Tìm hiểu về hệ thống xử lý giao dịch
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.78 MB, 35 trang )
Mục Lục
A. Mô tả đề tài..................................................................................................1
I. Lý do hình thành đề tài................................................................................1
II. Mục tiêu đề tài............................................................................................1
B. Tìm hiểu về hệ thống xử lý giao dịch..........................................................1
I. Lịch sử ra đời...............................................................................................1
II. Khái niệm và cơ sở dữ liệu cỉ hệ thống xử lý giao dịch..............................2
1. Khái niệm................................................................................................2
2. Cơ sở dữ liệu của hệ thống xử lý giao dịch..............................................3
III. Phân loại hệ thống xử lý giao dịch............................................................3
1. Xử lý giao dịch trực tuyến (online):.........................................................4
2. Xử lý giao dịch theo lô (batch)................................................................6
IV. Mục đích hệ thống xử lý giao dịch............................................................7
V. Các hoạt động chính của xử lí giao dịch.....................................................8
1. Các hoạt động chính................................................................................8
2. Các hoạt động cụ thể...............................................................................9
VI. Đặc điểm của hệ thống xử lý giao dịch...................................................11
VII. Vòng đời của hệ thống xử lí giao dịch...................................................11
VIII. Các tính năng của hệ thống xử lý giao dịch..........................................12
IX. Thủ tục sao lưu.......................................................................................12
1. Quá trình sao lưu...................................................................................12
2. Các phương pháp Back-up....................................................................14
C. Tìm hiểu về giao dịch trực tuyến ở Việt Nam..............................................14
I. Thực trạng sử dụng hệ thống xử lý giao dịch ở Việt Nam.........................14
1. Hệ thống giao dịch trực tuyến: Thương mại điện tử..............................14
2. TPS trực tuyến: Hệ thống chứng khoán.................................................15
II. Hệ thống giao dịch chứng khoán trực tuyến của công ty FPTS................21
1. Giới thiệu về công ty FPTS...................................................................21
2. Dịch vụ giao dịch trực tuyến Ez-Trade..................................................22
3. Mô hình giao dịch chứng khoán trực tuyến...........................................22
4. Cách đặt lệnh.........................................................................................23
2. Các bước đặt lệnh..................................................................................23
III. Cơ chế bảo mật.......................................................................................25
1. Token Card là gì?...................................................................................25
2. Những lợi ích khi sử dụng Token..........................................................25
3. Cách sử dụng Token trong giao dịch......................................................26
4. Hỗ trợ quản lý Token Card....................................................................26
5. Cách bảo quản Token.............................................................................26
6. Một số vấn đề cần lưu ý.........................................................................27
7. Sự phản hồi của nhà đầu tư đối với FPTS..............................................27
D. Phần mềm quản lý và xử lý giao dịch..........................................................27
E. Kết luận.......................................................................................................31
Tài Liệu Tham Khảo........................................................................................31
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
A. Mô tả đề tài.
I. Lý do hình thành đề tài.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin càng ngày con người càng tiến gần
hơn tới một xã hội hiện đại, giờ đây chỉ bằng một cái đúp chuột là bạn hoàn toàn có thể sở
hữu được một món hàng nào đó hoặc thực hiện giao dịch với ngân hàng một cách nhanh
chóng… Tất cả những hoạt động đó đều nằm trong lĩnh vực xử lí giao dịch trực tuyếnmột lĩnh vực đang còn khá mới mẻ ở Việt Nam.Báo cáo nghiên cứu về hệ thống xử lí giao
dịch nói chung trong phần B và hệ thống xử lí giao dịch trực tuyến trong phần C.
II. Mục tiêu đề tài.
-Tìm hiểu về hệ thống xử lý giao dịch, những lợi ích mà hệ thống mang lại và việc ứng
dụng hệ thống xử lý giao dịch trực tuyến tại doanh nghiệp Việt Nam.
-Giúp các nhà quản lý nhìn nhận được khả năng của hệ thống xử lí thông tin giao dịch,
từ đó xây dựng nền tảng quản lý thông qua hệ thống thông tin ngày càng hiệu quả.
-Cho thấy tầm quan trọng của công nghệ thông tin đối với doanh nghiệp trong việc tăng
giá trị cho sản phẩm và dịch vụ.
B. Tìm hiểu về hệ thống xử lý giao dịch.
I. Lịch sử ra đời.
- Hệ thống xử lý giao dịch đầu tiên Sabre, được thực hiện bởi IBM cho American
Airlines, đã hoạt động vào năm 1970. Được thiết kế để xử lý tới 83.000 giao dịch
một ngày, hệ thống chạy trên hai máy tính IBM 7090. SABER được di chuyển sang
các máy tính IBM System / 360 vào năm 1972 và trở thành sản phẩm đầu tiên của
IBM như là Chương trình điều khiển hàng không (ACP) và sau đó là Cơ sở xử lý
giao dịch (TPF). Ngoài các hãng hàng không TPF được sử dụng bởi các ngân hàng
lớn, các công ty thẻ tín dụng và chuỗi khách sạn.
- Hệ thống NonStop của Hewlett-Packard (trước đây là Tandem NonStop) là hệ
thống phần cứng và phần mềm được thiết kế cho Xử lý giao dịch trực tuyến
(OLTP) được giới thiệu vào năm 1976. Các hệ thống được thiết kế để xử lý giao
dịch và cung cấp mức độ sẵn có và toàn vẹn dữ liệu cực cao.
- Cơ sở xử lý giao dịch IBM (TPF) - 1960. Tại Amity Không giống như hầu hết các
hệ thống xử lý giao dịch khác, TPF là một hệ điều hành chuyên dụng để xử lý giao
dịch trên các khung chính của IBM System z. Chương trình kiểm soát hàng không
ban đầu (ACP).
- Hệ thống quản lý thông tin của IBM (IMS) - 1966. Hệ thống quản lý thông tin và
cơ sở dữ liệu phân cấp chung với khả năng xử lý giao dịch mở rộng. Chạy trên
OS/360 và người kế nhiệm.
- Hệ thống kiểm soát thông tin khách hàng của IBM (CICS) - 1969. Một trình quản
lý giao dịch được thiết kế để xử lý trực tuyến nhanh, khối lượng lớn, CICS ban đầu
sử dụng các bộ dữ liệu hệ thống tiêu chuẩn, nhưng bây giờ có kết nối với hệ thống
cơ sở dữ liệu quan hệ DB / 2 của IBM. Chạy trên OS / 360 và kế thừa và DOS /
1
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
-
-
-
-
360 và kế thừa, IBM AIX, VM và OS / 2. Các phiên bản không phải máy tính lớn
được gọi là TXSeries.
Tuxedo - những năm 1980. Giao dịch cho Unix, mở rộng cho các hoạt động phân
phối được phát triển bởi tập đoàn AT & T, hiện thuộc sở hữu của tập đoàn Oracle.
Tuxedo là một TPS đa nền tảng.
Gói giao diện giao dịch UNIVAC (TIP) - 1970. Một màn hình xử lý giao dịch cho
các máy tính dòng UNIVAC 1100/2200.
Burroughs Corporation hỗ trợ khả năng xử lý giao dịch trong các hệ điều hành
MCP của nó bằng GEMCOS (Hệ thống điều khiển tin nhắn tổng quát năm 1980).
Tính đến năm 2012, các máy chủ doanh nghiệp của UNISYS ClearPath bao gồm
Máy chủ giao dịch, "một hệ thống điều khiển ứng dụng và tin nhắn cực kỳ linh
hoạt, hiệu suất cao".
Hệ thống quản lý và điều khiển ứng dụng (DECMS) - 1985. "Cung cấp một môi
trường để tạo và kiểm soát các ứng dụng xử lý giao dịch trực tuyến (OLTP) trên hệ
điều hành VMS." Chạy trên hệ thống VAX / VMS.
Công ty Cổ phần Thiết bị Kỹ thuật số (DEC) Hệ thống Điều khiển Thông báo
(MCS-10) cho các hệ thống PDP-10 TOPS-10.
Xử lý giao dịch Honeywell Multics. Tính năng (TP) - 1979.
Quản lý giao dịch eXecutive (TMX) là hệ thống xử lý giao dịch độc quyền của
NCR Corporation chạy trên các hệ thống 5000-series của NCR Tower. Hệ thống
này được sử dụng chủ yếu bởi các tổ chức tài chính trong những năm 1980 và
1990.
