp
đồng.
3.4.3. Công tác quản lý kỹ thuật, chất lượng cơng trình.
- Kiểm tra hệ thống tổ chức giám sát kỹ thuật, chất lượng của chủ đầu tư,
của nhà thầu. Kiểm tra việc thực hiện công tác giám sát kỹ thuật, kiểm nghiệm,
kiểm định, giám định chất lượng vật tư, vật liệu đưa vào cơng trình, kiểm tra
nguồn gốc, xuất xứ của máy móc thiết bị lắp đặt vào cơng trình.
3.4.4. Cơng tác nghiệm thu và thanh quyết tốn.
- Cơng tác nghiệm thu:
+ Tài liệu nghiệm thu kỹ thuật, khối lượng của từng hạng mục, từng giai

đoạn và tồn bộ cơng trình (nếu cơng trình đã hồn thành) đối chiếu với thiết kế,
dự tốn.
+ Hồ sơ hồn cơng, nhật ký cơng trình.
- Cơng tác thanh tốn:
+ Kiểm tra, đối chiếu khối lượng thiết kế, khối lượng thực hiện và thanh
toán của từng hạng mục, từng giai đoạn, đến thời điểm thanh tra.
+ Công tác quản lý định mức, đơn giá trong tồn bộ q trình thực hiện dự
án.
+ Các khối lượng phát sinh trong thực hiện dự án (do thay đổi thiết kế, sự
cố cơng trình…), các văn bản phê duyệt bổ sung.
3.4.5. Một số sai phạm thường gặp ở giai đoạn thực hiện đầu tư.
- Đền bù giải phóng mặt bằng khơng thoả đáng gây thiệt thịi quyền lợi cho
người dân nằm trong vùng ảnh hưởng của dự án. Kê khai khống hoặc mạo danh
đối tượng thụ hưởng đền bù; phê duyệt chi phí thực hiện đền bù thiếu chính xác,
khơng đúng quy định, gây bất bình trong quần chúng nhân dân và thất thoát tiền
của nhà nước.
- Phát thư mời thầu hoặc mở, xét thầu trước khi kế hoạch, phương pháp
đánh giá thầu được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; trúng thầu trước khi mở
chấm thầu.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Các nhà thầu thường thông đồng với nhau để xây dựng giá trúng thầu
thấp nhằm để một nhà thầu nào đó trúng sau đó phân chia các hạng mục cho
nhau cùng làm, hoặc cơng trình sau cho nhà thầu khác.
- Ký kết hợp đồng kinh tế chưa chặt chẽ, việc áp dụng các chính sách mới

chưa cụ thể.
- Q trình thi cơng xây lắp cơng trình: cần tiến hành kiểm tra tại hiện
trường để đối chiếu vật tư, thiết bị đưa vào xây lắp tại cơng trình với hồ sơ thiết
kế kỹ thuật đã được phê duyệt, các vi phạm thường gặp là:
+ Thi cơng thiếu khối lượng vẫn nghiệm thu thanh tốn đủ.
+ Không thống nhất chủng loại vật tư giữa bản vẽ với thực tế; thay đổi quy
cách vật tư trong thi cơng khơng đúng quy định (thường nhỏ, thiếu, ít hơn thiết
kế).
+ Quy trình kỹ thuật thi cơng thường hay sai phạm, đặc biệt là khâu bảo
dưỡng khối xây khối bê tông sau khi xây và đổ xong đến cường độ giảm sút;
chất lượng cơng trình kém chất lượng.
+ Áp giá vật tư cao hơn thông báo giá của cơ quan chức năng hàng tháng.
Đây là những sai phạm dễ xảy ra, trực tiếp gây thất thoát tiền bạc nhà nước.
+ Hồ sơ nghiệm thu không đầy đủ; văn bản nghiệm thu các hạng mục cơng
trình chỉ mang tính hình thức nhằm đối phó về thủ tục; nhật ký thi cơng cơng
trình ghi chép chưa đúng quy định về nội dung cũng như hình thức, thiếu đóng
dấu giáp lai các trang liền kề.
- Chế độ báo cáo định kỳ 6 tháng, 1 năm về tình hình chất lượng cơng trình
thực hiện chưa tốt.
3.5. Thanh tra giai đoạn kết thúc đầu tư; nghiệm thu cơng trình đưa vào
khai thác sử dụng.
- Thực hiện cơng tác nghiệm thu bàn giao cơng trình xây dựng:
Đoàn sẽ kiểm tra việc chấp hành các quy định trước khi tổ chức nghiệm
thu như các quy định về quản lý chất lượng cơng trình, tiêu chuẩn, u cầu thiết
kế.
+ Hồ sơ nghiệm thu từng công việc, từng bộ phận, từng giai đoạn, từng
hạng mục cơng trình, nghiệm thu đưa cơng trình vào sử dụng. Bộ phận bị che
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

