Công tác phục vụ bạn đọc tại thư viện trường Trung học Cơ Sở Ứng Hòe

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU......................................................................................................5
CHƯƠNG 1
KHÁI QUÁT VỀ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ỨNG HÒE VÀ THƯ
VIỆN.....................................................................................................................7
1.1. Vài nét về trường Trung học Cơ Sở Ứng Hòe............................................7
1.1.1. Chức năng, nhiệm vụ...................................................................................8
1.1.2. Cơ cấu tổ chức.............................................................................................8
1.1.3. Phương hướng phát triển của trường Trung học Cơ Sở Ứng Hòe trong giai
đoạn mới..............................................................................................................10
1.2. Thư viện trường Trung học Cơ Sở Ứng Hòe
1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ của thư viện............................................................12
1.2.2. Cơ cấu tổ chức và vốn tài liệu.................................................................. 13
1.2.4. Trang thiết bị, kĩ thuật...............................................................................14
1.2.5. Đội ngũ cán bộ thư viện............................................................................14
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC TẠI THƯ VIỆN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ỨNG HÒE................................................15
2.1. Đặc điểm người dùng tin và nhu cầu tin của thư viện............................15
2.1.1. Đặc điểm người dùng tin...........................................................................16
2.1.2. Đặc điểm nhu cầu tin.................................................................................17
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 1


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
2.2. Thực trạng công tác phục vụ bạn đọc tại thư viện..................................18

2.2.1. Vốn tài liệu................................................................................................18

2.2.2. Hình thức phục vụ.....................................................................................19
2.2.3. Ứng dụng công nghệ thông tin..................................................................22
2.3. Đánh giá chung...........................................................................................23
2.3.1. Ưu điểm.....................................................................................................23
2.3.4. Nhược điểm...............................................................................................24
CHƯƠNG 3
GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG PHỤC VỤ BẠN ĐỌC TẠI
THƯ VIỆN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ỨNG HÒE............................26
3.1 Nâng cao chất lượng vốn tài liệu................................................................26
3.2. Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị.................................................28
3.3 Bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ thư viện...........................................29
3.4. Tổ chức những hoạt động lôi cuốn bạn đọc tới thư viện.........................32
KẾT LUẬN........................................................................................................36
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................37

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 2


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TT-TV

: Thông tin thư viện

THCS

: Trung học cơ sở

CNTT

:

Công nghệ thông tin

NDT

:

Người dùng tin

NCT

:

Nhu cầu tin

KHTN

: Khoa học tự nhiên

KHXH

:

Khoa học xã hội

CSVC

:

Cơ sở vật chất

CNH

:

Công nghiệp hóa

HĐH

:

Hiện đại hóa

VTL

:

Vốn tài liệu

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 3

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian gần 2 tháng thực tập tại thư viện trường Trung học Cơ Sở
Ứng Hòe. Được sự giúp đỡ của tập thể cán bộ lãnh đạo, giáo viên và cán bộ thư
viện trường, em đã được tiếp xúc với thực tế nghề nghiệp cũng từ đó em hoàn
thành tốt khóa thực tập và bài báo cáo này. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới
những người đã tận tình giúp đỡ em trong thời gian qua.
Em xin chân thành cảm ơn cô giáo Nguyễn Thị Hảo, giáo viên hướng dẫn
trực tiếp đã tận tình giúp đỡ chỉ bảo em trong thời gian thực tập cũng như hoàn
thành bản báo cáo thực tập tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn tới các thầy cô giáo trong khoa Quản trị văn
phòng - Thông tin thư viện cùng các thầy cô giáo trong ban giám hiệu nhà trường
Cao đẳng Công nghệ Thành Đô đã giúp đỡ em trong 3 năm học tập tại trường.
Đặc biệt em gửi lời cảm ơn chân thành tới cô giáo Phạm Thị Thuyến và chị Hà
Thị Phương cán bộ thư viện trường đã nhiệt tình giúp đỡ chỉ bảo em trong quá trình
thực tập, làm việc tại trường.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà nội, ngày 14 tháng 4 năm 2009
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Luyến

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 4

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

LỜI MỞ ĐẦU
Sự phát triển mạnh mẽ của Khoa học và Công nghệ cùng với xu thế hội nhập
trong mọi lĩnh vực hoạt động xã hội trên phạm vi toàn cầu khiến cho thông tin và
tri thức có tầm quan trọng đặc biệt. Hoạt động TT-TV với mục đích cuối cùng là
cung cấp thông tin đầy đủ cho xã hội do đó cũng cần phải có những đổi mới phù
hợp.
Khi đất nước ngày càng phát triển thì nhu cầu tin đối với xã hội càng trở nên
cấp thiết. Để phục vụ cho sự phát triển của xã hội hiện nay, các Trung Tâm Thông
Tin Thư Viện đã được ra đời và được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư cơ sở vật
chất để phục vụ tốt hơn cho người dùng tin. Thư viện Trường học cũng không nằm
ngoài vòng quay của xã hội. Trước đây “thư viện” chỉ là một ngôn ngữ được mọi
người trong giới thượng lưu biết đến, nhưng nay đã khác mọi người không chỉ biết
đến thư viện mà còn thực sự cần đến nó. Thư viện là kho tri thức của nhân loại, là
nơi cung cấp nguồn tài liệu phục vụ cho việc học tập và nghiên cứu. Bạn đọc đến
với thư viện ngày càng đông và đủ mọi thành phần lứa tuổi. Chính vì vậy mà nâng
cao chất lượng phục vụ bạn đọc trong thư viện là rất cần thiết. Hiện nay các trường
học trong cả nước đều đã và đang đầu tư kinh phí để xây dựng thư viện phục vụ
cho quá trình giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh trong trường. Khi xây
dựng được thư viện thì việc làm đầu tiên là nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc,
nó có ý nghĩa vô cùng to lớn cho sự tồn tại và phát triển của thư viện. Nhu cầu đọc
của bạn đọc chính là nguồn gốc của hoạt động thư viện.
Là một thủ thư tương lai cộng thêm thời gian thực tập tại thư viện trường, em
chọn đề tài nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc với mục đích đi sâu nghiên cứu và
mong muốn đóng góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 5