Hệ thống NonStop của Hewlett-Packard - 1976. NonStop là một hệ thống phần
cứng và phần mềm tích hợp được thiết kế đặc biệt để xử lý giao dịch. Ban đầu từ
Tandem Computers.
Transarc Encina - 1991. Transarc đã được IBM mua lại vào năm 1994. Encina đã bị
ngừng hoạt động như một sản phẩm và được xếp vào các sản phẩm TXSeries của
IBM. Hỗ trợ Encina đã bị ngưng vào năm 2006
II. Khái niệm và cơ sở dữ liệu cỉ hệ thống xử lý giao dịch.
1. Khái niệm.
-
Giao dịch: là các hoạt động kinh doanh cơ bản như quá trình buôn bán hàng hóa,
cấp biên lai, lập hóa đơn, trả lương cho nhân viên trong một tổ chức.
Hệ thống xử lí giao dịch (Transaclions Processing System- TPS): là những hệ
thống thông tin phục vụ hoạt động tác nghiệp với giao dịch, nó thực thi các hoạt
động thường nhật và đóng vai trò cơ sở cho các hệ thống khác.Đây là những hệ
thống thông tin dễ thấy như : Hệ thu ngân ở siêu thị,hệ thống bán vé máy bay,hệ
thống rút tiền tự động…
2
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
2. Cơ sở dữ liệu của hệ thống xử lý giao dịch.
- Một cơ sở dữ liệu là một tổ chức bộ sưu tập của dữ liệu. Cơ sở dữ liệu cung cấp
nhanh chóng hồi lần cho không-có cấu trúc yêu cầu như trong một điển hình giao
dịch ứng dụng xử lý.
- Cơ sở dữ liệu cho giao dịch xử lý có thể được xây dựng bằng phân cấp, mạng, hoặc
quan hệ cấu trúc:
Cấu trúc phân: tổ chức các dữ liệu trong một loạt các mức độ. Nó trêndưới-cấu trúc giống như bao gồm nút và chi nhánh mỗi nút con có chi
nhánh và chỉ được liên kết đến một cấp độ cao hơn nút cha.
Cấu trúc mạng: mạng cấu trúc cũng tổ chức dữ liệu bằng nút và chi nhánh.
Nhưng không giống như phân cấp, mỗi nút con có thể có liên quan đến
nhiều hơn nút cha mẹ.
Quan hệ cấu trúc: một cơ sở dữ liệu quan tổ chức dữ liệu của nó trong một
loạt các liên quan đến bảng. Này cho linh hoạt là mối quan hệ giữa các
bảng được xây dựng.
Sau có rất mong muốn trong một cơ sở dữ liệu sử dụng hệ thống giao dịch
hệ thống xử lý:
Tốt dữ liệu vị trí: Các cơ sở dữ liệu cần được thiết kế để truy cập vào các
mẫu của dữ liệu từ rất nhiều người dùng đồng thời.
Ngắn giao dịch: Ngắn các giao dịch cho phép xử lý nhanh chóng. Này
tránh được kết hợp lại và bước các hệ thống.
Sao lưu thời gian thực: Sao lưu nên lên kế hoạch giữa thấp lần hoạt động
để ngăn chặn trễ của các server.
Chuẩn hóa dữ liệu: điều Này làm giảm thông tin không cần thiết để tăng
tốc độ và cải thiện đồng thời, điều này cũng cải thiện bản sao lưu.
Lưu trữ của dữ liệu lịch sử: thỉnh thoảng sử dụng dữ liệu đang di chuyển
vào cơ sở dữ liệu khác hoặc hỗ trợ lên bàn. Này, giữ bàn nhỏ và cũng cải
thiện sao lưu lần.
Tốt cấu hình phần cứng: Phần cứng phải có khả năng để xử lý nhiều người
sử dụng và cung cấp phản ứng nhanh chóng lần.
III. Phân loại hệ thống xử lý giao dịch.
Có hai phương pháp xử lý thông tin của hệ thống TPS:
3
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
1. Xử lý giao dịch trực tuyến (online):
-
Cấu trúc chung của TPS trực tuyến.
Hệ thống được kết nối trực tiếp giữa người điều hành và chương trình TPS. Hệ
thống trực tuyến sẽ cho ra kết quả tức thời.
-
Các hệ xử lý giao dịch trực tuyến bao gồm:
Hệ thống thông tin tra cứu: các hoạt động trên cơ sở tìm kiếm theo điều
kiện từ một cơ sở dữ liệu nguồn. Ví dụ: khách hàng muốn biết tỷ giá hối
đoái trong ngày hoặc phương thức thanh toán một đơn đặt hàng.
Hệ thống thu thập dữ liệu: chức năng của hệ thống này là thu thập và tích
lũy số liệu một cách nhanh chóng nhằm xử lý các thông tin này một cách
kịp thời.
Hệ thống xử lý tệp: các hệ thống này đảm bảo nhận tất cả các nhiệm vụ
của hệ thống thông tin xử lý giao dịch, trừ việc đưa ra kết quả. Chẳng
hạn, ta có thể cập nhật ngay lập tức tệp khách hàng nhờ vào công cụ
terminal (định giới hạn) được thiết lập tại các điểm bán hàng và in ra hóa
đơn và tài khoản của khách hàng.
Hệ thống cập nhật sơ sở dữ liệu: là một trong những hoạt động chủ yếu
của hệ thống xử lý giao dịch. Trong hoạt động kinh tế và thương mại
người ta cần phải thường xuyên cập nhật cơ sở dữ liệu để có thể theo dõi
đầy đủ và chính xác các hoạt động sản xuất, tài chính đang diễn ra trong
một doanh nghiệp.
Hệ thống soạn thảo các tài liệu báo cáo: giai đoạn cuối cùng của quy
trình xử lý giao dịch là khởi thảo các tài liệu và báo cáo tổng kết bao
gồm: Đơn hàng của khách hàng, thông báo nhận đơn hàng, lịch sản xuất
theo đơn đặt hàng, xác định mẫu mã sản phẩm, giấy thông báo gửi hàng,
hóa đơn bán hàng, séc trả tiền của khách hàng, hóa đơn liên hai giao cho
khách hàng.
4
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
Muốn giao dịch phải thông qua một công ty môi giới trực tuyến được cung cấp
với một nền tảng giao dịch trực tuyến. Các sàn giao dịch trực tuyến đóng vai trò
như một trung tâm, cho phép người dùng và hệ thống có thể tương tác. Cùng
với nền tảng này là công cụ để theo dõi và giám sát chứng khoán, danh mục đầu
tư và chỉ số, cũng như các công cụ nghiên cứu, báo giá thời gian thực hiện và
thông tin cập nhật mới nhất - tất cả đều cần thiết để thương mại có lợi nhuận.
Thông thường, các công cụ nghiên cứu có sẵn như các báo cáo phân tích
chuyên sâu và đầy đủ.
-
Xử lý giao dịch trực tuyến hoặc OLTP là một lớp các hệ thống thông tin tạo
thuận lợi và quản lý các ứng dụng hướng giao dịch, điển hình cho việc nhập dữ
liệu và xử lý giao dịch. Tuy nhiên thuật ngữ này có phần không chắc chắn, ta có
thể hiểu rằng một số "giao dịch" là có trong các giao dịch máy tính hoặc cơ sở
dữ liệu, trong khi một số khác (như Hội đồng hiệu suất xử lý giao dịch) định
nghĩa nó về các giao dịch kinh doanh hoặc thương mại. OLTP cũng đã được sử
dụng để đề cập đến cách xử lý, trong đó hệ thống sẽ đáp ứng ngay lập tức với
yêu cầu của người dùng. Máy rút tiền tự động (ATM) cho ngân hàng là một ví
dụ về một ứng dụng xử lý giao dịch thương mại. Các ứng dụng xử lý giao dịch
trực tuyến là thông lượng cao và chèn hoặc cập nhật nhiều trong quản lý cơ sở
dữ liệu. Các ứng dụng này được sử dụng đồng thời bởi hàng trăm người dùng.
