Giáo án Ngữ văn 12 tuần 27 bài: Số phận con người

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
ĐÔ-XTÔI- ÉP-XKI
X . XVAI-G Ơ

I/ Mục tiêu cần đạt : Giúp HS
-Thấy được những nét chímh về tính cách và số phận của ĐÔ-XTÔI-ÉP-XKI
qua một chân dung văn học .
- Hiểu được giá trị của ngòi bút vẽ chân dung băng ngôn ngữ rất tài hoa của X.
XVAI-GƠ .
II/ Chuẩn bị của thầy và trò :
- Tìm hiểu khái quát tiểu sử ĐÔ-XTÔI-ÉP-XKI ,X. XVAI-GƠ
+ Đô-xtôi-ép-xki là nhà văn lớn của nước Nga. Cuộc đời ông có nhiều thăng
trầm
( thay đổi nhiều công việc trước khi viết văn ); thay đổi quan điểm trong quá trình
sáng tác và chuyển biến tư tưởng tình cảm ( lúc trẻ rất thích Biê –lin- xki sau này
lại chông đối , phê phán chủ nghĩa tư bản , công khai ca ngợi hết lời chủ nghĩa cá
nhân ) . Ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị như Tội ác và trừng phạt, Lũ quỷ ám
, Anh em nhà Ca-ra-ma-dôp...
+ X. Xvai-gơ ( xem Tiểu dẫn sgk )
- Tóm tắt những ý chính của đoạn trích
+ Kiếp sống lưu vong. ( đoạn 1,2 )


( Sống leo lét trong thế giới xa lạ, đầy đau khổ :cầm cả cái quần đùi cuối dùng để
đánh điện , làm việc suốt đêm trong cơn đau đẻ của vợ, sống giữa giống người
chấy rận , bệnh tật ...)
+ Trở về Tổ quốc ( phần còn lại )
( Hạnh phúc tuyệt đỉnh , là sứ giả của xứ sở mình, là tổng hòa giải của nước Nga
,đám tang của ông là sự đoàn kết của tất cả những người Nga, ông qua đời giữa
dông bão – dư chấn của những cuồng nhiệt yêu thương và dự báo của bão táp cách
mạng )

- Giải quyết những vấn đề đặt ra từ câu hỏi của sgk .
III/ Phương pháp : thảo luận nhóm , phát vấn , quy nạp .
IV/ Tiến trình dạy- học :
1. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc chuẩn bị bài của các nhóm , cá nhân
2. Bài mới :“ Trái tim ông chỉ đập vì nước Nga còn thân thế ông sống leo lét
trong một thế giới đối với ông là xa lạ ” Đây là một trong những câu câu văn độc
đáo mà nhà viêt chân dung văn học tài hoa X. XVAI-GƠ dành cho Đô-xtôi-épxki , một nhà văn lớn của nước Nga . Và chúng ta sẽ tìm hiểu khái quát về hình
tượng con người này trong đoạn trích Đô-xtôi-ép-xki của sách giáo khoa

Hoạt

động

của Hoạt động của

Nội dung kiến thức

GV

HS

HĐ 1 ( 10 phút )

Hs tóm tắt văn I. Đọc- hiểu văn bản :

Hướng dẫn Hs tóm bản
tắt nhanh văn bản

1. Chân dung Đô-xtôi-ép-xki : một tinh cách
mâu thuẫn và một số phận ngang trái .

a.. Số phận nghiệt ngã :
- Gọi 1 hs tóm tắt

+ Trước cửa tò vò của ngân hàng , ông đứng
Hs tìm ra từ đoạn chờ ngày lại ngày...

Tìm hiểu câu 1

- Cho biết chân trích nét nổi bật
dung của Đô-xtôi- mà Xvai-gơ đã
ép-xki có những khắc họa chân
dung Đô-xtôi-épnét gì đặc biệt ?
-Nét

chung

của

chân dung
-Nét cụ thể
( Phân nhóm làm
việc )

xki qua đoạn trích

+ Là người khách chuyên cần của hiệu cầm đồ
+ Làm việc suốt đêm trong cơn đau đẻ của vợ
+ Sống giữa giống người chấy rận

+ Bệnh tật ...

