Giáo án Ngữ văn 12 tuần 23 bài: Những đứa con trong gia đình Nguyễn Thi

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
NHỮNG ĐỨA CON TRONG GIA ĐÌNH
- Nguyễn Thi -

TIẾT THỨ NHẤT:
I. Mục tiêu cần đạt:
- Kiến thức:
+ Hiểu được nguồn gốc tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn và những chiến thắng
của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
+ Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật : Nghệ thuật trần thuật đặc sắc; khắc
hoạ tính cách và miêu tả tâm lí sắc sảo; ngôn ngữ phong phú, góc cạnh, giàu giá trị
tạo hình và đậm chất Nam Bộ.
- Kĩ năng: Đọc - hiểu truyện ngắn hiện đại theo đặc trưng thể loại
- Thái độ: Biết trân trọng, yêu thương và cảm phục những con người bình thường
mà giàu lòng trung hậu, vô cùng dũng cảm đã đem xương máu để giữ gìn, bảo vệ
đất nước
II. Chuẩn bị của thầy và trò:
GV: SGK, SGV, chuẩn kiến thức kĩ năng, bài soạn
HS: SGK, vở soạn, vở ghi,
III. Tiến trình bài giảng:
1. Kiểm tra bài cũ: Em hãy trình bày cảm nhận của mình về thiên nhiên và con
người Nam Bộ qua những trang viết giàu giá trị nghệ thuật của nhà văn Sơn Nam
trong đoạn trích “Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ”.


2. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cơ bản

HĐI. Hướng dẫn HS tìm hiểu

I. Tìm hiểu chung:

chung

* Những nét cơ bản của tư tưởng và phong cách nghệ

- Dựa vào phần tiểu dẫn trong

thuật Nguyễn Thi:

SGK , em hãy cho biết những nét

- Nguyễn Thi là người miền Bắc nhưng gắn bó sâu

cơ bản của tư tưởng và phong

sắc với nhân dân Nam Bộ, đã thực sự trở thành nhà

cách nghệ thuật Nguyễn Thi?

văn của người nông dân Nam Bộ trong thời kì chống
Mĩ cứu nước
- Nhân vật tiêu biểu nhất cuảt Nguyễn Thi là người
nông dân Nam Bộ có lòng căm thù giặc sâu sắc, vô
cùng gan góc, kiên cường, thuỷ chung son sắt với quê
hương và cách mạng
- Nguyễn Thi là cây bút có năng lực phân tích tâm lí
sắc sảo. Ông có khả năng thâm nhập sâu vào đời sống
nội tâm của nv, phân tích và diễn tả chính xác quá

trình tâm lí tinh vi của con người

HĐII. Hướng dẫn HS tóm tắt

II. Tóm tắt tác phẩm
- Xuất xứ: tác phẩm được viết ngay trong những ngày
chiến đấu ác liệt khi ông công tác với tư cách là một
nhà văn- chiến sĩ ở Tạp chí Văn nghệ Quân giải
phóng (tháng 2 năm 1966). Sau được in trong Truyện
và kí, NXB Văn học Giải phóng, 1978.
- Tóm tắt tác phẩm theo nhân vật chính và cốt truyện.


HĐIII. Hướng dẫn HS đọc – hiểu

III. Đọc – hiểu văn bản

văn bản

1. Nghệ thuật kể chuyện:

- Tác giả đặt điểm nhìn trần thuât

- Đặt điểm nhìn trần thuât vào nhân vật Việt, kể qua

vào nhân vật nào? Trong tình dòng hồi tưởng miên man đứt nối khi Việt bị trọng
huống nào của nhân vật?
thương nằm ở lại chiến trường.
- Cách trần thụât như vậy có tác
dụng gì trong việc khắc hoạ tính

cách nhân vật và chủ đề của
truyện?