Mục tiêu chính của các ứng dụng OLTP là tính khả dụng, tốc độ, làm việc cùng
thời gian và khả năng thu hồi. Giảm công việc viết trên giấy và dự báo nhanh
hơn, chính xác hơn cho doanh thu và chi phí. Đó là cách OLTP làm cho những
điều đơn giản cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, giống như nhiều giải pháp công
nghệ thông tin trực tuyến hiện đại, một số hệ thống đòi hỏi phải bảo trì ngoại
tuyến, điều này còn ảnh hưởng đến phân tích chi phí – lợi ích của hệ thống xử
lý giao dịch trực tuyến. OLTP thường được so sánh với OLAP (xử lý phân tích
trực tuyến), thường được đặc trưng bởi các truy vấn phức tạp hơn, với khối
lượng nhỏ hơn, với mục đích thông tin kinh doanh hoặc báo cáo chứ không phải
là để xử lý các giao dịch. Trong khi các hệ thống OLTP xử lý tất cả các loại truy
vấn (đọc, chèn, cập nhật và xóa), OLAP thường được tối ưu hóa cho chỉ đọc và
thậm chí không hỗ trợ các loại truy vấn khác.
-
Đây là phiên xử lý ngay lập tức của dữ liệu. Nó cung cấp ngay lập tức xác nhận
của một giao dịch. Nó có liên quan đến một số lượng lớn người cùng một lúc
được thực hiện giao dịch đó thay đổi dữ liệu. Vì tiến bộ trong công nghệ (chẳng
hạn như việc tăng tốc độ của truyền tải dữ liệu và lớn hơn băng thông).
-
Hệ thống xử lý giao dịch trực tuyến là một hệ thống xử lý dữ liệu phổ biến
trong các doanh nghiệp ngày nay. Một số ví dụ về các hệ thống OLTP bao gồm
nhập lệnh, bán lẻ, và các hệ thống giao dịch tài chính. Trên hệ thống xử lý giao
dịch trực tuyến ngày càng đòi hỏi sự hỗ trợ cho các giao dịch trải rộng qua
mạng và có thể bao gồm nhiều hơn một công ty. Vì lý do này, phần mềm xử lý
giao dịch trực tuyến hiện đại sẽ sử dụng phần mềm xử lý máy khách hoặc máy
chủ và phần mềm môi giới cho phép các giao dịch chạy trên các nền tảng máy
5
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
tính khác nhau trong mạng. Trong các ứng dụng lớn, OLTP hiệu quả có thể phụ
thuộc vào phần mềm quản lý giao dịch phức tạp (như CICS) hoặc các thủ thuật
tối ưu hóa cơ sở dữ liệu để tạo thuận lợi cho việc xử lý số lượng lớn các bản cập
nhật cùng lúc cho một cơ sở dữ liệu theo định hướng OLTP.
Đối với các hệ thống cơ sở dữ liệu phân cấp có tính khắt khe hơn, các
chương trình môi giới OLTP có thể phân phối xử lý giao dịch giữa
nhiều máy tính trên mạng. OLTP thường được tích hợp vào kiến trúc
hướng dịch vụ (SOA) và các dịch vụ Web.
Xử lý giao dịch trực tuyến (OLTP) bao gồm thu thập thông tin đầu
vào, xử lý thông tin và cập nhật thông tin hiện tại để phản ánh thông
tin thu thập và xử lý. Tính đến hôm nay, hầu hết các tổ chức sử dụng
một hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu để hỗ trợ OLTP. OLTP được thực
hiện trong một hệ thống máy chủ khách hàng.
Trên dòng xử lý quá trình quan tâm đến sự trùng hợp và tính nguyên
tử. Kiểm soát truy cập đồng thời đảm bảo rằng hai người dùng truy
cập vào cùng một dữ liệu trong hệ thống cơ sở dữ liệu sẽ không thể
thay đổi dữ liệu đó hoặc người dùng phải đợi cho đến khi người dùng
khác đã hoàn tất quá trình xử lý, trước khi thay đổi phần dữ liệu đó.
Kiểm soát nguyên tử đảm bảo rằng tất cả các bước trong giao dịch
được hoàn thành thành công như là một nhóm. Nghĩa là, nếu bất kỳ
bước nào giữa giao tác thất bại, tất cả các bước khác cũng phải thất
bại.
-
Hệ thống xử lý các thông tin nhiều chiều và cho kết quả ngay lập tức thông qua
các chương trình chạy sẵn trực tuyến giúp cho người dùng có thể tích hợp được
các lợi ích khác trong các lĩnh vực khác nhau:
o Thu thập được nhiều thông tin.
o Giảm chi phí sản xuất.
o Giảm chi phí bán hàng.
o Cải thiện các chương trình tiếp thị và giao dịch đối với khách hàng.
o Giúp thiết lập củng cố đối tác.
o Tạo điều kiện sớm tiếp cận kinh tế trí thức.
2. Xử lý giao dịch theo lô (batch).
6
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
Cấu trúc chung của TPS theo lô.
Tất cả các giao dịch được tập hợp lại với nhau, nhóm lại, sắp xếp lại và được xử
lý chung một lần. Với ưu điểm lớn là có hiệu quả trong trường hợp chúng ta cần
xử lý một lượng lớn các giao dịch. Nhưng bên cạnh đó, cách thức này đem lại
cho chúng ta nhược điểm là khó có thể nhận được câu trả lời ngay lập tức tại
thời điểm giao dịch.
Giao dịch có thể được thu thập và xử lý như trong hàng loạt xử lý. Giao dịch sẽ
được thu thập và sau đó cập nhật như một lô khi nó thuận tiện hoặc kinh tế, để
xử lý chúng. Trong lịch sử, đây là những phương pháp thông thường nhất là các
công nghệ thông tin không tồn tại để cho phép xử lý thời gian thực. Phương
pháp này các số liệu giao dịch được tích lũy trong khoảng thời gian nhất định
và được xử lý theo trình tự. Bao gồm các bước sau:
o Tích lũy theo từng nhóm: Các số liệu ban đầu phát sinh bởi các giao dịch
thương mại như đặt đơn hàng, hóa đơn bán hàng,...
o Ghi lại các giao dịch trên đĩa.
o Sắp xếp các giao dịch trong một danh sách có cấu trúc kiểu FIFO (first in
first out) theo trình tự thời gian thu nhận các giao dịch.
o Chuyển các số liệu thu thập được về một máy tính trung tâm có nhiệm
vụ xử lý các thông tin này.
-
Phương pháp xử lý giao dịch theo lô thích hợp với những tiến trình xử lý thông
tin mà trong đó:
o Việc truy cập thông tin diễn ra định kì.
o Khuôn dạng và kiểu dữ liệu hoàn toàn xác định.
o Thông tin khá ổn định trong khoảng thời gian giữa hai tiến trình xử lý
liên tiếp.
7
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
Ví dụ về xử lý séc: Tất cả các séc sẽ được nhận vào một khoảng thời gian nào
đó (ví dụ là một ngày), sau đó chúng sẽ được nhóm lại với nhau, sắp xếp lại
thành một loại và được đưa đi xử lý chung một lần.
IV. Mục đích hệ thống xử lý giao dịch.
- Hệ thống xử lý giao dịch giúp cho tổ chức/ doanh nghiệp thực hiện và theo dõi
những hoạt động hằng ngày như: nghiệp vụ trả lương, lập đơn đặt hàng, làm
hóa đơn, theo dõi khách hàng, theo dõi nhà cung cấp, kiểm kê hàng tồn kho,
cập nhật tài khoản ngân hàng, tính thuế phải trả của những người nộp thuế, thu
ngân ở siêu thị, bán vé máy bay,...
Hình: Mô tả hoạt động của cấu trúc mô hình xử lý giao dịch.
-
Hệ thống TPS thực hiện tự động các công việc xử lý dữ liệu thường lặp lại
nhiều lần theo các quy tắc quản lý đã ban hành và duy trì tính đúng đắn của hồ
sơ hoặc cơ sở dữ liệu về các chi tiết về các tác vụ đã thực hiện TPS từ đó giúp
cho người nhân viên không làm sai. Đồng thời hệ thống xử lý giao dịch tường
thuật một cách chi tiết và trung thực về các hoạt động của tổ chức cho người
quản lý cung cấp dữ liệu cho bộ phận xử lý thông tin trong các lĩnh vực khác
nhau mà có sự giao dịch diễn ra như:
o Thư điện tử.
o Thanh toán điện tử.
o Truyền dung liệu.
o Trao đổi dữ liệu điện tử.
8
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
o Bán lẻ hàng hóa hữu hình.
