Giáo án Ngữ văn 9 bài 20: Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9

CHUẨN BỊ HÀNH TRANG VÀO THẾ KỶ MỚI
-------Vũ Khoan
A- Mục tiêu cần
đạt
-

Kiến Giúp học sinh hiểu được nội dung bài viết, những

thức

điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách và thói quen
của con người Việt Nam. Những yêu cầu hình thành
những đức tính và thói quen khi đất nước vào công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thế kỷ mới.

-

Kỹ Rèn kỹ năng phân tích tìm hiểu luận điểm, luận cứ

năng :

và cách lập luận của bài viết.

- Thái độ :

Có ý thức tu dưỡng bản thân.

B- Chuẩn bị :
- Nâng cao ngữ văn

- Các câu hỏi trắc nghiệm.
C- Lên lớp :
1- Kiểm tra :
Kiểm tra trong giờ
2- Bài mới :
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung ghi bảng

* HOẠT ĐỘNG 1 :

I- Đọc – Tìm hiểu chung :

-HS đọc chú thích (*) SGK. GV giới thiệu :

1- Tác giả :

Vũ Khoan nhà hoạt động chính trị, nhiều năm là Thứ - Vũ Khoan
trưởng Bộ ngoại giao.
- Bài viết:

Chuẩn bị hành


Bài viết đăng trên báo “Tia sáng” 2001. Là một bài nghị trang
luận với đề tài : vừa có tính cấp thiết vừa có tính lâu dài,
vừa là của đất nước, vừa là của từng người, vừa là bài xã
luận, vừa là văn bản chỉ đạo, vừa là ý kiến riêng, vừa là ý
kiến của cán bộ cấp cao, vừa có tính chất vấn đề đời sống,
vừa có tính chất vấn đề tư tưởng đạo lý. Đặc biệt chứa

đựng triết lý nhân văn có giá trị muôn thuở : “Con người

2- Tóm tắt bài viết :

quyết định tất cả”.
- HS đọc văn bản và tóm tắt từng phần ?

- Đặt vấn đề :

(1) Đặt vấn đề :
Lớp trẻ Việt Nam cần nhận ra những cái mạnh, cái yếu
của con người Việt Nam để rèn những thói quen tốt khi
bước vào nền kinh tế mới.

- Giải quyết vấn đề
+ Luận điểm 1

(2) Giải quyết vấn đề :
- Luận điểm 1 : trong những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn + Luận điểm 2
bị bản thân con người là quan trọng nhất.
- Luận điểm 2 : Bối cảnh của thế giới hiện nay và những + Luận điểm 3
mục tiêu nhiệm vụ nặng nề của đất nước.
- Luận điểm 3 : Những điểm mạnh, yếu của con người
Việt Nam cần nhận rõ khi bước vào nền kinh tế thế kỷ

- Kết thúc vấn đề

mới.
(3) Kết thúc vấn đề : Yêu cầu đối với thế hệ trẻ :
“Bước vào thế kỷ mới ..... nhỏ nhất”.

- Nhận xét về bố cục bài viết ?
Bắt đầu là nêu thời điểm chuyển giao thể kỷ và yêu cầu
chuẩn bị hành trang -> Khẳng định chuẩn bị hành trang
quan trọng nhất là con người (sự chuẩn bị này đặt vào bối

* Tính chặt chẽ và tính định
hướng rất rõ của hệ thống
luận điểm, luận cứ.
II- Tìm hiểu nội dung :

cảnh thế giới và đối chiếu với mục tiêu nhiệm vụ trước 1- Đặt vấn đề :
mắt của đất nước) -> từ đó nhận rõ điểm mạnh, điểm yếu


của người VN -> Kết thúc bẳng việc nêu ra yêu cầu với
thế hệ trẻ.
* HOẠT ĐỘNG 2 :

- Tác giả đã đặt vấn đề như thế nào ? Vấn đề đó có ý
nghĩa như thế nào trong hoàn cảnh thực tại ?

- Vấn đề có ý nghĩa thời sự và
lâu dài trong quá trình đi lên

+ Vấn đề được đặt ra ngay ở câu đầu tiên “Lớp trẻ ... của đất nước.
kinh tế mới”. Nhận rõ điểm mạnh phát huy, điểm yếu khắc
- Đối tượng là lớp trẻ.
phục là điều cần thiết để phát triển, nếu không muốn tụt
2- Giải quyết vấn đề :
hậu. Với dân tộc ta thì càng cần thiết vì ta đang công cuộc

xây dựng, phát triển trong xu thế hội nhập, nền kinh tế a) Chuẩn bị hành trang vào
toàn cầu hóa -> Mang tính lâu dài : quá trình đi lên của đất thế kỷ mới thì quan trọng
nước.
+ Mang tính thời sự : chuyển giao thế kỷ.
+ Đối tượng được quan tâm là lớp trẻ
* HOẠT ĐỘNG 3 :

- Luận điểm 1 được tác giả phân tích như thế nào ? triển
khai bằng mấy luận cứ ?

nhất là sự chuẩn bị bản thân
con người.
- Con người là động lực
- Nền kinh tế trí thức phát
triển.
b) Bối cảnh của thế giới và
mục tiêu nhiệm vụ của đất
nước

+ Từ cổ chí kim bao giờ con người cũng là động lực
phát triển của lịch sử.
+ Trong thời kỳ nền kinh tế tri thức phát triển mạnh thì
vai trò của con người càng nổi trội.
- Bối cảnh thế giới hiện nay là gì ? Mục tiêu và nhiệm vụ
của chúng ta, của đất nước ?
+ Khoa học – CN phát triển như huyền thoại, sự giao
thoa và hội nhập ngày càng sâu giữa các nền kinh tế.
+ Giải quyết 3 nhiệm vụ : thoát nghèo nàn lạc hậu, đẩy
mạnh CNH, HĐH, tiếp cận nền kinh tế trí thức.
- Điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam cần nhận

- KH – CN phát triển, sự giao
thoa hội nhập.
- 3 nhiệm vụ
c) Điểm mạnh, điểm yếu của
con người Việt Nam


rõ khi bước vào thế kỷ mới là gì ?
+ Thông minh nhạy bén với cái mới nhưng thiếu kiến
thức cơ bản, kém khả năng thực hành.
+ Cần cù, sáng tạo nhưng thiếu đức tính tỉ mỉ, không coi
trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ, chưa quen cường
độ lao động khẩn trương.

- Cách lập luận đối lập, so
sánh song hành, dùng thành

+ Có tinh thần đoàn kết, đùm bọc nhất là trong chống ngữ, tục ngữ tạo hình ảnh dễ
ngoại xâm nhưng lại thường đố kỵ nhau trong làm ăn và hiểu.
cuộc sống thường ngày.
+ Bản tính thích ứng nhanh nhưng lại có hạn chế trong
nếp nghĩ, kỳ thị trong kinh doanh, quen bao cấp. Sùng
ngoại hoặc bài ngoại quá mức, thói khôn vặt không coi
trọng chữ tín.
- Nhận xét cách triển khai luận điểm bằng các luận cứ ?

* HOẠT ĐỘNG 3 :

3- Kết thúc vấn đề :

- Phát huy điểm mạnh, khắc
phục điểm yếu và hình thành
thói quen ngay từ những việc
nhỏ.