Giáo án Ngữ văn 12 tuần 27 bài: Số phận con người

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
( Trích)

-SÔ-LÔ-KHỐP-

I. Mục tiêu bài học
1.Kiến thức : Giúp HS :
- Qua số phận Xô-cô-lốp trong và sau chiến tranh, hiểu rõ tính cách Nga
kiên cường và nhân hậu; Hiểu nghệ thuật kể chuyện, khắc hoạ tính cách và sử
dụng chi tiết đặc sắc của Sô- lô- khốp.
2. Kĩ năng:
Nâng cao kĩ năng đọc - hiểu tác phẩm văn xuôi.
3. Thái độ:
Ý thức suy ngẫm mỗi người cần phải có đủ bản lĩnh và lòng nhân hậu để
làm chủ số phận của mình.
II. Chuẩn bị của GV và HS
- Giáo viên: SGK, SGV, bài soạn. tài liệu tham khảo
- Học sinh: SGK, vở ghi, vở soạn.
III.Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ:
Phân tích ý nghĩa nhan đề của truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn ?
2. Bài mới

Hoạt động của GV và HS
Tiết 1

Nội dung cần đạt
I.Tiểu dẫn

HĐ 1: Hướng dẫn HS đọc hiểu về

1


Hoạt động của GV và HS
tác giả, tác phẩm.

Nội dung cần đạt
1.Tác giả

- Khái quát những nét cơ bản về - Sô-lô-khốp (1905-1984) là nhà văn Xô
tác giả ?

Viết lỗi lạc, được vinh dự nhận giải
thưởng Nô-ben về văn học 1965. Sô-Lô-

- HS trả lời

Khốp được liệt vào hàng các nhà văn lớn
nhất thế kỉ XX.

- GV nhận xét khái quát kiến thức
cơ bản.
- Tác phẩm chính: + Truyện sông Đông
+ Sông Đông êm đềm
+ Đất vỡ hoang
+ Số phận con người
- Dựa vào SGK giới thiệu về truyện
ngắn Số phận con người ?

2.Truyện ngắn Số phận con người

- Truyện được cụng bố lần đầu trờn

+ GV: Truyện ngắn này cú vị trớ

bỏo Sự thật, số ra ngày 31.12.1956 và

như thế nào trong nền văn học

1.1. 1957.

Nga?

- Truyện cú ý nghĩa khỏ quan trọng đối

+ HS dựa vào Tiểu dẫn phỏt biểu vị với sự phỏt triển của văn học Xụ Viết.
trớ của truyện ngắn Số phận con Đõy là tỏc phẩm đầu tiờn, nhà văn tập
người trong nền văn học Xụ-viết.

trung thể hiện hỡnh tượng con người bất
hạnh sau chiến tranh, nhỡn cuộc sống và
chiến tranh toàn diện, chõn thực.
- Về sau, truyện được in trong tập
“Truyện sụng Đụng”.

2


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

3. Đọc- Tóm tắt tác phẩm

- HS đọc văn bản ở nhà
- Tóm tắt toàn truyện ?

HĐ2: Hướng dẫn đọc hiểu chi tiết II.Đọc hiểu văn bản
+ GV: Cuộc đời của nhõn vật

1.Hoàn cảnh và tâm trạng của Anđrây

Xụ-cụ-lốp cú những đau khổ, bất Xô-cô-lốp sau chiến tranh.
hạnh nào?

- Cuộc đời đầy bi kịch:

+ HS làm việc cỏ nhõn, phỏt biểu
trước lớp.

+Chiến đấu ngoài mặt trận hai lần
bị thương, tiếp đó bị đày đoạ 2 năm trong
các trại tập trung của phát xít Đức.
+Vợ và 2 con gái bị bom của phát
xít Đức giết hại.
+Niềm hi vọng cuối cùng, người
con trai cả A-na-tô-li cũng bị chết trận
đúng vào ngày kết thúc chiến tranh 1945.

+ GV: Em cú suy nghĩ như thế nào  Vỡ độc lập và sự sống cũn của nhõn
về cuộc đời của anh?
dõn, anh đó chịu đựng những mất mỏt

ghờ gớm.

+ GV: Sau chiến tranh, cuộc đời - Sau chiến tranh:
của anh tiếp diễn như thế nào?

+ Anh khụng cũn quờ, khụng cũn

+ HS làm việc cỏ nhõn, phỏt biểu nhà, khụng cũn người thõn, phải sống
trước lớp.

nhờ nhà người đồng đội cũ
 Sống trong nỗi đau khổ, thất vọng và

3


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt
cụ đơn.
+Anh tỡm đến chộn rượu để dịu
bớt nỗi đau: “Phải núi rằng tụi đó thật
sự say mờ cỏi mún nguy hại ấy!”

Củng cố, dặn dò tiết 1

 Bị đẩy vào tỡnh cảnh bế tắc.

- Tóm tắt tác phẩm
- Hoàn cảnh và tâm trạng của Xôcô-lốp

2.Anđrây Xô-cô-lốp gặp bé Va-ni-a

Tiết 2
C1: 19.3

C3: 19.3

C6: 17.3

C7: 17.3

- Cuộc gặp gỡ diễn ra như thế nào?

