NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA CẤP ỦY,
QUẢN LÝ CỦA CHÍNH QUYỀN XÃ TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI
Khi bàn đến các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý
của chính quyền cấp xã trong xây dựng nông thôn mới, cần phải thống nhất về mặt
phương pháp luận đó là cần phải làm rõ “cái gì?”, “bản chất thế nào” “có vai trò ra
sao?” trong việc hình thành và phát triển năng lực ấy, từ đó có thể xác định chính xác
các giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền
trong xây dựng nông thôn mới. Đây là một vấn đề không dễ dàng, bởi năng lực lãnh
đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền là một năng lực phức hợp, nó được quy
định bởi chức năng, nhiệm vụ của mỗi chủ thể (cấp ủy, chính quyền) và các thành
viên (đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ giữ các chức danh trong chính quyền với chức năng,
nhiệm vụ rất khác nhau). Nhưng ở hai chủ thể (cấp ủy, chính quyền) có một điểm
chung, để từ đó chúng ta đưa về một hệ quy chiếu để xem xét, đánh giá những yếu tố
ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền trong xây dựng
nông thôn mới. Đó là, năng lực ấy phải được thể hiện qua việc tạo ra hệ thống các chỉ
dẫn hoạt động, đồng thời phải tổ chức, thu hút, tập hợp quần chúng nhân dân phát huy
cao độ tiềm năng, trí sáng tạo và vai trò làm chủ của mình trong xây dựng nông thôn
mới, phát triển các mục tiêu kinh tế - xã hội của địa phương, cơ sở. Nói cách khác,
cấp ủy, chính quyền xã phải chỉ ra cho quần chúng nhân dân biết họ phải làm gì? làm
như thế nào? trong các hoàn cảnh xác định. Đồng thời, kích thích được tính tích cực
của các cá nhân và tập thể để họ tham gia một cách tự giác, đầy nhiệt huyết vào thực
hiện các tiêu chí nông thôn mới. Năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của
chính quyền được thể hiện thông qua việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối, chính
sách của Đảng, Nhà nước về nông thôn mới thành những quyết định phù hợp với thực
tiễn địa phương, cơ sở; phổ biến truyền đạt đến quần chúng nhân dân và tổ chức thực
hiện thắng lợi chủ trương, đường lối; kiểm tra, giám sát, điều chỉnh...
Như chúng ta biết, năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền
xã trong xây dựng nông thôn mới phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Nó là tổ hợp các
thuộc tính tâm lý của cá nhân (các cá nhân trong một tổ chức cụ thể là cấp ủy, chính
1
quyền) tham gia vào hoạt động (lãnh đạo, quản lý, điều hành thực hiện chương trình
xây dựng nông thôn mới), làm cho hoạt động hiệu quả cao. Không những thế, hiệu
quả hoạt động còn chịu ảnh hưởng của những yếu tố khách quan tác động. Chẳng hạn,
nếu có điều kiện tự nhiên thuận lợi, cơ sở hạ tầng tốt, giao thông thuận lợi, một bầu
không khí thuận lợi, đường lối, chính sách đúng đắn... và chính thực tiễn sinh động
của hoạt động lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của cấp xã là những yếu tố ảnh hưởng đến
năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới.
Với ý nghĩa như vậy, theo chúng tôi, những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực
lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền bao gồm yếu tố khách quan (điều
kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội; đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật
của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội nói chung và về xây dựng nông thôn mới
nói riêng; đặc trưng của hoạt động lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền ở
xã...) và những yếu tố chủ quan (nhận thức của cấp ủy, chính quyền về xây dựng nông
thôn mới; các nhóm kỹ năng cần thiết trong lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn; phẩm chất
tâm - sinh lý của đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền). Tất nhiên, cấp ủy và chính
quyền và các cá nhân trong đó giữ các chức danh cụ thể có chức năng, nhiệm vụ khác
nhau đòi hỏi phải có năng lực tương ứng. Tuy nhiên, khi nghiên cứu những yếu tố ảnh
hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền trong xây dựng
nông thôn mới chúng ta vẫn có thể đưa ra một cách khái quát nhất, những yếu tố
chung nhất, để rồi đi vào từng tổ chức, từng chức danh của cấp ủy, chính quyền (với
tư cách là tế bào tạo nên năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền) sẽ là
sự cụ thể hóa năng lực của tổ chức ấy, cá nhân ấy vào lĩnh vực, nhiệm vụ đảm trách.
Trước hết, chúng tôi sẽ phân tích các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến năng lực lãnh
đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới:
I. Những yếu tố khách quan ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy Đảng,
quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới
1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội
Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, trước hết sẽ ảnh hưởng đến các phẩm chất tâm lý,
các nét tính cách, lối nghĩ, cách làm và phong cách của đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính quyền
2
là những nhân tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển năng lực lãnh đạo của cấp
ủy đảng, quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới. Các phẩm chất của chủ
thể tạo thành năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền đều được nảy
sinh, phát triển trên những tiền đề từ những điều kiện khách quan nhất định. Khi điều kiện tự
nhiên, kinh tế - xã hội thay đổi thì nhận thức, năng lực cũng bị thay đổi theo cho phù hợp với
đòi hỏi của điều kiện mới
Như chúng ta đã biết, điều kiện tự nhiên và hình thái kinh tế - xã hội là cơ sở khách
quan của sự hình thành và phát triển văn hóa. Văn hóa, xã hội và con người quan hệ hữu cơ
với nhau trong quá trình hình thành và phát triển. C. Mác đã hoàn toàn đúng khi khẳng
định rằng: “Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hòa các quan hệ
xã hội".Trong quá trình tồn tại và phát triển, con người đã tác động vào tự nhiên và
tác động lẫn nhau hình thành nên những quan hệ xã hội của chính mình. Không có
con người trừu tượng, mà chỉ có những con người sống, hoạt động trong một xã hội
nhất định, một thời đại nhất định, với những điều kiện lịch sử xã hội nhất định. Quá
trình con người sống, lao động, giao tiếp để cải tạo thế giới xung quanh xây dựng xã
hội của mình, con người cũng bộc lộ những tình cảm, cảm xúc, hứng thú, tâm tư,
nguyện vọng... và rất nhiều thói quen, tập quán của mình. Đó chính là phương thức
chuyển tải cái bản chất người một cách sinh động và cụ thể thông qua những biểu
hiện tâm lý với tư cách là một bộ phận của ý thức. Bản chất con người được hình thành
nên hay bộc lộ trong cuộc sống hiện thực. Con người chịu sự tác động trực tiếp của điều
kiện tự nhiên, kinh tế, của các quan hệ xã hội, các thành quả văn hóa và nhờ đó con người
hội nhập vào các quan hệ xã hội, góp phần củng cố và phát triển các mối quan hệ xã hội...
