Giáo án Ngữ văn 12 tuần 6: Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ

Bài: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY:
1.Kiến thức : Cách làm bài văn nghị luận về một bài thơ,đoạn thơ
2.Kĩ năng : Có kĩ năng vận dụng các thao tác phân tích,bình luận,chứng minh,so sánh ..để làm bài
văn nghị luận văn học.
3.Thái độ : Ý thức vận dụng vào viết bài số 3 và Đọc-hiểu các tác phẩm thơ trong Ngữ văn 12
B. PHƯƠNG PHÁP: Qui nạp(Từ bài tập hình thành kĩ năng cho học sinh)
C.CHUẨN BỊ:
1.Công việc chính:
@.Giáo viên:

SGK,SGV,GA,Tài liệu,Công cụ:Sơ đồ bài giảng

@.Học sinh:

Học bài cũ,Chuẩn bị bài mới

2.Nội dung tích hợp:

Mấy ý nghĩ về thơ(Nguyễn Đình Thi),Tây Tiến(Quang Dũng)

D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
* Bước 1: Ổn định lớp
* Bước 2: Kiểm tra bài cũ:
Nêu dàn bài viết về một hiện tượng đời sống.
* Bước 3: Bài mới: Vì sao các em viết bài văn nghị luận về một bài thơ chưa có điểm cao(Ví
dụ:Đây thôn Vĩ Dạ)!?

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung cần đạt

@ Hoạt động 1:

I. TÌM HIỂU ĐỀ

GV: Ghi đề lên bảng.

Đề 1: Phân tích bài thơ Cảnh khuya của Hồ

HS: Nghiên cứu đề theo yêu cầu

Chí Minh: Tiếng suối trong như tiếng hát xa,


Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ,người chưa ngủ,
GV: Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
HS: Nêu hoàn cảnh ra đời.

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. (1947)
- Hoàn cảnh ra đời bài thơ: Thờigian những
năm đầu của cuộc kháng chiến chống
Pháp.Địa điểm là vùng chiến khu Việt
Bắc.Lúc này chủ tịch Hồ Chí Minh đang trực
tiếp lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp
đầy gian khổ nhưng vô cùng oanh liệt của
nhân dân ta
- Nội dung tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ
(Luận đề):

GV: Nội dung chính của bài thơ là gì?

+ Nội dung:Vẻ đẹp núi rừng đêm trăng chiến
khu Việt Bắc.Hình ảnh người thi sĩ chiến sĩ
cách mạng Hồ Chí Minh (yêu thiên nhiên,
nặng lòng lo nỗi nước nhà)

GV: Theo em, nghệ thuật nổi bật của bài thơ là gì?

+ Nghệ thuật: Vẻ đẹp hài hòa giữa chất cổ
điển và hiện đại
Đề 2: Phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ
Việt Bắc của Tố Hữu:

GV:Nhận xét, chốt lại kĩ năng tìm hiểu đề!

Những đường Việt Bắc của ta
(…)

Vui lên Việt Bắc,đèo De,núi Hồng

Học sinh tự làm theo hướng dẫn.
II. LẬP DÀN Ý
@ Hoạt động 2:
HS tham khảo hướng dẫn của SGK và lập dàn ý đề
1

1. Đề 1:
a. Mở bài
- Nêu hoàn cảnh ra đời bài thơ ( hoặc chủ đề,

trào lưu vh…)


- Nêu luận đề và trích dẫn ra bài thơ
b. Thân bài
- Luận điểm 1:Cảnh đẹp đêm trăng ở chiến
khu Việt Bắc : Hình ảnh đẹp, thi vị: trăng hoa,
cây, tiếng suối…
- Luận điểm 2: Hình tượng nhân vật trữ
tình:thi sĩ-chiến sĩ
+ Tâm trạng:chưa ngủ
+ Tình cảm:yêu thiên nhiên,lo nước
Hướng dẫn cho HS tìm ý thân bài .(y1,ý 2:ND,ý
3:NT,ý 4:đánh giáND,NT)

- Luận điểm 3: Vẻ đẹp hài hòa giữa chất cổ
điển và hiện đại.
+ Cổ điển:thể thơ tứ tuyệt,bút pháp miêu
tả,hình ảnh thiên nhiên
+ Hiện đại: nhân vật trữ tình không phải là ẩn
sĩ lánh đời mà là chiến sĩ(cảm hứng chủ đạo là
tình cảm đất nước)
- Luận điểm 4:Đánh giá Nội dung tư tưởng và
nghệ thuật của bài thơ
c. Kết bài

GV: Các sinh nộp dàn ý
GV:Nhận xét, chốt lại kĩ năng lập dàn ý nghị luận
về bài thơ.

- Khẳng định giá trị bài thơ
- Cảm nghĩ của bản thân về Bác
2.Đề 2
a. Mở bài:
- Xuất xứ đoạn thơ
- Luận đề,trích đoạn thơ

GV: Các nhóm tham khảo hướng dẫn của SGK và
thảo luận tìm hiểu đề 2??

b. Thân bài
- Luận điểm 1:(8 câu đầu):Khí thế dũng mãnh


Hướng dẫn cho HS trao đổi thảo luận .

của cuộc kháng chiến chống Pháp ở Việt Bắc

-Xác định ND&NT đoạn thơ!!

- Luận điểm 2(4 câu sau):Khí thế chiến thắng

GV: Các nhóm trình bày

ở các chiến trường khác

GV:Nhận xét, chốt lại kĩ năng lập dàn ý

- Luận điểm 3:Nghệ thuật điêu luyện trong
việc sử dụng thể thơ lục bát (từ ngữ, hình ảnh,

biện pháp trùng điệp, so sánh, cường điệu;
giọng thơ hào hùng, tính sử thi…
c. Kết bài
- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật
của khổ thơ,bài thơ
- Cảm nhận phong cách thơ Tố Hữu (hoặc về
cuộc kháng chiến)
III. GHI NHỚ: SGK
IV .LUYỆN TẬP

GV: Cho HS đọc ghi nhớ.
HS vận dung kĩ năng bài học về nhà thực hiện bài
tập bên.

4. Củng cố :
- Các nội dung chính trong bài văn nghị luận về bài thơ,đoạn thơ .
- Các ý chính trong Dàn ý bài viết.
5. Dặn dò :
- Hoàn tất phần luyện tập .
- Vận dụng vào đọc hiểu bài thơ Tây Tiến(tiết sau học).