-
Hệ thống xử lý giao dịch duy trì tính đúng đắn và tức thời cho cơ sở dữ liệu.
Các giao dịch sản sinh ra các tài liệu và các giấy tờ thể hiện những giao dịch đó.
Các hệ thống xử lý giao dịch có nhiện vụ tập hợp tất cả các dữ liệu cho phép
theo dõi các hoạt động của tổ chức. Chúng trợ giúp các hoạt động ở mức tác
nghiệp.
-
Xử lý các công việc chính như:
o Nhận dữ liệu.
o Nhập dữ liệu.
o Lưu dữ liệu vào cơ sở dữ liệu.
o Tính toán hoặc thao tác trên dữ liệu.
o Phát sinh các báo cáo thống kê.
-
Cung cấp dữ liệu cho các hệ thống khác như:
o Hệ thống thông tin quản lý (Management Information Systems-MIS).
o Hệ hỗ trợ ra quyết định (Decision Support Systems-DSS).
o Hệ thống quản lý tri thức (Knowledge Management Systems-KMS),...
V. Các hoạt động chính của xử lí giao dịch.
1. Các hoạt động chính.
-
Mọi TPS cùng thực hiện một tập hoạt động xử lý DL cơ bản:
TPS xử lý DL mô tả các giao dịch kinh doanh cơ bản.
Cập nhật CSDL và sinh ra tập các báo cáo (bên trong & bên ngoài).
Chu trình xử lý giao dịch: thu thập- kiểm tra– hiệu chỉnh– thao tác – lưu trữ tạo tài liệu.
9
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
2. Các hoạt động cụ thể.
2.1. Hệ thống xử lý giao dịch đơn hàng.
-
Tiếp nhận đơn hàng
-
Kiểm tra thành phẩm trong kho hàng.
-
Nếu đủ lập lô hàng theo đơn hàng, lên lịch biểu vận chuyển, tạo hóa đớn và cập
nhập dữ liệu kho thành phẩm và kết thúc đơn hàng. Nếu không đủ, bổ sung
thành phẩm đáp ứng đơn hàng hoặc kết thúc đơn hàng.
2.2. Hệ thống xử lý giao dịch mua.
- Các hoạt động chính:
Giám sát hàng lưu kho
Xử lý đơn đặt hàng
Tài khoản nợ
10
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
Xử lý đặt hàng (khi mua): nhận hóa đơn từ nhà cung cấp, cập nhật tài khoản nợ
(tương ứng cập nhật tài khoản có của nhà cung cấp). Trả tiền khách hang: cập nhật
tài khoản có và tài khoản nợ của nhà cung cấp. Gửi thông tin tới sổ cái tổng hợp.
2.3. Hệ thống xử lý giao dịch kế toán.
11
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
Theo
dữ
liên
tới
tiền
tác
tới
dõi
dòng
cháy
liệu
quan
mọi
dòng
có
động
tổ
chức. Xem hình vẽ trang sau
-
Xử lý đơn đặt hàng (khi bán): sinh hóa đơn, cập nhật tài khoản có (tương ứng cập
nhật tài khoản nợ của khách hang). Khi khách hang trả tiền thực sự: cập nhật tài
khoản nợ và tài khoản có của khách hang. Gửi thông tin tới sổ cái tổng hợp.
VI. Đặc điểm của hệ thống xử lý giao dịch.
- Đối tượng sử dụng: thường là các nhân viên và quản lý cấp cơ sở (Cấp tác nghiệp)
- Thu thập và ghi nhận dữ liệu các giao dịch hàng ngày cụ thể, chi tiết và xuất ra các
thông tin cần thiết cho cho nhân viên, quản lý cấp cơ sở
- Thủ tục, cấu trúc được chuẩn hóa Giúp quản lý đễ kiểm soát
- Công nghệ thông tin: Thường sử dụng các phần mềm lưu trữ file (Basic, Fortran,..),
không cần phần cứng mạnh Ít tốn kém, dễ dàng trong công tác triển khai và sử
dụng
VII. Vòng đời của hệ thống xử lí giao dịch.
12
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
T
ậ
p
hợp dữ liệu có thể là : thủ công hoặc bằng cách sử dụng các thiết bị nhập đặc biệt
như:máy quét,thiết bị tại các điểm bán hàng, thiết bị đầu cuối. Dữ liệu sẽ được tập
trung ở một nguồn:các bản ghi dữ liệu trong máy tính.
Biên soạn dữ liệu: Kiểm tra dữ liệu hợp lệ và đầy đủ.
Ví dụ: khối lượng và giá cả phải là kiểu số. Tên phải là kí tự chữ cái. Xác
nhận có phù hợp với hệ thống xử lí giao dịch đang sử dụng.
-
-
Hiệu chỉnh dữ liệu: Chỉnh sửa dữ liệu cho hợp lệ. Nếu dữ liệu không hợp lệ thì
xóa nó, hệ thống cung cấp bản tin thông báo lỗi.Sử dụng các phần mềm để tìm lỗi.
Thao tác dữ liệu: Thực thi việc tính toán và chuyển đổi thành các dữ liệu khác có
liên quan với giao dịch. Có thể gồm các hoạt động: tách dữ liệu,sắp xếp dữ liệu
theo chủ đề, thực thi việc tính toán, tổng kết các kết quả,lưu trữ vào cơ sở dữ liệu
để phục vụ công việc xử lí tương lai.
Lưu trữ dữ liệu: cập nhập dữ liệu vào cơ sở dữ liệu.Sau khi cập nhật, có thể được
dùng trong tương lai hoặc được dung bởi các hệ thống khác.
Tài liệu và báo cáo: Tạo ra các bản ghi đầu ra,các tài liệu báo cáo: xuất ra giấy
hoặc lưu trên đĩa cứng,hiển thị ra màn hình,Làm đầu vào cho hệ thống khác thường
là hóa đơn.thông tin quản lí, hệ hỗ trợ ra quyết định.
13
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
VIII. Các tính năng của hệ thống xử lý giao dịch.
- Hiệu suất: Nhanh suất với một phản ứng nhanh thời gian là rất quan trọng. Giao
dịch hệ thống xử lý thường được đo bằng số giao dịch họ có thể xử lý trong một
khoảng thời gian.
- Sẵn sàng liên tục: Hệ thống phải có sẵn trong các khoảng thời gian khi các người
đang bước vào giao dịch. Nhiều tổ chức chủ yếu dựa trên hành động, một sự cố sẽ
phá vỡ hoạt động hoặc thậm chí dừng lại việc kinh doanh.
- Dữ liệu toàn vẹn: Hệ thống phải được có thể xử lý phần vấn đề mà không có dữ
liệu. Nhiều người dùng phải được bảo vệ khỏi cố gắng để thay đổi cùng một mảnh
của dữ liệu cùng một lúc, ví dụ như hai khai thác không thể bán cùng một chỗ trên
máy bay.
- Dễ sử dụng: Thường dùng của giao dịch hệ thống xử lý được dùng bình thường.
Hệ thống nên đơn giản cho họ hiểu, bảo vệ chúng khỏi nhập dữ liệu lỗi càng nhiều
càng tốt, và cho phép họ dễ dàng đúng lỗi của họ.
- Mô-đun tăng trưởng: Hệ thống phải có khả năng phát triển tại gia tăng chi phí,
chứ không phải là yêu cầu hoàn toàn thay thế. Nó nên có thể thêm vào, thay thế,
hoặc cập nhật phần cứng và phần mềm mà tắt hệ thống.
IX. Thủ tục sao lưu.
- Kể từ kinh doanh tổ chức đã trở nên rất phụ thuộc vào giao dịch xử lý một sự cố có
thể phá rối việc kinh doanh' thói quen thường xuyên và ngừng hoạt động của nó
trong một khoảng thời gian. Để ngăn chặn mất dữ liệu và giảm thiểu gián đoạn có
được thiết kế tốt sao lưu và thủ tục phục hồi. Quá trình hồi phục có thể xây dựng
lại hệ thống khi nó đi xuống.
1. Quá trình sao lưu.
-
-
-
TPS có thể thất bại vì nhiều lý do như lỗi hệ thống, lỗi của con người, lỗi phần
cứng, dữ liệu không chính xác hoặc không hợp lệ, vi-rút máy tính, lỗi ứng dụng
phần mềm hoặc thiên tai do con người tạo ra. Vì không thể ngăn chặn tất cả các lỗi,
TPS phải có khả năng phát hiện và sửa lỗi khi chúng xảy ra và đối phó với các lỗi.
