Giáo án Ngữ văn 10 tuần 6: Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự

TUẦN 6: CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG
BÀI VĂN TỰ SỰ
A-MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
- Nhận biết thế nào là sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn bản tự sự.
2. Kĩ năng:
- Bước đầu chọn được sự việc, chi tiết tiêu biểu khi viết 1 bài văn tự sự đơn giản.
3. Thái độ:
- Có ý thức và thái độ tích cực phát hiện, ghi nhận những sự việc, chi tiết xảy ra trong csống
và trong các tphẩm để viết 1 bài văn tự sự.
B-CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
GV: SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tham khảo, Thiết kế bài giảng
HS: SGK, vở soạn, tài liệu tham khảo
C- PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
Gv kết hợp phương pháp đọc sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận, tích hợp
D- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức lớp:

Lớp
Vắng
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra phần chuẩn bị bài của học sinh
? Nêu dàn ý chung của 1 bài văn tự sự?
3. Bài mới:
Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

- G yêu cầu hsinh qsát sgk(61)

A. Lý thuyết.

? Phần khái niệm trình bày mấy nội dung ?
đó là những nội dung gì ?

I. Khái niệm.

? Kể tên 1 số vbản tự sự mà em đã được

1. Tự sự.


học?
? Văn tự sự có đặc điểm gì khác so với các
vbản bcảm, nghị luận…?
G dẫn dắt: Trong vbản tự sự, mỗi sự việc
lại được diễn tả bằng 1 số chi tiết.
? Hãy xác định 1 số sự việc, chi tiết có
trong vbản Chiến thắng MtaoMxây?
- G lấy thêm vdụ khác: sự việc Tấm biến
hóa nhiều lần( Tấm Cám) được diễn tả
bằng các chi tiết: Tấm hóa thành chim vàng
anh, khung cửi, xoan đào…

*VD: Văn bản: Chiến thắng MtaoMxây,
Truyện ADV và MC-TT…
- > trình bày 1 chuỗi các sự việc, sự việc này
dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến 1 kết
thúc , thể hiện 1 ý nghĩa.
2. Sự việc, chi tiết.
Ví dụ : Văn bản Chiến thắng MtaoMxây
-> sự việc:

+,giao đấu giữa Đăm Săn- MtaoMxây( hiệp
1, hiệp 2).
+, Lễ ăn mừng chiến thắng( lời kêu gọi dân
làng, cảnh ăn mừng, hình ảnh Đăm Săn..)

? Từ vdụ hãy rút ra nxét? ( Đặc điểm, vai
trò của sự việc- chi tiết trong bài văn tự
sự?)
G : Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn( liên
hệ ý kiến đánh giá của tiến sĩ Đỗ Ngọc
Thống về nvật Nghị Quế.)
?Lấy thêm dẫn chứng minh họa qua các
vbản đã học?

- Mỗi sự việc có thể có nhiều chi tiết.
- Chi tiết: tập trung thể hiện rõ nét sự việc.
=>Sự việc và chi tiết tiêu biểu có vai trò : dẫn
dắt câu chuyện, tô đậm đặc điểm, tính cách
nhân vật, tạo sức hấp dẫn, làm nổi bật ý nghĩa
vbản.

? Điểm cần ghi nhớ?

=> Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu là khâu quan
trọng trong qtrình kể chuyện hoặc viết văn tự
sự.

G: Làm thế nào để có thể chọn sự việc, chi
tiết tiêu biểu..

II. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu.

Yêu cầu hsinh xem lại vbản.
? Tác giả dgian kể chuyện gì?

1. Khảo sát ngữ liệu: SGK
* Văn bản 1: Truyện ADV và MC- TT.
- Kể về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước
của cha ông ta xưa.
- Sự việc: TT- MC chia tay.