Các phẩm chất tâm lý, các nét tính cách của con người chịu sự tác động trực tiếp của môi
trường văn hóa - chính trị - xã hội, trong đó có cả các yếu tố tích cực và các yếu tố tiêu cực.
Theo đó, những điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội ở cấp xã (mang đậm dấu ấn của nền văn
minh lúa nước) đã ảnh hưởng lớn đến lối sống của cư dân nông thôn nói chung và của
đội ngũ cán bộ, đảng viên nói riêng, từ lao động sản xuất đến sinh hoạt hàng ngày như
ăn, mặc, đi lại đến tác phong lao động, giao tiếp...tạo nên nét đặc thù của họ trong
hoạt động lãnh đạo, quản lý. Những yếu tố đặc thù đó bao gồm những mặt tích cực
3
như: truyền thống yêu nước, yêu quê hương, tinh thần đoàn kết, cố kết cộng đồng,
tương thân tương ái, cần cù lao động, trọng đạo đức, trọng danh dự, trọng tình cảm
v.v... đồng thời, cũng bao gồm những hạn chế, tiêu cực như: tính tổ chức, tính kỷ luật
và tác phong còn hạn chế, lối tư duy theo hướng kinh nghiệm chủ nghĩa, thiếu tính
duy lý và sáng tạo, tâm lý nông dân sản xuất nhỏ, bảo thủ, hẹp hòi, cục bộ địa
phương... những mặt tích cực và tiêu cực đó luôn vận động, đan xen vào nhau tạo nên
sự tác động thuận lợi, khó khăn và cản trở quá trình hình thành, phát triển năng lực
lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính quyền xã trong xây dựng nông thôn mới.
Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy
đảng, quản lý của chính quyền xã còn thể hiện ở chỗ, trong hoạt động thực tiễn, thì những
phương pháp, cách thức, phương tiện tác động của cấp ủy, chính quyền đều bị quy định bởi
điều kiện, hoàn cảnh khách quan. C.Mác đã từng chỉ ra rằng, nhân loại bao giờ cũng đặt ra
cho mình những nhiệm vụ có thể giải quyết được, điều đó có nghĩa, trong nhiệm vụ mà con
người đặt ra, thì điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đã ít nhiều mách bảo khả năng của hiện
thực, mách bảo phương tiện và phương pháp để có thể thực hiện được mục tiêu ấy. Theo đó,
các chủ chương, chính sách thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới của cấp ủy
đảng, chính quyền xã phải phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế của địa phương, cơ sở
thì mới có thể đem lại thành công và có tính khả thi. Những điều kiện về tự nhiên như: vị trí
địa lý, khí hậu, đất đai, tài nguyên... là bài toán đặt ra cho cấp ủy, chính quyền xã phải giải
quyết trong việc định hướng cho sự phát triển của địa phương như thế nào về không gian về
mạng lưới dân cư về hạ tầng kỹ thuật để phát huy tiềm năng, thế mạnh, hạn chế những bất
lợi; là cơ sở để xây dựng quy hoạch đất đai, vùng sản xuất, chuyển dịch cơ cấu giống cây,
con; lựa chọn phương thức, hình thức tổ chức sản xuất...;Những điều kiện về chất lượng
nguồn nhân lực, mức sống, mức thu nhập của cộng đồng dân cư, cơ sở hạ tầng, các yếu tố
về văn hóa, tín ngưỡng...đặt ra cho cấp ủy, chính quyền là phải sử dụng nguồn nhân lực ra
sao; phát triển cơ cấu kinh tế, cơ cấu nghề nghiệp thế nào; lựa chọn các hình thức, xác định
nội dung trong công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân cũng như trong tổ
chức các phong trào thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà
nước về xây dựng nông thôn mới sao cho phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương,
4
phù hợp với đặc điểm tâm lý, phong tục tập quán, thói quen, điều kiện kinh tế của các tầng
lớp nhân dân địa phương...