khuất (như cơng tác đào đất móng, cốt thép) phải có biên bản nghiệm thu khối
lượng và bản vẽ hồn cơng trước khi tiến hành các cơng việc tiếp theo.
+ Cơng trình nghiệm thu đã hồn thành và có hồ sơ đầy đủ.
- Việc bàn giao cơng trình:
+ Chủ đầu tư có trách nhiệm tổ chức lập hội đồng nghiệm thu, tiếp nhận
cơng trình xây dựng. Người tham gia nghiệm thu, bàn giao công trình phải chịu
trách nhiệm cá nhân về sản phẩm do mình xác nhận trong q trình thi cơng và
bàn giao cơng trình xây dựng.
+ Nhà thầu thi cơng xây dựng cơng trình có trách nhiệm hồn thiện thi
cơng xây dựng, thu dọn hiện trường, lập bản vẽ hồn cơng và chuẩn bị các tài
liệu để phục vụ việc nghiệm thu và bàn giao cơng trình.
Trong nội dung này cần xem xét kỹ hoạt động hồn cơng để đối chiếu với
các hồ sơ ở các giai đoạn trước về tổng dự tốn, thiết kế được phê duyệt.
Nếu có sự thay đổi thì cần phải kiểm tra hồ sơ của phần hạng mục cơng
trình thay đổi, các văn bản có liên quan đến thiết kế và khối lượng thay đổi.
- Bảo hành cơng trình: ngồi việc cung cấp các tài liệu về thiết kế, số liệu
khảo sát, thiết kế kể cả sản phẩm sao chụp, đo, vẽ, thí nghiệm phục vụ thiết kế;
tài liệu liên quan đến xây lắp nghiệm thu, giám định cơng trình, chủ nhiệm đồ án
thiết kế, chủ thầu xây lắp, người cung cấp vật tư thiết bị xây dựng và nhà thầu
giám sát thi công xây dựng công trình phải chịu hồn tồn trách nhiệm trước
pháp luật về chất lượng sản phẩm hoặc kết quả do mình thực hiện kể cả sau thời
gian bảo hành, tuỳ theo mức độ vi phạm còn bị xử lý theo quy định của pháp
luật.
Thời hạn bảo hành cơng trình cũng như quyền và nghĩa vụ của các bên
trong bảo hành thực hiện theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cụ
thể như sau:
Sản phẩm khảo sát, thiết kế, xây lắp cơng trình do Bộ xây dựng quy định

tại quyết định số 535/BXD – GĐ ngày 14/12/1994 của Bộ xây dựng, thơng tư số
105/TC-ĐT ngày 08/12/1994 của Bộ tài chính theo Nghị định số 177/1994/CP.
Hiện nay thực hiện theo điều 29, 30 Nghị định số 209/2004/NĐ-CP ngày
16/12/2004 của Chính phủ về quản lý chất lượng cơng trình xây dựng.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Phần III: Kết luận và Kiến nghị
1. Kết luận:
Thanh tra là một chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước, là tất yếu
khách quan quan trọng, là một cơng cụ trong q trình quản lý. Mục đích của
hoạt động thanh tra là “nhằm phòng ngừa, phát hiện các hành vi vi phạm pháp
luật; phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến
nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền các biện pháp khắc phục; phát huy
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

nhân tố tích cực; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước bảo vệ
lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”.
Xây dựng là một lĩnh vực rộng và phức tạp, để nâng cao hiệu quả các cuộc
thanh tra về lĩnh vực này đòi hỏi người cán bộ thanh tra xây dựng phải có trình
độ tổng hợp cao, vừa phải có trình độ chun mơn sâu, vừa phải có kinh nghiệm
trong hoạt động thực tiễn. Khi xem xét, giải quyết các vụ việc hoặc tiến hành