? Trong truyện có sự việc TT và MC chia
tay nhau, TT hỏi MC: … Ta lại tìm nàng,
lấy gì làm dấu?( chi tiết1). MC đáp : Thiếp
có áo gấm lông ngỗng…để làm dấu ( chi

+, Chi tiết1: TT hỏi…
+, Chi tiết 2: MC đáp…


tiết2). Theo em có thể coi sự việc và các chi
tiết trên là những sự việc, chi tiết tiêu biểu
trong truyện ADV và MC-TT được ko ? Vì
sao ?
? Nếu ko kể sự việc đó hoặc bỏ chi tiết MC
rắc lông ngỗng để làm dấu thì câu chuyện
có tiếp nối được ko, vì sao ?
? Sau sự việc MC-TT chia tay còn có sự
việc nào ?
? Mqhệ giữa các sự việc ?

H đọc đoạn văn Sgk(62).
? Hãy chọn 1 sự việc rồi kể lại với 1 số chi
tiết tiêu biểu.

-> tiêu biểu
Vì: dẫn dắt câu chuyện( lí giải nguyên nhân vì
sao ADV bị đẩy đến bước đường cùng); diễn tả
tình cảm gắn bó của 2 nvật; sự ngây thơ thật
lòng của MC.
- Nếu bỏ: truyện ko liền mạch, cốt truyện bị phá
vỡ, đặc điểm tính cách của 2 nvật sẽ ko được
làm nổi bật.
- Các sự việc: Theo dấu lông ngỗng…-> TT
cùng quân lính đuổi theo 2 cha con ADV; Sự
cùng đường của 2 cha con.
-> sự việc nối tiếp bằng qhệ móc xích, nhân quả
theo đúng cốt truyện.
* Văn bản 2: Tưởng tượng phần sau truyện “
Lão Hạc” (Nam Cao)
- Anh con trai lão Hạc tìm gặp ông giáo… đi
viếng mộ cha.

- Anh gửi lại nhà cửa, di vật của cha rồi đi theo
? Từ những việc làm trên , em hãy nêu cách cách mạng…
chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn 2. Kết luận chung
tự sự
- Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu cần :
+, Xác định đề tài, chủ đề của bài văn.
+, Dự kiến cốt truyện( gồm nhiều sự việc nối
tiếp nhau).

? Theo em cần ghi nhớ điều gì sau bài học ? +, Triển khai các sự việc bằng 1 số chi tiết.
* Ghi nhớ.( Sgk-62)
B. Luyện tập
- Chia 2 nhóm làm BT 1-2

BT1(63)

? Khi kể chuyện này có người định bỏ sự
việc hòn đá xấu xí… Theo em như thế có
được ko? Vì sao?

- Sự việc: hòn đá…

Hòn đá xù xì.

-> không bỏ được vì:
+, Nó có vai trò chuẩn bị cho phần kết thúc


truyện.
+, Góp phần miêu tả diễn biến tâm trạng nhân
vật.
+, Làm sáng tỏ chủ đề.
? Rút ra bài học gì?

* Bài học: Chọn sự việc, chi tiết..-> cần kĩ
càng ,thận trọng sao cho sự việc, chi tiết góp
phần dẫn dắt câu chuyện, tô đậm tính cách nvật,
tập trung biểu hiện chủ đề,ý nghĩa.
BT2(64)

? Tác giả kể chuyện gì?

- Tác giả kể lại cuộc đoàn viên kì lạ của 2 vợ
chồng Uy lít xơ sau 20 năm xa cách.

? Sự việc tiêu biểu ở cuối đoạn trích ? được
- Sự việc tiêu biểu:Pênêlốp thử chồng bằng
kể bằng những chi tiết nào ?
những chi tiết đặc điểm của chiếc giường cưới.

- Một số chi tiết: Pênêlốp nhờ nhũ mẫu khiêng
giường, U giật mình hỏi lại, U nói rõ đặc điểm
của chiếc giường..
-> Tgiả đã thành công trong nghệ thuật kể
chuyện lôi cuốn, hấp dẫn đồng thời khắc họa
đậm nét phẩm chất ,tính cách của2 nvật
4. Củng cố:
- Ghi nhớ.
5. Hướng dẫn học và chuẩn bị bài.
- Học bài + hoàn thành BT.
- Giờ sau: Viết bài số 2( Ôn lại những kiến thức về văn tự sự)
- Chuẩn bị : Tấm Cám.
E. RÚT KINH NGHIỆM