Nói tóm lại, điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội vừa tác động, ảnh hưởng đến quá trình
hình thành, phát triển phẩm chất của đội ngũ cán bộ, đảng viên - yếu tố quan trọng tạo lập
nên năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền xã, đồng thời còn đòi hỏi,
cấp ủy, chính quyền cần phải có những đáp ứng phù hợp trên nhiều phương diện vừa phải có
khả năng nắm bắt đường lối chủ trương của Đảng, Nhà nước của cấp trên về xây dựng nông
thôn mới vừa phải biết vận dụng cho phù hợp với thực tiễn địa phương từ đó đưa ra những
chủ trương, giải pháp tổ chức hợp lý. Hay nói cách khác điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội
đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính
quyền trong xây dựng nông thôn mới. Điều đó được thể hiện thể hiện ở hai khía cạnh chủ
yếu là: các cấp ủy đảng, chính quyền, phải trên cơ sở nhận thức những điều kiện tự
nhiên, kinh tế, xã hội của địa phương để vận dụng vào hoạt động thực tiễn; đồng thời
chính điều kiện, hoàn cảnh khách quan đó tác động đến quá trình hình thành phẩm
chất, năng lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở, như đặc điểm tâm lý, năng lực tư
duy, đạo đức, tác phong, thói quen sinh hoạt v.v... Với ý nghĩa như vậy, năng lực lãnh đạo
của cấp ủy Đảng, quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới được hình thành,
phát triển và được thể hiện ở việc đề ra chủ trương, biện pháp, giải giáp phù hợp với đặc
điểm, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của địa phương để từ đó phát huy những lợi thế,
khắc phục những bất lợi thực hiện thắng lợi những mục tiêu, yêu cầu xây dựng nông thôn
mới đem lại lợi ích cho nhân dân và cho sự phát triển của địa phương.
.
1.2. Đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phát triển
kinh tế - xã hội và xây dựng nông thôn mới
những điều kiện kinh tế - xã hội, lịch sử và văn hóa nhất định đã làm nảy sinh, duy trì
tâm lý xã hội của người nông dân Việt Nam nói chung và nông dân miền Bắc Việt
Nam nói riêng. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, phương thức sản xuất của người Việt
Nam về bản chất vẫn là sản xuất tiểu nông mà đặc trưng về mặt kinh tế - kỹ thuật là
sản xuất nhỏ với công cụ sản xuất thô sơ, lạc hậu. Xét trên phương diện ý thức, tư
5
tưởng thì tâm lý tiểu nông đã trở thành tập quán. Vì lẽ đó lối tư duy của người Việt
vẫn chủ yếu là tư duy kinh nghiệm, tư duy lý luận chưa phát triển. Đó là những khó
khăn, trở ngại to lớn cho sự nghiệp CNH, HĐH đất nước hiện nay. Theo Lênin, việc
cải biến những điều kiện căn bản của đời sống kinh tế, việc đấu tranh chống những
tập quán đã ăn sâu từ hàng trăm, hàng ngàn năm của mỗi người tiểu chủ... còn đòi hỏi
một công tác tổ chức kiên trì trong nhiều năm.
Đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát
triển kinh tế - xã hội nói chung và về xây dựng nông thôn mới nói riêng chính là tiền
đề, là điều kiện để năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền trong
xây dựng nông thôn mới được hình thành và phát huy tác dụng. Có thể nhận thấy, chủ
trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về xây dựng nông
thôn mới có ảnh hưởng vô cùng to lớn tới vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông
thôn; đến phát triển kinh tế - xã hội, thay đổi bộ mặt nông thôn theo hướng văn minh,
hiện đại, tiến bộ,... và theo đó năng lực lãnh đạo, quản lý của cấp ủy đảng, chính
quyền cũng có điều kiện bộc lộ, phát triển.
Thực tiễn cho thấy, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về
xây dựng nông thôn mới đã đáp ứng được yêu cầu phát triển mà bản thân cuộc sống
thực tiễn đặt ra, đáp ứng được đòi hỏi bức xúc và nguyện vọng chính đáng, thiết thân
của người nông dân. Chính đường lối, chủ trương đó đang đặt ra những yêu cầu về
năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền. Đó là sự năng động,
sáng tạo, sự vững vàng, tận tâm, tận lực trong cụ thể hóa và tổ chức thực hiện biến
đường lối chủ trương đó thành hiện thực cuộc sống. Chỉ có cấp ủy, chính quyền nào
trên cơ sở nắm vững đường lối, chủ trương của Đảng về xây dựng nông thôn mới,
quán triệt vận dụng phù hợp vào điều kiện thực tiễn của địa phương; vận động, phát
huy được sức mạnh tổng hợp của nhân dân trong thực hiện các tiêu chí nông thôn
mới, đem lại ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, thì đó mới là một cấp ủy, chính quyền
vững mạnh có đủ năng lực lãnh đạo, quản lý, trên cơ sở đó xây dựng, củng cố niềm
tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
6
2.1.3. Đặc trưng hoạt động lãnh đạo, quản lý ở xã
Đặc trưng hoạt động lãnh đạo, quản lý ở xã có ảnh hưởng trực tiếp tới năng lực
lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền. Cấp ủy, chính quyền ở xã hoạt
động trong điều kiện có tính đặc thù bởi tính phức tạp của địa bàn xã. Bộ máy chuyên
trách nhỏ, công việc cụ thể, nảy sinh hàng ngày, hàng giờ, gắn với các quan hệ xã hội
phức tạp. Vị trí, vai trò, đặc trưng của cấp xã quy định hoạt động của cấp ủy, chính
quyền. Những đặc trưng đó là, tính trực tiếp, tính toàn diện, tính tổng hợp trong công
việc. Cán bộ cấp ủy, chính quyền gần gũi tiếp xúc với dân không chỉ trong giờ hành
chính, không chỉ trong thời gian làm việc ở văn phòng mà còn trong các buổi sinh
hoạt ở địa bàn, ngoài giờ hành chính. Cuộc sống và công tác của họ gắn liền với họ
tộc, làng xóm...