TPS sẽ thực hiện khôi phục cơ sở dữ liệu có thể liên quan đến sao lưu, nhật ký,
trạm kiểm soát và trình quản lý khôi phục:
Nhật ký: Nhật ký duy trì đường mòn kiểm tra các giao dịch và thay đổi cơ sở dữ
liệu. Nhật ký giao dịch và nhật ký thay đổi cơ sở dữ liệu được sử dụng, nhật ký
giao dịch ghi lại tất cả dữ liệu cần thiết cho mỗi giao dịch, bao gồm giá trị dữ liệu,
thời gian giao dịch và số thiết bị đầu cuối. Nhật ký thay đổi cơ sở dữ liệu chứa
trước và sau bản sao của các bản ghi đã được sửa đổi bởi các giao dịch.
Điểm kiểm tra: Mục đích của điểm kiểm tra là cung cấp ảnh chụp nhanh dữ liệu
trong cơ sở dữ liệu. Điểm kiểm tra, nói chung, là bất kỳ số nhận dạng hoặc tham
chiếu nào khác xác định trạng thái của cơ sở dữ liệu tại một thời điểm. Sửa đổi các
trang cơ sở dữ liệu được thực hiện trong bộ nhớ và không nhất thiết phải ghi vào
14
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
-
đĩa sau mỗi lần cập nhật. Vì vậy, định kỳ, hệ thống cơ sở dữ liệu phải thực hiện một
trạm kiểm soát để viết các bản cập nhật được lưu trữ trong bộ nhớ vào đĩa lưu trữ.
Việc ghi các bản cập nhật này vào đĩa lưu trữ sẽ tạo ra một điểm trong thời gian mà
hệ thống cơ sở dữ liệu có thể áp dụng các thay đổi có trong nhật ký giao dịch trong
quá trình khôi phục sau khi tắt hoặc ngắt hệ thống cơ sở dữ liệu bất ngờ. Nếu trạm
kiểm soát bị gián đoạn và yêu cầu khôi phục thì hệ thống cơ sở dữ liệu phải bắt đầu
khôi phục từ điểm kiểm tra thành công trước đó. Điểm kiểm tra có thể là giao dịch
nhất quán hoặc không giao dịch nhất quán (được gọi là kiểm tra mờ). Điểm kiểm
tra phù hợp với giao dịch tạo ra một hình ảnh cơ sở dữ liệu liên tục đủ để khôi phục
cơ sở dữ liệu về trạng thái được nhận biết bên ngoài tại thời điểm bắt đầu kiểm tra.
Điểm kiểm tra không phù hợp với giao dịch trong một hình ảnh cơ sở dữ liệu liên
tục không đủ để thực hiện khôi phục trạng thái cơ sở dữ liệu. Để thực hiện khôi
phục cơ sở dữ liệu, cần thêm thông tin, thường chứa trong nhật ký giao dịch. Giao
dịch kiểm tra nhất quán đề cập đến một cơ sở dữ liệu nhất quán, mà không nhất
thiết bao gồm tất cả các giao dịch cam kết mới nhất, nhưng tất cả các sửa đổi được
thực hiện bởi các giao dịch, đã được cam kết tại thời điểm tạo điểm kiểm tra đã
được bắt đầu, là hoàn toàn hiện tại. Một giao dịch không nhất quán đề cập đến một
trạm kiểm soát không nhất thiết phải là một cơ sở dữ liệu nhất quán và không thể
khôi phục được một mà không có tất cả các bản ghi được tạo cho các giao dịch mở
được bao gồm trong trạm kiểm soát. Tùy thuộc vào loại hệ thống quản lý cơ sở dữ
liệu được triển khai, trạm kiểm soát có thể kết hợp các chỉ mục hoặc các trang lưu
trữ (dữ liệu người dùng), các chỉ mục và các trang lưu trữ. Nếu không có chỉ mục
nào được tích hợp vào trạm kiểm soát, các chỉ mục phải được tạo khi cơ sở dữ liệu
được khôi phục từ hình ảnh trạm kiểm soát.
Trình quản lý khôi phục: Trình quản lý khôi phục là chương trình khôi phục cơ sở
dữ liệu về điều kiện chính xác cho phép xử lý giao dịch được khởi động lại.
Tùy thuộc vào cách hệ thống bị lỗi, có thể có hai quy trình khôi phục khác nhau
được sử dụng. Nói chung, các thủ tục liên quan đến việc khôi phục dữ liệu đã được
thu thập từ một thiết bị sao lưu và sau đó chạy xử lý giao dịch một lần nữa. Hai loại
phục hồi là phục hồi lạc hậu và phục hồi về phía trước:
Phục hồi ngược: được sử dụng để hoàn tác các thay đổi không mong muốn đối với
cơ sở dữ liệu. Nó đảo ngược các thay đổi được thực hiện bởi các giao dịch đã bị
hủy bỏ.
Chuyển tiếp tiến trình: nó bắt đầu với một bản sao lưu của cơ sở dữ liệu. Sau đó,
giao dịch sẽ xử lý lại theo nhật ký giao dịch xảy ra giữa thời gian sao lưu được thực
hiện và thời điểm hiện tại.
2. Các phương pháp Back-up.
- Có hai loại chính của trở lại các thủ tục: ông nội-cha con và bản sao lưu tạp chí:
Ông nội-cha-con trai: Thủ tục này liên quan đến việc hoàn thành bản sao lưu
của tất cả các dữ liệu đều đặn – hàng ngày, hàng tuần và hàng tháng, hoặc bất
15
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
cứ điều gì là thích hợp. Nhiều thế hệ của bản sao lưu được giữ lại, thường ba
mà đưa đến những tên. Gần đây nhất sao lưu là các con trai, trước đó, người
cha, và lâu đời nhất sao lưu là ông nội. Phương pháp này được sử dụng cho một
lô giao dịch hệ thống xử lý với một băng từ. Nếu hệ thống không trong một lô
chạy, chủ tập tin được tái tạo lại, con trai sao lưu và sau đó khởi động lại hàng
loạt. Tuy nhiên, nếu con sao lưu thất bại, bị hỏng hay bị phá hủy, sau đó là thế
hệ trước sao lưu (cha) được sử dụng. Như vậy, nếu không thành công thì thế hệ
của bản sao lưu, trước khi cha (tức là các ông) là cần thiết. Tất nhiên lớn hơn
thế nhiều dữ liệu có thể được ra khỏi ngày. Tổ chức duy nhất của hồ sơ đó đã
thay đổi. Ví dụ, một đầy đủ sao có thể được thực hiện hàng tuần, và một phần
sao lưu lấy hàng đêm. Phục hồi sử dụng chương trình này liên quan đến việc
khôi phục lại các tác đầy đủ sao và sau đó khôi phục lại tất cả bản sao lưu một
phần để tạo ra một ngày cơ sở dữ liệu. Quá trình này là nhanh hơn việc chỉ hoàn
thành bản sao lưu, tại các chi phí của còn thời gian phục hồi.
Sao lưu thêm tạp chí: Kỹ thuật này cũng được sử dụng kết hợp với thường
xuyên hoàn thành bản sao lưu. Thầy thấy được hỗ trợ ở khoảng cách thông
thường. Hoàn thành giao dịch từ bản sao lưu cuối cùng được lưu giữ riêng, và
được gọi là tạp chí hay tạp chí các tập tin. Các tập tin chủ có thể được tái tạo lại
cuối cùng sao lưu toàn và sau đó giao dịch tái chế từ tạp chí các tập tin. Điều
này sẽ tạo ra hầu hết các bản sao của các cơ sở dữ liệu, nhưng hồi phục có thể
lâu hơn vì thời gian cần thiết để xử lý khối lượng của hồ sơ tạp chí.
C. Tìm hiểu về giao dịch trực tuyến ở Việt Nam.
I. Thực trạng sử dụng hệ thống xử lý giao dịch ở Việt Nam.
1. Hệ thống giao dịch trực tuyến: Thương mại điện tử.
-
-
Sau giai đoạn hình thành và phổ cập, từ năm 2016 thương mại điện tử nước ta đã
bước sang giai đoạn phát triển nhanh. Theo ước tính của Hiệp hội Thương mại điện
tử Việt Nam, tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử năm 2017 đạt trên 25% và
tốc độ này có thể được duy trì trong ba năm tiếp theo 2018 - 2020.