cuộc thanh tra phải tuân theo một trình tự, thủ tục nhất định, vận dụng đúng đắn
đường lối chính sách pháp luật vào cơng tác thanh tra; người cán bộ thanh tra
phải nắm vững nghiệp vụ cơng tác thanh tra, có trình độ nghiên cứu, phát hiện,
phân tích, tổng hợp và đề xuất biện pháp giải quyết hợp tình hợp lý.
Trong quá trình tiến hành mỗi cuộc thanh tra, kiểm tra ở mỗi thời điểm
khác nhau, mỗi cấp cơng trình khác nhau; do đó nội dung, yêu cầu, kết luận
thanh, kiểm tra cũng khác nhau. Vì vậy, phải bám sát nội dung yêu cầu để thu
thập thông tin, tài liệu cho phù hợp từng cuộc thanh kiểm tra. Theo tôi cần nắm
vững phương pháp tiến hành cuộc thanh tra, luôn giử vững các nguyên tắc cơ
bản và trình tự các bước tiến hành cuộc thanh tra. Trước khi kết luận, kiến nghị
cần dựa vào các chứng cứ với ba thuộc tính quan trọng là tính khách quan, tính
liên quan và tính hợp pháp.
Khi thanh tra trật tự xây dựng, các thanh tra viên cần bám sát lý luận trên
nhằm giải quyết vụ việc được “thấu tình đạt lý” nhất là trong giai đoạn các văn
bản quy định chưa đầy đủ, quy hoạch chưa hoàn chỉnh, nhu cầu ổn định nhà ở
của nhân dân cấp thiết thì vấn đề đặt ra cần giải quyết càng khó khăn hơn nhiều.
2. Kiến nghị:
a. Về mặt tổ chức bộ máy thanh tra xây dựng: Cần có tổ chức phù hợp
theo tình hình thực tế nhu cầu và khả năng từng địa phương để vừa tăng cường
pháp chế quản lý nhà nước, vừa tạo điều kiện cho cơ sở chủ động nắm bắt tình
hình, phát hiện, ngăn ngừa và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về
quản lý trật tự xây dựng và quản lý dự án xây dựng cơng trình.
b. Mối quan hệ:
Khi tiến hành cuộc thanh tra ở cơ sở cần tranh thủ sự giúp đỡ và phối hợp
chặt chẽ với cấp uỷ đảng, chính quyền, địa phương; các tổ chức đoàn thể quần
chúng.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

c. Cơng tác chun môn:
+ Tăng cường công tác qh và quản lý theo qh; công tác lập, phê duyệt và
quản lý qh phải được chú trọng, kịp thời điều chỉnh những qh không cịn phù
hợp; cơng khai các dự án qh. tăng cường thanh tra, kiểm tra quản lý xây dựng và
kế hoạch sử dụng đất.
+ Tăng cường kiểm tra và thẩm tra chất lượng các sản phẩm của tư vấn,
chống việc thông đồng và tiêu cực giữa chủ thể và các tư vấn.
+ Thường xuyên thanh tra, kiểm tra các hoạt động đầu tư xd nhằm phát
hiện kịp thời, ngăn chặn các hành vi gây lãng phí, thất thốt tiền của nhà nước,
và sơ hở trong quản lý.
+ Công khai, minh bạch đấu thầu; hạn chế chỉ định thầu hoặc đấu thầu hạn
chế.
+ Quan tâm thường xuyên đến việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ
chuyên môn và giáo dục đạo đức cho cán bộ quản lý, đồng thời tăng cường kiểm
tra chéo giữa các bộ phận trong ban quản lý dự án cơng trình (cơ bản là ban
quản lý dự án, bộ phận chủ yếu quyết định đến mọi khâu, mọi giai đoạn đầu tư
về hiệu quả và chất lượng của cơng trình).
Do tính đa dạng, phức tạp của cơng tác thanh tra chuyên ngành xây dựng.
Do thời gian công tác trong ngành chưa lâu và khả năng có hạn nên bài tiểu luận
này khơng tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Kính mong q thầy, cơ giáo và
đồng nghiệp góp ý bổ sung để bài tiểu luận này trở nên hoàn thiện hơn.

Tài liệu tham khảo
- Luật xây dựng ngày 26/11/2003, có hiệu lực ngày 01/7/2004;
- Luật thanh tra ngày 15/11/2010, có hiệu lực ngày 01/7/2011;
- Luật phịng chống tham nhũng; luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 (đã được
sửa đổi, bổ sung năm 2004, 2005);
- Nghị định số 16/2005/NĐ-CP ngày 07/02/2004 của Chính phủ về quản lý

dự án đầu tư xây dựng cơng trình;
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Tiểu luận tốt nghiệp Lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ Thanh tra khóa 16, năm 2017
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Nghị định số 209/2004/NĐ-CP ngày 16/12/2004 của Chính phủ về quản
lý chất lượng cơng trình xây dựng;
- Nghị định số 126/2004/NĐ-CP ngày 26/5/2004 của Chính phủ quy định
về việc xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng, quản lý cơng
trình hạ tầng đô thị và quản lý sử dụng nhà;
- Nghị định số 46/2005/NĐ-CP ngày 06/4/2005 của Chính phủ quy định về
tổ chức và hoạt động của thanh tra xây dựng; thông tư liên tịch số
10/2005/TTLT/BXD – BNV ngày 22/6/2005;
- Tài liệu: Nghiệp vụ công tác thanh tra do trường Cán bộ thanh tra xuất
bản.
- Một số thông tin, tài liệu khác có liên quan thu thập được trên báo chí và
mạng Internet.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------