Đánh giá thực trạng tài chính và biện pháp cải thiện tình hình tài chính của công ty cổ phần xây dựng và phát triển hạ tầng số 18
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (675.99 KB, 106 trang )
1
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình
hình thực tế của đơn vị thực tập.
Tác giả luận văn
Hoàng Đức Anh
2
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
iii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
iv
DANH MỤC SƠ ĐỒ - BIỂU ĐỒ
v
LỜI NÓI ĐẦU
1
CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÀI
CHÍNH CỦA DOANH NGHIỆP
4
1.1. Tài chính doanh nghiệp và quản trị tài chính doanh nghiệp
4
1.1.1. Tài chính doanh nghiệp và các quyết định tài chính doanh nghiệp 4
1.1.2. Quản trị tài chính doanh nghiệp
1.2. Đánh giá thực trạng tài chính của DN
8
14
1.2.1. Khái niệm, mục tiêu, tài liệu và phương pháp đánh giá thực trạng
tài chính DN
14
1.2.2. Nội dung đánh giá thực trạng tài chính của DN
16
CHƯƠNG 2
41
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG SỐ 18 TRONG THỜI GIAN
QUA
41
2.1. Quá trình hình thành và phát triển Công ty cổ phần Xây dựng và
phát triển hạ tầng số 18
41
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
41
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của công ty
42
2.1.3. Đặc điểm sản phẩm, quy trình sản xuất
49
3
2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh
52
2.2. Đánh giá thực trạng tài chính của Công ty cổ phần Xây dựng và
phát triển hạ tầng số 18
53
2.2.1. Đánh giá tình hình huy động vốn của công ty
53
2.2.2. Đánh giá quy mô và cơ cấu tài sản của công ty
55
2.2.3. Đánh giá quy mô và cơ cấu nguồn vốn của công ty
63
2.2.4. Đánh giá mô hình tài trợ của công ty
67
2.2.5. Đánh giá tình hình công nợ và khả năng thanh toán của công ty 69
2.2.6. Đánh giá hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh của công ty
76
2.2.7. Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty
80
2.2.8. Đánh giá tình hình sử dụng vốn bằng tiền của công ty
85
2.2.9. Đánh giá mô hình tăng trưởng của công ty
90
2.2.10. Đánh giá việc sử dụng đòn bẩy tài chính của công ty
91
2.3. Khái quát chung tình hình tài chính của Công ty cổ phần xây dựng
và phát triển hạ tầng số 18 năm 2015
92
2.3.1. Những kết quả đạt được
92
2.3.2. Những hạn chế còn tồn tại
93
4
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CTCP
: Công ty cổ phần
BCTC
: Báo cáo tài chính
GVHB
: Giá vốn hàng bán
HTK
: Hàng tồn kho
LNST
: Lợi nhuận sau thuế
LNTT
: Lợi nhuận trước thuế
SXKD
: Sản xuất kinh doanh
TSNH
: Tài sản ngắn hạn
TSDH
: Tài sản dài hạn
TSCĐ
: Tài sản cố định
TSLĐ
: Tài sản lưu động
VCĐ
: Vốn cố định
VLĐ
: Vốn lưu động
VCSH
: Vốn chủ sở hữu
VKD
: Vốn kinh doanh
DTT
: Doanh thu thuần
NPT
: Nợ phải trả
5
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1 : Diễn biến tình hình huy động của công ty năm 2014 và 2015
2
Bảng 2.2: Quy mô và cơ cấu tài sản của công ty năm 2015
2
Bảng 2.3: Cơ cấu và sự biến động của hàng tồn kho năm 2015
2
Bảng 2.4: Tình hình trang bị tài sản cố định năm 2015
2
Bảng 2.5: Các chỉ tiêu phản ánh cơ cấu tài sản của công ty
2
Bảng 2.6: Tình hình biến động nguồn vốn năm 2015
2
Bảng 2.7: Các chỉ tiêu phản ánh cơ cấu nguồn vốn năm 2014 và 2015
2
Bảng 2.8: Bảng phân tích tình hình công nợ của công ty qua 2 năm 2014,
2015
2
Bảng 2.9: Quy mô công nợ của công ty trong 2 năm 2014, 2015
2
Bảng 2.10: Các chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán năm 2015
2
Bảng 2.11: Các chỉ tiêu phản ánh hiệu suất hoạt động năm 2015
2
Bảng 2.12: Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt động năm 2015
2
Bảng 2.13: Tình hình vốn bằng tiền của công ty
2
Bảng 2.14: Diễn biến nguồn tiền và sử dụng tiền qua 2 năm 2014, 2015
2
Bảng 2.15: Tỷ lệ tăng trưởng bền vững của công ty 2 năm 2014, 2015
2
6
DANH MỤC SƠ ĐỒ - BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của công ty cổ phần Xây dựng và phát
triển hạ tầng số 18
2
Sơ đồ 2. Sơ đồ tổ chức bộ máy tài chính - kế toán
2
Sơ đồ 3: Mô hình tổ chức sản xuất kinh doanh của công ty
2
Sơ đồ 4: Mô hình tài trợ vốn của công ty đầu năm và cuối năm 2015
2
Biểu đồ 1: Các hệ số khả năng thanh toán
2
Biểu đồ 2: Các hệ số khả năng sinh lời
2
Biểu đồ 3 : Cơ cấu vốn bằng tiền trong 2 năm 2014 và 2015
2
7
8
LỜI NÓI ĐẦU
1) Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, trước những biến đổi sâu sắc của nền kinh tế thế giới cũng như
nền kinh tế trong nước đã đặt ra không ít khó khăn và thách thức cho các DN,
khiến cho sự cạnh tranh giữa các thành phần kinh tế ngày càng trở nên gay
gắt. Bên cạnh đó toàn cầu hoá đã và đang trở thành một xu thế tất yếu của nền
kinh tế thế giới, Việt Nam chúng ta cũng không nằm ngoài xu thế tất yếu đó.
Toàn cầu hoá đã mở ra cho các doanh nghiệp, các tổ chức những cơ hội mới
nhưng đồng nghĩa với nó là việc các doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều thử
thách mới với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của nền kinh tế thị trường.
DN không chỉ cạnh tranh với các DN cùng ngành, cùng lĩnh vực mà còn phải
cạnh tranh với nhiều đối thủ có tiềm lực tài chính lớn mạnh cả trong và ngoài
nước.
Trước thực trạng đó yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với các nhà quản lý là
làm thế nào để xây dựng và duy trì lợi thế cạnh tranh, từ đó đưa doanh nghiệp
mình có thể tồn tại và phát triển bền vững. Chính điều này đã buộc các DN
không những phải vươn lên trong quá trình hoạt động SXKD mà còn phải biết
phát huy tiềm lực tối đa để đạt được hiệu quả kinh doanh cao nhất. Từ những
yêu cầu thực tế đó DN cần phải nắm rõ tình hình kết quả hoạt động SXKD và
thực trạng tài chính của DN mình trong từng thời kỳ để đưa ra những quyết
định phù hợp nhằm giảm thiểu rủi ro trong các hoạt động, đặc biệt là trong
quản lý tài chính cũng như định hướng cho sự phát triển của toàn DN trong
tương lai. Muốn vậy, các nhà quản trị tài chính phải tiến hành đánh giá, phân
tích các hoạt động kinh doanh cũng như hoạt động tài chính của DN một cách
thường xuyên chi tiết và hiệu quả. Tuy nhiên thực tế hiện nay ở Việt Nam, các
DN vẫn còn xem nhẹ việc phân tích tài chính DN dẫn đến việc không ít các
DN gặp khó khăn trong việc huy động vốn và sử dụng vốn, SXKD kém hiệu
quả, không bảo toàn được vốn.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc phân tích tình hình tài chính và
đánh giá thực trạng tài chính của một DN, sau gần 3 tháng thực tập tại Công
ty cổ phần Xây dựng và phát triển hạ tầng số 18 được hướng dẫn tận tình của
thầy giáo hướng dẫn PGS.TS.NGƯT Vũ Công Ty và sự chỉ bảo của các cán
bộ phòng Tài chính - kế toán, kết hợp với những kiến thức em đã được học,
em đã tìm hiểu, nghiên cứu và chọn thực hiện đề tài: “ Đánh giá thực trạng
tài chính và biện pháp cải thiện tình hình tài chính của Công ty cổ phần
Xây dựng và phát triển hạ tầng số 18”
2) Đối tượng nghiên cứu
Đề tài đi sâu và tìm hiểu các vấn đề liên quan đến tình hình tài chính của
DN như lý luận chung về tài chính DN và đánh giá thực trạng tài chính của
9
DN, các chỉ tiêu đánh giá thực trạng tài chính của DN tại Công ty cổ phần
Xây dựng và phát triển hạ tầng số 18.
3) Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu thực trạng tài chính và một số giải pháp tài chính thực
hiện tại Công ty cổ phần Xây dựng và phát triển hạ tầng số 18 nhằm những
mục đích sau:
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về tài chính doanh nghiệp và
phân tích tài chính doanh nghiệp.
- Xem xét và đánh thực trạng tài chính của công ty trong năm 2015 trên
cơ sở so sánh với năm 2014 thông qua những kết quả đạt được trong 2 năm.
- Đề xuất một số giải pháp tài chính nhằm góp phần nâng cao hiệu quả
hoạt động SXKD tại đơn vị thực tập trong thời gian tới.
4) Phạm vi nghiên cứu
Về không gian: Nghiên cứu về tình hình tài chính và biện pháp tài chính
nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty cổ phần Xây
dựng và phát triển hạ tầng số 18.
Về thời gian: Trong hai năm 2014 – 2015.
Về nguồn số liệu: Các số liệu được lấy từ sổ sách kế toán, báo cáo tài
chính các năm 2014 và năm 2015 và các sổ sách liên quan.
5) Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu như: phương pháp so sánh,
phương pháp tỷ lệ, phân tích, tổng hợp, thống kê… đồng thời sử dụng các
bảng biểu, biểu đồ để minh họa.
6) Kết cấu đề tài
Tên đề tài: “Đánh giá thực trạng tài chính và biện pháp cải thiện tình
hình tài chính của Công ty cổ phần Xây dựng và phát triển hạ tầng số 18”.
Đề tài gồm có 3 chương như sau:
Chương 1: Lý luận chung về đánh giá thực trạng tài chính của DN.
Chương 2: Đánh giá thực trạng tài chính tại Công ty cổ phần Xây
dựng và phát triển hạ tầng số 18.
Chương 3: Các giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện tình hình tài chính
tại Công ty cổ phần Xây dựng và phát triển hạ tầng số 18.
Mặc dù có nhiều cố gắng song do kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn
hạn chế, nên luận văn của em chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót.
Em rất mong nhận được sự bổ sung, góp ý kiến của các thầy cô, các cán bộ
10
phòng Tài chính - kế toán để đề tài nghiên cứu của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn tới thầy giáo PGS.TS.NGƯT Vũ Công
Ty, cùng các cán bộ phòng Tài chính - kế toán Công ty cổ phần Xây dựng và
phát triển hạ tầng số 18 đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và tạo điều kiện giúp
đỡ em hoàn thành luận văn này.
Hà Nội, ngày tháng năm 2016
Sinh viên thực hiện
Hoàng Đức Anh
11
12
13
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÀI CHÍNH CỦA
DOANH NGHIỆP
1.1. Tài chính doanh nghiệp và quản trị tài chính doanh nghiệp
1.1.1. Tài chính doanh nghiệp và các quyết định tài chính doanh nghiệp
1.1.1.1. Tài chính doanh nghiệp
Theo quy định tại Điều 4 khoản 1 Luật Doanh nghiệp năm 2005: “DN là
tổ chức kinh tế có tên riêng, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh
doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động
kinh doanh”.
Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế thực hiện các hoạt động sản xuất,
cung ứng hàng hóa cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm mục đích sinh
lời. Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng là quá trình kết
hợp các yếu tố đầu vào như nhà xưởng, máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu…
và sức lao động để tạo ra yếu tố đầu ra là hàng hóa và tiêu thụ hàng hóa đó để
thu lợi nhuận.
Trong nền kinh tế thị trường, để có các yếu tố đầu vào đòi hỏi doanh
nghiệp phải có lượng vốn tiền tệ nhất định. Với từng loại hình pháp lý tổ
chức, doanh nghiệp có phương thức thích hợp tạo lập số vốn tiền tệ ban đầu,
từ số vốn tiền tệ đó doanh nghiệp mua sắm máy móc thiết bị, nguyên vật
liệu… Sau khi sản xuất xong, doanh nghiệp thực hiện bán hàng hóa và thu
được tiền bán hàng. Từ số tiền bán hàng, doanh nghiệp sử dụng để bù đắp các
khoản chi phí vật chất đã tiêu hao, trả tiền công cho người lao động, các
khoản chi phí khác, nộp thuế cho Nhà nước và phần còn lại là lợi nhuận sau
thuế. Từ số lợi nhuận sau thuế này, doanh nghiệp tiếp tục phân phối cho các
mục đích có tính chất tích lũy và tiêu dùng. Như vậy, quá trình hoạt động của
doanh nghiệp cũng là quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ hợp
thành hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Trong quá trình đó đã làm phát
sinh, tạo ra sự vận động của các dòng tiền bao hàm dòng tiền vào, dòng tiền
ra gắn liền với hoạt động đầu tư và hoạt động kinh doanh thường xuyên hàng
ngày của doanh nghiệp.
Xét về mặt bản chất, tài chính DN là các quan hệ kinh tế dưới hình thức
giá trị nảy sinh gắn liền với việc tạo lập, phân phối, sử dụng và vận động
14
chuyển hóa của quỹ tiền tệ thuộc hoạt động tài chính của DN.
Xét về mặt hình thức, tài chính DN là quỹ tiền tệ trong quá trình tạo lập,
phân phối, sử dụng và vận động gắn liền với hoạt động của DN.
Bên trong quá trình tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ của DN là các quan hệ
kinh tế dưới hình thức giá trị hợp thành các quan hệ tài chính của DN và bao
hàm các quan hệ tài chính chủ yếu sau:
Q
uan hệ tài chính giữa DN với Nhà nước: Quan hệ này được thực hiện chủ yếu
ở chỗ mỗi DN thực hiện các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước như nộp các
khoản thuế, lệ phí vào ngân sách…Đối với DN nhà nước còn thể hiện ở việc:
Nhà nước đầu tư vốn ban đầu và bổ sung cho DN bằng các cách thức khác
nhau.
-
Q
uan hệ tài chính giữa DN với các chủ thể kinh tế và các tổ chức kinh tế xã hội
khác: Quan hệ tài chính giữa DN với các chủ thể kinh tế khác là mối quan hệ
rất đa dạng và phong phú được thể hiện trong việc thanh toán, thưởng phạt vật
chất khi DN và các chủ thể kinh tế khác cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho nhau.
Ngoài quan hệ với các chủ thể kinh tế khác DN có thể còn có quan hệ tài
chính với các tổ chức xã hội khác như DN thực hiện tài trợ cho các tổ chức xã
hội…
Q
uan hệ tài chính giữa DN với người lao động trong DN: Quan hệ này được
thể hiện trong việc DN thanh toán tiền công, thực hiện thưởng phạt vật chất
với người lao động trong quá trình tham gia vào hoạt động kinh doanh của
DN…
-
Q
uan hệ tài chính giữa DN với các chủ sở hữu của DN: Mối quan hệ này thể
hiện trong việc đầu tư, góp vốn hay rút vốn của chủ sở hữu đối với DN và
trong việc phân chia LNST của DN.
-
Q
15
uan hệ tài chính trong nội bộ DN: Đây là quan hệ thanh toán giữa các bộ phận
nội bộ DN trong hoạt động kinh doanh, trong việc hình thành và sử dụng các
quỹ của DN.
Có thể thấy rằng, hoạt động tài chính là một mặt hoạt động của DN
nhằm đạt tới các mục tiêu của DN đề ra. Các hoạt động gắn liền với việc tạo
lập, phân phối, sử dụng và vận động chuyển hóa của quỹ tiền tệ thuộc hoạt
động tài chính của DN.
1.1.1.2. Các quyết định tài chính doanh nghiệp
Triển vọng của một doanh nghiệp trong tương lai phụ thuộc vào việc lựa
chọn và đưa ra các quyết định tài chính, tổ chức thực hiện các quyết dịnh
nhằm đạt được mục tiêu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là tối đa hóa
lợi nhuận, không ngừng gia tăng giá trị doanh nghiệp trên cơ sở cung ứng tốt
nhất sản phẩm hàng hóa cho xã hội và tăng khả năng cạnh tranh của doanh
nghiệp trên thị trường.
Quản trị tài chính có quan hệ chặt chẽ với quản trị doanh nghiệp, có sức
ảnh hưởng, chi phối các quyết định quản trị khác trong toàn doanh nghiệp.
Trong hoạt động kinh doanh, các vấn đề tài chính luôn vận động liên tục, đòi
hỏi các nhà quản trị tài chính phải có năng lực quản lý nhạy bén, vững về
chuyên môn để đưa ra và tổ chức thực hiện các quyết định tài chính một cách
khoa học, kịp thời và phù hợp. Như vậy, để thực hiện tốt việc quản trị tài
chính của doanh nghiệp thì cần phải xây dựng chiến lược kinh doanh, xác
định rõ mục tiêu, lộ trình thực hiện và vạch ra chính sách tài chính doanh
nghiệp. Các chuyên gia tài chính luôn phải đối mặt với các câu hỏi xoay
quanh ba loại quyết định chiến lược quan trọng đó là quyết định đầu tư, quyết
định nguồn vốn và quyết định phân phối lợi nhuận.
Quyết định đầu tư: Là những quyết định liên quan đến tổng giá trị tài
sản và giá trị từng bộ phận tài sản (tài sản cố định và tài sản lưu động). Quyết
định đầu tư ảnh hưởng đến bên trái (phần tài sản) của bảng cân đối kế toán.
16
Các quyết định đầu tư chủ yếu của DN bao gồm:
-
Q
uyết định đầu tư tài sản lưu động: quyết định tồn quỹ, quyết định tồn kho,
quyết định chính sách bán hàng, quyết định đầu tư tài chính ngắn hạn…
-
Q
uyết định đầu tư TSCĐ: quyết định mua sắm TSCĐ, quyết định đầu tư dự án,
quyết định đầu tư tài chính dài hạn…
-
Q
uyết định quan hệ cơ cấu giữa đầu tư tài sản lưu động và đầu tư TSCĐ: quyết
định sử dụng đòn bẩy hoạt động, quyết định điểm hoà vốn.
Quyết định đầu tư được xem là quyết định quan trọng nhất trong các
quyết định của tài chính DN bởi nó tạo ra giá trị cho DN. Một quyết định đầu
tư đúng sẽ góp phần làm tăng giá trị DN, qua đó làm gia tăng giá trị tài sản
cho chủ sở hữu, ngược lại một quyết định đầu tư sai sẽ làm tổn thất giá trị DN
dẫn tới thiệt hại tài sản cho chủ sở hữu DN.
Quyết định nguồn vốn (quyết định huy động vốn): Là những quyết
định liên quan đến việc nên lựa chọn nguồn vốn nào để cung cấp cho các
quyết định đầu tư. Quyết định nguồn vốn tác động đến bên phải bảng cân đối
kế toán (phần Nguồn vốn). Các quyết định nguồn vốn chủ yếu của DN bao
gồm:
-
Q
uyết định huy động vốn ngắn hạn: quyết định vay ngắn hạn hay là sử dụng tín
dụng thương mại. Đối với quyết định vay ngắn hạn sẽ phải lựa chọn quyết
định vay ngắn hạn ở ngân hàng hay là phát hành tín phiếu.
-
Q
uyết định huy động vốn dài hạn: quyết định sử dụng nợ dài hạn – phát hành
17
vốn cổ phần (cổ phần phổ thông hay là cổ phần ưu đãi); quyết định vay dài
hạn ngân hàng hay là phát hành trái phiếu.
-
Q
uyết định quan hệ cơ cấu giữa nợ và VCSH (đòn bẩy tài chính)
-
Q
uyết định vay để mua sắm hay thuê tài sản.
Những quyết định về nguồn vốn nêu trên đang là một thách thức không
nhỏ đối với các nhà quản trị tài chính của DN. Để có thể có các quyết định
nguồn vốn đúng đắn, rõ rằng các nhà quản trị tài chính phải có sự am tường,
hiểu biết về việc sử dụng các công cụ phân tích trước khi ra quyết định đồng
thời cũng cần có sự thức thời cho phù hợp với từng thời điểm cụ thể.
Quyết định phân chia lợi nhuận: gắn liền với việc quyết định về phân
chia cổ tức hay chính sách cổ tức của DN. Các nhà quản trị tài chính sẽ phải
lựa chọn giữa việc sử dụng LNST để chia cổ tức hay là giữ lại để tái đầu tư.
Những quyết định này liên quan đến việc DN nên theo đuổi một chính sách
cổ tức như thế nào và liệu chính sách cổ tức có tác động như thế nào đến giá
trị DN hay giá cổ phiếu trên thị trường hay không.
Ngoài ba loại quyết định chủ yếu trong tài chính DN như trên đã đưa ra
còn có rất nhiều loại quyết định khác có liên quan đến hoạt động kinh doanh
của DN như quyết định mua bán, sáp nhập DN, quyết định phòng ngừa rủi ro
tài chính trong hoạt động SXKD, quyết định tiền lương hiệu quả…
1.1.2. Quản trị tài chính doanh nghiệp
1.1.2.1. Khái niệm, nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp
a)
Khái niệm quản trị tài chính doanh nghiệp
Quản trị tài chính DN là việc lựa chọn, đưa ra quyết định và tổ chức thực
hiện các quyết định tài chính nhằm đạt được các mục tiêu hoạt động của DN.
Do các quyết định tài chính của DN đều gắn liền với việc tạo lập, phân phối
18
và sử dụng các quỹ tiền tệ trong quá trình hoạt động của DN; vì vậy quản trị
tài chính DN còn được nhìn nhận là quá trình hoạch định, tổ chức thực hiện,
điều chỉnh và kiểm soát quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền
tệ đáp ứng nhu cầu hoạt động của DN.
Quản trị tài chính DN bao gồm các hoạt động của người quản lý (nhà
quản trị) liên quan đến việc đầu tư, mua sắm, tài trợ và quản lý tài sản DN
nhằm đạt được các mục tiêu đề ra.
Quản trị tài chính DN là một bộ phận, một nội dung quan trọng hàng đầu
của quản trị DN, nó có quan hệ chặt chẽ và ảnh hưởng tới tất cả các mặt hoạt
động của DN. Hầu hết các quyết định quản trị DN đều dựa trên cơ sở những
kết quả rút ra từ việc đánh giá về mặt tài chính của hoạt động quản trị tài
chính DN.
Như vậy, “Quản trị tài chính doanh nghiệp là các hoạt động nhằm phối
trí các dòng tiền tệ trong doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu của doanh
nghiệp. Quản trị tài chính bao gồm các hoạt động làm cho luồng tiền tệ của
công ty phù hợp trực tiếp với các kế hoạch.”
b)
Nội dung quản trị tài chính DN
Quản trị tài chính DN bao gồm các nội dung chủ yếu sau:
- Tham gia việc đánh giá và lựa chọn quyết định đầu tư.
Triển vọng của một doanh nghiệp trong tương lai phụ thuộc rất lớn vào
quyết định đầu tư dài hạn với quy mô lớn như quyết định đầu tư đổi mới công
nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, sản xuất sản phẩm mới…Để đi đến quyết
định đầu tư đòi hỏi doanh nghiệp cần phải xem xét cân nhắc trên nhiều mặt về
kinh tế, kỹ thuật và tài chính. Trong đó, về mặt tài chính phải xem xét các
khoản chi tiêu cho vốn đầu tư và dự tính thu nhập do đầu tư đưa lại, nói cách
khác là xem xét dòng tiền ra và dòng tiền vào liên quan đến khoản đầu tư để
19
đánh giá cơ hội đầu tư về mặt tài chính. Đó là quá trình hoạch định dự toán
vốn đầu tư và đánh giá hiệu quả tài chính của việc đầu tư.
- Xác định nhu cầu vốn và tổ chức huy động vốn đáp ứng kịp thời, đủ
nhu cầu vốn cho các hoạt động của doanh nghiệp.
Nhà quản trị tài chính phải xác định nhu cầu vốn cần thiết cho các hoạt
động của doanh nghiệp ở trong kỳ (bao gồm vốn dài hạn và vốn ngắn hạn);
tiếp theo phải tổ chức huy động các nguồn vốn đáp ứng kịp thời, đầy đủ và có
lợi cho các hoạt động của doanh nghiệp. Để đi đến quyết định lựa chọn hình
thức và phương pháp huy động vốn thích hợp, cần xem xét cân nhắc trên
nhiều mặt như: Kết cấu nguồn vốn, những điểm lợi của từng hình thức huy
động vốn, chi phí cho việc sử dụng mỗi nguồn vốn…
- Sử dụng có hiệu quả số vốn hiện có, quản lý chặt chẽ các khoản thu,
chi và đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
Nhà quản trị phải tìm mọi biện pháp huy động tối đa số vốn hiện có của
doanh nghiệp vào hoạt động kinh doanh, giải phóng kịp thời số vốn ứ đọng,
theo dõi chặt chẽ và thực hiện tốt việc thanh toán, thu hồi tiền bán hàng và các
khoản thu khác, đồng thời quản lý chặt chẽ mọi khoản chi phát sinh trong quá
trình hoạt động; thường xuyên tìm biện pháp thiết lập sự cân bằng giữa thu và
chi vỗn bằng tiền, đảm bảo cho doanh nghiệp luôn có khả năng thanh toán các
khoản nợ đến hạn.
- Thực hiện phân phối lợi nhuận, trích lập và sử dụng các quỹ doanh
nghiệp.
Thực hiện phân phối hợp lý lợi nhuận sau thuế, cũng như trích lập và sử
dụng tốt các quỹ của doanh nghiệp sẽ góp phần quan trọng vào việc phát triển
doanh nghiệp, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người lao động, giải
quyết hài hòa giữ lợi ích trước mắt của chủ sở hữu với lợi ích lâu dài – sự
20
phát triển của doanh nghiệp.
- Kiểm soát thường xuyên tình hình hoạt động của doanh nghiệp.
Thông qua tình hình thu, chi tiền tệ hàng ngày, các báo cáo tài chính,
tình hình thực hiện các chỉ tiêu tài chính cho phép kiểm soát được tình hình
hoạt động của doanh nghiệp. Mặt khác, thông qua việc định kỳ tiến hành phân
tích tình hình tài chính của doanh nghiệp để đánh giá được hiệu quả sử dụng
vốn, những điểm mạnh, điểm yếu trong quá trình quản lý, dự báo trước được
tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó giúp các nhà lãnh đạo, quản lý
doanh nghiệp kịp thời đưa ra các quyết định thích hợp để điều chỉnh hoạt
động kinh doanh và tài chính của doanh nghiệp trong thời kỳ tới.
- Thực hiện kế hoạch hóa tài chính.
Các hoạt động tài chính của doanh nghiệp cần được dự kiến trước thông
qua việc lập kế hoạch tài chính, có kế hoạch tài chính tốt thì doanh nghiệp
mới có thể đưa ra các quyết định tài chính thích hợp nhằm đạt tới các mục
tiêu của doanh nghiệp. Quá trình thực hiện kế hoạch tài chính cũng là quá
trình chủ động đưa ra các giải pháp hữu hiệu khi thị trường có sự biến động.
1.1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị tài chính doanh nghiệp
Quản trị tài chính DN trong các DN khác nhau là không giống nhau. Sở
dĩ có sự khác nhau đó là do sự chi phối bởi các nhân tố cơ bản là hình thức
pháp lý tổ chức DN, đặc điểm kinh tế kỹ thuật của ngành kinh doanh và môi
trường kinh doanh của DN.
a) Hình thức pháp lý tổ chức DN
Mỗi doanh nghiệp đều tồn tại dưới những hình thức pháp lý nhất định về
tổ chức doanh nghiệp. Ở Việt Nam, theo Luật Doanh nghiệp 2005 có 4 hình
thức pháp lý cơ bản của doanh nghiệp bao gồm: Doanh nghiệp tư nhân, Công
ty hộ danh, Công ty trách nhiệm hữu hạn, Công ty cổ phần.
21
Hình thức pháp lý tổ chức DN ảnh hưởng rất lớn đến việc tổ chức tài
chính DN như: Phương thức hình thành và huy động vốn, việc tổ chức quản
lý sử dụng vốn, việc chuyển nhượng vốn, phân phối lợi nhuận và trách nhiệm
của chủ sở hữu đối với khoản nợ của DN…
b)
Đặc điểm kinh tế kỹ thuật của ngành kinh doanh
Hoạt động của DN thường được thực hiện trong một hoặc một số ngành
kinh doanh nhất định. Mỗi ngành kinh doanh có những đặc điểm kinh tế - kỹ
thuật riêng có ảnh hưởng không nhỏ tới việc tổ chức tài chính của DN.
Những DN hoạt động trong ngành thương mại, dịch vụ thì VLĐ chiếm
tỷ trọng cao hơn, tốc độ chu chuyển của VLĐ cũng nhanh hơn so với các
ngành nông nghiệp, công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp nặng. Ở các ngành
này, VCĐ thường chiếm tỷ trọng cao hơn VLĐ, thời gian thu hồi vốn cũng
chậm hơn.
Những DN sản xuất ra các loại sản phẩm có chu kỳ sản xuất ngắn thì
nhu cầu VLĐ giữa các thời kỳ trong năm thường không có biến động lớn, DN
cũng thường xuyên thu được tiền bán hàng, nhờ đó có thể dễ dàng bảo đảm
cân đối thu chi bằng tiền, cũng như bảo đảm nguồn vốn cho nhu cầu kinh
doanh. Ngược lại, những DN sản xuất ra những loại sản phẩm có chu kỳ sản
xuất dài, phải ứng lượng VLĐ lớn hơn. Những DN hoạt động trong những
ngành sản xuất có tính thời vụ thì nhu cầu về VLĐ giữa các thời kỳ trong năm
chênh lệch nhau rất lớn, giữa thu và chi bằng tiền thường có sự không ăn
khớp nhau về thời gian. Đó là điều phải tính đến trong việc tổ chức tài chính,
nhằm bảo đảm vốn kịp thời, đầy đủ cho hoạt động của DN cũng như bảo đảm
cân đối giữa thu và chi bằng tiền.
c)
Môi trường kinh doanh
DN tồn tại và phát triển trong môi trường kinh doanh nhất định. Môi
trường kinh doanh bao gồm tất cả những điều kiện bên trong và bên ngoài ảnh
22
hưởng đến hoạt động của DN: Môi trường kinh tế - tài chính, môi trường
chính trị, mội trường luật pháp, môi trường công nghệ, môi trường văn hóa –
xã hội…
1.1.2.3. Vai trò của quản trị tài chính doanh nghiệp
Vai trò của quản trị tài chính đối với hoạt động của DN được thể hiện
qua các mặt chủ yếu sau:
a) Huy động vốn đảm bảo cho các hoạt động của DN diễn ra bình
thường và liên tục:
Vốn tiền tệ là tiền cho các hoạt động của DN. Trong quá trình hoạt động
của DN thường xuyên nảy sinh các nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn cho các
hoạt động kinh doanh thường xuyên, cũng như cho đầu tư phát triển của DN.
Nếu không huy động kịp thời và đủ số vốn sẽ khiến cho các hoạt động của
DN gặp khó khăn hoặc không triển khai được. Do vậy, việc đảm bảo cho các
hoạt động của DN được tiến hành bình thường, liên tục phụ thuộc rất lớn vào
việc tổ chức huy động vốn của tài chính DN.
Nhà quản trị tài chính DN trên cơ sở xem xét tình hình thị trường tài
chính, nhu cầu vốn và điều kiện cụ thể của DN, từ đó đưa ra quyết định tối ưu
nhất trong việc tổ chức huy động các nguồn vốn (bên trong, bên ngoài) đáp
ứng nhu cầu cho các hoạt động của DN. Một chính sách tài trợ đúng đắn
không những giúp DN giảm thiểu rủi ro tài chính mà còn tác động rất lớn đến
việc thực hiện mục tiêu tối đa hóa giá trị DN.
b) Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu quả, góp phần nâng cao
hiệu quả hoạt động kinh doanh của DN
Với việc lựa chọn các dự án đầu tư tối ưu trên cơ sở cân nhắc, so sánh
giữa tỷ suất sinh lời, chi phí huy động vốn và mức độ rủi ro của dự án đầu
tư… nhà quản trị tài chính đã tạo tiền đề cho việc sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu
quả.
23
Việc tổ chức huy động vốn kịp thời, đầy đủ sẽ giúp cho DN chớp cơ hội
kinh doanh, tăng doanh thu và lợi nhuận DN. Việc lựa chọn hình thức và
phương pháp huy động vốn thích hợp, đảm bảo cơ cấu vốn tối ưu có thể giúp
DN giảm bớt được chi phí sử dụng vốn, góp phần tăng lợi nhuận và tỷ suất lợi
nhuận VCSH của DN.
Mặt khác, với việc huy động tối đa số vốn hiện có vào hoạt động kinh
doanh có thể giúp DN tránh được thiệt hại do ứ đọng vốn, tăng vòng quay tài
sản, giảm được số vốn vay từ đó giảm số tiền trả lãi vay, góp phần tăng LNST
của DN.
c) Kiểm tra, giám sát một cách toàn diện các mặt hoạt động sản xuất
kinh doanh của DN
Quá trình hoạt động kinh doanh của DN cũng là quá trình vận động,
chuyển hóa hình thái vốn tiền tệ. Vì vây, thông qua việc xem xét tình hình thu,
chi tiền tệ hàng ngày, và nhất là thông qua việc phân tích đánh giá tình hình
tài chính DN và việc thực hiện các chỉ tiêu tài chính, các nhà quản trị tài chính
có thể kiểm soát kịp thời và toàn diện các mặt hoạt động của DN, từ đó chỉ ra
những tồn tại, những tiểm năng chưa được khai thác để đưa ra các quyết định
thích hợp, điều chỉnh các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu đề ra của DN.
1.2. Đánh giá thực trạng tài chính của DN
1.2.1. Khái niệm, mục tiêu, tài liệu và phương pháp đánh giá thực trạng
tài chính DN
1.2.1.1. Khái niệm đánh giá thực trạng tài chính DN
Đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp là việc xem xét, đưa ra các ý
kiến (trình bày quan điểm) một cách toàn diện trên tất cả các mặt hoạt động
của TCDN để thấy được thực trạng tài chính là tốt hay xấu, xác định rõ
nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến tình hình tài chính
của doanh nghiệp. Để từ đó giúp nhà quản lý doanh nghiệp có những quyết
định kịp thời để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
24
Như vậy, đánh giá trên bất cứ phương diện nào đều không thể tránh
khỏi ý chí chủ quan của chủ thể đánh giá đối với đối tượng bị đánh giá. Khi
thực thi nhiệm vụ phân tích thì yêu cầu cơ bản là đánh giá phải dựa trên thông
tin định lượng đã được kiểm định.
1.2.1.2. Mục tiêu của đánh giá thực trạng tài chính DN
Có rất nhiều đối tượng quan tâm và sử dụng thông tin kinh tế tài chính
của DN và mỗi đối tượng lại quan tâm theo mỗi giác độ khác nhau. Do đó đối
với mỗi đối tượng thì đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiêp cũng nhằm
các mục tiêu khác nhau. Cụ thể:
-
Đ
ối với nhà quản lý DN:
+
T
ạo ra những chu kỳ đều đặn để đánh giá hoạt động quản lý trong giai đoạn đã
qua, việc thực hiện cân bằng tài chính, khả năng sinh lời, khả năng thanh
toán…
+
H
ướng các quyết định của ban giám đốc theo chiều hướng phù hợp với tình
hình thực tế của DN như quyết định đầu tư, tài trợ, phân phối lợi nhuận…
+
Đ
ánh giá thực trạng tài chính DN là cơ sở cho những dự đoán tài chính.
+
Đ
ánh giá thực trạng tài chính DN là công cụ để kiểm tra, kiểm soát hoạt động,
quản lý trong DN.
- Đối với các nhà đầu tư: Đánh giá thực trạng tài chính DN đối với các
nhà đầu tư là để đánh giá DN và ước đoán giá trị cổ phiếu, dựa vào việc
nghiên cứu các báo biểu tài chính, khả năng sinh lời, phân tích rủi ro trong
kinh doanh…
25
