Giáo án Ngữ văn 12 tuần 13: Luyện tập vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn nghị luận

Giáo án Ngữ văn 12

LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP CÁC PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT
TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
A. Mục tiêu cần đạt :
+ Kiến thức : Qua bài học giúp HS:Thấy được sự cần thiết phải vận dụng kết hợp
các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận.
+ Kĩ năng : Biết cách vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong một đoạn
văn, bài văn nghị luận.
+ Thái độ :
B. Chuẩn bị :
+GV : Soạn bài , chuẩn bị tư liệu giảng dạy SGK, SGV, Thiết kế bài học
+HS chuẩn bị: đọc kĩ SGK và trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn học
bài.
C.Phương tiện: SGK, SGV, Thiết kế bài học.
D. Phương pháp:
- GV nhắc HS ôn tập các bài Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị
luận;Luyện tập đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận trong SGK
Ngữ văn 8. Trên lớp GV kiểm tra những điều HS đã biết bằng các hình thức như:
kiểm tra, nhận diện phương thức biểu đạt trong các đoạn trích, thảo luận, tranh
luận,...
- GV nên cho HS đi từ những điều đã biết về vận dụng kết hợp các thao tác lập
luận để suy ra cách thức vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt.
- Tích hợp với các tác phẩm nghị luận Tuyên ngôn Độc lập, Mấy ý nghĩ về thơ...
E. Tiến trình tổ chức:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị bài tập của HS.
3. Bài mới:
+ Đặt vấn đề :Trong bài văn nghị luận, việc kết hợp các phương thức biểu đạt, tự
sự, miêu tả, biểu cảm đem lại sự hấp dẫn, sinh động cho bài văn nghị luận. Để sử
dụng tốt các phương thức biểu đạt trong bài văn, chúng ta cùng đi vào “luyện tập”

vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận.
+ Nội dung bài :


Giáo án Ngữ văn 12

HOẠT ĐỘNG THÂY VÀ TRÒ.

YÊU CẦU CẦN ĐẠT
I. Luyện tập trên lớp:
1. Bài tập 1:

? GV hướng dẫn HS ôn tập
kiến thức đã học ở lớp 8 qua
việc tìm hiểu ngữ liệu ở bảng
phụ.

a. Ngữ liệu:

1. Mẹ chàng trăng đã nằm mơ thấy một con
thỏ trắng, nhảy qua ngực mà thụ thai mà đẻ
ra chàng. Sợ tù trưởng phạt vạ, mẹ chàng bỏ
?Qua ngữ liệu 1 theo em đâu là chàng trên rừng, phó mặc cho trời đất. Suốt
yếu tố tự sự, yếu tố miêu tả?
ngày chàng không nói, không cười, chỉ thích
Yếu tố tự sự mẹ chàng... sáng chơi khiên đao. Sau đó, chàng cưỡi ngựa đá
khổng lồ do trời đất cho, đi giết một tên bạo
bạc.
chúa đến chiếm đất rồi cuối cùng biến vào
mặt trăng để đêm đêm soi xuống dòng thác

Fông- Gơ-Nhi những vầng sáng bạc.

Yếu tố miêu tả:
Còn nàng ... Người kinh.

Còn nàng Han là một cô gái thông minh,
dũng cảm, lớn lên đi đánh giặc ngoại xâm.
Quân nàng liên kết với người kinh, theo cờ
lệnh bằng chăn dệt chỉ ngũ sắc của nàng mà
đánh tan được giặc. Mường bản đang vui
thắng trận thì nàng hoá thành tiên lên trời,
sau khi tắm ở sông Nậm Bờ để lại trên bờ
thanh gương nàng đã dùng diệt giặc. Từ đấy,
hằng năm đế ngày nàng lên trời, dân bản
mường lại mở hội dước cờ nàng Han, vui chơi
rồi kéo ra sông Nậm Bờ tắm. Và trên dày núi
Fu-Keo vẫn còn đền thờ nàng Han ở trên
rừng, gần đây có những vũng, những ao chi
chit nối tiếp nhau là vết chân voi ngựa của
quân nàng Han và quân đội người kinh.
2.Hỡi đồng bào toàn quốc !.
Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải
nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân
nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng
quyết tâm cước nước ta lần nữa!
Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ
nhất định không chịu mất nước, nhất định