Tổ1,2 tìm hiểu,  Những yếu tố đẩy nhân vật vào chỗ tận cùng
phân tích số phận của nghiệt ngã đầy bi kịch .
nghiệt ngã .

b.. Tính cách mâu thuẫn :

Tổ3,4 tìm hiểu,
phân tích

+ Tình cảm mãnh liệt trong cơ thể yếu đuối

tính của con bệnh thần kinh

cách mâu thuẫn

+ Phải tìm đến những cơ hội “thấp hèn” để

Hs thảo luận, khái cho tròn khát vọng cao cả .
quát vấn đề

+ Số phận vùi dập thiên tài nhưng thiên tài tự
cứu vãn bằng lao động và tự đốt cháy trong
lao động ( Lao động là sự giải thoát và là nỗi
thống khổ của ông )
+ Chịu hàng thế kỉ dằn vặt để chắt lọc nên
những vinh quang cho Tổ quốc , dân tộc mình
(sứ giả của xứ sở , mang lại cho đất nước sự
hòa giải , kiềm chế lần cuối sự cuồng nhiệt của

các mâu thuẫn thời đại )


 Nơi tận cùng của bế tắc, Đô-xtôi-ép-xki đã
tỏa sáng cho vinh quang của Tổ quốc và dân
tộc.
2. Nghệ thuật viết chân dung văn học :

Hoạt Động 2:

- Đối lập : cấu trúc câu , hoàn cảnh , tính

Tìm hiểu các câu

cách .

2,3,4.( SGK)
Hướng

dẫn

- So sánh, ẩn dụ : cấu trúc câu , hình ảnh so

học

sánh ẩn dụ có tính hệ thống .

sinh đọc vài đoạn

- Bút pháp vẽ chân dung văn học : Gắn hình

và phát hiện chi

tiết nghệ thuật đặc HS đọc và phát tượng con người trên khung cảnh rộng lớn
hiện vấn đề theo  Thể loại đứng ở ngã ba : Tiểu sử -tiểu
sắc .
gợi ý của Gv.
thuyết -chân dung văn học
Trong VB yếu tố
nhận
xét  Ngòi bút viết chân dung rất tài hoa giàu chất
nghệ thuật nào có Hs
chủ chung về bút pháp thơ trong văn xuôi chứng tỏ tấm lòng kính
đạo ,yếu tố nghệ của nhà văn .
trọng của X.Xvai-gơ dành cho Đô-xtôi-éptính

chất

thuật nào có tính

xkithật lớn lao biết chừng nào.

hỗ trợ đắc lực ?

II. Luyện tập :

Chân

dung

con

người hiện ra như
thế nào ?

Tìm những câu văn chứng tỏ sức hút của nhân
Hs về nhà thực vật với tác giả và với cả nước Nga
hiện luyện tập .

+ Với sự thành kính xuất thần...ông báo trước

HĐ 3 Hướng dẫn

sứ mệnh thiêng liêng của sự hòa giải nước

hs về nhà thực hiện

Nga.

luyện tập .

+ Sự hứng khởi thật không giới hạn ,một vòng
hào quang chói lọi bao quanh cái của người bị


hành khổ này .
+...Giấc mơ thiêng liêng của Đô-xtôi-ép-xki
được thực hiện trong đám tang của ông : sự
đoàn kết của tất cả những người Nga .

Đọc thêm : THƯƠNG TIẾC NHÀ VĂN NGUYÊN HỒNG

Bài viết gồm 3 luận điểm chính :
a. Chủ nghĩa nhân đạo trong sáng tác của nhà văn NH :
- NH gắn bó với cuộc đời, với con người bằng cả tấm lòng. Thể hiện trên từng
trang viết của ông .
- CN nhân đạo còn gắn liền với niềm tin mãnh liệt vào bản chất tốt đẹp vốn có của
con người, với thiện căn bền vững của nhân dân lao động.
Tất nhiên CNNĐ của NH sở dĩ thuyết phục được người đọc là do cơ sở từ hiện
thực từ chính cuộc sống luôn gắn bó với những người lao động nghèo.
b. Sức sống, sự sáng tạo mạnh mẽ, bền bỉ của nhà văn NH :
- Khẳng định NH có một vị trí chắc chắn trong lịch sử VHDT.
c. Tình cảm của tác giả dành cho NH :
- Tình cảm trân trọng, kính phục
- Bài viết giàu sức hấp dẫn, thuyết phục còn ở nghệ thuật viết của tác giả :
+ Kết hợp hài hoà giữa phân tích, đánh giá với so sánh và giải bày cảm nghĩ.


+ Lời văn giàu cảm xúc kết hợp với lối xây dựng hình ảnh dựa trên những chi tiết
thực về cuộc đời nhà văn NH,...
................................................................................................