Giáo án Ngữ văn 12 tuần 19 bài: Vợ chồng A Phủ

Trường THPT Lê Hoàn

Giáo án văn 12

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
Giảng văn :

VỢ CHỒNG A PHỦ .
-Tô Hoài-

A.Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh.
1.Cảm nhận được tư tưởng nhân đạo của tác phẩm, thấy rõ số phận bi thảm của người nông dân Tây Bắc
dưới chế đọ cũ và tinh thần đấu tranh để tự giải phóng của họ.
2. Thấy được những nét độc đáo trong nghệ thuật viết truyện của Tô Hoài : Kể chuyện lôi cuốn, miêu tả
tinh tế diễn biến tâm trạng nhân vật, dựng cảnh sinh động gợi cảm, ngôn ngữ giàu chất tạo hình , chất trữ
tình thơ mộng.
3.Rèn luyện kỹ năng phân tích văn xuôi.
B. Các bước lên lớp :
1.Ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ : Không .
3.Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

SINH
Hoạt động 1:

I. Giới thiệu chung.

Trình bày vài nét về cuộc đời và sự nghiệp của nhà

1. Vài nét về tác giả.

văn Tô Hoài?

-Tên thật : Nguyễn Sen ( 10/08/1920).

Gv: Trước CM ông chỉ viết về thiên nhiên và thế

-Quê quán : Nghĩa Đô- Từ Liêm – phủ Hoài Đức –

giới loài vật.

tỉnh Hà Đông.

-Trong đó truyện Dế Mèn phiêu lưu kí được đánh

-Tô Hoài gia nhập Hội văn hoá cứu quốc từ năm

giá là tiêu biểu hơn cả.

1943

Sau Cm:Trong đó truyện “ Tây Bắc” là tiêu biểu .

-Là nhà văn nổi tiếng từ trước CM và sau CM.

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn

-1-


Trường THPT Lê Hoàn

Giáo án văn 12

- Sáng tác nhiều thể loại : từ truyện ngắn, truyện
Hãy nêu những tác phẩm chính của tác giả Tô

dài, hồikí -> kịch phim..

Hoài?

-Tác phẩm chính :

Quá trình sáng tác của Tô Hoài được chia làm mấy

+ Trước CM :Dế Mèn phiêu lưu kí(1941), O chuột

giai đoạn ?

(1942), Nhà nghèo (1944).

Tác phẩm tiêu biểu của các giai đoạn?

+ Sau CM: Truyện Tây Bắc (1953),Miền
Tây(1967), Cát bụi chân ai (1992)…

Ông được phong tặng danh hiệu gì ?

- Được Nhà nước phong tặng Giải thưởng Hồ Chí
Minh về văn học nghệ thuật ( Đợt 1) năm 1992.
2.Tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ”.

Nêu xuất xứ?

a.Xuất xứ :
-In trong tập Truyện Tây Bắc ( Cứu đất cứu mường,
Mường Giơn và Vợ chồng A Phủ ).
-Truyện Tây Bắc là kết quả của chuyến đi dài ngày
( 8 tháng) của nhà văn xâm nhập thực tế cuộc sống
của đồng bào dân tộc ít người vùng Tây Bắc, cũng
đánh dấu sự chín muồi về tư tưởng và tình cảm của
nhà văn

Tác phẩm này có giá trị gì về nội dung?

b. Giá trị của tác phẩm :
-Tác phẩm đã thể hiện một cách xúc động cuộc
sống tủi nhục của đồng bào miền núi Tây Bắc.
-“ Vợ chồng A Phủ” đã thể hiện phong cách nghệ

Giá trị về nghệ thuật?

thuật của Tô Hoài :
+Màu sắc dân tộc đậm đà chất thơ, chất trữ tình
thắm đượm .
+ Ngôn ngữ và lời văn giàu tính tạo hình.

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn
-2-


Trường THPT Lê Hoàn

Giáo án văn 12

-Tác phẩm được tặng giải nhất về truyện kí của Hội
Tác phẩm có vị trí như thế nào trong Hội Văn nghệ

Văn nghệ Việt Nam (1954-1955).

Việt Nam 1954-1955?

c. Bố cục: 2 phần .
-Phần I: Mỵ và A Phủ ở Hồng Ngài.
- Phần II: Mỵ và A Phủ ở Phiềng Sa.

Tác phẩm gồm mấy phần?

d. Chủ đề :
-Phản ánh số phận đen tối của người dân miền núi ,

Chủ đề của tác phẩm là gì?

tinh thần khát khao tự do của họ.
II. Phân tích :

1.Nhân vật Mỵ:

Hoạt động 2:

a.Bản chất:

Mỵ là một cô gái như thế nào?

-Một cô gái H’ Mông xinh đẹp ,tài hoa, hiếu thảo

Tìm một vài chi tiết để thấy được điều đó?

->Bản chất tốt đẹp ,hứa hẹn một cuộc đời hạnh
phúc.
b.Số phận:
-Nhà nghèo -> Mỵ trở thành nạn nhận của món nợ

Số phận của Mỵ đã được nhà văn thể hiện ra sao?

truyền kiếp “con dâu gạt nợ” .
-Danh nghĩa là con dâu thực chất là con ở.
+ Bị bóc lột sức lao động.
+ Bị giam hãm về tinh thần ( hủ tục).
+ Bị A sử đối sử tàn nhẫn.
-> Mỵ là nạn nhân của cường quyền, thần quyền->
số phận cay đắng tủi nhục của người phụ nữ nông

Tứ số phận Mỵ , nhà văn muốn khát quát điều gì ?

dân miền núi dưới ách của thực dân phong kiến.

c.Tính cách: hai mặt đối lập:

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn
-3-


Trường THPT Lê Hoàn

Giáo án văn 12

* Tính cách thứ nhất: Cam chịu ,nhẫn nhục,buông
xuôi, bất lực trước số phận .
Quan toàn bộ đoạn trích em có nhận xét gì về tích

-Chân dung dáng vẻ bề ngoài: “ mặt buồn rười

cách của My?

rượi” , “ lùi lũi như con rua nuôi trong xó cửa” , “
cúi mặt”.

Từ khi về làm dâu nhà thống lí Pá tra , Mỵ đã trở
thành con người như thế nào?

-Vô cảm ,vô thức: “ Tưởng mình cũng là con trâu
con ngựa”.
+ Lúc nào cũng nhơ đi nhớ lại những việc giống
nhau-> Mỵ chỉ nhớ đến những công việ, mất hết ý

niệm về thời gian và không gian.
-Quen lì với cái khổ: Mất cả sức sống ,làm bạn với
những vật vô tri vô giác ( tảng đá, trâu ngựa,ngọn
lửa..)
=> Buông xuôi chán sống.
* Tính cách thứ hai: Tinh thần phản kháng ( sức
sống tiềm tàng).
-Ý định tử tự -> Phản ứng : không chấp nhận hoàn
cảnh sống thực tại.
-Khi mùa xuân đến: Sự trỗi dậy mãnh liệt của lòng

Bên cạnh tính cách thứ nhất : buông xuôi, chán
sống….ở Mỵ còn có tính cách nào nữa? Biểu hiện?

ham sống và khát vọng hạnh phúc :
+Tiếng sáo rủ bạn đi chơi -> mỵ tha thiết bổi hổi ->
nhẩm hát theo. Tiếng sáo đầu núi ,gọi bạn đầu làng,
bay lơ lửng ngoài đường –gọi bạn yêu, Rập rờn
trong đầu My => Đưa Mỵ với nỗi khát khao
sống ,khát khao được yêu đương.
+ Hơi rượu –uống ừng ực từng bát-> say lịm cả
người : cái say ùa về làm quên thực tại ,nhớ về quá

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn
-4-


Trường THPT Lê Hoàn

Giáo án văn 12

khứ : “ Mỵ vẫn là một con người” -> Ý thức về thân
phận : “ Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này Mỵ
sẽ ăn cho chết ngay” -> Khao khát sống đang trỗi
dậy.
+ Hành động : Quấn lại tóc ,với tay lấy váy hoa,->
hành động như một kẻ mộng du => sức ám ảnh của
tuổi xuân đã chiếm hết tâm hồn Mỵ.
+ Khi bị A Sử trói :không biết mình bị trói,vẫn nghe
tiếng sáo ,vùng bước đi-> MỴ vẫn trong cơn mộng
du.
Hành động quấn lại tóc lấy váy hoa biểu hiện điều
gi?

Mỵ cựa người xem mình còn sống hay đã chết-> sợ
chết-> khao khát sống.
 NHư vậy những đêm tình mùa xuân của quê
hương bản mường, bè bạn là những tác nhân ,mạnh

Khi bị A sử trói : Mỵ có ý thức là mình đang bị trói

mẽ ,hồi sinh sự sống cho MỴ .Nó đánh thức ở trong

hay không ? vì sao?

tâm hồn của một con người buông xuôi,cam chịu …

Chi tiết “ cựa người …” nói lên điều gì?

trỗi dậy một sức sống mãnh liệt .
- Hành động cởi trói cho A phủ :
+ Lúc đầu : Mỵ thản nhiên,dửng dưng -> tê liệt tinh
thần.
+ Khi nhìn thấy dòng nước mắt : MỴ hồi tưởng
,nhận thức, thương xót-> cắt dây và chạy theo A
Phủ.
 Từ suy nghĩ đến hành động đều phù hợp với tâm

Tâm trạng của Mỵ trong hành động cởi trói cho A

lí nhân vật .Hành động cởi trói cho A Phủ dù bột

phủ?

phát tự phát song có ý nghĩa của sự vùng dậy .MỴ
cắt dây trói cho Aphủ cũng chính là cắt dây cởi trói

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn
-5-


Trường THPT Lê Hoàn

Giáo án văn 12

cho cuộc đời mình.

= Với ngục thất và sự đày đoạ của nhà thống Lí
Pá tra ,khát vọng hạnh phúc có thể bị lãng quên
dưới đáy sâu của tâm hồn nhưng không thể bị tiêu
tan-> giá trị nhân đạo của tác phẩm.
2.Nhân vật Aphủ :
a.Hoàn cảnh :
-Mồ côi cả cha lẫn mẹ ,được sự cưu mang của dân
làng.
-Một chàng trai khoẻ mạnh, chăm chỉ lao động “
Đứa nào có được thằng Aphủ cũng bằng có một con
trâu tốt trong nhà ,chẳng mấy lúc mà giàu”
-Vì đánh A Sử -> Nô lệ không công cho nhà thống
Hoàn cảnh của Aphủ?

lí -> bị trói vào cọc chờ chết.
 A phủ có một hoàn cảnh đáng thương ,cùng với
hoàn cảnh của Mỵ .
B.Tính cách:
-Mạnh mẽ gan dạ:
+Dám đánh con trai thống lí .
+Nhai đứt vòng mây.
+ Chạy trốn khỏi nhà thống lí-> khát vọng tự do.
- Cam phận nô lệ:
+ Tự đào hố chôn cột,rồi lấy dây mây.

Nhận xét?

 Hai nét tính cách vừa đối lập vừa thống nhất .Sự
vận động phát triển nội tại của hình tượng A phủ.

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn
-6-


Trường THPT Lê Hoàn

Nhân vật A phủ có những nét tính cách nào?

Giáo án văn 12

== Nhân vạt A phủ cũng mang những nét tiêu
biểu cho những thanh niên miền núi Tây Bắc : chất
phác, thật thà, khoẻ mạnh, …..tuy bị đẩy vào số
phận khổ đau nhưng vẫn không nguôi khát vọng tự
do.
3. Thế lực thống trị miền núi:
a.Pá tra và A sử:
-đại diện cho bọn cường hào ác bá ở Tây bắc kết

Nhận xét?

thân với bọn thực dân để bóc lột nhân dân.
+ Cho vay nặng lãi trắng trợn.
+Đánh đập bắt người vô lý.
b.Cách sử kiện:
-Hút thuốc phiện.
-đánh đạp người vô tội.
-ăn uống .

Pá tra và A sử là những kẻ thống trị như thế nào?

-Cho vay nhưng không đưa tiền.
-Lợi dụng mê tín để mê hoặc người dân
=> Vừa kì lạ vừa man rợ.
4.Nghệ thuật:
-Nhân vật được khắc hoạ khá sinh động và có cá
tính ró nét.

Cách sử kiện có gì đặc biệt?

-Diễn biến nội tâm nhân vật Mỵ .
-cách kể chuyện hấp dẫn ,ngôn ngữ giàu giá trị tạo
hình.
Tác phẩm mang đậm nét màu sắc miền núi: sinh

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn
-7-


Trường THPT Lê Hoàn

Giáo án văn 12

hoạt, tập tục, cảnh thiên nhiên .
-Giọng văn trần thuật cũng ăn nhập với tư tưởng
ciủa truyện và nội dung từng đoạn.

Cho biết những thành công về nghệ thuật?

III.Tổng kết:
-Tác giả đã thể hiện tư tưởng nhân đạo tích
cực,mang ý nghĩa giai cấp.lên án thế lực thực dân
phong kiến tàn bạo. Thông cảm với số phận đau
khổ của người dân miền núi ,khẳng định những
phẩm chất tốt đẹp và những khát vọng của họ,
những khả năng tích cực và con đường đi tới
cách mạng của người dân miền núi .

Giáo viên hướng dẫn học sinh tự tổng kết
Nội dung?
Nghệ thuật?
Hoạt động củng cố: Sức sống tiềm tàng của nhân vật Mỵ?
Những thành công về mặt nghệ thuật?
Hoạt động dặn dò: Chuẩn bị bài Vợ nhặt của Kim Lân.

Giáo viên soạn giảng : Nguyễn Thị Duyền

Tổ : Văn
-8-