Giáo án Ngữ văn 12

?Ngữ liệu 2 sử dụng yếu tố nào? không chịu làm nô lệ.
Hỡi đồng bào !
?Theo em, sử dụng các yếu tố
Chúng ta phải đứng lên!
đó vào ngữ liệu có tác dụng gì? b. Nhận xét:
- Yếu tố tự sự
- Yếu tố miêu tả
- Yếu tố biểu cảm
Các yếu tố giúp cho việc trình bày luận cứ
trong bài văn được rõ ràng, sinh động có sức
thuyết phục tác động mạnh mẽ đến tình cảm
người đọc.

GV hướng dẫn HS luyện tập ở
lớp trên cơ sở trả lời các câu hỏi - Khắc phục hạn chế của bài văn nghị luận bởi
đặc điểm của văn nghị luận khô khan, thiên về
SGK.
lý tính.
- Yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm làm cho bài
văn nghị luận thêm cụ thể, sống động.
* Yêu cầu của việc kết hợp các phương thức
?Vì sao cần phải vận dụng kết biểu đạt trong bài văn nghị luận
hợp các phương thức biểu đạt: Bài văn phải thuộc một kiểu văn bản chính
tự sự, miêu tả, biểu cảm trong luận, dứt khoát phải là văn nghị luận.
đoạn văn nghị luận?
3. Bài tập 3: Viết một bài văn nghị luận ngắn
về chủ đề “Nhà văn tôi hâm mộ”
Tác giả Nguyễn Đình Chiểu
- Cuộc đời, sự nghiệp sáng tác (tác phẩm

Muốn vận dụng các phương chính có giá trị)
thức biểu đạt có kết quả cao thì
chúng ta cần chú ý điều gì?
GV cho HS luyện tập bằng cách
* Ghi nhớ: SGK
chia nhóm
?Gọi HS đại diện mỗi nhóm xác
định chủ đề của bài phát biểu? II. Luyện tập ở nhà:
(phát biểu về nhà văn nào?)
1. Trả lời: Cả hai nhận định đều đúng vì:
Xác định nội dung của bài phát


Giáo án Ngữ văn 12

biểu?

- Một bài văn nghị luận chỉ hấp dẫn khi sử
Lưu ý: Bài văn phải vận dụng dụng kết hợp các phương thức biểu đạt nếu
những phương thức biểu đạt không nó sẽ đi sa vào trừu tượng, khô khan.
mà các em thấy cần.
- Tác phẩm nghị luận chỉ vận dụng một
GV yêu cầu HS rút ra bài học phương pháp sẽ rơi vào đơn điệu, nhàm chán
và khô cứng.
sau khi đã làm bài tập.
2. Viết bài:
- GV hướng dẫn HS luyện tập ở Chủ đề: Ô nhiễm môi trường
nhà.
* Giáo dục kĩ năng sống:
- Trình bày suy nghĩ của cá nhân về tác dụng

của việc vận dụng kết hợp các phương thức
biểu đạt trong bài văn nghị luận.
- Lựa chọn và vận dụng kết hợp các phương
thức biểu đạt phù hợp để triển khai các vấn
đề nghị luận.
Củng cố:
- Việc vận dụng các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận là cần thiết.
- Việc vận dụng các phương thức biểu đạt phải xuất phát từ yêu cầu và mục đích
nghị luận.
- Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức người viết có thể làm cho tiến trình nghị luận
đặc sắc, hấp dẫn.
Dặn dò:Chuẩn bị bài mới: Đàn ghi-ta của Lor-ca (Thanh Thảo).
F. Đánh giá - Rút kinh nghiệm: