Giáo án Ngữ văn 9 bài 28: Những ngôi sao xa xôi

NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI(T1)
(Trích)
Lê Minh Khuê
A.Mục tiêu cần đạt:
1.Giúp học sinh cảm nhận được tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm hồn nhiên trong cuộc
sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng vẫn lạc quan của ba cô thanh niên xung phong trên cao
điểm trên tuyến đường Trường Sơn thời kì chống Mĩ
-Thấy được nét đặc sắc trong cách kể chuyện, tả nhân vật (tâm lí, ngôn ngữ) của tác giả.
2.Tích hợp với phần Văn ở tiết Ôn tập về truyện, Bài thơ về tiểu đội xe không kính...
3.Rèn kĩ năng phân tích tác phẩm truyện( cốt truyện, nhân vật, nghệ thuật kể chuyện)
B.Chuẩn bị:
Tập truyện ngắn của Lê Minh Khuê,ảnh chân dung tác giả.
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
*Hoạt động 1 Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: Phân tích những suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật Nhĩ trong đoạn trích Bến quê
3.Bài mới:
*Hoạt động 2 Đọc hiểu văn bản
I.Tiếp xúc văn bản
GV hướng dẫn HS đọc, kể tóm tắt nội
dung truyện.

1.Đọc bài, kể tóm tắt
-Đọc với giọng tâm tình, phân biệt lời kể
và lời đối thoại
-Kể tóm tắt nội dung đoạn trích.
2.Tìm hiểu chú thích
*Tác giả:

Hãy giới thiệu về tác giả

Lê Minh Khuê sinh năm 1949 quê ở
Tĩnh Gia, Thanh Hoá. Là cây bút nữ
chuyên viết về truyện ngắn
*Từ khó SGK

?Truyện được kể ở ngôi thứ mấy?
TaiLieu.VN

*Ngôi kể: Ngôi thứ nhất
3.Bố cục: 3 phần
Page 1


Xác định bố cục của đoạn trích, nêu ý
mỗi phần?

P1: đến “ngôi sao trên mũ” :Phương
Định kể về cuộc sống của bản thân và tổ
trinh sát mặt đường của cô.
P2 đến “chị Thao bảo” Một lần phá bom,
Nho bị thương, hai chị em lo lắng, chăm
sóc
P3:Sau phút hiểm nguy, hai chị em ngồi
hát, niềm vui trước cơn mưa đá đột ngột.
II.Phân tích
1.Hoàn cảnh sống, chiến đấu và tính
cách của tổ nữ thanh niên xung phong
trinh sát mặt đường
a,Hoàn cảnh:
*Công việc:

?Hoàn cảnh sống, chiến đấu của ba cô
gái thanh niên xung phong được kể, tả
qua những chi tiết nào?

-Đường bị đánh lở loét
-Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối
lượng đất, đếm bom chưa nổ
-Bị bom vùi luôn
-Chạy trên cao điểm cả ban ngày
-Đất bốc khói, không khí bàng hoàng,
máy bay ì ầm, thần kinh căng như chão,
tim đập bất chập cả nhịp điệu “Thần chết
là một tay không thích đùa”
=>Đó là một công việc căng thẳng, nguy
hiểm đòi hỏi sự dũng cảm, bình tĩnh ,
khôn ngoan, khéo léo, sẵn sàng hi sinh.
*Cuộc sống :

Đó là một công việc như thế nào?

-ở trong một cái hang ngay dưới chân
cao điểm
-Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột
ngột, nằm dài trên nền ẩm, có thể suy
nghĩ lung tung.

? Không gian trong hang đá là cảnh sinh
hoạt thường nhật của ba cô thanh niên
xung phong. Không gian ấy hiện lên qua -Tôi dựa vào thành đá, khe khẽ hát, bịa

những chi tiết nào?
ra mà hát

-Nho: vừa tắm ở dưới suối lên, cứ quần
TaiLieu.VN

Page 2


áo ướt, đòi ăn kẹo... chống tay về phía
sau, trông nó nhẹ nhàng như một que
kem trắng
-Đón mưa đá, vui thích cuống cuồng...
=>Cuộc sống êm dịu, bình yên, tươi trẻ.
+Đối lập với khốc liệt, căng thẳng
+Hiện thực cuộc chiến đấu gian khổ, ác
liệt của quân dân ta thời đánh Mĩ.
Nhận xét gì về cuộc sống của họ? Có sự
tương phản nào giữa hai không gian này
không? Đó là một hiện thực như thế
nào?
*Hoạt động 3 Củng cố, dặn dò:
-Tóm tắt nội dung vừa phân tích.
-Hướng dẫn: Về nhà học bài và chuẩn bị tiếp nội dung cho giờ sau
********************************************************************