- Đây là một cuộc gặp ngẫu nhiên: chú bé
chừng 5- 6 tuổi quần áo thì rách bươm xơ
mướp, mặt mũi thì bê bết lem luốc...chỉ có
cặp mắt là sáng ngời.
- Cha Va-ni-a chết trận, mẹ chết vì bom

- Vì sao anh nhanh chóng quyết trên tàu -> côi cút không nơi nương tựa:
định nhận chú bé Va-ni-a làm con Ai cho gì ăn nấy, bạ đâu ngủ đấy.
nuôi ?

=> Cảm thương cho tỡnh cảnh của
chỳ bộ, anh lập tức quyết định nhận bộ
làm con nuụi.
- Xô-cô-lốp giới thiệu với 2 vợ chồng bác
chủ nhà cả hai đều đồng tình với việc làm
cao thượng nhân ái này.

- Xô-cô-lốp đã quên bản thân mình và nỗi

- Việc Xô-cô-lốp nhận bé Va-ni-a

khổ của mình, chăm sóc tận tình chu đáo,

làm con nuôi đã tác động lớn lao đem tình thương ấp ủ bé Va-ni-a ( Chi tiết
4


Hoạt động của GV và HS
đến hai cha con như thế nào ?

Nội dung cần đạt
mua quần áo, chiếc áo bành tô...).
- Lòng nhân hậu đã giúp hai trái tim cô

GV: Qua đoạn văn này, tỏc giả đơn lạnh giá ấm lên vì được chụm lại bên
muốn gởi gắm bức thụng điệp gỡ nhau.
cho chỳng ta?
 Cần phải tổ chức cuộc sống như
thế nào để trẻ em được sung sướng,
hạnh phỳc; phải chăm súc cho bao
đứa trẻ bất hạnh vỡ chiến tranh

3. Xụ-cụ-lốp đó vượt lờn nỗi đau và sự
cụ đơn:
Xô-cô-lốp đã vượt lên nỗi đau, sự cô đơn
- Xô-cô-lốp đã vượt lên nỗi đau và và cả những khó khăn đời thường:
sự cô đơn và cả những khó khăn đời

-Xe anh quệt nhẹ phải con bũ nhưng anh
thường...như thế nào ? Lấy dẫn
bị tước bằng, bị mất việc, phải đi phiờu
chứng cụ thể ?
bạt để kiếm sống.
- HS trả lời
- Thể chất anh cũng dần yếu đi: “trỏi tim
- GVnhận xét chuẩn xác
tụi đó suy kiệt, đó chai sạn vỡ đau
khổ...”, “cú khi tự nhiờn nú nhúi lờn,
thắt lại và giữa ban ngày mà tối tăm mặt
mũi...”
- Nỗi đau ỏm ảnh anh khụng dứt: “hầu
như đờm nào ... cũng chiờm bao thấy
nhưng người thõn quỏ cố”, đờm nào thức
giấc gối “cũng ướt đẫm nước mắt”
5


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt
 Anh đó và đang gỏnh chịu những nỗi
đau khụng gỡ bự đắp nỗi, thời gian cũng
khụng xoa dịu được vết thương lũng.
Anh đó cứng cỏi nuốt thầm giọt lệ để cho
bộ Va -ni- a khụng phải khúc.
=> Cỏi nhỡn nhõn đạo của tỏc giả.

4.Thái độ của người kể chuyện, ý nghĩa

lời trữ tình ngoại đề ở cuối truyện
- Tác giả đã không giấu niềm kính trọng,
cảm mến của mình đối với nhân vật "Với
nỗi buồn thấm thía, tôi nhìn theo hai bố
con...".
- Đoạn văn trữ tình ngoại đề " Hai con
- Nhận xét thái độ của người kể
chuyện?

người côi cút..." đã bày tỏ lòng khâm phục
và tin tưởng ở tính cách Nga kiên cường,
về sự tiếp nối giữa các thế hệ. Đồng thời
báo trước vô vàn khó khăn mà con người
phải vượt qua trên con đường vươn tới
tương lai, hạnh phúc.

- ý nghĩa lời trữ tình ngoại đề ở cuối
tác phẩm ?

->là lời nhắc nhở, kêu gọi sự quan tâm,
trách nhiệm của toàn xã hội đối với mỗi số
phận cá nhân

III.Tổng kết
- Qua tác phẩm, tác giả đã tố cáo thảm

6


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt
hoạ của chiến tranh đồng thời ca ngợi tính
cách Nga đó là ý chí kiên cường và lòng
nhân ái. Con người có thể vượt lên bi kịch
cuộc đời bằng chính mình nhưng toàn xã
hội cần quan tâm đúng mức đối với cá
nhân con người, đặc biệt là những người

HĐ3: Tổng kết
- Qua tác phẩm, Sô-lô-khốp nghĩ gì

đã hi sinh tất cả để giữ gìn độc lập cho tổ
quốc.

về số phận con người ?
HS trả lời
- GV nhận xét khái quát.

3. Củng cố:
Theo mục tiêu bài học.Hướng dẫn làm bài tập phần luyện tập
4. Dặn dò:
+ Học bài cũ + Làm bài tập phần luyện tập (1,2)
+Giờ sau trả bài viết số 6

7