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
lượng của thư viện trường học nói chung và thư viện trường trung học cơ sở Ứng
Hòe nói riêng.
Trên cơ sở nghiên cứu lí thuyết, phân tích kế thừa những tài liệu có sẵn kết hợp
với quá trình hoạt động thực tiễn tại thư viện trường học. Em đã quyết định lựa
chọn đề tài vì không chỉ thư viện trường trung học cơ sở ứng Hòe mà hầu như tất
cả thư viện đều chú trọng tới việc nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc. Nhu cầu
tin ngày càng cao, mức độ dùng tin của bạn đọc cũng thay đổi vì vậy cần thay đổi
cách phục vụ trong thư viện.
Phạm vi nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu của báo cáo thực tập tốt nghiệp đó
là vấn đề nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc tại thư viện trường trung học cơ sở
Ứng Hòe. Phạm vi nghiên cứu được giới hạn trong hoạt động phục vụ bạn đọc tại
thư viện trường THCS Ứng Hòe.
Bố cục của đề tài:
Chương 1: Khái quát trường trung học cơ sở Ứng Hòe và thư viện trường.
Chương 2: Thực trạng công tác phục vụ bạn đọc tại thư viện trường Trung học
Cơ Sở Ứng Hòe.
Chương 3: Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc tại trường
Trung học Cơ Sở Ứng Hòe.
Qua quá trình làm việc thực tế và đối chiếu với lí luận em đã thu được những
kiến thức và kinh nghiệm bổ ích phục vụ cho công việc sau này của mình. Những
kiến thức tiếp thu được qua đợt thực tập, em xin trình bày trong bản báo cáo sau
đây.
Đây là lần đầu tiên tập làm cán bộ thư viện nên bản báo cáo thu hoạch thực tập
của em còn nhiều thiếu sót. Kính mong sự nhận xét góp ý của các thầy cô giáo để
bản báo cáo được hoàn thiện.
Em xin chân thành cảm ơn!

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 6


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Luyến
Hà nội, ngày 14 tháng 04 năm 2009

CHƯƠNG 1
KHÁI QUÁT TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ỨNG HÒE VÀ THƯ VIỆN
TRƯỜNG.
1.1

Vài nét về trường trung học cơ sở Ứng Hòe.

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, nhân dân ta phải đối mặt
với giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm. Cả ba đều nguy hiểm và giã man nhưng giặc
dốt đã được Đảng và Nhà nước ta quan tâm nhiều hơn . Do vậy phong trào “ Bình
dân học vụ” ra đời từ đó, quyết tâm diệt giặc dốt được toàn dân ủng hộ và diễn ra
rộng khắp trên toàn quốc. Để góp phần nhỏ bé vào phong trào “Bình dân học vụ”,
xây đắp ánh sáng tri thức cho tương lai của đất nước. Tại làng quê Ứng Hoè, huyện
Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, vào năm 1946 một cơ sở nho nhỏ đã được dựng lên
với mục đích có thể tập trung được mọi nguời đến và học tập. Đây cũng là tiền đề
sau này trở thành ngôi trường với tên gọi được đặt theo tên của ngôi làng thân yêu
của tôi.
Khi mới bắt đầu thành lập do điều kiện lúc đó đang còn chiến tranh nền kinh tế

của nước ta còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên không phải vì thế
mà khiến cho các thầy cô giáo ở đây thấy nản lòng mà còn ngược lại. Họ cảm thấy
đây là nhiệm vụ thiêng liêng và cao cả vì tương lai của “con em chúng ta và của
toàn xã hội”. Các thầy cô giáo đã dốc hết sức mình để xây dựng thêm cơ sở vật chất
dưới sự giúp đỡ của chính quyền và của người dân. Cho nên sau vài năm xây dựng
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
SVTH:NguyÔn ThÞ 7
LuyÕn


Báo cáo thực tập tốt nghiệp
t nhng phũng hc dt nỏt ó tr thnh mt ngụi trng khang trang 3 tng kiờn
c vng chc trờn din tớch rng rói, thoỏng mỏt c t ngay trung tõm ca xó.
Hc sinh ngy cng ụng hn, ó cú nhiu hc sinh trng thnh t õy v cũn cú
ngi quay tr li trng ging dy v giỳp nh trng thờm v c s vt cht.
Chớnh vỡ vy trng luụn t danh hiu l trng tiờn tin.
1.1.1. Chc nng, nhim v:
Phng trõm ca nh trng l luụn a vic dy nhõn cỏch v dy ch cho hc
sinh lờn hng u tiờn hc l, hu hc vn. ó núi n trng hc thỡ ai cng bit