- Tác dụng:
+ Đem đến màu sẳc trữ tình đậm đà, tự nhiên và tạo
điều kiên cho tác giả thâm nhập sâu vào thế giới nội
tâm nhân vật để dẫ dắt câu chuyện.
+ Diễn biến câu chuyện rất linh hoạt, không phụ

+ GV: Nêu thêm ví dụ:

thuộc vào trật tự thời gian và không gian: Từ hiện

o Khi Chiến tỉnh dậy lần thứ hai:

thực chiến trường  hồi tưởng quá khứ gầ xa  từ

Hai mắt không thấy gì, chỉ cảm chuyện này chuyển sang chuyện khác rất tự nhiên.
thấy hơi gió lạnh ùa trên má, nghe
tiếng ếch nhái râm rang  nhớ
những đêm soi ếch trên đồng 
chú Năm sang lấy vài con để nhậu
 cuốn gia phả gia đình do chú
Năm viết  Việt ngất đi lần nữa.
o Khi tỉnh dậy lần thứ ba:
Khi nghe tiếng trực thăng trên
đầu và tiếng súng nổ ở phía xa 
nhận ra là ban ngày vì đã ngửi
thấy mùi nắng và nghe tiếng chim

cu rừng  nhớ hồi ở quê nhà
thường lấy ná thun đi bắn chíng 
nhớ về người mẹ giàu lòng vị tha,
hết lòng vì chồng con, nén nỗi đau
thương để nuôi dạy con.
-

Tác phẩm kể chuyện một
gia đình nông dân Nam Bộ,
truyền thống nào đã gắn bó
những con người trong gia
đình với nhau?

Truyền thống yêu nước mãnh
liệt, căm thù ngùn ngụt bọn xâm
lược và tinh thần chiến đấu cao đã

2. Truyền thống gia đình
a. Đặc điểm chung của các thành viên trong gia
đình:
Tác phẩm kể chuyện một gia đình nông dân Nam Bộ

gắn kết những con người trong gia có truyền thống yêu nước căm thù giặc sâu sắc, thuỷ
chung son sắt với cách mạng. Những con người này
đình với nhau. Lời chú Năm:
"Chuyện gia đình nó cũng dài như có những nét chung thống nhất:
sông, để rồi chú chia cho mỗi đứa

- Căm thù giặc sâu sắc

một khúc mà ghi vào đó" cho thấy,

- Gan góc, dũng cảm, khao khát được chiến dấu

con là sự tiếp nối cha mẹ nhưng
không chỉ là tiếp nối huyết thống
mà còn là sự tiếp nối truyền thống.
Đồng thời muốn hiểu về những
đứa con phải hiểu ngọn nguồn đã

giết giặc
- Giàu tình nghĩa, rất mực thuỷ chung son sắt với
quê hương và cách mạng
b. Đặc điểm tính cách riêng:

sinh ra nó, phải hiểu về truyền * Nhân vật chú Năm:
thống của gia đình đó.

Trong dòng sông truyền thống gia đình, chú Năm là
khúc thượng nguồn, là nơi kết tinh đầy đủ hơn cả


truyền thống gia đình
- Chú hay kể sự tích gđ. Chú là tg cuốn sổ gđ ghi
- Em có suy nghĩ gì về nhân vật chép tội ác của giặc và chiến công của các thành viên
trong gđ
má Việt?
Một tay bồng con, một tay cắp rổ - Chú Năm là người lđ chất phác nhưng giàu tình
đi theo giặc đòi đầu chồng, hiên cảm. Tâm hồn chú bay bổng, dạt dào cảm xúc khi cất

ngang đối đáp với kẻ thù mà hai tiếng hò. Những lúc đó, chú như đặt cá trái tim mình
bàn tay to bản vấn phủ lên đầu đàn vào trong câu hò, tiếng hát
con đang nép dưới chân, mắt má => Trong dòng sông gia đình, chú Năm là thượng
sắc ánh lên nhìn lại bọn lính, đôi nguồn, là kết tinh đầy đủ những nét truyền thống.
mắt của người đã từng vượt sông * Nhân vật má Việt
vượt biển
- Rất gan góc, căm thù giặc sâu sắc
- Rất mực thương chồng, thương con, đảm đang, tháo
vát. Cuộc đời lam lũ, vất vả, chồng chất đau thương
tang tóc, nhưng nén chặt nỗi đau thương của mình để
nuôi con, đánh giặc
-> Má Việt là hình ảnh của sự gan góc, chở che mang
ý nghĩa biểu tượng về về người phụ nữ ở một xứ sở
đau thương, cuộc sống lam lũ, chồng chất đau thương
nhưng con người rất đỗi kiên cường, cao cả

3. Củng cố: Giới thiệu cho HS một số chi tiết miêu tả nhân vật má Việt.
4. Hướng dẫn tự học: Đọc kĩ bài và phân tích nhân vật Việt và Chiến