Mặc dù sự phát triển của thương mại điện tử đã bắt đầu lan tỏa tới nhiều địa
phương nhưng khoảng cách số vẫn còn rất lớn. Hai thành phố lớn nhất đồng thời là
hai trung tâm kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội tiếp tục có sự phát triển
mạnh mẽ. Ngoài Đà Nẵng là trung tâm kinh tế của miền Trung, những địa phương
có thứ hạng cao là những địa phương nằm trong khu vực cận kề với hai thành phố
trên. Bên cạnh việc khảo sát và xếp hạng thương mại điện tử tại các địa phương
theo các tiêu chí hạ tầng và nguồn nhân lực, giao dịch giữa doanh nghiệp với người
tiêu dùng (B2C), giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) và giao dịch
giữa các cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp (G2B), Báo cáo Chỉ số
Thương mại điện tử 2018 phân tích một số thử thách sẽ tác động lớn tới sự phát
16
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
triển của thương mại điện tử nước ta trong những năm tới, bao gồm quản lý thuế,
kinh tế chia sẻ và công nghệ blockchain.
Tốc độ tăng trưởng trong một số lĩnh vực cụ thể rất ngoạn mục. Đối với lĩnh vực
bán lẻ trực tuyến, thông tin từ hàng nghìn website thƣơng mại điện tử cho thấy tỷ
lệ tăng trưởng doanh thu năm 2017 tăng 35%. Khảo sát gián tiếp qua một số doanh
nghiệp chuyển phát hàng đầu cho thấy tốc độ tăng trưởng doanh thu từ dịch vụ
chuyển phát từ 62% đến 200%. Đối với lĩnh vực thanh toán, theo thông tin từ Công
ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS), năm 2017 tăng trƣởng số
lƣợng giao dịch trực tuyến thẻ nội địa tăng khoảng 50% so với 2016 trong khi giá
trị giao dịch tăng trƣởng tới 75%. Trong lĩnh vực tiếp thị trực tuyến, một số công
ty tiếp thị liên kết có tốc độ tăng trưởng năm 2017 đạt từ 100% đến 200%.
Trong lĩnh vực du lịch, theo khảo sát của Grant Thornton, năm 2016 đặt phòng qua
đại lý du lịch trực tuyến (OTA) chiếm tỉ lệ 20% doanh thu đặt phòng.1 Khảo sát
năm 2017 của VECOM cho thấy tỷ lệ này tiếp tục tăng mạnh và đạt mức trên 30%.
Nếu kết hợp với đà tăng hai chữ số của doanh thu du lịch thì có thể ƣớc tính tốc độ
tăng trưởng doanh thu du lịch trực tuyến trên 50%.
-
Việc thiếu thống kê tin cậy đối với giao dịch trực tuyến gây khó khăn lớn cho hoạt
động xây dựng chính sách và pháp luật cũng như xây dựng chiến lược đầu tư kinh
doanh của doanh nghiệp. Các cơ quan quản lý nhà nước về kinh tế số và thống kê
cần nhanh chóng triển khai các hoạt động thống kê giao dịch trực tuyến, phân theo
các lĩnh vực như bán lẻ, du lịch, giải trí, giáo dục, vận tải, tiếp thị, v.v…
2. TPS trực tuyến: Hệ thống chứng khoán.
-
Trong năm 2018, nổi lên một số sự kiện chứng khoán nổi bậc:
Lần đầu tiên chỉ số chứng khoán lạc nhịp sau 5 năm liên tiếp tăng trưởng cao:
Thị trường chứng khoán 2018 chứng kiến tình trạng biến động mạnh nhất trong
10 năm kể từ sau khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008. Đây là năm đầu tiên thị
trường chứng khoán suy giảm, sau 5 năm liên tiếp trước đó chỉ số chứng khoán
song hành với đà tăng trưởng của nền kinh tế, đạt mức tăng trưởng cao, có năm
lên đến 47% (năm 2017).
Trong năm 2018, VN-Index từng lập đỉnh cao mới trong lịch sử ở mức 1.211
điểm (ngày 10/4/2018), nhưng sau đó lại có quá trình sụt giảm mạnh 27%
xuống đáy 888 điểm (ngày 30/10/2018). Thị trường chứng khoán “lạc nhịp”
trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam có tốc độ tăng trưởng mạnh nhất 10 năm
xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan như tình trạng căng thẳng thương
mại giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng như xu hướng tăng tốc bình thường hóa lãi
suất của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu.
Trong nước, nền kinh tế giữ đà tăng trưởng cao và nội lực các doanh nghiệp
niêm yết tiếp tục được củng cố khi khối doanh nghiệp này dự kiến sẽ tăng
trưởng trên 20% năm 2018. Đây là những yếu tố nền tảng để kỳ vọng năm
17
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
2019, thị trường chứng khoán sẽ trở lại nhịp tăng trưởng song hành cùng nền
kinh tế Việt Nam.
TTCK phái sinh bùng nổ sau một năm vận hành
Thị trường chứng khoán phái sinh bắt đầu giao dịch ngày 10/8/2017 và chỉ sau
hơn 1 năm đã đạt mức tăng trưởng vượt bậc về quy mô. Kết thúc năm 2017, giá
trị giao dịch danh nghĩa của thị trường phái sinh chỉ ghi nhận mức kỷ lục 2.500
tỷ đồng/phiên nhưng đến tháng 10/2018 đã đạt kỷ lục gần 17.000 tỷ đồng/phiên.
Số lượng tài khoản giao dịch phái sinh tăng gấp 3,2 lần so với cuối năm 2017.
Bên cạnh những kết quả đạt được thị trường chứng khoán phái sinh vẫn còn
một số hạn chế nhất định về sản phẩm, cơ sở nhà đầu tư.... Thị trường hiện mới
chỉ có sản phẩm HĐTL chỉ số được đưa vào giao dịch. Số lượng nhà đầu tư
tham gia thị trường khá lớn nhưng chủ yếu là nhà đầu tư cá nhân (chiếm hơn
99%), số lượng nhà đầu tư tổ chức tham gia thị trường còn rất ít, mới chỉ có 98
nhà đầu tư (trong đó tổ chức trong nước 88 và tổ chức nước ngoài là 10), trong
khi tại các thị trường phát triển nhà đầu tư tổ chức đóng vai trò chủ đạo. Một số
cơ chế về giá dịch vụ, chế độ kế toán cho thị trường đang tiếp tục được bổ sung,
hoàn thiện. Ngay cả công tác giám sát thị trường, trong đó có hoạt động giám
sát giao dịch chứng khoán phái sinh cần được tiếp tục đổi mới nâng cao tính
hiệu quả trong giai đoạn phát triển mới.
Toàn cảnh Lễ công bố 10 sự kiện chứng khoán nổi bật năm 2018. Ảnh: Duy Thái.
-
Dấu ấn các thương vụ bán vốn tỷ USD
Năm 2018 chứng kiến các thương vụ bán vốn cổ phần đặc biệt lớn. Khởi đầu là
thương vụ bán hơn 164 triệu cổ phiếu của Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt
18
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
Nam (Techcombank), tương đương 14% vốn điều lệ ngân hàng cho các nhà đầu
tư tổ chức nước ngoài, trị giá 922 triệu USD.
Thương vụ tỷ USD lớn nhất được nhắc tới trong năm 2018 là thương vụ của
Vinhomes. Ngay sau khi cổ phiếu VHM của Vinhomes chào sàn hôm 17/5, các
nhà đầu tư nước ngoài đã chi 1,35 tỷ USD để nắm giữ cổ phiếu VHM, tạo nên
phiên giao dịch có trị giá trên 1 tỷ USD đầu tiên trong gần 20 năm phát triển
của thị trường chứng khoán.
Liên quan đến hoạt động bán vốn Nhà nước, trong năm 2018 có những thương
vụ thoái vốn ấn tượng nhất là bán 78,99% vốn điều lệ tại Vinaconex (SCIC bán
57,71% và Viettel bán 21,28%) diễn ra chiều ngày 22/11 tại Sở GDCK Hà Nội
(HNX). Với việc đấu giá thành công này, Nhà nước (thông qua 2 đại diện chủ
sở hữu là SCIC và Viettel) đã thu về hơn 9.369 tỷ đồng. Trước đó, đầu năm
2018 có các thương vụ IPO Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) trị giá 5.500
tỷ đồng, Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) 4.100 nghìn tỷ đồng, Tổng công
ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power) 7.000 tỷ đồng.