chc nng nhim v ca nú l dy v hc. Cỏc ngụi trng c thnh lp o
to ra nhõn ti cho t nc. Dự thnh ph ln hay vựng cao xa xụi ho lỏnh thỡ
chc nng, nhim v ca nú u ging nhau, u quan tõm n cht lng dy v
hc ca trng mỡnh. Chớnh vỡ th trng THCS ng Hũe ti mt lng quờ nh bộ
ca Hi Dng cng ó o to ra nhõn ti cho t nc. Trng ó o to v
nuụi dng nhõn cỏch cho rt nhiu lp hc sinh ti lng quờ mỡnh. õy l mt
trong nhng ni phỏt trin ti nng ca xó hi, cựng gúp mt ting núi chung trong
ngnh giỏo dc. Trng ó úng gúp khụng nh vo s phỏt trin vn húa xó hi.
Nht l trng ó dy v hc rt tt, giỏo viờn v hc sinh cựng ton b cỏn b
trong trng ó cựng phn u thi ua a n cho trng danh hiu l trng tiờn

tin. Cú nhiu giỏo viờn dy gii v hc sinh gii cp huyn, tnh. Trng THCS
ng Hũe cú nhim v dy gii v hc tt ui kp vi thi i hin nay, thi i
CNH HH t nc.
1.1.2. C cu t chc:
C cu t chc ca trng bao gm:
GVHD:Nguyễn Thị Hảo
Luyến

SVTH:Nguyễn Thị 8


Báo cáo thực tập tốt nghiệp
Hiu trng v phú hiu trng.
T hnh chớnh qun tr:
+ Giỏo v
+ K toỏn
+ Y t
+ Th vin
+ Th qu
+ Bo v


T chuyờn mụn:

+ T KHTN
+ T KHXH

Cỏc ban:
+ Hot ng ngoi gi lờn lp
+ Lao ng

+ C s vt cht

GVHD:Nguyễn Thị Hảo
Luyến

SVTH:Nguyễn Thị 9


Báo cáo thực tập tốt nghiệp
S c cu t chc
HIU TRNG

PHể HIU
TRNG

CC T
CHUYấN MễN

CC BAN

T HNH
CHNH - QUN
TR
Th
vin
Giỏo v

Th
Qu

K toỏn

Bo v

Hot ng ngoi
gi lờn lp
T KHTN

T KHXH
Lao ng

C s vt cht

Y t

GVHD:Nguyễn Thị Hảo
Luyến

SVTH:Nguyễn Thị 10


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1.1.3 Phương hướng phát triển của trường Trung học Cơ Sở Ứng Hòe trong giai
đoạn mới.
Trong giai đoạn mới hiện nay sự phát triển không ngừng của xã hội, nhất là về
tri thức nhân loại ngày càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chính vì thế Đảng và
nhà nước rất quan tâm đến công tác dạy và học của các trường trong cả nước nhất
là phương hướng của các trường trong giai đoạn mới hiện nay. Cũng nằm trong xu
thế đó thì trường THCS Ứng Hòe đã đề ra những phương hướng hoạt động của
trường trong giai đoạn mới hiện nay sao cho phù hợp với chủ trương, chính sách

của Đảng và nhà nước ta hiện nay đó là:
Lựa chọn và đào tạo các cán bộ của nhà trường nhất là những người trực tiếp
giảng dạy. Đây chính là nhân tố chính thúc đẩy sự phát triển và nâng cao hiệu quả
của trường học. Để làm được điều đó nhà trường đã tuyển dụng những giáo viên có
trình độ và có những chính sách phù hợp đối với giáo viên nhất là những giáo viên
là người của quê hương để họ quay về phục vụ cho nhà trường, và những cán bộ
đang giảng dạy tại nhà trường nếu còn hạn chế thì phải cho đi đào tạo thêm để đáp
ứng nhu cầu.
Thay đổi phương pháp dạy và học:
+ Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học phổ biến theo hướng phát huy
tính tích cực, chủ động học tập của học sinh.
+ Tích cực sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề.
+Tăng cường vận dụng các phương pháp dạy học tiên tiến đề cao chủ thể
nhận thức của học sinh
+ Sử dụng phương tiện dạy học theo hướng đề cao vai trò chủ thể nhận thức
của học sinh.
+ Phối hợp các hình thức tổ chức dạy học một cách linh hoạt.
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 11


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
+ Kết hợp nhiều loại hình kiểm tra, đánh giá trong dạy học.

Xây dựng cơ sở vật chất
Do điều kiện kinh tế của địa phương còn nhiều hạn chế cho nên cơ sở vật chất
của nhà trường còn nhiều khó khăn và thiếu thốn, điều kiện tìm hiểu thông tin hay
học tập của giáo viên và học sinh còn nhiều hạn chế. Chính vì vậy nhà trường cũng

đề ra những biện pháp cụ thể để xây dựng thêm cơ sở vật chất mà trực tiếp đó chính
là những bậc phụ huynh có con em trực tiếp đang theo học tại trường, các doanh
nghiệp địa phương, và quan trọng hơn đó chình là sự đóng góp trực tiếp của những
người đã trưởng thành ở đây.
+ Xây dựng kiên cố hóa phòng học và các phòng ban.
+ Mua các thiết bị, dụng cụ dùng trong giảng dạy và học tập.
+ Mở rộng thêm phòng thư viện cho trường.
+ Đưa tin học vào chương trình dạy học.
Đó là nhưng biện pháp chính mà nhà trường ưu tiên phát triển trong giai đoạn hiện
nay.
1.2

Thư viện trường THCS Ứng Hòe.