Tính trực tiếp trong trong lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền xã, thể
hiện ở chỗ cấp ủy, chính quyền trực tiếp triển khai chủ trương, đường lối, chính sách
của Đảng, Nhà nước về xây dựng nông thôn mới tại địa phương; đưa ra những quyết
định, giải pháp thực hiện, đồng thời cũng lại trực tiếp tổ chức thực hiện chủ trương,
giải pháp đó ngay tại địa phương; trực tiếp kiểm nghiệm, chứng thực tính đúng đắn
của các chủ trương, giải pháp, trực tiếp chứng kiến kết quả lãnh đạo của mình và của
đội ngũ cán bộ, đảng viên tại địa phương. Chính vì thế, để hoàn thành chức năng
nhiệm vụ được giao, đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính quyền phải gần gũi, đi sâu, đi sát
quần chúng; am hiểu quần chúng; phải có khả năng, kỹ năng tuyên truyền, vận động,
tập hợp, thu hút quần chúng tham gia; phải “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”.
Tính toàn diện trong hoạt động lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính quyền xã
thể hiện ở chỗ cấp xã là nơi tiếp nhận và trực tiếp truyền đạt, hướng dẫn, triển khai tổ
chức thực hiện đến từng người dân tất cả các nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà
nước, chỉ thị của các cơ quan, ban ngành, đoàn thể. Vì thế, công tác lãnh đạo của cấp
ủy, quản lý của chính quyền bao hàm tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; hội tụ
đầy đủ mọi nội dung lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, đoàn thể cấp trên, từ đó
tác động đến từng cán bộ, đảng viên, từng người dân, đến mọi lĩnh vực của đời sống
xã hội, biến thành hiện thực sinh động trong cuộc sống. Trong điều kiện hội nhập,
7
phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hiện nay môi trường lãnh
đạo, quản lý ở xã có xu hướng mở rộng. Việc giải quyết những vấn đề như tệ nạn ma
túy, mại dâm; vấn đề dân tộc, tôn giáo; vấn đề xóa đói, giảm nghèo... không chỉ giới
hạn trong từng xã mà nó còn liên quan đến phạm vi cả nước thậm chí cả khu vực và
thế giới. Cấp xã cũng là cấp đang diễn ra sự thay đổi nhanh chóng về nhiều lĩnh vực
và ngày càng gia tăng tính phức tạp. Sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển các khu
công nghiệp... đã làm cho bộ mặt xã thay đổi từng ngày theo hướng hiện đại, song bên
cạnh đó cũng xuất hiện hàng loạt vấn đề khó khăn, bức xúc nảy sinh như vấn đề mất
đất của người nông dân, vấn đề chuyển đổi việc làm, vấn đề môi trường sống...Từ đặc
trưng trên cho thấy nếu cấp ủy đảng, chính quyền không mở rộng dân chủ, bàn bạc,
hợp tác, tạo điều kiện cho người dân cùng tham gia vào việc ra quyết định, giải quyết
những vấn đề bức xúc nảy sinh thì khó có thể đưa được lối, chính sách của Đảng, Nhà
nước vào cuộc sống; khó có thể thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, mục tiêu xây dựng
nông thôn mới. Bởi vậy, đòi hỏi cấp ủy, chính quyền trong hoạt động lãnh đạo, quản
lý phải quán triệt sâu sắc quan điểm phục vụ nhân dân, nâng cao tinh thần trách
nhiệm, hợp tác, chú trọng mở rộng quy chế dân chủ; thực sự gần dân, đi sâu, đi sát
dân chúng; khiêm tốn, học hỏi, cầu thị; nâng cao tính khoa học, tính thiết thực, hiệu
quả.
Xã là cấp tổ chức thực hiện, cấp hành động nên hoạt động lãnh đạo của cấp ủy
đảng, quản lý của chính quyền phải mang tính tổng hợp. Tính chất trực tiếp, toàn diện
trong hoạt động lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính quyền dẫn tới tính tổng hợp. Cấp
ủy, chính quyền xã phải có khả năng lãnh đạo, quản lý mọi mặt; đội ngũ cấp ủy, cán
bộ chính quyền không chỉ nói được mà quan trọng là làm đươc, sự thống nhất giữa lời
nói và việc làm, giữa nhận thức và hành động, giữa lý luận và thực tiễn của họ sẽ góp
phần nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền trong xây dựng
nông thôn mới. Cấp ủy, chính quyền xã vừa phải quán triệt chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách của Nhà nước nói chúng và về xây dựng nông thôn mới nói riêng,
vừa phải tuyên truyền, vận động và chỉ đạo thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương
đó. Không chỉ như vậy mà cấp ủy, chính quyền còn phải biết kiểm tra, giám sát, tổng
8
kết kinh nghiệm để có thể thực hiện tốt chức trách của mình. Do đặc trưng của cấp xã
như vậy nên đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính quyền cần phải rèn luyện và chú trọng bồi
dưỡng các kỹ năng thực hành, như: Kỹ năng tuyên truyền, thuyết phục, kỹ năng kiểm
tra, giám sát; kỹ năng tiếp dân; kỹ năng xử lý tình huống; kỹ năng viết báo cáo; kỹ
năng tổ chức và điều hành hội nghị... Có thể nhận thấy, năng lực lãnh đạo của cấp ủy,
quản lý của chính quyền được hình thành và phát triển thông qua những hoạt động
thực tiễn ở xã.