TaiLieu.VN

Page 3

NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI(T2)
(Trích)
Lê Minh Khuê
A.Mục tiêu cần đạt:
1.Giúp học sinh cảm nhận được tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm hồn nhiên trong cuộc
sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng vẫn lạc quan của ba cô thanh niên xung phong trên cao
điểm trên tuyến đường Trường Sơn thời kì chống Mĩ
-Thấy được nét đặc sắc trong cách kể chuyện, tả nhân vật (tâm lí, ngôn ngữ) của tác giả.
2.Tích hợp với phần Văn ở tiết Ôn tập về truyện, Bài thơ về tiểu đội xe không kính...
3.Rèn kĩ năng phân tích tác phẩm truyện( cốt truyện, nhân vật, nghệ thuật kể chuyện)
B.Chuẩn bị:
Tập truyện ngắn của Lê Minh Khuê,ảnh chân dung tác giả.
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
*Hoạt động 1 Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: Phân tích: Cuộc sống, công việc của ba cô thanh niên xung phong trong đoạn trích
Những ngôi sao xa xôi?
3.Bài mới:
*Hoạt động 2 Đọc hiểu văn bản
Qua lời kể, tự nhận xét của Phương
Định về bản thân và hai đồng đội, em
hãy tìm ra những nét tính cách, phẩm
chất chung của họ?

II.Phân tích
2.Những phẩm chất chung của ba cô
gái thanh niên xung phong:
*Họ là những cô gái còn rất trẻ, có cá
tính và hoàn cảnh riêng không giống

nhau nhưng đều có những phẩm chất
chung:
-Tinh thần trách nhiệm tự giác rất cao,
quyết tâm hoàn thành mọi nhiệm vụ
được phân công.
-Có lòng dũng cảm, sẵn sàng hi sinh,
không quản khó khăn, gian khổ, hiểm
nguy.
-Có tình đồng chí, đồng đội keo sơn gắn

TaiLieu.VN

Page 4


bó.
-Hay xúc động, nhiều mộng mơ, dễ vui,
dễ buồn, thíc làm đệp cho cuộc sống của
mình dù trong cuộc sống khó khăn ác
liệt: Thích thêu thùa, thích hát, thích
chép bài hát, thích nhớ về những người
thân và quê hương.
=>Đó là những phẩm chất vừa cao đẹp,
vừa bình dị, hồn nhiên, lạc quan của thế
hệ trẻ Việt Nam thời đánh Mĩ.
*Tuy nhiên, mỗi người lại có một cá
Nhận xét về những phẩm chất ấy của họ- tính riêng:
So sánh với hình ảnh những người lính
-Phương Định nhạy cảm và lãng mạn
lái xe trong Bài thơ về tiểu đội xe ...

-Chị Thao nhiều tuổi hơn chín chắn hơn,
trong công việc rất bình tĩnh, quyết liệt
Hãy tìm những nét cá tính riêng của mỗi nhưng lại rất sợ nhìn thấy máu chảy
người?
-Nho: lúc bướng bỉnh, lúc lầm lì, thích
thêu hoa loè loẹt.
=> Cách tả, kể về mỗi nhân vật làm cho
câu chuyện khá sinh động và chân thật.
3. Nhân vật Phương Định:
-Là cô gái Hà Nội có một thời học sinh
êm đềm.
Cách tả, kể như vậy có tác dụng gì?

-Vào chiến trường đã ba năm, vượt qua
bao thử thách hiểm nghèo, giáp mặt hàng
ngày với cái chết nhưng ở cô không hề
mất đi sự hồn nhiên trong sáng và những
mơ ước về tương lai.

Bên cạnh những phẩm chất chung như
hai đồng đội, em thấy Phương Định có
những nét riêng gì về tâm hồn, tính
cách? Hãy phân tích

-Là cô gái giàu cảm xúc, nhạy cảm, hay
mơ mộng, thích hát, thích làm điệu một
chút trước những chàng lính trẻ.
-Cô yêu mến, gắn bó với đồng đội, cảm
phục những chiến sĩ mà cô đã gặp trên
đường ra trận

-Nhạy cảm và quan tâm đến hình thức
của mình: bím tóc dày, cổ cao, đôi mắt

TaiLieu.VN

Page 5


nhìn xa xăm..Nhạy cảm nhưng kín đáo
giữa đám đông tưởng như kiêu kì.
*Một lần phá bom:
-Không đi khom..
-Dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả
bom..Tôi rùng mình... cẩn thận bỏ gói
thuốc mìn xuống, châm ngòi.Nép vào
bức tường đất, tim đập không rõ ...
Diễn biến tâm lí một lần phá bom của
Phương Định được tả như thế nào? Điều
đó thể hiện rõ nét phẩm chất gì ở cô?

=> tâm lí nhân vật được tả rất tỉ mỉ: hồi
hộp lo lắng, căng thẳng , đó là diễn biến
tâm lí rất thực phải là người trong cuộc
mới có thể tả được như thế.
*Nhận xét:
Tâm hồn Phương Định thật phong phú
trong sáng nhưng không phức tạp.
III.Tổng kết:
-Nghệ thuật:kể chuyện ở ngôi thứ nhất,
miêu tả tâm lí nhân vật, xen kẽ đoạn hồi

ức, giọng điệu ngôn ngữ tự nhiên..
-Nội dung:Ghi nhớ

Hãy nêu nhận xét khái quát về nghệ
thuật và nội dung đoạn trích vừa học?

*Hoạt động 3 Củng cố, dặn dò:
? Vì sao tác giả lại đặt tên truyện là
TaiLieu.VN

Page 6


Những ngôi sao xa xôi?
-Về nhà:
Học bài.
Chuẩn bị bài:Ôn tập về truyện

TaiLieu.VN

Page 7