Trường trung học cơ sở Ứng Hòe, ngôi trường bé nhỏ tại xã Ứng Hòe, huyện
Ninh Giang, tỉnh Hải Dương đã thành lập thư viện để phục vụ cho việc học tập và
giảng dạy. Trường đã có bề dày lịch sử lâu năm nhưng thư viện trường mới được
ban lãnh đạo chú ý trong những năm gần đây. Do đó đã thu hút được nhiều bạn đọc
đến với thư viện, thư viện trường sẽ theo kịp sự phát triển của xã hội thông tin.
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 12


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Thư viện của trường được đặt tại tầng 2, đây là vị trí thuận lợi cho học sinh đến
mượn sách và trả sách. Thư viện được ra đời khoảng 10 năm gần đây, do trước đây
điều kiện kinh tế của đất nước còn eo hẹp nên chưa thể đáp ứng nhu cầu đọc của
học sinh và chưa có kinh phí để xây dựng một thư viện hoàn chỉnh. Mới đầu nó

được mở ra với vài cuốn sách cần thiết để phục vụ cho việc giảng dạy của giáo viên
còn sách dành cho học sinh thì chưa có. Nhưng nhà trường THCS Ứng Hòe đã
không ngừng phấn đấu trong việc nâng cao thư viện cho mình. Đến hiện nay,
trường đã xây dựng được phòng thư viện rộng rãi khang trang với vài nghìn cuốn
sách. Năm 2007, thư viện trường được phong danh hiệu là thư viện chuẩn của
huyện.

Năm 2008, trường đã áp dụng mô hình “thư viện xanh” và được tất cả học sinh
hưởng ứng nhiệt tình. Đây là việc làm đúng đắn của nhà trường vì đã giúp học sinh
quan tâm đến việc đọc sách nhiều hơn, điều này cũng giúp cho việc dạy và học của
trường nâng lên rõ rệt. Mô hình “thư viện xanh”, mỗi gốc cây trong sân trường
được đặt một thùng sách mini đủ các thể loại: sách văn học,sách KHTN và KHXH,
tạp chí...Đặc biệt nội dung các thùng sách thường được thay đổi theo chủ đề, chủ
điểm mà nhà trường phát động hàng tháng, hàng quý, hàng năm. Với cách thức này
thư viện trường đã tổ chức các em đọc sách trong những giờ ra chơi rất bổ ích và
thiết thực.
1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ của thư viện.
Hoạt động chủ yếu của giáo viên và học sinh trong nhà trường là giảng dạy và
học tập. Cả hai hoạt động này đều phải sử dụng công cụ sách, báo và tạp chí. Sách,
báo tạp chí chỉ có thể được quản lí tốt nhất và phát huy được tác dụng tích cực của
nó trên cơ sở tổ chức công tác thư viện. Vì vậy tổ chức thư viện trong nhà trường

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 13


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
nhằm thỏa mãn nhu cầu về sách, báo tạp chí cho giáo viên và học sinh là một yêu

cầu khách quan không thể thiếu được.
Đối với nhà trường, thư viện chẳng những là cơ sở vật chất trọng yếu nó đảm
bảo số lượng và chất lượng sách giáo khoa, sách giáo viên và sách tham khảo mà
còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa khoa học. Thư viện góp phần quyết định chất
lượng và không ngừng nâng cao năng lực giảng dạy của giáo viên. Mở rộng kiến
thức và xây dựng thói quen tự học tự nghiên cứu cho học sinh đồng thời tham gia
tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng chính trị và xây dựng nếp sống văn hóa mới
trong nhà trường. Thư viện còn giúp các em xây dựng được phương pháp học tập
và phong cách làm việc khoa học biết sử dụng sách, báo tạp chí trong thư viện.
Ngày nay, trong điều kiện kinh tế nước ta còn gặp nhiều khó khăn tổ chức tốt
thư viện trong trường học cũng có ý nghĩa kinh tế to lớn. Bởi vì thư viện chính là
nơi bảo đảm việc sử dụng sách một cách hợp lí và tiết kiệm nhất.
Bộ GD-ĐT đã có nhiều chủ trương đúng đắn và biện pháp cụ thể nhằm đẩy
mạnh công tác xây dựng thư viện trong các trường học. Tiêu chuẩn thư viện trường
học số 659/QĐ-NXB GD đã thay thế tiêu chuẩn số 288/QĐ: Quy chế tổ chức và
hoạt động của thư viên trường phổ thông. Thông tư 30/TTLB, Thông tư 05/VP,

quyết định 61/1998/QD/BCTD-DT ngày 6/11/1998 và nhiều văn bản, chỉ thị khác
các trường học mà còn là sự khẳng định vị trí quan trọng và tác dụng lớn lao của
thư viện đối với sự nghiệp giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ.
Nhiệm vụ của thư viện trường trung học cơ sở Ứng Hòe nói riêng và thư
viện của tất cả trường học nói chung là phục vụ cho việc giảng dạy và học tập, góp
phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục. Hoạt động của thư viện luôn
gắn liền với chương trình nội dung dạy và học của trường. Thư viện trường còn có
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 14

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
nhiệm vụ là nơi giải trí của giáo viên và học sinh sau những giờ học, nghiên cứu
căng thẳng trên lớp. Ví dụ: báo học trò cười, thiếu niên tiền phong... Do đó nhiệm
vụ của thư viện trường là rất quan trọng việc giảng dạy và học tập của giáo viên và
học sinh có tốt hay không là do hoạt động của thư viện.
Chức năng của thư viện trường: Thư viện là tổ chức sự nghiệp thuộc
trường, tổ chức khai thác, cung cấp các nguồn thông tin phục vụ các hoạt động của
nhà trường. Tổ chức xây dựng và quản lý khai thác vốn tài liệu, văn hóa xã hội,
khoa học kĩ thuật của thư viện phục vụ cho công tác giảng dạy, học tập, giải trí của
cán bộ và học sinh.
1.2.2 Cơ cấu tổ chức và vốn tài liệu.
Do điều kiện kinh phí của trường còn hạn hẹp nên thư viện trường chỉ có
một phòng dành cho cả hình thức mượn và đọc của bạn đọc trong trường.
Thư viện trường THCS ứng Hòe đã đạt được các tiêu chuẩn của thư viện
trường học đề ra là: sách, báo-tạp chí. Vốn tài liệu của trường đã đáp ứng đươc gần
đầy đủ cho học sinh trong trường, đáp ứng được nhu cầu tin cho giáo viên. Với
khoảng 1200 đầu sách, sách giáo khoa, sách tham khảo, sách nghiệp vụ. Đây là con
số không phải nhiều so với thư viện của các trường khác nhưng nó cũng đáp ứng
được phần nào cho việc phục vụ bạn đọc. Báo tạp chí có khoảng 300 đầu báo tạp
chí gồm có các loại báo, tạp chí tập san của nghành phù hợp với nghành học cấp
học. Ngoài ra còn có các loại báo, tạp chí khác: nhân dân, thiếu niên tiền phong,
báo Hải Dương, văn học tuổi trẻ, báo tuổi thơ...

1.2.4 Cơ sở vật chất:

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 15

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Tuy thư viện trường có quy mô không lớn nhưng đã được trang bị 50 ghế và
25 bàn, 3 cái quạt tạo cho các em có thể trao đổi hay thảo luận trong giờ giải trí hay
những lúc các em lên thư viện học nhóm.
Phòng mượn có 5 giá để sách và 2 tủ để báo và tạp chí và truyện, 2 quạt phục vụ
cho cán bộ làm việc.

( học nhóm tại thư viện )

1.2.5 Đội ngũ cán bộ thư viện.
Thư viện trường do còn nhỏ nên mới chỉ có 1 cán bộ tốt nghiệp trình độ
trung học thư viện phục vụ cho cả hai hình thức đó là hình thức cho mượn và hình
thức đọc
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 16


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC TẠI THƯ VIỆN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ỨNG HÒE
2.1. Đặc điểm người dùng tin và nhu cầu tin của thư viện:
Tổ chức phục vụ bạn đọc là khâu trọng tâm trong toàn bộ công tác tổ chức
của thư viện, quyết định kết quả và chất lượng phục vụ giáo viên học sinh trong thư
viện. Càng có tác dụng thúc đẩy mạnh mẽ phong trào đọc sách trong nhà trường
góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục. Muốn phục vụ người

đọc được thuận lợi cán bộ thư viện truờng học cần nắm vững đặc điểm sinh hoạt và
tâm lý đọc sách của giáo viên và học sinh. Vận dụng sáng tạo những nguyên tắc và
phương pháp công tác với người đọc trong hoàn cảnh thực tế của nhà trường.
Người cán bộ thư viện trường học có nhiệm vụ to lớn là góp phần cùng giáo viên,
học sinh toàn trường nâng cao chất lượng giảng dạy toàn diện. Do vậy công tác
phục vụ bạn đọc được đặc biệt quan tâm và trường THCS Ứng Hòe đang và sẽ đặc
biệt quan tâm đến giáo viên và học sinh trong trường vì đây là người dùng tin quan
trọng để đưa thư viện đi lên. Trường sẽ đáp ứng nhu cầu tin cho bạn đọc như thế
nào? Nhu cầu tin của bạn đọc cũng phụ thuộc vào người cán bộ thư viên sẽ phục vụ
và đáp ứng thông tin cho giáo viên và học sinh như thế nào?
Thời gian đọc sách có hiệu quả nhất trong đời người phải kể đến những năm tháng
ngồi trên ghế nhà trường, bởi nhà trường phổ thông chính là nơi đầu tiên con người
làm quen sách, hình thành văn hóa đọc. Việc phát triển văn hóa đọc trong trường
phổ thông hỗ trợ đắc lực trong việc giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh.
Trong suốt những năm qua chúng ta chưa chú ý đến việc rèn cho các em học sinh
thói quen đọc sách, cách lựa chọn sách, cách đọc sách. Các yếu tố: thói quen đọc,
khả năng lựa chọn, cách đọc và thái độ ứng xử với sách hợp thành cốt lõi của văn
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 17


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
hóa đọc. Nhận thấy thực trạng trên, trường THCS Ứng Hòe đã xây dựng phong trào
đọc sách, thu hút sự quan tâm, tham gia nhiệt tình của giáo viên và học sinh. Chất
lượng dạy và học từ lâu đã khẳng định được uy tín chuyên môn trong huyện.

2.1.1. Đặc điểm người dùng tin:
Người dùng tin là người sử dụng thông tin để thỏa mãn nhu cầu của mình.

Họ là người sử dụng các kết quả của hoạt động thông tin, tức là thông tin nảy sinh
khi có nhu cầu, là người điều chỉnh thông tin qua các thông tin phản hồi về mức độ
thỏa mãn nhu cầu tin của mình.Thư viện trường THCS đã và đang đáp ứng nhu cầu
học tập và nghiên cứu cho các đối tượng người dùng tin khác nhau.
Thư viện trườngTHCS Ứng Hòe là thư viện trường học phục vụ cho cho học
sinh trung học cơ sở vì vậy đối tượng người dùng tin ở đây chủ yếu là cán bộ lãnh
đạo quản lý, giáo viên giảng dạy và học sinh trong đang học tập trong trường.
- Nhóm NDT là cán bộ lãnh đạo, quản lý.
Nhóm này bao gồm các cán bộ làm công tác quản lý là Ban Giám hiệu. Mặc
dù đối tượng này chiếm tỷ lệ trong tổng số người dùng tin không cao (0,4%) nhưng
lại đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của nhà trường. Họ vừa là người
xây dựng các chiến lược phát triển của nhà trường, vừa quản lý điều hành các hoạt
động của trường theo chiến lược đã đề ra. Chính vì thế thông tin cho nhóm này cần
phải mang tính tổng kết, dự báo, lượng thông tin diện rộng, nhiều lĩnh vực: khoa
học kĩ thuật, giáo dục, các văn kiện, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước trong
lĩnh vực giáo dục..., văn bản của Bộ chủ quản.
Trong quá trình ra quyết định quản lý, điều hành hoạt động giáo dục và đào
tạo ở trường Trung học Cơ Sở Ứng Hòe, nhóm người dùng tin này cũng chính là
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 18


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
những người cung cấp thông tin do đặc thù và tính chất công việc vừa làm công tác
quản lý vừa nghiên cứu và giảng dạy. Vì vậy cần khai thác triệt để nguồn thông tin
này bởi đây chính là nguồn tin có giá trị cao phục vụ chiến lược phát triển của nhà
trường.
Hình thức phục vụ cho nhóm này thường là các thông tin chuyên đề, tổng

quan, tổng luận, bản tin chọn lọc.
- Nhóm NDT là cán bộ giảng dạy.
Nhóm NDT này là những người chuyển giao tri thức khoa học đến cho học
sinh, tham gia trực tiếp vào quá trình đào tạo của trường. Đây là nhóm co trình độ
cao ( cao đẳng và đại học) về chuyên môn. Họ vừa là chủ thể thông tin vừa là NDT
thường xuyên của thư viện. Để nâng cao chất lượng bài giảng, học thường xuyên

phải cập nhật kiến thức, công nghệ mới liên quan trực tiếp đến vấn đề đang giảng
dạy, nghiên cứu. Họ sáng tạo ra các sản phẩm thông tin mới như bài giảng, giáo
trình. Bên cạnh đó, yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy, “lấy học sinh làm
trung tâm” đòi hỏi người thầy phải tìm, giới thiệu cho học sinh những tài liệu cần
thiết để tìm tòi, bổ sung kiến thức mới, kích thích quá trình sáng tạo, mang lại hiệu
quả cao trong học tập và nghiên cứu. Do vậy nhóm này luôn có một khoảng thời
gian nhất định dành cho việc tìm tài liệu tham khảo tại thư viện. Thông tin cho
nhóm này là thông tin chuyên môn liên quan đến các môn học. Hình thức phục vụ
đối tượng này nên là tài liệu tham khảo mới xuất bản, sắp xuất bản, tạp chí chuyên
ngành (chiếm 5%).
- Nhóm NDT là học sinh.
Đây là đối tượng chủ yếu của thư viện (chiếm 94,6%). Việc đổi mới phương pháp
dạy học đã làm đối tượng này có nhiều chuyển biến về phương pháp học tập. Ngoài
thời gian lên lớp học sinh sử dụng thư viện để học tập và nghiên cứu.
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 19


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
Hình thức phục vụ cho đối tượng này là phổ biến tài liệu liên quan đến chi thức cơ
bản dưới dạng sách giáo khoa, sách tham khảo. Tài liệu văn hóa xã hội cũng được

đối tượng này quan tâm. Những đặc điểm đó có ảnh hưởng quyết định đến sự hình
thành và phát triển NCT của họ.
2.1.2. Đặc điểm nhu cầu tin
Nhu cầu tin là đòi hỏi khách quan của con người đối với việc tiếp nhận và sử
dụng thông tin để duy trì hoạt động sống. Khi đòi hỏi về thông tin trở nên cấp thiết
thì nhu cầu tin xuất hiện.
Trong giai đoạn hiện nay, NCT của NDT nhìn chung cao, phong phú, đa
dạng do nhiều yếu tố. Những thông tin được NDT quan tâm thường được họ khai
thác ở các loại hình khác nhau, nhóm NDT ở trường có nhiệm vụ, chuyên môn
khác nhau nên có ảnh hưởng đến lựa chọn nguồn tài liệu hữu ích để đáp ứng cho
NCT của mình một cách hiệu quả nhất.
Nhóm cán bộ lãnh đạo, quản lý cần thông tin có tính tổng hợp, khái quát
chính vì thế tài liệu họ lựa chọn liên quan đến lĩnh vực lãnh đạo quản lý, định
hướng phát triển cho trường: Nghị quyết, quyết định...
Nhóm cán bộ giảng dạy cần những thông tin có tính cụ thể tính thực tiến cao,
phù hợp chính xác. Họ thường sử dụng những tài liệu như sách nghiệp vụ, sách
tham khảo, các tài liệu nghiên cứu cho việc giảng dạy và tạp chí. Các nguồn tin
khác nhóm này dùng ít hơn.
Nhóm đối tượng học sinh, có nhiệm vụ chính là học tập, vì vậy tài liệu tham
khảo được quan tâm nhiều nhất, báo tạp chí
2.2. Thực trạng công tác phục vụ bạn đọc tại thư viện trường THCS Ứng Hòe
Do điều kiện kinh phí còn hạn hẹp nên thư viện trường chỉ có một phòng, nó
bao gồm hình thức đọc và mượn, và cũng do đội ngũ cán bộ nhân viên thư viện còn
thiếu nên chỉ có một cán bộ thư viện quản lý cả 2 phòng.
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 20

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
2.2.1. Vốn tài liệu:
Vốn tài liệu là một trong bốn bộ phận tạo thành thư viện: Vốn tài liệu, đội ngũ
cán bộ, cơ sở vật chất, độc giả. Giữa các bộ phận này có mối liên hệ và tác động lẫn
nhau, nhưng vốn tài liệu có vị trí đặc biệt quan trọng. Vốn tài liệu là điều kiện kiên
quyết cho sự xuất hiện của một thư viện. Muốn xây dựng thư viện công việc đầu
tiên là phải có được một khối lượng tài liệu nhất định đó là cơ sở quan trọng đảm
bảo cho thư viện có thể mở cửa phục vụ độc giả.
Điều đó cho thấy vốn tài liệu rất quan trọng của một thư viện, nhưng để
biếtkhai thác nó như thế nào để phục vụ bạn đọc cho thật tốt mới là điều nên làm.
Trong thư viện trường THCS Ứng Hòe nói riêng và các thư viện trường khác
nói chung thì sách báo là một trong những cơ sở truyền bá thông tin tri thức, có vai
trò quan trọng trong nhà trường, phục vụ tích cực cho hoạt động giảng dạy và học
tập của giáo viên và học sinh. Hiện nay, đa phần các em chưa biết sử dụng thư viện,
chưa biết khai thác thông tin trong sách, báo; chưa biết tự bồi dưỡng kiến thức bằng
việc đọc sách và báo.
Như đã nói ở trên, vốn tài liệu của thư viện trường THCS ứng Hòe có khoảng
1200 dầu sách và khoảng 300 đầu báo tạp chí. Đối với sách: Sách giáo khoa, sách
tham khảo, sách nghiệp vụ. Sách giáo khoa đã đảm bảo đầy đủ sách cho học sinh
mượn theo đúng chính sách xã hội. Sách tham khảo của trừờng vẫn còn rất ít,sách
công cụ, tra cứu: Các loại từ điển, tác phẩm kinh điển; tài liệu tham khảo của các
môn học; sách mở rộng kiến thức, nâng cao trình độ : sách nguyên tác phẩm, bản
đồ, tranh ảnh...;sách phục vụ cho các nhu cầu về mở rộng, nâng cao kiến thức
chung, cuộc thi tìm hiểu theo các chủ đề, chuyên đề, thi học sinh giỏi. Các loại sách
này hầu như là không có để phục vụ nhu cầu tin của bạn đọc. Sách nghiệp vụ của
giáo viên giảng dạy như sách, bài soạn, sách bài tập cho giáo viên, các loại sách bồi
dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, sách tự học ngoại ngữ, sách công cụ, văn hóa, chính
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 21


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
trị, tư tưởng của ngành. Đối với báo và tạp chí đã có để phục vụ độc giả nhưng
chưa thật nhiều để phục vụ cho số đông bạn đọc.
2.2.2. Hình thức phục vụ
Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện là khâu trọng tâm trong toàn bộ công
tác tổ chức của thư viện, quyết định kết quả và chất lượng phục vụ giáo viên, học
sinh trong thư viện, càng có tác dụng thúc đẩy mạnh mẽ phong trào đọc sách báo
trong nhà trường, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục.
Muốn phục vụ người đọc được thuận lợi, cán bộ thư viện trường học cần nắm vững
đặc điểm sinh hoạt và tâm lý đọc sách của giáo viên, học sinh, vận dụng sáng tạo
những nguyên tắc và phương pháp cộng tác với người đọc trong hoàn cảnh thực tế
của nhà trường.

( cán bộ thư viện hướng dẫn học sinh đọc sách )

GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 22


Báo cáo thực tập tốt nghiệp

Vic phc v bn c trong th vin c th hin hai phũng cụng tỏc:
phũng c v phũng mn. T chc thnh hai kho sỏch c v mn riờng bit l
vic lm tng i khú, ũi hi iu kin vt cht, ngi phc v phi y . Vi
thc t ca nh trng hin nay chỳng ta ch cú kh nng t chc mt kho sỏch

chung cho c hai yờu cu c v mn. Vic phc v c sỏch ti ch cú th thc
hin tựy theo iu kin ca tng trng. Cú th ch giỏo viờn c sỏch, cũn cho
hc sinh mn sỏch tp th hoc cú th phc v vic c sỏch cho c thy, c trũ v
cng th cho mn cỏ nhõn...
Trong hon cch trng THCS ng Hũe hin nay, trng ch cp n hai
hỡnh thc phc v c bn (m khụng gi l phũng), ú l hỡnh thc c v hỡnh
thc cho mn.
Hỡnh thc c ti ch
Do iu kin cũn khú khn nờn th vin trng cng ch cú th phc v bn
c sỏch v bỏo, tp chớ cựng mt phũng. Nhng ni c sỏch rt thoỏng mỏt, sch
s, y ỏnh sỏng, bn gh v cỏn b th vin luụn bo m c trt t ca ni
õy. Vi hỡnh thc c ti ch thỡ bn c cú th mn c nhng cun sỏch quý,
nhng cun sỏch kinh in m nh trng khụng dỏm cho mn v nh vỡ do ti
liu ca th vin trng cũn ớt. Tuy nhiờn, th vin trng phi tng cng vic
bo v sỏch, bỏo trong khi c. Trong phũng c cha t chc c h thng mc
lc khoa hc giỳp bn c d dng tỡm cỏch chn sỏch, bn c cũn mt nhiu
thi gian tỡm sỏch.
Hỡnh thc cho mn v nh
õy cng khụng phi l hỡnh thc c cho mn sỏch m phi bit sỏch no
phự hp vi bn c, sỏch no khụng. Cỏn b th vin ca trng luụn mong phc
v bn c mt cỏch tt nht, mong a c thụng tin n vi bn c ỳng vi
GVHD:Nguyễn Thị Hảo
SVTH:Nguyễn Thị 23
Luyến