Thị trường chứng khoán Việt Nam lọt vào danh sách theo dõi nâng hạng của FTSE.
Năm 2018, một dấu ấn vui của thị trường chứng khoán Việt Nam là Tổ chức
tính toán chỉ số chứng khoán toàn cầu (FTSE) đã đưa Việt Nam vào danh sách
theo dõi nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, do Việt Nam
đã thỏa mãn 8 trong 9 điều kiện tiên quyết để được nâng hạng lên thị trường
mới nổi hạng 2 và chỉ còn 1 điều kiện duy nhất còn chưa được thỏa mãn là
thanh toán bù trừ. Sau khi được vào danh sách theo dõi nâng hạng trong kỳ
phân loại tháng 9/2018 và có những sự cải thiện cần thiết để thỏa mãn tiêu chí
cuối cùng này, Việt Nam có thể sẽ chính thức được nâng hạng lên thị trường
mới nổi hạng 2 vào kỳ báo cáo thường niên tháng 9/2019. Việc lọt vào danh
sách này cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt đến tiêu chuẩn quốc
tế. Đây là ghi nhận đối với những cải tiến và phát triển thị trường trong một thời
gian dài.
Hiện tại, thế giới đang dùng các chỉ số của FTSE Russell làm chuẩn để các quỹ
đầu tư giao dịch với tổng tài sản quản lý 10.000 tỷ USD và khu vực châu Á
chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ trong vài năm qua.
Sàn HOSE dừng giao dịch 2 ngày
Sự cố giao dịch xảy ra vào chiều ngày 22/1 tại Sở giao dịch chứng khoán
Tp.HCM (HOSE) đã khiến cho đợt khớp lệnh định kỳ để xác định giá đóng cửa
của phiên giao dịch không thực hiện được. Sau đó sàn HOSE phải ngừng giao
dịch trong hai ngày liên tiếp (23 và 24/1). Trong quá khứ, sàn HOSE cũng đã
từng gặp sự cố kỹ thuật và phải dừng giao dịch liên tục 3 ngày vào tháng
5/2008. Sự cố kỹ thuật đáng tiếc này đặt ra yêu cầu làm mới nền tảng công nghệ
thị trường. Sau 18 năm vận hành khá ổn định, đáp ứng được yêu cầu của thị
trường, hệ thống giao dịch hiện nay của Sở giao dịch chứng khoán Tp.HCM
đến nay đã bộc lộ một số nhược điểm và đã đến lúc cần được thay thế.
19
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
Về giải pháp, Chính phủ, Bộ Tài chính đã giao HOSE làm chủ đầu tư dự án
công nghệ thông tin với nhà cung cấp KRX (Hàn Quốc). Hệ thống công nghệ
mới dự kiến đưa vào vận hành vào năm 2019. Với việc chuyển sang hệ thống
giao dịch của Hàn Quốc sẽ là bước phát triển mới của hệ thống công nghệ phục
vụ cho thị trường chứng khoán Việt Nam.
Sức hút của doanh nghiệp tỷ USD níu chân dòng vốn ngoại
HDB, VHM, TCB, TPB đã làm dài thêm danh sách 30 doanh nghiệp niêm yết
có vốn hoá đạt mức tỷ USD. Vốn hóa thị trường cổ phiếu đã tăng lên mức cao
nhất từ trước tới nay, đạt 3,98 triệu tỷ đồng, tăng 13,5% so với cuối năm 2017,
tương đương 79,6% GDP, vượt chỉ tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển thị
trường chứng khoán đến năm 2020. Việc xuất hiện của những cổ phiếu lớn trên
sàn chứng khoán đã nhận được sự hưởng ứng của các nhà đầu tư ngoại với giá
trị vào ròng 2018 đạt 2,89 tỷ USD, tăng 0,59 tỷ USD (trong vòng 4 tháng), xấp
xỉ bằng mức vào ròng của cả năm 2017 (2,92 tỷ USD)
Khi lãi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng cao vào tháng 9, nhiều quỹ đầu tư nước
ngoài đã rút vốn và rút nhiều ra khỏi thị trường châu Á. Trong bối cảnh làn sóng
rút vốn như vậy, dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp nước ngoài vào Việt
Nam vẫn giữ được mức tăng nhất định. Thống kê của UBCKNN cho thấy, tính
từ đầu năm đến hết ngày 14/12, dòng vốn vào ròng ước đạt hơn 2,8 tỷ USD,
xấp xỉ bằng mức vào ròng của cả năm 2017 (2,92 tỷ USD). Con số này là khả
quan nếu so sánh với tình hình dòng vốn rút mạnh khỏi các thị trường mới nổi
thời gian gần đây (tính từ đầu năm đến nay, NĐTNN đã rút ròng từ 07 thị
trường châu á gồm: Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia, Philippines, Ấn Độ, Đài
Loan, Malaysia với tổng giá trị hơn 27,34 tỷ USD.
Thành lập Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước
Ngày 30/9, Ủy ban quản lý vốn Nhà nước ra mắt tại Hà Nội, chính thức việc
tách bạch chức năng quản lý Nhà nước, chức năng quản trị doanh nghiệp và
chức năng chủ sở hữu vốn Nhà nước. Mô hình hoạt động của một cơ quan
chuyên trách như Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước không chỉ phù hợp với thực
tiễn phổ biến trên thế giới về quản lý vốn nhà nước đầu tư vào kinh doanh mà
còn được kỳ vọng sẽ tiếp tục góp phần quan trọng vào quá trình đổi mới cơ chế
quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Theo đó, 19 doanh nghiệp bao gồm: 7 tập đoàn và 12 tổng công ty (thuộc 5 Bộ:
Tài chính, Công thương, Thông tin và truyền thông, Giao thông vận tải, Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn) phải thực hiện chuyển giao quyền đại diện chủ
sở hữu về Ủy ban. Giá trị sổ sách vốn chủ sở hữu nhà nước của 19 doanh
nghiệp được bàn giao về Uỷ ban này là trên 1 triệu tỷ đồng, tổng giá trị tài sản
của doanh nghiệp gần 2,3 triệu tỷ đồng.
Với trách nhiệm là đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại các DN, Ủy ban
không chỉ có nhiệm vụ bảo toàn vốn, mà phải như người kinh doanh vốn để
lượng tài sản nhà nước trong các DN được sử dụng hiệu quả, đúng mục tiêu,
20
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
-
đưa khối tài sản lớn trong các DN hiện tại đóng góp vào sự thịnh vượng của đất
nước... Hoạt động của Ủy ban sẽ có tác động rất lớn khi mục tiêu chính của
dòng vốn nhà nước là phải được dẫn vào những nơi mà khu vực tư nhân không
thể vào, không muốn vào; những lĩnh vực tạo tác động liên kết, thúc đẩy sự
phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Đây cũng là cơ sở để hoạt động cổ phần
hóa, thoái vốn nhà nước tại DN có thể đảm bảo lợi ích tối cao cho chủ sở hữu
nhà nước và mở rộng cơ hội đầu tư cho các dòng vốn tư nhân.
Năm kỷ lục về xử phạt thao túng giá chứng khoán.
Trong năm 2018, UBCKNN tiếp tục tăng cường trong xử phạt các vi phạm liên
quan đến chứng khoán và TTCK. Năm 2018 cũng là năm kỷ lục về xử phạt
hành chính về thao túng giá chứng khoán, 9 cá nhân bị phạt với mức phạt mỗi
vụ là 550 triệu đồng, tổng số tiền phạt 5,1 tỷ đồng, chiếm hơn 25% tổng tiền
phạt của cả năm 2018 (20 tỷ đồng).
Cũng liên quan đến xử phạt về thao túng giá chứng khoán, trong tháng 10 vừa
qua, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử cựu Chủ tịch HĐQT
MTM Trần Hữu Tiệp và 14 đồng phạm trong vụ án thao túng giá chứng khoán,
lừa đảo chiếm đoạt tài sản... liên quan cổ phiếu MTM. Đây là 1 trong 3 vụ án
hình sự liên quan đến vi phạm về chứng khoán đã bị phát hiện và khởi tố.