2.2. Những yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng,
quản lý của chính quyền xã trong xây dựng nông thôn mới
Một là, Nhận thức của cấp ủy đảng, chính quyền cấp xã về xây dựng nông thôn mới
Nhận thức là một thành tố của năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của
chính quyền về xây dựng nông thôn mới và là biểu hiện của năng lực này. Nhận thức
có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động lãnh đạo, quản lý nói chung và hoạt
động lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới nói
riêng, đây chính là cơ sở để rèn luyện kỹ năng, thái độ của đội ngũ cấp ủy viên và cán
bộ chính quyền cấp xã. Trên cơ sở nhận thức đúng đắn, sâu sắc và đầy đủ về mục tiêu,
yêu cầu, nội dung của Chương trình xây dựng nông thôn mới; về chức năng, nhiệm vụ
và có kỹ năng tổ chức, triển khai trong thực tiễn sẽ đem lại hiệu quả cao. Năng lực
lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới
trước tiên phải thể hiện ở nhận thức, sau đó là kỹ năng trong chỉ đạo thực tiễn. Biểu
hiện cụ thể ở: Sự hiểu biết về chức năng, nhiệm vụ tương ứng với từng tổ chức, từng
cá nhân cấp ủy viên và cán bộ chính quyền; hiểu biết chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước về xây dựng nông thôn mới. Điều này được thể
hiện ở việc nắm bắt, am hiểu đúng đắn, sâu sắc chủ trương, đường lối, chính sách đó
cũng như cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đề ra nó; sự hiểu biết về con người, điều
kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ở địa phương mình;...) Trên cơ sở nắm vững đường lối
chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng nông thôn
mới, với những thông tin đầy đủ chính xác về thực tiễn, cấp ủy, chính quyền thực hiện
quá trình tổng hợp, phân tích, đánh giá tình hình, địa phương để xác định tiềm năng,
9
khả năng và những hạn chế trong việc triển khai nhiệm vụ. Từ đó có cơ sở xác đáng
để đưa ra những quyết định phù hợp với đặc điểm, điều kiện, tình hình địa phương.
Thực tiễn quá trình xây dựng nông thôn mới cho thấy, nhiều cấp ủy đảng, chính quyền
xã do nhận thức chưa đúng, chưa đầy đủ về đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng, Nhà nước về xây dựng nông thôn mới, nên lúng túng trong triển khai thực hiện;
vừa có biểu hiện nóng vội, chạy theo phong trào vừa có biểu hiện trông chờ, ỷ lại sự
hỗ trợ của cấp trên...
Hai là, các nhóm kỹ năng
- Nhóm kỹ năng cụ thể hóa đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp
luật của Nhà nước về xây dựng nông thôn mới thành những quyết định cụ thể phù
hợp với điều kiện thực tiễn địa phương
Kỹ năng này phải được thể hiện qua các công việc cụ thể: Xác định mục tiêu,
lập kế hoạch và ra quyết định. Để làm được điều này đòi hỏi phải có kỹ năng thu thập
và xử lý thông tin; kỹ năng giao tiếp, thiết lập mối quan hệ để tìm hiểu về điều kiện tự
nhiên, kinh tế - xã hội và con người ở địa phương mình; kỹ năng lập kế hoạch và ra
quyết định...
Mục tiêu giúp cho việc xác định chính xác rõ ràng những vấn đề cần phải thực
hiện. Đồng thời, cũng là cơ sở định lượng để cấp ủy, chính quyền theo dõi, điều tiết
hoạt động, đảm bảo thuận lợi hơn trong việc ghi nhận thành quả của cá nhân, tập thể
trong xây dựng nông thôn mới. Người có kỹ năng xác định mục tiêu là trong hoạt
động luôn biết đề ra các chỉ tiêu cần đạt phù hợp với điều kiện và phương tiện thực
hiện mục tiêu đó. Không những thế, họ còn biết điều tiết để đảm bảo tính hiện thực
của việc thực hiện mục tiêu, giảm thiểu những sai sót hoặc xung đột về mặt lợi ích
của cá nhân và các nhóm dân cư trong quá trình thực hiện mục tiêu đặt ra.
Kỹ năng lập kế hoạch được hiểu là kỹ năng xác định con đường, biện pháp,
cách thức, thời gian, nguồn lực phù hợp để thực hiện tốt nhất mục tiêu, yêu cầu và các
tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Người có kỹ năng lập kế hoạch là người đưa ra
được các chỉ dẫn hiệu quả đối với việc thực hiện xây dựng nông thôn mới, là người
biết lựa chọn phương án tối ưu trong điều kiện có thể. Biết tính đến những hoạt động
10
nào là cần thiết và để đạt hiệu quả cao cần phải khai thác các nguồn nhân lực và vật
lực như thế nào. Điều này lại liên quan đến việc nhận thức và đánh giá đúng khả năng
và biết phát huy sức mạnh của nhân dân ở địa phương.
Kỹ năng cụ thể hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước
về xây dựng nông thôn mới suy cho cùng phải được thể hiện ở kỹ năng ra quyết định
(bao gồm các nghị quyết, quyết định của cấp ủy đảng và của chính quyền cấp xã). Ra
quyết định là quá trình xác định vấn đề và lựa chọn một số những phương án khác
nhau. Biểu hiện của kỹ năng này là biết phát hiện đúng, trúng vấn đề cần giải quyết và
vận dụng; xác định mục tiêu và phân loại các mục tiêu theo thứ tự ưu tiên (ví dụ
phương châm “Dễ làm trước, khó làm sau”); xây dựng phương án giải quyết và lựa
chọn phương án tối ưu. Trong lựa chọn phương án cần phải cân nhắc, đánh giá các
phương án khác nhau. Trong thực tế, nhiều phương án liên quan đến những sự kiện
khó đoán trước trong tương lai, vì vậy cần phải xác định rõ mục tiêu, lựa chọn và xử
lý thông tin tin cậy, chính xác, hình dung được kết quả của mỗi phương án đưa ra.