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
trình độ của bạn đọc. Vì đây là cho mượn sách về nhà nên có thể bạn đọc không thể
trả ngay được nên cán bộ thư viện luôn nhắc nhở bạn đọc trả sách đúng hạn để đảm
bảo sách luân chuyển được nhanh, phục vụ được nhiều người. Cũng như nói ở trên,

do vốn tài liệu của trường còn thiếu nên không thể luân chuyển sách đúng thời hạn
và do đến hạn trả nhưng bạn đọc không nhớ để trả sách. Điều này không thể trách
cán bộ thư viện không nhắc nhở bạn đọc mà do bạn đọc có rất ít thời gian nghiên
cứu sách từ lúc mượn sách về.
Tại trường THCS Ứng Hòe, giáo viên và học sinh mượn sách được cán bộ thư
viện ghi vào sổ. Nhà trường chưa phát thẻ cho bạn đọc, đây là điều mà nhà trường
cùng cán bộ thư viện đang cố gắng làm cho khoa học hơn. Nhưng làm sổ ghi cho
mượn sách, cũng đã làm đúng mẫu quy định, ghi chép rõ ràng và có đầy đủ chữ kí
của người mượn sách. Điều này cũng đã giúp thư viện không bị mất và nhầm lẫn
tài liệu được.
Đây là hai hình thức cho mượn và đọc của thư viện, tuy còn nhỏ và chưa được
tiên tiến nhưng cũng giúp bạn đọc phần nào thỏa mãn nhu cầu tin của họ.
Ngoài hai hình thức phục vụ bạn đọc ở trên thư viện trường đã thường xuyên
đổi mới các hoạt động của mình để phục vụ bạn đọc có hiệu quả cho việc dạy tốt và
học tốt. Nó đã thu hút bạn đọc là giáo viên và học sinh cũng như sự quan tâm của
hội đồng giáo dục và các thành viên khác trong nhà trường. Thư viện là nơi chứa
đựng một phần tri thức của nhân loại và cán bộ thư viên phải là người trực tiếp khai
thác kho tàng tri thức đó để hỗ trợ đắc lực cho phong trào thi đua hai tốt trong nhà
trường phổ thông. Để làm được yêu cầu đó, người cán bộ thư viện phải tạo nhịp
cầu đưa người đọc đến với sách, tiếp cận với sách, để họ tự khám phá ra những lĩnh
vực mới, tri thức mới, phục vụ cho quá trình học tập, rèn luyện của mình. Nhưng để
làm được việc đó thì chúng ta nên bắt đầu từ đâu? và bắt đầu như thế nào? làm thế
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 24


B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
nào để gây hứng thú cho học sinh trong quá trình học tập và sử dụng thư viên nhà

trường?
Để trả lời những câu hỏi ở trên, thì nhà trường đã có biện pháp tháo gỡ và khắc
phục để tìm ra những phương cách hoạt động tốt, đem lại hiệu quả phục vụ tốt cho
giáo viên và học sinh. Bằng những việc làm thiết thực và cụ thể để thu hút học sinh
đến với mình, thư viện đã tổ chức nhiều hình thức hoạt động khác nhau như: thi vui
đọc sách, thảo luận sách, bình sách. Trong thời gian qua, thư viện trường THCS
Ứng Hòe đã tổ chức phong trào “thi vui đọc sách” với nhiều hình thức: thi trả lời
câu hỏi về sách, đọc truyện xây dựng tiểu phẩm, nghe chi tiết đoán tác phẩm.
Những phong trào mà nhà trường tổ chức ra đã làm tăng chất lượng phục vụ
bạn đọc. Đây là hình thức phục vụ đã thu hút được học sinh đọc sách với khối
lượng lớn, đó là thành quả đạt được của nhà trường.

2.2.3 Ứng dụng công nghệ thông tin
Sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ mà đặc biệt là công nghệ thông
tin và viễn thông trong những năm gần đây đã và đang tác động sâu sắc đến mọi
hoạt động của nghành Thông tin – thư viện (TTTV). Chính vì vậy, tự động hóa,
hiện đại hóa công tác TTTV đang là xu hướng tất yếu trong quá trình phát triển của
ngành ở trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng.
Tự động hóa TTTV chính là quá trình mà mọi hoạt động nghiệp vụ truyền
thống từng bước được hiện đại hóa. Trong quá trình hoạt động đó, may móc, thiết
bị và công nghệ đã và đang dần dần thay thế sức lao động của con người. Quá trình
ứng dụng khoa học công nghệ thông tin và viễn thông để từng bức tự động hóa mọi
hoạt động thông tin thư viện là nhằm tăng cường và nâng cao năng suất, hiệu quả
hoạt động lao động và kiểm soát tốt nguồn lực thông tin cũng như tăng cường khả
GVHD:NguyÔn ThÞ H¶o
LuyÕn

SVTH:NguyÔn ThÞ 25