Tuy cơ quan quản lý đã áp dụng mức xử phạt vi phạm hành chính cao, nhưng
vẫn có không ít nhà đầu tư mắc sai phạm khi sử dụng nhiều tài khoản để thao
túng một vài mã chứng khoán. Thực tế này đặt ra yêu cầu mức xử phạt vi phạm
chứng khoán cần mạnh mẽ hơn nữa, bên cạnh việc cần đẩy mạnh công tác
tuyên truyền, phổ biến kiến thức đầu tư, pháp luật ra thị trường để giúp thị
trường lành mạnh hơn, nhà đầu tư chân chính được bảo vệ tốt hơn.
Để tăng tính răn đe với các hành vi vi phạm, trong quá trình sửa Luật Chứng
khoán, UBCKNN đã kiến nghị tăng mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực chứng
khoán, bổ sung vào luật này các hình thức xử phạt mới có tính răn đe cao, với
mong muốn giữ gìn kỷ cương thị trường. Trong dự thảo Luật Chứng khoán (sửa
đổi) đang lấy ý kiến các thành viên thị trường, các hành vi vi phạm nghiêm
trọng trong lĩnh vực chứng khoán (thao túng thị trường chứng khoán, sử dụng
thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán, cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc
che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán, làm giả tài liệu trong hồ sơ
chào bán, niêm yết chứng khoán) dự kiến sẽ bị xử lý nghiêm minh, ngoài việc
bị xử phạt bằng tiền, tổ chức, cá nhân vi phạm còn bị tịch thu toàn bộ số lợi bất
hợp pháp có được từ việc thực hiện hành vi vi phạm và có thể bị áp dụng các
biện pháp khác như: đình chỉ/cấm giao dịch; cấm tham gia thị trường, cấm huy
động vốn, cấm đảm nhận chức vụ…
Công bố Dự thảo sửa đổi luật chứng khoán
Ngày 8/11, dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi) chính thức được công bố. Dự
thảo luật được kỳ vọng khắc phục những tồn tại, hạn chế sau hơn 10 năm thi
hành Luật Chứng khoán và bảo đảm thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật
21
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
-
liên quan, đặc biệt Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư. Liên quan đến vướng mắc
nhất là tỷ lệ đầu tư vào doanh nghiệp đại chúng của nhà đầu tư nước ngoài, dự
thảo Luật có thay đổi trọng yếu khi dự kiến không trao quyền quyết định room
cho các doanh nghiệp như hiện tại, mà sẽ mở tối đa 100% tại các doanh nghiệp
không thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Nếu điều khoản này được
thông qua sẽ mở rộng cơ hội cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường,
đồng thời thúc đẩy các DN niêm yết, DN đại chúng phải bước nhanh hơn để
đứng vững và phát triển trong hội nhập kinh tế quốc tế.
Dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi cũng đặt ra những tiêu chí cao hơn cho các
thành viên tham gia thị trường; khuyến khích và nâng cao chất lượng quản trị
công ty, công bố thông tin theo hướng tiếp cận với thông lệ quốc tế… Dự án
Luật dự kiến tăng thẩm quyền thanh tra, xử phạt cho Ủy ban Chứng khoán Nhà
nước; xây dựng nền tảng pháp lý cụ thể hơn về thị trường giao dịch của công ty
đại chúng, định hình việc hợp nhất 2 Sở giao dịch chứng khoán và thành lập
Quỹ bảo vệ nhà đầu tư chứng khoán… Dự kiến, dự án Luật sẽ được trình Quốc
hội xem xét cho ý kiến và thông qua trong năm 2019.
Chính phủ chính thức quy định khung pháp lý cho thị trường trái phiếu doanh
nghiệp
Tháng 12/2018, cơ chế hoạt động của thị trường trái phiếu doanh nghiệp chính
thức được Chính phủ ban hành tại Nghị định 163/2018/NĐ-CP. Văn bản này sẽ
có hiệu lực từ ngày 1/2/2019, đánh dấu nền tảng pháp lý cao nhất định hình nền
tảng thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam.
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam hiện có quy mô vốn hóa khoảng
7% GDP, cho đến nay vẫn chưa được tổ chức, quản lý chính thức. Các doanh
nghiệp trong quá trình hoạt động vẫn chủ yếu dựa vào vốn vay ngân hàng và
một phần vốn được tài trợ thông qua việc phát hành cổ phiếu trên TTCK. Nền
tảng pháp lý mới về trái phiếu doanh nghiệp ra đời được kỳ vọng sẽ tạo cơ sở
cho việc định hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam. Theo Nghị
định 163, đơn vị tổ chức thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ là Sở giao dịch
chứng khoán. Các doanh nghiệp và thành viên thị trường kỳ vọng Sở giao dịch
chứng khoán sẽ sớm tổ chức thị trường trái phiếu doanh nghiệp để mở ra một
kênh đầu tư, kênh huy động vốn dài hạn bên cạnh kênh cổ phiếu và tín dụng
ngân hàng.
II. Hệ thống giao dịch chứng khoán trực tuyến của công ty FPTS.
1. Giới thiệu về công ty FPTS.
- CÔNG TY CỔ PHẦN CHỨNG KHOÁN FPT (tên viết tắt: FPTS) – thành viên
của Tập đoàn FPT - được cấp phép thành lập và hoạt động theo Giấy phép của Ủy
ban Chứng khoán Nhà nước cấp ngày 13/7/2007, với các nghiệp vụ kinh doanh:
22
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
Hệ Thống Thông Tin Quản Lý
Môi giới chứng khoán; Tự doanh chứng khoán; Tư vấn đầu tư chứng khoán; Lưu ký
chứng khoán và Bảo lãnh phát hành chứng khoán.
- FPTS đã xây dựng thành công hệ thống công nghệ thông tin đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Với các thiết bị hiện đại, kỹ thuật tiên tiến, hệ thống giao dịch của FPTS có thể phục
vụ được số lượng rất lớn khách hàng với tốc độ cao, mọi lúc, mọi nơi tại sàn giao
dịch cũng như qua điện thoại hay internet.
- Các phần mềm phục vụ giao dịch chứng khoán được lựa chọn để đáp ứng yêu cầu
hiện tại và tương lai theo tiêu chuẩn quốc tế, đang được sử dụng rộng rãi tại các
quốc gia có thị trường chứng khoán rất phát triển như Úc, Anh, Hồng Kông, Ấn độ.
- Các trang WEB của FPTS được
chứng thực bởi tổ chức có uy tín trên thế giới Verisign với giao thức SSL, đảm bảo
an toàn về dữ liệu truy cập và dữ liệu trên đường truyền.
- Các giao dịch từ xa qua Internet, qua điện thoại được bảo mật bằng Thiết bị xác
thực người dùng - Token Card của Hãng RSA.
2. Dịch vụ giao dịch trực tuyến Ez-Trade.
- Với thế mạnh về con người và công nghệ ,FPTS cung cấp các sản phẩm và dịch vụ
hoàn hảo,nhằm thoả mãn tối đa nhu cầu của khách hàng như các dịch vụ trực tuyến:
Fpts mobile-đặt lệnh và tra cứu thông tin chứng khoán qua điện thoại di động.
Ez Open-dịch vụ đăng kí mở tài khoản trực tuyến.
Ez Search-Cổng thông tin trực tuyến.
Ez Transfer-Dịch vụ đặt lệnh chuyển tiền trực tuyến.
Ez Advance- Dịch vụ ứng trước tiền ban chứng khoán trực tuyến.
Ez Link-Dịch vụ quản lí cổ động trực tuyến.
Ez SMS- Nhắn tin kết quả khớp lệnh ngay trong phiên giao dịch.
Market Watch- Bảng giá trực tuyến đa tiện ích.
Đặc biệt với Ez Trade- dịch vụ giao dịch trực tuyến ,khách hàng có thể đăng
ký mở tài khoản, đặt lệnh và truy vấn tài khoản trực tuyến mọi lúc, mọi nơi
thông qua trang web www.fpts.com.vn. Đến với EZ Trade khách hàng có thể:
Dễ dàng đăng ký mở tài khoản tại FPTS qua giao diện website thân
thiện và tiện ích của EzTrade;
Chỉ cần một chiếc máy tính có nối mạng internet để đặt lệnh giao dịch
chứng khoán mà không cần đến sàn giao dịch;
23
GVHD: Võ Thị Ngọc Trân