Điều này không dễ dàng, vì đối với mỗi vấn đề nảy sinh, có thể có nhiều giải pháp
khác nhau và việc so sánh, đối chiếu, đánh giá sẽ tốn không ít công sức, thời gian và
tiền của. Đặc biệt là những vấn đề lớn trong xây dựng nông thôn mới, chẳng hạn như:
vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế; thay đổi hình thức tổ chức sản xuất,... trong xây
dựng nông thôn mới.
- Có kỹ năng phổ biến và truyền đạt chủ trương, đường lối và chính sách của
Đảng, Nhà nước về xây dựng nông thôn mới đến cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Đây là một kỹ năng quan trọng trong quá trình tổ chức thực hiện xây dựng
nông thôn mới. Người có kỹ năng này sẽ làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu
đúng, đầy đủ, thấu đáo chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng
nông thôn mới trên cơ sở đó sẽ tích cực tham gia, đóng góp vào việc thực hiện thắng
lợi chủ trương đó. Để làm được việc này đạt hiệu quả cao đòi hỏi cấp ủy, chính quyền
(chủ yếu thông qua đội ngũ cấp ủy viên và cán bộ giữ các chức danh của chính quyền)
phải có sự hiểu biết nhất định về lý luận và am hiểu tình hình địa phương. Đối với
từng cá nhân, từng địa bàn, từng nhóm dân cư cần phải hiểu được mặt mạnh, yếu của
11
họ, trên cơ sở đó tác động vào nhận thức và tình cảm cho phù hợp. Sự tác động có
hiệu quả hay không phụ thuộc vào sự cảm hóa của đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính
quyền, sự nhạy cảm, khả năng thuyết phục bằng ý chí và tình cảm. Sự nhạy cảm khiến
đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính quyền biết đồng cảm, chia xẻ với người khác. Dựa trên
những hiểu biết thực trạng về điều kiện kinh tế - xã hội, phong tục tập quán của địa
phương và của dân cư để xác định nhiệm vụ, nội dung cũng như những điều kiện thực
hiện để cá thể tác động phù hợp có sức thuyết phục với quần chúng.
Kỹ năng thuyết phục không chỉ bằng lời nói mà còn quan trọng hơn là bằng
việc làm, bởi như Bác Hồ đã từng khẳng định: “một tấm gương sống còn có giá trị
hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”. Sự gương mẫu và uy tín của bản thân người
cán bộ cấp ủy, chính quyền tạo nên khả năng lôi cuốn quần chúng nhân dân tham gia
phong trào xây dựng nông thôn mới một cách tích cực, sôi nổi, có hiệu quả. Thực tiễn
ở nhiều địa phương cho thấy, sự gương mẫu đi đầu của đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính
quyền trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thay đổi phương thức tổ chức sản xuất, đi đầu
trong phong trào hiến đất, hiến tường rào để xây dựng đường giao thông nội đồng, nội
thôn xóm,... đã có sức khích lệ lớn đối với nhân dân trong địa bàn chung sức để xây
dựng nông thôn mới. Những thành quả thực tiễn góp phần khẳng định tính đúng đắn,
nâng cao sức thuyết phục của những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp
luật của Nhà nước nói chung và về xây dựng nông thôn mới nói riêng đối với quần
chúng nhân dân.
- Các kỹ năng tổ chức thực hiện để biến chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà
nước về xây dựng nông thôn mới trở thành hiện thực ở địa phương mình.
Năng lực tổ chức thực hiện của cấp ủy đảng, chính quyền thể hiện ở khả năng
tổ chức, bố trí, sử dụng cán bộ, công chức “dụng nhân như dụng mộc”; tập hợp, lôi
cuốn các tầng lớp nhân dân vào thực hiện thắng lợi các tiêu chí xây dựng nông thôn
mới. Các kỹ năng này giúp cho cấp ủy, chính quyền sử dụng và khai thác có hiệu quả
nguồn lực của cá nhân, tập thể, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi cá nhân, của
cộng đồng, lợi thế của địa phương để tạo nên phong trào hành động cách mạng rộng
lớn trong xây dựng nông thôn mới. Có thể nhận thấy, đây là thành tố quan trọng, cốt
12
lõi nhất của năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền trong xây
dựng nông thôn mới. V.I Lênin đã khẳng định: “Chúng ta cần có một dàn hợp tấu,
chúng ta phải xây dựng kinh nghiệm cho mình để có thể phân đúng vai trò trong dàn
hợp tấu, để đối với người này thì giao cây đàn vĩ cầm đầy tình cảm, đối với người kia
thì giao cây đàn trầm cuồng bão, đối với người khác thì giao cho que nhạc trưởng”1.
Hiệu quả xây dựng nông thôn mới phụ thuộc vào phong trào của quần chúng nhân
dân. Cấp ủy đảng, chính quyền có khả năng thu hút, tập hợp được nhân dân, phát huy
vai trò làm chủ của nhân dân trên cơ sở nhìn thấy được thực trạng điều kiện kinh tế xã hội, con người của địa phương; thấy được thuận lợi, khó khăn của cá nhân, tập thể,
phong tục, tập quán của địa phương, các mối quan hệ phức tạp tác động lên quá trình
hoạt động. Từ đó, phát huy thuận lợi, khắc phục những khó khăn nhằm hoàn thành tốt
các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.
