Giáo án Ngữ văn 10 tuần 24: Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh

Giáo án Ngữ văn 10
LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH
A. Mục tiêu bài học
Giúp học sinh:
1. Kiến thức
- Đoạn văn, các yêu cầu viết một đoạn văn nói chung
- Các yêu cầu viết đoạn văn thuyết minh.
2. Kỹ năng
- So sánh để nhận ra những điểm khác nhau giữa đoạn văn tự sự và đoạn văn
thuyết minh.
- Vận dụng những kiến thức, kỹ năng về đoạn văn, về văn thuyết minh để viết
đoạn văn thuyết minh có đề tài gần gũi, quen thuộc trong học tập và đời sống.
B. Phương pháp: Nêu vấn đề, thảo luận, chữa bài tập
C. Phương tiện: SGK, SGV, Giáo án, Tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng.
D. Tiến trình bài học
• Ổn định tổ chức lớp
• Kiểm tra bài cũ
Thế nào là văn thuyết minh ?
• Bài mới
Hoạt động của GV và Hs
Yêu cầu cần đạt
I.
Đoạn văn thuyết minh
1. Ôn tập về đoạn văn
? Thế nào là đoạn văn
a. Thế nào là đoạn văn
Đơn vị hoàn chỉnh, thống nhất về nội dung,
hoàn chỉnh về hình thức tính từ chỗ viết hoa
gạch đầu dòng đến chấm xuống dòng.
? Đoạn văn phải đạt các yêu cầu nào b. Các yêu cầu của đoạn văn : 4 yêu
cầu(Theo sgk)

2. Sự giống nhau và khác nhau giữa đoạn
văn tự sự và thuyết minh
? Theo em đoạn văn tự sự và thuyết - Đoạn tự sự: Kể sự việc nào đó thiên về
minh có những điểm giống và khác
miêu tả biểu cảm.
nhau như thế nào
- Thuyết minh: : Trình bày giới thiệu một ý
nào đó của sự việc, hiện tượng để người đọc
hiểu về các đặc tính của nó (ít hoặc không sử
dụng yếu tố miêu tả biểu cảm)
? Vì sao có sự khác nhau đó
Vì: mục đích của 2 loại văn bản khác nhau
3. Kết cấu của đoạn văn thuyết minh
- Một đoạn văn thuyết minh có thể Gồm 3 phần:
Mở đoạn
bao gồm bao nhiêu phần chính? Các
Phát triển đoạn
ý trong đoạn văn thuyết minh có thể
Kết đoạn
được sắp xếp theo các trình tự thời thông thường thì có 2 phần chính là mở đoạn
LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH

Page 1


Giáo án Ngữ văn 10
gian, nhận thức, phản bác- chứng và phát triển đoạn.
minh ko? Vì sao?
- Các ý được sắp xếp theo trình tự thời gian,
không gian, nhận thức, theo phản bác hoặc

chứng minh để làm tăng tính hấp dẫn lôi
cuốn.

? Theo em, để thực hiện được yêu
cầu của đề bài, trước hết ta cần phải
làm gì

? Bước tiếp theo sau khi tìm hiểu đề
là gì

? Sau khi phác thảo xong dàn ý đại
cương ta làm công việc gì tiếp theo
? Sau khi đã viết xong đọan văn, bài
văn, bước tiếp theo cần phải làm gì
+ Chủ đề của đọan văn có được thể hiện rõ
ràng và nhất quán không?
+ Việc sử dụng các phương pháp thuyết
minh có hợp lý không?
+ Các câu trong đọan văn có trong sáng và
liên kết chặt chẽ với nhau không?
+ Làm thế nào để sửa chữa những lỗi của
đọan văn?

Qua việc phân tích ví dụ em hãy nêu
quy trình viết một đoạn văn, một bài

II.Viết đoạn văn thuyết minh
1. Ví dụ
Đề: Viết một bài văn thuyết minh để cung
cấp cho người đọc những hiểu biết về tác

phẩm “ Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi.
*Tìm hiểu đề
- Đối tượng thuyết minh : Bài “Bình Ngô
đại cáo”.
- Mục đích thuyết minh : Giúp người đọc
có những hiểu biết về tác phẩm.
- Phương pháp thuyết minh :
* Phác thảo dàn ý đại cương
+Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ?
+ Đặc điểm thể loại và bố cục của bài Cáo?
+ Những nội dung cơ bản và nét đặc sắc
trong nghệ thuật thể hiện của tác phẩm?
!Cơ sở nêu luận đề chính nghĩa của cuộc
kháng chiến ?
! Nguyên nhân và quá trình khởi nghĩa thắng
lợi của nghĩa quân Lam Sơn ?
!Tuyên bố cho toàn dân tộc biết hòa bình
độc lập.
*Thực hành viết đọan theo từng ý trong dàn
bài.
* Kiểm tra lại bài viết và sửa chữa

2. Qui trình viết đọan văn, bài văn thuyết

LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH

Page 2


Giáo án Ngữ văn 10

văn thuyết minh ?

? Cho hs: thảo luận nhóm để xác
định lượng thông tin cho bài
Gv cho phương án theo dàn ý như
sau

minh
- Bước 1: Xác định các yêu cầu về : nội
dung, mục đích và phương pháp thuyết
minh.
-Bước 2: Phác thảo dàn ý đại cương cho bài
viết.
-Bước 3 : Phát triển mỗi ý thành đọan văn.
- Bước 4: Viết và kiểm tra - sửa chữa.
III. Ghi nhớ : SGK
IV. Luyện tập
Đề bài: Em hãy lập dàn ý cho bài văn thuyết
minh về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn
Trãi
Mở bài:
- Giới thiệu về Nguyễn Trãi.
- Lí do vì sao mình viết về Nguyễn Trãi
Thân bài:
* Cuộc đời Nguyễn Trãi
-Năm sinh năm mất, quê quán
-Tư tưởng, tình cảm
- Vị trí trong lịch sử dân tộc
* Sự nghiệp:
- Tác phẩm chính

- Nội dung thơ văn
- Phong cách nghệ thuật
Kết bài:
-Trở lại đề tài thuyết minh
- Gợi cảm xúc suy nghĩ trong người đọc
2. Diễn đạt ý thành đoạn văn

Giáo viên cho hs viết và đọc đoạn
văn
Gv đọc đoạn văn ví dụ
Nhưng Nguyễn Trãi không chỉ yêu
tha thiết thiên nhiên của quê hương ,
ông còn canh cánh bên lòng niềm tha
thiết với bà con thân thuộc ở quê
nhà. Thời còn giặc Minh, nhiều năm
ông phải lẩn tránh khắp nơi, xa nhà
xa quê, xa bà con thân thuộc với bao
nỗi buồn rầu
Về nhà viết đoạn văn nối tiếp đoạn
LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH

Page 3


Giáo án Ngữ văn 10
vừa hoàn thành trên lớp
Viết lại bài văn thuyết minh
Giờ sau: Chuyện chức phán sự đền
Tản Viên.

LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH

Page 4