Trong quá trình tổ chức thực hiện các quyết định, cấp ủy đảng, chính quyền cần
có kỹ năng nắm bắt dư luận xã hội để có thể xử lý tình huống một cách nhanh chóng,
kịp thời nhất là khi triển khai các chủ trương, quyết định mới về xây dựng nông thôn
mới như: việc thực hiện dồn điền, đổi thửa, huy động sự đóng góp của nhân dân hoặc
khi có những vấn đề phức tạp nảy sinh... Có thể khẳng định, kỹ năng xử lý tình huống
là một kỹ năng đặc biệt quan trọng và cần thiết góp phần tạo nên năng lực lãnh đạo
của cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới. Kỹ năng xử
lý tình huống của cấp ủy, chính quyền thể hiện ở khả năng phát hiện và phân tích tình
huống; khả năng dự báo, dự đoán; khả năng sử dụng quyền lực trong điều hành; khả
năng đề ra phương án, giải pháp để giải quyết tình huống... Thực tiễn công tác lãnh
đạo, quản lý ở xã trong xây dựng nông thôn mới có nhiều tình huống nảy sinh, ví như
tình huống về tài chính (thiếu kinh phí để triển khai dự án, kinh phí bị thất thoát, sử
dụng sai mục đích...); tình huống nảy sinh khi huy động sức dân; tình huống nảy sinh
do thiên tai, do va chạm làng xóm, dòng tộc...Cấp ủy, chính quyền (đội ngũ cán bộ
cấp ủy, chính quyền) muốn xử lý tình huống tốt cần phải nắm vững và biết vận dụng
sáng tạo đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước vào thực tế địa phương; phải
1
. Các Mác (1960), Tư bản, Quyển I, tập 2, . Nxb. Sự thật, HN, tr. 29-30
13
am hiểu thực tiễn (kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương...) và cần phải có tính
quyết đoán, khả năng dự báo, sự nhạy cảm và phải gần dân, hiểu dân, tin dân, có trách
nhiệm với dân...
Kỹ năng tổ chức thực hiện còn thể hiện ở việc kiểm tra, đánh giá hoạt động của
các cá nhân tập thể trong xây dựng nông thôn mới. Chức năng kiểm tra, đánh giá là
một trong những chức năng cơ bản của lãnh đạo, quản lý. Việc tiến hành kiểm tra
đúng, kịp thời, có hiệu quả sẽ có tác động giáo dục, điều chỉnh các cá nhân, tổ chức
hoàn thành các chủ trương, nghị quyết, quyết định mà cấp ủy, chính quyền đã ban
hành. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Khi có chính sách đúng thì sự thành công hay
thất bại của chính sách đó là do nơi cách tổ chức công việc, nơi lựa chọn cán bộ và
nơi kiểm tra. Nếu ba điểm ấy làm sơ sài thì chính sách có đúng mấy, có hay mấy cũng
vô ích. Người nhấn mạnh: Có thể nói rằng, chín phần mười khuyết điểm trong công
việc của chúng ta đều vì thiếu kiểm tra. Nếu tổ chức kiểm tra được chu đáo thì công
việc của chúng ta nhất định sẽ tiến bộ gấp mười, gấp trăm lần.
Kiểm tra có ý nghĩa giúp cho cấp ủy, chính quyền hiểu rõ hơn về những thuận
lợi, khó khăn; sự phù hợp hay không phù hợp của cách thức tiến hành; giữa mục tiêu
và điều kiện thực hiện; giữa kết quả thực hiện với dự kiến ban đầu của cấp ủy, chính
quyền. Kiểm tra, đánh giá giúp cho cấp ủy, chính quyền và quần chúng nhân dân nhìn
nhận đúng về thành quả của mình. Kỹ năng kiểm tra, đánh giá thể hiện ở việc thu thập
và xử lý thông tin, kịp thời phát hiện những vấn đề mới nảy sinh, dự báo triển vọng
phát triển. Có như vậy, cấp ủy, chính quyền mới có thể xem xét và điều chỉnh kịp thời,
có lý, có tình những vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện chủ trương, đường lối
của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về xây dựng nông thôn mới.
Năng lực tổ chức thực hiện còn thể hiện ở việc sơ kết, tổng kết thực hiện chủ
trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thôn mới. Sơ
kết, tổng kết rút kinh nghiệm là một khâu không thể thiếu được trong việc tổ chức
thực hiện. Sơ kết, tổng kết giúp cấp ủy, chính quyền rút kinh nghiệm những gì đã làm,
phát hiện những nhân tố mới, mô hình mới, điển hình mới, những thành công để phát
huy, nhân rộng. Đồng thời, phát hiện khắc phục những thiếu xót, hạn chế và những
14
bất cập trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện. Hơn nữa, sơ kết, tổng kết góp
phần làm cho chủ trương, đường lối, chính sách về xây dựng nông thôn mới ngày
càng đúng đắn hơn, phù hợp hơn...
- Bên cạnh nhận thức và kỹ năng hoạt động, các phẩm chất tâm - sinh lý của
đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền cũng là những yếu tố chủ quan quan trọng
tác động đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy, quản lý của chính quyền trong xây dựng
nông thôn mới.
Có thể nhận thấy rằng, có nhiều phẩm chất tâm lý của đội ngũ cấp ủy viên, cán
bộ chính quyền tham gia vào quá trình lãnh đạo, quản lý với tư cách là yếu tố chủ
quan góp phần tạo nên năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng quản lý của chính quyền. Ở
đây, xin được nêu lên một số phẩm chất quan trọng:
Thứ nhất, đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền phải có sức khỏe, có mong
muốn hoạt động, có quyết tâm hoạt động nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn xây dựng
nông thôn mới. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy: Một tâm hồn lành mạnh chỉ có
được trên một cơ thể khỏe mạnh. Người cán bộ cấp ủy, chính quyền có ý tưởng mới,
chương trình hành động hay cần phải có sức khỏe mới có thể biến ý tưởng đó, chương
trình hành động đó thành hành động thực tế. Hơn những thế, trong quá trình thực thi
nhiệm vụ biết bao vấn đề nảy sinh, cản trở đòi hỏi đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính
quyền cần có sự nỗ lực ý chí, khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Thứ hai,Trí tuệ mềm dẻo, linh hoạt:
Điều này giúp cho đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền có khả năng phân
tích tình huống một cách chính xác, có khả năng giải quyết các tình huống kịp thời và
dễ thích nghi với những biến đổi môi trường kinh tế, xã hội ở địa phương. Người cán
bộ cấp ủy, cán bộ chính quyền có trí tuệ linh hoạt, mềm dẻo có thể dễ dàng tìm ra
những giải pháp thích hợp để giải quyết các tình huống thực tiễn nảy sinh, cũng như
việc xác định được kế hoạch hoạt động của tập thể. Đặc biệt là ở nông thôn Việt Nam
với mô hình làng xã mang tính chất khép kín, tâm lý tiểu nông, tư duy máy móc, đơn
giản, quan hệ họ hàng, dòng tộc.., Vì vậy, xây dựng nông thôn mới trong bối cảnh nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và xu hướng hội nhập, đô thị hóa ở
15
nông thôn hiện nay đòi hỏi đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền phải có trí tuệ
mềm dẻo, linh hoạt.
Thứ ba, Khả năng quan sát:
Phẩm chất này giúp cho đôi ngũ cấp ủy viên và cán bộ công chức của chính
quyền có cái nhìn tổng thể, bao quát, toàn diện, cũng như cái nhìn chi tiết, cụ thể. Vì
vậy, khả năng quan sát giúp cho đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền có thể giải
quyết tốt những tình huống mâu thuẫn nảy sinh, những mối quan hệ phức tạp trong
công việc để đảm bảo sự hài hòa, thống nhất của tập thể trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ. Khả này còn giúp cấp ủy, chính quyền lựa chọn, bố trí, sử dụng đội ngũ cán
bộ hợp lý, chọn đúng người, giao đúng việc, đảm bảo sự đoàn kết nhất trí trong nội
bộ.
Thứ tư, Sáng tạo, năng động
Phẩm chất tâm lý này giúp cho đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền có
được những sáng kiến trong hoạt động lãnh đạo, quản lý của mình. Sự sáng tạo, năng
động thôi thúc việc tìm tòi những cách làm mới, mô hình hay trong xây dựng nông
thôn mới hợp với hoàn cảnh, phù hợp với sự biến đổi kinh tế, xã hội của địa phương
đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân và mục tiêu, yêu cầu của xây dựng
nông thôn mới. Thực tiễn xây dựng nông thôn mới cho thấy, mọi biểu hiện của sự trì
trệ, không dám đổi mới của đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chính quyền là một trong
những nguyên nhân làm cho việc thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới
gặp khó khăn.
Thứ năm, Tính quyết đoán
Phẩm chất này thể hiện sự phát triển cao của ý chí. Điều này giúp cho đội ngũ
cán bộ cấp ủy, chính quyền vượt qua những khó khăn, thử thách,“dám nghĩ, dám làm,
dám chịu trách nhiệm” để thực hiện có hiệu quả mục tiêu đặt ra. Nhờ có phẩm chất
này, người cán bộ cấp ủy, chính quyền với tư cách đại diện cho cấp ủy, chính quyền ở
xã thể hiện ý chí quyết tâm, không chùn bước trước những khó khăn trở ngại trong
quá trình xây dựng nông thôn mới. Khi đó họ sẽ làm cho nhân dân tin, nhân dân phục
và nhân dân theo.
16
Thứ sáu, Khả năng thuyết phục và lôi cuốn quần chúng:
Nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền là tập hợp và tổ chức quần chúng, phát huy
tính tích cực, tiềm năng sáng tạo và vai trò làm chủ của họ để thực hiện thắng lợi các
tiêu chí xây dựng nông thôn mới, đem lại cuộc sống mới tốt đẹp cho chính bản thân
họ. Theo đó, đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính quyền phải có kỹ năng thuyết phục và lôi
cuốn quần chúng. Để thuyết phục và lôi cuốn được quần chúng, đội ngũ cán bộ cấp
ủy, chính quyền phải nhìn nhận sự việc một cách thấu đáo, không mang tính chủ quan,
định kiến, xử lý tình huống khéo léo trên cơ sở hiểu biết, đồng cảm, chia sẻ…
Tóm lại, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước
về xây dựng nông thôn mới có biến thành hiện thực trong cuộc sống hay không, có
đem lại cuộc sống tốt đẹp cho người dân, tạo lập lòng tin của nhân dân đối với Đảng
và Nhà nước hay không phục thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó năng lực lãnh đạo của
cấp ủy, quản lý chính quyền xã đóng vai trò hết sức quan trọng. Thực tiễn cho thấy,
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nói chung và về
xây dựng nông thôn mới nói riêng dù có đúng, có hay bao nhiêu nhưng không được tổ
chức thực hiện một cách chu đáo, cụ thể, không phát huy được sức mạnh làm chủ của
nhân dân thì đường lối cũng chỉ là đường lối và cũng chỉ dừng lại ở văn bản, giấy tờ
mà thôi. Theo đó, để thực hiện thắng lợi Chương trình xây dựng nông thôn mới thì
một trong những giải pháp quan trọng đặt ra là phải nâng cao năng lực lãnh đạo của
cấp ủy đảng, quản lý của chính quyền. Muốn vậy, cần phải xác định cho được các yếu
tố ảnh hưởng đến năng lực ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng, quản lý
của chính quyền. Trên cơ sở nghiên cứu bước đầu chúng tôi mạnh dạn đưa ra sự phân
tích về những nhân tố khách quan và những nhân tố chủ quan, từ đó làm tiền đề để
tiếp tục có những nghiên cứu tiếp theo về xây dựng nông thôn mới.
17